THỰC HÀNH KIỂM TOÁN CHU TRÌNH BÁN HÀNG THU TIỀN TRONG QUÁ TRÌNH KIỂM TOÁN BẢNG KHAI TÀI CHÍNH CỦA CÔNG TY DỊCH VỤ TƯ VẤN TÀI CHÍNH KẾ TOÁN VÀ KIỂM TOÁN

Website: Email : Tel : 0918.775.368

THỰC HÀNH KIỂM TOÁN CHU TRÌNH BÁN HÀNG THU TIỀN TRONG
QUÁ TRÌNH KIỂM TOÁN BẢNG KHAI TÀI CHÍNH CỦA CÔNG TY DỊCH
VỤ TƯ VẤN TÀI CHÍNH KẾ TOÁN VÀ KIỂM TOÁN.
A. QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN CỦA CÔNG TY DỊCH VỤ TƯ
VẤN TÀI CHÍNH KẾ TOÁN VÀ KIỂM TOÁN.
i. Quá trình hình thành và phát triển.
I.1. Quá trình hình thành.
Trong điều kiện nền kinh tế đã chuyển đổi sang cơ chế thị trường, mọi yếu
tố không phù hợp của nền kinh tế cũ bị xoá bỏ, những nhu cầu mới được hình
thành và đòi hỏi ngày càng bức bách, trong đó có các nhu cầu về dịch vụ tư vấn
kế toán của các doanh nghiệp, của các tổ chức để áp dụng chế độ kế toán tài
chính thế nào cho phù hợp, xây dựng các mô hình tổ chức kế toán, xây dựng hệ
thống sổ sách kế toán, đặc biệt là việc hạch toán thế nào cho đúng....Trước yêu
cầu cấp thiết đó Ngày 13/05/1991Bộ trưởng Bộ tài chính đã ra quyết định số
164 TC/QĐ/TCCB thành lập công ty dịch vụ kế toán hay tên giao dịch là ASC
(ACCOUNTING COMPANY )
Là một trong những tổ chức dịch vụ kế toán hoạt động có hiệu quả và
không ngừng phát triển về mọi mặt như số khách hàng, số cán bộ công nhân
viên giàu kinh nghiệm, về hiệu quả công việc và phạm vi hoạt động ngày càng
mở rộng cùng với sự phát triển của nền kinh tế đất nước, sự giao lưu kinh tế
với các nước trong khu vực và trên thế giới. Ngày 14/9/1993 công ty đã đổi tên
thành công ty tư vấn tài chính kế toán và kiểm toán theo quyết định số 639
TC/TCCB của Bộ trưởng Bộ tài chính.
Đây là một bớc ngoặt quan trọng đánh dấu sự không ngừng phát triển
của công ty dịch vụ kế toán về chức năng và nhiệm vụ. Công ty tư vấn tài chính
kế toán và kiểm toán ( tên giao dịch quốc tế viết tắt là AASC) là một trong
những tổ chức tư vấn tài chính kế toán và kiểm toán hợp pháp đầu tiên và lớn
nhất tại Việt Nam, góp phần cho nền kinh tế thị trường ngày càng phát triển,
các doanh nghiệp hoạt động có hiệu quả hơn, góp phần củng cố lợi ích của toàn

xã hội.
I.2. Cơ cấu tổ chức
AASC là một doanh nghiệp chuyên cung cấp các dịch vụ tư vấn về quản
trị kinh doanh, tham mưu cho khách hàng trong việc tổ chức quản lý phân cấp
1
1
Website: Email : Tel : 0918.775.368

tài chính và tư vấn quản trị tài chính cho doanh nghiệp nên việc thiết lập bộ
máy quản lý cho riêng mình đối với AASC là không có gì khó khăn. Cơ cấu tổ
chức bộ máy quản lý của AASC khoa học, phân cấp rõ ràng, gọn nhẹ, linh hoạt.
(cơ cấu bộ máy tổ chức thể hiện ở biểu 04)
Là tổ chức chuyên ngành đầu tiên và lớn nhất tại việt nam hoạt động
trong lĩnh vực tư vấn tài chính kế toán và kiểm toán nên ngay từ những ngày
đầu thành lập AASC đã xác định chất lượng dịch vụ và uy tín của công ty là mục
tiêu của sự phát triển. Vì vậy, sau gần 10 năm hoạt động, tập thể cán bộ công
nhân viên của toàn công ty đã nỗ lực nâng cao trình độ lý luận, kinh nghiệm
thực tiễn cùng với sự nhiệt tình nên AASC đã thu hút một đội ngũ khách hàng
đông đảo hoạt động trong mọi lĩnh vực như ngân hàng, bảo hiểm, bưu chính
viễn thông, y tế... Cho đến nay AASC vẫn không ngừng phát triển và mở rộng
địa bàn hoạt động. Với đội ngũ cán bộ công nhân viên hơn 200 người, các kiểm
toán viên có trình độ đại học, có kinh nghiệm thực tế hoạt động ở các chi nhánh
TP Hồ Chí Minh, Vũng Tàu, Hạ Long, Hải Phòng, Thanh Hoá đã đáp ứng rộng
rãi nhu cầu của mọi cá nhân tổ chức trong và ngoài nước.
Bên cạnh đó AASC còn có một đội ngũ các cộng tác viên là các chuyên viên,
các nhà lãnh đạo, các giáo sư, tiến sĩ ... ở mọi Bộ ngành, mọi lĩnh vực trong và
ngoài nước. Chính những điều đó đã góp phần cho sự phát triển của công ty.
2
2
TỔNG GIÁM ĐỐC PHẠM HUY ĐOÁN

PHÓ GIÁM ĐỐCNGÔ ĐỨC ĐOÀNPHÓ GIÁM ĐỐC NGUYỄN THỊ HỒNG THANHPHÓ GIÁM ĐỐCLÊ ĐĂNG KHOA
PHÓ GIÁM ĐỐCTẠ QUANG TẠO
PHÒNG HÀNH CHÍNH TỔNG HỢPPHÒNG KIỂM TOÁN THƯƠNG MẠI DỊCH VỤ
PHÒNG KẾ TOÁN TÀI VỤPHÒNG KIỂM TOÁN DỰ ÁNPHÒNG TƯ VẤN ĐÀO TẠOPHÒNG KINH DOANH TIẾP THỊ PHÒNG KIỂM TOÁN XÂY DỰNG CƠ BẢN
Chi nhánh Hạ Long Chi nhánh Vũng Tàu Chi nhánh Thanh Hoá Chi nhánh HảI Phòng Chi nhánh TP HCM
Website: Email : Tel : 0918.775.368

Biểu 04.





3
3
Website: Email : Tel : 0918.775.368

4
4
Website: Email : Tel : 0918.775.368


I.3. Các loại hình dịch vụ.
Bằng sự năng động luôn bám sát nhu cầu thị trường, AASC đã có một thị
phần tương đối lớn về cung cấp dịch vụ tư vấn tài chính kế toán và kiểm toán,
thể hiện qua số lượng chi nhánh ở khắp các tỉnh, TP trong cả nước, qua chỉ tiêu
doanh thu, lợi nhuận tăng trưởng không ngừng qua tất cả các năm. Hiện nay
AASC có các loại hình dịch vụ chủ yếu sau.
1.Dịch vụ kiểm toán. Bao gồm:
- Kiểm toán báo cáo tài chính của các doanh nghiệp Nhà nước, doanh

nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, các tổ chức kinh tế khác.
- Kiểm toán báo cáo quýêt toán vốn đầu t công trình hoàn thành.
-Kiểm toán hoạt động các dự án sử dụng vốn vay của các tổ chức tiền tệ
thế giới, các tổ chức phi chính phủ...
-Kiểm toán xác định vốn góp của các dự án theo hình thức hợp tác liên
doanh, liên kết...
-Dịch vụ giám định tài liệu tài chính kế toán
2. Dịch vụ kế toán
- Hướng dẫn áp dụng chế độ kế toán tài chính cho các đơn vị kinh tế.
- Xây dựng các mô hình tổ chức công tác kế toán, bộ máy kế toán doanh
nghiệp hoạt động có hiệu quả, tránh cồng kềnh, và phù hợp với điều kiện của
mỗi đơn vị .
- Lập hồ sơ đăng kí chế độ kế toán theo luật doanh nghiệp,
hướng dẫn mở ghi sổ kế toán và lập báo cáo tài chính doanh nghiệp.
3. Dịch vụ tư vấn tài chính, thuế:
- Tư vấn tài chính tín dụng, về sử dụng vốn vay có hiệu quả , lập hồ sơ xin
vay vốn, lập các dự án tiền khả thi và khả thi.
-Lập hồ sơ đăng kí hoạt động doanh nghiệp .
- Hướng dẫn thủ tục đăng kí kinh doanh.
- Lập, đánh giá và tư vấn các phương án đầu tư
-Tư vấn về hồ sơ, đơn, điều lệ hoạt động, xác định vốn còn lại, vốn góp
trong quá trình cổ phần hoá.
- Dịch vụ tư vấn về xáp nhập và giải thể.
4. Dịch vụ đào tạo.
- Bồi dưỡng nghiệp vụ kế toán cho kế toán trưởng và kế toán viên.
- Bồi dưỡng nghiệp vụ kiểm toán nội bộ cho các tổng công ty 90,91
6
6
Website: Email : Tel : 0918.775.368

- Đào tạo tin học, tin học cơ bản và tin học nâng cao
- Hỗ trợ công tác tuyển dụng cán bộ trong quản lý
- Cung cấp và hướng dẫn việc thực hiện ghi sổ kế toán và báo cáo .
5. Phát triển và ứng dụng các phần mềm và kiểm tra việc thực hiện
nhằm tránh những rủi ro và đạt hiệu quả kinh tế cao trong kinh doanh.
Với các loại hình dịch vụ đa dạng cung cấp cho mọi ngành, mọi lĩnh vực
nên doanh thu của công ty không ngừng tăng qua các năm . Nếu lấy năm 1996
làm chuẩn thì doanh thu của các năm 1996, 1997, 1998 được thể hiện qua biểu
đồ sau. Trong đó doanh thu bao gồm có doanh thu kiểm toán tài chính, doanh
thu đào tạo, doanh thu từ các loại hình dịch vụ khác.
Nhìn biểu đồ thị trên ta có thể thấy rằng doanh thu của công ty năm 1997
và năm 1998 tăng gấp 2 và3 lần so với năm 1996. Như vậy có thể thấy răng
AASC là một công ty làm ăn có hiệu quả và điều đó còn đợc thể hiện biểu đồ về
lợi tức của công ty như sau (biểu 06).
Biểu 05. Doanh thu của công ty qua các năm.
Chỉ tiêu năm
1996
năm
1997
năm
1998
doanh thu 100 160 280
Dt kiểm
toán .tài
chính kế toán
37 75 80
DT Đào tạo 20 15 5
các dịch vụ
khác
10 10 15

Về lợi tức cũng tăng theo doanh thu qua các năm điều này chứng tỏ sự tồn tại
và vững mạnh của công ty, nếu lấy năm 1996 làm mốc ta có số liệu thông qua
bảng sau.
Biểu 06. Kết quả kinh doanh của công ty qua các năm
Chỉ tiêu 1996 1997 1998
lợi tức 100 165 236
Nộp NS nhà
nước
100 147 223
Thuế doanh thu 23 17 19
8
8
Website: Email : Tel : 0918.775.368

thuế lợi tức 72 73 69
thuế thu nhập 5 10 12

Với những kết quả tốt đẹp đó AASC ngày càng trở thành vững mạnh về
mọi mặt kể cả uy tín cũng như chất lượng góp phần đưa ngành kiểm toán việt
nam sánh vai cùng quốc tế.
B. THỰC HIỆN KIỂM TOÁN CHU TRÌNH BÁN HÀNG VÀ THU TIỀN
Là một công ty hàng đầu lớn nhất tại việt nam hoạt động trong lĩnh vực
kiểm toán đầy mới mẻ nhưng AASC đã nhanh chóng khẳng định vị trí của mình
trên thị trường. Với tỷ trọng doanh thu kiểm toán chiếm phần lớn trong tổng
doanh thu của toàn công ty, dịch vụ kiểm toán đã trở thành mũi nhọn và được
AASC trú trọng đầu tư phát triển. Trong suốt gần 10 năm hoạt động AASC đã
thu hút đợc đội ngũ khách hàng thường xuyên đông đảo , có được kết quả đó
là nhờ nỗ lực không ngừng nâng cao chất lượng dịch vụ cung cấp, khai thác và
mở rộng thị trường.
Hàng năm AASC đều gửi thư chào hàng đến cho khách hàng có nhu cầu

kiểm toán. Thư chào hàng là bức thông điệp giới thiệu về uy tín, chất lượng
dịch vụ của AASC. Sau khi nhận được thư chào hàng nếu khách hàng đồng ý thì
họ sẽ phát thư mời kiểm toán, thư mời kiểm toán có hình thức bằng văn bản
hoặc bằng miệng. Sau khi nhận được thư mời kiểm toán đạI diện AASC tiếp xúc
gặp gỡ Ban Giám đốc khách hàng để trao đổi thông tin và đi tới ký kết hợp
đồng kiểm toán, tuy nhiên mức độ trao đổi còn tuỳ thuộc vào từng loại khách
hàng. Chẳng hạn với khách hàng cũ của AASC thì đạI diện của hai bên tiếp xúc
gặp gỡ để trao đổi và cũng là đề xuất yêu cầu của mình, còn với những khách
hàng mới thì AASC cần có những thông tin về quá trình sản xuất, những khó
khăn cũng như những yêu cầu từ phía khách hàng đối với dịch vụ kiểm toán.
Từ đó AASC sẽ ước lượng sơ bộ khối lượng công việc và giá phí kiểm toán cũng
như rủi ro kiểm toán. Nếu khách hàng chấp nhận dịch vụ và giá phí kiểm toán
mà AASC đưa ra thì hai bên tiến hành ký kết hợp đồng. Nếu có gì thắc mắc về
dịch vụ kiểm toán cũng như mức giá phí kiểm toán thì khách hàng có thể đề đạt
và thoả thuận lại.
Hợp đồng kiểm toán là sự thoả thuận bằng văn bản về yêu cầu của
khách hàng và AASC đã được cả hai bên chấp nhận, trong đó xác định mục tiêu,
phạm vi cuộc kiểm toán, trách nhiệm của AASC và trách nhiệm của khách hàng,
hình thức phát hành báo cáo kiểm toán, thời gian thực hiện và các đIều kiện về
10
10
Website: Email : Tel : 0918.775.368

phí kiểm toán, về xử lý tranh chấp hợp đồng. Giá phí kiểm toán do AASC đưa ra
và được tính toán trên cơ sở thời gian tiến hành cuộc kiểm toán, mức độ phức
tạp của công việc và các dịch vụ mà AASC sẽ cung cấp bổ sung. Tuy nhiên trong
một số trường hợp AASC sẽ cung cấp miễn phí một số dịch vụ nào đó hoặc giảm
giá xuống mức có thể chấp nhận được sao cho cả hai bên cùng có lợi. Với chất
lượng dịch vụ cao, giá phí kiểm toán hợp lý AASC đang là một đối thủ cạnh
tranh của nhiều công ty kiểm toán trong và ngoàI nước.

Sau đây là mẫu thư chào hàng
Công ty tư vấn tàI chính kế toán và kiểm toán

THƯ CHÀO HÀNG
Hà nội, ngày30 tháng 4 năm 2000
Kính gửi: Ban giám đốc công ty A
Trước hết chúng tôI xin chân thành cảm ơn sự quan tâm của quý công ty
đến hoạt động kiểm toán của chúng tôI, chúng tôI xin phép được giới thiệu với
quý công ty về AASC của chúng tôi.
AASC là một trong những tổ chức hợp pháp đầu tiên và lớn nhất của
Việt Nam hoạt động trong lĩnh vực kế toán, kiểm toán và tư vấn tàI chính. AASC
có kỹ năng cung cấp cho các doanh nghiệp Nhà nước, doanh nghiệp tư nhân,
doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoàI, các tổ chức trong nước và quốc tế
hiện đang hoạt động tạI Việt nam các hoạt động sau:
- Kiểm toán báo cáo tàI chính
- Kiểm toán báo cáo quyết toán vốn công trình xây dựng cơ bản hoàn
thành
- Kiểm toán xác định giá trị tàI sản, giá trị doanh nghiệp
- Kiểm toán hoạt động dự án
- Kiểm toán góp vốn liên doanh
- Lập hồ sơ đăng ký chế độ kế toán với Bộ tàI chính
- Tư vấn tàI chính kế toán, thuế
- Bồi dưỡng nghiệp vụ quản trị kinh doanh, kế toán, tin học, kiểm toán nội
bộ
12
12
Website: Email : Tel : 0918.775.368

- Xây dựng càI đặt và hướng dẫn phần mềm tin học phục vụ công tác quản
lý tàI chính, kế toán và kiểm toán tránh được những rủi ro và đạt hiệu quả cao

trong kinh doanh.
Mục tiêu hoạt động của AASC là nhằm giúp các doanh nghiệp Việt Nam
và các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoàI, các tổ chức xã hội, các cơ quan
đoàn thể và các tổ chức quốc tế hoạt động taị Việt nam nắm bắt các quy định
pháp lý của nhà nước nâng cao chất lượng của công tác kế toán và giúp các
chủ doanh nghiệp, các thành viên của hội đồng quản trị và Ban lãnh đạo doanh
nghiệp có được thông tin tin cậy để thực hiện tốt công tác quản lý kinh tế tàI
chính.
Chất lượng của các dịch vụ mà chúng tôI cung cấp được khẳng định
bằng số lượng các khách hàng của chúng tôI: Tổng công ty, doanh nghiệp Nhà
nước, doanh nghiệp có vốn đàu tư nước ngoàI, doanh nghiệp tư nhân, tổ chức
tín dụng quốc tế (WB, ADB, UNFA... )
Chúng tôI được biết Quý công ty đang tìm hiểu và lựa chọn đơn vị cung
cấp các dịch vụ kiểm toán và tàI chính kế toán.
Chúng tôI tin tưởng tàI liệu này sẽ giúp Quý ngàI có thêm đIều kiện lựa
chọn đơn vị phục vụ mình
Chúng tôI hy vọng chứng minh khả năng của mình và làm hàI lòng Quý
công ty.
Xin gửi tới Quý công ty lời chào trân trọng.

KÍNH THƯ
Giám đốc
Phạm Huy Đoán
Sau khi thư chào hàng được phát đI đơn vị nào có nhu cầu mong muốn
AASC cung cấp các dịch vụ kiểm toán thì sẽ có các thông tin phản hồi. Căn cứ
vào đó AASC sẽ gặp gỡ trao đổi, thoả thuận. Nếu hai bên đồng ý thì dẫn đến
hợp đồng kiểm toán được ký kết. Khi hợp đồng kiểm toán được ký kết cũng là
lúc AASC lập kế hoạch kiểm toán.
I: lập kế hoạch kiểm toán.
AASC nhận thức rõ việc lập kế hoạch kiểm toán sẽ hỗ trợ đắc lực cho việc

thực hiện kiểm toán có hiệu quả, giảm thiểu được chi phí nâng cao chất lượng
14
14
Website: Email : Tel : 0918.775.368

của cuộc kiểm toán. Việc lập kế hoạch kiểm toán được thực hiện qua các bước
sau:
I.1.chấp nhận thư mời kiểm toán.
Khi AASC chấp nhận thư mời kiểm toán của khách hàng thì hai bên sẽ
thoả thuận ký kết hợp đồng kiểm toán. Hợp đồng kiểm toán là minh chứng
pháp lý cho sự hiện hữu của cuộc kiểm toán.

Sau đây là hợp đồng kiểm toán được ký kết giữa công ty A và công ty dịch
vụ tư vấn tàI chính kế toán và kiểm toán.
CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập- Tự do- Hạnh phúc
HỢP ĐỒNG KINH TẾ
v/v cung cấp dịch vụ kiểm toán
Căn cứ vào pháp lệnh hợp đồng kinh tế ngày 25/09/1989 và nghị định
17/HĐBT ngày 16/01/1990.
Căn cứ vào nghị định 07/CP ngày 29/01/1994.
Căn cứ vào nghị định59/CP ngày 29/01/1996
Căn cứ vào đIều lệ tổ chức và hoạt động của công ty tư vấn tàI chính kế
toán và kiểm toán.
Căn cứ vào yêu cầu của công ty A về việc kiểm toán báo cáo tàI chính cho
năm tàI chính 1999.

Hôm nay ngày 20/03/2000 chúng tôI gồm
đạI diện bên A- Công ty A
Ông: Nguyễn văn X- phó giám đốc công ty

ĐạI diện bên B - Công ty tư vấn tàI chính kế toán và kiểm toán.
Bà: Nguyễn Thị Hồng Thanh- Phó tổng giám đốc
Cùng nhau thoả thuận ký kết hợp đồng kinh tế theo các đIều khoản sau:

ĐIều 1: Nội dung dịch vụ
Bên A đồng ý mời bên B thực hiện kiểm toán báo cáo tàI chính cho năm tàI
chính kết thúc ngày 31/12/1999 gồm.
+ Bảng cân đối kế toán tạI thời đIểm 31/12/1999.
16
16
Website: Email : Tel : 0918.775.368

+ Báo cáo kết quả kinh doanh năm 1999.

ĐIều 2: Luật định và chuẩn mực.
Công việc được tiến hành theo các quy định tạI nghị định 07/CP ngày
29/01/1994 của chính phủ về việc ban hành quy chế kiểm toán độc lập trong
nền kinh tế quốc dân. Thông tư 22 TC/CĐKT ngày 19/03/1996 của chính phủ
ban hành quy chế quản lý tàI chính và hạch toán kế toán đối với các doanh
nghiệp nhà nước và các quy định hiện hành về kế toán, kiểm toán.

ĐIều 3: trách nhiệm của các bên liên quan.
*Trách nhiệm bên A
Cung cấp đầy đủ và kịp thời các thông tin về tình hình tàI chính bao gồm
báo cáo tàI chính, chứng từ, sổ sách và các tàI liệu liên quan mà bên B yêu cầu.
Chịu trách nhiệm về tính chính xác trung thực của các thông tin cung cấp
Cử cán bộ nghiệp vụ tham gia phối hợp để cung cấp các thông tin về tình
hình tài chính kế toán và các thông tin có liên quan khi có yêu cầu của bên B.
Bố trí địa đIểm làm việc và tạo đIều kiện thuận lợi cho cán bộ của bên B
trong thời gian thực hiện kiểm toán tạI đơn vị.

Thanh toán cho bên B phí kiểm toán đúng thời hạn đã thoả thuận tạI đIều
4 của hợp đồng này.
*Trách nhiệm của bên B:
Cử các kiểm toán viên thực hiện kiểm toán theo nội dung dịch vụ như đã
nêu ở đIều 1 của hợp đồng này.
Giữ bí mật về số liệu thông tin đã thu thập được trong quá trình kiểm toán
có liên quan đến hoạt động của bên A.
Lập báo cáo kiểm toán và gửi cho bên A kèm theo thư quản lý đề cập tới
những hạn chế cần được khắc phục và ý kiến đề nghị của kiểm toán viên nhằm
hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ của đơn vị.

đIều 4: Thời gian, phí dịch vụ kiểm toán và phương thức thanh toán.
Hai bên thống nhất mức phí kiểm toán là: 120.000.000 đồng.
Bằng chữ một trăm hai mươI triệu đồng chẵn.
18
18
Website: Email : Tel : 0918.775.368

Bên A ứng trước cho bên B 50%, sau khi triển khai thực hiện hợp đồng số
tiền còn lạI là 50% (tức 60.000.000 đồng (sắu mươI triệu đồng chẵn)) sẽ được
thanh toán khi bên A nhận được báo cáo kiểm toán.
Bên A có thể thanh toán cho bên B bằng tiền mặt hoặc chuyển khoản qua
ngân hàng.
ĐIều 5: ĐIều khoản thi hành
Hai bên cam kết thực hiện đúng các đIều khoản ghi trong hợp đồng.
Trong quá trình thực hiện nếu có gì vướng mắc hai bên cùng nhau bàn bạc,
trao đổi và tìm cách giảI quyết.
Trường hợp hai bên không thương lượng giảI quyết được thì đưa ra
trọng tàI kinh tế theo quy định của pháp lệnh hợp đồng kinh tế.
Hợp đồng này được lập thành 04 bản mỗi bên 02 bản có giá trị pháp lý

như nhau.
ĐạI diện bên A ĐạI diện bên B
Ký tên ký tên
Khi hợp đồng kiểm toán được ký kết song có nghĩa việc thực hiện một
cuộc kiểm toán được bắt đầu và công việc tiếp theo đó là cử kiểm toán viên phụ
trách.
I.2. Cử kiểm toán viên phụ trách.
Việc cử kiểm toán viên phụ trách là một bước công việc quan trọng trong
quá trình kiểm toán. Công việc này phụ thuộc vào quy mô từng cuộc kiểm toán,
từng phần hành kiểm toán và đặc biệt còn phụ thuộc vào trình độ chuyên môn
và nghiệp vụ của các kiểm toán viên
I.3. Tìm hiểu khách hàng.
Việc tìm hiểu khách hàng giúp cho kiểm toán viên có những hiểu biết về
khách hàng từ đó có những định hướng và thiết kế phương pháp kiểm toán cho
phù hợp. Việc tìm hiểu về khách hàng bao gồm các mặt sau.
a. Tìm hiểu hoạt động kinh doanh của khách hàng.
AASC tìm hiểu hoạt động kinh doanh cả dưới góc độ khách quan và dưới
góc độ của khách hàng.
+ Những hoạt động kinh doanh và kết quả kinh doanh của khách hàng.
+Chiến lược kinh doanh của khách hàng.
20
20
Website: Email : Tel : 0918.775.368

+ Cơ cấu sản phẩm và công tác tiêu thụ sản phẩm.
+ MôI trường kinh doanh mà khách hàng đang hoạt động
+ Vị trí cạnh tranh của khách hàng. Những rủi ro mà khách hàng đang
gặp phảI và xét xem liệu các rủi ro này có khả năng ảnh hưởng tới báo cáo tàI
chính và vì thế có ảnh hưởng tới quá trình kiểm toán hay không.
Việc am hiểu công việc kinh doanh và ngành kinh doanh của khách hàng

và kiến thức về các mặt hoạt động của họ là cần thiết cho việc thực hiện kiểm
toán đầy đủ. Với đa số khách hàng thường niên thì những thông tin về hoạt
động kinh doanh cập nhật cho cuộc kiểm toán năm nay được lấy từ hồ sơ kiểm
toán năm trước. Những thay đổi được cập nhật trong từ quá trình thu thập
những thông tin chung ở bước trên và được ban quản lý của khách hàng cung
cấp trong buổi thảo luận với đạI diện của AASC. Còn đối với những công ty lần
đều tiên là khách hàng (khách hàng mới) như công ty A thì AASC có được thông
tin bằng cách thu thập các tàI liệu như : giấy phép thành lập, đIều lệ công ty,
các biên bản họp, các văn bản luật, chế độ chính sách của nhà nước có liên
quan... kiểm toán viên ghi các thông tin này vào tư liệu kiểm toán bằng cách
trích đoạn các văn bản hoặc sao chụp và gạch dưới các phần quan trọng . Hoặc
cũng có thể thu thập thông tin về tình hình kinh doanh của khách hàng bằng
phương pháp phỏng vấn. Làm việc tạI trụ sở của công ty là tốt nhất vì nó tạo
đIều kiện cho kiểm toán viên tiếp cận dễ dàng với khách hàng, quan sát hoạt
động sản xuất kinh doanh, phỏng vấn ban quản lý khách hàng để thấy được
những mong muốn, thắc mắc của họ từ đó cảI thiện được chất lượng dịch vụ
cung cấp. NgoàI ra đối với những khách hàng hoạt động trong các lĩnh vực mới
mẻ, có rủi ro kinh doanh cao thì nhóm kiểm toán còn tham khảo ý kiến của các
chuyên gia để có được những hiểu biết cặn kẽ hơn.
đối với công ty A
LoạI hình sở hữu: là một doanh nghiệp nhà nước.
Quá trình hình thành và phát triển . công ty A được thành lập theo quyếtư
định *** ngày... tháng... năm... , là một doanh nghiệp nhà nước có tư cách pháp
nhân, có tàI khoản ở ngân hàng, có con dấu riêng và hạch toán độc lậpcông ty
hoạt động theo giấy phép đăng ký kinh doanh số ****
Về ngành nghề kinh doanh. Công ty chuyên sản xuất các sản phẩm đồ hộp
như patê, thịt hộp, cá xay.
Về tình hình tàI sản và nguồn vốn thể hiện trên hai báo cáo của công ty là
bảng cân đối kế toán và bảng báo cáo kết quả kinh doanh.
22

22
Website: Email : Tel : 0918.775.368

Về đơn giá bán các sản phẩm:
đồng /hộp
LoạI sản phẩm Đơn giá
Patê 6000
Cá xay 5000
Thịt hộp 5500

về nguồn vốn kinh doanh và tình hình thực hiện nghĩa vụ pháp lý với Nhà
nước.
Nguồn vốn kinh doanh chủ yếu do ngân sách nhà nước cấp, vay vốn từ
ngân hàng, và nguồn vốn được bổ sung từ lợi nhuận để lại. Công ty A có nghĩa
vụ phảI trích lập các quỹ theo các quy định sau.
- Trích lập quỹ đầu tư và phát triển 50 % lợi nhuận để lại.
- Trích 10% lợi nhuận để lạI để lập quỹ dự phòng tàI chính.
- Trích 5% bổ sung quỹ trợ cấp mất việc làm.
Như vậy việc trích lập các quỹ được thể hiện bằng con số trên biểu 06
24
24
Website: Email : Tel : 0918.775.368

tàI sản Đầu năm Cuối năm
A. tàI sản lưu động và đầu tư ngắn hạn 39489723125 43336230326
I. Tiền mặt và tiền gửi ngân hàng 2992568000 3895675000
II. Các khoản phảI thu 11364126000 16186553000
1. PhảI thu khách hàng 6850675000 10976263000
2. phảI thu nội bộ 4256653000 4387945000
3. PhảI thu khác 256798000 822345000

III. Hàng tồn kho 21565798000 22564546000
IV. TàI sản lưu động khác 3567231125 689456326
B. tàI sản cố định và đầu tư dàI hạn 38122589928 42485715078
I. TàI sản cố định hữu hình 12675322338 13769654444
1. Nguyên giá 18795864692 21026452976
2. Hao mòn luỹ kế 6120542354 7256798532
II. TàI sản cố định vô hình 3444186957 4025718694
1. Nguyên giá 7684572356 8726264315
2. Hao mòn luỹ kế 4240385399 4700545621
III các khoản đầu tư tài chính dàI hạn 12135672124 13258764655
IV. Chi phí xây dựng cơ bản dở dang 5713754296 6242031152
V. các khoản ký quỹ ký cược dàI hạn 4153654213 5189546133
Tổng tàI sản 77612313053 85821945404
Nguồn vốn
A.nợ phảI trả 54674358826 60554942914
I. Nợ ngắn hạn 32964256798 35245464243
II. Nợ dàI hạn 13580456234 14964312216
III. Nợ khác 8129645794 10345166455
B. nguồn vốn chủ sở hữu 22937954227 25267002490
Tổng nguồn vốn 77612313053 85821945404
26
26
Website: Email : Tel : 0918.775.368

Biểu 08
BÁO CÁO LỖ LÃI
Niên độ 1999
Đơn vị tính : Đồng
Chỉ tiêu Số tiền
1.Tổng doanh thu

Trong đó doanh thu xuất khẩu
51.358.315.000
83.615.000
2. Các khoản giảm trừ doanh thu. 103.354.000
3. Doanh thu thuần 51.254.961.000
2.Giá vốn hàng bán 46.935.670.000
3.LãI(lỗ) gộp 4.319.291.000
4.Chi phí hoạt động 2.247.856.000
5.LãI (lỗ) ròng từ hoạt động sản
xuất kinh doanh
2.071.435.000
NgoàI ra trong quá trình tìm hiểu về hệ thống kiểm soát nội bộ của khách
hàng thì đối tượng mà kiểm toán Iên hết sức quan tâm là các biên bản kiểm tra
của các cơ quan thanh tra Nhà nước... trong kết luận của đoàn thanh tra tạI
một cuộc kiểm toán toàn diện về các mặt hoạt động sản xuất kinh doanh, quản
lý tài chính được tóm tắt như sau.
Về chứng từ sổ sách nói chung được lập đầy đủ, khoa học nhưng vẫn còn
một số thiếu sót như:
-Phiếu thu, phiếu chi chưa ghi ngày tháng, chưa có chữ ký của thủ quỹ và
một số chứng từ gốc kèm theo.
-Một số giấy đề nghị tạm ứng không có chữ ký của kế toán trưởng, đa số
giấy đề nghị tạm ứng không ghi thời hạn thanh toán.
-Một số hoá đơn mua hàng chưa hợp lý, tất cả các tàI sản cố định tăng
trong kỳ công ty không lập biên bản giao nhận tàI sản cố định mà chỉ lập phiếu
nhập kho, phiếu xuất kho.
-Một số các khoản chi cho công tác Đảng, Đoàn chỉ có quyết định chi mà
không có tờ đơn trình kế hoạch chi.
-Một số hợp đồng kinh tế chưa có giá trị pháp lý cao như ký hợp đồng sau
khi mọi công việc đã hoàn tất, hợp đồng bị tẩy xoá nhưng không có dấu của
đơn vị ở chỗ bị tẩy xoá.

28
28
Website: Email : Tel : 0918.775.368

-Một số tàI sẩn cố định mua sắm không có kế hoạch đầu tư xây dựng cơ
bản được duyệt, một số khoản chi cho sửa chữa thường xuyên tàI sản cố định
thuê ngoàI không có trong kế hoạch sửa chữa của công ty.
-Có trường hợp xây dựng cơ bản tự làm thì đơn giá phản ánh trong quyết
toán chênh lệch nhiều so với quyết toán.
-Hệ thống sổ sách còn nhiều nhiều sai sót như chưa đóng dấu giáp lai,
chưa đánh số trang và chưa có chữ ký của những người có liên quan.
Trên đây là những tìm hiểu bước đầu về tình hình sản xuất kinh doanh
của công ty A, tuy chưa thật đầy đủ nhưng nó là căn cứ quan trọng để kiểm
toán viên lập kế hoạch kiểm toán.
b.Tìm hiểu về hệ thống kiểm soát nội bộ
Với bất cứ một khách hàng nào thuộc mọi thành phần kinh tế thì việc tìm
hiểu hệ thống kiểm soát nội bộ của đơn vị đó là một việc làm quan trọng đối với
mọi cuộc kiểm toán. Tìm hiểu về hệ thống kiểm soát nội bộ đối với công ty A
bao gồm các mặt tìm hiểu sau.
b1. MôI trường kiểm soát.
Qua nhiều năm kinh nghiệm AASC nhận thấy rằng với doanh nghiệp càng
lớn thì môI trường kiểm soát càng đầy đủ hơn. Với những khách hàng thường
niên thì nhóm kiểm toán chỉ cần cập nhật những thông tin về sự thay đổi trong
bộ máy lãnh đạo, cơ cấu nhân sự cũng như kế hoạch và dự toán được lập cho
năm kiểm toán. Việc tìm hiểu về môI trường kiểm soát được đề cập đến các
khía cạnh sau.
- Quan đIểm và phong cách đIều hành của Ban giám đốc.
Trước khi tiến hành cuộc kiểm toán thì đã có sự gặp gỡ của đạI diện các
bên do vậy kiểm toán viên cũng đã phần nào hiểu được phong cách đIều hành
của Ban Giám đốc.

Giám đốc công ty A là người chịu trách nhiệm hoàn toàn về mọi mặt nói
chung cũng như mặt hoạt động sản xuất kinh doanh nói riêng. Là một người có
trình độ chuyên môn cao, có nhiều năm kinh nghiệm trong công tác lãnh đạo,
am hiểu thực tế, có uy tín. Các phó giám đốc là những người có học vấn, có kinh
nghiệm và trình độ chuyên môn, đIều hành một hoặc một số lĩnh vực theo sự
phân công của Giám đốc công ty và chịu trách nhiệm trước Giám đốc công ty ,
trước pháp luật về nhiệm vụ được phân công.
30
30
Website: Email : Tel : 0918.775.368

Kế toán trưởng là người có trình độ, liêm khiết và tư vấn cho Giám đốc về
tình hình tài chính của đơn vị đồng thời cũng đưa ra giải pháp hoạt động sản
xuất kinh doanh.
- Về nhân sự .
Tính đến ngày 31/12/1999 toàn công ty có 2576 cán bộ công nhân viên
chức, chủ yếu hoạt động trong các phân xưởng chế biếnvà hoạt động công tác
bán hàng ở mọi nơI với mức lương thoả đáng trung bình 1.150.000
đồng/tháng. Với dây chuyền công nghệ hiện đạI , là một công ty hàng đầu về
chế biến, sản xuất hảI sản biển đông lạnh, đội ngũ công nhân viên có trình độ
và kinh ngiệm nên hạn chế được tối đa sản phẩm hỏng và luôn cảI tiến chất
lượng sản phẩm, đa dạng hoá các loạI sản phẩm.
- Về các loạI kiểm soát khác.
Đó là những kế hoạch về tiêu thụ sản phẩm, về đầu tư sửa chữa lớn tàI
sản cố định cũng như mua bán, thanh lý tàI sản cố định...
Hàng năm công ty A đều có các buổi họp về tình hình tiêu thụ sản phẩm,
đề ra các phương hướng, biện pháp về kế hoạch tiêu thụ sản phẩm trong năm
tới cũng như việc đề ra các mục tiêu phấn đấu tăng chất lượng sản phẩm,
chiến lược mở rộng thị trường...
- Về hoạt động kiểm toán nội bộ.

Công ty A là một công ty có bộ máy kiểm toán nội bộ riêng biệt, hoàn toàn
tách biệt với ban giám đốc công ty và không chịu sự đIều hành trực tiếp của
ban giám đốc công ty A nên báo cáo của bộ máy kiểm toán nội bộ được AASC
đánh giá là đảm bảo được tính độc lập khách quan. Mặt khác, trong quá trình
kiểm toán bộ phận kiểm toán nội bộ được quyền thu thập thông tin không giới
hạn. Qua kiểm tra sơ bộ giấy tờ làm việc của kiển toán viên nội bộ, kiểm toán
viên đánh giá cao chuyên môn và kinh nghiệm của kiểm toán nội bộ. TàI liệu
của bộ phận kiểm toán nội bộ được lưu trữ trong hồ sơ kiểm toán để làm bằng
chứng kiểm toán.
b2. Về hệ thống kế toán.
Khi xem xét về hệ thống kế toán của công ty kiểm toán viên xem xé trên các
khía cạnh sau:
+ Về tổ chức bộ máy kế toán.
+ Về chế độ kế toán áp dụng.
+Về các chính sách kiểm toán.
- Bộ máy kế toán.
32
32
KẾ TOÁN TRƯỞNG
Bộ phạn kế toán TSCĐ, vật tư, hàng hoá Bộ phận kế toán tiền lương và bảo hiểm xã hộiBộ phận kế toán vốn bằng tiền và thanh toán công nợ Bộ phận kế toán tập hợp chi phí và tính giá thànhBộ phận kế toán tổng hợp và kiểm tra
Website: Email : Tel : 0918.775.368

Là một công ty có quy mô lớn, thị trường tiêu thụ sản phẩm rộng khắp
trong cả nước nên bộ máy kế toán của công ty được tổ chức một cách gọn nhẹ
mà các kế toán viên đều đảm nhận hết các công việc kế toán hàng ngày, thực sự
trở thành một thực thể giúp việc cho Ban Giám đốc đIều hành và quản lý doanh
nghiệp.
Với tổng số 16 người trong bộ máy kế toán bao gồm 1 kế toán trưởng và
các kế toán viên đã đảm nhận mọi công việc thuộc các phần hành khác nhau.
Biểu 09: Sơ đồ bộ máy kế toán của công ty A

Với sơ đồ cơ cấu bộ máy của công ty kiểm toán viên nhận thấy rằng việc
phân công công tác kế toán là đảm bảo theo đúng nguyên tắc bất kiêm nhiêm,
nguyên tắc phân công phân nhiệm rõ ràng. Như vậy, cơ cấu bộ máy kế toán là
hợp lý.
- Về chế độ kế toán áp dụng.
Qua tìm hiểu các kiểm toán viên được biết công ty đang hạch toán theo
chế độ kế toán hiện hành 1141/QĐ/CĐkiểm toán ngày 01/01/1995 của bộ tàI
chính.
34
34
Website: Email : Tel : 0918.775.368

Hình thức mở sổ: Theo hình thức nhật ký chung.
Niên độ kế toán : Bắt đầư từ ngày 01/01 và kết thúc ngày 31/12 hàng
năm.
Đồng tiền sử dụng trong hạch toán là việt nam đồng. Trong kỳ các nghiệp
vụ kinh tế phát sinh bằng ngoạI tệ được quy đổi ra đồng việt nam theo tỷ giá
hạch toán và cuối kỳ quy đổi theo tỷ giá thực tế, chênh lệch tỷ giá được kết
chuyển vào kết quả kinh doanh trong kỳ.
TàI sản cố định được phản ánh theo nguyên giá và hao mòn luỹ kế. Khấu
hao được tính theo nguyên tắc đường thẳng. Mức khấu hao được xác định theo
quyết định 1062/QĐ/CSTC ngày 14/11/1996 của bộ tài chính. Khấu hao được
tính theo từng tháng, công ty mở thẻ tàI sản cố định để theo dõi.
Hạch toán nguyên vật liệu, công cụ, dụng cụ: Công ty sử dụng phương
pháp thẻ song song, hàng quý công ty tiến hành kiểm kê kho vật tư, công ty sử
dụng phương pháp nhập trước xuất trước để tính giá nguyên vật liệu xuất kho.
Về hạch toán giá thành sản phẩm: Công ty tính giá theo phương pháp hệ
số vì đặc thù sản xuất là cùng các yếu tố đầu vào, cùng một dây chuyền công
nghệ nhưng cho ra các loạI sản phẩm khác nhau. Do vậy, ngay từ đầu đã không
hạch toán riêng được cho từng loại. Công ty tính giá thành sản phẩm theo

phương pháp phân bước có tính giá thành của bán thành phẩm.
B3. Về thủ tục kiểm soát: Kiểm toán viên đánh giá tính hiệu quả của các
thủ tục kiểm soát qua việc thực thi nguyên tắc phân công phân nhiệm, uỷ quyền
và phê chuẩn, bảo quản chứng từ và sổ sách đầy đủ.
Chẳng hạn về công tác thu hồi nợ : Công ty có chế độ tín dụng tương đối
chặt chẽ trong quan hệ mua bán. Việc phê chuẩn các khoản doanh thu bán chịu
phảI được phép của những người có thẩm quyền độc lập với người ghi sổ
doanh thu. Khi bán hàng công ty chỉ cho phép trả chậm trong vòng từ 30 ngày
đến 45 ngày. Nếu thời hạn trả chậm lâu hơn phảI được sự phê chuẩn của Giám
đốc hoặc phó Giám đốc.
Trong công tác tiêu thụ, trưởng phòng kinh doanh của công ty được ủy
quyền phê chuẩn các khoản bán chịu có số tiền nhỏ hơn 300 triệu và thời hạn
thanh toán không quá 1,5 tháng. Còn lạI nếu các khoản bán chịu có số tiền lớn
hơn 300 triệu và thời hạn thanh toán lớn hơn 45 ngày, đặc biệt việc xoá sổ các
khoản nợ phảI thu khó đòi thì nhất thiết phảI có sự đồng ý của Ban Giám đốc.
Căn cứ vào những thông tin thu được trong quá trình tìm hiểu khách hàng
cũng như tìm hiểu về hệ thống kiểm soát nội bộ kiểm toán viên phân tích và
36
36
Website: Email : Tel : 0918.775.368

đánh giá tính trọng yếu của từng khoản mục trong cuộc kiểm toán báo cáo tài
chính. Với công ty A các khoản mục sau được đánh giá là trọng yếu:
• Hàng tồn kho.
• TàI sản cố định.
• Các khoản đầu tư xây dựng cơ bản dở dang.
• Các khoản vay ngắn hạn, dàI hạn.
• Nguồn vốn kinh doanh, đặc biệt là việc trích lập và sử dụng quỹ đầu tư
phát triển.
• Các khoản công nợ phảI thu, phảI trả.

• Các khoản chi phí sản xuất kinh doanh, doanh thu.
Trong bước đánh giá trọng yếu rủi ro này kiểm toán viên chỉ đánh giá một
cách định tính theo kinh nghiệm chứ không ước lượng tính trọng yếu ban đầu
của toàn bộ báo cáo tài chính và phân bổ mức trọng yếu đó cho từng khoản
mục. Vì thế, việc dưa ra các bút toán đIều chỉnh cho những sai sót hoàn toàn
theo ý muồn chủ quan của kiểm toán viên.
Sau khi đánh giá rủi ro kiểm soát, kiểm toán viên chính hoặc trưởng đoàn
kiểm toán sẽ chính thức phân công kiểm toán cho từng kiểm toán viên và thông
báo chính thức kế hoạch kiểm toán, thời gian kiểm toán cũng như những đề
xuất với khách hàng về chứng từ, sổ sách cần kiểm toán.bản kế hoạch là sản
phẩm cuối cùng của giai đoạn lập kế hoạch do trưởng đoàn kiểm toán lập và
Giám đốc hoặc phó Giám đốc ký duyệt. Trong trường hợp với công ty A thì kế
hoạch kiểm toán được lập có mẫu như sau.
Biểu 10. Kế hoạch kiểm toán
Bộ tài chính
Công ty dịch vụ CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Tư vấn tài chính ĐỘC LẬP- TỰ DO- HẠNH PHÚC
Kế toán và kiểm toán
KẾ HOẠCH KIỂM TOÁN
Kính gửi : Công ty A .
38
38
Website: Email : Tel : 0918.775.368

Thực hiện hợp đồng kinh tế số xxx ngày 20/03/2000 được ký kết giữa
công ty dịch vụ tư vấn tài chính kế toán và kiểm toán với công ty A.
Công ty dịch vụ tư vấn tài chính kế toán và kiểm toán xin thông báo kế
hoạch kiểm toán công ty A như sau:
I. nội dung kiểm toán.
A. kiểm tra hệ htống kiểm soát nội bộ

1. kiểm tra việc thực hiện các quy định về việc lập, luân chuyển, sử dụng
và bảo quản chứng từ
2. kiểm tra việc thực hiện các quy định về ghi chép, sử dụng và bảo quản
sổ kế toán.
3. kiểm tra việc thực hiện các quy định về tổ chức kho tàng, quy trình mua
bán vật tư hàng hoá, tính giá thành sản phẩm.
B. kiểm toán tình hình tài chính tạI thời đIểm 31/12/1999.
1. kiểm tra kế hoạch vốn bằng tiền: xem xét tính hợp lý của các khoản
phảI thu, chi tiền mặt, séc. Đối chiếu giữa sổ sách kế toán với biên bản
kiểm kê quỹ và xác nhận của ngân hàng.
2. Kiểm tra hạch toán hàng tồn kho, phương thức, thủ tục mua vật tư,
hàng hoá, lập chứng từ ghi chép kế toán hàng tồn kho. Kiểm tra việc
hạch toán nhập, xuất kho, xem xét số lượng hàng và giá trị thực tế xuất
cho sản xuất.
3. Kiểm tra tàI sản cố định và khấu hao tàI sản cố định, kiểm tra việc hạch
toán tăng giảm tàI sản cố định làm căn cứ xác định khấu hao cơ bản,
xem xét tỉ lệ khấu hao cơ bản.
4. Kiểm tra các khoản thanh toán: Kiểm tra các hợp đồng kinh tế liên
quan đến việc mua bán chịu vật tư, hàng hoá, hợp đồng vay nợ. Đối với
các khoản nợ lớn nhất thiết phảI có xác nhận nợ của khách hàng. Kiểm
tra các khoản thu về tiền tạm ứng, các khoản thanh toán nội bộ và các
khoản phảI thu, phảI trả khác.
5. Kiểm tra tình hình tăng giảm nguồn vốn kinh doanh, quỹ công ty xem
xét tính hợp lý của việc trích lập và chi tiêu các quỹ.
C. kiểm tra xác định kết quả kinh doanh.
1. kiểm tra hạch toán chi phí của công ty trong đó tập trung việc thực
hiện các quy định của Nhà nước và của tổng cục thuế.
40
40
Website: Email : Tel : 0918.775.368

2. Kiểm tra việc thực hiện các chỉ tiêu tiền lương, cách tính khấu hao,
cách tính và trích lập các khoản dự phòng, kiểm tra các chỉ tiêu khác,
kiểm tra tính hợp lý, hợp lệ của các khoản chi phí, dự phòng.
3. Kiểm tra việc trích nộp và thanh toán với ngân sách nhà nước, với cơ
quan bảo hiểm xã hội, cơ quan bảo hiểm y tế
4. Kiểm tra việc tính và phân phối lợi nhuận sau thuế.
II. Phương pháp kiểm toán.
1. Đối chiếu số liệu giữa các chỉ tiêu trên báo cáo tàI chính với số dư các
tàI khoản có liên quan đến sổ cáI và sổ chi tiết.
2. Xem xét đối chiếu số liệu giữa sổ sách, báo cáo kế toán và số liệu thực tế
thể hiện trên báo cáo kiểm kê tàI sản tạI thời đIểm 31/12/1999.
3. Xem xét đối chiếu số liệu giữa sổ giữa sổ kế toán và chứng từ kế toán.
4. Kiểm tra tính hợp lý, hợp lệ của chứng từ kế toán trên cơ sở kiểm tra
chọn mẫu.
III. Thời gian và lực lượng tiến hành kiểm toán.
1. Thời gian kiểm toán: Công ty dịch vụ tư vấn tài chính kế toán và kiểm
toán đã tiến hành kiểm toán bắt đầu từ ngày 30/03/2000 dự kiến thời
gian kiểm toán là 03 tuần
2. lực lượng kiểm toán gồm 07 người chia làm 3 nhóm làm việc tạI công
ty từ ngày 30/03/2000.
Chúng tôI xin thông báo để Quý công ty được biết và mong nhận được sự
quan tâm hợp tác, giúp đỡ của Quý công ty để cuộc kiểm toán có thể triển
khai và hoàn thành đúng tiến độ.
CÔNG TY TƯ VẤN TÀI CHÍNH KẾ TOÁN VÀ KIỂM TOÁN
PHÓ GIÁM ĐỐC
NGUYỄN THỊ HỒNG THANH
II. thực hiện kiểm toán
Sau khi kế hoạch kiểm toán được hoàn tất thì trưởng đoàn kiểm toán sẽ
triệu tập nhóm kiểm toán để công bố kế hoạch triển khai, phân công công việc

42
42
Website: Email : Tel : 0918.775.368

cho từng người, thời gian tiến hành và kết thúc công việc. đồng thời trưởng
đoàn kiểm toán sẽ thông báo trọng tâm công việc, những đặc thù của cuộc
kiểm toán.
Nhóm kiểm toán sẽ tiến hành theo những phần hành cơ bản sau:
• vốn bằng tiền.
• Hàng tồn kho.
• TàI sản cố định và khấu hao tàI sản cố định.
• Mua hàng và thanh toán.
• Bán hàng và thu tiền.
• Huy động và hoàn trả.
• Tiền lương và nhân viên.
• Kiểm toán chi phí.
• Kiểm toán nguồn vốn chủ sở hữu.
Dựa trên cơ sở tiếp cận khách hàng và tìm hiểu về hệ thống kiểm soát nội
bộ kiểm toán viên đánh giá được mức độ trọng yếu cho từng khoản mục và từ
đó sẽ tiến hành kiểm tra ở những mức độ khác nhau. Do mức độ phát sinh
tương đối lớn và tính phức tạp về nghiệp vụ có ảnh hưởng nhiều đến các chỉ
tiêu quan trọng trong báo cáo tài chính như chỉ tiêu phản ánh kết quả, khả
năng thanh toán, tình hình sử dụng vốn... nên kiểm toán chu trình bán hàng thu
tiền là một khâu bắt buộc trong mọi cuộc kiểm toán báo cáo tài chính của mọi
khách thể kiểm toán kể cả các đơn vị hành chính sự nghiệp có doanh thu tiệu
thụ không lớn.
Dưới đây là minh hoạ thực tế cuộc kiểm toán chu trình bán hàng thu tiền
tạI công ty A.
II.1. Kiểm toán các khoản phảI thu khách hàng.
TàI khoản phảI thu là một tàI khoản mà các kiểm toán viên thường cho là

các tàI khoản trọng yếu. Nó là một tàI chỉ tiêu cơ bản để đánh giá khả năng
thanh toán và phân tích tình hình tài chính của doanh nghiệp. Mặt khác tàI
khoản phảI thu cũng là một tàI khoản chứa đựng nhiều rủi ro, sai sót nên số
lượng băng chứng cần thu thập tương đối lớn. Kiểm toán viên thu thập bằng
chứng kiểm toán tàI khoản phảI thu bằng cách gửi thư xác nhận đến các khách
hàng nợ của đơn vị được kiểm toán. Do đó, công việc thu thập bằng chứng
tương đối mất thời gian. Kết quả của việc gửi thư xác nhận sẽ làm căn cứ để
phục vụ bước kiểm toán khoản mục doanh thu. Chính vì thế kiểm toán khoản
44
44
Website: Email : Tel : 0918.775.368

mục phảI thu được tiến hành đầu tiên trong kiểm toán chu trình bán hàng và
thu tiền. Dưới đây là kế hoạch kiểm toán chi tiết khoản phảI thu do kiểm toán
viên thực hiện công việc này đảm nhiệm.
II.1.1. Chương trình kiểm toán khoản phảI thu khách hàng.
Khi đảm nhiệm phần việc nào kiểm toán viên cũng như trợ lý kiểm toán
phảI căn cứ vào tình hình thực tế ở công ty khách hàng để thiết kế cho mình
một chương trình kiểm toán với những thử nghiệm thích hợp.
Kế hoạch kiểm toán khoản phảI thu khách hàng của công ty A.
46
46