Luận văn thạc sỹ - Quản lý thuế thu nhập cá nhân tại chi cục thuế thành phố Điện Biên Phủ, tỉnh Điện Biên

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
***

VŨ VĂN HÂN

QUẢN LÝ THUẾ THU NHẬP CÁ NHÂN TẠI
CHI CỤC THUẾ THÀNH PHỐ ĐIỆN BIÊN PHỦ,
TỈNH ĐIỆN BIÊN

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ

HÀ NỘI - 2019


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
***

VŨ VĂN HÂN

QUẢN LÝ THUẾ THU NHẬP CÁ NHÂN TẠI
CHI CỤC THUẾ THÀNH PHỐ ĐIỆN BIÊN PHỦ,
TỈNH ĐIỆN BIÊN
Chuyên ngành: Quản lý kinh tế và chính sách
Mã ngành: 8340410

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ
Người hướng dẫn khoa học:

PGS.TS. VŨ THÀNH HƯỞNG

HÀ NỘI - 2019

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của chính bản thân tôi, các số
liệu sử dụng phân tích trong luận văn đúng quy định và thực tế, nếu sai tôi hoàn toàn
chịu trách nhiệm.
Tác giả luận văn

Vũ Văn Hân


LỜI CẢM ƠN
Tác giả xin được cảm ơn chân thành tới các Thày, Cô trong khoa Quản lý kinh
tế và Chính sách của trường Đại học Kinh tế quốc dân và đặc biệt là sự giúp đỡ chỉ
bảo tận tình của PGS.TS. Vũ Thành Hưởng.
Tác giả cũng xin cảm ơn tới Bạn lãnh đạo Chi cục Thuế thành phố Điện Biên
Phủ, tỉnh Điện Biên, các bạn đồng nghiệp tại Chi cục Thuế, gia đình và những người
bạn của tác giả đã tạo mọi điều kiện, động viên giúp đỡ tác giả hoàn thành luận văn
này.
Tác giả luận văn

Vũ Văn Hân


MỤC LỤC


DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

CBCC
UBND
DN
CBT
CNTT
ĐKT
MST
NNT
NSNN
TCCT
TNCN
HC
CCHC
CQT
QLT

Cán bộ công chức
Ủy ban nhân dân
Doanh nghiệp
Cán bộ thuế
Công nghệ thông tin
Đăng ký thuế
Mã số thuế
Người nộp thuế
Ngân sách nhà nước
Tổ chức chi trả
Thu nhập cá nhân
Thủ tục hành chính
Cải cách hành chính
Cơ quan thuế

Quản lý thuế


DANH MỤC BẢNG BIỂU, HÌNH
BẢNG
Bảng 2.20: kết quả thu thuế thu nhập cá nhân tại chi cục thuế thành phố Điện Biên
Phủ giai đoạn 2014-2018........................................................................72
Bảng 2.21: Tổng hợp đánh giá quản lý thuế TNCN tại chi cục thuế........................77
HÌNH
Hình 1.1: Sơ đồ tổ chức chi cục thuế.......................................................................30
Hình 1.2: Quy trình đăng ký thuế tại chi cục thuế...................................................35
Hình 1.3: Quy trình kê khai thuế tại chi cục thuế....................................................36
Hình 1.4: Quy trình nộp thuế thu nhập cá nhân.......................................................37
Hình 1.5: Quy trình kiểm tra tại trụ sở cơ quan thuế...............................................41
Hình 1.6: Quy trình quản lý nợp thuế thu nhập cá nhân..........................................43
Hình 2.1: Sơ đồ tổ chức Chi cục Thuế thành phố Điện Biên Phủ............................48
Hình 2.2 - Sơ đồ bộ máy quản lý thuế TNCN..........................................................52

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
***

VŨ VĂN HÂN


QUẢN LÝ THUẾ THU NHẬP CÁ NHÂN TẠI
CHI CỤC THUẾ THÀNH PHỐ ĐIỆN BIÊN PHỦ,
TỈNH ĐIỆN BIÊN
Chuyên ngành: Quản lý kinh tế và chính sách
Mã ngành: 8340410

TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ

HÀ NỘI - 2019

TÓM TẮT LUẬN VĂN
1. Lý do chọn đề tài
Thuế thu nhập cá nhân có lịch sử lâu đời trên thế giới, xuất hiện lần đầu tiên ở
Anh năm 1841 sau đó lan rộng sang các nước như Nhật Bản, Đức, Mỹ năm 1913.
Mỹ là quốc gia có cá nhân nộp thuế và cao nhất thế giới chiếm tới 35%-60% tổng thu
từ thuế vào ngân sách nhà nước. Thuế TNCN là loại thuế trực thu đánh thẳng vào thu


nhập của các nhân nên phạm vi rất rộng, cá nhân có thu nhập càng cao thì nộp thuế
TNCN càng lớn. Mặt khác thuế TNCN áp dụng biểu lũy tiến từng phần cùng với sự
phát triển qua từng tháng, từng năm, thuế TNCN đã và đang thành nguồn thu ngân
sách chính của các nước trên thế giới.
Qua nhiều năm thực hiện luật quản lý thuế TNCN trên địa bàn thành phố Điện
Biên Phủ đã đạt được những kết quả nhất định như mở rộng đối tượng chịu thuế,
đóng góp cho tổng thu ngân sách nhà nước trên địa bàn từ thuế TNCN trong năm
2014 đạt 10.195 triệu, 2018 đạt 15.876 triệu đồng. tăng 5.681 triệu đồng tương ứng
với tỉ lệ tăng 55,7% so với năm 2014. Tuy nhiên Tuy nhiên, hiện nay công tác quản
lý thuế thu nhập cá nhân cũng đã bộc lộ một số các hạn chế tồn tại, bất cập làm giảm
hiệu quả của chính sách thuế thu nhập cá nhân; giảm trừ gia cảnh cho người phụ
thuộc còn bất cập, một người làm đăng ký giảm trừ cho một trường hợp được đăng
ký ở nhiều nơi chi trả thu nhập khác nhau khiến cơ quan quản lý thuế vướng mắc
trong quá trình cập nhật; một người có hai chứng minh thư nhân dân có thể đăng ký
02 mã số thuế và làm việc cho hai nơi khác nhau (Có nhiều nguồn thu nhập), làm hồ
sơ chi trả hai nơi từ đó làm giảm thu nhập chịu thuế dẫn đến giảm số thuế phải nộp;
thông tin cá nhân của người lao động được các tổ chức chi trả thu nhập lấy để làm

hợp đồng lao động khống, từ đó đưa vào Quyết toán thuế TNCN nhằm được trừ chi
phí để giảm thuế, đặc biệt là đối với doanh nghiệp ngoài nhà nước, có hoạt động thi
công xây lắp ở nhiều nơi khác nhau...
Xuất phát từ thực tế trên tôi quyết định chọn đề tài: “Quản lý thuế thu nhập cá
nhân tại chi cục thuế thành phố Điện Biên Phủ, tỉnh Điện Biên”

2. Nội dung và cấu trúc của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận thì luận văn được chia thành 3 chương như sau:
Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý thuế thu nhập cá nhân tại Chi cục Thuế
Chương 2: Thực trạng quản lý thuế thu nhập cá nhân tại Chi cục Thuế thành
phố Điện Biên Phủ
Chương 3: Giải pháp quản lý thu thuế thu nhập cá nhân tại Chi cục Thuế


thành phố Điện Biên Phủ đến năm 2025
CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ THUẾ THU NHẬP CÁ NHÂN
TẠI CHI CỤC THUẾ

1.1.

Thuế thu nhập cá nhân
1.1.1. Khái niệm về thuế thu nhập cá nhân
Thuế TNCN là loại thuế chủ yếu đánh vào thu nhập của cá nhân nhằm thực
hiện công bằng xã hội, động viên một phần thu nhập của cá nhân vào ngân sách nhà
nước và có thể được sử dụng để điều tiết vĩ mô nền kinh tế thông qua việc khuyến
khích làm việc hay nghỉ ngơi, thông qua việc thu hay không thu thuế đối với các
khoản thu nhập từ kinh doanh, đầu tư .
1.1.2. Đặc điểm của thuế thu nhập cá nhân
Thuế TNCN là một loại thuế trực thu, đánh trực tiếp vào thu nhập của mỗi cá

nhân, Thuế thu nhập cá nhân vừa có diện đánh thuế rộng, vừa phức tạp về kỹ thuật,
lại là một sắc thuế hết sức nhạy cảm, gắn chặt với nhiều chính sách xã hội của Đảng
và Nhà nước.
1.1.3. Vai trò của thuế thu nhập cá nhân
Là một bộ phận của hệ thống thuế, thuế TNCN vừa mang các vai trò chủ yếu
của thuế nói chung, vừa có các vai trò riêng mà các loại thuế khác không có được.
Đối với sự phát triển kinh tế - xã hội

- Tạo lập nguồn tài chính cho ngân sách nhà nước.
Thuế là nguồn thu chủ yếu của ngân sách nhà nước, trong đó thuế TNCN là
một trong những bộ phận quan trọng cấu thành thuế nói chung nên cũng góp một
phần quan trọng để tạo nguồn tài chính cho nhà nước. Thuế TNCN được tính với
diện rộng, khả năng tạo nguồn thu cho ngân sách rất lớn. Bên cạnh đó, thuế TNCN
tác động trực tiếp vào thu nhập của dân cư mà người dân của bất kỳ quốc gia nào
cũng đều mong muốn và cố gắng có thu nhập ngày càng cao để nâng cao đời sống
vật chất và tinh thần


- Góp phần thực hiện công bằng xã hội
Thực hiện công bằng xã hội là một trong những vai trò quan trọng của thuế
nói chung, ngoài ra với thuế TNCN cùng với việc thực hiện biểu thuế luỹ tiến từng
phần, thuế TNCN đã thực hiện được việc điều tiết thu nhập, đảm bảo công bằng
trong xã hội.
- Điều tiết thu nhập, tiêu dùng và tiết kiệm
Thuế TNCN cũng có tác dụng điều tiết vĩ mô đối với nền kinh tế. Loại thuế
này điều tiết trực tiếp TNCN nên một mặt tác động trực tiếp đến tiết kiệm, mặt khác
làm cho khả năng thanh toán của các cá nhân bị giảm. Từ đó cầu hàng hoá, dịch vụ
giảm sẽ tác động đến sản xuất.
- Góp phần phát hiện thu nhập bất hợp pháp
Thực tế đã chứng minh nhiều khoản thu nhập của một số cá nhân nhận được

từ việc thực hiện các hành vi bất hợp pháp hoặc bằng cách lợi dụng những kẽ hở của
pháp luật mà nhà nước không kiểm soát được như tham ô, hối lộ, buôn bán hàng
cấm, trốn tránh thuế, lừa đảo chiếm đoạt tài sản của nhà nước và công dân...
Đối với hệ thống thuế
- Góp phần khắc phục nhược điểm của một số loại thuế khác
Một số thuế gián thu như thuế giá trị gia tăng, thuế tiêu thụ đặc biệt đều có
nhược điểm là có tính luỹ thoái và ảnh hưởng đến người nghèo nhiều hơn người giàu
vì khi tiêu thụ cùng một lượng hàng hoá mọi người không phân biệt giàu nghèo và
đều phải chịu thuế như nhau. Nếu tính thuế TNCN theo phương pháp luỹ tiến từng
phần sẽ góp phần khắc phục được nhược điểm này.


- Góp phần hạn chế thất thu thuế thu nhập doanh nghiệp
Trong doanh nghiệp thường tồn tại cả thuế thu nhập doanh nghiệp và thuế
TNCN. Giữa hai loại thuế này luôn luôn tồn tại mối quan hệ gắn bó với nhau. Thuế
TNCN còn góp phần khắc phục sự thất thu thuế thu nhập doanh nghiệp khi có sự
thông đồng giữa các doanh nghiệp hay giữa doanh nghiệp với cá nhân. Thu nhập của
doanh nghiệp tăng thường kéo theo sự tăng lên của thuế TNCN và thuế thu nhập
doanh nghiệp.
Tóm lại: Thuế TNCN đóng vai trò rất quan trọng đối với sự phát triển của
mỗi quốc gia. Tuy nhiên, vì công tác quản lý thuế TNCN còn nhiều hạn chế nên
những vai trò này vẫn chưa thực sự được phát huy ở những nước chậm phát triển.

CHƯƠNG 2
PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG QUẢN LÝ THUẾ THU NHẬP CÁ NHÂN TẠI
CHI CỤC THUẾ THÀNH PHỐ ĐIỆN BIÊN PHỦ
2.1. Giới thiệu về Chi cục thuế
2.1.1. Chức năng nhiệm vụ của Chi cục Thuế
Đội Nghiệp vụ Quản lý thuế (Tuyên truyền - Hỗ trợ - Nghiệp vụ - Dự toán Kê khai - Kế toán thuế - Tin học - Trước bạ và thu khác) là bộ phận chuyên trách
đảm nhiệm công việc về chính sách thuế và hỗ trợ người nộp thuế ở Chi cục Thuế.

2.1.2. Cơ cấu tổ chức và nhân lực của chi cục Thuế
Tổ chức của Chi cục Thuế có các Đội sau:
- Đội Nghiệp vụ Quản lý thuế (Tuyên truyền - Hỗ trợ - Nghiệp vụ - Dự toán Kê khai - Kế toán thuế - Tin học - Trước bạ và thu khác); Đội Hành chính - Nhân sự
- Tài vụ - Quản trị - Ấn chỉ; Đội Kiểm tra thuế (bao gồm thực hiện nhiệm vụ Quản lý
nợ và Cưỡng chế nợ thuế); 03 Đội Quản lý thuế xã, phường/liên xã phường.
2.1.3. Kết quả hoạt động của Chi cục Thuế giai đoạn 2014-2018
- Thu thuế thu nhập cá nhân 2014-2018


- Về công tác quản lý thu
-

Công tác tuyên truyền hỗ trợ người nộp thuế

- Công tác quản lý kê khai và hoàn thuế
- Công tác quản lý nợ và cưỡng chế nợ thuế
- Công tác Kiểm tra thuế
2.2. Thực trạng thu thuế thu nhập cá nhân tại chi Chi cục Thuế giai đoạn
2014 -2018
Trong giai đoạn từ 2014 đến 2018, tổng số thuế thu nhập cá nhân trên địa bàn
tỉnh thành phố Điện Biên Phủ có xu hướng giảm như năm 2018 đạt có 5% trên tổng
thu Ngân sách
2.2.3. Cơ cấu thu Ngân sách từ thuế thu nhập cá nhân
Thuế thu nhập cá nhân vẫn đóng góp vẫn còn khiêm tốn trong tổng thu
ngân sách.
2.3. Thực trạng quản lý thuế thu nhập cá nhân giai đoạn 2014 -2018
2.3.1. Bộ máy quản lý thuế thu nhập cá nhân
Để đảm bảo công tác quản lý thuế, đảm bảo kịp thời nguồn thu NSNN đối với
sắc thuế TNCN thì Chi cục Thuế phân công bộ phận quản lý thuế TNCN gồm 4 cá
nhân, trong đó chỉ có 2 cán bộ có trình độ đại học một cán bộ đang học và một cao

đẳng.
2.3.2. Tuyên truyền, hỗ trợ người nộp thuế
Hàng năm, Chi cục Thuế thành phố Điện Biên Phủ đã chủ động xây dựng kế
hoạch tuyên truyền ngay từ đầu năm. Chủ động nắm bắt tình hình và phổ biến kịp
thời những thay đổi trong chính sách thuế cho người nộp thuế, thực hiện tuyên
truyền về chính sách thuế và các thủ tục hành chính thuế nói chung và thuế TNCN
nói riêng cho người nộp thuế trên địa bàn.

2.3.3. Quản lý đăng ký thuế thu nhập cá nhân
Để các tổ chức, cá nhân tự nguyện đăng ký thuế, Chính sách đưa ra những lợi
ích mà NNT có mã số thuế được hưởng so với đối tượng chưa có mã số thuế. Những
lợi ích đó là: Được hoàn thuế khi quyết toán thuế năm (nếu có số thuế phải nộp nhỏ


hơn số thuế đã nộp); Được giảm trừ gia cảnh cho người phụ thuộc; Được xét giảm
thuế trong những trường hợp bất khả kháng theo pháp luật như: cháy nổ, tai nạn bất
ngờ…; Được hỗ trợ các thông tin về thuế từ cơ quan thuế...
2.3.4. Quản lý kê khai, nộp thuế, quyết toán thuế thu nhập cá nhân tại Chi
cục Thuế thành phố Điện Biên Phủ
- Quản lý kê khai thuế thu nhập cá nhân
- Quản lý quyết toán thuế thu nhập cá nhân
2.3.5. Quản lý hoàn thuế, miễn thuế, giảm thuế thu nhập cá nhân ở Chi
cục Thuế thành phố Điện Biên Phủ
- Quản lý hoàn thuế
- Quản lý miễn, giảm thuế
2.3.6. Quản lý nợ và cưỡng chế thu nợ thuế thu nhập cá nhân ở Chi cục
Thuế thành phố Điện Biên Phủ
Bộ phận Quản lý nợ và Cưỡng chế nợ thuế thực hiện chức năng quản lý, đôn
đốc thu tiền nợ thuế và cưỡng chế thu tiền nợ, tiền phạt, cụ thể; Xây dựng chương
trình kế hoạch, hướng dẫn, đôn đốc, quản lý thu nợ và cưỡng chế nợ thuế; trực tiếp

theo dõi tình hình nợ, lập danh sách các đối tượng nợ và phân loại nợ, thu thập thông
tin, phân tích và đề xuất biện pháp đôn đốc thu nợ; lập Hồ sơ đề nghị cưỡng chế và
đề xuất biện pháp cưỡng chế, thực hiện các thủ tục thu tiền nợ, tiền phạt; tổng hợp
báo cáo, đánh giá kết quả thực hiện công tác quản lý nợ và cưỡng chế nợ.
2.3.7. Quản lý kiểm tra và xử lý vi phạm về thuế thu nhập cá nhân ở Chi
cục Thuế thành phố Điện Biên Phủ
- Kiểm tra thuế
- Xử lý vi phạm pháp luật về thuế thu nhập cá nhân
Hành vi chậm nộp hồ sơ đăng ký thuế, chậm thông báo thay đổi thông tin
trong hồ sơ, chậm nộp hồ sơ khai thuế so với thời hạn quy định:
Hành vi khai sai dẫn đến thiếu số tiền thuế phải nộp
Hành vi trốn, gian lận thuế
Hành vi chậm nộp tiền thuế TNCN:
2.4. Đánh giá thực trạng quản lý thuế thu nhập cá nhân ở Chi cục Thuế


thành phố Điện Biên Phủ
2.4.1. Đánh giá việc thực hiện mục tiêu quản lý thuế thu nhập cá nhân
Nhìn chung, hoạt động quản lý thuế thu nhập cá nhân ở Chi cục Thuế thành
phố Điện Biên Phủ trong giai đoạn 2014-2018 đã đạt được những kết quả đáng kể.
Mặc dù, nếu xem xét số liệu tỉ trọng thu từ thuế thu nhập cá nhân trong tổng số thu
ngân sách của tỉnh Điện Biên thì ta thấy tỉ trọng này giao động từ 5,2% đến 8%,
nhưng nguyên nhân của sự suy giảm tỉ trọng của thuế thu nhập cá nhân trong tổng số
thu ngân sách này là do sự gia tăng rất lớn của một số nguồn thu khác như thu từ
thuế bảo vệ môi trường, thu từ lệ phí trước bạ, thu tiền sử dụng đất...
2.4.2 Điểm mạnh
- Công tác tuyên truyền hỗ trợ người nộp thuế
Về hoạt động tuyên truyền và hỗ trợ người nộp thuế thu nhập cá nhân, Chi cục
Thuế thành phố Điện Biên Phủ đã thực hiện hoạt động này tương đối tốt, cụ thể là đã
tiến hành tuyên truyền với rất nhiều hình thức đa dạng, phong phú, hỗ trợ người nộp

thuế có hiệu quả.
- Quản lý đăng ký thuế thu nhập cá nhân
Áp dụng cơ chế “một cửa liên thông” đã tạo điều kiện thuận lợi cho NNT
giảm chi phí, thời gian trong việc đăng ký thuế, cấp MST nhanh chống, thay đổi
thông tin đăng ký thuế.
Chi cục Thuế thành phố Điện Biên Phủ liên tục cập nhật thông tin NNT; kiểm
- Quản lý hoàn thuế, miễn thuế, giảm thuế thu nhập cá nhân
Công tác giải quyết hồ sơ hoàn thuế thu nhập cá nhân được thực hiện đúng
quy trình, không để xảy ra trường hợp quá hạn giải quyết đã tạo niềm tin cho cá nhân
nộp thuế trong tuân thủ pháp luật thuế của nhà nước. Áp dụng đúng quy định, đúng
đối tượng được miễn, giảm thuế TNCN.
- Công tác thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm thuế thu nhập cá nhân
Chi cục Thuế tỉnh Điện Biên đã áp dụng đúng quy định xử phạt vi phạm pháp
luật về thuế. Phát hiện và xử lý kịp thời, công bằng, minh bạch, triệt để, khắc phục
hậu quả do vi phạm pháp luật về thuế gây ra. Hình thức xử lý vi phạm chủ yếu là
phạt vi phạm hành chính, không hiện tượng trốn thuế, gian lận thuế.


- Quản lý nợ và cưỡng chế thuế
Cán bộ công chức làm công tác quản lý nợ và cưỡng chế thuế kết hợp với các
bộ phận quản lý thuế thu nhập cá nhân; Kê khai và Kế toán thuế; Kiểm tra thuế
thường xuyên tiến hành theo dõi, kiểm tra, rà soát, đối chiếu các khoản nợ thuế, tiền
phạt để đưa ra các biện phù hợp để thu hồi nợ thuế, tránh tình trạng chây ì, dây dưa
nợ thuế.
- Giải quyết khiếu nại, tố cáo về thuế
Chi cục thuế luôn coi trọng công tác giải quyết kiếu nại, tố cáo về thuế, nhằm
giải đáp những thắc mắc, bức xúc của NNT về công tác quản lý thuế TNCN, hành vi
ứng xử của CBCC ngành thuế. Thông qua đó kịp thời chấn chỉnh công tác quản lý
thuế và thái độ, ý thức phục vụ NNT của CBCC, góp phần tạo niềm tin cho NNT.
2.4.3. Hạn chế

Ngoài những điểm mạnh, thành tích đạt được, trong quá trình quản lý thuế thu
nhập cá nhân tại Chi cục Thuế thành phố Điện Biên Phủ đã bộc lộ một số hạn chế
cần phải khắc phục sau:
- Công tác tuyên truyền hỗ trợ người nộp thuế
Hoạt động tuyên truyền về thuế thu nhập cá nhân đã được Chi cục Thuế thành
phố Điện Biên Phủ triển khai mạnh mẽ nhưng chưa đều đặn và thường xuyên.
- Quản lý đăng ký kê khai, nộp thuế, quyết toán thuế và hoàn thuế
Trong công tác tổ chức đăng ký thuế, kê khai, tính nộp thuế cũng như quyết
toán và hoàn thuế thu nhập cá nhân, Chi cục Thuế thành phố Điện Biên Phủ đã đạt
được kết quả nhất định tuy nhiên vẫn có những điểm còn hạn chế như sau:
- Công tác Kiểm tra thuế thu nhập cá nhân
Trong thời gian qua của Chi cục Thuế thành phố Điện Biên Phủ thường tập
trung vào một số đối tượng nhất định, mà chưa đa dạng đối tượng kiểm tra, nếu như
vậy có thể bỏ sót đối tượng, và không thể bao quát, phát hiện những vấn đề mới có
thể nảy sinh, để kịp thời giải quyết và điều chỉnh nghiệp vụ quản lý loại thuế này một
cách hợp lý.
- Quản lý nợ và cưỡng chế thuế


Trong công tác quản lý nợ và cưỡng chế thu nợ thuế thu nhập cá nhân, Chi
cục Thuế thành phố Điện Biên Phủ cũng đã có thành tích tốt là không để nợ thuế tồn
đọng kéo dài, nhưng có thể thấy điểm hạn chế trong hoạt động quản lý nợ thuế của
Chi cục Thuế thành phố Điện Biên Phủ là chưa có sự chủ động, số nợ thuế mới vẫn
phát sinh trong đó vẫn còn các khoản nợ khó thu.
2.4.4. Nguyên nhân
- Nguyên nhân chủ quan
Chi cục Thuế thành phố Điện Biên Phủ chưa xây dựng được quy trình quản lý
thuế TNCN thông suốt từ khâu đăng ký, kê khai, nộp thuế đến khiếu nại, giải quyết
khiếu nại và kiểm tra, thanh tra, xử lý vi phạm. Áp dụng mô hình quản lý thuế theo
chức năng, mỗi đội có chức năng, nhiệm vụ chuyên môn riêng biệt dẫn đến việc gặp

khó khăn trong trong phối hợp giữa các đội.
- Nguyên nhân khách quan
Hệ thống thuế, và các văn bản hướng dẫn luật thuế, thủ tục hành chính về thuế
thu nhập cá nhân còn rườm rà, chồng chéo, phức tạp gây khó hiểu cho NNT.
Địa hình chủ yếu là đồi núi, giao thông đi lại còn khó khăn, chưa đi đến được
hết các xã bản, gây khó khăn trong việc tuyên truyền về thuế...
Phần mềm ứng dụng quản lý thuế nhiều, mỗi bộ phận chức năng có một phần
mềm riêng tuy nhiên dữ liệu các phần mềm chưa đồng bộ, chưa tập trung được thông
tin NNT vào một đầu mối do đó việc khai thác, phân tích thông tin NNT còn bị hạn
chế, dữ liệu có thể bị sai lệch giữa các đội.
Những thành tích mà Chi cục Thuế thành phố Điện Biên Phủ đã đạt được
trong hoạt động quản lý thuế thu nhập cá nhân là rất đáng khích lệ, nhưng bên cạnh
đó, cũng còn nhiều hạn chế trong công tác quản lý thuế TNCN, mà những điểm hạn
chế này cần được khắc phục để hoàn thiện quản lý thuế thu nhập cá nhân đến năm
2025. Chương 3 dưới đây sẽ trình bày một số giải pháp hoàn thiện quản lý thuế thu
nhập cá nhân tại Chi cục Thuế thành phố Điện Biên Phủ .


CHƯƠNG 3
GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ THUẾ TNCN TẠI
CHI CỤC THUẾ THÀNH PHỐ ĐIỆN BIÊN PHỦ ĐẾN NĂM 2025
3.1. Phương hướng hoàn thiện quản lý thu thuế thu nhập cá nhân tại Chi
cục Thuế thành phố Điện Biên phủ đến năm 2025
Một là: Tập trung phấn đấu quyết liệt để hoàn thành vượt mức cao nhất dự
toán thu ngân sách nhà nước giao.
Hai là: Triển khai thực hiện kịp thời hiệu quả Nghị Quyết của Chính phủ, các
chỉ đạo điều hành của Cục Thuế tỉnh, HĐN - UBND thành phố.
Ba là: Đẩy mạnh hiện đại hóa công tác quản lý thuế gắn với cải cách thủ tục
hành chính.
Bốn là: Thực hiện tốt chương trình phòng và chống tham nhũng, thực hành

tiết kiệm, chống lãng phí, tăng cường công tác quản lý, tăng cường kỷ cương, kỷ
luật, đổi mới phương pháp làm việc, củng cố, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ.
3.2. Giải pháp hoàn thiện quản lý thuế thu nhập cá nhân tại Chi cục Thuế
thành phố Điện Biên Phủ đến năm 2025
Kiện toàn tổ chức bộ máy quản lý thu thuế thu nhập cá nhân, nhất là ở các Chi
cục Thuế nhằm khắc phục tình trạng cán bộ thuế kiêm nhiệm quản lý nhiều loại thuế
như hiện nay làm ảnh hưởng đến chất lượng công việc, nghiệp vụ chuyên môn của
cán bộ chưa mang tính chuyên nghiệp.
- Đổi mới và tăng cường công tác tuyên truyền về thuế thu nhập cá nhân
- Đổi mới và tăng cường công tác hỗ trợ người nộp thuế thu nhập cá nhân
- Kiện toàn đội ngũ cán bộ hỗ trợ người nộp thuế
- Nâng cao năng lực cán bộ, công chức quản lý thuế thu nhập cá nhân
- Tăng cường phối hợp giữa Cục thuế với các cơ quan nhà nước, các tổ chức
xã hội trong quá trình quản lý thuế thu nhập cá nhân
- Tổ chức khen thưởng người nộp thuế tuân thủ nghiêm túc nhằm khuyến
khích và nâng cao tính tuân thủ nghĩa vụ thuế
- Tăng cường sử dụng dư luận xã hội để hỗ trợ nâng cao tính tự giác tuân thủ
pháp luật thuế thu nhập cá nhân


3.3. Một số kiến nghị
- Đổi mới công tác đào tạo cán bộ công chức thuế
- Tăng cường công tác hỗ trợ NNT
- Hoàn thiện cơ sở hạ tầng, tin học hoá công tác quản lý thuế
KẾT LUẬN
Từ những nội dung phân tích, đánh giá thực tiễn, đề tài đã tổng hợp những
vấn đề cơ bản về thuế TNCN và công tác quản lý thuế TNCN được hệ thống hóa về
mặt lý luận và liên hệ thực trạng tại Chi cục Thuế thành phố Điện Biên Phủ.
Hoạt động quản lý thuế nói chung, quản lý thuế TNCN nói riêng vốn là một
nội dung hết sức phức tạp, đòi hỏi sự tham gia hợp tác tích cực của nhiều cơ quan

chức năng và người nộp thuế bởi đối với các hộ cá nhân kinh doanh nộp thuế theo
phương pháp khoán đòi hỏi cần có ý thức tự khai tự nộp một cách trung thực, bên
cạnh đấy là sự kiểm tra giám sát của cán bộ thuế trực tiếp quản lý. Đối với các tổ
chức chi trả cá nhân từ tiền lương, tiền công thì cũng đòi hỏi tổ chức chi trả phải
trung thực, không lập khống các hợp đồng lao động để tăng số tiền công tiền
lương (tăng chi phí, giảm thuế TNDN, giảm thuế TNCN). Về những hạn chế vẫn
còn tồn tại sẽ làm chính sách về thuế TNCN khó có khả năng phát huy được
những vai trò trong đảm bảo phân phối thu nhập, tạo công bằng xã hội và minh
bạch, phát huy được thể phát huy được hiệu quả về kinh tế - xã hội tại thành phố
Điện Biên Phủ. Hoàn thiện quản lý thuế TNCN đã đem lại kết quả đáng khích lệ,
công tác quản lý thuế TNCN đã hiệu quả hơn, xong công tác quản lý thuế TNCN
tại chi cục thuế tại thời điểm hiện tại cũng gặp phải những vấn đề bất cập bắt buộc
phải đặt ra những phương pháp mới, yêu cầu mới nhằm thực hiện thu ngân sách tại
địa phương.
Để đạt hiệu quả cao và thực hiện tốt chức năng quản lý thuế TNCN tác giả đã
đưa ra các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý thuế trong đó có giải pháp
ngắn hạn và giải pháp dài hạn để thực hiện nhưng đều phải có quan hệ với hài hòa
với các giải pháp về kinh tế vĩ mô. Những giải pháp liên quan đến “ các chính sách,
chức năng quản lý thuế TNCN, bao gồm: tuyên truyền, hỗ trợ, quản lý đăng ký thuế,


kê khai, quyết toán thuế, quản lý nợ và cưỡng chế nợ thuế, kiểm tra thuế, bồi dưỡng,
đào tạo cán bộ quản lý thuế”./.

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
***

VŨ VĂN HÂN

QUẢN LÝ THUẾ THU NHẬP CÁ NHÂN TẠI
CHI CỤC THUẾ THÀNH PHỐ ĐIỆN BIÊN PHỦ,
TỈNH ĐIỆN BIÊN
Chuyên ngành: Quản lý kinh tế và chính sách
Mã ngành: 8340410

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ
Người hướng dẫn khoa học:

PGS.TS. VŨ THÀNH HƯỞNG


HÀ NỘI - 2019

PHẦN MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết nghiên cứu đề tài
Thuế thu nhập cá nhân có lịch sử lâu đời trên thế giới, xuất hiện lần đầu tiên ở
Anh năm 1841 sau đó lan rộng sang các nước như Nhật Bản, Đức, Mỹ năm 1913.
Mỹ là quốc gia có cá nhân nộp thuế và cao nhất thế giới chiếm tới 35%-60% tổng thu
từ thuế vào ngân sách nhà nước. Thuế TNCN là loại thuế trực thu đánh thẳng vào thu
nhập của các nhân nên phạm vi rất rộng, cá nhân có thu nhập càng cao thì nộp thuế
TNCN càng lớn. Mặt khác thuế TNCN áp dụng biểu lũy tiến từng phần cùng với sự
phát triển qua từng tháng, từng năm, thuế TNCN đã và đang thành nguồn thu ngân
sách chính của các nước trên thế giới.
Qua nhiều năm thực hiện luật quản lý thuế TNCN trên địa bàn thành phố Điện
Biên Phủ đã đạt được những kết quả nhất định như mở rộng đối tượng chịu thuế, đóng
góp cho tổng thu ngân sách nhà nước trên địa bàn từ thuế TNCN trong năm 2014 đạt
10.195 triệu, 2018 đạt 15.876 triệu đồng. tăng 5.681 triệu đồng tương ứng với tỉ lệ
tăng 55,7% so với năm 2014. Tuy nhiên Tuy nhiên, hiện công tác quản lý thuế thu
nhập cá nhân vẫn còn tồn tại, bất cập làm giảm hiệu quả của chính sách thuế thu nhập

cá nhân như:
Giảm trừ gia cảnh cho người phụ thuộc còn bất cập, một người làm đăng ký
giảm trừ cho một trường hợp được đăng ký ở nhiều nơi chi trả thu nhập khác nhau
khiến cơ quan quản lý thuế vướng mắc trong quá trình cập nhật.
Một người có hai chứng minh thư nhân dân có thể đăng ký 02 mã số thuế và
làm việc cho hai nơi khác nhau (Có nhiều nguồn thu nhập), làm hồ sơ chi trả hai nơi
từ đó làm giảm thu nhập chịu thuế dẫn đến giảm số thuế phải nộp; thông tin cá nhân
của người lao động được các tổ chức chi trả thu nhập lấy để làm hợp đồng lao động
khống, từ đó đưa vào Quyết toán thuế TNCN nhằm được trừ chi phí để giảm thuế,
đặc biệt là đối với doanh nghiệp ngoài nhà nước, có hoạt động thi công xây lắp ở
nhiều nơi khác nhau.
Nền kinh tế hiện tại vẫn đang sử dụng nhiều tiền mặt để lưu thông do đó khi
chi trả tiền mặt khiến cơ quan quản lý thuế khó có thể xác minh được doanh thu, số
tiền thực hưởng của các cá nhân một cách hiệu quả.


Sự phối hợp của cơ quan quản lý thuế với chính quyền địa phương, các cơ
quan chức năng liên quan chưa được chặt chẽ dẫn đến triển khai luật thuế TNCN,
quản lý giảm trừ gia cảnh, quản lý những người kinh doanh độc lập, hành nghề tự do,
xác định người nộp thuế gập khó khăn.
Hiện tượng tiêu cực của người nộp thuế và người quản lý thuế chưa được xử
lý triệt để làm ảnh hưởng đến tính hiệu quả của quản lý thuế và gây bức xúc cho
quan chúng nhân dân, giảm sự công bằng xã hội.
Chưa kiểm soát được mọi nguồn thu nhập của từng cá nhân. Nguồn thu hình
thành từ TNCN rất đa dạng và phức tạp, đối với các khoản thu từ cá nhân qua các cơ
quan chi trả thì cơ quan thuế có thể kiểm soát, đối với các khoản thu từ hoạt động
độc lập như y bác sỹ, chuyên gia, tư vấn độc lập, hộ kinh doanh thì cơ quan thuế khó
có thể kiểm soát được chính xác.
Trình độ và ý thức chấp hành còn hạn chế, tâm lý trốn thuế trong người dân
vẫn còn phổ biến, lực lượng cán bộ thuế còn mỏng dẫn đến chưa thường xuyên kiểm

tra được về thuế thu nhập cá nhân ở diện rộng và xử lý...
Xuất phát từ thực tế trên tôi quyết định chọn đề tài: “Quản lý thuế thu nhập cá
nhân tại chi cục thuế thành phố Điện Biên Phủ, tỉnh Điện Biên”.
2. Tổng quan tình hình nghiên cứu có liên quan đến đề tài
Trong những năm gần đây, đã có nhiều công trình nghiên cứu về hoạt động
quản lý thuế TNCN tại các trường Đại học và nghiên cứu tại Tổng cục Thuế, cấp Cục
Thuế và một số Chi cục Thuế khác nhưng cho đến nay chưa có đề tài nào nghiên cứu
về “Quản lý thuế thu nhập cá nhân tại Chi cục Thuế thành phố Điện Biên Phủ” Có
thể kể ra một số công trình nghiên cứu tiêu biểu như sau:
Trần Công Thành (2013) “Hoàn thiện công tác quản lý thuế thu nhập cá nhân
trên địa bàn tỉnh Trà Vinh”. Luận văn thạc sĩ kinh tế chuyên ngành Kinh tế phát
triển, Đại học Đà Nẵng
Luận văn góp phần làm sáng tỏ các vấn đề lý luận cơ bản về quản lý thuế nói
chung và quản lý thuế TNCN nói riêng trong điều kiện nước ta đang trong quá trình
hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế thế giới, nhiều loại thuế đã, đang và sẽ cắt giảm
theo cam kết quốc tế làm cho ngân sách các cấp sẽ hụt thu từ các khoản thuế này, vì
vậy việc công tác quản lý thu thuế thu nhập cá nhân để hạn chế các khoản hụt thu
ngân sách càng trở nên cấp thiết...Luận văn phân tích thực trạng và đánh giá công tác


quản lý thuế TNCN tại tỉnh Trà Vinh, đồng thời đưa ra những giải pháp, kiến nghị có
tính khả thi nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động này.
Nguyễn Thị An (2014) “Thực tiễn thực hiện pháp luật về thuế Thu nhập cá
nhân trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi”, Luận văn thạc sĩ Luật học, Khoa Luật, Đại học
quốc gia Hà Nội.
Tác giả nghiên cứu tổng quan về thuế thu nhập cá nhân, chỉ ra được vai trò
quan trọng của luật thuế thu nhập cá nhân. Nghiên cứu những quy định cụ thể của
Luật thuế thu nhập cá nhân, đánh giá được kết quả thực hiện cũng như mặt hạn chế
trong quá trình thực hiện luật thuế thu nhập cá nhân trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi.
Trần Thị Thu Huyền (2015), “Pháp luật quản lý thuế thu nhập cá nhân ở Việt

Nam - Thực trạng và giải pháp” Luận văn thạc sĩ Luật học, khoa luật Đại học quốc
gia”.
Nguyễn Văn Nam (2016) “Quản lý thuế thu nhập cá nhân ở tỉnh Hà Nam”,
Luận văn thạc sĩ Tài chính Ngân hàng, Đại học kinh tế, Đại học quốc gia Hà Nội.
Luận văn cũng đã hệ thống hóa các vấn đề, cơ sở lý luận của thuế TNCN, Phân tích
thực trạng công tác quản lý thuế, nêu lên những kết quả đã đạt được và hạn chế trong
công tác quản lý. Đề ra các giải pháp để tăng cường công tác quản lý thuế TNCN tại
Cục Thuế tỉnh Hà Nam để phát huy tốt vai trò của Luật thuế TNCN.
Nguyễn Thị Hồng Nhung, 2015. “Quản lý thuế thu nhập cá nhân trên địa bàn
quận Đống Đa, thành phố Hà Nội”
Các công trình nghiên cứu trên đã đề cập khá nhiều vấn đề có liên quan đến hoạt
động quản lý thuế TNCN tại địa bàn cấp Cục Thuế. Để thực hiện đề tài của mình, Tôi đã
tham khảo, kế thừa một phần các công trình trên và tham gia nghiên cứu Luật quản lý
Thuế, Luật Thuế thu nhập cá nhân, các văn bản hướng dẫn thi hành, cùng với, kết hợp
với thực tế quản lý thuế TNCN tại Chi cục Thuế thành phố Điện Biên Phủ để phân tích,
đánh giá và đề xuất các giải pháp hoàn thiện quản lý thuế TNCN tại Chi cục Thuế thành
phố Điện Biên Phủ, tỉnh Điện Biên đến năm 2025.

3. Mục tiêu nghiên cứu
- Lựa chọn được khung nghiên cứu phù hợp về quản lý thuế thu nhập cá nhân
tại chi cục thuế.
- Đánh giá được thực trạng của quản lý thuế thu nhập cá nhân tại Chi cục
Thuế thành phố Điện Biên Phủ, tỉnh Điện Biên giai đoạn 2014-2018
- Đề xuất được một số giải pháp hoàn thiện quản lý thuế thu nhập cá nhân tại


Chi cục Thuế thành phố Điện Biên Phủ, tỉnh Điện Biên đến năm 2025.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng quản lý thuế thu nhập cá nhân tại chi cục Thuế thành phố Điện

Biên Phủ.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
- Phạm vi nội dung: Nghiên cứu theo quy trình quản lý thuế
- Phạm vi không gian: Địa bàn thành phố Điện Biên Phủ, tỉnh Điện Biên.
- Về thời gian: Dữ liệu thu thập trong giai đoạn 2014 - 2018; dữ liệu sơ cấp
được thu thập vào tháng 2/2019 và đề xuất giải pháp đến năm 2025. Với các nội
dung cơ bản;
5. Khung nghiên cứu

Các yếu tố ảnh
hưởng đến quản lý
thuế thu nhập cá
nhân tại chi cục
thuế;
-Yếu tố thuộc chi
cục thuế
-Yếu tố bên ngoài
chi cục thuế

Quản lý thuế TNCN tại
chi cục thuế
- Bộ máy quản lý thuế
TNCN;
- Tuyên truyền, hỗ trợ
NNT;
- Quản lý đăng ký thuế;
- Quản lý kê khai thuế,
nộp thuế, quyết toán
thuế TNCN;
- Quản lý hoàn thuế,

miễn thuế, giảm thuế
TNCN;
- Quản lý nợ và cưỡng
chế nợ thuế TNCN;
- Kiểm tra và xử lý vi
phạm về thuế thu nhập
cá nhân;

Mục tiêu quản lý thuế
thu nhập cá nhân tại chi
cục thuế:
- Đảm bảo nguồn thu từ
thuế thu nhập cá nhân tập
trung chính xác, kịp thời,
thường xuyên, ổn định
vào ngân sách nhà nước;
- Tăng cường ý thức chấp
hành pháp luật cho các tổ
chức kinh tế và người
làm công ăn lương, các
thành phần kinh tế;
- Nâng cao nhận thức của
người nộp thuế, tầng lớp
nhân dân về thuế TNCN;
- Nâng cao nghiệp vụ
quản lý thuế TNCN đối
với cán bộ thuế.

Hình 1: Khung nghiên cứu
Nguồn: Tổng hợp các luận văn về quản lý thuế

5.2. Phương pháp thu thập và xử lý dữ liệu
5.2.1. Phương pháp thu thập số liệu thứ cấp
Thông qua các văn bản luật, nghị định, thông tư hướng dẫn của Nhà nước;


Báo cáo Tổng kết tình hình thực hiện nhiệm vụ công tác thuế năm từ năm 2014 đến
năm 2018 của Chi cục Thuế thành phố Điện Biên Phủ, các báo cáo thống kê, báo cáo
tổng hợp trên địa bàn thành phố, các nghiên cứu có liên quan,… Ngoài ra, dữ liệu
còn được thu thập từ sách báo, tạp chí, internet và các công trình nghiên cứu của các
tác giả trong nước; Thông qua quy định về chức năng, nhiệm vụ của Chi cục Thuế;
thông tin từ các phần mềm của ngành thuế: phần mềm quản lý thuế tập trung (TMS),
phần mềm quản lý thuế thu nhập cá nhân; phần mềm hỗ trợ kê khai (HTKK,
iHTKK), phần mềm thanh tra, kiểm tra thuế (TTR),....
5.2.2. Phương pháp thu thập dữ liệu sơ cấp
Thông qua thu thập ý kiến khảo sát của tổ chức chi trả thu nhập bằng phiếu
điều tra, khảo sát. Tiến hành lấy ý kiến khảo sát từ 40 tổ chức chi trả thu nhập (trong
đó: 20 DN ngoài nhà nước, 20 đơn vị sự nghiệp, hành chính.
5.2.3. Phương pháp xử lý dữ liệu
Để thực hiện nhiệm vụ nghiên cứu nói trên, luận văn sử dụng phương pháp
phân tích thực chứng, phương pháp phân tích thống kê, phương pháp phân tích
tổng hợp, phương pháp phân tích so sánh để phân tích thực trạng công tác quản
lý thuế TNCN tại Chi cục Thuế thành phố Điện Biên Phủ. Luận văn cũng tiếp
thu, kế thừa có chọn lọc kết quả nghiên cứu của một số công trình nghiên cứu đã
được công nhận.
6. Dự kiến đề cương luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, phụ lục, luận văn
được chia thành 3 chương
Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý thuế thu nhập cá nhân tại chi cục thuế
Chương 2: Thực trạng quản lý thuế thu nhập cá nhân tại chi cục thuế thành
phố Điện Biên Phủ giai đoạn 2014 - 2018

Chương 3: Giải pháp quản lý thu thuế thu nhập cá nhân tại chi cục thuế thành
phố Điện Biên Phủ đến năm 2025

CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ THUẾ THU NHẬP
CÁ NHÂNTẠI CHI CỤC THUẾ
1.1. Thuế thu nhập cá nhân