TỔNG QUAN VỀ THỊ TRƯỜNG THẠCH RAU CÂU VÀ MARKETING- MIX CHO SẢN
PHẨM THẠCH RAU CÂU Ở VIỆT NAM.
1. Khái quát về thị trường thạch rau câu ở Việt Nam.
1.1. Nhu cầu:
Thạch là mặt hàng tiêu dùng thuộc nhóm ngành hàng thực phẩm đáp
ứng nhu cầu tiêu dùng hàng ngày cho mọi đối tượng khách hàng. Do đó cũng
như thị trường bánh kẹo, thị trường sản phẩm thạch đang ngày càng trở lên
sôi động hơn bởi tốc độ tăng dân số, mức tăng thu nhập… Nhu cầu tiêu dùng
sản phẩm thạch phụ thuộc vào các yếu tố: lứa tuổi, giới tính, thu nhập, thời
tiết, khí hậu… và đặc biệt là sở thích cá nhân. Trên thị trường thạch Việt Nam
hiện đang có các loại thạch rau: thạch rau câu, thạch dừa và thạch sữa chua.
Danh mục sản phẩm thạch ngày càng phong phú và đa dạng phục vụ tốt hơn
nhu cầu ngày càng cao và khó tính của người tiêu dùng. Các sản phẩm thạch
thường được được tiêu thụ mạnh từ tháng 4 đến tháng 10,vào mùa nóng và
đặc biệt mạnh vào dịp cuối năm, dịp tết Nguyên Đán.
Có thể nhận thấy rằng thị trường sản phẩm thạch ở Việt Nam mới thực
sự sôi động 3 năm trở lại đây.Theo các nhà nghiên cứu thị trường thì sản
phẩm thạch mới ở thời kỳ đầu của giai đoạn tăng trưởng trong chu kỳ sống
của sản phẩm. Đối tượng biết đến nó nhiều nhất chủ yếu tập trung ở các tỉnh,
thành phố, các trung tâm công nghiệp, trung tâm văn hóa, chính trị…Mức độ
thông tin hay mức độ biết đến sản phẩm thạch ở nông thôn vùng sâu và vùng
xa là rất ít.
Sản phẩm thạch chủ yếu được tiêu dùng cho điểm tâm và mang tính
chất phụ thêm thoả mãn sở thích cá nhân sau bữa ăn cũng như trong những
ngày vui như: sinh nhật, lễ hội, tết..
1.2 Cung- Đối thủ cạnh tranh.
Trên thị trường thạch Việt Nam hiện nay có nhiều nhà sản xuất, nhà
nhập khẩu phân phối các sản phẩm về thạch. Tuy nhiên theo nghiên cứu của
người viết thì có thể chia ra làm 2 phân đoạn thị trường như sau:
Thứ nhất là các nhà sản xuất và cung ứng các sản phẩm thạch phục vụ
đoạn thị trường có thu nhập thấp và trung bình. Tập trung ở đoạn thị trường
này chủ yếu là các nhà sản xuất trong nước bao gồm: công ty TNHH Long Hải-
Hải Dương, công ty TNHH Bốn Mùa-TPHCM, công ty Mỹ Liên…
Các công ty phục vụ đoạn thị trường này được coi là các nhà phục vụ đoạn thị
trường dưới với chất lượng của sản phẩm ở mức trung bình và giá cả trung
bình(15.000 đồng/1kg).
Thứ hai là các nhà sản xuất thạch trong nước và các nhà nhập khẩu
thạch từ nước ngoài phục vụ đoạn thị trường có mức thu nhập từ khá trở lên.
Tập trung ở đoạn thị trường này chủ yếu là các nhà nhập khẩu như: nhà nhập
khẩu và phân phối sản phẩm thạch mang thương hiệu Newchoice do công ty
Sheng Hsiang Jenfoods.,Ltd sản xuất; công ty TNHH An Gia- Nguyễn Ngọc Nại-
Thanh Xuân- Hà Nội nhập khẩu và phân phối sản phẩm thạch mang thương
hiệu Perfetty do công ty Stang Industries(Đài Loan) sản xuất; công ty TNHH
Việt Thành sản xuất và nhập khẩu phân phối sản phẩm thạch mang thương
hiệu Pokefood và ABC do công ty Stang Industries(Đài Loan) sản xuất.
Như vậy có thể nói một vài nét tổng quan về thị trường thạch ở Việt Nam như
sau:
- Thị trường thạch Việt Nam đang trở nên sôi động trong sự cạnh
tranh của các nhà sản xuất trong nước với các nhà nhập khẩu sản
phẩm từ nước ngoài.
- Sản lượng thạch được cung ứng ra thị trường năm 2003 ước tính
đạt 251.072 tấn. Dân số Việt Nam với 83 triệu người năm 2003 thì
lượng thạch trung bình mà một người dân trung bình tiêu dùng sẽ là
3,2kg/1người/1năm.
- Thị phần mà các công ty nắm giữ được phân bổ trên thị trường
thạch Việt Nam như sau: Long Hải(30%); Newchoice(20%); Poke
Foods và ABC(25%); Perfetty(7%); TenTen(10%); khác(8%).
Tóm lại, trên cơ sở phân tích tình hình thị trường cũng như những mục
tiêu của công ty TNHH Việt Thành thì các công ty cạnh tranh trực tiếp là các
công ty nhập khẩu sản phẩm từ nước ngoài: Newchoice, Perfetty. Tuy nhiên
cùng với chiến lược dài hạn của công ty là từng bước thay thế sản phẩm nhập
ngoại bằng sản phẩm sản xuất trong nước. Do đó trên đoạn thị trường
dưới( đoạn thị trường có mức thu nhập thấp và trung bình) cũng là đoạn thị
trường mà công ty phục vụ, mức giá trung bình cho sản phẩm thạch sản xuất
trong nước là 17.000 đồng/1kg.
2. Marketing-Mix cho sản phẩm thạch rau câu ở Việt Nam.
Mặc dù thị trường thạch mới thực sự sôi động và phát triển 3 năm trở
lại đây nhưng đã đạt được những bước tăng trưởng rất khả quan. Điều này
cho thấy hiệu quả của các hoạt động Marketing- Mix góp phần mang lại thành
công cho các công ty sản xuất và kinh doanh mặt hàng thạch. Tuy nhiên bên
cạnh những kết quả đạt được những tồn tại là khó tránh khỏi trong hoạt động
Marketing-Mix của các công ty.
2.1.Những kết quả đạt được:
*Về thương hiệu:
Theo kết quả nghiên cứu 500 doanh nghiệp trên toàn quốc của báo Sài
Gòn Tiếp Thị và Câu lạc bộ doanh nghiệp Hàng Việt Nam chất lượng cao cho
thấy :
-Doanh nghiệp nhận thức thương hiệu là quan trọng:
+Phần lớn các doanh nghiệp đều cho rằng đây là một việc quan trọng
chỉ đứng sau việc phát triển sản phẩm mới. Phần lớn nhất trí cao rằng thương
hiệu mạnh giúp cho việc tiêu thụ sản phẩm tốt hơn.
+Uy tín và chất lượng sản phẩm là hai yếu tố mà các nhà doanh nghiệp
nghĩ đến đầu tiên khi nhắc đến thương hiệu(63,4%) và họ tin rằng một thương
hiệu tốt giúp cho khách hàng tin tưởng vào chất lượng sản phẩm và yên tâm
hơn khi mua và sử dụng,điều này giúp cho doanh nghiệp phân phối sản phẩm
dễ dàng hơn và dễ thu hút khách hàng mới cũng như mở rộng thị trường mới.
*Chất lượng, mẫu mã, kiểu dáng sản phẩm.
Cùng với tiến trình phát triển kinh tế đất nước, các nhà sản xuất và nhập
khẩu sản phẩm thạch cũng đã nâng cao chất lượng sản phẩm bằng cách trang
bị dây chuyền công nghệ hiện đại nhằm tạo ra những sản phẩm có chất lượng
tốt, mẫu mã, kiểu dáng đẹp phù hợp với thị hiếu của người tiêu dùng đáp ứng
nhu cầu đa dạng phong phú và ngày càng “ khó tính” của người tiêu dùng. Nếu
như trước đây người tiêu dùng chỉ biết đến sảnphẩm thạch dừa thì nay đã có
thêm thạch rau câu và thạch sữa chua với đủ các chủng loại và phong phú về
mẫu mã. Đây là một thành công rất lớn của sản phẩm thạch thể hiện qua sản
lượng bán ra thị trường với sản lượng bán năm 2003 là 251.072 tấn.
*Giá cả.
Hầu hết các công ty đã sử dụng phương pháp định giá dựa vào chi phí:
Giá bán= Giá gốc+ Chi phí + Lãi
Đây là phương pháp định giá đơn giản, dễ làm nhưng nó sẽ không phát
huy tối đa khả năng đáp ứng thị trường nếu như không sử dụng nhiều tiêu
thức khác để định giá( tâm lý tiêu dùng, độ co giãn của cầu theo giá…)
Đối với Việt Nam đang trên đà phát triển kinh tế đất nước, một đất
nước đang phát triển thì mức thu nhập của người dân chưa cao, do đó thị
trường thường nhạy cảm với giá. Đây là một điều kiện tiền đề cho các quy định
về giá đạt tính hiệu quả của nhà sản xuất và phù hợp với người tiêu dùng
trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt để trụ vứng và phát triển.
*Phân phối
Sản phẩm thạch rau câu được phân phối rộng rãi trên toàn thị trường trong
nước từ thành thị đến nông thôn, vùng sâu, vùng xa. Điều này cho thấy hiệu
quả phân phối của các công ty là rất lớn.
2.2 Những tồn tại:
Hoạt động Marketing-Mix của các doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh
thạch còn thiếu tính chuyên nghiệp, còn tồn tại nhiều vấn đề cần được khắc
phục:
- Sản phẩm : mặc dù đã có nhiều nỗ lực trong việc đảm bảo chất lượng
sản phẩm nhưng còn tồn tại những hạn chế về mẫu mã, bao gói, kích thước…
Bản thân sản phẩm vẫn còn hiện tượng mất mầu,bong nhãn,…chưa được giải
quyết triệt để.
- Phân phối:hiệu quả trong tổ chức kênh còn nhiều sự điều chỉnh. Hiện
tượng bán lấn địa bàn còn thường xuyên xảy ra, các dòng chảy trong kênh
thiếu hiệu quả,các xung đột mâu thuẫn giữa các thành viên trong kênh chưa
được giải quyết thoả đáng.
- Xúc tiến hỗn hợp: các chương trình xúc tiến khuếch trương chưa đựơc
quan tâm đúng mức, các hoạt động quảng cáo, khuyến mãi còn manh mún và
thiếu tính chuyên nghiệp. Chưa có bộ phận chuyên trách về tiếp thị và thương
hiệu.
3.Xu hướng phát triển của sản phẩm thạch rau câu trong tương lai
Thị trường khách hàng người tiêu dùng sản phẩm thạch luôn biến đổi
và vận động theo thời gian. Tuy nhiên sự vận động ấy cũng tuân theo những
quy luật và hình thành nên những xu hướng nhất định. Người viết xin nêu ra
một số xu hướng thị trường có tác động đến hoạt động sản xuất và kinh doanh
của các nhà sản xuất và cung ứng sản phẩm thạch.
Thứ nhất, xu hướng coi trọng yếu tố tinh thần. Xu hướng này được thể
hiện qua mối quan hệ giá cả- chất lượng dần chuyển sang mối quan hệ hình
thức- giá cả. Người tiêu dùng ngày càng chú ý hơn về hình thức, mẫu mã sản
phẩm, ít quan tâm hơn đến yếu tố chất lượng sản phẩm. Điều này không có
nghĩa là người tiêu dùng dễ dãi hơn khi chọn chất lượng sản phẩm mà vì họ
nhận thức rằng với công nghệ sản xuất thạch hiện đại thì chất lượng sản
phẩm giữa các thương hiệu không có sự khác biệt rõ ràng, hình thức nói lên
giá trị sản phẩm.
Thứ hai, xu hướng đơn giản gọn nhẹ.Ngày nay cuộc sống bận rộn, người
tiêu dùng ít có thời gian tự phục vụ bữa ăn hàng ngày, đặc biệt món ăn được
ưa chuộng. Mặt khác người dân ngày càng tham gia nhiều vào các cuộc picnic.
Nhu cầu ăn nhẹ phục vụ các chuyến picnic tăng, người tiêu dùng ưu tiên lựa
chọn cho các loại thực phẩm có tính mát,dễ mang, dễ sử dụng… phù hợp với sở
thích tiêu dùng của họ.
Thứ ba, xu hướng tăng mức tiêu dùng thạch dành cho những người ăn
có độ ngọt nhẹ…Thực tế cho thấy, kinh tế xã hội phát triển, mức sống của con
người được nâng cao, nhu cầu về dinh dưỡng đáp ứng đủ, con người muốn trở
lại thời kỳ” kham khổ’’, hạn chế mức tiêu dùng thực phẩm có chất dinh dưỡng
cao để giữ sức khoẻ và hình thể. Thạch có hàm lượng chất dinh dưỡng không
cao, đã đáp ứng được nhu cầu đó.
Thứ tư, xu hướng tự nhiên hoá món ăn.Cuộc sống bận rộn, căng thẳng,
không những làm cho người ta mong muốn trở về với khung cảnh tự nhiên để
sống và nghỉ ngơi mà còn làm cho họ tự nhiên hoá trong các món ăn của mình.
Thạch có hượng vị hoa quả, cam, chanh, nho…hay có hình quả, có chứa hoa
quả, màu sắc hài hoà gần gũi với thiên nhiên được người tiêu dùng thích và
lựa chọn.