GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG THẨM ĐỊNH TÀI CHÍNH DỰ ÁN TRONG HOẠT ĐỘNG CHO VAY TRUNG VÀ DÀI HẠN TẠI NHTMCP HÀNG HẢI CHI NHÁNH HÀ NỘI

Website: Email : Tel (: 0918.775.368
GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG THẨM ĐỊNH TÀI
CHÍNH DỰ ÁN TRONG HOẠT ĐỘNG CHO VAY TRUNG VÀ DÀI
HẠN TẠI NHTMCP HÀNG HẢI CHI NHÁNH HÀ NỘI
3.1 Phương hướng phát triển hoạt động cho vay của NHTMCP Hàng Hải - chi
nhánh Hà Nội.
3.1.1 Phương hướng phát triển chung của MSB.
Với mục tiêu xây dựng MSB thành một ngân hàng thương mại có quy
mô trung bình, hiện đại, hoạt động lành mạnh và hiệu quả không chỉ ở trong
nước mà cả trong khu vực Đông Nam Á. Sẵn sàng tham gia vào thị trường cạnh
tranh thực sự khi nước ta tham gia hội nhập vào thị trường tài chính quốc tế. Ban
lãnh đạo của ngân hàng Hàng Hải đã xác định mục tiêu và phương hướng cụ thể
cho toàn thể ngân hàng trong giai đoạn 5 năm 2006 - 2010. Đó là :
Tiếp tục nâng cao chất lượng và hiệu quả kinh doanh trên cơ sở vốn điều
lệ thực có ở giai đoạn hiện tại. Đồng thời giải quyết dứt điểm các khoản nợ xấu
còn tồn tại từ thời kỳ 1996 – 1999 (giai đoạn nền kinh tế chịu ảnh hưởng của
cuộc khủng hoảng tài chính châu Á), trích lập dự phòng rủi ro theo quy định của
Ngân hàng Nhà Nước. Hoàn thiện cơ chế phân cấp quản lý, các quy định, quy
trình nghiệp vụ nhằm mở rộng quyền chủ động của các đơn vị kinh doanh trực
tiếp, hoàn thiện chiến lược kinh doanh phù hợp với tình hình đất nước; Mở rộng
mạng lưới hoạt động ở những địa bàn ngân hàng có lợi thế.
Đảm bảo nguồn cổ tức chia cho các cổ đông, ổn định và tiếp tục nâng
cao thu nhập cho cán bộ công nhân viên của MSB. Thực hiện tốt công tác công
đoàn, tích cực chăm lo đời sống cho cán bộ công nhân viên thông qua các chế độ
phúc lợi của Nhà nước và của riêng MSB. Thực hiện kế hoạch đào tạo và đào
tạo lại các bộ điều hành các cấp ở trong nước và nước ngoài, áp dụng chế độ
lương hấp dẫn để thu hút người lao động có trình độ chuyên môn cao và năng
lực làm việc.


Website: Email : Tel (: 0918.775.368

Trong quan hệ với khách hàng: không ngừng củng cố và mở rộng mối
quan hệ chặt chẽ với khách hàng trên cơ sở nâng cao chất lượng và đa dạng hoá
các sản phẩm dịch vụ ngân hàng mang tính cạnh tranh cao. Trong đó tiếp tục
phương châm thành lập từ đầu MSB đặc biệt quan tâm đối với các khách hàng
thuộc ngành hàng hải, bưu chính viễn thông, hàng không, và bảo hiểm. Bên cạnh
đó chú trọng hơn nữa đến phát triển khách hàng cá nhân.
Tiếp tục nghiên cứu, tham gia từng phần dự án hiện đại hoá của ngân
hàng giai đoạn 2 và 3 từ nhu cầu thực tế phát triển của ngân hàng bằng nguồn
vốn tài trợ của Ngân hàng thế giới.
Riêng trong năm 2006 này MSB sẽ xúc tiến hơn nữa việc đưa ra sản
phẩm thẻ ngân hàng để mở ra một mảng thị trường mới thu hút thêm khách hàng
mới đồng thời đáp ứng nhu cầu của những khách hàng cũ, tăng tính cạnh tranh
cho MSB. Đồng thời thực hiện kế hoạch tăng vốn điều lệ của MSB dự kiến lên
250% so với hiện nay.
3.1.2 Phương hướng trong hoạt động cho vay trung và dài hạn của MSB
Từ trước đến nay tỷ phần dư nợ cho vay T&DH của MSB vẫn chiếm
30% - 40% tổng dư nợ và trong hai năm 2003, 2004 tại một số chi nhánh không
phát sinh nợ xấu cho thấy một dấu hiệu rất đáng mừng của khâu thẩm định và
quản lý các khoản vay T&DH nói riêng. Vì vậy trong giai đoạn tới tiếp tục thực
hiện duy trì tỷ lệ này và phát huy những kết quả đã đạt được. Song song với mở
rộng cho vay T&DH trên các địa bàn thế mạnh của MSB như: Hà Nội, Hải
Phòng, TP Hồ Chí Minh, đặc biệt chú trọng các doanh nghiệp ngoài quốc doanh.
Nâng cao chất lượng thẩm định, nhất là chất lượng thẩm định tài chính dự án để
khi xét duyệt các dự án đầu tư lấy hiệu quả và tính khả thi của dự án làm tiêu chí
đánh giá hàng đầu và coi đây là tiêu chí quan trọng nhất để cho vay.


Website: Email : Tel (: 0918.775.368
3.2 Giải pháp nâng cao chất lượng thẩm định tài chính dự án trong hoạt động
cho vay trung và dài hạn tại MSB Hà Nội.

3.2.1 Nâng cao năng lực chuyên môn của cán bộ.
Trong mọi hoạt động con người luôn là trung tâm, việc nâng cao được
chất lượng thẩm định nói chung và thẩm định tài chính dự án nói riêng đến mức
nào cũng là do nhân tố con người quyết định. Đối với một ngân hàng có được
đội ngũ nhân viên trình độ chuyên môn vững vàng, nhiệt tình, hăng say, sáng tạo
trong công việc chính là nguồn vốn quí nhất của ngân hàng. Vì vậy việc không
ngừng nâng cao trình độ và năng lực cho cán bộ nhân viên ngân hàng là điều
kiện tất yếu cho ngân hàng phát triển vững mạnh. Trong công tác thẩm định để
có được chất lượng thẩm định cao hơn nữa ngân hàng cần tiếp tục thực hiện một
số giải pháp sau:
Bổ sung đủ số lượng, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực hiện có, có
chính sách khuyến khích động viên kịp thời và xử lý nghiêm khắc đối với đội
ngũ cán bộ thẩm định vi phạm qui định hay có những hành vi gian lận, móc nối
với khách hàng gây tổn thất cho ngân hàng. Xây dựng chính sách đãi ngộ hấp
dẫn dựa trên năng lực làm việc của nhân viên để tránh tới mức tối đa việc các
nhân viên giỏi rời bỏ ngân hàng sang làm việc cho ngân hàng khác. Sử dụng lợi
ích cá nhân, gắn lợi ích cá nhân với công việc để nâng cao tinh thần trách nhiệm
của cán bộ với công việc, với việc thực hiện nghiêm túc nội quy và quy định của
ngân hàng. Khuyến khích sự tìm tòi của mỗi cá nhân, tăng cường khả năng làm
việc kết hợp (làm việc nhóm) trên cơ sở tinh thần tự chủ độc lập của cán bộ tín
dụng.
Thực hiện tốt hơn nữa công tác đào tạo và đào tạo lại đội ngũ cán bộ
làm công tác tín dụng. Đào tạo phải gắn với nhu cầu sử dụng thực tế của ngân
hàng. Tăng cường bồi dưỡng nâng cao trình độ nghiệp vụ chuyên môn. (Đặc biệt
là trình độ tin học, trình độ ngoại ngữ bởi đây là nền tảng cơ bản để cán bộ tín
dụng có thể tiếp cận kênh thông tin nước ngoài thu thập kiến thức và kinh
nghiệm của ngân hàng nước ngoài) thông qua việc ngân hàng MSB trực tiếp tổ


Website: Email : Tel (: 0918.775.368

chức các lớp học chuyên đề, các khoá tập huấn nghiệp vụ, các buổi hội thảo với
cán bộ ngân hàng khác hay với chuyên gia nước ngoài. Tiến hành phân định các
lớp đào tạo cho từng cấp nhân viên riêng, lớp đào tạo cho cán bộ lãnh đạo - quản
lý riêng. Bên cạnh đó khuyến khích cán bộ tín dụng tham gia những lớp nâng
cao kỹ năng giao tiếp, đánh giá tâm lý để vừa thu thập thông tin được một cách
thuận tiện và chuẩn xác hơn lại vừa tạo hình ảnh tốt hơn với khách hàng về ngân
hàng.
Ngoài ra ngân hàng có thể tiến hành các đợt kiểm tra, khảo sát hàng năm
hoặc hai năm một lần về cán bộ thẩm định và cán bộ tín dụng thông qua các bài
trắc nghiệm và tình huống thực tế trên các lĩnh vực: Nghiệp vụ, pháp luật, tâm
lý, tin học, ngoại ngữ. Một mặt để xác định trình độ của cán bộ, mặt khác đồng
thời để xác định những khó khăn vướng mắc trong công việc thực tế của cán bộ
thẩm định, cán bộ tín dụng. Từ đó mà ngân hàng nắm bắt được nhu cầu đào tạo
của cán bộ nhân viên để xây dựng những chương trình đào tạo nhằm bổ sung kịp
thời kiến thức kỹ năng cho cán bộ nhân viên ngân hàng.
Cùng với việc nâng cao chất lượng đội ngũ nhân lực hiện có bằng đào
tạo, ngân hàng có thể lựa chọn nguồn nhân lực có chất lượng cao ngay từ khâu
tuyển dụng. Căn cứ trên nhu cầu thực tế ở từng vị trí công việc hiện tại và trong
tương lai của các phòng ban, bộ phận, công tác tuyển dụng phải được tiến hành
một cách khách quan, xây dựng quy trình tuyển dụng mang tính khoa học. Việc
có tuyển được nhiều nhân tài hay không và chất lượng đợt tuyển dụng có cao
hay không phụ thuộc rất lớn vào việc đợt tuyển dụng có được nhiều đối tượng
tiềm năng biết đến và tham gia thi tuyển hay không. Do đó, việc tuyên truyền
phổ biến rộng rãi thông tin tuyển dụng là cần thiết. Ngoài kênh thông tin báo chí,
phát thanh, truyền hình thì việc đăng thông tin tuyển dụng trên trang web của
ngân hàng và trang web lao động - việc làm là một kênh hữu hiệu trong thời đại
tin học ngày nay. (Với trang web hiện có của ngân hàng thì việc đăng tải thông
tin tuyển dụng trên trang web sẽ tiết kiệm khá nhiều chi phí cho ngân hàng). Bên
cạnh đó ngân hàng có thể tổ chức các buổi nói chuyện giao lưu giới thiệu về



Website: Email : Tel (: 0918.775.368
hình ảnh của ngân hàng kèm theo các thông tin về chương trình tuyển dụng với
các đối tượng tiềm năng như sinh viên các trường đại học chuyên ngành. Hay
ngân hàng có thể thực hiện chương trình cấp học bổng cho những sinh viên xuất
sắc đang học năm cuối của các trường chuyên ngành và sau này nhận họ vào
làm việc.
3.2.2 Tăng cường tính chuẩn xác và mở rộng các kênh thu thập thông tin.
Thông tin thu thập được là cơ sở để cán bộ thẩm định dự án tính toán
được các chỉ tiêu tài chính dự án, đánh giá dự án. Nên đòi hỏi các thông tin này
phải có được tính chuẩn xác và nguồn gốc rõ ràng đáng tin cậy. Bên cạnh những
nguồn thông tin vốn có như: Nguồn thông tin từ chính doanh nghiệp cung cấp,
nguồn thông tin về doanh nghiệp từ trung tâm thông tin tín dụng của Ngân hàng
Nhà Nước, nguồn thông tin từ các văn bản pháp lý, các quy định các tiêu
chuẩn…do nhà nước và các ban ngành liên quan ban hành. Ngân hàng có thể:
Tăng cường hợp tác trao đổi, chia sẻ thông tin với các NHTM Việt Nam
và các ngân hàng liên kết ở nước ngoài trong việc cung cấp thông tin cho nhau
giúp giảm thiểu rủi ro.
Tăng cường những ứng dụng của công nghệ thông tin, những phần
mềm quản lý khách hàng, các phần mềm thống kê - nghiên cứu - lưu trữ thông
tin từ đó tăng khả năng phân tích đánh giá khách hàng một cách chính xác.
Ngoài ra ngân hàng có thể tiến hành khai thác thông tin từ kênh thông tin
của các công ty được nhà nước cho phép chuyên doanh về thông tin (công ty
mua bán thông tin)
3.2.3 Hoàn thiện nội dung qui trình công tác thẩm định dự án
Việc hoàn thiện nội dung qui trình cụ thể của thẩm định dự án cần được
tiến hành cả về mặt qui chế của MSB cũng như thực tế khi tiến hành công việc
của cán bộ thẩm định.
Về phần thực tế khi tiến hành thẩm định: Một dự án vay vốn luôn đòi
hỏi phải được xem xét đầy đủ các nội dung cần thiết để đảm bảo đánh giá một

cách toàn diện, giúp ra quyết định đầu tư một cách chính xác. Mỗi một nội dung


Website: Email : Tel (: 0918.775.368
của dự án đều có quan hệ mật thiết với nhau: Cơ sở để đánh giá trong việc đưa ra
những lựa chọn về kỹ thuật, về quy mô, về công suất của dự án là kết quả thẩm
định thị trường. Còn kết quả thẩm định kỹ thuật là cơ sở để tính toán các dòng
tiền ra, dòng tiền vào, xác định hiệu quả tài chính của dự án. Mà hiệu quả tài
chính của dự án lại là cơ sở để thẩm định lợi ích kinh tế xã hội và quyết định
phương án cho vay, thu nợ của ngân hàng. Bởi vậy:
Trong quá trình thẩm định phương diện thị trường, cán bộ thẩm định
nên thu thập thông tin về: số lượng doanh nghiệp sản xuất cùng loại sản phẩm
trong cùng một khu vực thị trường (kể cả các doanh nghiệp chuẩn bị thành lập).
Mức cầu, mức cung về sản phẩm cùng loại, sản phẩm bổ sung, sản phẩm thay
thế ít nhất là 5 năm vừa qua, để từ đó thấy được tốc độ tăng trưởng trong thời
gian đã qua, đồng thời làm cơ sở cho những dự báo về tốc độ tăng trưởng trong
thời gian tới.
Trong quá trình thẩm định phương diện kỹ thuật, có những dự án lớn
kỹ thuật phức tạp cán bộ thẩm định không thể nắm bắt được hết bởi vậy đối với
những dự án này việc thuê các chuyên gia kỹ thuật là cần thiết, để tránh tình
trạng chấp nhận kỹ thuật mà khách hàng đưa tới.
Trong quá trình thẩm định tài chính dự án:
 Khi thẩm định nguồn vốn và cơ cấu tài trợ: cần xem xét đến cả phần
vốn để đầu tư vào tài sản lưu động ròng. Mặc dù thông thường phần vốn này sẽ
được thu hồi vào năm cuối đời dư án, nhưng nếu năm đầu không có thì hoạt
động sản xuất của dự án không thể được thực hiện. Một phần vốn nữa cũng cần
được quan tâm đưa vào dự toán vốn là phần vốn dự phòng.
Khi kiểm tra tính hợp lý về chi phí đầu tư thì nên dựa trên sự tham khảo
những dự án điển hình, không nên chỉ dựa vào kế hoạch dự trù chi phí do chủ dự
án đưa ra nhằm tránh tình trạng tính thừa hoặc thiếu vốn. Đối với các dự án xây

dựng có nhiều hạng mục công trình kéo dài trong nhiều năm hay các dự án mua
sắm thiết bị phụ tùng (nhất là máy móc nhập khẩu) phải tính tới các yếu tố lạm
phát, tỷ giá.


Website: Email : Tel (: 0918.775.368
 Khi thẩm định dòng tiền của dự án ngân hàng nên đứng trên quan
điểm tổng mức đầu tư bao gồm cả vốn chủ sở hữu và vốn vay để tính dòng tiền
của dự án. Trên quan điểm này dòng tiền ròng của dự án bao gồm:
Dòng tiền dòng của dự án = Dòng tiền đầu tư + Dòng tiền hoạt động
Trong đó :
Dòng tiền hoạt động = Lợi nhuận sau thuế + khấu hao + lãi vay dài hạn.
Nếu vòng đời của dự án được tính vượt quá thời gian khả dụng của máy
móc thì cần phải tính thêm chi phí về nâng cấp máy móc, thiết bị và khi đó thời
gian khấu hao sẽ tăng lên tương ứng.
 Đối với tỷ lệ chiết khấu: bản chất nó chính là chi phí cơ hội của việc
đầu tư vào dự án hay nói cách khác nó là chi phí cơ hội của việc sử dụng vốn
vào dự án. Nên tỷ lệ chiết khấu ngân hàng sử dụng phải phản ánh được mức lợi
nhuận trung bình tối thiểu mà ngân hàng và khách hàng kỳ vọng khi thực hiện
dự án. Tỷ lệ lợi nhuận trung bình tối thiểu này chính là chi phí vốn trung bình
của dự án – WACC (công thức tính chương ở chương 1). Do đó việc sử dụng
WACC làm lãi suất chiết khấu của dự án sẽ là phù hợp nhất.
Cả khi thẩm định dòng tiền và lãi suất chiết khẩu đều cần quan tâm đặc
biệt tới tác động của yếu tố lạm phát. Bởi lạm phát mà dự tính quá cao thì có thể
làm cho kết luận về NPV hoàn toàn đảo ngược từ dương sang âm. Nhưng lạm
phát dự tính mà quá thấp cho kết luận dự án có hiệu quả nhưng khi đầu tư thì dự
án không thể có kết quả như mong đợi dẫn đến ngân hàng khó có thể thu hồi
được vốn từ dự án.
 Đối với các phương pháp thẩm định tài chính dự án và đánh giá rủi ro
của dự án: Các phương pháp được sử dụng chủ yếu như NPV, IRR, thời gian

hoàn vốn, tỷ số doanh lợi… về cơ bản đã phù hợp với điều kiện kinh tế nước ta
và khả năng của các ngân hàng.
Tuy nhiên trong đánh giá rủi ro bằng phân tích độ nhạy ngoài việc đánh
giá độ nhạy của dự án theo từng biến đầu vào (đánh giá độ nhạy một chiều), cán
bộ thẩm định nên sử dụng kết hợp với việc đánh giá độ nhạy theo sự biến động


Website: Email : Tel (: 0918.775.368
của nhiều yếu tố đầu vào (đánh giá độ nhạy nhiều chiều) hay kết hợp phân tích
tình huống để đánh giá một cách toàn diện những rủi ro của dự án. Nhiều dự án
phức tạp hiệu quả tài chính chịu ảnh hưởng của rất nhiều yếu tố có khả năng
biến động lớn nhưng chỉ đánh giá độ nhạy với mức độ thấp hơn nhiều so với khả
năng có thể xảy ra. Vì vậy những dự án có quy mô lớn cần tiến hành phân tích
độ nhạy nhiều chiều. Đối với những dự án chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố có
khả năng biến động nên tiến hành cả phân tich tình huống và mô phỏng.
3.2.4 Hoàn thiện công tác tổ chức thẩm định.
Khi thẩm định tài chính dự án đòi hỏi cán bộ tín dụng phải nắm vững
chủ trương chính sách phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, của ngành và của
điạ phương. Xác định và kiểm tra toàn diện tất cả các chỉ tiêu kinh tế - kỹ thuật
của dự án, đồng thời phối hợp chặt chẽ với cơ quan chuyên môn để có được ý
kiến đánh giá xác đáng. Nhưng hiện nay ở hầu hết các ngân hàng thương mại cổ
phần chứ không chỉ riêng ở MSB cán bộ tín dụng thường kiêm luôn cả công tác
theo dõi và quản lý khoản vay. Tức chưa có sự chuyên môn hoá trong việc tổ
chức công việc. Cán bộ thẩm định phải kiêm nhiệm quá nhiều công việc cùng
lúc. Điều này phần nào ảnh hưởng tới chất lượng thẩm định dự án, nhiều trường
hợp dẫn đến quyết định sai lầm trong cho vay hoặc bỏ qua dự án hiệu quả. Do đó
việc chuyên môn hoá trong tổ chức hoạt động cho vay và thẩm định là cần thiết.
Ngân hàng có thể tách một phần quân số hiện nay để thành lập tổ hoặc phòng
chuyên trách về thẩm định. Đối với những dự án nhỏ có thể giao cho một cán bộ
của phòng, còn với những dự án lớn thì giao cho nhiều người trong phòng/tổ

cùng thực hiện thẩm định trên cơ sở mỗi người thẩm định một mảng khác nhau
của dự án.
3.2.5 Cải thiện môi trường và điều kiện làm việc cho nhân viên tiến tới xây
dựng văn hóa ngân hàng TMCP Hàng Hải.
Như đã phần trên đã nói, công việc thẩm định dự án trung và dài hạn rất
phức tạp, đặc biệt là các dự án lớn. Môi trường làm sôi động, chan hoà, cơ sở vật
chất khang trang, phương tiện đầy đủ là một trong những yếu tố góp phần cho


Website: Email : Tel (: 0918.775.368
cán bộ ngân hàng làm việc năng suất và hiệu quả hơn. Vì vậy ngân hàng cần
quan tâm cung cấp đầy đủ những trang thiết bị, điều kiện làm việc cho các bộ tín
dụng như: mạng internet với tốc độ cao, các tạp chí, chuyên đề chuyên ngành và
thị trường, quyền khai thác thông tin trong mạng CIC….. Kết hợp với việc xây
dựng môi trường văn hóa ngân hàng như các qui định về trang phục, giờ giấc đi
làm; tác phong làm việc linh hoạt nhanh nhẹn, phong cách giao tiếp văn minh
lịch sự lấy khách hàng là trung tâm. Nhanh chóng xóa bỏ những thói quen làm
việc ì ạch, không phù hợp với môi trường kinh doanh hiện nay. Phát huy các
hoạt động văn hoá văn nghệ, thể dục thể thao thi đua giữa các phòng ban trong
chi nhánh và giữa các chi nhánh với nhau, và với các ngân hàng khác trong khu
vực, tổ chức các buổi dã ngoại - du lịch….tạo cơ sở nâng cao tinh thần tập thể và
sự đoàn kết cho ngân hàng. Làm cho nhân viên cảm thấy gắn bó với ngân hàng
hơn, yêu quý công việc của mình hơn. Về lâu dài hình thành nên phong cách
văn hóa riêng của MSB, mà chỉ cần nhắc tới tên ngân hàng khách hàng đã có
ngay được nhưng ấn tượng tốt đẹp về MSB về một nét văn hóa ngân hàng đặc
trưng ở Việt Nam.
Xây dựng chế độ lương thưởng linh hoạt. Có thể thực hiện chi trả mức
lương thưởng tăng luỹ tiến với mức kết quả đạt được tương ứng trong công việc,
tránh tình trạng cào bằng, bình quân khi tính lương thưởng. Để nhân viên có
động lực phấn đấu hoàn thành tốt công việc hơn.

3.2. Một số kiến nghị.
3.3.1 Kiến nghị với ngân hàng Hàng Hải Việt Nam.
Điều rất có ý nghĩa hiện nay là MSB Việt Nam nên sớm ban hành một
cuốn sổ tay tín dụng với những quy trình nghiệp vụ chuẩn xác, cụ thể - chi tiết,
hiện đại nhưng vẫn sát với thực tế công việc, để tránh sự lúng túng, khó hiểu
trong những quy định có thể xảy ra đối với các bộ tín dụng khi tra cứu, áp dụng
những văn bản hướng dẫn vẫn còn chung chung như hiện nay.
Xây dựng chính sách đầu tư theo dự án của ngân hàng phù hợp với định
hướng đầu tư của Nhà nước và địa phương thì những ngành nghề, lĩnh vực được

