Luận án Tiến sĩ: Nghiên Cứu Hệ Thống Bán Lẻ Hàng Tiêu Dùng Thiết Yếu Khu Vực Nông Thôn Đồng Bằng Sông Hồng Của Các Doanh Nghiệp Việt Nam​

i

L I CAM OAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên c u c a riêng tôi. Các s li u và
trích d n trong lu n án là trung th c và có ngu n g c rõ ràng. K t qu nghiên c u
c a lu n án không trùng v i các công trình khoa h c khác đã công b .
Tác gi lu n án

Lã Ti n D ng


ii

M CL C
L I CAM OAN..................................................................................................................... i
M C L C ................................................................................................................................ ii
DANH M C T VI T T T............................................................................................... vi
DANH M C B NG ............................................................................................................. vii
DANH M C HÌNH ............................................................................................................. viii
PH N M
U...................................................................................................................... 1
1. Tính c p thi t c a đ tài .............................................................................................1
2. M c tiêu nghiên c u và câu h i nghiên c u ...........................................................2
3. i t ng và ph m vi nghiên c u ...........................................................................3
4. Ph ng pháp nghiên c u.........................................................................................6
5. Ý ngh a khoa h c và th c ti n c a đ tài nghiên c u ................................................14
6. K t c u c a lu n án .................................................................................................16
CH NG 1: T NG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN C U VÀ KHO NG TR NG
NGHIÊN C U ........................................................................................................................ 17
1.1. T ng quan tình hình nghiên c u ........................................................................17
1.1.1 T ng quan tình hình nghiên c u v h th ng bán l .............................................17

1.1.2 T ng quan tình hình nghiên c u v h th ng bán l hàng tiêu dùng thi t y u
khu v c nông thôn ....................................................................................................21
1.1.3 T ng quan tình hình nghiên c u v h th ng bán l hàng tiêu dùng thi t y u
khu v c nông thôn ng b ng sông H ng c a doanh nghi p Vi t Nam ....................23
1.2 Kho ng tr ng nghiên c u ....................................................................................24
CH NG 2: C S LÝ LU N V H TH NG BÁN L HÀNG TIÊU DÙNG
THI T Y U KHU V C NÔNG THÔN C A DOANH NGHI P............................. 27
2.1 Khái quát v h th ng bán l hàng tiêu dùng thi t y u khu v c nông thôn
c a doanh nghi p.......................................................................................................27
2.1.1 Các khái ni m c b n .......................................................................................27
2.1.2
c đi m c b n c a h th ng bán l hàng tiêu dùng thi t y u khu v c
nông thôn c a doanh nghi p .....................................................................................33
2.1.3 Vai trò c a h th ng bán l hàng tiêu dùng thi t y u khu v c nông thôn
c a doanh nghi p ......................................................................................................35


iii

2.1.4 Các lo i hình bán l ph bi n trong h th ng bán l hàng tiêu dùng thi t y u
khu v c nông thôn c a doanh nghi p .....................................................................37
2.2 N i dung nghiên c u h th ng bán l hàng tiêu dùng thi t y u khu v c
nông thôn c a doanh nghi p ....................................................................................43
2.2.1 Phân tích tình th h th ng bán l hàng tiêu dùng thi t y u khu v c
nông thôn c a doanh nghi p .....................................................................................44
2.2.2 Xác đ nh m c tiêu đ i v i h th ng bán l hàng tiêu dùng thi t y u khu v c
nông thôn c a doanh nghi p.......................................................................................48
2.2.3 Quy ho ch h th ng đi m bán l hàng tiêu dùng thi t y u khu v c nông thôn
c a doanh nghi p .......................................................................................................52
2.2.4 Thi t k các chính sách bán l h n h p cho khu v c nông thôn c a

doanh nghi p ............................................................................................................60
2.3 Tiêu chí đánh giá h th ng bán l hàng tiêu dùng thi t y u khu v c nông thôn
c a doanh nghi p .......................................................................................................68
2.4 Kinh nghi m trong n c, qu c t v h th ng bán l hàng tiêu dùng thi t y u
khu v c nông thôn và bài h c đ i v i doanh nghi p Vi t Nam ............................72
2.4.1 Kinh nghi m c a chu i siêu th mini Bách Hóa Xanh thu c công ty C Ph n
Th Gi i Di ng (t i Mi n Nam Vi t Nam) ..............................................................72
2.4.2 Kinh nghi m c a t p đoàn bán l Pantaloon Retail India Ltd. ( n ) .........74
2.4.3. K t h p th ng m i đi n t v i h th ng c s bán l
khu v c nông thôn
c a JD.com (Trung Qu c).........................................................................................76
2.4.4 Bài h c v n d ng đ i v i h th ng bán l hàng tiêu dùng thi t y u khu v c
nông thôn c a doanh nghi p Vi t Nam ......................................................................78
CH
NG 3: TH C TR NG H TH NG BÁN L HÀNG TIÊU DÙNG
THI T Y U
KHU V C NÔNG THÔN
NG B NG SÔNG H NG
C A DOANH NGHI P VI T NAM ............................................................................. 81
3.1. Khái quát chung v môi tr ng bán l hàng tiêu dùng thi t y u khu v c
nông thôn đ ng b ng sông H ng ..............................................................................81
3.1.1 i u ki n t nhiên, kinh t - xã h i khu v c nông thôn ng b ng Sông H ng ..81
3.1.2 Chính sách pháp lu t n i đ a và các cam k t qu c t liên quan đ n bán l
hàng tiêu dùng thi t y u khu v c nông thôn đ ng b ng sông H ng ......................83
3.1.3 Khái quát v ng i tiêu dùng nông thôn ng b ng sông H ng ..........................86
3.1.4 Khái quát v các doanh nghi p Vi t Nam bán l hàng tiêu dùng thi t y u
khu v c nông thôn đ ng b ng sông H ng ...........................................................95


iv

3.2 Th c tr ng h th ng bán l hàng tiêu dùng thi t y u khu v c nông thôn
ng b ng sông H ng c a doanh nghi p Vi t Nam ...............................................97
3.2.1 Tình th h th ng bán l hàng tiêu dùng thi t y u khu v c nông thôn
ng b ng sông H ng c a doanh nghi p Vi t Nam ...............................................97
3.2.2 Th c tr ng xác đ nh m c tiêu đ i v i h th ng bán l hàng tiêu dùng thi t y u
khu v c nông thôn ng b ng sông H ng c a doanh nghi p Vi t Nam ..............104
3.2.3 Th c tr ng quy ho ch h th ng đi m bán l hàng tiêu dùng thi t y u
khu v c nông thôn đ ng b ng sông H ng c a doanh nghi p Vi t Nam ....................112
3.2.4 Th c tr ng các chính sách bán l h n h p khu v c nông thôn đ ng b ng
sông H ng c a doanh nghi p Vi t Nam..................................................................121
3.3 Tiêu chí đánh giá h th ng bán l hàng tiêu dùng thi t y u khu v c nông thôn
đ ng b ng sông H ng c a các doanh nghi p Vi t Nam ............................................125
3.4 ánh giá chung v h th ng bán l hàng tiêu dùng thi t y u khu v c
nông thôn đ ng b ng sông H ng c a doanh nghi p Vi t Nam.................................127
3.4.1 Thành công và thu n l i ................................................................................127
3.4.2 H n ch và nguyên nhân ................................................................................128
CH

NG 4: GI I PHÁP HOÀN THI N H TH NG BÁN L HÀNG TIÊU

DÙNG THI T Y U
KHU V C NÔNG THÔN
NG B NG SÔNG
H NG C A CÁC DOANH NGHI P VI T NAM
N N M 2025..................... 132
4.1 Tri n v ng phát tri n và c h i, thách th c đ i v i doanh nghi p Vi t Nam
trong hoàn thi n h th ng bán l hàng tiêu dùng thi t y u khu v c nông thôn
ng b ng sông H ng .............................................................................................132
4.1.1 Tri n v ng phát tri n bán l hàng tiêu dùng thi t y u c a doanh nghi p

Vi t Nam nông thôn
ng b ng sông H ng trong th i gian t i .....................132
4.1.2 C h i và thách th c đ i v i doanh nghi p Vi t Nam trong hoàn thi n h th ng
bán l hàng tiêu dùng thi t y u khu v c nông thôn đ ng b ng sông H ng ...............135
4.2 Quan đi m hoàn thi n h th ng bán l hàng tiêu dùng thi t y u khu v c
nông thôn đ ng b ng sông H ng c a doanh nghi p Vi t Nam đ n n m 2025 .......137
4.3 Gi i pháp c b n nh m hoàn thi n h th ng bán l hàng tiêu dùng thi t y u
khu v c nông thôn
ng b ng sông H ng c a doanh nghi p Vi t Nam ........139
4.3.1 Hoàn thi n h th ng bán l hàng tiêu dùng thi t y u g n v i chi n l c bán l
dài h n c a doanh nghi p khu v c nông thôn ng b ng sông H ng....................139
4.3.2 Hoàn thi n c u trúc h th ng bán l hàng tiêu dùng thi t y u nông thôn
đ ng b ng sông H ng c a doanh nghi p Vi t Nam................................................143


v

4.3.3 ng d ng các k thu t hi n đ i trong quy ho ch h th ng đ a đi m bán l
hàng tiêu dùng thi t y u khu v c nông thôn đ ng b ng sông H ng c a
doanh nghi p Vi t Nam ...........................................................................................146
4.3.4 Xây d ng th ng hi u c a doanh nghi p bán l Vi t Nam, thi t k ph
m t hàng tiêu dùng thi t y u phù h p v i khu v c nông thôn ...................................149
4.3.5 Phát tri n l c l ng bán hàng đáp ng nhu c u h th ng bán l hàng tiêu dùng
thi t y u khu v c nông thôn đ ng b ng sông H ng c a doanh nghi p Vi t Nam ........153
4.3.6 T ng c ng ng d ng công ngh trong v n hành h th ng bán l hàng
tiêu dùng thi t y u khu v c nông thôn c a doanh nghi p Vi t Nam........................154
4.4 M t s ki n ngh nh m t o đi u ki n cho doanh nghi p Vi t Nam hoàn thi n
h th ng bán l hàng tiêu dùng thi t y u khu v c nông thôn đ ng b ng sông H ng .....158
4.4.1 Ki n ngh đ i v i chính quy n đ a ph ng ....................................................159
4.4.2 Ki n ngh đ i v i Chính ph và các b ngành ...............................................159

K T LU N .......................................................................................................................... 161
DANH M C CÁC CÔNG TRÌNH KHOA H C C A TÁC GI LIÊN QUAN
N
TÀI C A LU N ÁN
DANH M C TÀI LI U THAM KH O
PH L C


vi

DANH M C T

VI T T T

Vi t T t

STT

Vi t

y

1

BB

Bán buôn

2

BCT

B Công th

3

BL

Bán l

4

BLHH&DV Bán l hàng hóa và d ch v

5

BNNPTNT

B Nông nghi p và phát tri n nông thôn

6

BTM

B Th

7

CT

Ch th

8

DNBL

Doanh nghi p bán l

9

BSH

10

GMROI

11

HTDTY

Gross margin return on inventory investment - T su t
t ng l i nhu n biên trên m c đ u t vào hàng d tr
Hàng tiêu dùng thi t y u

12

KTT

Kinh t tr ng đi m

13

KVNT

Khu v c nông thôn

14

N

Ngh đ nh

15

NQ

Ngh quy t

16

NTD

Ng

17

Q

Quy t đ nh

18

ROA

Return on Assets – T s l i nhu n trên tài s n

19

ROI

Return on Investments – T s l i nhu n trên đ u t

20

TNHH

Trách nhi m h u h n

21

TTg

Th t

22

TTTM

Trung tâm th

ng

ng m i

ng b ng Sông H ng

i tiêu dùng

ng
ng m i


vii

DANH M C B NG
B ng 0.1 c đi m c a m u nghiên c u doanh nghi p bán l hàng tiêu dùng thi t y u
khu v c nông thôn đ ng b ng sông H ng ......................................................................... 11
B ng 0.2: c đi m c a m u nghiên c u ng i mua s m hàng tiêu dùng thi t y u
khu v c nông thôn đ ng b ng sông H ng ............................................................................ 12
B
B
B
B

ng 2.1: C u trúc b c nhu c u c a Maslow ....................................................................... 29
ng 2.2: Tiêu chu n phân h ng Trung tâm th ng m i.................................................... 39
ng 2.3: Tiêu chu n phân h ng siêu th .............................................................................. 39
ng 2.4: Các m c tiêu tài chính đ i v i h th ng bán l c a doanh nghi p.................... 49

B ng 3.1: S đ n v hành chính t i các t nh BSH đ n tháng 11/2018 ............................ 81

B ng 3.2: Thu nh p bình quân đ u ng i theo tháng c a c n c và vùng ng b ng
sông H ng t 2008 - 2016 ...................................................................................................... 87
B ng 3.3: T l l a ch n lo i hình bán l trong mua s m hàng tiêu dùng thi t y u c a
khách hàng nông thôn ng b ng sông H ng ..................................................................... 90
B ng 3.4: T ng m c bán l hàng hóa và doanh thu d ch v tiêu dùng theo giá th c t
phân theo đ a ph ng và t nh ................................................................................................. 98
B ng 3.5 : M c đ quan tr ng c a các y u t tác đ ng đ n quy t đ nh đ u t c s
bán l nông thôn BSH c a doanh nghi p ..................................................................... 105
B ng 3.6: Phân b h th ng siêu th Lan Chi n m 2018 ................................................... 114
B ng 3.7: Tiêu chí theo dõi và đánh giá h th ng bán l hàng tiêu dùng thi t y u
nông thôn

ng b ng sông H ng c a doanh nghi p Vi t Nam ....................................... 125


viii

DANH M C HÌNH
Hình 0.1: Mô hình khung nghiên c u c a lu n án ................................................................. 5
Hình 0.2: Quá trình thu th p và x lý d li u nghiên c u ..................................................... 6
Hình 2.1: N i dung nghiên c u h th ng bán l hàng tiêu dùng thi t y u khu v c
nông thôn c a doanh nghi p................................................................................................... 43
Hình 2.2: Các nhóm y u t bên ngoài c n xem xét trong phân tích tình th h th ng
bán l hàng tiêu dùng thi t y u khu v c nông thôn c a doanh nghi p ........................... 45
Hình 2.3: Các nhóm y u t n i b c n xem xét trong phân tích tình th h th ng bán
l hàng tiêu dùng thi t y u khu v c nông thôn c a doanh nghi p .................................. 48
Hình 2.4: H ng ti p c n 4As................................................................................................ 61
Hình 2.5 : S l ng c a hàng 3 chu i bán l c a công ty Th Gi i Di ng................... 73
Hình 3.1: T l khách hàng mua s m hàng tiêu dùng thi t y u t i các lo i hình bán l
khác nhau khu v c nông thôn đ ng b ng sông H ng (t l %) ...................................... 88

Hình 3.2: Thói quen s d ng các công c đi n t c a ng i tiêu dùng nông thôn .......... 91
Hình 3.3: T l a thích các ch ng trình khuy n m i c a ng i mua s m KVNT........ 92
Hình 3.4: M c đ hài lòng c a ng i mua s m HTDTY v i các lo i hình bán l
nông thôn vùng ng b ng sông H ng ................................................................................ 93
Hình 3.5: Các lo i hình bán l theo mong mu n c a ng i tiêu dùng nông thôn ng
b ng sông H ng trong t

ng lai............................................................................................. 94

Hình 3.6 : Doanh thu thu n và v n s n xu t kinh doanh bình quân hàng n m c a các
doanh nghi p bán l (tr ô tô, mô tô, xe máy và xe có đ ng c khác)............................. 102
Hình 3.7 : M c đ quan tr ng c a các y u t tác đ ng đ n quy t đ nh đ u t c s
bán l và t l l a ch n ch a đ u t c a doanh nghi p KVNT BSH ........................ 107
Hình 3.8: M c đ quan tr ng c a các m c tiêu đ i v i h th ng bán l HTDTY hi n
t i và giai đo n 2020 – 2025 c a doanh nghi p bán l ...................................................... 110
Hình 3.9: Quá trình hình thành và quy ho ch phát tri n h th ng siêu th Lanchi ......... 114
Hình 3.10: M c đ quan tr ng c a các tiêu chí khi l a ch n khu v c và đ a đi m thi t
l p c s bán l c a doanh nghi p Vi t Nam nông thôn BSH ................................... 118
Hình 3.11 : M c đ quan tr ng c a các tiêu chí trong xây d ng c c u m t hàng c a
doanh nghi p nông thôn BSH........................................................................................ 121
Hình 3.12 : So sánh m c đ quan tr ng c a các tiêu chí, nhóm tiêu chí l a ch n c s
bán l c a khách hàng và m c đ t đánh giá c a doanh nghi p..................................... 123


ix

Hình 4.1: Chi n l c t ng tr ng c a doanh nghi p bán l .............................................. 139
Hình 4.2: H th ng bán l HTDTY t i trung tâm huy n................................................... 143
Hình 4.3: H th ng bán l HTDTY t i đ a bàn xã ............................................................. 143
Hình 4.4: Các lo i hình c a hàng thu c h th ng bán l HTDTY c a doanh nghi p

Vi t Nam ................................................................................................................................ 145
Hình 4.5: Các y u t c b n c u thành hình nh th ng hi u h th ng bán l c a
doanh nghi p .......................................................................................................................... 151


1

PH N M

U

1. Tính c p thi t c a đ tài
Trên th gi i, dù qu c gia phát tri n hay đang phát tri n, KVNT th ng
chi m t tr ng di n tích l n, t o ra s c nh h ng quan tr ng c v kinh t và môi
tr ng. HTDTY là nh ng m t hàng g n v i nhu c u tiêu dùng hàng ngày, c n thi t
v i m i ng i dân. Tuy nhiên, h th ng các c s bán l HTDTY hi n nay KVNT
BSH v n ch y u là h kinh doanh cá th t i ch truy n th ng và các c a hàng t p
hóa nh l , còn nhi u b t c p, ch a đáp ng nhu c u c a ng i tiêu dùng và yêu c u
c a bán l hi n đ i. Trong khi đó, ph n l n các doanh nghi p Vi t Nam ho c do
ti m l c h n ch ho c ch a quan tâm đ u t đúng m c cho h th ng bán l HTDTY
c a doanh nhgi p KVNT BSH.
Th c t , ngay t i các khu v c đô th phát tri n nh t n c ta là Hà N i và
thành ph H Chí Minh, m t đ bán l v n
m c khá th p, ch kho ng 0,2
2
m /ng i, th p h n nhi u n u so sánh v i nh ng thành ph l n trong khu v c nh
B ng C c (Thái Lan – 0,89 m2/ng i), Singapore (0,75 m2/ng i), B c Kinh (Trung
Qu c – 0,65 m2/ng i), Kuala Lampur (Malaysia – 0,64 m2/ng i) và Jakarta
(Indonesia – 0,44 m2/ng i). Ch s này càng th p h n KVNT n c ta nói chung
và nông thôn BSH nói riêng. M c dù còn nh ng h n ch nh t đ nh v h th ng

bán l nh ng nhìn chung bán l KVNT v n đang phát tri n khá sôi đ ng, cho th y
ti m n ng phát tri n không thua kém khu v c thành th . Công b c a công ty nghiên
c u th tr ng Nielsen cho th y, trong quý IV/2017, m c t ng tr ng bán l hàng
tiêu dùng KVNT n c ta đ t 12,4% (cao g n g p đôi t c đ t ng tr ng khu
v c thành th ch đ t 6,5%), đóng góp 51% vào t ng doanh thu hàng tiêu dùng toàn
qu c. ây là tín hi u đáng m ng khi s c mua c a ng i dân KVNT c n c nói
chung, BSH nói riêng ngày càng nâng lên, chênh l ch so v i khu v c thành th
đ c thu h p d n. Do đó, m t s doanh nghi p bán l Vi t Nam b t đ u tìm th y
đ ng l c t ng tr ng t h th ng bán l HTDTY KVNT BSH.
Ngoài ra, môi tr ng kinh doanh có nhi u thay đ i c ng nh h ng không nh
đ n h th ng bán l HTDTY c a doanh nghi p n c ta KVNT BSH. Trong b i c nh
h i nh p qu c t , Vi t Nam đã ký k t và tham gia m t lo t các hi p đ nh th ng m i
song ph ng và đa ph ng v i các qu c gia trong khu v c và trên toàn th gi i, trong đó
có “Hi p đ nh i tác Toàn di n và Ti n b xuyên Thái Bình D ng” CPTPP, hi p đ nh
th ng m i t do th h m i có hi u l c t 31/12/2018. Nhi u đi u kho n c a các hi p
đ nh này v i các th i h n hi u l c khác nhau đang mang đ n c h i c ng nh thách th c


2

cho bán l n c ta nói chung, doanh nghi p bán l HTDTY n c ta KVNT BSH nói
riêng. H i nh p sâu r ng thu hút nhi u doanh nghi p n c ngoài có ti m l c, kinh
nghi m đ u t h th ng bán l HTDTY c KVNT và thành th Vi t Nam, qua đó nâng
c p h t ng bán l n c ta nh ng c ng t o ra s c ép c nh tranh bu c các doanh nghi p
trong n c ph i tích c c đ u t , c ng c h th ng bán l c a mình.
B i c nh trong n c, Vi t Nam đang đ y m nh tri n khai Ch ng trình m c
tiêu qu c gia v xây d ng nông thôn m i giai đo n 2011 – 2020 đ c th t ng phê
duy t ngày 4/6/2010.
đ c công nh n là xã nông thôn m i, các đ a ph ng c n đ t
19 nhóm tiêu chí, trong đó có nhóm tiêu chí v c s h t ng th ng m i nông thôn.

ây là đ ng l c thúc đ y các đ a ph ng, c ng là c h i cho doanh nghi p Vi t Nam
t ng c ng đ u t , nâng c p h th ng bán l HTDTY KVNT BSH.
Bên c nh đó v m t h c thu t, trong nh ng n m qua dù đã có nhi u công
trình trong và ngoài n c d i các hình th c nh sách, đ tài nghiên c u khoa h c,
lu n án ti n s , bài báo khoa h c… nghiên c u lý lu n v xu h ng phát tri n bán l ,
chi n l c, mô hình t ng tr ng bán l , phân lo i c s bán l , quy ho ch đ a đi m
bán l , các chính sách bán l h n h p… và nghiên c u th c ti n v th tr ng bán l
KVNT vùng BSH n c ta. Tuy nhiên, ph n l n các công trình đ u nghiên c u
v bán l đ c áp d ng chung cho c khu v c thành th và nông thôn, ch a làm rõ
nh ng đi m đ c tr ng riêng c a h th ng bán l KVNT trong lý lu n. Bên c nh đó,
các tiêu chí đánh giá h th ng bán l ch a h th ng đ y đ , ch y u đánh giá v m t
tài chính. Phân đ nh ph m vi KVNT, cách hi u v HTDTY c ng ch a hoàn toàn
th ng nh t trong các v n b n qu n lý và gi a các công trình nghiên c u.
Ngoài ra, các nghiên c u th c ti n th ng ch n cách ti p c n v mô, qu n lý
nhà n c v bán l ho c ch nghiên c u hành vi ng i tiêu dùng nông thôn c n c
hay m t t nh, ch a có công trình nghiên c u th c ti n nào v h th ng bán l
HTDTY KVNT BSH d i góc đ doanh nghi p.
Do v y, đ tài “Nghiên c u h th ng bán l hàng tiêu dùng thi t y u khu v c
nông thôn
ng b ng sông H ng c a các doanh nghi p Vi t Nam” có tính c p
thi t, phù h p v i b i c nh nghiên c u hi n t i, có s k th a nh ng không trùng l p
v i các công trình nghiên c u đã đ c công b tr c đây.
2. M c tiêu nghiên c u và câu h i nghiên c u
a) M c tiêu nghiên c u
M c tiêu chung c a lu n án là nghiên c u và đ xu t m t s gi i pháp có lu n
c lý lu n và th c ti n xác đáng nh m hoàn thi n h th ng bán l HTDTY KVNT
vùng BSH c a các doanh nghi p Vi t Nam.


3

M c tiêu c th :
- Làm rõ c s lý lu n và các v n đ th c ti n v h th ng bán l HTDTY
c a doanh nghi p g n v i đ c thù KVNT
- ánh giá th c tr ng h th ng bán l HTDTY KVNT vùng BSH c a các
doanh nghi p Vi t Nam.
xu t m t s gi i pháp nh m hoàn thi n h th ng bán l HTDTY
KVNT vùng BSH c a các doanh nghi p Vi t Nam
b) Câu h i nghiên c u
- N i dung nghiên c u h th ng bán l HTDTY
KVNT c a doanh
nghi p là gì?
- Th c tr ng h th ng bán l HTDTY KVNT BSH c a các doanh nghi p
Vi t Nam nh th nào?
- Nh ng thành công, h n ch c a h th ng bán l HTDTY
c a các doanh nghi p Vi t Nam là gì?

KVNT

BSH

- Nh ng gi i pháp nào nh m hoàn thi n h th ng bán l HTDTY KVNT
BSH c a các doanh nghi p Vi t Nam?
- Nh ng ki n ngh đ i v i các c quan qu n lý Nhà n c nh m h tr các
doanh nghi p Vi t Nam hoàn thi n h th ng bán l HTDTY
3.

it

a)

it

KVNT BSH là gì?

ng và ph m vi nghiên c u

ng nghiên c u
i t ng nghiên c u c a lu n án là nh ng v n đ lý lu n và th c ti n v
h th ng bán l HTDTY c a doanh nghi p KVNT.
b) Ph m vi nghiên c u
Ph m vi v m t n i dung
Lu n án nghiên c u h th ng bán l HTDTY, trong đó t p trung nghiên c u
h th ng đi m bán l HTDTY KVNT c a doanh nghi p bao g m các n i dung:
phân tích tình th c a h th ng bán l HTDTY KVNT c a doanh nghi p, quy
ho ch h th ng đi m bán l , thi t k các chính sách bán l h n h p (qu n lý hàng hóa,
thi t k c a hàng và tr ng bày hàng hóa).
Lu n án không đi sâu nghiên c u các n i dung liên quan đ n h th ng kho,
h u c n c a doanh nghi p bán l HTDTY.
HTDTY đ c nghiên c u trong lu n án là hàng hóa nh m ph c v nhu c u
c n thi t cho đ i s ng hàng ngày c a ng i dân, không dành cho s n xu t và các
l nh v c khác.


4

Ph m vi v m t không gian
Lu n án t p trung nghiên c u h th ng bán l HTDTY c a các doanh nghi p
Vi t Nam (là doanh nghi p đ c thành l p ho c đ ng ký thành l p theo pháp lu t
Vi t Nam, có tr s chính t i Vi t Nam và do ng

v n đi u l ) KVNT vùng BSH.

i Vi t Nam s h u trên 50%

Các nghiên c u v h th ng bán l c a doanh nghi p Vi t Nam khu v c
thành th hay ngoài vùng BSH ho c c a doanh nghi p có v n đ u t n c ngoài
(chi m trên 50% v n đi u l ) đ c s d ng làm bài h c kinh nghi m, so sánh.
Bài h c kinh nghi m nghiên c u t i m t s n
và mi n nam Vi t Nam.

c nh

n

, Trung Qu c

Ph m vi v m t th i gian
Các nghiên c u th c t gi i h n ch y u trong th i gian 2013 - 2018 và đ xu t
gi i pháp đ nh h ng đ n 2025
V i đ i t ng và ph m vi nghiên c u đ
nghiên c u c a lu n án đ

c xác đ nh trên đây, mô hình

c xác l p nh hình 0.1 sau đây:


5

Kh o sát

Khách hàng nông thôn

Môi
tr ng
bán l
HTDTY
KVNT
BSH

Nhu c u và kh n ng thanh toán
c đi m hành vi
Thói quen mua s m HTDTY
ánh giá v các lo i hình c s bán l HTDTY

Doanh nghi p Bán l HTDTY
Phân tích tình th h th ng bán l HTDTY
Xác đ nh m c tiêu v i h th ng bán l HTDTY
Quy ho ch h th ng bán l HTDTY
Thi t k các chính sách bán l h n h p
ánh giá h th ng bán l HTDTY
Kh o sát và Ph ng v n

ánh giá th c tr ng h
th ng bán l HTDTY
c a DNVN t i KVNT
BSH
ánh giá thành công
và h n ch c a h
th ng bán l HTDTY
c a DNVN t i KVNT

BSH
Xác đ nh nguyên nhân
h n ch c a h th ng
bán l HTDTY c a
DNVN t i KVNT
BSH
D báo môi tr ng
và th tr ng bán l
HTDTY KVNT
BSH
Xác đ nh th i c và
thách th c c a
doanh nghi p bán l
Vi t Nam

Quan đi m
hoàn thi n
h th ng bán l
HTDTY c a
DNVN t i
KVNT
M c tiêu hoàn
thi n h th ng
bán l HTDTY
c a DNVN t i
KVNT
Gi i pháp hoàn
thi n h th ng
bán l HTDTY
c a DNVN t i

KVNT

Ki n ngh
v i c quan
qu n lý
Nhà n c

Hình 0.1: Mô hình khung nghiên c u c a lu n án
Ngu n: Tác gi t ng h p


6

4. Ph

ng pháp nghiên c u
C n c vào đ i t ng và ph m vi nghiên c u c a lu n án, ph ng pháp
nghiên c u đ c s d ng là s k t h p gi a ph ng pháp nghiên c u đ nh tính và
ph ng pháp nghiên c u đ nh l ng (hình 0.2). T đó, quá trình nghiên c u đ c
th c hi n theo các b

c c th nh sau:

Thu th p và x lý
d li u th c p

- Xác đ nh ngu n d li u
th c p c n thu th p
- Ki m tra và sàng l c d
li u th c p

- X lý và phân tích d
li u th c p (Nghiên c u
tình hu ng doanh nghi p
bán l )

Thu th p và phân tích d li u s c p

- Kh o sát nhóm 7
gia
- Kh o sát 115 c s
- Kh o sát 372 ng
s m HTDTY
vùng BSH

chuyên
bán l
i mua
KVNT

- Ph ng v n chuyên sâu
nhóm 05 nhà qu n lý
doanh nghi p bán l

Báo cáo nghiên c u

Hình 0.2: Quá trình thu th p và x lý d li u nghiên c u
Ngu n: Minh h a c a tác gi
a) Ph
-B

ng pháp thu th p và x lý d li u th c p
Vi c thu th p các d li u th c p đ c th c hi n thông qua 3 b

c c b n sau:

c 1: Xác đ nh d li u th c p c n thu th p
D a trên đ i t ng và ph m vi nghiên c u, tác gi xem xét nh ng d li u

c n thi t và có th thu th p đ c đ ph c v cho quá trình nghiên c u lu n án. C th ,
tác gi xác đ nh c n t p h p d li u th c p liên quan đ n các n i dung nh :
+ Nghiên c u v h th ng bán l HTDTY KVNT nh lo i hình bán l ph
bi n KVNT; đ c đi m c a h th ng bán l HTDTY c a doanh nghi p t i KVNT.
+ Kinh nghi m c a m t s doanh nghi p bán l HTDTY ho t đ ng khu
v c nông thôn mi n nam Vi t Nam, nông thôn Trung Qu c và nông thôn n .
+ Các quy đ nh liên quan, th c tr ng, quy ho ch h th ng bán l HTDTY
KVNT vùng BSH nh : Tình hình KTXH vùng BSH, hành vi ng i mua s m
HTDTY KVNT vùng BSH, tình hình h th ng bán l HTDTY c a doanh nghi p
KVNT vùng BSH,…


7

-B

c 2: Thu th p d li u th c p
Sau khi xác đ nh nh ng d li u c n thi t, tác gi ti n hành thu th p các tài
li u có ngu n g c rõ ràng, đ tin c y cao do các c quan, đ n v có th m quy n

công b :
+ Các ch tr

ng, chính sách, các lu t, v n b n d

i lu t liên quan đ n

th

ng m i nông thôn, h th ng bán l c a doanh nghi p nông thôn.
+ Các quy ho ch phát tri n th ng m i, quy ho ch h th ng bán l đ
phê duy t c a t ng t nh và c a toàn vùng BSH.

c

+ Các s li u th ng kê, đi u tra kh o sát c a T ng c c th ng kê liên quan
đ n đ c đi m nhân kh u h c c a 11 t nh và c a KVNT vùng BSH, doanh nghi p
bán l HTDTY vùng BSH, t ng đi u tra kinh t n m 2017…
+ K t qu kh o sát ng i tiêu dùng nông thôn c a các đ n v chuyên nghiên
c u th tr ng trong và ngoài n c.
+ Báo cáo c a Hi p h i các nhà bán l Vi t Nam t i di n đàn Bán l Vi t
Nam n m 2017; k y u H i th o do Vi n nghiên c u th ng m i (nay là Vi n
Nghiên c u Chi n l c, Chính sách Công th ng) t ch c n m 2016: H i th o “Th
tr ng bán l Vi t Nam: C h i và thách th c”, H i th o “Phát tri n th ng m i Vi t
Nam giai đo n 2016-2025”.
+ Báo cáo th ng niên doanh nghi p Vi t Nam 2017/2018 c a Vi n nghiên c u
và phát tri n doanh nghi p (VCCI).
+ Các đ tài nghiên c u c p B , c p Nhà n

c và sách, công trình nghiên

c u có liên quan đ n bán l hàng tiêu dùng và HTDTY KVNT.

+ Các báo cáo, công b thông tin v h th ng bán l , đ nh h
c a m t s doanh nghi p bán l HTDTY KVNT.
-B

ng phát tri n…

c 3: X lý và phân tích d li u th c p
D li u th c p là nh ng d li u đ c thu th p, phân tích nh m đáp ng m c

đích đa d ng c a cá nhân và t ch c tri n khai nghiên c u. Do v y, sau khi thu th p,
tác gi s d ng ph ng pháp t ng h p, phân tích, so sánh c ng nh nghiên c u tình
hu ng m t s doanh nghi p bán l nh m làm sáng t và rút ra nh ng d li u phù
h p v i n i dung nghiên c u c a lu n án.
Doanh nghi p đ c l a ch n nghiên c u tình hu ng là nh ng doanh nghi p
Vi t Nam có h th ng bán l HTDTY KVNT BSH và có đ nh h ng phát tri n
h th ng bán l HTDTY bao ph th tr ng nông thôn. Nghiên c u tình hu ng c a
doanh nghi p bán l đi n hình giúp phác h a th c tr ng h th ng bán l HTDTY


8

g n v i b i c nh th c t m i doanh nghi p, t đó góp ph n làm rõ h n t ng th th c
tr ng h th ng bán l HTDTY KVNT c a các doanh nghi p Vi t Nam.
Nhìn chung, các d li u th c p đã b sung d li u cho các n i dung t ng
quan v bán l HTDTY nông thôn, th c tr ng h th ng bán l HTDTY và nh ng
đ nh h ng, d báo tri n v ng hoàn thi n h th ng bán l HTDTY KVNT vùng
BSH c a các doanh nghi p Vi t Nam.
b) Ph ng pháp thu th p và x lý d li u s c p
(1) Kh o sát b ng phi u kh o sát
B

c 1: Xây d ng và hoàn thi n phi u kh o sát
Phi u kh o sát đ c xây d ng d a trên lý lu n v h th ng bán l và ch t

l ng d ch v bán l ; m t s n i dung đi u tra, kh o sát c a các c quan th ng kê, t
ch c đi u tra th tr ng chuyên nghi p nh T ng c c th ng kê, Nielsens, Vibiz; lu n
án ti n s có liên quan đ n l nh v c bán l ho c th tr
l ng ngu n d li u th c p có kh n ng ti p c n.

ng bán l và c n c vào ch t

Phi u kh o sát ban đ u đ c xây d ng và đi u ch nh thông qua xin ý ki n
c a nhóm chuyên gia bao g m 07 ng i, trong đó có 03 nhà qu n lý doanh nghi p
bán l (Intimex, Dabaco, Hapro); 01 giám đ c doanh nghi p bán l đ a ph ng có quy
mô nh ; 02 gi ng viên nghiên c u, gi ng d y v bán l c a đ i h c Th ng m i; 01
cán b nghiên c u thu c Vi n nghiên c u Th ng m i (nay là Vi n Nghiên c u
Chi n l c, Chính sách Công th ng).
Sau khi l y ý ki n c a các chuyên gia v n i dung phi u kh o sát, tác gi ti n
hành hoàn thi n và đi u ch nh kh o sát đ ti n hành đi u tra th
B c 2: Hoàn thi n phi u kh o sát

b

c ti p theo.

Nh m m c tiêu xác đ nh l i tính thích h p c a các câu h i v i đ i t ng
nghiên c u, đi u ch nh cách di n đ t nh ng câu h i mà ng i tr l i d hi u nh m,
hi u sai ý h i, ki m soát câu h i nh m đ m b o th i gian tr l i phù h p v i đ i
t ng kh o sát. Ngoài m c tiêu hi u ch nh b ng h i, đi u tra th còn cung c p
thông tin h u ích giúp t p hu n các ph ng v n viên, gi m b t sai sót trong quá trình

thu th p thông tin. Do đã tham v n ý ki n c a m t s doanh nghi p trong quá trình
nghiên c u s b nên trong đi u tra th , tác gi ch ti n hành đi u tra th đ i v i
ng

i mua s m HTDTY KVNT vùng HSH. i u tra th đ c ti n hành nh sau:
Tác gi ti n hành đi u tra th 30 ng i mua s m HTDTY hi n đang sinh s ng
KVNT m t s đ a ph ng vùng BSH (Hà N i, Nam nh, H i D ng) theo nguyên
t c ch n m u thu n ti n. Ng i mua s m HTDTY nông thôn suy ngh n i dung câu h i


9

và tr l i hoàn toàn theo ý hi u c a mình. Tác gi có c l ng th i gian tr l i b ng
h i, thu th p nh ng ph n h i và các ý ki n th c m c c a ng i đ c đi u tra.
C n c vào nh ng ph n h i và k t qu đi u tra th , b ng h i dành cho ng i
tiêu dùng đ c hoàn thi n n i dung, đi u ch nh ng ngh a các câu h i phù h p h n.
N i dung các phi u kh o sát sau khi đ c hoàn thi n liên quan đ n các n i dung nh
sau (c th trong ph l c 1 và 2):
+
i v i doanh nghi p bán l HTDTY, các câu h i liên quan đ n: Quy mô
kinh doanh, đ a bàn kinh doanh, lo i m t hàng kinh doanh, các y u t tác đ ng đ n
quy t đ nh đ u t th ng bán l HTDTY c a doanh nghi p KVNT, m c tiêu kinh
doanh, tiêu chí l a ch n đ a đi m và m t hàng kinh doanh t i KVNT, t đánh giá
c a doanh nghi p v c s bán l c a mình KVNT, tiêu chí đánh giá h th ng bán
l và mong mu n nh ng h tr c a Nhà n c đ i v i doanh nghi p bán l .
+
i v i ng i mua s m HTDTY, các câu h i liên quan đ n: đ c đi m khi
mua s m HTDTY, tiêu chí quy t đ nh khi mua hàng, đánh giá c a khách hàng v
các lo i hình ph bi n bán l HTDTY KVNT, mong mu n c a khách hàng v
các lo i hình bán l HTDTY KVNT.

B c 3: Ti n hành kh o sát
Sau khi hoàn thi n phi u kh o sát, tác gi đã ti n hành kh o sát đ a bàn
các t nh BSH c th nh sau:
+ a bàn kh o sát: D a trên s li u v t ng m c bán l , doanh thu d ch v
c a t ng t nh thu c BSH do T ng c c th ng k công b và m c đ phát tri n các
c s bán l c a doanh nghi p trên đ a bàn m i đ a ph ng. Bên c nh đó, do h n
ch v kh n ng ti p c n doanh nghi p bán l
m t s đ a ph ng, tác gi ch n m u
kh o sát doanh nghi p bán l KVNT thu c 7/11 t nh vùng BSH bao g m: Hà N i,
H i Phòng, B c Ninh, H i D ng, V nh Phúc, Nam nh và Hà Nam.
+ L c l ng kh o sát viên: tác gi và đ i ng đi u tra viên thuê ngoài đã
đ c t p hu n. Kh o sát viên s d a vào m i quan h c a mình đ phát phi u kh o
sát đ n ng i tiêu dùng.
+ Th i gian kh o sát: Tháng 11-12/2017
+ Ph ng pháp ch n m u đ c s d ng chung là phi xác su t thu n ti n.
+ M u nghiên c u (đ c đi m chi ti t m u nghiên c u đ c trình bày n i
dung ti p theo):
i v i doanh nghi p bán l HTDTY t i KVNT vùng BSH:
T ng s phi u phát ra: 150 phi u
S phi u ph n h i: 124 phi u


10

S phi u không s d ng đ c: 09 phi u (do thi u nhi u thông tin)
S phi u s d ng đ c: 115 phi u
i v i ng i mua s m HTDTY t i KVNT vùng BSH:
T ng s phi u phát ra: 400 phi u
S phi u ph n h i: 380 phi u
S phi u không s d ng đ c: 8 phi u (do thi u nhi u thông tin)

S phi u s d ng đ c: 372 phi u
a bàn nghiên c u: ng i mua s m đang sinh s ng t i KVNT c a 07 t nh
ti n hành kh o sát.
B c 4: Rà soát s b và phân tích d li u:
- Rà soát s b đ chu n b phân tích d li u:
Tr c khi phân tích d li u c n có nh ng rà soát s b đ đ m b o tính chính
xác c a thông tin thu th p đ c. C th g m các b c:
+ Phân lo i phi u theo các nhóm đ i t ng kh o sát và đ a bàn kh o sát.
+ ánh giá tính đ i di n c a m u nghiên c u so v i d đ nh ban đ u c a
ng i nghiên c u, đ m b o t l c a các nhóm đ c l a ch n.
+ Biên t p d li u: Ng i nghiên c u ti n hành ki m tra m c đ hoàn thi n
c a t ng b ng h i. Rà soát các b ng h i còn tr ng nhi u thông tin và ki m tra m c đ
quan tr ng c a các n i dung đ c tr l i/không đ c tr l i. T đó lo i b nh ng
phi u thi u nhi u thông tin quan tr ng.
+ Mã hóa d li u: Phi u kh o sát đ c mã hóa theo câu h i trong t ng lo i
b ng h i và đ c nh p li u.
- Phân tích d li u:
Ph ng pháp phân tích đ c dùng là ph ng pháp th ng kê mô t thông qua
ph n m m Excel. Tác gi ti n hành th ng kê t n s , xác đ nh giá tr trung bình c a
các thang đo (K t qu trình bày t i ph l c 3 và 4). Ngoài ra, nh m tìm hi u sâu h n
s khác bi t trong cách nhìn nh n c a ng i tiêu dùng và doanh nghi p, công c
phân tích Independent Samples T-Test (Ph n m m SPSS 22) c ng đ c s d ng
đ x lý d li u thu th p đ c (Ph l c 5).
Trên c s đó, tác gi rút ra các nh n đ nh, đánh giá v th c tr ng h th ng
bán l HTDTY c a các doanh nghi p Vi t Nam KVNT vùng BSH.
* c đi m m u nghiên c u
- c đi m m u doanh nghi p đ c kh o sát mô t b ng 0.1.
Trong 115 doanh nghi p bán l HTDTY vùng BSH đ c kh o sát đ c
chia theo c c u lo i hình: 32 siêu th t ng h p các lo i (27,8%), 07 TTTM (6,1%), 76
c s bán l lo i hình khác (66,1%).

11

B ng 0.1

c đi m c a m u nghiên c u doanh nghi p

bán l hàng tiêu dùng thi t y u

khu v c nông thôn đ ng b ng sông H ng

Phân b
S l ng T tr ng
T ng
115
100%
Ph ng th c
Siêu th t ng h p các lo i
32
27,8%
bán l
Trung tâm th ng m i
7
6,1%
Lo i hình c s bán l khác
76
66,1%
Quy mô
Không quá 10 t đ ng

60
52,17%
theo doanh thu
Trên 10 đ n d i 50 t đ ng
30
26,09%
Trên 50 đ n d i 500 t đ ng
19
16,52%
Trên 500 t đ ng
6
5,22%
L nh v c
Bán l đ n thu n
55
47,83%
ho t đ ng
Bán l và bán buôn
32
27,83%
BL, BB và s n xu t
16
13,91%
BL, BB, s n xu t và kinh doanh khác
12
10,43%
a bàn kh o sát
Hà N i
43
37,39%

V nh Phúc
10
8,70 %
B c Ninh
13
11,30 %
H i D ng
14
12,17 %
H i Phòng
19
16,52 %
Hà Nam
9
7,83 %
Nam nh
7
6,09 %
Ngu n: T ng h p k t qu kh o sát (12/2017)
Do th i đi m tác gi ti n hành kh o sát vào cu i n m 2017, tr c khi Chính ph
ban hành Ngh đ nh 39/2018/N -CP quy đ nh chi ti t Lu t h tr DNNVV nên m t s
Tiêu chí

m c phân lo i DNNVV theo quy mô doanh thu không hoàn toàn t ng đ ng. Tác gi
ch n kh o sát 52,17% doanh nghi p có doanh thu hàng n m không quá 10 t đ ng
(t ng đ ng v i doanh nghi p có quy mô siêu nh theo Ngh đ nh 39/2018/N -CP),
26,09% doanh nghi p có m c doanh thu 10 đ n 50 t đ ng (thu c lo i doanh nghi p
nh theo Ngh đ nh 39/2018/N -CP), 16,52% doanh nghi p có doanh thu t 50 đ n
d

i 500 t đ ng, 5,22% doanh nghi p có doanh thu trên 500 t đ ng.
Xu t phát t m c đích nghiên c u th c tr ng h th ng bán l HTDTY c a
doanh nghi p KVNT vùng BSH nên tác gi ch l a ch n kh o sát các doanh nghi p
có ho t đ ng kinh doanh bán l HTDTY khu v c này. Trong đó 47,83% doanh
nghi p ch kinh doanh bán l , 27,83% v a bán buôn, v a bán l ; 13,91% v a bán
buôn, v a bán l và có thêm ho t đ ng s n xu t và 10,43% v a bán buôn, v a bán l ,
v a s n xu t và kinh doanh trong các l nh v c khác.


12

Nh đã trình bày trên, m u doanh nghi p đ c l a ch n kh o sát trên các
đ a bàn đ c phân b theo t l nhóm các t nh: 1. Hà N i, 2. H i Phòng, 3. H i D ng,
B c Ninh, 4. V nh Phúc, Hà Nam, 5. Nam nh. Do quá trình kh o sát, t l ph n
h i không đ c nh c c u mong mu n nên tác gi thu đ
các đ a ph ng theo t l đ c trình bày trong b ng 0.1.
B ng 0.2:

c s phi u DNBL

c đi m c a m u nghiên c u ng i mua s m hàng tiêu dùng thi t y u
khu v c nông thôn đ ng b ng sông H ng

Phân b
S l ng T tr ng
T ng
372
100%
T nh thành
Hà N i

126
33,87%
B c Ninh
35
9,41%
Hà Nam
40
10,75%
H i D ng
38
10,21%
H i Phòng
41
11,02%
Nam nh
46
12,37%
V nh Phúc
38
10,21%
Thi u câu tr l i
8
2,15%
tu i
15-19
44
11,83%
20-29
86
23,12%

30-39
70
18,82%
40-49
92
24,73%
50-59
50
13,44%
trên 60
30
8,06%
Ngh nghi p
Ngh nông, lâm, ng nghi p
74
19,89 %
Công nhân, th xây, th th công
64
17,20 %
Buôn bán
68
18,28 %
Công ch c, giáo viên, b đ i
64
17,20 %
H c sinh, sinh viên
70
18,82 %
Ngh khác
32

8,61 %
Thu nh p bình D i 4
38
10,22 %
quân hàng tháng
T 4đ nd i6
84
22,58 %
(tri u đ ng/h )
T 6 đ n d i 10
130
34,95 %
T 10 đ n d i 15
84
22,58 %
T 15 tr lên
36
9,67 %
Ngu n: T ng h p k t qu kh o sát (2017)
Tiêu chí


13

c đi m c a ng i mua s m đ c trình bày b ng 0.2
V s l ng kh o sát theo đ a bàn: Hà N i có di n tích l n và quy mô dân s
đông nên s l ng ng i mua s m HTDTY đ c l a ch n chi m t l cao nh t
-

(33.87%), các t nh thành còn l i m u có quy mô t ng đ i đ ng đ u dao đ ng t 9

đ n kho ng 11%. Do đ c thù ng i mua s m HTDTY trong h gia đình nông thôn
ch y u thu c l a tu i trên 20 đ n d i 50 nên s l ng khách hàng thu c các
nhóm này đ c l a ch n nhi u h n (t trên 18% đ n g n 25%) so v i 3 nhóm còn
l i (v i t l ch n m u t 8% đ n kho ng 13%).
ng

C c u ngh nghi p nông thôn hi n nay khá đa d ng, vì v y vi c ch n m u
i mua s m HTDTY theo tiêu chí này đ c ch n t ng đ ng nhau gi a các

nhóm ngh kho ng t 17% - 19%.
Theo s li u th ng kê 2017, thu nh p trung bình c a 1 ng i/tháng nông thôn
kho ng 2,5 tri u đ ng/1 ng i, h gia đình trung bình thu nh p kho ng t 6-10 tri u
chi m t tr ng l n nên trong m u kh o sát, ng i mua s m đ i di n cho h gia đình
thu c nhóm này c ng chi m t tr ng l n nh t, g n 35%. M t khác, c n c Quy t đ nh
s 59/2015/Q -TTg v vi c ban hành chu n nghèo ti p c n đa chi u áp d ng cho giai
đo n 2016 – 2020 c a Th t ng Chính ph , tác gi đ a ra các m c thu nh p theo h
gia đình c a ng i mua s m đ ti n hành kh o sát khách hàng. K t qu t l ng i mua
s m thu c các h gia đình theo các nhóm thu nh p đ c mô t b ng 0.2.
(2) Ph ng pháp ph ng v n chuyên gia
M c tiêu c a ph ng v n chuyên gia là nh m làm rõ h n các v n đ liên quan
đ n n i dung c a phi u kh o sát. Làm rõ các v n đ liên quan đ n vi c hoàn
thi n h th ng bán l HTDTY nông thôn BSH c a các doanh nghi p Vi t Nam.
B

c 1: Hình thành n i dung ph ng v n
N i dung ph ng v n (Bút ký ph ng v n đ c trình bày Ph l c 6) xoay quanh
các trao đ i nh m làm rõ các v n đ v chi n l c hoàn thi n h th ng bán l c a
doanh nghi p; các y u t tác đ ng đ n quy t đ nh đ u t h th ng bán l KVNT vùng
BSH; m c tiêu hoàn thi n h th ng bán l c a doanh nghi p trong ng n h n, dài h n;
tiêu chí và ph ng pháp l a ch n đ a đi m bán l ; c c u m t hàng kinh doanh; tiêu chí

đánh giá h th ng bán l , nh ng h n ch ch y u đ i v i h th ng bán l HTDTY c a
doanh nghi p KVNT vùng BSH và nguyên nhân,…
B c 2: Xác đ nh đ i t ng ph ng v n
Ho t đ ng ph ng v n đ

c ti n hành v i 05 chuyên gia là lãnh đ o, qu n lý

các c p t i doanh nghi p bán l g m: Chánh v n phòng c a T ng công ty th

ng


14

m i Hà N i Hapro (Doanh nghi p nhà n
hóa có 40 c s bán l
nông thôn

BSH); Tr

(Doanh nghi p nhà n
trong đó 02 siêu th

c tr

c th i đi m hoàn thành c ph n

BSH, đ t m c tiêu hình thành h th ng c a hàng bán l
ng ngành hàng thu c Công ty c ph n Intimex Vi t Nam
c đã c ph n hóa, có h th ng 13 siêu th h ng 2

BSH,

KVNT); Giám đ c h th ng siêu th thu c T p đoàn Dabaco

Vi t Nam (T p đoàn đa ngành, h th ng bán l g m 06 siêu th , TTTM phân b
r ng kh p KVNT và thành th trên đ a bàn t nh B c Ninh); Phó Giám đ c Công ty
TNHH M t Thành Viên Th

ng M i và D ch V Ctech (Công ty đa ngành, v n hành

01 TTTM h ng 3 t i KVNT t nh H i D
ty CP phát tri n th

ng m i Gia

ng) và Tr lý giám đ c siêu th thu c Công

ình Vi t (Doanh nghi p t nhân, h th ng bán l

g m 02 siêu th , trong đó 01 siêu th t i KVNT t nh H i D
B

ng).

c 3: Ti n hành ph ng v n
+ Th i gian ph ng v n: Tháng 11-12/2017
+ Hình th c ph ng v n d

đ chi ti t ho c ch a làm rõ s đ

i d ng: s b qua đi n tho i, email. Nh ng v n
c trao đ i qua ph ng v n tr c ti p.

+T ng h p k t qu ph ng v n đ
B

c trình bày

ph l c 6.

c 4: X lý thông tin và s d ng thông tin ph ng v n
Các n i dung ph ng v n đ

c t ng h p theo d ng b ng nh m m c đích nh n

đ nh đi m chung và riêng c a các nhóm doanh nghi p trong quá trình ph ng v n.
N i dung này ch y u ph c v cho các ph n liên quan đ n th c tr ng và gi i pháp
hoàn thi n h th ng bán l HTDTY

nông thôn vùng

BSH c a các doanh nghi p

Vi t Nam.
5. Ý ngh a khoa h c và th c ti n c a đ tài nghiên c u
(1) V lý lu n, Lu n án góp ph n h th ng hóa và làm rõ khung lý lu n v h
th ng bán l HTDTY c a doanh nghi p g n v i đ c thù KVNT.
ph n l n các nghiên c u tr

ây là đi m m i vì

c đây t p trung vào lý lu n chung v h th ng bán l cho

c khu v c thành th và nông thôn, th

ng g n v i b i c nh

không phù h p v i đi u ki n nông thôn n

các n

c phát tri n,

c ta. Vì v y, lu n án góp ph n làm rõ

khung lý lu n v h th ng bán l g n v i đ c thù HTDTY và đ c thù dành cho
KVNT là m t đóng góp ý ngh a và có giá tr tham kh o. C th , lu n án góp ph n
làm rõ khái ni m HTDTY g n v i nhu c u riêng c a ng

i tiêu dùng KVNT; h th ng

hóa và làm rõ khung lý lu n v h th ng bán l HTDTY c a doanh nghi p dành
riêng cho KVNT g m các v n đ : phân tích tình th và xác đ nh m c tiêu đ i v i h


15

KVNT; quy ho ch h th ng đi m bán l ;

th ng bán l HTDTY c a doanh nghi p

thi t k các chính sách bán l h n h p (chính sách hàng hóa, chính sách thi t k c a
hàng và tr ng bày hàng hóa, chính sách v l c l
bán). Thêm vào đó, lu n án đã h th ng hóa đ

ng bán hàng và d ch v t i đi m

c các tiêu chí đánh giá h th ng bán

l HTDTY c a doanh nghi p thành 3 nhóm tiêu chí: nhóm tiêu chí tài chính, nhóm
tiêu chí liên quan đ n m c đ hài lòng c a khách hàng và nhóm các tiêu chí khác.
c bi t trong nhóm các tiêu chí khác, lu n án có đóng góp v m t lý lu n thông qua
vi c đ xu t thêm tiêu chí đánh giá h th ng bán l c a doanh nghi p v m t xã h i,
cá nhân và đ nh v hình nh doanh nghi p.
(2) V th c ti n, Lu n án đã phân tích, đánh giá m t cách khách quan và tin c y
v th c tr ng h th ng bán l HTDTY

KVNT vùng

Vi t Nam. Qua phân tích th c tr ng, lu n án giúp ng
th ng bán l HTDTY

KVNT vùng

BSH c a doanh nghi p

i đ c th y rõ tình th c a h

BSH c a doanh nghi p Vi t Nam trong b i

c nh hi n nay t quan đi m ti p c n vi mô, vi c xác đ nh m c tiêu đ i v i h th ng
bán l c a doanh nghi p Vi t Nam t i KVNT vùng

BSH và th c tr ng thi t k các

chính sách bán l h n h p c a doanh nghi p Vi t Nam phù h p riêng v i khu v c
này. T đó, lu n án đã rút ra các k t lu n v
HTDTY c a doanh nghi p Vi t Nam

u, nh

c đi m c a h th ng bán l

KVNT vùng

BSH. C n c vào các y u

t bên trong, bên ngoài c a doanh nghi p, lu n án đã xác đ nh đ

c nguyên nhân

ch quan và khách quan d n đ n th c tr ng h th ng bán l HTDTY c a doanh
nghi p n

c ta. i u này góp ph n làm rõ b c tranh t ng th v th c tr ng h th ng

bán l HTDTY c a doanh nghi p Vi t Nam

KVNT vùng

BSH trong b i c nh

hi n nay.
(3) V tính ng d ng, Trên c s nh ng nh n đ nh v th c tr ng, lu n án đã
đánh giá đ

c ti m n ng, th i c thách th c, c ng nh quan đi m hoàn thi n h

th ng bán l HTDTY c a doanh nghi p Vi t Nam

KVNT vùng

2025. T đó, lu n án đ xu t 06 gi i pháp mang tính đ nh h

BSH đ n n m

ng và có kh n ng

ng d ng cao đ i v i doanh nghi p, bao g m: Hoàn thi n h th ng bán l HTDTY
g n v i chi n l

c bán l dài h n c a doanh nghi p

KVNT

c u trúc h th ng bán l HTDTY c a doanh nghi p Vi t Nam

BSH; Hoàn thi n
nông thôn

BSH;

ng d ng các k thu t hi n đ i trong quy ho ch h th ng đ a đi m bán l HTDTY
KVNT

BSH c a doanh nghi p Vi t Nam; Xây d ng th

ng hi u c a doanh

nghi p bán l Vi t Nam, thi t k ph m t hàng phù h p v i KVNT; Phát tri n l c


16

l

ng bán hàng đáp ng nhu c u h th ng bán l HTDTY c a doanh nghi p Vi t

Nam; T ng c

ng ng d ng công ngh trong v n hành h th ng bán l HTDTY

c a doanh nghi p Vi t Nam.
qu n lý Nhà n
tr

c c p trung

ng th i, lu n án c ng ki n ngh đ i v i các c quan

ng và đ a ph

ng có liên quan nh m hoàn thi n môi

ng bán l giúp doanh nghi p Vi t Nam có đi u ki n thu n l i trong hoàn thi n h

th ng bán l HTDTY

KVNT vùng BSH đ n n m 2025.

6. K t c u c a lu n án
Ngoài ph n m đ u, k t lu n, lu n án đ c k t c u làm 4 ch ng, bao g m:
Ch ng 1: T ng quan tình hình nghiên c u và kho ng tr ng nghiên c u
Ch ng 2: C s lý lu n v h th ng bán l hàng tiêu dùng thi t y u khu v c
nông thôn c a doanh nghi p
Ch ng 3: Th c tr ng h th ng bán l hàng tiêu dùng thi t y u khu v c
nông thôn
ng b ng sông H ng c a các doanh nghi p Vi t Nam
Ch ng 4: Gi i pháp nh m hoàn thi n h th ng bán l hàng tiêu dùng thi t
y u khu v c nông thôn đ ng b ng sông H ng c a các doanh nghi p Vi t Nam
đ n n m 2025