Luận văn thạc sỹ - Hoàn thiện tổ chức công tác kế toán tại Cục Hải quan Hà Nam Ninh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN

PHẠM KHƯƠNG DUY

HOÀN THIỆN
TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN TẠI
CỤC HẢI QUAN HÀ NAM NINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ KẾ TOÁN

Hà Nội - Năm 2019
1


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN

PHẠM KHƯƠNG DUY

HOÀN THIỆN
TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN TẠI
CỤC HẢI QUAN HÀ NAM NINH
Chuyên ngành: Kế toán, Kiểm toán và Phân tích
Mã Ngành: 8340301

LUẬN VĂN THẠC SĨ KẾ TOÁN

Người hướng dẫn khoa học:
PGS.TS TRẦN VĂN THUẬN

Hà Nội - Năm 2019
2


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình do tôi tự nghiên cứu. Luận văn được
hoàn thành dưới sự giúp đỡ, hướng dẫn của PGS.TS Trần Văn Thuận; các số
liệu trong luận văn là hoàn toàn khoa học, có cơ sở rõ ràng và trung thực; kết
luận của luận văn chưa từng được công bố trong các công trình khác.

Tác giả luận văn

Phạm Khương Duy

3


LỜI CẢM ƠN
Luận văn này được thực hiện tại Trường Đại học Kinh Tế Quốc Dân.
Để hoàn thành được luận văn này tôi đã nhận được rất nhiều sự động
viên, giúp đỡ của nhiều cá nhân và tập thể.
Trước hết, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến PGS.TS. Trần Văn
Thuận đã hướng dẫn tôi thực hiện nghiên cứu của mình. Xin cùng bày tỏ lòng
biết ơn chân thành tới các thầy cô giáo, người đã đem lại cho tôi những kiến
thức bổ trợ vô cùng có ích trong những năm học vừa qua.Cũng xin gửi lời
cảm ơn chân thành tới Ban Giám Hiệu, phòng Đào tạo sau đại học, Đại học
kinh tế Quốc Dân, Viện Kế toán- Kiểm toán đã tạo điều kiện cho tôi trong quá
trình học tập.
Tác giả cũng xin cảm ơn Ban lãnh đạo, các cán bộ của Cục Hải Quan Hà
Nam Ninh đã nhiệt tình giúp đỡ Tác giả trong quá trình tìm hiểu điều tra, phỏng

vấn và thu thập số liệu phục vụ cho quá trình thực hiện nghiên cứu này
Học viên cao học

Phạm Khương Duy

4


MỤC LỤC

5


DANH MỤC CÁC CHỮ VIÉT TẮT
BCQT
BCTC
BHXH
BHYT
CNTT
CĐTK
KP
KTQT
NSNN
TK
TP
TSCĐ
XNK
CBCCVC
XDCB
SXDV

HĐSN
NN
HCSN
KBNN

6

Báo cáo quyết toán
Báo cáo tài chính
Bảo hiểm xã hội
Bảo hiểm y tế
Công nghệ thông tin
Cân đối tài khoản
Kinh phí
Kế toán quản trị
Ngân sách Nhà nước
Tài khoản
Thành phố
Tài sản cố định
Xuất nhập khẩu
Cán bộ công chức viên chức
Xây dựng cơ bản
Sản xuất dịch vụ
Hoạt động sự nghiệp
Nhà nước
Hành chính sự nghiệp
Kho bạc nhà nước


DANH MỤC SƠ ĐỒ BẢNG BIỂU

7


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN

PHẠM KHƯƠNG DUY

HOÀN THIỆN
TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN TẠI
CỤC HẢI QUAN HÀ NAM NINH
Chuyên ngành: Kế toán, Kiểm toán và Phân tích
Mã Ngành: 8340301

TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ

Hà Nội - Năm 2019
8


9

TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ
CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU “HOÀN THIỆN TỔ
CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN TẠI CỤC HẢI QUAN HÀ NAM NINH”
Tính cấp thiết của đề tài
Công tác kế toán tại Cục Hải quan Hà Nam Ninh được tuân thủ theo
chế độ kế toán của đơn vị hành chính sự nghiệp, nhưng do đặc thù riêng của
ngành nên công tác kế toán cũng có một số vấn đề bất cập cần phải xem xét,

sửa đổi, bổ sung cho phù hợp, như:
i) Về công tác tổ chức chứng từ, khâu kiểm tra chứng từ tại đơn vị thực
hiện chưa chặt chẽ và việc lưu trữ chứng từ chưa khoa học hợp lý.
ii) Việc phản ánh một số nghiệp vụ kinh tế phát sinh không bản chất,
đúng mục lục NSNN; việc kiểm tra đối chiếu chưa bảo đảm thường xuyên và
chặt chẽ.
iii) Báo cáo tài chính chỉ mang tính báo cáo mà chưa đi sâu thuyết
minh, phân tích tình hình sử dụng kinh phí, chưa chỉ ra kết quả đạt được và
vướng mắc trong quá trình điều hành, sử dụng kinh phí.
iv) Hạn chế về trình độ cán bộ công chức làm kế toán
Xuất phát từ thực tế này,trong phạm vi nghiên cứu của luận văn thạc sĩ
tác giả muốn đi sâu nghiên cứu vấn đề, đưa ra thực trạng và đánh giá thực
trạng để từ đó đưa ra những giải pháp hoàn thiện tổ chức công tác kế toán tại
Cục Hải quan Hà Nam Ninh nhằm cung cấp thông tin kịp thời, chính xác cho
các nhà quản lý, là cơ sở cho nghiệp vụ hải quan hoạt động một cách hiệu
quả. Đây là cũng là yêu cầu cấp thiết, mang tính thời sự khi cơ chế quản lý tài
chính và biên chế ngành Hải quan giai đoạn 2016 -2020 có hiệu lực thi hành
từ ngày 01 tháng 5 năm 2016. Vì vậy, tác giả chọn đề tài: “Hoàn thiện tổ
chức công tác kế toán tại Cục Hải quan Hà Nam Ninh” làm đề tài luận văn
của mình.
9


10

Mục tiêu nghiên cứu
Nghiên cứu đề tài nhằm vào các mục tiêu cụ thể sau:
- Hệ thống hóa và góp phần làm sáng tỏ hơn các vấn đề lý luận cơ bản
về tổ chức công tác kế toán trong đơn vị hành chính sự nghiệp.
- Phân tích, đánh giá thực trạng tổ chức công tác kế toán trong Cục Hải

quan Hà Nam Ninh.
- Qua đó đề xuất các giải pháp hoàn thiện tổ chức công tác kế toán
trong Cục Hải quan Hà Nam Ninh nhằm nâng cao chất lượng hoạt động tổ
chức kế toán và thông tin kế toán trong đơn vị.
Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp tiếp cận:
- Phương

pháp thu thập dữ liệu:

* Các tài liệu, dữ liệu cần thu thập bao gồm:
* Các phương pháp thu thập dữ liệu:
Kết cấu của Luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, phụ lục và danh mục tài liệu tham khảo,
luận văn được kết cấu thành bốn chương:
Chương 1: Giới thiệu Đề tài nghiên cứu “Hoàn thiện tổ chức công tác
kế toán tại Cục Hải quan Hà Nam Ninh”
Chương 2: Cơ sở lý luận về tổ chức công tác kế toán tại các đơn vị
hành chính
Chương 3: Thực trạng tổ chức công tác kế toán tại Cục Hải quan Hà
Nam Ninh
Chương 4: Thảo luận kết quả nghiên cứu và các giải pháp hoàn thiện tổ
chức công tác kế toán tại Cục Hải quan Hà Nam Ninh.

10


11

CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ

TOÁN TẠI CÁC ĐƠN VỊ HÀNH CHÍNH
Đặc điểm hoạt động và cơ chế quản lý tài chính của các đơn vị hành
chính ảnh hưởng đến tổ chức công tác kế toán
Khái niệm và phân loại đơn vị hành chính
Đơn vị hành chính sự nghiệp (HCSN) là đơn vị được cấp có thẩm
quyền ban hành quyết định thành lập nhằm thực hiện một nhiệm vụ chuyên
môn nhất định hay quản lý Nhà nước về một hoạt động nào đó (Giáo dục, Y
tế, Văn hóa, Thể thao,...) hoạt bằng nguồn kinh phí Nhà nước cấp toàn bộ hay
cấp một phần, và các nguồn khác đảm bảo chi phí hoạt động thường xuyên
theo nguyên tắc không bồi hoàn trực tiếp.
Đặc điểm hoạt động của đơn vị hành chính
Các đơn vị HCSN do cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép thành
lập, có tư cách pháp nhân, có tài khoản, con dấu riêng thực hiện chức năng
quản lý nhà nước hoặc cung cấp sản phẩm, dịch vụ công trong các ngành, lĩnh
vực theo quy định của pháp luật phục vụ cho sự nghiệp phát triển kinh tế, xã
hội hoặc đảm bảo an ninh quốc phòng.
Khái niệm, đặc điểm quản lý kế toán của các đơn vị HCSN
- Khái niệm
Kế toán HCSN là công việc tổ chức hệ thống thông tin bằng số liệu để
quản lý và kiểm soát nguồn kinh phí, tình hình sử dụng, quyết toán kinh phí,
tình hình quản lý và sử dụng các loại vật tư, tài sản công; tình hình chấp hành
dự toán thu chi và thực hiện các tiêu chuẩn, định mức của Nhà nước ở đơn vị.
- Đặc điểm
Do tính chất, đặc điểm hoạt động của các đơn vị HCSN rất đa dạng,
phức tạp, phạm vi rộng và chủ yếu chi cho hoạt động của các đơn vị này được
trang trải thông qua nguồn kinh phí cấp phát của Nhà nước. Xuất phát từ đặc
điểm nguồn kinh phí bảo đảm sự hoạt động theo chức năng của các đơn vị
11

12

HCSN và yêu cầu tăng cường quản lý kinh tế tài chính của bản thân đơn vị,
cơ quan chủ quản mà chế độ kế toán đơn vị HCSN có những đặc điểm riêng.
Tổ chức công tác kế toán trong đơn vị HCSN
Tổ chức công tác kế toán nói chung và tổ chức công tác kế toán trong
các đơn vị sự nghiệp công lập nói riêng là một hoạt động đóng vai trò quyết
định đến tính hiệu quả, chất lượng làm việc của bộ phận kế toán. Việc hiểu rõ
về đặc điểm của bộ máy kế toán trong các đơn vị sự nghiệp công lập sẽ giúp
các nhà quản lý thiết lập được một bộ phận kế toán khoa học, tiết kiệm và
chặt chẽ. Cụ thể như sau:
Tổ chức lập dự toán: Tổ chức chứng từ kế toán; Tổ chức hệ thống tài
khoản kế toán; Tổ chức hệ thống sổ kế toán; Tổ chức hệ thống báo cáo kế
toán; Tổ chức công tác kiểm tra kế toán
CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN
TẠI CỤC HẢI QUAN HÀ NAM NINH
Tổng quan về Cục Hải quan Hà Nam Ninh
Quá trình hình thành và phát triển của Cục Hải quan Hà Nam Ninh
Cục Hải quan Hà Nam Ninh được thành lập theo Quyết định số
546/QĐ-TTg ngày 04/4/2016 của Thủ tướng chính phủ. Địa bàn quản lý của
Cục Hải quan Hà Nam Ninh bao gồm 03 tỉnh Hà Nam, Nam Định, Ninh Bình
thuộc đồng bằng sông Hồng, gần kề với vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ, nằm
trên trục giao thông quan trọng xuyên Bắc Nam chạy qua, có mạng lưới giao
thông đầy đủ và liên kết chặt chẽ với các khu vực lân cận. Những năm gần
đây, các tỉnh Hà Nam, Nam Định, Ninh Bình có tốc độ tăng trưởng kinh tế
cao, giá trị hàng xuất nhập khẩu liên tục tăng trên 10% mỗi năm.
Trong quá trình phát triển và trưởng thành, Cục Hải quan Hà Nam Ninh
đã tuân thủ nghiêm túc chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, quy
trình nghiệp vụ của Ngành; phối hợp chặt chẽ với các ngành ở địa phương;
12

13

coi trọng công tác kiểm tra, thanh tra và đặc biệt là đề cao trách nhiệm tự
kiểm tra ở từng cơ sở, từng phần hành công tác; chăm lo việc đào tạo và đào
tạo lại đội ngũ cán bộ chủ chốt, CBCC và HĐLĐ 68 (hơn 80% CBCC có trình
độ đại học và sau đại học), quan tâm xây dựng và giữ gìn khối đoàn kết nội
bộ; Thực hiện công bằng, công khai chính sách cán bộ. Bộ máy tổ chức từng
bước được mở rộng và hoàn thiện, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ chuyên nghiệp
hoá, hiện đại hoá ngành Hải quan.
Đặc điểm tổ chức quản lý của Cục Hả quan Hà Nam Ninh
Cơ cấu tổ chức của Cục Hải quan Hà Nam Ninh, gồm:
- Lãnh đạo Cục: 01 Cục trưởng và 02 Phó Cục trưởng.
- 06 đơn vị thuộc và trực thuộc Cục gồm: 03 Chi cục Hải quan (Chi cục
Hải quan Ninh Bình, Chi cục Hải quan Hà Nam, Chi cục Hải quan Nam
Định); 01 Đội kiểm soát hải quan; 02 phòng tham mưu giúp việc (Phòng
Nghiệp vụ, Văn phòng Cục).
Đặc điểm tổ chức kế toán tại Cục Hải quan Hà Nam Ninh
NSNN là nguồn lực để đảm bảo thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của
Nhà nước và phát triển quốc gia. Vì vậy, tập trung quản lý nền tài chính quốc
gia, xây dựng NSNN lành mạnh, củng cố kỷ luật tài chính, sử dụng tiết kiệm
và có hiệu quả NSNN để phát triển nền kinh tế xã hội là yêu cầu quan trọng
đối với việc quản lý tài chính.
Thực trạng công tác kế toán tại Cục Hải quan Hà Nam Ninh
Thực trạng lập dự toán tại Cục Hải quan Hà Nam Ninh
Tất cả các cấp đều cùng tham gia vào quá trình lập dự toán, thu hút
được trí tuệ, kinh nghiệm của các cấp trong việc lập dự toán tạo ra dự toán có
tính chính xác, có tính khả thi cao. Lập dự toán thu NSNN; Dự toán thu lệ phí
Hải quan; Lập dự toán chi NSNN

Thực trạng tổ chức chúng từ kế toán tại Cục Hải quan Hà Nam Ninh
Hệ thống chứng từ có vai trò quan trọng trong việc cung cấp thông tin
13


14

thường xuyên cho quản lý, là cơ sở để các đơn vị HCSN thuộc Bộ Tài chính
nói chung và Tổng cục Hải quan nói riêng tổ chức tốt công tác kế toán. Qua
khảo sát thực tế, tại Cục Hải quan Hà Nam Ninh đã căn cứ vào hệ thống
chứng từ kế toán ban hành tại Quyết định 19/2006/QĐ- BTC ngày 30/3/2006
của Bộ trưởng Bộ Tài chính và Thông tư số 185/2010/TTBTC ngày
15/11/2010 kết hợp với các đặc điểm cụ thể của đơn vị mình về số lượng và
loại nghiệp vụ kinh tế phát sinh để tổ chức hệ thống chứng từ kế toán phù
hợp, phản ánh đúng và đầy đủ quá trình tiếp nhận, sử dụng và quyết toán kinh
phí.
Việc tổ chức hạch toán ban đầu, lập chứng từ kế toán để ghi nhận các
nghiệp vụ kinh tế phát sinh:
Việc tổ chức kiểm tra, hoàn chỉnh chứng từ kế toán:
Về tổ chức luân chuyển chứng từ kế toán
Về tổ chức bảo quản, lưu trữ, tiêu hủy chứng từ kế toán
Thực trạng tổ chức hệ thống tài khoản kế toán
Hệ thống tài khoản kế toán trong Ngành Hải quan nói chung và Cục hải

quan Hà Nam Ninh nói riêng được xây dựng trên cơ sở hệ thống tài khoản ban
hành theo Quyết định 19/2006/QĐ-BTC ngày 30/3/2006 của Bộ trưởng Bộ Tài
chính và Thông tư 185/2010/TT-BTC ngày 15/11/2010 của Bộ Tài chính về sửa đổi
bổ sung Quyết định 19 nên phần lớn đã phản ánh được các nghiệp vụ kinh tế phát
sinh gắn với hoạt động của đơn vị. Các tài khoản đều được lựa chọn và xây dựng
nội dung, phương pháp ghi chép cụ thể trên cơ sở hệ thống tài khoản do Nhà nước

ban hành.
Thực trạng tổ chức hệ thống sổ kế toán
14


15

Hệ thống sổ kế toán tại Cục hải quan Hà Nam Ninh được áp dụng hình
thức ghi sổ Nhật ký chung trên phần mềm kế toán hành chính sự nghiệp
IMAS bao gồm các sổ kế toán tổng hợp và sổ kế toán chi tiết theo quy định
của chế độ kế toán hiện hành. Bên cạnh đó Cục sử dụng thêm một số loại sổ
thống nhất với hệ thống tài khoản kế toán chi tiết nhằm đáp ứng yêu cầu quản
lý của Lãnh đạo Cục hải quan Hà Nam Ninh . Về cơ bản nó đã đáp ứng được
yêu cầu quản lý của kế toán tài chính trong việc lập các mẫu sổ bắt buộc.
Thực trạng xây dựng hệ thống sổ kế toán tổng hợp và sổ kế toán chi tiết
tại Cục hải quan Hà Nam Ninh .
Thực trạng Tổ chức ghi chép các nghiệp vụ kinh tế tài chính phát sinh
tại Cục
Thực trạng tổ chức lập và phân tích báo cáo kế toán
Căn cứ theo hướng dẫn hàng năm của Bộ Tài chính và Tổng cục Hải
quan về việc quyết toán tài chính, các đơn vị dự toán cấp ba trong ngành Hải
quan phải lập các loại bảng biểu khác nhau theo mẫu chung và thống nhất
trong toàn ngành. Trong năm 2018, các loại báo cáo Cục Hải quan Hà Nam
Ninh phải lập gồm: Bảng cân đối tài khoản; Báo cáo tổng hợp tình hình quân
số, hệ số lương, hệ số phụ cấp; Tổng hợp tình hình kinh phí; Báo cáo tổng
hợp tình hình thu chi các quỹ, nguồn vốn XDCB từ NSTT và các nguồn trong
thanh toán; Báo cáo tăng, giảm tài sản cố định; Báo cáo kết quả hoạt động có
thu; Báo cáo số dư công nợ một số tài khoản; Bảng kiểm kê quỹ tiền mặt;
Bảng chi tiết số chi quyết toán NSNN; Tình hình thực hiện quyết toán chi
NSNN (nguồn NSNN và Lệ phí Hải quan); Bảng chi tiết số chi sửa chữa tài

sản; Bảng chi tiết số chi mua sắm, đầu tư XDCB; Chi tiết kinh phí đã quyết
toán chuyển năm sau nội dung MSSC và XDCB; Báo cáo kinh phí đã nhận,
đã rút về chưa sử dụng chuyển năm sau; Bảng quyết toán tiết kiệm kinh phí
thường xuyên; Bảng chi tiết chi thường xuyên và kinh phí tiết kiệm theo mục
15


16

lục ngân sách; Bảng đối chiếu dự toán kinh phí ngân sách cấp theo hình thức
rút dự toán tại KBNN; Bản xác nhận số dư tài khoản tiền gửi tại KBNN;
Danh mục các gói thầu mua sắm và Thuyết minh báo cáo tài chính.
Thực trạng tổ chức kiểm tra kế toán

Kiểm tra chứng từ kế toán:
Kiểm tra việc ghi sổ kế toán và tài khoản kế toán:
Kiểm tra các báo cáo kế toán:
Kiểm tra việc chấp hành chế độ quản lý, sử dụng kinh phí, tài sản nhà
nước do ngân sách cấp và các khoản thu sự nghiệp tại đơn vị.
Kiểm tra việc tổ chức công tác kế toán
CHƯƠNG 4: HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KẾ TOÁN TẠI
CỤC HẢI QUAN HÀ NAM NINH
Đánh giá công tác kế toán tại Cục Hải quan Hà Nam Ninh
Những kết quả đạt được
* Công tác lập dự toán về cơ bản đã tuân theo quy định của Nhà nước;
đáp ứng kinh phí cho hoạt động của Cục Hải quan Hà Nam Ninh.
* Về tổ chức thực hiện công tác kế toán:
Về chứng từ kế toán: Cục đã lựa chọn hệ thống chứng từ phù hợp, bên
cạnh việc áp dụng các chứng từ theo mẫu, đơn vị đã sáng tạo trong việc xây
dựng các chứng từ đặc thù, bổ sung thêm một số nội dung cần thiết cho các

loại chứng từ theo yêu cầu quản lý.
Về tổ chức tài khoản kế toán: Hệ thống tài khoản áp dụng tại Cục tương
đối đầy đủ, các khoản chi được hạch toán đúng nghiệp vụ kinh tế phát sinh,
giúp cho đơn vị theo dõi và quản lý các khoản chi được chính xác.
Về tổ chức hệ thống sổ kế toán: Hệ thống sổ sách đang được áp dụng
16


17

khá phù hợp với hình thức sổ kế toán đã được đơn vị lựa chọn. Phần mềm kế
toán được xây dựng trên nguyên tắc phù hợp với hình thức sổ kế toán đó.
Về phần mềm kế toán IMASTC: sau khi phần mềm này được đưa vào
sử dụng thì công tác kế toán được đơn giản hoá rất nhiều.
* Về tổ chức hệ thống báo cáo kế toán: Báo cáo kế toán được lập rõ ràng,
số liệu kế toán đầy đủ nhanh chóng kịp thời phục vụ cho công tác quản lý.
Những tồn tại
* Về công tác lập dự toán
* Về tổ chức thực hiện công tác kế toán - Chứng từ kế tóan:
* Về hệ thống báo cáo kế toán:
* Về kiểm tra kế toán:
Yêu cầu về cơ sở hoàn thiện công tác kế toán tại Cục Hải quan Hà
Nam Ninh
Yêu cầu hoàn thiện công tác kế toán tại Cục Hải quan Hà Nam Ninh
Thứ nhất, hoàn thiện công tác kế toán phải đảm bảo tuân thủ các quy
định của Luật Kế toán, chế độ kế toán hiện hành và các văn bản hướng dẫn thi
hành Luật, vừa phải phù hợp và tiếp cận với các thông lệ kế toán quốc tế.
Thứ hai, hoàn thiện tổ chức công tác kế toán phải đảm bảo phù hợp với
đặc điểm hoạt động của đơn vị.
Thứ ba, hoàn thiện công tác kế toán phải tiến hành ở tất cả các khâu,

các phần hành.
Thứ tư, cung cấp thông tin cho yêu cầu quản lý trong nội bộ Cục Hải
quan Hà Nam Ninh.
Thứ năm, hoàn thiện công tác kế toán phải trên cơ sở ứng dụng công
nghệ thông tin hiện đại, đảm bảo tiết kiệm chi phí kế toán, nâng cao năng suất
lao động kế toán.
Một số giải pháp hoàn thiện công tác kế toán tại Cục Hải Quan Hà
Nam Ninh
17


18

Hoàn thiện về tổ lập dự toán kế toán
Hoàn thiện tổ chức chứng từ kế toán
Hoàn thiện tổ chức hệ thống tài khoản kế toán
Hoàn thiện tổ chức hệ thống sổ kế toán
Hoàn thiện tổ chức báo cáo kế toán
Hoàn thiện về kiểm tra kế toán
Điều kiện thực hiện giải pháp hoàn thiện tổ chức công tác kế toán tại
Cục Hải quan Hà Nam Ninh: Đối với các cơ quan quản lý cấp trên; Đối với
Cục Hải quan Hà Nam Ninh

KẾT LUẬN
Trên cơ sở nghiên cứu, phân tích về lý luận cũng như thực tiễn, luận
văn “Hoàn thiện tổ chức công tác kế toán tại Cục Hải quan Hà Nam Ninh”
đã giải quyết được một số nội dung sau:
- Luận văn đã góp phần làm rõ những vấn đề cơ bản về tổ chức kế toán
tại các đơn vị HCSN hiện nay.
- Luận văn đã trình bày và phân tích thực trạng tổ chức kế toán trong

chế độ kế toán áp dụng; từ đó rút ra những vấn đề còn tồn tại cần phải hoàn
thiện hơn nữa nhằm phát huy được vai trò của kế toán trong công tác quản lý
tại Cục Hải Quan hà nam Ninh.
Luận văn đã đề cập đến những yêu cầu, nội dung hoàn thiện tổ chức kế
toán của chế độ dựa vào nội dung kế toán đồng thời cũng đưa ra một số ý kiến
đề xuất hoàn thiện tổ chức công tác kế toán Cục Hải Quan Hà Nam Ninh.
Luận văn đã đáp ứng cơ bản mục tiêu nghiên cứu. Tác giả hi vọng
những đề xuất của tác giả trong luận văn sẽ là những gợi ý để Cục Hải Quan
18


19

Hà Nam Ninh xem xét và lựa chọn các giải pháp phù hợp để hoàn thiện tổ
chức công tác kế toán, góp phần nâng cao chất lượng quản lý tài chính, đưa kế
toán thực sự là công cụ quản lý kinh tế tài chính.
Mặc dù đã đạt được một số kết quả nhất định nhưng do thời gian và trình
độ còn hạn chế nên luận văn không thể tránh khỏi những thiếu sót. Với mong
muốn góp phần hoàn thiện tổ chức công tác kế toán, tác giả rất mong nhận
được nhiều ý kiến đóng góp, bổ sung của các thầy cô và các cá nhân quan tâm
để luận văn được hoàn thiện hơn.
Luận văn được hoàn thành với sự giúp đỡ tận tình của Lãnh đạo và phòng
Kế toán của Cục Hải Quan Hà Nam Ninh, Viện Sau đại học và các thầy, cô
trong Viện Kế Toán Kiểm toán của Trường Đại học Kinh Tế Quốc Dân, đặc biệt
là PGS.TS Trần Văn Thuận - Người hướng dẫn khoa học trong suốt thời gian
tác giả hoàn thành luận văn này.

19

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN

PHẠM KHƯƠNG DUY

HOÀN THIỆN
TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN TẠI
CỤC HẢI QUAN HÀ NAM NINH
Chuyên ngành: Kế toán, Kiểm toán và Phân tích
Mã Ngành: 8340301

LUẬN VĂN THẠC SĨ KẾ TOÁN

Người hướng dẫn khoa học:
PGS.TS TRẦN VĂN THUẬN

Hà Nội - Năm 2019
20


21

CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU
“HOÀN THIỆN TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN TẠI
CỤC HẢI QUAN HÀ NAM NINH”
1.1. Tính cấp thiết của đề tài
Trong quá trình hoạt động, các đơn vị hành chính sự nghiệp (HCSN)
phải chấp hành nghiêm chỉnh Luật Ngân sách Nhà nước (NSNN), các tiêu
chuẩn định mức, các qui định về chế dộ kế toán HCSN do Nhà nước ban
hành. Điều này nhằm đáp ứng yêu cầu quản lý kinh tế - tài chính, tăng cường

quản lý kiểm soát chi quỹ Ngân sách Nhà nước, quản lý tài sản công, nâng
cao hiệu quả quản lý ở các đơn vị HCSN. Công tác kế toán trong các đơn vị
HCSN phải cung cấp thông tin phục vụ quản lý và kiểm soát nguồn kinh phí,
tình hình sử dụng quyết toán kinh phí, tìh hình chấp hành dự toán thu, chi và
thực hiện các tiêu chuẩn định mức của Nhà nước ở các đơn vị.
Kế toán HCSN là việc tổ chức hệ thống thông tin bằng số liệu để quản
lý và kiểm soát nguồn kinh phí, tình hình sử dụng và quyết toán kinh phí, tình
hình quản lý và sử dụng các loại vật tư, tài sản công, tình hình chấp hành dự
toán thu chi và thực hiện các tiêu chuẩn, định mức của Nhà nước ở đơn vị
HCSN. Do sử dụng NSNN và được xem là công cụ sắc bén trong việc quản lý
NSNN, góp phần vào việc sử dụng vốn một cách tiết kiệm và hiệu quả cao,
công tác kế toán tại các đơn vị HCSN không chỉ quan trọng đối với chính các
đơn vị này mà còn quan trọng đối với điều hành NSNN. Vì thế, công tác kế
toán trong đơn vị hành chính phải đảm bảo được tính thống nhất giữa kế toán
và yêu cầu quản lý của nhà nước và đơn vị; đảm bảo sự thống nhất về nội
dung, phương pháp của kế toán với các chế độ kế toán hiện hành của Nhà
nước; đảm bảo sự phù hợp với đặc thù của đơn vị. Trong những năm gần đây,
với sự phát triển không ngừng của nền kinh tế thì các đơn vị hành chính sự
nghiệp (HCSN) cũng từng bước phát triển và ổn định.
21


22

Với vai trò đó, công tác kế toán trong các đơn vị HCSN phải có kế
hoạch tổ chức công tác bằng số liệu để quản lý và để kiểm soát nguồn kinh
phí; Tình hình sử dụng quyết toán kinh phí; Tình hình quản lý và sử dụng các
loại vật tư tài sản công; Tình hình chấp hành dự toán thu, chi và thực hiện các
tiêu chuẩn định mức của Nhà nước ở đơn vị HCSN.
Cục Hải quan Hà Nam Ninh là cơ quan hành chính, trực thuộc Tổng

cục Hải quan, có chức năng tổ chức thực hiện pháp luật của Nhà nước về Hải
quan trên địa bàn Tỉnh Ninh Bình. Là đơn vị dự toán cấp III, cấp cuối cùng
của dự toán Ngân sách, chịu sự lãnh đạo trực tiếp về tài chính và quan hệ cấp
phát kinh phí của Tổng cục Hải quan. Cục Hải quan Hà Nam Ninh trực tiếp
sử dụng kinh phí của ngân sách, chấp hành các chính sách về chi tiêu, về hạch
toán, tổng hợp chi tiêu kinh phí báo cáo lên Tổng cục Hải quan. Công tác kế
toán tại Cục Hải quan Hà Nam Ninh được tuân thủ theo chế độ kế toán của
đơn vị hành chính sự nghiệp, nhưng do đặc thù riêng của ngành nên công tác
kế toán cũng có một số vấn đề bất cập cần phải xem xét, sửa đổi, bổ sung cho
phù hợp, như:
i) Về công tác tổ chức chứng từ, khâu kiểm tra chứng từ tại đơn vị thực
hiện chưa chặt chẽ và việc lưu trữ chứng từ chưa khoa học hợp lý.
ii) Việc phản ánh một số nghiệp vụ kinh tế phát sinh không bản chất,
đúng mục lục NSNN; việc kiểm tra đối chiếu chưa bảo đảm thường xuyên và
chặt chẽ.
iii) Báo cáo tài chính chỉ mang tính báo cáo mà chưa đi sâu thuyết
minh, phân tích tình hình sử dụng kinh phí, chưa chỉ ra kết quả đạt được và
vướng mắc trong quá trình điều hành, sử dụng kinh phí.
iv) Hạn chế về trình độ cán bộ công chức làm kế toán
Xuất phát từ thực tế này,trong phạm vi nghiên cứu của luận văn thạc sĩ
tác giả muốn đi sâu nghiên cứu vấn đề, đưa ra thực trạng và đánh giá thực
trạng để từ đó đưa ra những giải pháp hoàn thiện tổ chức công tác kế toán tại
22


23

Cục Hải quan Hà Nam Ninh nhằm cung cấp thông tin kịp thời, chính xác cho
các nhà quản lý, là cơ sở cho nghiệp vụ hải quan hoạt động một cách hiệu
quả. Đây là cũng là yêu cầu cấp thiết, mang tính thời sự khi cơ chế quản lý tài

chính và biên chế ngành Hải quan giai đoạn 2016 -2020 có hiệu lực thi hành
từ ngày 01 tháng 5 năm 2016. Vì vậy, tác giả chọn đề tài: “Hoàn thiện tổ
chức công tác kế toán tại Cục Hải quan Hà Nam Ninh” làm đề tài luận văn
của mình.
1.2. Tổng quan tài liệu nghiên cứu
Tổ chức công tác kế toán được coi như là một hệ thống các yếu tố cấu
thành, bao gồm tổ chức vận dụng các phương pháp kế toán để thu nhận, xử lý
và cung cấp các thông tin; tổ chức vận dụng chính sách, chế độ, thể lệ kinh tế,
tài chính, kế toán vào đơn vị; tổ chức các nhân sự để thực hiện công việc kế
toán nhằm đảm bảo cho công tác kế toán phát huy hết vai trò, nhiệm vụ của
mình, giúp công tác quản lý và điều hành hoạt động của đơn vị có hiệu quả.
Kế toán trong các đơn vị HCSN ở Việt Nam được chi phối rất nhiều bởi
các văn bản Luật như Luật NSNN (2015), Luật Kế toán (2015) cùng với các
văn bản dưới Luật, các Nghị định như Nghị định số 163/2016/NĐ-CP ngày
26/12/2016 và Nghị định số 174/2016/NĐ-CP ngày 30/12/2016 của Chính
phủ và các Thông tư, Quyết định. Đây là căn cứ quan trọng để tiến hành
nghiên cứu công tác kế toán trong các đơn vị HCSN ở Việt Nam.
Về mặt lý thuyết đã có nhiều giáo trình, tài liệu về kế toán trong các
đơn vị HCSN như Giáo trình “Kế toán hành chính sự nghiệp” do tập thể các
tác giả là các nhà khoa học, cán bộ giảng dạy của Học viện Tài chính biên
soạn (2013), Giáo trình Kế toán hành chính sự nghiệp - Nghiêm Văn Lợi
(2007), Giáo trình nguyên lý kế toán – Trần Đình Khôi Nguyên (2015).
Trong những năm qua, đã có rất nhiều tác giả quan tâm nghiên cứu về
tổ chức công tác kế toán, bao gồm cả trong doanh nghiệp cũng như các đơn vị
hành chính sự nghiệp với các khía cạnh, lĩnh vực khác nhau. Chẳng hạn như
23


24

luận án tiến sĩ của tác giả Bùi Thị Yến Linh (năm 2014) với đề tài “Tổ chức
công tác kế toán tại các cơ sở y tế công lập tỉnh Quảng Ngãi”, tác giả đã làm
rõ một số vấn đề về cơ sở khoa học của tổ chức công tác kế toán tại các đơn
vị sự nghiệp công lập cũng như phân tích các nhân tố chi phối đến tổ chức
công tác kế toán tại các đơn vị sự nghiệp công lập.
Tác giả Đặng Thị Lệ Hoa (năm 2014) với đề tài “Tổ chức thông tin kế
toán tại cục Hải quan thành phố Đà Nẵng”, tác giả đã nghiên cứu những vấn
đề cơ bản về thông tin kế toán trong đơn vị hành chính sự nghiệp và thực tiễn
tổ chức công tác này tại Cục Hải quan thành phố Đà Nẵng.
Tác giả Trần Thị Thanh Tâm (năm 2015) với đề tài “Hoàn thiện tổ chức kế
toán ấn chỉ tại Tổng cục Hải quan”, tác giả đã đi sâu khảo sát thực trạng tổ chức
công tác kế toán ấn chỉ (hàng tồn kho) tại Tổng cục Hải quan – đơn vị dự toán cấp
2 trên cả hai góc độ kế toán tài chính và kế toán quản trị. Từ đó, đề xuất các giải
pháp nhằm hoàn thiện tổ chức kế toán ấn chỉ tại Tổng cục Hải quan.
Tác giả Lê Thúy Hằng (năm 2017) với đề tài “Hoàn thiện tổ chức công
tác kế toán tại Bệnh viện đa khoa tỉnh Ninh Bình”, đi sâu nghiên cứu vấn đề,
đánh giá thực trạng và từ đó kiến nghị những giải pháp để hoàn thiện tổ chức
công tác kế toán tại Bệnh viện đa khoa tỉnh Ninh Bình nhằm cung cấp thông
tin kịp thời, chính xác cho các nhà quản lý, là cơ sở cho nghiệp vụ hải quan
hoạt động một cách hiệu quả.
Tác giả Đào Diệu Liên (năm 2017) với đề tài “Hoàn thiện tổ chức công
tác kế toán tại Trường Đại học Công nghiệp Việt - Hung”, luận văn đã đưa ra
những yêu cầu chủ yếu để định hướng cho các nội dung hoàn thiện cụ thể.
Những nội dung hoàn thiện được nghiên cứu một cách khoa học dựa trên cơ
sở những đánh giá khách quan về thực trạng tổ chức công tác kế toán tại đơn
vị. Các nội dung hoàn thiện vừa mang tính khái quát, vừa mang tính cụ thể,
bao gồm các nội dung hoàn thiện trên lĩnh vực vĩ mô của Nhà nước và trong
phạm vi của đơn vị.
24

25

Nhìn chung, các công trình nghiên cứu này đã góp phần rất lớn trong
việc tổ chức công tác kế toán tại các đơn vị hành chính sự nghiệp; đã đánh
giá, phân tích thực trạng các nội dung tổ chức công tác kế toán trên cơ sở vận
dụng các chế độ và chuẩn mực kế toán hành chính sự nghiệp hiện hành, từ đó
đưa ra các định hướng và giải pháp nhằm hoàn thiện tổ chức công tác kế toán
trong các đơn vị hành chính sự nghiệp.
Song, trong bối cảnh nên kinh tế nước nhà bước sang giai đoạn mới
2016 – 2020, hàng trăm các bộ luật và văn bản pháp lý được sửa đổi, bổ sung,
thay thế mới thì chưa có đề tài nào đi sâu tìm hiểu từng phần hành tổ chức
công tác kế toán một cách cụ thể tại đơn vị các hành chính sự nghiệp được
cấp 100% vốn ngân sách nhà nước.
Mỗi nghiên cứu nêu trên, ở một khía cạnh khác nhau, một mặt nào đó
đã phản ánh cơ bản lĩnh vực và đơn vị cụ thể được nghiên cứu. Tuy nhiên,
số lượng nghiên cứu còn hạn chế đặc biệt trong giai đoạn hiện nay khi cả
nước đang triển khai thực hiện xã hội hóa và tăng cường tự chủ tại các đơn
vị HCSN thì nhu cầu nghiên cứu thực trạng công tác kế toán để tìm ra
những giải pháp hoàn thiện đặt ra ngày càng lớn. Ngoài ra, chưa có công
trình nào nghiên cứu một cách đầy đủ, toàn diện về công tác kế toán tại
Cục Hải quan Hà Nam Ninh. Qua thực tiễn công tác tại đơn vị, tác giả nhận
thấy công tác kế toán tại Cục Hải quan Hà Nam Ninh còn tồn tại, cần phải
hoàn thiện để đáp ứng yêu cầu quản lý. Do đó, tác giả chọn đề tài “Hoàn
thiện tổ chức công tác kế toán tại Cục Hải quan Hà Nam Ninh ” làm luận
văn thạc sĩ chuyên ngành Kế toán. Xuất phát từ quá trình tìm hiểu đề tài,
luận văn sẽ đi vào các vấn đề chính như tổng quan đặc trưng cơ bản của
đơn vị hành chính sự nghiệp, nội dung cơ bản của công tác kế toán trong
đơn vị HCSN, phân tích đánh giá công tác kế toán tại Cục Hải quan Hà
Nam Ninh. Từ đó chỉ ra những vấn đề còn tồn tại để Hoàn thiện tổ chức

công tác kế toán tại Cục Hải quan Hà Nam Ninh.
25