MỘT SỐ GIẢI PHÁP KIẾN NGHỊ NHẰM THÚC ĐẨY CÔNG TÁC GIÁM SÁT TỪ XA CỦA CHI

MỘT SỐ GIẢI PHÁP KIẾN NGHỊ NHẰM THÚC ĐẨY CÔNG TÁC GIÁM SÁT TỪ XA CỦA
CHI NHÁNH BẢO HIỂM TIỀN GỬI VIỆT NAM KHU VỰC HÀ NỘI ĐỐI VỚI QŨY TÍN
DỤNG NHÂN DÂN CƠ SỞ
3.1 Định hướng
3.1.1 Định hướng hoạt động của Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam trong thời gian tới
- Xây dựng chiến lược phát triển bảo hiểm tiền gửi với mục tiêu phát triển
bền vững, rộng khắp, hiện đại, hội nhập quốc tế trong bối cảnh toàn hệ thống
ngân hàng đang tích cực triển khai các hoạt động hợp tác với ASEAN, APEC,
ASEM, WTO và các tổ chức đa phương và song phương khác để từng bước
hoàn thiện “lộ trình” hội nhập quốc tế,
- Tăng cường năng lực tài chính đủ sức thực hiện chức năng nhiệm vụ của
chính mình với sự hỗ trợ của Nhà nước, thực hiện quản lý tài sản an toàn và
mang lại hiệu quả kinh tế cao.
Khả năng tài chính của BHTGVN hiện nay được đánh gía là chưa cao so với
nguồn vốn kinh doanh của các ngân hàng, vì vậy nếu xảy ra sự đổ vỡ bất cứ
một ngân hàng nào, dù là cổ phần thì đó cũng là một vấn đề lớn đối với
BHTGVN.
- Chủ động tăng cường mở rộng cung cấp thông tin với các nước thành viên
có mô hình tốt trong Hiệp hội bảo hiểm tiền gửi quốc tế, để trao đổi kinh
nghiệm quản trị điều hành và các nghiệp vụ hoạt động để xây dựng tổ chức
bảo hiểm tiền gửi ngày càng phát triển vững mạnh.
3.1.2 Định hướng hoạt động của chi nhánh Bảo hiểm tiền gửi khu vực Hà Nội.
Trên cơ sở định hướng của BHTGVN cùng với công tác thực tế, BHTG Chi
nhánh khu vực Hà Nội đã xây dựng cho mình kế hoạch thực hiện trong thời
gian tới, mà gần nhất là trong năm 2004 như sau:
- Phối hợp chặt chẽ hơn nữa với Chi nhánh NHNN các tỉnh, thành phố, chính
quyền địa phương và Hội đồng thanh lý để theo dõi, đôn đốc việc thu hồi nợ
cho Bảo hiểm tiền gửi việt Nam.
- Nâng cao và hoàn chỉnh hoạt động nghiệp vụ kiểm tra, giám sát đối với tổ
chức tham gia bảo hiểm tiền gửi.
Công tác giám sát từ xa hiện nay còn nhiều bất cập như đã trình bày ở trên,

đòi hỏi Chi nhánh phải có phương hướng để khắc phục nhanh tình trạng đó
- Tổ chức nghiên cứu khoa học ứng dụng phục vụ công tác chuyên môn, như
đẩy mạnh việc tìm hiểu về các nghiệp vụ chính của BHTG đồng thời qua đó rút
ra được những kinh nghiệm thực tế, đưa ra các giải pháp có tính khả thi cao
áp dụng trong lĩnh vực này.
- Triển khai hoạt động nghiệp vụ hỗ trợ tài chính đối với tổ chức tham gia
bảo hiểm tiền gửi.
Nghiệp vụ hỗ trợ tài chính đối với các tổ chức tham gia BHTG còn chưa
chính thức được triển khai, vì vậy để góp phần vào việc giúp các TCTD thấy
được sự cần thiết thực sự của BHTG đòi hỏi công tác hỗ trợ tài chính phải
được triển khai sớm kết hợp song song với nghiệp vụ giám sát từ xa;
- Tăng cường hoạt động truyền thông để nâng cao nhận thức và sự ủng hộ
của cộng đồng và các tổ chức tham gia bảo hiểm tiền đối với vai trò và vị trí
của hoạt động Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam.
3.2 Giải pháp
Do yêu cầu phát triển mạnh mẽ của hệ thống Ngân Hàng trong nền kinh tế
thị trường ở nước ta thời gian tới, trước mắt là từ nay đến 2020 với một hệ
thống Ngân Hàng đa dạng và phong phú và được hiện đại hoá, nhằm hội nhập
với thế giới đã đặt ra yêu cầu tăng cường công tác quản lý vĩ mô với mục đích
kiểm soát thường xuyên và giữ cho hoạt động của chúng đúng pháp luật, ổn
định. Đó chính là góp phần vào thực hiện nhiệm vụ ổn định và phát triển nền
kinh tế tài chính ở nước ta trong giai đoạn mới, góp phần xây dựng công
nghiệp hoá- hiện đại hoá đất nước.
Nhận thức được nhiệm vụ trên, Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam ra đời với công
tác giám sát đã đạt được một số kết quả đáng kể, tuy nhiên thời gian hoạt
động chưa lâu, lại là hình thức mới mẻ nên vẫn còn nhiều bất cập cần sửa đổi,
cần tháo gỡ và cần giải quyết;
Nhìn nhận được được tầm quan trọng của công tác giám sát này và mức độ
ảnh hưởng của những mặt còn tồn tại, khó khăn như đã nêu ở trên đối với quỹ
tín dụng nhân dân nói riêng, hệ thống Ngân hàng nói chung xin đưa ra một số

giải pháp kiến nghị nhằm nâng cao chất lượng của công tác giám sát từ xa đối
với quỹ tín dụng nhân dân cơ sở như sau:
3.2.1 Hoàn thành quy trình giám sát từ xa tại Chi nhánh Bảo Hiểm Tiền
Gửi Việt Nam
Đối với hoạt động giám sát từ xa hiện nay của Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam
nói chung và tại các chi nhánh nói riêng cần thiết xây dựng một chính sách và
quy trình giám sát từ xa tốt hơn để đưa TCTD nói chung, QTDND cơ sở nói
riêng thành một hệ thống có tính hiện đại và có sức cạnh tranh cao;
Thực tế cho thấy một mô hình tổng thể quy trình giám sát từ xa hiện nay của
Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam không khác xa nhiều so với mô hình giám sát từ xa
theo công thức CAMELS của NHNN và bản thân nó cùng hệ thống cảnh báo
phải được bổ sung sửa đổi và hoạch định ngay từ đầu để trước hết là tránh sự
chắp vá, sau đó là không phá vỡ hệ thống phần mềm máy tính đồng thời dễ
dàng bổ sung chỉnh lý khi cần thiết. Điều này đòi hỏi có sự kết hợp chặt chẽ
giữa việc xây dựng mô hình về chuyên môn cùng giải pháp về công nghệ thông
tin;
Sơ đồ 2: Về quy trình giám sát
(*)
Hiệ
n
nay
chi
nhá
nh
đang
thực
hiện
giá
m
sát

theo
quy
trìn
h:
Các báo cáo
Các báo cáo
Các chỉ tiêu vi mô.
(định tínhv à định lượng)
Chỉ tiêu vi mô
Xin kiến nghị
Ở đây, cần thiết phải đánh giá xếp loại TCTGBHTG trong địa bàn để dễ dàng
hơn trong việc nhận biết dấu hiệu trên cơ sở đó đưa ra các khuyến cáo và có
biện pháp chấn chỉnh, ngăn ngừa những sự cố xảy ra trước khi quá muộn.
Để thực hiện việc đánh giá xếp loại các TCTGBHTG đòi hỏi nhiều yếu tố,
trong đó Chi nhánh cần phải quan tâm đến những thông tin xếp loại ngân hàng
của CIC;
Về vấn đề xếp loại các TCTGBHTG trên địa bàn, thiết nghĩ Chi nhánh khi xây
dựng chỉ tiêu cần phân thành 2 nhóm: Nhóm chỉ tiêu định tính và nhóm chỉ
tiêu định lượng (chỉ tiêu tài chính và chỉ tiêu phi tài chính) để có phương pháp
đánh giá thích hợp:
Chỉ tiêu định lượng, khó khăn nhất là nguồn thông tin để tính toán, ngoài
thông tin từ các TCTGBHTG cung cấp đòi hỏi Chi nhánh cần phải có thông tin chi
tiết, chính xác từ Chi nhánh Ngân hàng nhà nước tỉnh, thành phố, từ QTDNDTW,
từ các vụ, cục liên quan. Các chỉ tiêu này về cơ bản đó là chỉ tiêu vi mô, nhưng
nếu để xếp loại thì cần phải bổ sung một số các chỉ tiêu sao cho phù hợp;
Chỉ tiêu định tính, đây là một việc vô cùng khó đối với Chi nhánh bởi một lẽ
công tác giám sát từ xa hiện nay chỉ nhận được thông tin về TCTGBHTG qua
báo cáo. Tuy nhiên để có thể đánh giá được chỉ tiêu này Chi nhánh cần phối
Phân tích
Phân tích

Đánh giá xếp loại
Đánh giá nhận xét
v cà ảnh báo
Cảnh báo
(*)TCNH số 9/ 2003 trang 20
hợp nhiều với đơn vị có liên quan khác như cơ quan pháp luật, cơ quan thuế,
chính quyền địa phương quỹ hoạt động, người gửi tiền (khách hàng của các tổ
chức tham gia BHTG)…Việc xếp loại này xin kiến nghị là phải làm thường
xuyên theo các kỳ giám sát các đơn vị mà hiện nay đó là quý, năm tức là tiến
hành đánh giá xếp loại căn cứ vào số liệu trong năm tài chính;
Hơn nữa, trong tương lai, Chi nhánh hoàn toàn có thể xếp loại TCTG theo số
liệu lịch sử từ 5-7 năm, tìm ra các quy luật phát triển của các tổ chức tham gia
BHTG trên địa bàn mình, qua đó dễ dàng thực hiện công tác cảnh báo xa của
mình. Nếu làm được điều này thì thực sự BHTG mới trở thành một nhà “tiên
tri” theo đúng nghĩa của nó.
3.2.2 Hoàn thiện mô hình tổ chức và hoạt động của Chi nhánh.
Về mô hình chung, trong thời gian không xa Chi nhánh cần hoàn thiện bộ
máy tổ chức đáp ứng với yêu cầu hoạt động của mình, như thành lập phòng hỗ
trợ tài chính; phòng xử lý nợ, tiếp nhận thanh lý tài sản, phòng tính và theo dõi
nộp phí.. .
Với một cơ cấu tổ chức hoàn thiện sẽ giúp cho công việc của Chi nhánh
không bị dồn đống hay các phòng ban phải làm việc quá nhiều, thực tế cho
thấy vì chưa có phòng chi trả, thanh lý riêng biệt nên trong thời gian qua công
việc thanh lý, chi trả đều do phòng kiểm tra thực hiện;
Với yêu cầu công tác hiện tại của BHTG một phòng ban có thể thực hiện
được nhiều công việc trong một lúc. Tuy nhiên cùng với sự phát triển của nền
kinh tế đòi hỏi người cán bộ phải có trình độ chuyên môn sâu về lĩnh vực mà
mình làm. Vì vậy việc thành lập các phòng ban riêng biệt đáp ứng nhu cầu
công việc thực tế đòi hỏi là một tất yếu;
Ngoài ra công tác tổ chức cán bộ còn đặt ra một số yêu cầu đối với Chi nhánh là:

• Đảm bảo tính độc lập của các kinh tế viên và của bộ phận đặc biệt là cán
bộ phòng giám sát, tức là sự phân tách chức năng, nhiệm vụ rõ ràng, không
giao nhiệm vụ của bộ phận này cho bộ phận khác làm. Hiện nay tại Chi nhánh,
cán bộ quản lý theo địa bàn nhưng khối lượng tổ chức tham gia trong mỗi địa
bàn là khá lớn, vì vậy sẽ gây khó khăn cho công tác phân tích sau này. Do đó
vấn đề đặt ra là cần phải phân tổ giám sát theo từng chỉ tiêu kinh tế kết hợp
với phân tổ theo địa bàn quản lý:
- Phân tổ giám sát về nguồn vốn và sử dụng vốn
- Phân tổ giám sát về NQH
- Phân tổ giám sát về khả năng thanh toán và an toàn
- Phân tổ về thu phí, tính phí, nhận báo cáo . . .
Điều này cho thấy sẽ hết sức phù hợp đối với một quốc gia mà khả năng
cạnh tranh của các ngân hàng là rất phát triển. Khi đó thì việc nghiên cứu
cũng như phân tích đánh giá một chỉ tiêu của một số ngân hàng qua đó xếp
loại cho từng chỉ tiêu đó không phải là việc dễ dàng gì. Thực trạng này thật sự
đòi hỏi phải có những chuyên gia hiểu biết hết sức xâu rộng trong lĩnh vực
Ngân Hàng cũng như việc sẽ phải biết tìm những thông tin kinh tế- tài chính
đáng tin cậy ở đâu;
• Đảm bảo vị thế của bộ phận giám sát trong Chi nhánh, điều này là đặc
biệt quan trọng vì công tác giám sát từ xa đối với tổ chức tham gia là thường
xuyên, quan trọng nhất không những chỉ hiện tại mà còn cả khi Bảo hiểm tiền
gửi đã phát triển. Bởi một lẽ, số lượng tổ chức tham gia nhiều, lại ở các địa
bàn khác nhau với đặc điểm xã hội khác nhau, đặc biệt các quỹ tín dụng nhân
dân cơ sở hầu hết có mạng lưới hoạt động ở các miền quê nông thôn xa xôi vì
vậy việc kiểm tra trực tiếp là khó khăn và còn đặt ra nhiều bất cập lớn;
3.2.3 Phối hợp một cách chặt chẽ công tác giám sát từ xa và kiểm tra
tại chỗ
Về mặt pháp lý, đòi hỏi hệ thống văn bản phải được thực hiện đúng đắn, thể
hiện một cách rõ nét mạch lạc mà logic những công việc cụ thể của các phòng
ban phải làm trên cơ sở đó tránh được những bất đồng và mâu thuẫn xảy ra

giữa các phòng ban.
Vấn đề quan trọng đó là phải kết hợp chặt chẽ giữa giám sát từ xa và kiểm
tra tại chỗ vì hai bộ phận này cần được kết hợp một cách nhuần nhuyễn và
không thể tách rời nhau:
• Chuyển kết quả phân tích và giám sát cho bộ phận kiểm tra để nghiên
cứu nếu có vấn đề thì tổ chức kiểm tra, xác minh cụ thể và có biện pháp xử lý
kịp thời.
• Phối hợp giữa giám sát từ xa, kiểm tra tại chỗ trong việc tiếp nhận các
báo
cáo của tổ chức tham gia, nghiên cứu kết quả giám sát từ xa và kiểm tra tại
chỗ để xử lý ( so sánh kết quả ).
• Phối hợp giám sát từ xa và kiểm tra tại chỗ để đánh giá và xếp loại tổ
chức tham gia:
- Xếp loại theo kỳ giám sát.
- Phương pháp đánh giá, xếp loại: Tài liệu phân tích và giám sát là cơ sở ban
đầu, tài liệu qua kiểm tra tại chỗ là căn cứ xác định. Nếu trong kỳ đánh giá, xếp
loại mà không tiến hành kiểm tra tại chỗ thì tài liệu phân tích và giám sát là
căn cứ duy nhất để xếp loại tổ chức tham gia.
Việc công bố các chỉ tiêu tài chính sau khi công bố phân loại tổ chức tham
gia do bộ phận giám sát từ xa đảm nhận.
3.2.4 Chi nhánh cần quan tâm hơn nữa trong việc xây dựng môi
trường giám sát tốt thông qua một số biện pháp cụ thể sau:
• Khuyến khích các chuẩn mực về đạo đức, tính tuân thủ các nguyên tắc
trong công tác giám sát của các cán bộ.
• Sắp xếp thêm các cán bộ có chuyên môn và khả năng phân tích cao vào
làm việc tại phòng.
• Tạo cơ hội cho cán bộ tham gia các khoá học đào tạo ngắn hạn và dài
hạn về nghiệp vụ Ngân hàng.
• Tạo điều kiện thuận lợi cho khả năng phát triển của cán bộ, ví dụ như đề
bạt, quan tâm đến những cán bộ có năng lực và trình độ chuyên môn giỏi;

thực hiện chế độ khuyến khích, khen thưởng và xử phạt sau mỗi kỳ giám sát.
Đây là một giải pháp không những có tác dụng trong thời gian trước mắt mà
theo kinh nghiệm của nhiều tổ chức thì nó còn thực sự cần thiết và phát huy
tác dụng trong tương lai. Một điều kiện làm việc tốt, lành mạnh sẽ giúp cho
người cán bộ thấy mình tự tin và có cơ hội phát huy hết năng lực của mình;
• Hội đồng quản trị của bảo hiểm tiền gửi cần hoàn thiện hành lang pháp
lý để giúp công tác giám sát ngày càng gắn liền với thực tế kinh doanh của các
TCTD, đồng thời giúp cho người cán bộ thực hiện nhiệm vụ đầy đủ và hiệu
quả.
3.2.6.5 Tăng cường áp dụng công nghệ thông tin vào công tác giám
sát từ xa
Việc tiếp cận các thông tin, tài liệu còn hạn chế, song đặc biệt BHTG còn
thiếu một hệ thống thông tin chuyên ngành Ngân hàng, BHTG.
Để đảm bảo nhanh và kịp thời, trong điều kiện hầu hết tổ chức tham gia đã
được vi tính hoá, bộ phận giám sát nói chung và toàn hệ thống BHTG cần phải đẩy
mạnh việc sử dụng hệ thống máy tính vào việc phân tích chỉ tiêu hoạt động ngân
hàng:
• Xây dựng phần mềm quản lý và phân tích vào hoạt động giám sát cho
mỗi chỉ tiêu an toàn để việc tính toán chỉ tiêu, chỉ số nhanh chóng và chính xác,
so sánh số chi tiết với số tổng thể, số kỳ này với số kỳ trước và số kế hoạch để
phát hiện những điều bất hợp lý và diễn biến bất thường trong hoạt động của
các tổ chức tham gia. Công nghệ hiện đại sẽ làm giảm khối lượng, rút ngắn
thời gian và nâng cao hiệu quả của hoạt động giám sát;
• Nối mạng hệ thống máy tính giữa nội bộ trong Chi nhánh và với các cơ
quan liên quan khác. Việc Chi nhánh trong thời điểm hiện nay đã hoạt động
được 2 năm nhưng chưa có hệ thống mạng phần nào thể hiện tính “yếu” trong
áp dụng công nghệ thông tin. Trước thềm hội nhập kinh tế quốc tế, ngành
ngân hàng đang từng bước hoàn thành “lộ trình” để hội nhập với các nước
trong khu vực và trên thế giới thì việc đầu tiên và không thể thiếu đó là công
nghệ thông tin đảm bảo tính nhanh nhạy, chính xác cao trước mọi sự biến

động của nền kinh tế, vì vậy là một cơ quan với trách nhiệm chính là “cảnh
báo” cho ngân hàng biết được những rủi ro sẽ xảy đến trong tương lai thì việc
nắm bắt thông tin sớm, đầy đủ có tính tin cậy cao là một tất yếu. Do vậy bên
cạnh việc có một đội ngũ nhân viên giỏi, nhạy bén thì đòi hỏi Chi nhánh cần
nhanh chóng xây dựng một hệ thống mạng thông tin đa chiều với chất lượng
cao đáp ứng mọi điều kiện đặt ra;
Ngoài ra việc nối mạng giữa các Chi nhánh với BHTG, với các tổ chức liên
quan còn giúp cho việc công khai số liệu tài chính trong nội bộ thanh tra ngân
hàng được minh bạch, chính xác và giảm nhiều thời gian công sức.
• Việc áp dụng hệ thống công nghệ thông tin vào công tác phân tích phải đảm
bảo:
 Đảm bảo tính tiêu chuẩn của thông tin, dữ liệu
 Hỗ trợ quản lý tập trung thông tin.
 Có khả năng xử lý đa tiền tệ.
 Khả năng xử lý tự động trực tiếp cao.
3.2.6 Hoàn thiện chế độ thông tin báo cáo giám sát từ xa của chi nhánh
- Để các chuyên viên kinh tế có thể đánh giá được chính xác khả năng
cạnh tranh cũng như những cơ hội thách thức mà các TCTD sẽ gặp phải, đặc
biệt là trong quá trình hội nhập( hiệp định thương mại Việt- Mỹ, AFTA, APEC,
tiến tới ra nhập WTO) trên cở sở đó đưa ra những khuyến nghị phù hợp, thì
chuyên viên kinh tế cần tiếp cận được nhiều loại số liệu và thông tin liên quan
tới tình hình hoạt động của hệ thống ngân hàng. Tuy nhiên, do cơ sở dữ liệu
của hệ thống ngân hàng hiện nay vẫn đang trong tiến trình hoàn thiện, các loại
số liệu theo yêu cầu của BHTG đôi khi còn chưa thể cung cấp được đầy đủ và
đúng hạn gây ảnh hưởng tới kết quả đánh giá của chuyên viên kinh tế.
Những trở ngại về số liệu thống kê liên quan tới hoạt động của hệ thống
ngân hàng có thể được giảm thiểu, thậm chí loại trừ thông qua việc các ngân
hàng sẽ phối hợp chặt chẽ với các cán bộ giám sát để thống nhất về các số liệu
thống kê cần thiết.
- Về các báo cáo liên quan: Để phục vụ tốt hơn cho công tác giám sát từ xa,

đặc biệt là việc giám sát các chỉ tiêu về an toàn trong hoạt động kinh doanh
của các TCTD, xin kiến nghị BHTGVN cần có công văn yêu cầu các tổ chức tham
gia BHTG nộp thêm các báo cáo như sau:
• Báo cáo dư nợ tín dụng, tình hình vay trả của tổ chức
• Báo cáo tính toán khả năng chi trả và khả năng thanh toán
• Báo cáo phân loại nợ và trích bù đắp rủi ro tín dụng
• Báo cáo về thu, chi tài chính và lỗ lãi
Ngoài ra, giám sát từ xa cần tiếp cận thông tin từ các nguồn sau:
+ Nguồn thông tin được cung cấp từ các TCTGBHTG;
+ Nguồn thông tin từ thanh tra NHNN;
+ Nguồn thông tin từ kiểm tra tại chỗ của chi nhánh;
+ Nguồn thông tin từ các phương tiện thông tin đại chúng;
Trên cơ sở đó, cán bộ giám sát mới có thể hiểu một cách chi tiết và chính xác
về các thông số kế toán mà các tổ chức tham gia BHTG gửi cho mình đồng thời
nắm bắt một cách nhanh chóng và kịp thời tình hình kinh doanh của các tổ
chức tham gia BHTG, trên cơ sở đó có thể đánh giá ngay tình hình ổn định hay
không ổn định của một ngân hàng.