Thơ + Lời bình : Người thứ hai

Người thứ hai
Mẹ đừng buồn khi anh ấy yêu con
Vì trước con anh ấy là của mẹ
Anh ấy có thể quên con - một thời trai trẻ
Nhưng suốt đời anh ấy yêu mẹ, mẹ ơi
Mẹ đã sinh ra anh ấy trên đời
Hình bóng mẹ lắng vào tim anh ấy
Dẫu bây giờ con có được yêu đến mấy
Con cũng chỉ là người đàn bà thứ hai
Mẹ đừng buồn mỗi hoàng hôn, mỗi ban mai
Anh ấy có thể nhớ con hơn nhớ mẹ
Nhưng con chỉ là một cơn gió nhẹ
Mẹ mãi là bến bờ thương nhớ cả đời anh.
Con chỉ là một cơn mưa mỏng manh
Người đàn bà khác có thể thay con
trong trái tim anh ấy
Nhưng một tình yêu trọn đời âm ỉ cháy
Anh ấy chỉ dành cho mẹ mà thôi.
Anh ấy có thể đi cùng con suốt cả cuộc đời
Cũng có thể chia tay ngay ngày mai, có thể
Nhưng anh ấy suốt đời yêu mẹ
Dù thế nào, con cũng chỉ thứ hai.
Vĩnh Hà
Lời bình :
Ai đó nói rằng hầu như bất kì người nào làm thơ cũng điều có những bài thơ,
câu thơ viết về mẹ. Thơ về mẹ - người sinh thành, dưỡng dục ta suốt một đời –
trong văn chương Việt Nam xưa nay nhiều vô kể nhưng thơ về mẹ chồng hay mẹ
chồng tương lai (!) đến nay tôi mới biết có hai bài và cả hai bài đều rất hay, rất
giàu tình cảm. Bài thứ nhất là bài “Mẹ của anh” của nữ sĩ Xuân Quỳnh mà nhiều
người đã biết, rất nhiều người thuộc. Bài thứ hai có nhiều trong sổ thơ của rất
nhiều bạn trẻ, bài “Người thứ hai” của Vĩnh Hà.

Mẹ đừng buồn khi anh ấy yêu con. Bài thơ mở đầu bằng một lời nửa như
cầu xin, nửa như khuyên nhủ. Người mẹ của chàng trai nào mà chẳng hằng ấp ủ,
mong mỏi con trai mình khôn lớn, trưởng thành, yêu và cưới một người phụ nữ
hiền thảo, cùng gầy dựng một gia đình hạnh phúc, nhưng không phải người mẹ nào
cũng dễ dàng chấp nhận sự lựa chọn của con trai mình. Cao dao xưa có câu : “Thật
thà cũng thể lái trâu Yêu nhau cũng thể nàng dâu mẹ chồng.” Đã đúc kết về quan
hệ chẳng mấy tốt đẹp giữa hai người đàn bà này. Đôi khi bi kịch xảy ra chỉ vì hai
người đàn bà này cùng rất yêu một người đàn ông là con họ hay chồng họ và cả hai
điều không muốn chia sẻ tình cảm, đều chỉ muốn chiếm ngôi vị độc tôn trong trái
tim chàng trai. Cô gái trong bài thơ này khuyên (hay xin) người mẹ chàng trai
đừng buồn khi chàng trai yêu cô : “vì trước con anh ấy là của mẹ”, hiểu tâm lí của
người mẹ lo sợ sự mất mát, sự sẻ chia tình cảm khi con trai có người yêu, có vợ, cô
gái này đã làm yên lòng bà bằng cách khẳng định “anh ấy là của mẹ” và tình yêu
anh ấy dành cho mẹ là vĩnh cửu, bất biến so với tình cảm anh ấy dành cho cô :
“Anh ấy có thể quên con một thời trai trẻ
Nhưng suốt đời anh ấy yêu mẹ, mẹ ơi!”
Cô gái trong bài thơ hẳn rất thông minh và bao dung bởi cô nhân thức rõ sự
phân định rạnh ròi của tình mẫu tử thiêng liêng và tình lứa đôi nồng nhiệt, hai tình
cảm này không thể thay thế nhau. Cô biết với người con trai mẹ là duy nhất, mẹ
chỉ có một trên đời nên cô nhún nhường nhận vị trí thứ hai trong trái tim anh.
“Dẫu bây giờ con được yêu đến mấy
Con cũng chỉ là người đàn bà thứ hai”
Phải yêu lắm, thương lắm chàng trai ấy thì cô gái mới cầu xin và thanh minh
giúp chàng trai đôi khi thể hiện tình cảm lứa đôi mạnh mẽ, nồng nhiệt hơn tình
mẫu tử :
“Mẹ đừng buồn mỗi hoàng hôn mỗi ban mai
Anh ấy có thể nhớ con hơn nhớ mẹ”
Và cô khiêm tốn nhận ngay rằng :
... “Con là cơn gió nhẹ
Mẹ mãi là bến bờ thương nhớ cả đời anh”

Sự mong manh hữu hạn của tình yêu lứa đôi luôn được đặt đối trọng bên sự
vĩnh cữu bất biến của tình mẫu tử để tôn vinh vị trí số một của người mẹ trong trái
tim chàng trai :
“Con chỉ là một cơn mưa mỏng manh
Người đàn bà khác có thể thay thế con trong trái tim anh ấy”.
Hay: “Anh ấy có thể đi cùng con suốt cả cuộc đời
Cũng có thể chia tay ngay ngày mai, có thể”.
So với : “Có một tình yêu trọn đời âm ỉ cháy
Anh ấy chỉ dành cho mẹ mà thôi”
Và : “Anh ấy suốt đời yêu mẹ ...”
Cô con dâu tương lai này “biết thân biết phận” lắm và cô phân bua giải bày
với mẹ chồng tương lai với một tình cảm đầy cảm thông, thành kính. Phải rất yêu
người con, phải rất kính trọng người mẹ cô mới nói với họ những lời đầy yêu
thương mà lại rất sáng suốt như thế.
Tôi muốn nhiều cô gái, nhiều bà mẹ đọc bài thơ này để trong mỗi gia đình
không còn những cuộc tranh giành ngôi thứ vô nghĩa mà chỉ tồn tại lòng yêu
thương, kính trọng và sự chia sẻ cảm thông./.
NGÂN HUYỀN