SKKN tổ chức dạy học áp dụng phương pháp dạy học theo dự án vào chương xi sinh sản trong môn sinh học 8

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
TỔ CHỨC DẠY HỌC ÁP DỤNG PHƯƠNG
PHÁP DẠY HỌC THEO DỰ ÁN VÀO
CHƯƠNG XI. SINH SẢN
TRONG MÔN SINH HỌC 8

Giáo viên: Nguyễn Thị Thu Trang
Trường THCS Kỳ Ninh
PHẦN A : ĐẶT VẤN ĐỀ


I.

LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI

1. Cơ sở thực tiễn:
Nghị quyết hội nghị trung ương 8 khóa XI về đổi mới căn bản toàn diện giáo dục và
đào tạo nêu rõ: “ Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương pháp dạy học theo hướng hiện đại,
phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo và vận dụng kiến thức kỹ năng của người học.
Tập trung dạy cách học, cách nghĩ, khuyến khích tự học tạo cơ hội để người học tự cập
nhật kiến thức, kỹ năng, phát triển năng lực quan sát, phân tích, so sánh, tư duy, sang tạo.
Phát triển giáo dục đào tạo là nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài.
Chuyển mạnh quá trình giáo dục từ chủ yếu trang bị kiến thức sang phát triển toàn bộ năng
lực và phẩm chất người học. Học đi đôi với hành; Lí luận gắn với thực tiễn…”
Vì vậy vấn đề đổi mới giáo dục đang là một vấn đề bức thiết đối với nền giáo dục việt
nam. Nhưng muốn đổi mới phương pháp dạy học ở tất cả các cấp học thì phải đổi mới cả
phương pháp dạy và phương pháp học. Vì thế người giáo viên cần sáng tạo trong phương
pháp cũ, cũng như cần mạnh dạn hơn trong việc nghiên cứu và áp dụng các phương pháp
mới vào trong dạy học nhằm nâng cao chất lượng dạy và học đạt kết quả cao.
Xu hướng của sự đổi mới phương pháp dạy học hiện nay là phải phát huy tính tích cực
chủ động sáng tạo ở học sinh, hướng việc tìm tòi khám phá tri thức về phía học sinh. Giáo

viên phải hình thành cho người học phương pháp tự học hướng dẫn định hướng học sinh
tự xây dựng cũng cố khắc sâu kiến thức.
2. Cơ sở thực tiễn:
Qua chuyên đề bộ môn sinh học đầu năm 2014-2015, được các cán bộ phòng giáo dục
huyện Kỳ anh truyền tải nội dung phương pháp giảng dạy mới “phương pháp dạy học theo
dự án nhằm phát huy năng lực tự học của học sinh”.Một phương pháp dạy học lấy hoạt
động của học sinh là trung tâm, xuyên suốt quá trình dạy học giáo viên hướng cho học
sinh đạt được mục tiêu của bài học nhưng gắn với thực tế. Học sinh phải tự nghiên cứu tự
giải quyết vấn đề để chiếm lĩnh tri thức và cho ra được những kết quả thực tế. Bản thân là
một giáo viên tôi nhận thấy phương pháp này rất hay, hiệu quả và phù hợp với bộ môn
sinh học, một môn khoa học thực nghiệm, kiến thức xuất phát từ đời sống và được ứng
dụng mạnh mẽ vào thực tiễn. Phần kiến thức “ sinh sản” trong sinh học 8 có rất nhiều kiến
thức thực tiễn và mang tính nhạy cảm đối với học sinh. Vì vậy dạy học phần này đòi hỏi,
người giáo viên phải có phương pháp dạy học phù hợp để có thể giúp học sinh chủ động
hình thành và khắc sâu kiến thức nâng cao hiệu quả học tập.
Vì vậy tôi mạnh dạn áp dụng phương pháp này vào chương XI. Sinh sản trong sinh học 8,
và đã đưa lại kết quả cao. Nay tôi xin chia sẻ SKKN:
“Tổ chức dạy học áp dụng phương pháp dạy học theo dự án vào chương XI. Sinh sản
trong sinh học 8”. Để các bạn đồng nghiệp tham khảo và bổ sung cho tôi nhằm nâng
cao chất lượng dạy và học.

II. MỤC ĐÍCH, NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU
Đề tài nhằm mục đích tổ chức dạy học áp dụng phương pháp dạy học theo dự án vào
chương XI. Sinh sản trong sinh học 8 để phát huy tính tích cực chủ động sáng tạo của học


sinh, hình thành kỹ năng nghiên cứu khoa học, phát triển kỹ năng thực hành, kỹ năng tư
duy bậc cao, rèn luyện khả năng giải các vấn đề thực tiễn.
III.

ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU:

1. Đối tượng nghiên cứu:
Phương pháp và hình thức tổ chức dạy học theo dự án vào chương XI. Sinh sản trong
sinh học 8.
2. Khách thể nghiên cứu:
Quá trình dạy học của giáo viên và học sinh các lớp 8 – 1 trường Thcs Kỳ Anh- hà tĩnh
IV.

GIẢ THIẾT KHOA HỌC:

Các biện pháp tổ chức dạy học theo dự án vào chương XI. Sinh sản trong sinh học 8 sẽ
nâng cao chất lượng dạy và học phát huy tính tích cực và chủ động và sáng tạo của học
sinh.
V.

NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU:

- Nghiên cứu cơ sở lý luận của dạy học theo chủ đề nhằm phát huy năng lực tự học của
học sinh
- Đánh giá thực trạng của việc dạy học phần sinh sản ở một số trường thcs huyện Kỳ
Anh- Hà tĩnh.
- Phân tích cấu trúc chương trình và nội dung kiến thức phần sinh sản- sinh học 8 và
các tài liệu liên quan.
- Đề xuất 1 số biện pháp tổ chức dạy học theo dự án phần sinh sản(sinh học 8) nhằm
phát huy tính tích cực chủ động sang tạo của học sinh.
- Tổ chức dạy học theo chủ đề một số nội dung trong phần sinh sản(sinh học 8)
- Tiến hành thực nghiệm sư phạm để đánh giá hiệu quả việc phát huy tính tích cực chủ
đông sáng tạo của học sinh thông qua dạy học theo dự án.
VI.

PHẠM VI NGHIÊN CỨU:

Dạy học theo dự án vào chương XI. Sinh sản trong sinh học 8
VII. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU:
1. Phương pháp nghiên cứu lý thuyết :
- Phân tích cơ sở lý luận về các phương pháp dạy học
- Phân tích dạy học theo chủ đề: Khái niệm, đặc điểm, ưu điểm và nhược điểm, các
loại dự án học tập quy trình dạy học theo dự án….
2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn:


- Phân tích cấu trúc chương trình, sách giáo khoa, nội dung kiến thức sinh học 8, phần
sinh sản và các tài liệu liên quan.
- Điều tra thực trạng việc dạy học phần sinh sản- sinh học 8 ở một số trường thcs thị
xã Kỳ Anh- Hà tĩnh.
3. Phương pháp thống kê toán học:
- xử lý số liệu thu được, kiểm định giả thiết thống kê các tham số.

PHẦN B. NỘI DUNG ĐỀ TÀI
I.

CƠ SỠ LÝ LUẬN:

1. phương pháp dạy học dự án
1.1 Khái niệm:
Có nhiều quan niệm khác nhau về dạy học theo dự án:
Theo các nhà giáo dục mỹ: Dạy học theo dự án là 1 quá trình mô phỏng và giải
quyết các vấn đề thực tế . Trong đó học sinh tự lựa chọn đề tài và thực hiện các dự án
học tập theo sở thích và khả năng của bản thân. Các dự án học tập không chỉ giúp học

sinh học tốt bài trên lớp mà còn mở rộng ra ngoài phạm vi lớp học.
Theo bộ giáo dục Singapore: Dạy học theo dự án là một hoạt động học tập và áp
dụng 1 cách sang tạo vào thực tế cuộc sống. Quá trình dạy học theo dự án giúp học sinh
cũng cố kiến thức và xây dựng các kỹ năng hợp tác giao tiếp và học tập độc lập, chuẩn
bị hành trang cho học sinh trong sự nghiệp học tập suốt đời và đối mặt với các thử
thách trong cuộc sống.
Theo dự án Việt bỉ : Dạy học theo dự án là 1 chuỗi các hoạt động dựa trên động cơ
bên trong của hoc sinh nhằm khám phá và phát hiện 1 phần của thực tế ( các chuổi hoạt
động thực tê : Thực hiện nghiên cứu, khám phá các ý tưởng theo sở thích; tìm hiểu và
xây dựng kiến thức ; học lien môn ; giải quyết các vấn đề;; cộng tác với các thành viên
trong nhóm ;giao tiếp phát triển kỹ năng, thái độ và sự đam mê)
Sau khi nghiên cứu về dạy học dự án và được tập huấn tại chuyên đề của phòng giáo
dục tôi cho rằng:
Dạy học dự án là 1 hinh thức dạy học trong đó học sinh thực hiện 1 nhiệm vụ học tập
phức hợp, có sự kết hợp giữa lý thuyết và thực hành, có tạo ra các sản phẩm có thể giới
thiệu. Sản phẩm này có thể là các báo cáo khoa học, mô hình, phần mềm, mẫu vật ,tư
liệu sưu tầm. Trong dạy học dự án hình thức làm việc chủ yếu theo nhóm vì hs thường
phải giải quyết các vấn đề khá lớn qua nhiều công đoạn.
Dạy học theo dự án là 1 mô hình dạy học lấy hs làm trung tâm. Theo đó các nhóm học
sinh dưới sự hướng dẫn của giáo viên mà thực hiện nhiệm vụ học tập một cách độc lập
qua những giai đoạn nhất định: nêu ý tưởng, lập kế hoạch, thực hiện ý tưởng, tạo sản
phẩm, công bố sản phẩm. từ đó hình thành kiến thức kỹ năng lien quan đến những
nhiệm vụ mang tính mở, kích thích sự tò mò, tìm tòi nhằm thực tế hóa những kiến đã
học trong quá trình thực hiện , và xậy dựng nên sản phẩm của chính bản thân. Với
phương pháp này người học không thụ động tiếp nhận kiến thức từ gv mà chủ động tìm


tòi khám phá các kiến thức cần thiết thông qua các nhiệm vụ thực tế lien quan đến bài
học . còn gv là người định hướng các nhiệm vụ học tập, định hướng quá trình thục hiện
cũng như quá trình hình thành sản phẩm .

Tóm lại , dạy học theo dự án vừa là phương pháp dạy học vùa là hình thức mô hình dạy
học tích cực khác với các ppdh truyền thống trong đó các nhiệm vụ học tập, các bài học
được thể hiện dưới dạng các dự án, dưới sự hướng dẫn của giáo viên các dự án được
thực hiện bửi sự hợp tác làm việc tích cực, sang tạo của các thành viên trong nhóm
được hoàn thành dưới dạng các sản phẩm. kiến thức được lĩnh hội được bổ sung từ
nhiều nguồn khác nhau, làm phong phú kiến thức của hs đáp ứng mục tiêu lý thuyết
gắn với thực hành, tư duy và hành động, nhà trường và xã hội. từ đó đào tạo nên nhưng
hs là nhưng các nhân phát triển toàn diện đáp ứng nhu cầu của đất nước trong thời đại
công nghiệp hóa hiện đại hóa.
1.2 lý do lựa chọn dạy học theo dự án:
- Khắc phục được nhược điểm của học sinh: Khả năng làm việc nhóm, khả năng đặc
tả, khả năng giải quyết vấn đề kemd.
- - Đáp ứng được nhu cầu học hỏi và nghiên cứu của học sinh
- Rèn luyện cho học sinh tính sáng tạo , tư duy độc lập và tư duy hệ thống, kỹ năng
mềm và ý thức trách nhiệm đối với các vấn đề thức tế trong cuộc sống.
1.3 Mục đích của dạy học theo dự án:
- Hướng tới các vấn đề thực tiến, gắn kết nội dung học với thực tế cuộc sống; tạo ra 1
sản phẩm như ( tổ chức 1 buổi giới thiệu về các biện pháp tránh thai, 1 cuộc thi về
giáo dục giới tính ở lứa tuổi vị thành niên…)
- Thực hành nghiên cứu ( Động vật và phân loại, nghiên cứu và so sánh cậy phả hệ …
- Giải quyết 1 vấn đề: ( ví dụ làm thế nào để học sinh tham gia vào các hoạt động bảo
vệ cây xanh trong nhà trường, tại sao khủng long lại tiệt chủng , tại sao tỉ lệ HIV
ngày càng tăng trong giới trẻ…)
- Rèn luyện phát triển nhiều kỹ năng: Kỹ năng phát hiện và giải quyết vấn đề, kỹ
năng tổ chức kiến thức và kỹ năng sống, kỹ năng làm việc theo nhóm, Kỹ năng tổng
hợp,kỹ năng sử dụng công nghệ thông tin vào quá trình học tập và tìm ra sản phẩm .
1.4 Đặc điểm của dạy học theo dự án:
-

Dự án thường gắn với thực tế, giải quyết vấn đề thực tế.

HS làm việc theo nhóm hoặc đóng vai khi thực hiện dự án
Dự án phải có sản phẩm- có thể công bố và có tính khả thi
Nội dung dự án có sự kết hợp tri thức của nhiều lĩnh vực hoặc nhiều môn học khác
nhau nhằm giải quyết một vấn đề mang tính phức hợp
- - Thông qua các dự án học tập có thể hình thành kiểm tra cũng cố mở rộng hiểu biết
lý thuyết cũng như rèn luyện kỹ năng hành động, kinh nghiệm thực tiễn của người
học.
 Những đặc điểm của bài học được thiết kế theo dự án:


Có rất nhiều dự án được tiến hành trong lớp học , nhưng dự án chỉ đạt được hiệu quả
khi ý đồ của giáo viên phù hợp với năng lực của hs, định hướng được cho học sinh
những công việc mà các em cần thực hiện. Vậy để có bài học thiết kế theo dự án có hiệu
quả cần:
- Luôn lấy hs làm trung tâm trong quá trình dạy học, gv chỉ giữ vai trò hỗ trợ hay
hướng dẫn hs hợp tác làm việc với nhau trong các nhóm, phát huy tối đănng lực cá nhân
khi đảm nhận những vai trò khác nhau.
- luôn tập trung vào mục tiêu học tập quan trọng gắn với yêu cầu chuẩn kiến thức kỹ
năng
- Luôn được định hướng theo bộ câu hỏi khung chương trình. Các câu hỏi thường
manh tính thực tiễn cao, bám sát chuẩn kiến thức kỹ năng và mục tiêu đã đề ra.
- Luôn đòi hỏi các hình thức đánh giá đa dạng và thường xuyên, cần phải luôn rà
soát, phản hòi và có sự điều chỉnh phù hợp trong suốt quá trình thực hiện dự án.
- Phải liên hệ với thực tế, gắn với đời sống thực tế của học sinh, có thể mời thêm các
chuyên gia ngoài cùng tham gia để tạo những tình huống dạy học. từ đó học sinh có thể
thảo luận, tham khảo ý kiến từ các chuyên gia hay điều này làm cho việc học của các em
càng thực tế và hấp dẫn hơn. Các em mạnh dạn thể hiện việc học của mình trước những
đối tượng thực tế.
- Học sinh thể hiện sự hiểu biết, thể hiện các khả năng của bản thân( khả năng diễn
đạt, khả năng bình tĩnh , làm chủ quá trình học tập )thông qua sản phẩm hoặc quá trình

thực hiện
- Học sinh tiếp cận với nhiều công nghệ hiện đại hổ trợ và thúc đẩy việc học, tạo ra
sản phẩm, phát triển kỹ năng tư duy. Ví dụ : trang Web, email,phần mềm trình chiếu….
- Làm việc theo dự án sẽ phát huy tối đakỹ năng tư duy cho học sinh như :hợp tác,
tìm và phân tích đánh giá giữ liệu-thông tin…
- Dạy học dự án sẽ tạo ra nhiều môi trường học tập đa dạng hơn không bó hẹp trong
lớp học
I.5 Quy trình dạy học theo dự án:
Có thể xác định dạy học theo dự án gồm 5 giai đoạn chính sau:
- Ý tưởng về dự án
- Thiết kế dự án
- Thực hiện dự án
- Thu thập kết quả và công bố sản phẩm học sinh
- Đánh giá dự án
Giai đoạn 1: Ý tưởng về dự án
Trên cơ sơ cấu trúc, nội dung, mục tiêu chương trình môn học, yêu cầu của người dạy
và hứng thú của học sinh gv lựa chọn ra những vấn đề có thể tiến thành dự án. Vấn đề
đó phải đảm bảo hs có thể tổng hợp được kiến thức, phát triển được nhiều kỹ năng cho
học sinh, có nhiều kiến thức gắn với thực tế cuộc sông…Tuy nhiên GV có thể sử dụng
sơ đồ Ogle hình thành nên nhiều chủ đề khác nhau xuất phát từ ý tưởng ban đầu, từ đó
gv và hs cũng có thể cùng nhau thảo luận để đề xuất và lựa chọn dự án và đặt tên cho
dự án.
Giai đoạn 2: Thiết kế dự án
Bước 1: lập hồ sơ bài dạy :
. Xây dựng kế hoạch bài dạy: cần thể hiện được :
Người soạn:


Họ và tên:
Tổ:

Trường:
Tên dự án: (Viết bằng chữ in hoa có dấu)
Lĩnh vực bài dạy:( ghi rõ môn dạy , vd: sinh học )
Cấp/lớp:( ghi rõ lớp dạy)
Thời gian dự kiến:( ghi rõ thời gian hoàn thành.VD: 4 tiết mỗi tiết 45 phút, 1 tiết/tuần, 4
tuần)
1. Mô tả dự án: (trình bày sơ lược về vấn đề, nêu rõ bối cảnh mà học sinh đóng vai, dự
kiến rõ sản phẩm mà học sinh phải hoàn thành sau khi thực hiện dự án; nên viết tóm
tắt dưới 10 dòng)
2. Mục tiêu của dựa án: sau khi hoàn thành học sinh có khả năng:….
2.1. Mục tiêu dự án
2.2. Các năng lực hướng tới của chủ đề
3. Yêu cầu tiên quyết với học sinh:…
4. Các địa chỉ Wed, tài liệu tham khảo (sách, báo) gợi ý…
5. Các bước tổ chức bài dạy( nêu rõ hình thức dạy học tiến trình dạy học – các hoạt
động hướng dẫn của giáo viên giới thiệu dự án và hướng dẫn học sinh tự học)
6. Đánh giá học sinh( Cách đánh giá nội dung, đánh giá báo cáo tham luận, đánh giá
hoạt động nhóm)
7. Phụ lục:….
( Bộ công cụ đáng giá theo dạy học dự án)
. Xây dựngbảng ma trận và bộ (ngân hàng ) câu hỏi/bài tập theo dự án:
Trong mỗi nội dung của dự án, tương ứng với mỗi mức độ khác nhau( nhớ,hiểu,vận dụng
thấp, vận dụng cao và các kỹ năng /năng lực cần hướng tới trong dự án), Xây dựng một số
câu hỏi/bài tập để kiếm tra, đánh giá sao cho thể hiện đúng mục tiêu đó .
Câu hỏi bài tập :
+ Đánh giá kiến thức, kỹ năng :
->bài tập mang tính hàn lâm
->mức độ nhớ hiểu vận dụng thấp- luyện tập, vận dụng trong những tình huống quen thuộc
+ Đánh giá năng lực
-> bài tập mang tính thực tiễn

->HS vận dụng kiến thức, kỹ năng trong những bối cảnh cụ thể - vận dụng cao.
Đặc điểm câu hỏi bài tập hướng tới năng lực: cấu trúc gồm 2 phần:
Phần 1: thông tin:
Một đoạn thông tin( sách, báo, mạng )
Mô tả 1 thí nghiệm
Đưa ra 1 kết quả điều tra
Có thể có hình ảnh
Lưu ý cần có trích dẫn nguồn thông tin ảnh chụp…
Phần 2: hệ thống câu hỏi
Có thể sắp xếp theo nhiều mức độ tư duy khác nhau từ nhận biết đến phân tích, tổng hợp,
đánh giá…
.Sắp xếp và đánh số thứ tự cho các câu hỏi bài tập trong ngân hàng
. Điền số thứ tự các câu hỏi/ bài tậ sau mỗi mục tiêu để mô tả ngân hàng câu hỏi mình vừa
tạo ra


. Chỉnh sửa hoàn thiện bảng ma trận và ngân hàng câu hỏi/ bài tập
Bước 2: Phân công nhiệm vụ cụ thể cho người học
Sau khi hoàn thiện hồ sơ bài dạy, gv phân công rõ ràng nhiệm vụ cho học sinh. Mỗi nhóm
thự hiện 1 phần hoặc nhiều phần cụ thể của dự án, hay cả lớp cùng thực hiện 1 nhiệm vụ
cụ thể của dự án. GV phân công chính xác khoa học chi tiết sẽ phát huy được hiệu quả làm
việc của học sinh, phát huy tính tích cực sáng tạo của từng cá nhân.
Gv cần cung cấp bộ dụng cụ hỗ trợ dự án để hs có thể tiến hành thực hiện dự án. Gv
hướng dẫn chi tiết để hs giảm thiểu vướng mắc trong quá trình thực hiện. hs cần xây dựng
kế hoạch thực hiện dự án : công việc cần làm, thời gian dự kiến, vật liệu, kinh phí, phương
pháp tiến hành, phân công công việc.
Giai đoạn 3 : thực hiện dự án
Đây là giai đoạn hs được thực sự trải nghiệm qua các hoạt động thực tiễn, giai đoạn quan
trọng nhất
Hs: thu thập dữ liệu, tiến hành các thí nghiệm, trao đổi và hợp tác với các bạn cùng lớp để

phân tích so sánh, tính toán, tổng hợp, tranh luận.
Gv: theo giõi quá trình thực hiện dự án của hs, tạo thuận lợi cho sự trao đổi thường xuyên
và mở giữa các người học, tạo điều kiện để các nhóm thường xuyên đánh giá sự tiến triển
công việc và thường xuyên hổ trợ, kích thích ,điều chỉnh để cùng hoàn thành nhiệm vụ
được giao.
Giai đoạn 4: Thu thập kết quả và công bố sản phẩm học sinh
Kết quả thực hiện dự án có thể là : bài thu hoạch, báo cáo,hoặc những hành động phi vật
chất như: tổ chức 1 vỡ kịch, hội thi,1 buổi sinh hoạt
Sản phẩm có thể trình bày giữa các nhóm trong lớp, trong trường, ngoài xã hội
Gv: tạo ddiieuf kiện, trang thiết bị hổ trợ việc trinh bày sản phẩm của hs. Gv lắng nghe,
quan sát, nhận xét, tổng hợp, định hướng kiến thức bài học từ các sản phẩm. đặc biệt gv
cần tôn trọng hs, luôn là vị giám khảo công bằng, anh minh.
Hs: phân công nhiệm vụ cụ thể cho các thành viên tiến hành báo cáo sản phẩm, hs phải
thể hiện được:
- Nêu ý tưởng thực hiện dự án
- Tất cả các nhiệm vụ được giao đã được hoàn thành
- Phản biện bảo vệ sản phẩm
GV cần làm chủ được quá trình tranh luận của các nhóm
Giai đoạn 5: đánh giá dự án
Sử dụng bộ công cụ đánh giá theo dạy học dự án để đánh giá gv và hs qua quá trình thực
hiện và kết quả cũng như kinh nghiệm đạt được. Từ đó rút ra những kinh nghiệm cho việc
thực hiện các dự án tiếp theo.
Chú ý: Việc phân chia 5 giai đoạn chỉ mang tính tương đối , trên thực tế chúng có thể xen
kẽ và thâm nhập lẫn nhau.
I.6 Ưu điểm và nhược điểm trong dạy học theo dự án:
1.6.1. Ưu điểm:
- Phát huy tính tích cực chủ động của hs trong quá trình học tập, làm cho hs năng động
và làm việc hiệu quả hơn, kiến thức được khắc sâu hơn do vận dụng lý thuyết vào thực
tiễn.

- hình thành và phát triển các kỹ năng của cuộc sống thật và các kỹ năng của thế kỷ 21,
kỹ năng của nền kinh tế công nghiệp hóa hiện đại hóa:
+ có điều kiện phát triển các kỹ năng tự học , tự định hướng và xử lý các vấn đề xã hội
phức tạp . đồng thời phát huy tính tự lực, sáng tạo và tính trách nhiệm của hs
+ Làm việc theo nhóm giúp hs rèn luyện và phát huy các kỹ năng sống quan trọng,
phát triển năng lực cộng tác, năng lực đánh giá và năng lực lĩnh hội. Kỹ năng thuyết
trình, trình bày phỏng vấn, quan sát giúp học sinh tự tin và mạnh dạn hơn trong cuộc
sống và trong những hoàn cảnh mới.
+ Khi thực hiện các nhiệm vụ hs phải thực hiện các thao tác tư duy mang tính trí tuệ
tổng hợp như kỹ năng tư duy phê phán, so sánh, giải quyết vấn đề,... do yêu cầu làm
việc có giới hạn về thời gian, nên sẽ giúp hs có được tâm lý luôn vững vàng, chịu được
áp lực từ công việc .
- Tạo bầu không khí học tập cởi mở và dân chủ trong lớp học, lôi cuốn hs hăng hái
tham gia vào các hoạt động họ tập, điều này sẽ thu hút hs đến lớp cải thiện đc tình
trạng bỏ tiết của 1 số hs và nâng thái độ tốt đối với học tập .
1.6.2 Nhược điểm
Phương pháp dạy học theo dự án không thể là một phương pháp độc tôn , không thể thay
thế hẳn phương pháp dạy học truyền thống. vì phương pháp này không phù hơp với những
bài học có nội dung lý thuyết mang tính trừ tượng, hệ thống cũng như để rèn luyện những
kỹ năng cơ bản.
- Phương pháp đòi hỏi nhiều thời gian và công tác chuẩn bị và nhất là về vấn đề tài
chính nên thể tiến hành thường xuyên.
- Không phù hợp với những trường còn hạn chế về phương tiện dạy học vì phương
pháp này đòi hỏi phương tiện dạy học và cơ sỡ vật chất hiện đại.
- Phương pháp này đòi hỏi gv phải có năng lực tổ chức và quản lý tốt, nhất là làm
việc theo nhóm. Mặt khác do 1 số trường còn thiếu gv nên tình trạng gv phải dạy
quá nhiều lớp sẽ rất khó để thực hiện tốt phương pháp này.
- Thói quen học thụ động trong học tập, cùng với kỹ năng sử dụng máy tính, tìm kiếm
thông tin mạng iternet…còn yếu điều này sẽ gây khó khăn lớn cho hs trong quá

trình thực hiện dự án.
Cơ sở của việc vận dụng phương pháp dạy học dự án vào trong chương XI. Sinh sản
trong sinh học 8
Chương trình chương XI. Sinh sản trong sinh học 8 rất phù hợp để ứng dụng phương
pháp dạy học dự án. Vì chương này có nhiều kiến thức gắn với thực tiễn cuộc sống.
Điều rất đúng với yêu cầu đặc trưng của phương pháp dạy học theo dự án.
- Phương pháp dạy học dự án thực hiện tốt mục tiêu tổng quát và cụ thể của chương
XI. Sinh sản trong sinh học 8:
+ Về kiến thức: thông qua việc thực hiện các dự án về những vấn đề của địa phương
mà hs đang sống, các mục tiêu kiến thức sẽ được cập nhật hóa, hệ thống kiến thức
cơ bản sẽ được vận dụng một cách linh hoạt và sáng tạo
+ Về kỹ năng: phương pháp dạy học theo dự án là sự kết hợp gữa lý thuyết và thực
hành nên sẽ rèn luyện và phát triển được nhiều kỹ năng cho hs. Nhất là kỹ năng
quan sát, nhận xét, phân tích, tổng hợp đánh giá do hs được tham gia giải quyết
những vấn đề đặt ra trong cuộc sống có liên quan đến nội dung sinh thái học.


-

-

+ Về thái độ tình cảm: Việc các số liệu thực tế của địa phương chính là cơ sở có tính
thuyết phục cao nhất đối với hs, từ đó làm thay đổi ý thức, trách nhiệm đối với bản
thân, bạn bè và cộng đồng sẽ sâu sắc hơn.
HS lớp 8 phổ biên ở độ tuổi 13-14 . Ở độ tuổi này cơ thể các em đang có sự phát
triển mạnh mẽ về kích thước và thể lực , đồng thời có sự chuyển biến mạnh về tâm
sinh lý. Chính những chuyển biến đó ở các em đã kích thích nhu cầu tìm hiểu về bản
thân mình. Đồng thời sự phát triển về cơ bắp khiến các em thích hoạt động, tính
năng động cao. Nét đặc trưng về tâm lý của lứa tuổi này là tò mò, ham hiểu biết,
thích tìm tòi cái mới và muốn khẳng đinh bản thân. Các em tự cho mình là người

lớn, muốn được tham gia vào các hoạt động một cách độc lập. Vì vậy đây cũng là
lứa tuổi phù hợp vớ việc xây dựng và thực hiện các dự án học tập
Bối cảnh xã hội thuận lợi cho việc xây dựng các dự án cho chương XI. Sinh sản
trong sinh học 8
+ Dạy học theo phương pháp dạy học theo dự án phù hợp với định hướng đổi mới
phương pháp dạy học trong giai đoạn hiện nay- giai đoạn xây dựng đất nước trong
thời kỳ công nghiệp hóa hiện đại hóa. Là mô hình dạy hướng tới người học.
+ Sức khỏe sinh sản đang là vấn đề quan tâm hàng đầu của nước ta hiện nay, vì vấn
đề nóng nên sẽ thu hút người học, từ đó khắc sâu kiến thức hơn và phát huy tính chủ
động, tích cực, rèn luyện năng lực tự học cho học sinh. Từ đó đạt được các mục tiêu
đặt ra cho đổi mới phương pháp giáo dục – hướng tới người học.

1.2 Cơ sỡ thực tiễn
1.2.1. thực trạng việc sử dụng các phương pháp dạy học theo dự án trong giảng dạy
chương trình sinh học ở trường thcs huyện kỳ anh- hà tĩnh
Chúng tôi đã điều tra thông qua hoạt động dự giờ và điều tra bằng phiếu với giáo viên, kết
quả cụ thể như sau:
Bảng : kết quả điều tra thực trạng vận dụng các ppdh
ppdh
Đánh giá mức độ tích cực của
Đánh giá mức độ thuận lợi khi vận dụng
phương pháp( tỉ lệ %)
trong dạy học (tỉ lện %)
Rất
tích
cực

Dạy
học dự
án

Tích
cực

Ít tích Không
cực
tích cực

36

54

12

Rất
thuận
lợi

Thuận lợi Ít thuận
lợi

Không
thuận lợi

32

28

40

- Phương pháp dạy học dự án, chỉ có 36 % đánh giá tích cực, 54% đánh giá ít tích
cực. Điều này có thể do dạy học theo dự án chưa được sử dụng rộng rãi, sự hiểu biết
của giáo viên về phương pháp này còn ít mặc dù đã được triển khai học tập theo
chuyên đề của phòng. Vì ậy việc đánh giá của gv về phương pháp này còn gặp nhiều
khó khăn.


- Về mức độ thuận lợi khi sử dụng : Phương pháp dạy học theo dự án có 32% thuận
lợi, 28% không thuận lợi . Điều này gv đánh giá dựa trên yếu tố thời gian chuẩn bị ,
điều kiện cơ sở vật chất,…khi tiến hành dạy học theo phương pháp.
- Về mức độ sử dụng các phương pháp dạy học theo dự án : GV được phỏng vấn cho
biết ngoài việc quy định có 2 giáo án dạy dự án trên năm thì hầu như các GV không
sử dụng phương pháp này trong giảng dạy. Như vậy mức độ sử dụng còn mang tính
đối phó.
Qua hoạt động dự giờ: qua dự giờ một số gv tôi nhận thấy phương pháp dạy học dự
án được đồng nghiệp vận dụng chưa đi theo 1 quy trình đầy đủ của phương pháp.
HS đã thể hiện thái độ tích cực nhât định khi tham gia học theo dự án, tuy nhiên
mức độ tích cực và hiệu quả giờ học còn nhiều hạn chế.
12.2
Tổ chức dạy học theo dự án trong dạy học chương XI. Sinh sản trong sinh học 8
Phân tích chương trình sinh học 8:
Cấu trúc chương trình
Mục tiêu chương trình sinh học 8
- Về kiến thức: Cung cấp cho hs những kiến thức cơ bản, phổ thông, có hệ thống
về cấu tạo và chức năng sinh lí của các cơ quan, hệ cơ quan trong cơ thể và mối
quan hệ giữa chúng trong hoạt động chung của cơ thể; Cac biện pháp vệ sinh,
bảo vệ sức khỏe, đặc biệt là sức khỏe sinh sản một cách vững chắc
- Về kỹ năng: Góp phần phát triển những năng lực nhận thức và năng lực hành
động, phát triển tư duy sáng tạo, rèn luyện trí thông minh cho học sinh. Đồng
thời tạo điều kiện để học sinh rèn luyện một số kỹ năng cần thiết trong quá

trình học tập bộ môn, tập dượt phương pháp nhận thức tích cực và tự lực để có
thể tiếp tục học tập sau khi rơi ghế nhà trường, bước vào cuộc sống lao động;
Xây dựng kỹ năng vận dụng kiến thức vào cuộc sống, học tập và lao động , thói
quen giữ gìn vệ sinh cá nhân, vệ sinh xã hội , bảo vệ môi trường
- Về thái độ hành vi: bồi dưỡng cho học sinh những cơ sở của thế giới quan
khoa học, quan điểm duy vật phương pháp biện chứng trong việc nhìn nhận
các sự kiện, hiện tượng, các quá trình sinh lí diễn ra trong cơ thể, chống quan
điểm duy tâm, siêu hình, mê tín dị đoan. Đồng thời, phải góp phần giáo dục
đạo đức và những phẩm chất của con người mới, xây dựng ý thức thái độ hành
vi ứng xử đúng đắn trước những vấn đề đòi hỏi phải cân nhắc, những việc cần
làm và những vấn đề nên tránh; có hoài bão ước mơ và lòng quyết tâm đem
những hiểu biết của bản thân phục vụ cho yêu cầu và sự tiến bộ của xã hội.
Nọi dung chương trình sinh học 8
Cấu trúc,mục tiêu, vị trí chương XI. Sinh sản trong sinh học 8
1. Vị trí:
2. Cấu trúc , mục tiêu, nội dụng chương trình chương XI. Sinh sản
Mục tiêu
Kiến thức
Kỹ năng

Sau đây là dự án mà tôi đã tiến hành :

Nội dung
Bài:


Người soạn:


Họ và tên:….

Tổ:Sinh-hóa-anh


Trường : THCS…


Tên dự án: VẤN ĐỀ CÓ THAI SỚM Ở TUỔI VỊ THÀNH NIÊN TẠI HUYỆN KỲ ANH – HÀ TĨNH


Lĩnh vực bài dạy: Sinh học


Cấp/Lớp: 8


Thời gian dự kiến: 6 tiêt mỗi tiết 45 phút, 2 tiết/tuần,3 tuần


1. Mô tả dự án:


Thị xã Kỳ Anh – Hà Tĩnh là một khu vực đang được nhà nước chú trọng đầu tư về kinh tế. vì vậy
mấy năm qua thị xã đã có bước chuyển mình rất lớn, dường như đời sống người dân được nâng
lên mạnh mẽ. Thế nhưng bên cạnh đó dân số không ngừng gia tăng, gây nhiều áp lực cho nền kinh
tế của thị xã. Chính vì vậy ,Vấn đề đặt ra là mọi người cần phải được trang bị những kiến thức
khoa học về sức khỏe sinh sản để tìm ra nguyên nhân và đề ra biện pháp bảo vệ và hạn chế có thai
ngoài ý muốn, đặc biệt là vấn đề có thai sớm ở lứa tuổi vị thành niên.

2. Mục tiêu của dự án:


- Trình bày được :


+ Vấn đề có thai sớm ở tuổi vị thành niên Kỳ anh-Hà tĩnh (nguyên nhân, hậu quả, biện pháp hạn
chề)
- Chứng minh được tỉ lệ có thai sớm ở lứa tuổi vị thành niên của thị xã kỳ anh hà tĩnh đang có xu
hướng tăng cao.
- Phân tích được các nguyên nhân chính làm tỉ lệ có thai sớm ở tuổi vị thành niên tăng cao
- Rút ra kết luận về sự ảnh hưởng của vấn đề có thai sớm đến sức khỏe của cá nhân vị thành niên,
tới gia đình, nhà trường và xã hội
- Lập kế hoạch tuyên truyền các biện pháp tránh thai và hạn chế tình trạng có thai sớm ở tuổi vị
thành niên Kỳ anh – Hà tĩnh
2.1 Mục tiêu dự án
2.2 Các năng lực hướng tới của chủ đề
3. Các năng lực hướng tới của chủ đề
3.1. Các năng lực chung:
a. Năng lực tự học
- HS xác định được mục tiêu học tập chủ đề là:
+ Vấn đề có thai sớm ở tuổi vị thành niên Kỳ anh-Hà tĩnh (nguyên nhân, hậu quả, biện pháp hạn
chề)
+ Tuyên truyền biện pháp tránh thai và hạn chế tình trạng co thai sớm ở tuổi vị thành niên Kỳ anh
– Hà tĩnh
- HS lập và thực hiện được kế hoạch học tập chủ đề:


Thời

gian

Nội dung công việc

2 ngày

- Nghiên cứu tài liệu về:

(2tiết
trên
lớp)

Người
thực
hiện

Sản phẩm

Học sinh - Viết báo cáo về
+ Kiến thức về cấu tạo cơ quan sinh cả lớp
+ cấu tạo cơ quan
sản nam và nữ (những đặc điểm cấu (4 nhóm) sinh dục nam và nữ
tạo chưa hoàn thiện ở lứa tuổi vị
+Dấu hiệu ở tuổi dậy
thành niên ). Dấu hiệu ở tuổi dậy thì,
thì, hiện tượng kinh
hiện tượng kinh nguyệt .quá trình thụ
nguyệt, quá trình thụ
tinh, thụ thai và phát triển của thai
tinh, thụ thai và phát

triển của thai
+ Giải thích nguyên nhân gây ra tình
trạng có thai sớm ở tuổi vị thành niên
kỳ anh hà tĩnh
+ Liệt kê, xác định nguồn gốc các
nguyên nhân gây ra tình trạng có thai
ở tuổi vị thành niên và hậu quả do
chúng gây ra.
+ Các biện pháp khắc phục tình trạng
có thai ở tuổi vị thành niên và cơ sở
khoa học của các biện pháp đó.
+ Đề cử các biện pháp ưu tú và giải
thích vì sao nên lựa chọn biện pháp
đó .

+ Nguyên nhân gây
ra tình trạng
+ Các biện pháp bảo
vệ, khắc phục và cơ
sở khoa học của các
biện pháp đó.

5 ngày
- Thực địa:
+ Ðiều tra thực tế:

Học sinh cả lớp Chia
4 nhóm:

. Tỉ lệ mang thai ở tuổi vị

thành niên ở kỳ anh hà
tĩnh(lấy số liệu so sánh với
giữa các vùng có nhiều,
không có hoặc tỉ lệ mang
thai ở tuổi vị thành niên ít).

. Nhóm 1 điều tra tại - Hoàn thành các
vùng dưới, nhóm 2 ở phiếu điều tra,
vùng trong, nhóm 3 phỏng vấn.
vùng trên, nhóm 4
vùng giữa của huyện
kỳ anh.

. việc nắm được cơ sở khoa
học và cách thực hiện các
biện pháp tránh thai ở lứa
tuổi vị thành niên kỳ anh hà
tĩnh

. Nhóm 1 điều tra tại
vùng dưới, nhóm 2 ở
vùng trong, nhóm 3
vùng trên, nhóm 4
vùng giữa của huyện
kỳ anh)

- Tính hiệu quả
và thông dụng
của các biện pháp
tránh thai ở lứa

tuổi vị thành niên
ở kỳ anh hà tĩnh.
+Tiến hành
họa cách sử
các biện
tránh thai
quả .

2 ngày

- Tuyên truyền các biện pháp - Học sinh cả lớp
hạn chế có thai sớm ở tuổi vị
thành niên.

minh
dụng
pháp
hiệu

+ Trình bày nhu
cầu được trang bị
các kiến thức về