Bảo hiểm kỹ thuật với hoạt động Tái bảo hiểm

Bảo hiểm kỹ thuật với hoạt động Tái bảo hiểm
I. LỊCH SỬ PHÁT TRIỂN BẢO HIỂM KỸ THUẬT.
Nguồn gốc của bảo hiểm kỹ thuật xuất phát từ việc kiểm tra các nồi hơi. Vào
thế kỷ 19, trong thời gian Cách mạng Công nghiệp Anh, việc thường xuyên xảy ra các
vụ nổ gây thiệt hại nghiêm trọng đến tính mạng và tài sản của con người đã phát
sinh các nhu cầu cần bảo vệ trước các rủi ro đó. Năm 1854, một số nhân vật quan
trọng quan tâm đến việc sử dụng hơi nước đã quyết định thành lập Hiệp hội những
người sử dụng hơi nước Man.( Manchester Steam Users' Asociation). Hội viên được
quyền sử dụng các dịch vụ giám định nồi hơi mà Hiệp hội thuê. Tổ chức này không
chỉ tư vấn phương pháp phòng ngừa những vụ nổ mà còn có trách nhiệm hướng dẫn
hội viên những phương pháp sử dụng máy móc thiết bị một cách hiệu quả và tiết
kiệm nhất. Ngày nay, những quy định này vẫn còn được duy trì. Chủ các nhà máy có
thể yêu cầu các kỹ sư giám sát tư vấn và gợi ý về việc vận hành và bảo dưỡng máy
móc.
Mặc dù Hiệp hội những người sử dụng hơi nước Manchester đã đưa ra nhiều
dịch vụ có giá trị nhưng đó không phải là một công ty bảo hiểm.Tuy nhiên, để đáp
ứng những nhu cầu ngày càng cao, năm 1858, một số hội viên đã thành lập công ty
bảo hiểm kỹ thuật đầu tiên có tên Công ty bảo hiểm Nồi hơi. Công ty này bắt đầu
hoạt động trong việc bảo hiểm cho nồi hơi và đã nhanh chóng kéo theo sự ra đời của
các Công ty bảo hiểm tương tự khác. Ban đầu người ta chỉ bảo hiểm nồi hơi, nhưng
sau đó phạm vi bảo hiểm đã được mở rộng cho các loại ống dẫn áp suất khác nhau.
Bảo hiểm động cơ (ngày nay được biết đến như là bảo hiểm Đổ vỡ máy) xuất hiện
năm 1872, và cả hai loại bảo hiểm nổ nồi hơi và bảo hiểm máy móc đều nhanh chóng
phát triển ở các nước công nghiệp hoá khác.
Vào đầu thế kỷ 20, đơn bảo hiểm đầu tiên cho việc mất thu nhập do đổ vỡ máy
đã được cấp. Cùng thời điểm này, đơn bảo hiểm lắp đặt (bảo hiểm cho việc lắp đặt
máy móc trên công trường) đã xuất hiện. Đơn này thuộc loại đơn có xác định rủi ro
và không bảo hiểm cháy nhưng nó đã đưa ra sự bảo vệ hợp lý cho các dự án lắp đặt
nhỏ và vừa.
Từ năm 1920 đến năm 1930, một số Công ty bảo hiểm của Đức và Anh đã giới
thiệu một loại đơn đảm bảo cho các toà nhà và các công trình dân dụng trong suốt

thời gian xây dựng. Đơn bảo hiểm mọi rủi ro Xây dựng và lắp đặt đã được triển khai
dựa trên loại đơn này. Tuy nhiên, cả hai loại đơn này đều chưa đạt được vị trí quan
trọng của nó cho đến sau Thế chiến thứ II, khi mà công cuộc tái thiết và phát triển
sau chiến tranh đã đem lại cho loại đơn BH này các chuẩn mực như hiện nay.
Với ưu thế của Công nghệ, các loại đơn bảo hiểm kỹ thuật khác như BH mọi
rủi ro cho máy tính, BH cho rủi ro điện áp thấp và mọi rủi ro cho các thiết bị điện tử,
BH hỏng hàng hoá trong kho do đổ vỡ máy móc đã được phát triển song song với
nhu cầu bảo vệ doanh thu như đơn mất thu nhập dự kiến được đưa ra cùng đơn
CAR, EAR.
Ngày nay, người ta đang tìm kiếm những sản phẩm BHKT mới. Các nhu cầu
mới về bảo hiểm đang tăng lên như BH máy móc công nghệ mới, trách nhiệm và đảm
bảo theo hợp đồng, rủi ro chính trị ( thay đổi trong luật pháp, chính phủ sung công,
tịch thu...), là những rủi ro mà cho đến nay được coi là không thể bảo hiểm. Những
nhu cầu trên đang ngày càng phát triển vì có những phương pháp tài chính dự án
mới, và việc chuyển giao các yếu tố này của rủi ro thường do các nhà tài trợ công
trình bắt buộc. Để đáp ứng nhu cầu này, những giải pháp mới đã và đang được triển
khai như trong các lĩnh vực: thiệt hại do vi phạm hợp đồng, bảo đảm việc thực hiện
hợp đồng. Một điều hiển nhiên là bảo hiểm kỹ thuật sẽ có những thay đổi linh hoạt để
đáp ứng những nhu cầu bảo hiểm mới trong giai đoạn ưu thế công nghệ phát triển
vượt bậc như ngày nay.
II. CÁC LOẠI HÌNH ĐƠN BẢO HIỂM KỸ THUẬT.
1.Đơn BH không tái tục.
Đơn BH không tái tục thường bảo hiểm cho các dự án XD, LĐ. Số tiền BH cho
những dự án này có thể lên đến hàng triệu USD, dẫn đến một nhu cầu thực tế là phải
tham gia BH đối với các chủ công trình cũng như các chủ thầu xây dựng. Tại một số
nước, việc BH cho các dự án XD/LĐ được coi là bắt buộc. Hầu hết các tổ chức tài
chính sẽ không cung cấp kinh phí trừ phi dự án đó đã được bảo vệ bằng một đơn BH
thích hợp. Thời hạn của những đơn BH không tái tục cho những dự án XD/LĐ
thường bắt đầu ngay sau khi thiết bị được BH được vận chuyển đến chân công trình
hoặc vào thời điểm bắt đầu của hợp đồng xây dựng. Thời hạn này kết thúc cho bất kỳ

phần nào của hợp đồng khi đã được bàn giao cho chủ đầu tư hay đã đưa vào sử
dụng, hoặc thậm chí trước một ngày nào đó đã xác định trong đơn BH tuỳ vào thời
điểm nào xảy ra trước. Vì vậy, thời hạn thực tế của hợp đồng BH được xác định theo
biểu đồ tiến độ của dự án.
Tất cả các đơn BH không thể tái tục đều có các điều khoản và các điểm loại
trừ chung nhất định. Dưới đây là một vài điểm chính:
Các điều khoản chung:
 Người được BH sẽ phải tiến hành các biện pháp hợp lý nhằm phòng ngừa thiệt
hại, tổn thất hoặc trách nhiệm, và tuân theo sự chỉ dẫn, yêu cầu và lời khuyến cáo
của nhà chế tạo để bảo đảm an toàn cho máy móc và thiết bị đang làm việc. Hơn thế
nữa, người được BH cũng phải đảm bảo bảo duy trì tốt những máy móc, thiết bị
được BH theo đơn.
 Người được BH có trách nhiệm thông báo ngay lập tức cho người BH bất cứ
thay đổi vật chất nào( thay đổi về số tiền BH , về biểu đồ tiến độ thời gian xây dựng,
lắp đặt, về thiết kế vv...) Đây là vấn đề cực kỳ quan trọng vì những thay đổi vật chất
này tự nó có thể làm ảnh hưởng đến rủi ro của người BH và vì thế có thể ảnh hưởng
đến những điều khoản đã được thoả thuận từ trước.
 Trong trường hợp xảy ra bất kỳ sự cố nào có thể phát sinh khiếu nại theo đơn
BH, người được BH phải thông báo cho người BH và phải cung cấp tất cả thông tin
những bằng chứng của khiếu nại nếu được yêu cầu.
Những điểm loại trừ chung:
 Những thiệt hại do bị thanh lý,các khoản tiền phạt do vi phạm hợp đồng hoặc
chậm trễ, hoặc có liên quan đến việc đảm bảo thực hiện và hiệu quả công việc, tổn
thất của thị trường.
 Những hành động cố ý, manh tâm hoặc chủ ý của giám đốc, quản đốc và những
người có trách nhiệm trên công trường.
 Rủi ro hạt nhân: tổn thất do phóng xạ hoặc ô nhiễm phóng xạ từ bất kỳ nhiên
liệu hạt nhân nào hoặc từ chất thải hạt nhân từ các lò cũng như các tổn thất do
nguyên liệu vũ khí hạt nhân gây ra
 Rủi ro chính trị như chiến tranh, nội chiến, đảo chính...

Đặc điểm chung của những dự án được BH theo các đơn BH không tái tục là
đặc điểm tương tự trong XD/LĐ và hoặc loại rủi ro. Tuy nhiên, điều này chưa đủ để
xác định tỷ lệ phí. Những yếu tố về địa hình, địa chấn, thuỷ văn học và các rủi ro thiên
tai của từng rủi ro cụ thể, các biện pháp phòng cháy và một vài các yếu tố kỹ thuật
khác, có ảnh hưởng đáng kể đến rủi ro trong suốt quá trình XD/ LĐ và tất yếu là đến
tỷ lệ phí. Vì vậy, ngoại trừ các rủi ro đơn giản, thuần nhất như xây các khu nhà ở một
hoặc hai tầng, các công trình khác không thể tính được phí theo mức cố định. Những
rủi ro phức tạp hơn phải được đánh giá một cách độc lập. Việc xác định tỷ lệ phí dựa
trên kinh nghiệm và những phân tích thống kê giúp người khai thác BH đánh giá
được rủi ro, nhưng tỷ lệ phí cuối cùng phải được xác định một cách độc lập dựa vào
những thông tin do người được BH cung cấp.
Để bảo đảm rằng những thông tin được cung cấp là hoàn chỉnh và hữu ích,
người BH phải đưa ra bản câu hỏi chi tiết và có thể yêu cầu cả bản vẽ và sơ đồ.
Ngày nay, đơn BH không tái tục thường được áp dụng trong các trường hợp
sau:
_ Bảo hiểm mọi rủi ro xây dựng(CAR).Đơn BH mọi rủi ro XD BH cho tất
cả các loại toà nhà và công trình xây dựng dân dụng đồng thời đưa ra sự bảo vệ
trước những rủi ro đe dọa công việc XD. Hầu hết các dự án XD đều bao gồm các công
việc lắp đặt một số máy móc nhất định (vd việc lắp đặt điều hoà và thang máy của
toà nhà). Nếu việc lắp đặt này chỉ là phần phụ trợ (không lớn hơn từ 10 - 20 % tổng
giá trị dự án) thì có thể được BH theo đơn CAR, mà không cần sử dụng thêm đơn bổ
trợ EAR hay CWAR.
_ Bảo hiểm mọi rủi ro lắp đặt(EAR). Đơn BH mọi rủi ro lắp đặt BH cho việc
lắp đặt từng máy hoặc cho cả nhà máy hoàn chỉnh - từ lắp đặt hoàn chỉnh cả nhà
máy điện tới việc lắp đặt cầu thang máy và thiết bị điều hoà không khí. Điều khoản
của đơn EAR tương tự như đơn BH CAR . Rất nhiều dự án lắp đặt cần một số lượng
nhất định các công việc xây dựng phụ trợ .( VD như xây bệ lắp máy, hoặc xây xưởng
máy...) Nếu giá trị của những công việc xây dựng này không vượt quá 10 - 20 % tổng
giá trị dự án, nó có thể được BH cùng với máy móc theo đơn EAR.
_ Bảo hiểm mọi rủi ro trong hợp đồng xây dựng(CWAR). Trong một vài

dự án, số tiền bảo hiểm cho phần xây dựng và phần lắp đặt xấp xỉ nhau, ví dụ việc
xây dựng một nhà máy thuỷ điện phải bao gồm việc xây đập ngăn sông và trạm máy,
lắp đặt tua bin máy phát điện với bộ phận làm lạnh, bộ phận khởi động và tất cả các
thiết bị phụ trợ khác. Như bình thường thì dự án này sẽ phải cần tới 2 đơn bảo hiểm
riêng biệt - một cho phần xây dựng và một cho phần lắp máy. Nhưng trong nhiều
trường hợp, các Công ty BH có thể đưa ra đơn BH kết hợp
_ Bảo hiểm mất thu nhập(ALOP). Loại đơn BH này cũng có thể được gọi là:
BH mất lợi nhuận của đơn XD/LĐ, BH trì hoãn thu nhập , BH chậm bắt đầu kinh
doanh, BH chậm bắt đầu mất lợi nhuận cho thuê và mất lợi tức. Đây là hình thức bảo
vệ doanh thu kinh doanh với mục đích BH cho những tổn thất về lãi gộp của chủ đầu
tư do việc chậm trễ trong quá trình hoàn thiện công việc xây dựng, lắp đặt. Điều kiện
tiên quyết cho việc chấp nhận đơn ALOP là sự tồn tại có hiệu lực của các đơn
CAR,EAR và CWAR. Những chậm trễ công việc bình thường không được BH theo đơn
ALOP.
2. Đơn BH có thể tái tục
Đơn BH có thể tái tục BH cho việc lắp đặt, các máy móc và thiết bị đã sẵn
sàng cho hoạt động kinh doanh, tức là sau khi quá trình xây dựng, lắp đặt đã hoàn
thành và việc chạy thử đã thành công. Những đơn này thường được tái tục hàng
năm. Như vậy ngược với đơn BH không tái tục, cứ sau 12 tháng các điều khoản và
điều kiện lại được xem xét lại.
Những đơn BH này có đặc trưng riêng của nó đối với phạm vi BH thực tế mà
nó đảm bảo. Trong những chương sau, chúng tôi sẽ miêu tả đầy đủ hơn từng loại
hình BH cụ thể. Tuy nhiên, tương tự như đơn BH không tái tục, tất cả đơn BH tái tục
đều phải tuân theo những điều kiện và điểm loại trừ chung. Dưới đây là một vài ví
dụ:
Những điều khoản chung
Người được BH phải có trách nhiệm tiến hành các bước hợp lý nhằm duy trì
tài sản được BH trong điều kiện làm việc tốt và bảo đảm rằng không có thiết bị nào
phải thường xuyên hoặc cố ý bắt hoạt động quá tải. Người được BH phải tuân thủ
đầy đủ những hướng dẫn trong việc vận hành, kiểm tra, đại tu của nhà chế tạo, cũng

như của chính phủ và tất cả các quy định khác có hiệu lực liên quan đến việc vận
hành và bảo hành của các máy móc và thiết bị được BH.
Trong trường hợp có bất cứ sự thay đổi về mặt vật của rủi ro BH ban đầu
thay đổi, điều chỉnh hoặc bổ sung hạng mục được BH; loại bỏ các điều kiện vận hành
đã được quy định từ trước mà có thể làm tăng rủi ro gây tổn thất và thiệt hại; và
thay đổi trong lợi ích của người được BH (như sự gián đoạn hoặc thanh lý của công
việc kinh doanh, thay đổi nhiệm kỳ của người quản lý tài sản), đơn BH sẽ không còn
hiệu lực trừ khi sự tiếp tục của đơn được thoả thuận bằng điều khoản SĐBS có chữ
ký của công ty BH.
Khi xảy ra sự cố có thể phát sinh khiếu nại trong phạm vi đơn BH, người được
BH phải thông báo ngay cho người BH và phải cung cấp tất cả các giấy tờ và chứng
cứ về khiếu nại nếu được yêu cầu.
Những điểm loại trừ chung:
Thiệt hại phát sinh do hành động chủ tâm, cố ý của người được BH hoặc bộ
máy quản lý của người được BH.
Sai sót hay lỗi đã có sẵn vào thời điểm hợp đồng bắt đầu có hiệu lực mà người
được BH hoặc người quản lý của họ đã biết.
Tổn thất hoặc thiệt hại do trách nhiệm theo luật pháp hoặc theo nghĩa vụ hợp
đồng của người chế tạo hay người cung cấp tài sản.
Rủi ro hạt nhân: tổn thất do phóng xạ hoặc ô nhiễm phóng xạ từ bất kỳ nguồn
nhiên liệu hạt nhân nào hoặc từ chất thải hạt nhân từ quá trình đốt cháy các nhiên
liệu hạt nhân cũng như các tổn thất do nguyên liệu của vũ khí hạt nhân gây ra.
Rủi ro chính trị như chiến tranh, nội chiến, đảo chính...
Trong nhiều trường hợp, việc xác định đúng tỷ lệ phí BH cho đơn BH tái tục
hàng năm đơn giản hơn cho những đơn không tái tục bởi vì các loại máy đã từng
được BH có rất nhiều điểm chung và thường cùng chịu các loại rủi ro tương tự. Vì
vậy những phân tích thống kê giúp cho phương pháp xác định phí BH thủ công của
rất nhiều loại máy móc hoặc các ngành công nghiệp khác nhau. Tuy nhiên do trình
độ phát triển nhanh của kỹ thuật, ngày nay nhiều người khai thác BH phải đối mặt
với những vấn đề lớn trong việc xác định phí của những loại máy mới xuất hiện mà

đối với chúng rất ít hoặc hầu như không có số liệu thống kê. Chính vì vậy trong
những trường hợp này sự có mặt của những kỹ sư giỏi kiến thức sâu về công nghệ
mới là vô cùng cần thiết.
Những trường hợp thường sử dụng loại đơn này bao gồm:
_ Bảo hiểm máy móc và thiết bị của chủ thầu(CPE). Công việc XD/LĐ
thường đòi hỏi việc sử dụng các máy móc nặng và chuyên dụng như máy đào đường
hầm, thiết bị xúc đất, cần cẩu, bơm nước, máy nén khí....Việc BH cho những máy móc
và thiết bị này có thể dùng các điều khoản bổ sung thích hợp kèm theo các đơn
CAR,EAR và CWAR. Tuy nhiên những máy móc chuyên dụng thường chỉ được sử dụng
ở một công trường cho đến khi các công việc đặc biệt cần dùng đến thiết bị đó được
hoàn thành. Đương nhiên những công việc đó không kéo dài trong suốt quá trình
XD/LĐ và máy móc sẽ được chuyển đi ngay khi công việc cần đến nó kết thúc. Chính
vì vậy, trong hầu hết các trường hợp, các điều khoản SĐBS kèm theo đơn CAR, EAR
và CWAR thường không phù hợp bởi vì các đơn này chỉ giới hạn cho những tổn thất
hoặc thiệt hại xảy ra trên một công trường nhất định. Vì vậy việc cấp đơn BH CPM
tái tục hàng năm tỏ ra thích hợp hơn cả bởi lẽ nó BH cho máy móc và thiết bị được
sử dụng ở các địa điểm khác nhau.
_ Nổ nồi hơi và thiết bị áp suất(BPVE). Loại đơn này BH cho những thiệt hại
do nổ và đổ vỡ nồi hơi và thiết bị áp suất. Đơn này thường được sử dụng rộng rãi ở
những thị trường chịu ảnh hưởng của Vương quốc Anh. Đơn này ít được biết đến ở
những thị trường thường sử dụng đơn BH hoả hoạn và đổ vỡ máy móc.
_ Bảo hiểm đổ vỡ máy móc (MB). Bảo hiểm đổ vỡ máy BH cho những tổn
thất hoặc thiệt hại bất ngờ và không lường trước được cho máy móc đã được lắp
ráp, đang hoạt động hoặc đang dừng hoạt động. Đây cơ bản là một đơn BH tai nạn
và không thể được coi là "BH tuổi thọ" cho máy móc. Bởi lẽ máy móc chỉ có một tuổi