SKKN trờ chơi trong giờ toán lớp 1 nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy

Đề tài: Trò chơi trong môn toán lớp 1

Phần I: Mở đầu
I. Lý do chọn đề tài:
Đổi mới Phơng pháp dạy học đang là vấn đề đợc đông đảo
các thầy cô giáo quan tâm và hởng ứng. Việc tổ chức các tiết
dạy sao cho nhẹ nhàng và thoải mái mà vẫn đảm bảo chất lợng
dạy và học là rất quan trọng. Đặc biệt là đối với các em học sinh
nhỏ tuổi trong các giờ học toán. Thật vậy trong thực tế cho thấy
tiết toán đối với các em nhiều khi rất nặng nề. Nhiều em nh mất
đi vẻ tơi vui hàng ngày khi phải đối đầu với tiết toán. Tinh thần
các em căng thẳng khi làm quen với những kiến thức toán trừu tợng. Vì vậy Học mà chơi, chơi mà học đối với các em là rất
cần thiết. Để cho các em giải đợc các bài toán, thực hiện thành
thạo các phép tính đặt ra chỉ là đạt yêu cầu, nhng cái cần thiết
hơn thế nữa là không khí học tập phải thoải mái, nhẹ nhàng, thi
đua sôi nổi giữa các em tạo động lực thúc đẩy cho các em lĩnh
hội những kiến thức một cách sâu rộng, hiểu bài một cách tốt
nhất còn quan trọng hơn. Hơn thế nữa các em mới chuyển sang
giai đoạn học tập là hoạt động chủ đạo và hoạt động vui chơi
còn chiếm một vị trí quan trọng, các em còn đang trong nhu
cầu học hỏi của bản thân. Trò chơi trong toán học giúp các em
hứng thú học tập, cố gắng thi đua làm cho không khí học tập
vui, sinh động, kích thích trí tởng tợng, trí nhớ của học sinh.
Đồng thời qua đó củng cố các kiến thức đã học qua trò chơi trong
các bài học của các em. Chính vì vậy mà bài viết của tôi xin đề
cập một ý kiến nhỏ về Trò chơi trong giờ toán của lớp 1 nhằm
nâng cao chất lợng giảng dạy. Phát huy tính tích cực, độc lập,
tự chủ thông qua trò chơi.

II. Mục đích nghiên cứu:
Mục đích của đề tài nhằm góp phần đổi mới phơng pháp

dạy học môn toán trong chơng trình lớp 1, nhằm phát huy tính
tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh lớp 1 trên cơ sở khai
thác triệt để các đặc điểm tâm sinh lý của học sinh. Thử
nghiệm việc áp dụng đổi mới phơng pháp dạy học theo hớng tổ
chức cho các em tham gia những trò chơi bổ ích có nội dung
toán học để các Học mà chơi, chơi mà học.
Qua những năm giảng dạy, trên tình hình thực tế cho thấy,
nếu nh không áp dụng trò chơi vào môn toán, tôi thấy nhiều em
học sinh học tập không đợc hứng thú. Có những em sợ học môn
0


Đề tài: Trò chơi trong môn toán lớp 1
toán mà trở nên nhút nhát. Chất lợng học tập của các em tiến bộ
chậm. Nhiều em học rất kém môn toán.
Cụ thể năm học 2009 - 2010 và năm học 2010 - 2011, qua
quá trình khảo sát chất lợng học sinh đầu năm, tôi nắm bắt đợc
tình hình học tập của các em học sinh thông qua khảo sát thì
tỉ lệ trung bình và yếu còn cao.
Với tình hình học tập của các em nh vậy, qua thực tế giảng
dạy và nghiên cứu, tôi đã đa trò chơi vào môn toán nhằm nâng
cao chất lợng học tập của các em.

III. Nhiệm vụ nghiên cứu:
1. Tìm hiểu vấn đề đổi mới phơng pháp dạy học toán ở lớp 1
2. Tìm hiểu đặc điểm tâm lý của học sinh lớp 1.
3. Trẻ em với trò chơi nói chung và đối với trò chơi toán học nói
riêng.
4. Thực tế dạy học toán ở lớp 1 hiện nay.
5. Trò chơi học tập với định hớng đổi mới phơng pháp và nâng

cao hiệu quả dạy học toán ở lớp 1.

IV. Đối tợng và phạm vi nghiên cứu:
1. Đối tợng nghiên cứu.
Học sinh lớp 1(độ tuổi từ 6 tuổi).
- Các trò chơi học tập trong dạy học toán theo định hớng mới
nhằm năng cao chất lợng giờ học, giúp học sinh học môn toán một
cách nhẹ nhàng, tự nhiên, đạt hiệu quả cao, tạo không khí học
tập vui tơi, lành mạnh.

V. Phơng pháp nghiên cứu:
1, Phơng pháp nghiên cứu tài liệu.
Đọc tài liệu, giáo trình có liên quan đến các vấn đề cần
nghiên cứu nh: Trò chơi toán học, vui toán học.
2, Phơng pháp điều tra.
Trao đổi với giáo viên tiểu học về những khó khăn, thuận lợi khi
tổ chức các trò chơi học tập trong dạy học toán ở trên lớp.
3, Phơng pháp thực nghiệm.
Để kiểm tra tính khả thi và tác dụng của các trò chơi đợc thiết
kế và su tầm.

Phần II: Cấu trúc đề tài
1


Đề tài: Trò chơi trong môn toán lớp 1

Chơng I : Cơ sở lý luận và thực tiễn
I. Tìm hiểu về đổi mới ph ơng pháp dạy học toán ở
lớp 1 hiện nay.

Hiện nay sự phát triển của thông tin và những thay đổi của
nền kinh tế xã hội đang diễn ra hàng ngày, hàng giờ nên làm cho
nộ dung, phơng pháp giáo dục ở nhà trờng hiện nay luôn bị đi
sau so với sự phát triển của khoa học công nghệ cũng nh nhu cầu
xã hội. Để giải quyết những vấn đề này cần phải có sự lựa chọn
nội dung dạy học sao cho chọn lọc ra đợc một lợng kiến thức tối
thiểu, cập nhật mới nhất, tích hợp lại để nâng cao chất lợng của
nội dung dạy học bắt buộc cho mội học sinh. Đồng thời dạy cho
học sinh phơng pháp tự học, tự phát hiện vấn đề mới, tự tìm
cách giải quyết và ứng dụng theo khả năng của mình. Do đó,
chúng ta có thể nói rằng, đổi mới phơng pháp dạy học nói chung
và phơng pháp học toán ở lớp 1 nói riêng là việc làm cần thiết và
cấp bách hiện nay.

II. Một số đặc điểm tâm lý của học sinh lớp 1.
Nói đến đặc điểm tâm lý của học sinh lớp 1 thì vấn đề
đầu tiên đó là quá trình nhận thức của các em. Quá trình nhận
thức giúp các em có những hiểu biết nhất định về thế giới xung
quanh, về bản thân mình, từ đó thể hiện thái độ và có những
hành vi, hoạt động tham gia vào các mối quan hệ xã hội trong
việc nhận thức thế giới, con ngời có thể đạt tới các mức độ nhận
thức khác nhau từ thấp đến cao, từ đơn giản đến phức tạp. ở
lứa tuổi các em thì nhận thức cảm tính chiếm u thế hơn nhận
thức lý tính. Các em dễ tiếp thu qua tri giác và những tác động
trực tiếp đợc trẻ quan sát. Tuy nhiên trẻ vẫn thích quan sát cái gì
sặc sỡ, hấp hẫn và khả năng ghi nhớ tốt, đặc biệt là ghi nhớ máy
móc, trẻ dễ nhớ những gì tác động trực tiếp. Do đó, trẻ thích
tham gia các hoạt động mang tính thực tiễn.
ở lứa tuổi này, nhu cầu học tập của các em không chỉ đơn
thuần là hoạt động nhận thức mà nó còn gắn liền với nhu cầu vui

chơi.
Nhu cầu vui chơi của các em chiếm một vị trí rất lớn. Đặc
biệt ở các em xuất hiện nhu cầu lớn về sự đánh giá mình và
đánh giá ngời khác trong cuộc sống, trong học tập. Mặc dù lúc
đầu việc đánh giá này của trẻ chỉ mang tính bề ngoài, đánh giá
bạn chỉ thông qua các hoạt động tập thể hoặc qua sự đánh giá
của thầy giáo.
2


Đề tài: Trò chơi trong môn toán lớp 1
Về hứng thú, ở lứa tuổi này các em có hứng thú riêng biệt với
từng bộ môn. Tuy nhiên, nếu khéo lòng các nội dung dạy học vào
các trò chơi thì dễ lôi cuốn các em vào quá trình học tập một
cách tích cực, tự giác mà chính các em không nhận thấy điều
đó. Đối với các trò chơi các em thờng hứng thú với các trò chơi có
quy tắc, đòi hỏi sự cố gắng, sự khéo léo nhất định, giàu trí tởng tợng, nhất là các trò chơi đợc đánh giá bằng cách tính điểm.
Vì vậy, để tổ chức các hoạt động học tập cho các em có hiệu
quả thì mỗi nhà giáo dục phải nắm vững những đặc điểm
chung nhất, cơ bản nhất, về tâm sinh lý của lứa tuổi này để
vận dụng nó mà tổ chức các trò chơi học tập tơng thích với mục
đích dạy học.

III. Trẻ em với trò chơi nói chung và đối với trò chơi
toán học nói riêng.
Ai cũng biết trẻ em thích chơi và hoàn toàn bị cuốn hút vào
trò chơi nh thế nào. Đối với con trẻ, chơi là lẽ sống và chúng hết
mình khi chơi. Trong các trò chơi của con trẻ, cũng nh trong các
trò chơi giải trí của ngời lớn khả năng chơi, hành động một cách
tùy tiện, chơi gắn liền với các nhu cầu thám hiểm, thỏa mãn tính

tò mò là động lực chính của việc học tập và khám phá của con
ngời.
Trên thực tế, ngời giáo viên có thể tổ chức đợc một giờ học
toán sinh động nếu nh họ gây cho học sinh niềm say mê học
toán. Mà muốn cho trẻ thích học môn toán, thầy cô giáo cần tìm
mọi cách để gây hứng thú trong quá trình lên lớp, gợi ra sự tò
mò, ham hiểu biết, thích tìm hiểu, muốn nắm đợc cái mới lạ mà
giờ học toán sẽ đem lại cho các em. Vì vậy, chúng ta thấy trò
chơi học tập có những tác dụng sau:
- Giúp học sinh thay đổi động hình hoạt động, chống mệt
mỏi căng thẳng trong học tập, tăng cờng khả năng luyện tập thực
hành và vận dụng nhanh các kiến thức đã học.
- Tận dụng đợc vốn hiểu biết của học sinh trong quá trình
dạy học.
- Ghi nhớ nội dung kiến thức một cách tự nhiên theo kiểu học
mà chơi, chơi mà học.
- Qua đó gây niềm tin cho học sinh, thích học môn toán, rèn
luyện trí thông minh, nhanh nhẹn, kích thích suy nghĩ sáng tạo,
phát huy sáng kiến, bộc lộ tài năng cá nhân, rèn luyện tính mạnh
dạn tự tin trong cuộc sống.
3


Đề tài: Trò chơi trong môn toán lớp 1
- Tạo cho các em có lòng say mê tìm tòi, nghiên cứu trong
học tập, thích khám phá.

IV. Thực tế dạy học toán ở lớp 1 hiện nay.
Môn toán - môn học từ xa đến nay đợc xem là khô khan hóc
búa, mang tính trừu tợng cao. Vì vậy, việc lĩnh hội tri thức toán

học là rất khó khăn đối với học sinh tiểu học. Điều này cũng dễ
hiểu vì: Để lĩnh hội đợc tri thức toán học thì học sinh cần phải
biết so sánh, phân tích, tổng hợp, trừu tợng hóa và khái quát hóa
ở trẻ còn cha phát triển đầy đủ. Làm cho học sinh phải tiếp thu
tri thức rất vất vả, các em luôn cảm thấy sợ, cảm thấy không khí
căng thẳng, nặng nề mỗi khi bắt đầu giờ học,...
Ngoài ra, việc tìm hiểu trên thực tế còn cho thấy: Bản thân
giáo viên - những ngời truyền thụ kiến thức cũng gặp phải một
số khó khăn sau:
- Thời gian dành cho một tiết học toán là 40 phút thì phần
truyền thụ những kiến thức mới phải chiếm từ 20 - 25 phút. Số
thời gian ít ỏi còn lại giáo viên cha biết cách tổ chức để thay
đổi hình thức hoạt động giúp học vừa ôn tập củng cố, vừa giảm
bớt căng thẳng sau một thời gian học tập căng thẳng.
- Theo sự chỉ đạo của chuyên môn thì phần trọng tâm là
kiến thức trong sách giáo khoa mà cha chú ý đến phần gây
hứng thú cho học sinh, nhiều khi giáo viên không dẫn dắt, lý giải
cho các em con đờng hình thành kiến thức mới mà chỉ bắt các
em phải công nhận, tiếp nhận kiến thức một cách thụ động.
- Hiện nay, trò chơi toán học còn rất đơn lẻ, nghèo nàn, ít đợc phổ biến và nhiều giáo viên hầu nh không biết nhiều đến trò
chơi vì có ít tài liệu tham khảo vấn đề này.
- Một thc trạng nữa là đa số giáo viên rất ngại tổ chức trò
chơi phục vụ học tập toán do ngại tìm tòi, su tầm, thiết kế hay
do không biết hoặc không có thời gian.
Sau thời gian học tập và giảng dạy, bản thân tôi cũng nhận
thấy đội ngũ giáo viên nói chung đều rất quan tâm đến việc áp
dụng phơng pháp dạy học mới vào từng bài dạy, luôn tiếp thu học
hỏi kinh nghiệm của đồng nghiệp thông qua các tiết dự giờ, các
buổi hội giảng theo chuyên đề. Nhng những việc đó vẫn cha
đẩy lùi đợc một số khó khănnêu trên và chính những khó khăn đó

đã dẫn đến một thực trạng là chất lợng sau mỗi giờ học toán còn
cha cao, học sinh cũng cha thực sự yêu thích môn toán, cha chú
tâm và có những hứng thú khi học toán. Tất cả những điều này
4


Đề tài: Trò chơi trong môn toán lớp 1
nếu không sớm đợc khắc phục thì sẽ tạo ra những khó khăn khác
cho học sinh trong quá trình học tập.

V. Trò chơi học tập với định hớng đổi mới phơng
pháp và nâng cao hiệu quả dạy học toán ở lớp 1.
1. trò chơi học tập.
Trong đổi mới phơng pháp dạy học toán ở lớp 1, nhằm tích
cực hoá hoạt động của học sinh, có hình thức trò chơi học tập
giúp các em Học mà chơi, chơi mà học.
Để có trò chơi học tập cần lu ý các điểm sau:
- Mục đích chơi: Củng cố tri thức, kỹ năng dẫn đến khái
niệm, quy tắc mới. Góp phần hình thành và phát triển tính linh
hoạt, óc sáng tạo.
- Hoạt động trò chơi gắn với thực tiễn học sinh, hấp dẫn, sát
với tâm sinh lý lứa tuổi mang trong mình chủ định của trò chơi
học tập.
- Những phơng tiện cần thiết cho hoạt động chơi nh hình vẽ,
các hình cắt sẵn, các mảnh bìa ghi số, ghi chữ, que diêm, que
tính,...
- Luật chơi và luật thắng - thua phải nêu rõ ràng, dễ hiểu, dễ
nhớ.
- Tổ chức chơi theo nhóm, lớp hoặc từng cá nhân.
- Thời gian chơi: Có thời gian quy định, nếu quá thời gian quy

định mà cha có kết quả thì đợc xem nh thua cuộc.
- Địa điểm chơi: Trong lớp hoặc ngoài lớp học.
2. Vai trò của trò chơi học tập.
- Trò chơi học tập thực hiện chức năng của hoạt động thực
hành, luyện tập, trong đó học sinh đợc củng cố, vân dụng linh
hoạt tri thức, kỹ năng đã đợc học cùng những kinh nghiệm sống
của mình.
- Trò chơi học tập là một trong nhũng phơng tiện hình thành
có năng lực, trí tuệ,
- Trò chơi học tập rèn luyện cho các em biết tuân thủ luật chơi
nhất định. Từ đó góp phần hình thành tính kỷ luật, tính trung
thực.
- Trò chơi học tập kích thích hứng thú nhận thức, rèn luyện kỹ
năng độc lập suy nghĩ để dành phần thắng về mình.
5


Đề tài: Trò chơi trong môn toán lớp 1
- Trò chơi học tập đợc xây dựng và tổ chức dựa vào lý thuyết
dạy học hiện đại.
Tất cả những điều nói trên cho thấy việc sử dụng có mục
đích các trò chơi học tập trong dạy học toán ở lớp 1 là hết sức
cần thiết và có ích.
3. Một số yêu cầu khi tổ chức các trò chơi học tập.
- Các trò chơi học tập phải đáp ứng những yêu cầu của mục
đích dạy học, phải đặt ra cho trẻ các nhiệm vụ học tập tơng ứng
với nội dung dạy học. Mỗi trò chơi cần có một vị trí và đóng góp
cụ thể trong tiến trình thực hiện mục đích dạy học.
- Phải lựa chọn các thời điểm thích hợp khi tổ chức các trò
chơi học tập cho học sinh.

Chẳng hạn: sau khi học sinh đã học xong phép tính cộng, trừ
trong phạm vi 10 giao viên có thể đa ra trò chơi có mục đích
củng cố, ôn tập các phép tính cộng, trừ trong phạm vi 10.
- Khi tổ chức các trò chơi phải sắp xếp các tình huống chơi
sao cho tất cả mọi học sinh của nhóm hoặc của lớp đều đợc
tham gia.
- Ngời giáo viên khi hớng dẫn phải ngắn gọn, dễ hiểu và rõ
ràng để ngời tham gia chơi nắm đợc mục đích chơi, quy tắc
chơi và cách tham gia. Cần vạch kế hoạch chi tiết và tổ chức
việc trình bày trò chơi. Có thể sử dụng một vài học sinh thực
hành ban đầu để giúp học sinh hình dung đợc rõ quy tắc chơi
và cách chơi.
- Ngời giáo viên phải là ngời trọng tài công bằng khi đánh giá,
không thiên vị bên nào .
- Trong lúc chơi học sinh đợc phép trao đổi, bàn luận với
nhau
- Điều quan trọng nữa là việc tham gia chơi phải đợc sự tự
nguyện của học sinh, tránh áp đặt, bắt buộc các em phải chơi
(nếu làm nh vậy sẽ phản tác dụng của trò chơi).

Chơng II: TRò chơi Toán học NHằm nâng cao hiệu
quả dạy học toán ở lớp 1
I. Nghiên cứu trò chơi trong chơng trình toán lớp
1
6


Đề tài: Trò chơi trong môn toán lớp 1
Trong dạy học toán ở tiểu học nhất là ở lớp đầu cấp các trò
chơi có nhiều tác động tích cực trong quá trình nhận thức sáng

tạo của học sinh. Trong khi tham gia trò chơi học sinh phải tính
toán chính xác, suy luận, phán đoán.
Bất kì giờ học nào trong các tiết học toán ở lớp 1 đều có thể
tổ chức các trò chơi học tập cho các em.
Tổ chức trò chơi trong giờ toán có thể là hoạt động cá nhân
hay hoạt động nhóm. Trò chơi trong tiết dạy bài mới hoặc trong
tiết luyện tập củng cố.
Trong chơng trình toán lớp 1 gồm có:
- Dạy khái niệm số
- Khái niệm hình học
- Số tự nhiên
- So sánh và cộng trừ các số tự nhiên trong phạm vi 10,
100( không nhớ),
giải toán có lời văn

II. Hoạt động trò chơi cá nhân
1. Trò chơi trong tiết dạy bài mới
*Các khái niệm lần đầu đợc tiếp cận tởng chừng nh đơn giản
nhng đối với các em thật trừu tợng. Qua trò chơi các em đợc áp
dung thêm linh hoạt một lần nữa những gì mà mình vừa lĩnh
hội đợc.
Ví dụ: Giáo viên nêu bài toán cũng là nêu trò chơi: Các em lấy
cho cô 2 que tính, rồi lấy tiếp cho cô 1 cái bút chì. Các em cùng
xem số que tính và số bút chì nh thế nào với nhau?
HS: Số que tính nhiều hơn số bút chì. Số bút chì ít hơn số
que tính.
Bạn nào lấy nhanh và có câu trả lời đúng và nhanh sẽ giành
phần thắng.
Giáo viên cùng học sinh biểu dơng những em có câu trả lời
chính xác, nhanh.

Với khái niệm hình học
Với trò chơi trong nội dung khái niệm hình học, các em dã có
ngay bộ đồ dùng toán học rất tiện lợi khi tham gia trò chơi. Giáo
viên sử dụng bộ đồ dùng toán của giáo viên để tổ chức trò chơi.
Học sinh thi đua xếp hình trong các bài dạy khái niệm hình
học.
Ví dụ: Trò chơi xếp hình ( Bài hình tam giác)
7


Đề tài: Trò chơi trong môn toán lớp 1
Cho học sinh lấy các hình tam giác để xếp ghép lại thành
hình ngôi nhà ( Hình trang 9 sách giáo khoa toán 1)
Các em cá nhân tự suy nghĩ xếp ghép, em nào xếp nhanh
và đúng thì sẽ giành phần chiến thắng.
Các em rất thích thú khi đợc tham gia trò chơi này. Có em
ghép đợc ngay, có em còn phải loay hoay mới ghép đợc hình
ngôi nhà qua các hình tam giác. Nhng em nào cũng hài lòng với
kết quả mình làm đợc và vui hơn na khi cô giáo tuyên bố những
em ghép nhanh và đúng.
Trò chơi này áp dụng đợc cho các bài hình học khác với
những đồ dùng khác nh que tính, que diêm.
Khái niệm các số tự nhiên:
Trò chơi này giáo viên nắm đợc kiến thức của học sinh,
trình độ của các em. Các em hào hứng khi tham gia trò chơi viết
số theo hình hoặc sắp xếp số.
Ví dụ: Từ bài số 2 (các số 1, 2, 3, 4, 5)
Giáo viên đa bài toán thành trò chơi. Giáo viên đa từng hình
vẽ nh: 5 quả táo, 4 bình hoa, 1 quả cà. Nhiệm vụ của học sinh là
viết số vào bảng con sao cho nhanh và đẹp giáo viên sẽ tuyên dơng các em đã tham gia trò chơi đúng, nhanh và làm đúng bài

tập.( Giáo viên đa hình 5 quả táo thì học sinh phải viết đợc số
5. Đa hình 4 bình hoa thì học sinh phải viết số 4.Giáo viên đa
hình 1 quả cà thì học sinh viết số 1)
Các em còn hào hứng hơn nữa khi tham gia trò chơi tìm số
lớn nhất.
Ví dụ: Bài số 5 (số 10)
Khoanh vào số lớn nhất
a. 8, 10, 9
b. 6, 3, 5
Giáo viên yêu cầu học sinh phải chọn đợc số cần thiết trong
khoảng thời gian nhất định. Nhận đợc lệnh các em sẽ suy nghĩ
thông qua việc so sánh các số tự nhiên. Các em viết số lớn nhất
trong từng phần vào bảng con.
Với phần a học sinhviết đợc số 10. Phần b học sinh viết đợc
số 6.
Bảng cộng trừ trong phạm vi 10

8


Đề tài: Trò chơi trong môn toán lớp 1
Trò chơi trong các bài học chủ yếu là để các em rèn luyện
thói quen nhẩm nhanh. ở bài dạng này các em dùng đồ vật, phiếu
bài tập
Ví dụ : Trò chơi tìm kết quả
Bài Phép trừ trong phạm vi 7
Giáo viên cho học sinh lấy 7 hình vuông (giáo viên ghi 7) và
đa phép tính:
7-3-2=
Giáo viên yêu cầu học sinh lấy nhanh 7 hình vuông, rồi bỏ

nhanh các hình theo phép tính trừ: 7 - 3 - 2 =
và viết nhanh
kết quả giơ lên.
Từng học sinh đợc thi đua học, rèn đợc thao tác nhanh, chính
xác trong toán học.
Phép cộng, trừ trong phạm vi 100 ( không nhớ)
Trong phần toán cộng, trừ trong phạm vi 100 với trò chơi cá
nhân. Giáo viên tổ chức cho học sinh trò chơi với hình thức tiếp
sức.
Với trò chơi này giáo viên chỉ bất kì một học sinh nào đó
nêu kết quả phép tính cộng hay trừ.Rồi em học sinh vừa trả lời
xong chỉ định một học sinh khác.Cứ thế cho đến hết lớp. Em
nào tính sai sẽ bị đánh dấu trên bảng thi đua học, giáo viên yêu
cầu em đó nhẩm tính lại để có kết quả đúng.
Sau khi trò chơi kết thúc, giáo viên tuyên dơng những em trả
lời kết quả nhanh.
Trò chơi này áp dụng ở cuối tiết học. Giáo viên phải chuẩn bị
nhiều phép tính để học sinh tham gia chơi.
Trò chơi này cũng áp dụng đợc khi dạy các bài Phép cộng trừ
trong phạm vi 10. Học sinh đọc thuộc đợc bảng cộng hay trừ một
cách nhẹ nhàng mà không khí lớp học không nặng nề.
2. Trò chơi trong các bài ôn tập, luyện tập
Trò chơi cá nhân trong các bài ôn tập, luyện tập nhằm củng
cố kiến thức đã học. Trò chơi trong các bài này có thể là xắp sếp
số, điền kết quả, so sánh số.Giáo viên có thể sử dụng nhiều bài
toán phép tính để tổ chức trò chơi.
Ví dụ 1:
Bài 4 ( b) - Bài luyện tập ( SGK trang 39)
- Các số bé hơn 10 là...
9

Đề tài: Trò chơi trong môn toán lớp 1
- (Các số bé hơn 10 là 9, 8, 7, 6 ,5, 4, 3, 2, 1, 0)
Học sinh sử dụng bộ đồ dùng với các số. Giáo viên nêu yêu cầu:
Tìm các số bé hơn 10. Học sinh sẽ lấy nhanh các số theo yêu
cầu và gài vào bảng gài. Học sinh nào gài nhanh các số và đúng
đợc cô giáo và các bạn khen.
Qua trò chơi học sinh đợc củng cố so sánh số, hình thành
thói quen thao tác nhanh đồ dùng.
Ví dụ 2:
Bài 2: Luyện tập chung - trang 20.
Viết các số 7, 5, 2, 9, 8.
a. Theo thứ tự từ bé đến lớn.
b. Theo thứ tự từ lớn đến bé.
Học sinh lấy số trong bộ đồ dùng toán. Giáo viên yêu cầu học
sinh phải lấy ngay đợc các số cần thiết. Khi nhận đợc lệnh các em
sẽ xắp sếp thứ tự các số qua việc so sánh các số đã cho theo bài
tập và gài vào bảng gài. Cho học sinh tham gia chơi theo từng
phần một.
Phần a Sắp xếp các số theớth tự từ bé đếnlớn là: 2, 5, 7, 8, 9
Với phần b giáo viên yêu cầu học sinh phải lấy nhanh hơn các
số. Chỉ cần đảo vị trí các số từ cuối lên đầu.: 9, 8, 7, 5, 2.

III. Hoạt động trò chơi theo nhóm
Hoạt động trò chơi theo nhóm thật sự mang lại không khí vui
vẻ, thật sôi động trong lớp học. Giáo viên tổ chức trò chơi sao cho
công bằng, vừa sức với các em. Đảm bảo cho nhiều em đợc tham
gia chơi. Khi tổ chức các hoạt động vui chơi toán học theo nhóm
cần lu ý: Đây là hoạt động của nhóm nhng bản thân các em phải

độc lập suy nghĩ sáng tạo. Giáo viên phân nhóm theo khả năng
tiếp thu bài, cũng có khi phân nhóm xen kẽ những em học khá với
các em học trung bình để các em giúp đỡ nhau học tập. Tránh
tình trạng các em tham gia chơi chen lấn xô đẩy, gây mất trật
tự lớp học.
1. Dạy khái niệm hình học
Khi chơi cho các em chuyển vị trí thành nhóm :có thể nhóm
3, nhóm 4 hoặc theo tổ, cho các em đi lại nhẹ nhàng.
Ví dụ: Bài hình tam giác

10


Đề tài: Trò chơi trong môn toán lớp 1
Giáo viên phát lệnh: Các em dùng các hình tam giác, hình
vuông, que tính xếp ghép thành hình ngôi nhà theo nhóm 4
bạn. Nhóm nào xếp nhanh nhóm đó sẽ thắng.
Nhận đợc lệnh, học sinh về vị trí nhóm và tập chung xếp
hình. Các em thoải mái trao đổi góp ý, giúp đõ nhau sao cho
hoàn thành bài tốt hơn.
Trong khi học sinh tham gia chơi, giáo viên là ngời động viên,
giúp đỡ các nhóm.
2. Dạy khái niệm số
Giáo viên cho nhiều em tham gia chơi nhất là những em còn
yếu kém. Các em không trực tiếp tham gia chơi thì có thể làm
ban giám khảo. Nh vậy em nào cũng có thể đợc chơi.
Ví dụ: Tiết học các số 1, 2, 3, 4 ,5.
Bài 4 ( trang 15 - sgk toán 1)
Giáo viên tổ chức cho học sinh chơi với tên trò chơi Thỏ về
chuồng

Giáo viên đính sẵn lên bảng: Nhóm thứ nhất hình 1 cái cốc,
nhóm thứ hai hình 3 con gấu, nhóm thứ ba hình 2 con chim,
nhóm thứ t hình 4 cái bát, nhóm thứ năm hình 5 quả chuối. Học
sinh là những chú thỏ đợc giáo viên phát cho những tấm thẻ có
in các số hoặc hình chấm tròn.
Khi giáo viên phát lệnh các chú thỏ về chuồng, các em phải
xem kĩ lại số và hình chấm tròn của mình và về đúng vị trí
các hình giáo viên gắn lên bảng sao cho tơng ứng với số lợng
hình. Chú thỏ nào gắn số không đúng số lợng nhóm hình sẽ
là những chú thỏ đi lạc đờng. (Nhóm1: hình 1 cái cốc, 1 chấm
tròn, số1. Nhóm 2: hình 3 con gấu, 3 chấm tròn, số 3. Nhóm 3:
hình 2 con chim, 2 chấm tròn, số 2. Nhóm 3: hình 4 cái bát, 4
chấm tròn, số 4.
Giáo viên cùng ban giám khảo nhận xét, tuyên dơng những
học sinh gắn đúng và nhanh. Phạt nhẹ nhàng với các em là
những chú thỏ lạc đờng.
Trò chơi này có thể chơi cuối giờ toán trong tất cả các tiết
dạy khái niệm số.
3. Các bài cộng, trừ trong phạm vi 10
Trò chơi ở giai đoạn này đòi hỏi các em phải tính toán chính
xác. Các bài điền số, so sánh số, gắn số hoặc phép tính đợc tổ
chức dới hình thức chơi tiếp sức.
11


Đề tài: Trò chơi trong môn toán lớp 1
Ví dụ: Bài phép trừ trong phạm vi 8
Giáo viên chia lớp thành các nhóm, mỗi nhóm 8 em
Yêu cầu: Các em chơi theo hình thức tiếp sức. Viết phép trừ
trong phạm vi 8. Mỗi em chuẩn bị cho mình 1 viên phấn.

Giáo viên phát lệnh : Viết bảng trừ trong phạm vi 8
8-1=7
8-4=4
8-2=6
8-5=3
8-3=5
8-6=2
8-7=1
Lần lợt các em lên bảng lớp viết một phép tính trong bảng trừ 8
và không đợc trùng nhau. Đội nào nhanh và đúng đội đó sẽ chiến
thắng.
Trò chơi này đợc áp dụng rộng rãi cho tất cả các bài cộng, trừ.
Nhiều em đợc tham gia chơi. Giáo viên kiểm tra đợc bài học của
học sinh.
4. Bài toán có lời văn
Học sinh đợc tham gia chơi dới hình thức viết theo nhóm. Đợc
viết trên giấy hoặc bảng nhóm. Giáo viên tổ chức trò chơi trong
tiết bài toán có lời văn, giải toán có lời văn.
Ví dụ: bài 4: Nhìn tranh viết tiếp vào chỗ chấm để có bài
toán (Trang 116 - sgk toán 1)
Bài toán: Có ... con chim đậu trên cành, có thêm ... con chim
bay đến.
Hỏi.......................................?
(Có 4 con chim đậu trên cành, có thêm 2 con chim bay đến.
Hỏi có tất cả bao nhiêu con chim.?
)
Giáo viên chia lớp thành các nhóm, có thể nhóm đôi, nhóm 4
em
Giáo viên yêu cầu học sinh quan sát hình vẽ viết tiếp vào chỗ
chấm để có bài toán

Các em trong nhóm sẽ phải tập trung suy nghĩ, trao đổi viết
số và câu hỏi của bài toán vào tấm phiếu mà giáo viên đã chuẩn
bị sẵn.
Nhóm nào xong sẽ lên bảng gắn bài của mình.
Giáo viên tuyên dơng nhóm làm đúng và nhanh.
Lu ý: Học sinh có thể viết đợc nhiều câu hỏi khác nhau.
12


Đề tài: Trò chơi trong môn toán lớp 1
Hỏi tất cả có bao nhiêu con chim?
Hỏi trên cành có tất cả bao nhiêu con chim?
Hỏi có tất cả bao nhiêu con chim trên cành?
Với bài toán nh thế này, khi làm bài học sinh dễ bị căng thẳng
và nhiều em còn lúng túng. Nếu áp dụng vào trò chơi thì học
sinh sẽ hững thú làm bài.
5. Các bài ôn tập, luyện tập
Cho học sinh ôn tập dới dạng trò chơi ngắn gọn. Các em ôn tập
tốt mà không khí lớp học thoải mái. Kiến thức sử dụng trong các
bài ôn tập rộng rãi nên có nhiều điều kiện để các em tham gia
vào những trò chơi toán học. Các em vận dụng nhiều kiến thức
một cách linh hoạt.
Ví dụ: Bài: Luyện tập ( Trang 85 - sgk toán 1)
Cho học sinh chơi ở cuối tiết học
Giáo chia nhóm mỗi nhóm 6 em. Hai nhóm lên chơi. Sẽ có nhiều
nhóm đợc lên chơi.
Giáo viên chuẩn bị những hình quả táo bằng tấm bìa mặt
nhựa, có thể xoá và viết lại bất cứ lúc nào. Trên thân những quả
táo đó viết những phép tính cộng hoặc trừ trong phạm vi 7, 8,
9.

Giáo viên tuyên bố tên trò chơi: Gắn cuống lá vào quả
Mỗi em trong đội chơi sẽ đợc cầm một hình cuống lá trên đó
có ghi kết quả phép tính . Nhiệm vụ của các em sẽ lần lợt lên gắn
cuống lá vào thân quả sao cho kết quả tơng ứng với phép tính.
Đội nào gắn nhanh và đúng thì đội đó sẽ chiến thắng.
Trò chơi này áp dụng ở nhiều bài, kể cả những bài cộng trừ
trong phạm vi 100 không nhớ.
Kết quả:
Trong quá trình giảng dạy tôi đã áp dụng trò chơi trong tiết
toán và đã mang lại hiệu quả cho các em học sinh. Đó là:
- Tạo không khí sôi nổi trong giờ học.
- Rèn luyện cho học sinh óc t duy, tính sáng tạo, tác phong
nhanh nhẹn.
- Các em rất hứng thú học tập, các em cảm thấy thoải mái, rất
vui khi đợc tham gia trò chơi học tập toán.
Trong những năm giảng dạy, tôi đã áp dụng trò chơi trong
tiết toán nh bài viết trên, học sinh của tôi học tập có nhiều tiến
13


Đề tài: Trò chơi trong môn toán lớp 1
bộ, chất lợng học tập của các em đợc nâng lên rõ rệt. Nhiều em
đầu năm còn nhút nhát,nhng đến giữa năm hoặc cuối năm học,
các em đã mạnh dạn tự tin hơn và không sợ học môn toán nữa.

chơng III: thực nghiệm s phạm
Trong quá trình giảng dạy, tôi đã áp dụng hình thức cho học
sinh làm bài tập toán qua trò chơi, bớc đầu đã có những thành
công đối với tôi trong dạy Toán ở lớp 1. Gặt hái đợc những thành
công đó, tôi thiết nghĩ là nhờ sự lỗ lực phấn đấu của bản thân

trong dạy học, sự nhiệt tình hết mình trong từng tiết dạy. Sau
đây là thiết kế một bài học cụ thể trong chơng trình môn toán
lớp 1.
Giáo án toán (lớp 1)

Bài 6: Các số 1, 2, 3
1. Mục tiêu:
* Giúp H
- Có khái niệm ban đầu về số1, số 2, số 3 (mỗi số dại diện cho
một lớp các tập hợp, có cùng số lợng).
- Biết đọc, viết các số 1,2,3. Biết đếm từ 1 đến 3 và từ 3 về 1.
- Nhận biết số lợng các nhóm có 1, 2, 3 đồ vật và thứ tự các số 1;
2;3 trong bộ phận đầu của dãy số tự nhiên. Bài tập cần làm1,
2, 3
2. Đồ dùng dạy học:
- Các nhóm có 1, 2,3 đồ vật cùng loại; chẳng hạn 3 búp bê, 3 bông
hoa, 3 hình tròn... trên mỗi tờ bìa đã viết sẵn 1 trong các số 1,
2,3. 3 tờ bìa, trên mỗi tờ bìa đã viết sẵn 1 chấm tròn, 2 chấm
tròn, 3 chấm tròn.
3. Các hoạt động dạy học:
ND- T.
Hoạt động của T
Hoạt động của H
gian
1.
Kiểm - Yêu cầu H tô màu vào - 1 H thực hiện lên tô
tra bài cũ các hình tam giác
màu
(4 - 5)
- Một số H khác nhận xét

14


Đề tài: Trò chơi trong môn toán lớp 1
- Nhận xét, ghi điểm
2. Dạy học - Giới thiệu bài, ghi đề
bài mới
lên bảng
- 2 H đọc đề bài
a.
Giới PP trực quan , vấn
thiệu bài đáp
(1-2)
b.
Giới
thiệu
* Giới thiệu số 1:
từng số 1, - Bớc 1: Hớng dẫn H quan
2, 3
sát các nhóm chỉ có 1 - Quan sát
(12 - 13) phân tử
- Chỉ vào tranh và nói:
Có một bạn gái, Có 1 - Nhắc lại Có một bạn
con chim...
gái, Có 1 con chim
- Theo dõi
- Bớc 2: Hớng dẫn H nhận
ra đặc điểm chung
của các nhám đồ vật có

số lợng đều bằng 1, chỉ
vào từng nhóm đồ vật
và nêu: Có một bạn gái,
Có 1 con chim... đều có
số lợng là 1, ta dùng số 1
để chỉ số lợng của mỗi
đồ vật trong nhóm đó, - Chỉ vào từng số và
số 1 viết bằng chữ số đọc
một(nhiều
H
một, viết nh sau:
đọc)
- Viết số 1 lên bảng
- Quan sát, theo dõi và
trả lời câu hỏi
- Hớng dẫn H quan sát
chữ số 1 in, chữ số 1
viết
* Giới thiệu số 2 và số 3
tơng tự nh số 1
- Hớng dẫn H chỉ vào
hình vẽ các cột hình
lập phơng( hoặc các cột
ô vuông) để đếm từ 1
3(1,2,3) rồi đọc ngợc - Nhiều H đợc đọc
lại(3,2,1).Làm tơng tự với
3. Luyện các hàng ô vuông để H Hát múa
15

Đề tài: Trò chơi trong môn toán lớp 1
tập thực
hành
Bài
1:
Viết
số
1,2,3
(7 - 8)

Bài
2:
Viết
số
vào
ô
trồng
(theo
mẫu)
(4 - 5)
Bài
3:
Viết
số
hoặc
vẽ
số chấm
tròn thích
hợp
(4 - 5)

thực hành đếm rồi đọc
ngợc lại( một, hai, hai,
một)(một, hai, ba, ba,
hai, một)
*Nghỉ giữa tiết
PP Luyện tập, thực
hành
* Hớng dẫn H viết một
dòng số 1, một dòng số
2, một dòng số 3
- Hớng dẫn H viết vào
bảng con
- Nhận xét điều chỉnh
- Giúp H yếu viết
đúng
- Kiểm tra nhận xét
-Hớng dẫn HS viết vào
vở bài tập
-GV kiểm tra, nhận xét
* Tập cho H nêu yêu cầu
bài tập
- Gợi ý giúp H làm bài
- Huy động kết quả

-Lắng nghe, ghi nhớ
-HS tập viết vào bảng
conHS khác nhận xét,
sửa sai

- Viết vào vở bài tập
-Lắng nghe, ghi nhớ
- 1-2 tập nêu yêu
cầu(Viết số vào ô trồng
theo mẫu)
- Làm bài vào vở
- Trình bày kết quả
(Hình 2: 2; H3:3;H4:1...)
- Lớp nhận xét

- Tập nêu yêu cầu(Viết
số hoặc vẽ số chấm tròn
thích hợp)
- Làm bài vào vở
- Nhận xét, chốt kiến - 1H làm ở bảng phụ
thức
Trình
bày
kết
- Hớng dẫn H nêu yêu quả(H1:1,2,3;
H2:
3
cầu bài tập
chấm, 2 chấm,1 chấm..)
- Lớp nhận xét

- Hớng dẫn gợi ý, yêu cầu
HS làm vào vở
*Trò chơi: - Giúp H yếu hoàn
(3 - 4 )

thành bài tập
- Nhận xét chữa chung
* Cho H chơi trò chơi
4.Củng cố nhận biết ra số lợng
- dặn dò nhanh
(3 - 4 )
- Nêu cách chơi, thời
gian
16

-Lắng nghe, ghi nhớ
- Các nhóm tham gia trò
chơi
- Lắng nghe


Đề tài: Trò chơi trong môn toán lớp 1
- Nhận xét, bình chọn
* Nhận xét giờ học dặn dò

Phần III: Kết Luận
Trên đây là những kinh nghiệm nhỏ bé đúc rút trong quá
trình dạy học toán lớp 1 của tôi. áp dụng trò chơi vào toán học
làm cho cô và trò không còn căng thẳng trong giảng dạy và học
tập. Học sinh nhiều em rất mong chờ đợc học toán, đón nhận
tiết toán một cách hào hứng. Nhiều em thật sự tiến bộ về học lực
và tự tin, mạnh dạn trong học tập. Mang lại niềm vui học tập cho
các em cũng chính là mang lại niềm vui cho chính bản thân tôi.
Tổ chức trò chơi trong toán học bản thân tôi thấy không
phức tạp, không phải chuẩn bị nhiều. Bài viết của tôi không

nhằm áp đặt trò chơi vào tất cả các bài học. Đó là những kinh
nghiệm nhỏ qua thời gian giảng dạy nghiên cứu theo phơng pháp
đổi mới lấy học sinh là trung tâm. Cho học sinh học theo tinh
thần Học mà chơi, chơi mà học. Tôi rất mong đợc sự đóng
góp ý kiến từ các bạn đồng nghiệp, ban giám hiệu nhà trờng để
góp thêm cho tôi những kinh nghiệm quý báu trong quá trình
giảng dạy.
Ngày 22 tháng 4 năm
2012
Ngời
viết

Phạm
Thị Hơng

17