Một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục đạo đwcs học sinh THCS

Sáng kiến kinh nghiệm 2009
A/ Đặt vấn đề:
uật Giáo dục năm 2005 đã xác định: Mục tiêu của giáo dục phổ
thông là giúp cho học sinh phát triển toàn diện về đạo đức, trí tuệ,
thẩm mỹ và các kỷ năng cơ bản nhằm hình thành nhân cách con ngời Việt
nam Xã hội chủ nghĩa, xây dựng t cách và trách nhiệm công dân Bởi
vậy, một trong những đổi mới của giáo dục và đào tạo hiện nay là tăng cờng
nhiệm vụ giáo dục đạo đức cho học sinh. Trong quá trình đất nớc tham gia
Hội nhập kinh tế quốc tế, bên cạnh những mặt tích cực đã tác động đến học
sinh phổ thông nói chung, học sinh THCS nói riêng thì nó còn làm phát sinh
những vấn đề mà mỗi một nhà trờng cũng nh mỗi một thầy cô giáo cần phải
hết sức quan tâm đó là bản sắc văn hóa dân tộc, nhân cách phẩm chất đạo
đức bị đe dọa. Khi đất nớc tham gia Hội nhập kinh tế Quốc tế thì học sinh
phổ thông chúng ta không sao tránh khỏi sự tiếp cận với những sản phẩm
văn hóa đồi trụy, phản nhân văn, gieo rắc lối sống tự do t sản, làm xói mòn
những giá trị đạo đức, thuần phong mỹ tục của dân tộc. Thấm nhuần lời dạy
của Bác Hồ kính yêu: Có tài mà không có đức là ngời vô dụng, có đức mà
không có tài thì làm việc gì cũng khó. Mặt khác, giáo dục đạo đức cho học
sinh có ý nghĩa hết sức quan trọng đối với một nhà trờng. Chất lợng giáo
dục đạo đức đợc coi trọng, có chất lợng và có hiệu quả thì kết quả giáo dục
toàn diện của nhà trờng đợc nâng lên vì chất lợng đạo đức của học sinh có
mối quan hệ hết sức mật thiết và có tác dụng thúc đẩy tới tất cả các mặt
giáo dục khác.
L
Với cơng vị là một cán bộ quản lý hiện đang làm nhiệm vụ chỉ đạo, điều
hành và tổ chức thực hiện mọi hoạt động của một trờng THCS, trớc tình
hình đổi thay và Hội nhập kinh tế Quốc tế của đất nớc, trớc diễn biến thiếu
tính ổn định, bền vững và thực trạng về chất lợng giáo dục đạo đức học sinh
Một số biện pháp
Nhằm nâng cao hiệu quả chất lợng giáo dục đạo đức học sinh THCS
1

Sáng kiến kinh nghiệm 2009
trong nhà trờng qua mấy năm gần đây. Sau nhiều năm trăn trở, suy t, nghiên
cứu tài liệu, cộng với sự giúp đỡ tận tình, đầy trách nhiệm của tập thể s
phạm nhà trờng. Đồng thời, trải qua một thời gian khá dài bản thân đã
không quản ngại khó khăn, vất vả để học hỏi, trao đổi kinh nghiệm ở các
bậc đàn anh, ở đồng chí, đồng nghiệp. Tất cả đó, đã đúc rút cho bản thân
một số biện pháp nhỏ sau đây để cùng với tập thể s phạm nhà trờng trong
năm học vừa qua đã thực sự đẩy lùi, làm hạn chế và có những chuyển biến
tích cực góp phần ổn định về chất lợng đạo đức cho học sinh, góp phần quan
trọng để nhà trờng nâng cao chất lợng giáo dục toàn diện.
B/ Thực trạng
chất l ợng giáo dục đạo đức học sinh c ủa nhà tr ờng trong
những năm tr ớc đây.
Qua tìm hiểu cũng nh theo dõi trên các phơng tiện thông tin đại chúng.
Hiện nay, một số bộ phận thanh thiếu niên có dấu hiệu sa sút nghiêm trọng
về phẩm chất đạo đức, nhu cầu cá nhân phát triển lệch lạc, kém ý thức trong
quan hệ cộng đồng, thiếu niềm tin trong cuộc sống. Tính kiên định, bản lĩnh
cá nhân, tính tự chủ bản thân còn nhiều hạn chế, do đó rất dễ bị lôi kéo vào
những việc làm xấu. Cũng từ đó, trong các nhà trờng phổ thông nói chung
và nhà trờng nói riêng hiện tợng học sinh vi phạm Điều lệ nhà trờng phổ
thông, nội quy trờng lớp, vi phạm t cách đạo đức có chiều hớng gia tăng.
Đội ngũ giáo viên chủ nhiệm, giáo viên bộ môn, các tổ chức đoàn thể trong
nhà trờng cha thật sự quan tâm đến giáo dục đạo đức cho học sinh. BGH,
các tổ chức đoàn thể trong nhà trờng chỉ giải quyết, xử lý khi học sinh vi
phạm. Giáo viên chủ nhiệm thiếu theo dõi uốn nắn, xử lý kịp thời và kiên
quyết xử lý những vi phạm của học sinh. Giáo viên bộ môn trong quá trình
giảng dạy chỉ chú trọng dạy tri thức khoa học của nhân loại mà quên việc
Một số biện pháp
Nhằm nâng cao hiệu quả chất lợng giáo dục đạo đức học sinh THCS
2

Sáng kiến kinh nghiệm 2009
giáo dục nhân cách cho học sinh, xem nhẹ hoặc không đặt yêu cầu cao đối
với môn giáo dục công dân, thiếu quan tâm đến việc giáo dục tình cảm đạo
đức cho học sinh. Từ những hạn chế chung của lứa tuổi học đờng kể trên đã
tác động và phần nào trực tiếp ảnh hởng không nhỏ đến chất lợng đạo đức
học sinh của nhà trờng trong những năm học vừa qua. Sự phản ánh đó đợc
thể hiện qua kết quả phân loại hạnh kiểm và số lợng học sinh cá biệt vi
phạm nghiêm trọng nội quy, Điều lệ nhà trờng phổ thông (L. Kém) qua các
năm học nh sau:
C/ Giải quyết vấn đề.
Giáo dục đạo đức cho học sinh là quá trình tác động có mục đích, có kế
hoạch của nhà trờng nói chung và của mỗi thầy cô giáo nói riêng đến học
sinh, nhằm làm cho nhân cách của học sinh đợc phát triển một cách đúng
đắn. Giúp cho học sinh có những hành vi, ứng xử đúng mực trong các mối
quan hệ: Mối quan hệ của cá nhân học sinh với xã hội, với những ngời sống
xung quanh; Mối quan hệ của cá nhân học sinh với lao động; Mối quan hệ
của cá nhân học sinh với chính bản thân mình. Để hình thành và rèn luyện
phẩm chất đạo đức cho học sinh trong năm học 2008 2009 nhà trờng đã
tập trung hớng tới những nhiệm vụ cơ bản sau đây:
+ Hình thành cho học sinh ý thức các hành vi ứng xử của bản thân phải phù
hợp với lợi ích xã hội; Giúp học sinh lĩnh hội đợc một cách đúng mức các
chuẩn mực đạo đức đợc quy định.
+ Biến kiến thức đạo đức của học sinh thành niềm tin và nhu cầu của mỗi
cá nhân để đảm bảo các hành vi cá nhân đợc thực hiện.
Một số biện pháp
Nhằm nâng cao hiệu quả chất lợng giáo dục đạo đức học sinh THCS
Năm học T. số Loại Tốt Loại Khá Loại TB Loại Yếu Loại Kém
SL % Sl % SL % SL % SL %
2005-2006 635
259

40.8
303
47.7
44
6.9
26
4.1
3
0.5
2006-2007 607
236
38.9
297
48.9
38
6.2
35
5.8
1
0.2
2007- 2008 596
239
40.1
288
48.3
44
7.4
23
3.9
2

0.3
3
Sáng kiến kinh nghiệm 2009
+ Bồi dỡng tình cảm đạo đức, tính tích cực và bền vững, các phẩm chất ý chí
để đảm bảo cho các hành vi luôn theo đúng các yêu cầu về đạo đức.
+ Rèn luyện thói quen hành vi đạo đức để trở thành bản tính tự nhiên của
mỗi cá nhân và duy trì lâu bền thói quen này.
+ Giáo dục cho học sinh kỹ năng lối sống, văn hóa ứng xử đúng mực thể
hiện sự tôn trọng, sự quý mến lẫn nhau với mọi ngời xung quanh.
Trên cơ sở những đặc điểm và thực trạng chất lợng đạo đức học sinh của
nhà trờng qua mấy năm học gần đây. Đồng thời, qua việc nghiên cứu và
tổng hợp, đúc rút kinh nghiệm từ thực tiễn công tác quản lý, chỉ đạo, điều
hành thực hiện nhiệm vụ giáo dục đạo đức cho học sinh trong năm học 2008
2009 với một số biện pháp nhỏ sau đây:
I/. Xây dựng nhà trờng một môi trờng thật tốt để giáo dục đạo đức cho học sinh.
Xây dựng nhà trờng một môi trờng thật tốt để giáo dục đạo đức cho học
sinh là một giải pháp hết sức quan trọng trong việc giáo dục đạo đức cho
học sinh. Cảnh quan môi trờng s phạm; trờng ra trờng; lớp ra lớp; thầy ra
thầy có vai trò chủ đạo, tiên quyết và định h ớng cho toàn bộ qúa trình
hình thành nhân cách cho học sinh và cũng là cơ hội, điều kiện tốt nhất để
nâng cao hiệu quả giáo dục đạo đức cho học sinh. Để thực hiện giải pháp
này bản thân đã tập trung chỉ đạo và thực hiện những vấn đề cơ bản sau:
1.1 Xây dựng môi trờng, cảnh quan nhà trờng Xanh Sạch đẹp.
Xây dựng môi trờng, cảnh quan nhà trờng Xanh Sạch đẹp là một trong
năm tiêu chí xây dựng trờng học thân thiện, học sinh tích cực. Xây dựng
môi trờng, cảnh quan nhà trờng Xanh Sạch đẹp là tổ chức, sắp xếp, tu sửa,
trang điểm khuôn viên cảnh quan nhà trờng để tất cả đều toát lên nội dung ý
nghĩa để giáo dục đạo đức cho học sinh. Là tạo nên bầu không khí giáo dục
toàn diện trong nhà trờng, trong mỗi lớp học: sôi nổi, hứng thú, say mê, tích
cực, tự giác tạo nên một phong cách sinh hoạt vui nhộn, đoàn kết, gắn bó,

Một số biện pháp
Nhằm nâng cao hiệu quả chất lợng giáo dục đạo đức học sinh THCS
4
Sáng kiến kinh nghiệm 2009
thân thiện, nghiêm túc thông qua các biểu hiện cơ bản: Nề nếp tốt; trật tự
tốt; ngăn nắp gọn gàng; nghiêm túc; có d luận tập thể tốt; ủng hộ cái tốt, cái
tiến bộ; phê phán cái sai, cái lạc hậu, có phong trào thi đua sôi nổi đúng thực
chất và có quan hệ tốt giữa các thành viên trong nhà trờng. Trong các mối
quan hệ phải thực sự đúng mực, hài hòa. Nhà trờng, giáo viên phải thơng
yêu, tôn trọng học sinh. Học sinh phải hết mực kính trọng thầy cô giáo; với
bạn bè thì luôn luôn đoàn kết, thân ái; giúp đỡ nhau để cùng nhau tiến bộ.
Để có đợc những nội dung trên bản thân đã thờng xuyên chỉ đạo tập thể
cán bộ, giáo viên và HS trong toàn trờng thực hiện những vấn đề sau đây:
1.1.1 Xây dựng nề nếp thi đua trong giáo viên và trong học sinh.
Cùng với BGH và tập thể giáo viên đã bàn bạc thảo luận xây dựng 10 nề
nếp thi đua, trong đó các nề nếp có tác dụng thiết thực nâng cao hiệu quả
giáo dục đạo đức cho học sinh nh: Nề nếp đi học đầy đủ, đúng giờ; Nề nếp
sinh hoạt đầu buổi học (15ph); nề nếp t cách và sinh hoạt Đội; nề nếp thực
hiện các điều cấm; nề nếp thực hiện an toàn giao thông, bảo vệ tài sản;
Với các nề nếp thi đua này hàng tuần giáo viên chủ nhiệm tổ chức lớp đánh
giá nhận xét u, khuyết điểm của tập thể và từng cá nhân để trên cơ sở đó
làm căn cứ xếp loại hạnh kiểm hàng tuần. Cũng từ các nề nếp thi đua đó
hàng tuần BGH sử dụng tiết chào cờ đánh giá nhận xét phong trào thi đua
của từng đơn vị lớp, biểu dơng những học sinh học tập tốt rèn luyện tốt trong
tuần và phê bình nhắc nhở những tập thể, học sinh còn vi phạm khuyết
điểm, phong trào thi đua còn hạn chế.
Với cán bộ, giáo viên tại hội nghị công nhân viên chức đầu năm học đã
cùng nhau xây dựng và thống nhất biểu quyết thông qua thực hiện 22 nội
dung lợng hóa chỉ thị 40 của Ban bí th làm tiêu chí thi đua, làm căn cứ phân
loại giáo viên hàng tháng, hàng kỳ và cả năm học.

Một số biện pháp
Nhằm nâng cao hiệu quả chất lợng giáo dục đạo đức học sinh THCS
5
Sáng kiến kinh nghiệm 2009
1.1.2. Thờng xuyên duy trì và thực hiện tốt nề nếp trực nhật vệ sinh, giữ
gìn môi trờng Xanh sạch đẹp.
Để thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ này trớc hết bản thân đã cùng với các
đồng chí trong nhóm hành chính xây dựng kế hoạch mua sắm các vật dụng,
vật t cần thiết để trang bị cho các đơn vị lớp. Đồng thời cùng với đội ngũ
giáo viên chủ nhiệm thờng xuyên theo dõi đôn đốc các tập thể lớp hàng
ngày thực hiện nhiệm vụ quét dọn, lau chùi, sắp xếp: phòng học, các phòng
chức năng sạch sẽ, gọn gàng ngăn nắp. Đặc biệt bố trí mỗi ngày một đơn vị
lớp làm nhiệm vụ trực ban quét dọn sân trờng, đờng đi lối lại, các dãy nhà vệ
sinh Giao chỉ tiêu cụ thể cho các lớp th ờng xuyên có nhiệm vụ chăm sóc
bồn hoa, thảm cỏ, trồng cây xanh
1.2 Xây dựng cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ dạy tốt và học tốt.
Để thực hiện khả thi giải pháp này bản thân đã thực hiện có hiệu quả công
tác tham mu với cấp ủy Đảng, chính quyền địa phơng, Hội cha mẹ học sinh
để ngay từ đầu năm học cơ sở vật chất của nhà trờng đợc xây dựng, tu sửa
kịp thời, những trang thiết bị, tài liệu tham khảo đợc mua sắm bổ sung đầy
đủ. Năm học 2008 - 2009 chính quyền địa phơng, Hội phụ huynh đã chi gần
100 triệu đồng để xây dựng các công trình vệ sinh cho cán bộ giáo viên và
học sinh; Nâng cấp nhà công vụ cho giáo viên ở xa đến công tác tại trờng, tu
sửa phòng học, phòng chức năng, mua bổ sung tài liệu tham khảo, hóa chất,
đồ dùng thiết bị dạy học. Hoạt động xã hội hóa giáo dục đ ợc củng cố và
nâng lên đã góp phần không nhỏ thúc đẩy chất lợng giáo dục toàn diện của
nhà trờng. Song song với nhiệm vụ tham mu để có đợc cơ sở vật chất, trang
thiết bị phục vụ giảng dạy và học tập bản thân đã hợp đồng giao trách nhiệm
cho bảo vệ trờng thờng xuyên có mặt tại trờng để trông giữ, bảo vệ cơ sở vật
chất, tài sản của nhà trờng của giáo viên và của học sinh. Mặt khác, vào đầu

năm học BGH, giáo viên chủ nhiệm, bảo vệ trờng đến tận từng phòng học
Một số biện pháp
Nhằm nâng cao hiệu quả chất lợng giáo dục đạo đức học sinh THCS
6
Sáng kiến kinh nghiệm 2009
giao ký biên bản bàn giao cơ sở vật chất, các tài sản đợc trang bị trong
phòng học để sử dụng và bảo quản, giữ gìn. Đồng thời cũng giao trách
nhiệm cho cán bộ hành chính và đặt yêu cầu cụ thể với giáo viên bộ môn khi
sử dụng, bảo quản các thiết bị dạy học phải tuân thủ tuyệt đối ý thức sử
dụng có hiệu quả, giữ gìn, bảo quản tốt các thiết bị dạy học.
1.3 Nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền và lấy các tấm gơng đạo
đức tốt để giáo dục học sinh.
Thông qua nội dung chơng trình hoạt động ngoài giờ lên lớp, thông qua
các buổi ngoại khóa theo chủ đề, chủ điểm (15/10; 20/11; 3/2; 26/3; 30/4/;
19/5) để tuyên truyền giáo dục cho các em những phẩm chất đạo đức, lý t-
ởng cách mạng của các bậc vĩ nhân tiền bối; những phẩm chất đạo đức trong
sáng mang đậm bản sắc đạo đức truyền thống dân tộc Việt nam đó là truyền
thống đoàn kết chống thiên tai; chống thù trong giặc ngoài; là tinh thần yêu
quê hơng, đất nớc, con ngời Việt nam; là đạo lý uống nớc nhớ nguồn, tôn s
trọng đạo đó là truyền thống thiếu niên và nhi đồng Việt nam luôn luôn
khắc sâu vào trái tim mình học tập và rèn luyện theo Năm điều Bác Hồ
dạy Đồng thời cũng thông qua ch ơng trình ngoại khóa hoặc sử dụng một
phần thời gian tiết chào cờ đầu tuần để biểu dơng, khen ngợi những gơng
mặt học sinh của nhà trờng có hành vi đạo đức chuẩn mực làm tấm gơng
sáng để học sinh trong toàn trờng noi theo và học tập.
1.4 Phối hợp với gia đình, các tổ chức đoàn thể trong và ngoài nhà trờng
để giáo dục đạo đức cho học sinh.
Đây là một giải pháp nhằm giúp cho giáo viên nắm bắt thêm nguồn thông
tin về sự rèn luyện đạo đức của ngời học sinh; Mặt khác, giải pháp này còn
tăng thêm sức mạnh và có hỗ trợ tích cực để giáo viên cũng nh nhà trờng có

điều kiện nâng cao chất lợng giáo dục đạo đức cho học sinh. Với ý nghĩa đó
thời gian qua bản thân đã chủ động phối hợp với các tổ chức: Công đoàn;
Một số biện pháp
Nhằm nâng cao hiệu quả chất lợng giáo dục đạo đức học sinh THCS
7