MỘT SỐ Ý KIẾN NHẰM HOÀN THIỆN CÔNG TÁC HẠCH TOÁN CHI
PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH TẠI CÔNG TY XÂY DỰNG SỐ 19
I. Sự cần thiết phải hạch toán chính xác chi phí sản xuất và tính đúng, tính đủ giá
thành sản phẩm.
Trong cơ chế thị trường hiện nay, có rất nhiều doanh nghiệp sản xuất
kinh doanh dưới nhiều hình thức khác nhau. Để doanh nghiệp có thể đứng
vững trên thị trường đòi hỏi sản phẩm làm ra của doanh nghiệp phải đáp ứng
đầy đủ về mặt chất lượng, kỹ thuật thỏa mãn được nhu cầu của người tiêu
dùng, khách hàng và cũng phải đem lại lợi nhuận tối đa cho doanh nghiệp –
mục tiêu lớn nhất của bất cứ một doanh nghiệp sản xuất kinh doanh nào.
Vấn đề hiệu quả cao nhất là với một lượng yếu tố đầu vào nhất định
doanh nghiệp phải tạo được kết quả đầu ra tối đa, với chất lượng cao nhất,
do vậy hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm ngày càng trở
nên quan trọng đối với công tác kế toán của một doanh nghiệp sản xuất công
nghiệp nói chung và doanh nghiệp xây lắp nói riêng. Tập hợp chi phí sản xuất
một cách chính xác, tính đúng và tính đủ giá thành sản phẩm không những
góp phần tạo điều kiện thuận lợi cho quản trị doanh nghiệp đưa ra những
quyết định đúng đắn, chính xác về giá bán nhằm thu được lợi nhuận tối đa mà
còn đóng vai trò trong việc quản lý tình hình cấp phát và sử dụng vốn, một
vấn đề có thể coi là rất nan giải đối với sự tăng trưởng của nền kinh tế hiện
nay.
Tuy nhiên, để quá trình sản xuất diễn ra một cách thuận lợi từ khâu lập
dự toán đến khâu tổ chức thực hiện, quản trị doanh nghiệp phải thu thập
được những thông tin về tình hình chi phí đi đôi với kết quả thu được. Từ đó
đề ra những biện pháp không ngừng giảm bớt những khoản chi phí không
cần thiết, khai thác tiềm năng về nguyên vật liệu, lao động … của doanh
nghiệp. Những thông tin kinh tế đó không chỉ được xác định bằng phương
pháp trực quan căn cứ vào sự tồn tại hình thái vật chất của nó, mà còn bằng
phương pháp ghi chép, tính toán dựa trên sự phản ánh tình hình chi phí thực
tế trên sổ sách. Xét trên góc độ này hạch toán kế toán với chức năng cơ bản là
cung cấp thông tin cho quản lý đã khẳng định vai trò không thể thiếu trong
quản lý doanh nghiệp. Trong phần hệ thống thông tin chi phí sản xuất và tính
giá thành sản phẩm, kế toán phản ánh toàn bộ các yếu tố chi phí phát sinh thể
hiện trên các mặt quy mô và hiệu quả. Những số liệu kế toán này là cơ sở để
doanh nghiệp đưa ra các quyết định quản trị.
Như vây, có thể thấy rằng, chất lượng thông tin kế toán có ảnh hưởng
không nhỏ tới tính chính xác của những phản ứng của doanh nghiệp đối với
luồng thông tin này. Hoàn thiện hệ thống kế toán nói chung và phần hệ thống
kế toán chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm nói riêng nhằm cung cấp
thông tin chính xác cho quản lý luôn là nhiệm vụ có ý nghĩa chiến lược trong
sự phát triển của mỗi doanh nghiệp.
II. Đánh giá công tác kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công
ty xây dựng số 19.
1. Ưu điểm:
Tổng công ty xây dựng số 19 thuộc Tổng công ty xây dựng và phát triển
hạ tầng được thành lập từ năm 1996 đến nay nhưng công ty luôn cố gắng
vượt qua những khó khăn trong nền kinh tế thị trường, luôn tìm cách tiếp cận
thị trường, mở rộng quy mô kinh doanh, thu hút khách hàng để ký kết các
hợp đồng kinh tế. Để mở rộng sản xuất bằng cách tìm kiếm thêm công trình,
thêm sản phẩm ngoài phần kế hoạch chính hàng năm. Tổng công ty giao cho,
công ty khuyến khích các phòng ban, các đơn vị trực thuộc tìm kiếm hợp đồng
ngoài kế hoạch theo chức năng hành nghề trong giấy phép hành nghề quy
định. Tuy nhiều mặt còn chịu sự chỉ đạo của nhà nước mà trực tiếp là Tổng
công ty xây dựng và phát triển hạ tầng nhưng công ty đã chủ động xây dựng
được mô hình quản lý và hạch toán khoa học hợp lý, phù hợp với yêu cầu của
nền kinh tế hị trường.
Với một bộ máy quản lý gọn nhẹ, các bộ phận chức năng được tổ chức và
hoạt động chặt chẽ, phân công nhiệm vụ rõ ràng đã phát huy hiệu quả tích
cực cho lãnh đạo công ty trong tổ chức lao động cung ứng vật tư, điều động
xe máy, giám sát sản xuất tổ chức và quản lý kinh tế.
Với hình thức khoán gọn xuống từng đội xây dựng có kết hợp với sự kiểm
tra, giám sát tập trung trọng điểm đã gắn liền vơí trách nhiệm vật chất của
đội thi công, tạo điều kiện cho việc tiết kiệm chi phí và hạ giá thành sản phẩm.
Bộ máy kế toán của công ty được tổ chức tương đối chặt chẽ với những
nhiệm vụ quản lý có năng lực, nhiệt tình trong công việc .. bố trí hợp lý phù
hợp khả năng của mỗi con người.
Hình thức kế toán được áp dụng tại công ty là hình thức: Nhật ký chung
tận dụng những ưu điểm của hình thức này là sổ mẫu đơn giản, dễ thiết kế,
ghi chép, dễ cơ giới hoá công tác kế toán. Một phần công tác kế toán tại công
ty đã được thực hiện trên máy vi tính nên với số lượng nghiệp vụ phát sinh
nhiều và phức tạp song phần kế toán công ty vẫn được bố trí gọn nhẹ, hợp lý,
phân công công việc cụ thể với đội ngũ cán bộ công nhân viên có trình độ cao,
nhiều kinh nghiệm, nhiệt tình với công tác kế toán, đáp ứng yêu cầu quản lý
kịp thời.
Hệ thông chứng từ kế toán và phương pháp kế toán của công ty tổ chức
hợp pháp, hợp lệ đầy đủ theo chế độ do bộ tài chính ban hành. Ngoài ra còn
có một số chứng từ khác theo quy định của Tổng công ty, công ty. Phương
pháp kê khai thường xuyên được công ty sử dụng rất hợp với đặc điểm sản
xuất kinh doanh và yêu cầu quản lý ở công ty, cung cấp đầy đủ thông tin cần
thiết cho các nhà quản lý doanh nghiệp.
Việc hạch toán chi phí nhân công ở công ty tương đối rõ ràng, đảm bảo
nguyên tắc làm nhiều hưởng nhiều, làm ít hưởng ít, giúp cho công ty sử dụng
lao động và nâng cao năng suất lao động. Việc áp dụng hình thức trả lương
theo thời gian và trả lương theo sản phẩm ở công ty đã gắn liền với lợi ích
vật chất của người lao động và tién độ thi công.
Về công tác tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm kế toán
đã hạch toán chi phí sản xuất cho từng công trình, hạng mục công trình theo
kỳ quyết toán phục vụ tốt yêu cầu quản lý, phân tích hoạt động kinh doanh
của công ty.
Công tác kiểm kê khối lượng xây lắp dở dang được tổ chức một cách
khoa học, cung cấp số liệu chính xác, phục vụ kịp thời công tác tình giá thành.
Với đặc điểm sản phẩm, đặc điểm quy trình công nghệ sản xuất của công
ty như vậy thì đối tượng tập hợp chi phí sản xuất và phương pháp tính giá
thành mà công ty xác định là hợp lý, tạo điều kiện cho việc tính giá thành
nhanh gọn chính xác.
Những điểm làm được trên đây là do kết quả lao động cảu toàn bộ cán
bộ công nhân viên công ty và một phần không nhỏ trong sự cố gắng của
phàng tài vụ thực hiện vai trò hạch toán quản lý tài chính của mình.
2. Những tồn tại cần khắc phục.
Bên cạnh những ưu điểm trên, công tác kế toán của công ty, nhất là kế
toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm không phải không còn
những khó khăn nhất định. Đó là:
Việc luân chuyển chứng từ còn chậm dẫn đến tình trạng công việc dồn
vào cuối kỳ nên nhiều khi việc hạch toán không được chính xác làm ảnh
hưởng đến việc cung cấp thông tin cho lãnh đạo quyết định do vậy kết quả
sản xuất cũng bị ảnh hưởng.
Việc hạch toán chi phí sản xuất theo mô hình tổ chức hạch toán kế toán
khoán gọn ở công ty xây dựng 19 đã làm cho xí nghiệp có hạch toán độc lập
mất dần đi sự độc lập của mình vì tại công ty sử dụng 2 TK 136 và 336 về việc
thanh toán nội bộ giữa đơn vị giao khoán và đơn vị nhận khoán để theo dõi
khoán những đội sản xuất không hạch toán dộc lập cũng như xí nghiệp có
hạch toán độc lập.
Về vấn đề chi phí máy móc thi công: công ty không khấu hao theo ca máy
hoạt động của từng công trình mà chi phí khấu hao và trích trước sửa chữa
lớn máy thi công phân bổ cho từng công trình theo giá trị của công trình đó,
việc hạch toán này là không hợp lý.
Việc phân bổ chi phí quản lý doanh nghiệp trong công ty chưa được
chính xác lắm làm ảnh hưởng đến giá thành của công trình.
Trong quá trình nhập, xuất kho vật tư, thủ tục tiến hành vẫn chưa được
đầy đủ, chẳng hạn như kế toán đội thường viết phiếu nhập kho sau đó viết
luôn phiếu xuất kho khi nhận vật tư xuâtài chính thẳng ra công trình.
Về các khoản trích theo lương thì công ty không trích BHYT cho các cán
bộ công nhân viên, không đảm bảo quyền lợi cho người lao động.
Phần chi phí sửa chữa lớn công ty hạch toán chưa được hợp lý hoàn toàn
…
III. Phương hướng hoàn thiện trong công tác kế toán chi phí sản xuất và tính giá
thành sản phẩm tại công ty xây dựng số 19.
Công tác hạch toán kế toán nói chung và công tác hạch toán chi phí sản
xuất và tính giá thành sản phẩm nói riêng muốn được hoàn thiện tốt thì chức
năng, nhiệm vụ của hạch toán kế toán phải được nắm vững. Hơn nữa, cần
phải xuất phát từ đặc trưng của các đơn vị sản xuất kinh doanh để có hướng
hoàn thiện thích hợp sửa chữa những cái sai, những cái chưa khoa học để đi
đến cái đúng, cái chuẩn mực theo quy định thì được gọi là hoàn thiện. Đó là
một quá trình từ nhận thức làm thay đổi thực tế, từ thực tế phát huy, bổ sung
cho nhận thức lý luận và song song với điều kiện đó phải đảm bảo nguyên tắc
phục vụ yêu cầu quản lý.
Qua thời gian thực tập tại công ty xây dựng số 19 được sự chỉ bảo tận
tình của tập thể cán bộ phòng tài vụ em đã có điều kiện tình hình sản xuất
kinh doanh và thực trạng hạch toán tại công ty.
Dưới góc độ là một sinh viên thực tập em mạnh dạn đưa ra một số ý kiến
về những tồn tại trong công tác quản lý và tổ chức hạch toán chi phí sản xuất
và tính giá thành sản phẩm đã nêu trên cùng với phương hướng hoàn thiện
nhiều tồn tại ở công ty xây dựng số 19.
1. Về việc luân chuyển chứng từ.
Là công ty có địa bàn hoạt động rộng, các công trình thi công ở nhiều
vùng khác nhau chi nên việc hoàn chứng từ của đội lên công ty bị chậm trễ là
điều không thể tránh khỏi. Việc hoàn chứng từ chậm dẫn đến khối lượng công
việc dồn vào cuối kỳ nên nhiều khi việc hạch toán không được chính xác lắm
ảnh hưởng đến việc cung cáp thông tin cho lãnh đạo và ảnh hưởng phần nào
đến hoạt động sản xuất kinh doanh.
Việc hoàn chứng từ chậm là do công trình ở xa, điều kiện đi lại gặp nhiều
khó khăn, chi phí đi lại rất tốn kém cho nên các đội thường cuối tháng hoặc
cuối quý mới hoàn tất việc hoàn hóa đơn, chứng từ. Bên cạnh đó các đội tổ
chức cũng chưa chủ động trong việc hoàn chứng từ. Theo quy định của công
ty là ngày 5 đến ngày 10 tháng sau phải hoàn trả chứng từ về công ty song
thực tế việc tuân thủ chậm hơn so với yêu cầu. Do vậy công tác hạch toán kế
toán cuối kỳ gặp rất nhiều khó khăn.
Theo em công ty nên đôn đốc lại việc hoàn chứng từ từ phía các đội xây
dựng bằng cách đưa ra một số quy định về việc hoàn chứng từ, xuất phát từ