Luận văn sư phạm Hình tượng nghệ thuật trong tập thơ Hoa ngày thường - Chim báo bão của Chế Lan Viên

Khoá luận tốt nghiệp

Trường ĐHSP Hà Nội 2

LI CM N
Trong quỏ trỡnh trin khai ti Hỡnh tng ngh thut trong tp
th Hoa ngy thng - Chim bỏo bóo ca Ch Lan Viờn, tỏc gi khoỏ lun
ó nhn c s giỳp ca cỏc thy cụ giỏo trong khoa Ng Vn, cỏc thy
cụ trong t Vn hc Vit Nam v c bit l ThS. GVC V Vn Ký - ngi
hng dn trc tip.
Tỏc gi khoỏ lun xin c by t lũng bit n v gi li cm n trõn
trng nht ti cỏc thy cụ.
H Ni, ngy 15 thỏng 04 nm 2010
Tỏc gi khoỏ lun

Bựi Th Huyn Trang

Bùi Thị Huyền Trang

1

K32A Khoa Ngữ Văn


Khoá luận tốt nghiệp

Trường ĐHSP Hà Nội 2

LI CAM OAN
Tụi xin cam oan:
Khoỏ lun Hỡnh tng ngh thut trong tp th Hoa ngy thng Chim bỏo bóo ca Ch Lan Viờn l kt qu nghiờn cu ca riờng tụi, cú

tham kho ý kin ca nhng ngi i trc, di s giỳp khoa hc ca
ThS. GVC V Vn Ký. Khoỏ lun khụng sao chộp t mt ti liu, cụng trỡnh
cú sn no.
H Ni, ngy 15 thỏng 04 nm 2010
Tỏc gi khoỏ lun

Bựi Th Huyn Trang

Bùi Thị Huyền Trang

2

K32A Khoa Ngữ Văn


Khoá luận tốt nghiệp

Trường ĐHSP Hà Nội 2
MC LC

M u

5

1. Lớ do chn ti

5

2. Lch s nghiờn cu vn

6

3. Mc ớch nghiờn cu

8

4. Nhim v nghiờn cu

8

5. i tng, phm vi nghiờn cu

9

6. Phng phỏp nghiờn cu

9

7. úng gúp ca khoỏ lun

9

8. B cc khoỏ lun

9

Ni dung

10

Chng 1. Ch Lan Viờn v con ng ngh thut

10

1.1. Tiu s nh th Ch Lan Viờn

10

1.2. Con ng ngh thut ca Ch Lan Viờn

12

1.2.1. Chng ng th Ch Lan Viờn trc Cỏch mng thỏng

13

Tỏm 1945
1.2.2. Chng ng th Ch Lan Viờn nhng nm khỏng chin

14

chng Phỏp v chng M
1.2.3. Chng ng th Ch Lan Viờn sau 1975 v nhng nm

16

cui i
Chng 2. Quan nim ngh thut v s chi phi ca quan

18

nim ngh thut trong th Ch Lan Viờn
2.1. Thut ng Quan nim ngh thut

18

2.2. Quan nim ngh thut v s chi phi ca quan nim ngh

20

thut trong th Ch Lan Viờn
2.2.1. Giai on trc Cỏch mng thỏng Tỏm 1945

20

2.2.2. Giai on hai cuc khỏng chin chng Phỏp v chng M

23

Bùi Thị Huyền Trang

3

K32A Khoa Ngữ Văn


Khoá luận tốt nghiệp

Trường ĐHSP Hà Nội 2

2.2.3. Sau 1975 v nhng nm cui i

25

2.2.4. Kt lun

28

Chng 3. Hỡnh tng ngh thut trong tp th Hoa ngy

29

thng - Chim bỏo bóo
3.1. Thut ng Hỡnh tng ngh thut

29

3.2. Vi nột v tp th Hoa ngy thng - Chim bỏo bóo

31

3.3. Hỡnh tng ngh thut trong tp th Hoa ngy thng -

33

Chim bỏo bóo
3.3.1. Hỡnh tng T quc, Dõn tc

33

3.3.2. Hỡnh tng ng, Bỏc H

37

3.3.3. Hỡnh tng Nhõn dõn

39

3.3.4. Hỡnh tng ngi chin s

44

3.3.5. Hỡnh tng quõn xõm lc

45

3.3.6. Hỡnh tng thiờn nhiờn

47

3.3.7. Hỡnh tng Cỏi tụi tr tỡnh nh th

50

3.4. Mt s hỡnh thc ngh thut biu hin ca hỡnh tng

52

ngh thut trong tp th Hoa ngy thng - Chim bỏo bóo
3.4.1. Th th

52

3.4.2. Kt cu th

53

3.4.3. Hỡnh nh th

53

3.4.4. Ging iu

54

3.4.5. Ngụn ng th

55

Kt lun

57

Ti liu tham kho

59

Bùi Thị Huyền Trang

4

K32A Khoa Ngữ Văn


Khoá luận tốt nghiệp

Trường ĐHSP Hà Nội 2
M U

1. Lớ do chn ti
Ch Lan Viờn xut hin trờn thi n Vit Nam nh mt qung la
rc sỏng vi s nghip sỏng tỏc gm hn mt chc tp th, hng nghỡn trang
vn bỳt kớ, phờ bỡnh, tiu lun. i th Ch Lan Viờn tri nhiu giai on,
nhiu khỳc quanh. ễng tng l mt thi s - lóng mn, mt thi s - chin s
v cui i ụng l mt thi s - trit nhõn, khộp mỡnh li, n mỡnh i, ly
ngay cỏi búng ca mỡnh m i din m tõm v i, v th. Bao quỏt hn,
ụng l mt nh th - con ngi sut i i tỡm khuụn mt mỡnh ri cui
cựng, Ch Lan Viờn ó i qua v tr li trong lch s vn hc nh mt thi
nhõn ớch thc.
Mt ngh s ti nng khụng th thiu phong cỏch, nh mi ngụi sao lp
lỏnh mt th ỏnh sỏng riờng. Ch Lan Viờn cng ó li trong th hin i
du n ca mt phong cỏch v quan nim ngh thut c ỏo, c sc. Chớnh
iu ny ó chi phi n vic xõy dng th gii hỡnh tng ngh thut trong
cỏc tp th qua tng giai on ca lch s. Trong ú c bit phi k n tp
Hoa ngy thng - Chim bỏo bóo õy l mt bc phỏt trin mi ca th
Ch Lan Viờn. Vi Hoa ngy thng - Chim bỏo bóo Ch Lan Viờn ó lm
mt cuc chuyn quõn, tin sỏt ti nhng tuyn u ca cuc chin u ca
dõn tc v thi i.
Trc cn bóo ln ca thi i, mch tr tỡnh v suy tng trong th
Ch Lan Viờn c dn t li, lm dy lờn nhng cn súng ln, vang lờn

nhng hp õm d di ca mt ting th chin u, trong nhng nm khỏng
chin chng M cu nc, th ỏnh M l mt trn chớnh ca th Ch Lan
Viờn. Chớnh õy, Ch Lan Viờn ó th hin sc chin u nng n, tớnh
nhy bộn, chiu sõu ca t duy ngh thut. Cng chớnh t õy Ch Lan Viờn
ó dn nhiu tõm huyt, th hin nhng tỡm tũi v to c mt phong cỏch

Bùi Thị Huyền Trang

5

K32A Khoa Ngữ Văn


Khoá luận tốt nghiệp

Trường ĐHSP Hà Nội 2

c sc t n nhng bi th cú v trớ xng ỏng trong nhng thnh tu
quan trng ca nn th chng M. Hoa ngy thng - Chim bỏo bóo ó gúp
phn to nờn nhng cn súng ln, nhng hp õm d di, trong phong
cỏch th ca Ch Lan Viờn.
Vic tỡm hiu h thng hỡnh tng ngh thut trong tp Hoa ngy
thng - Chim bỏo bóo s giỳp chỳng ta cú cỏi nhỡn sõu sc, ton vn hn v
tp th v phong cỏch, quan nim ngh thut ca nh th Ch Lan Viờn trong
cuc chin tranh v i ca dõn tc, c bit l cuc khỏng chin chng M
cu nc.
Khụng ch vy, Ch Lan Viờn cũn l mt tỏc gi cú v trớ quan trng
ca nn vn hc Vit Nam hin i nờn nhng tỏc phm th ca ụng c
a vo ging dy hu ht cỏc cp hc, bc hc. Do ú, vic nghiờn cu,
tỡm hiu th Ch Lan Viờn khớa cnh hỡnh tng ngh thut, c th l tp

th Hoa ngy thng - Chim bỏo bóo s gúp phn thit thc vo vic hc tp
v ging dy mụn Ng Vn trong nh trng.
ú l nhng lý do khin chỳng tụi la chn ti khoỏ lun Hỡnh
tng ngh thut trong tp th Hoa ngy thng - Chim bỏo bóo ca Ch
Lan Viờn.
2. Lch s nghiờn cu vn
Nghiờn cu v tỡm hiu tp th Hoa ngy thng - Chim bỏo bóo ca
Ch Lan Viờn khụng phi l vn hon ton mi m. i vo khai thỏc,
nghiờn cu mt s phng din khỏc nhau ó cú nhiu bi vit, cụng trỡnh,
ý kin xung quanh tp th ny.
Tỏc gi H Minh c bi vit Hoa ngy thng - Chim bỏo bóo
bc phỏt trin mi ca mt phong cỏch th ng trong Nh vn v tỏc
phm, Nxb Vn hc, 1971 cng khng nh s phỏt trin trờn con ng sỏng

Bùi Thị Huyền Trang

6

K32A Khoa Ngữ Văn


Khoá luận tốt nghiệp

Trường ĐHSP Hà Nội 2

tỏc th ca Ch Lan Viờn nhiu khớa cnh khỏc nhau trong tp th Hoa
ngy thng - Chim bỏo bóo.
Tỏc gi Mai Quc Liờn trong bi vit Ch Lan Viờn qua tp th Hoa
ngy thng - Chim bỏo bóo ng trong Nh th, cn bóo v nhng cỏnh
hoa, Nxb Thnh ph H Chớ Minh, 1989, ó ch ra v khng nh nhng giỏ

tr ni dung, ngh thut ca tp th.
Tỏc gi V Tun Anh trong Ch Lan Viờn v tỏc gia v tỏc phm, Nxb
Giỏo dc, H Ni, 2003 vi bi vit Th ỏnh M ca Ch Lan Viờn, nh
nghiờn cu ó khng nh: Hoa ngy thng - Chim bỏo bóo l mt bc
phỏt trin mi ca th Ch Lan Viờn, t sc thỏi tr tỡnh m nột trong nh
sỏng v phự san cht thi s, chớnh tr ni bt nh l mt c trng v
phong cỏch trong Hoa ngy thng - Chim bỏo bóo cú v nh l mt s
chuyn hng t ngt.
Tin s Nguyn Th Bỡnh trong giỏo trỡnh Lch s Vn hc Vit Nam tp
III, Nxb i hc S phm H Ni, 2007 ó ch ra: Quan h gia mt i lp
m thng nht, i lp m chuyn hoỏ cũn c th hin mch ngm cu
trỳc mt bi th hay mt tp th Hoa ngy thng - Chim bỏo bóo.
Tỏc gi Nguyn Vn Long trong Giỏo trỡnh Vn hc Vit Nam hin i
tp II, Nxb i hc S phm H Ni, 2008 ó cú ý kin nhn xột v tp th
Hoa ngy thng - Chim bỏo bóo ca Ch Lan Viờn ú l: Nh th mun
mỡnh va l hm chụng git gic, li va l cnh hoa mỏt mt cho i.
Giỏo s, Tin s Trn ỡnh S vi bi vit Ch Lan Viờn - bn lnh
mt nh th ln in trong Tuyn tp mi lm nm tp chớ vn hc v tui
tr tp mt, Nxb Giỏo dc H Ni, 2008 cho rng: Hoa ngy thng - Chim
bỏo bóo ỏnh du bc tri dy i mi ca th Ch Lan Viờn gn lin vi
ý thc cỏi tụi ca mỡnh.

Bùi Thị Huyền Trang

7

K32A Khoa Ngữ Văn


Khoá luận tốt nghiệp

Trường ĐHSP Hà Nội 2

Cỏc ti liu dn trờn cho thy nhiu tỏc gi, nh nghiờn cu ó tỡm hiu
tp th Hoa ngy thng - Chim bỏo bóo nhng khớa cnh khỏc nhau. iu
ú to iu kin thun li giỳp ngi c tip cn tp th nhiu hng, c
v ni dung t tng v hỡnh thc ngh thut.
Mc dự vy, cỏc nh nghiờn cu tựy theo quan nim v s thớch cỏ
nhõn mi ch cp n mt khớa cnh, mt vn trong Hoa ngy thng Chim bỏo bóo.
K tha ý kin ca nhng ngi i trc, chỳng tụi i sõu hn vo hỡnh
tng ngh thut trong tp th Hoa ngy thng - Chim bỏo bóo, hi vng s
thy c nhng vn sõu sc v gúp phn tỡm hiu s nghip th ca ca
Ch Lan Viờn.
3. Mc ớch nghiờn cu
Vi ti Hỡnh tng ngh thut trong tp th Hoa ngy thng Chim bỏo bóo tỏc gi khoỏ lun hng ti cỏc mc ớch sau:
Tỡm hiu quan nim ngh thut v s chi phi ca quan nim ngh
thut n sỏng tỏc th ca ca Ch Lan Viờn.
Kho sỏt, tỡm hiu v hỡnh tng ngh thut trong tp th Hoa ngy
thng - Chim bỏo bóo.
T ú cú cỏi nhỡn bao quỏt v con ng ngh thut ca Ch Lan Viờn
trong khỏng chin chng M v rng hn l trờn thi n Vit Nam.
Gúp phn thit thc vo vic hc tp, ging dy mụn Ng Vn trong
nh trng.
4. Nhim v nghiờn cu
Khoỏ lun Hỡnh tng ngh thut trong tp th Hoa ngy thng Chim bỏo bóo ca Ch Lan Viờn cú nhim v sau:
Trỡnh by khỏi quỏt v cuc i, con ng ngh thut ca tỏc gi Ch
Lan Viờn.
Tỡm hiu v quan nim ngh thut ca Ch Lan Viờn v s chi phi ca
quan nim ngh thut y n th ca ụng.

Bùi Thị Huyền Trang

8

K32A Khoa Ngữ Văn


Khoá luận tốt nghiệp

Trường ĐHSP Hà Nội 2

Tỡm hiu hỡnh tng ngh thut trong tp th Hoa ngy thng - Chim
bỏo bóo.

Bùi Thị Huyền Trang

9

K32A Khoa Ngữ Văn


Khoá luận tốt nghiệp

Trường ĐHSP Hà Nội 2

5. i tng, phm vi nghiờn cu
Khoỏ lun tp trung vo nghiờn cu tp th Hoa ngy thng - Chim
bỏo bóo rỳt t Ch Lan Viờn ton tp tp I, Nxb Vn hc, 2002.
Bờn cnh ú, lm ni bt nhng hỡnh tng ngh thut trong tp th
Hoa ngy thng - Chim bỏo bóo khi cn thit khoỏ lun cũn cú s m rng,

liờn h n nhng sỏng tỏc trc v sau ca Ch Lan Viờn v cỏc nh th khỏc.
6. Phng phỏp nghiờn cu
Phng phỏp h thng
Phng phỏp so sỏnh i chiu
Phng phỏp phõn tớch vn hc
7. úng gúp ca khoỏ lun
V mt khoa hc: Gúp phn tỡm hiu, nghiờn cu tp Hoa ngy thng
- Chim bỏo bóo khớa cnh hỡnh tng ngh thut. Thy c s chi phi ca
quan nim ngh thut n vic xõy dng hỡnh tng ngh thut trong tp th
Hoa ngy thng - Chim bỏo bóo.
V mt thc tin: Gúp phn vo vic ging dy v hc tp cỏc tỏc phm
th ca Ch Lan Viờn trong nh trng trung hc ph thụng.
8. B cc khoỏ lun
Khoỏ lun cú b cc ba phn: M u, ni dung, kt lun.
M u: 5 trang
Ni dung: 47 trang
Chng 1: Ch Lan Viờn v con ng ngh thut: 8 trang
Chng 2: Quan nim ngh thut v s chi phi quan nim ngh
thut trong th Ch Lan Viờn:11 trang
Chng 3: Hỡnh tng ngh thut trong tp th Hoa ngy thng Chim bỏo bóo: 28 trang
Kt lun: 2 trang
Ngoi ra khoỏ lun cũn cú mc lc, danh mc ti liu tham kho.

Bùi Thị Huyền Trang

10

K32A Khoa Ngữ Văn

Khoá luận tốt nghiệp

Trường ĐHSP Hà Nội 2

NI DUNG
CHNG 1
CH LAN VIấN V CON NG NGH THUT
1.1. Tiu s nh th Ch Lan Viờn
Nh th Ch Lan Viờn tờn tht l Phan Ngc Hoan, sinh ngy 23 thỏng
10 nm 1920, quờ xó Cam An, huyn Cam L, tnh Qung Tr, nhng sut
thi niờn thiu n tui trng thnh li gn bú vi vựng Bỡnh nh - Quy
Nhn, nờn õy cng c xem l quờ hng th hai ca nh th. Sinh trng
trong mt gia ỡnh viờn chc nh, cha li mt sm nhng Ch Lan Viờn vn
c to iu kin theo hc Quy Nhn ri H Ni.
Ch Lan Viờn lm th t khi cũn 12, 13 tui, cú th, truyn ngn ng
trờn cỏc bỏo Ting tr, Khuyn hc, Phong hoỏ t nhng nm 19351936. Cựng vi Hn Mc T, Yn Lan, Quỏch Tn lp nờn nhúm th Bỡnh
nh ni ting v to mt du n c ỏo cho Th mi ng thi. Khi tp
iờu tn ra i nm 1937 Ch Lan Viờn mi 17 tui v ang l hc sinh nm
th ba trng trung hc Quy Nhn, ó gõy c s chỳ ý c bit v a th
Ch Lan Viờn vo trong s nhng nh th mi hng u.
Nm 1939, Ch Lan Viờn ra hc ti H Ni, ri vo Si Gũn lm bỏo,
ra Thanh Hoỏ, quay v Hu dy hc. Nm 1942 cho ra i tp vn Vng sao
v sau ú vit tp bỳt ký trit lun Gai la.
Ch Lan Viờn tham gia Cỏch mng thỏng Tỏm ti Quy Nhn, ri sau
ú ra Hu tham gia on xõy dng cựng vi Hoi Thanh, Lu Trng L,
o Duy Anh vit bi cho bỏo Quyt thng ca Vit Minh Trung B.
Trong cuc khỏng chin chng thc dõn Phỏp, Ch Lan Viờn hot ng
vn ngh, bỏo chớ Liờn khu Bn v chin trng Bỡnh Tr Thiờn. ễng c
kt np ng vo thỏng 7 nm 1949 ngay trờn quờ m Qung Tr.

Bùi Thị Huyền Trang

11

K32A Khoa Ngữ Văn


Khoá luận tốt nghiệp

Trường ĐHSP Hà Nội 2

Nhng bi th Ch Lan Viờn sỏng tỏc trong thi k khỏng chin c
tp hp trong tp Gi cỏc anh (in 1955) th hin s chuyn bin quan trng
trong t tng v ngh thut ca ụng.
Sau nm 1954, nh th tr v sng ti H Ni, lm biờn tp viờn Nh
xut bn ri bỏo Vn hc ca hi nh vn. Ch Lan Viờn nhiu nm l y
viờn Ban chp hnh, Ban thng v Ban th ký Hi nh vn Vit Nam.
Tp nh sỏng v phự sa (1960) l mt thnh cụng c sc - cỏi mc
quan trng trờn ng th sau cỏch mng ca Ch Lan Viờn.
Trong thi k khỏng chin chng M cu nc, th Ch Lan Viờn ó
t nhiu thnh tu mi cỏc tp th Hoa ngy thng - Chim bỏo bóo
(1967), Nhng bi th ỏnh gic (1972), i thoi mi (1973) m cht
chớnh lun mang õm hng s thi bờn cnh cht tr tỡnh m thm ca cuc
sng i thng.
T sau 1975 ụng chuyn vo sng Thnh ph H Chớ Minh v tip
tc sỏng tỏc cỏc tp th Hỏi theo mựa (1977), Hoa trờn ỏ (1984), Ta gi cho
mỡnh (1986).
Ch Lan Viờn cũn l cõy bỳt vit vn xuụi c sc vi cỏc tp bỳt ký
Vng sao (1942), Thm Trung Quc (1963), Nhng ngy ni gin (1966)...
Khụng ch th, cỏc tp tiu lun, phờ bỡnh vn hc ca ụng cng gõy nờn ting

vang rng rói v cú tỏc ng tớch cc vo i sng vn hc: Vo ngh (1962), Suy
ngh v bỡnh lun (1971), Ngh cnh dũng th (1981).
ễng l i biu Quc hi t khoỏ III n khoỏ VII, tham gia cỏc u ban
vn hoỏ, giỏo dc v i ngoi ca Quc hi, tng cú mt nhiu din n
vn hoỏ quc t, nht l trong nhng nm chng M cu nc.
Ch Lan Viờn mt ngy 19 thỏng 6 nm 1989 ti Bnh vin Thng
Nht. L truy iu v ha tỏng c t chc vo ngy 26 thỏng 6 nm 1989.

Bùi Thị Huyền Trang

12

K32A Khoa Ngữ Văn


Khoá luận tốt nghiệp

Trường ĐHSP Hà Nội 2

Sau khi qua i nhng Di co th ca ụng c v l nh vn V Th
Thng su tm, tuyn chn v in trong ba tp Di co th Ch Lan Viờn
(1992, 1993, 1996). Gii vn hc v cụng chỳng li bt ng sng st trc
mt Ch Lan Viờn ht sc a dng, sõu sc, phc tp, va quen thuc, va
mi l trong cỏc tp Di co th ny.
Nm 1996, Ch Lan Viờn c truy tng gii thng H Chớ Minh v
vn hc ngh thut.
Ch Lan Viờn l mt ngh s ln, luụn trn tr tỡm tũi trờn con ng
ngh thut. Hn na th k sỏng to ụng ó tỡm n nhiu khuynh hng ngh
thut v chng ng no cng ghi c nhng thnh cụng ni bt, nhng
nh th vn luụn khụng t bng lũng vi mỡnh, bi Cỏi trang m c mt

i cha vn ti v kht khe vi chớnh mỡnh khi nhỡn li i th Mt
nghỡn cõu th thỡ chớn trm cõu dang d (Hi ký bờn trang vit).
1.2. Con ng ngh thut ca Ch Lan Viờn
Cho n nm 1996, Ch Lan Viờn ó cú 13 tp th c cụng b vi
tng s 1025 bi, trong ú cú 49 bi thuc tp th Hoa ngy thng - Chim
bỏo bóo.
Trc Cỏch mng thỏng Tỏm, Ch Lan Viờn ch cú mt tp th iờu
tn (1937) v mt s bi th vit sau iờu tn d nh in thnh tp Th khụng
tờn. Bc chuyn ca th Ch Lan Viờn l tp Gi cỏc anh (1955) v tht s
thnh cụng vi tp nh sỏng v phự sa.
Nhng nm c nc chng M l mt giai on sỏng tỏc di do v y
ho hng ca nh th vi cỏc tp Hoa ngy thng - Chim bỏo bóo (1967),
Nhng bi th ỏnh gic (1972), i thoi mi (1973) v cũn c tip tc
sau nm 1975 vi Hỏi theo mựa (1977), mt tp th v Bỏc H Hoa trc
lng Ngi (1976), Hoa trờn ỏ (1984), Ta gi cho mỡnh (1986). Khộp li s
nghip sỏng tỏc th Ch Lan Viờn l vi cỏc tp Di co th tp I (1992), tp II

Bùi Thị Huyền Trang

13

K32A Khoa Ngữ Văn


Khoá luận tốt nghiệp

Trường ĐHSP Hà Nội 2

(1993), tp III (1996) m phn ln l cỏc bi c vit trong nhng nm
cui i.

Con ng ngh thut ca Ch Lan Viờn vi hn na th k ó i qua
ba chng ng chớnh:
1.2.1. Chng ng th Ch Lan Viờn trc Cỏch mng thỏng Tỏm
1945
Ch Lan Viờn ni ting t trc Cỏch mng Thỏng Tỏm vi iờu tn
gm 36 bi th c sỏng tỏc khi ụng mi 17 tui v ang l hc sinh trung
hc Quy Nhn, tp th ó lm cho ngi c phi kinh ngc v bng
hong. Trong tp iờu tn Ch Lan Viờn ó núi ti vic phi thng ngha l
khụng lm chuyn tm thng, dung tc. Chớnh gia lỳc ch v cỏ nhõn rt
thnh trong phong tro Th mi thỡ Ch Lan Viờn tr v vi s phn ca mt
dõn tc b thi gian chụn vựi vi mỏu xng kờu khúc. ễng tỡm cỏi p
khụng phi trong Cỏi chõn, Cỏi thin, m tỡm trong h o vi iờu tn.
Ch Lan Viờn vit ta iờu tn: Lm th l lm s phi thng. Thi s khụng
phi l Ngi. Nú l ngi M, ngi Say, ngi iờn. Nú l Tiờn, l Ma, l
Qu, l Tinh, l Yờu. Nú thoỏt hin ti. Nú xi trn d vóng. Nú ụm trựm
tng lai. Qu l Ch Lan Viờn cựng vi trng th Lon mun xỏc lp
mt th gii mi trong thi ca khỏc vi quan h ca i thng (H Minh
c) - ú l mt th gii d thng.
Vi mt ngun cm hng di do, bờn cnh mt sc tng tng quỏ
mónh lit hiu theo hai th cỏch, trong iờu tn cú hai Ch Lan Viờn: Mt
Ch Lan Viờn qua hỡnh nh ca ngn thỏp Chm b v, sng sng, cng
nhc, ng thnh ngn i vi nột mt cng thờm bớ n, bun thm lỳc hong
hụn xung; Mt Ch Lan Viờn th hai ó xut hin ta rng nh hi, bao
võy, ụm p thõn mỡnh thỏp ri bc lờn cao bay theo sng giú, theo mõy ngn

Bùi Thị Huyền Trang

14

K32A Khoa Ngữ Văn

Khoá luận tốt nghiệp

Trường ĐHSP Hà Nội 2

phng, theo trng vn kip ... Sau mt thi gian h h, ln hi y li tỡm v
chiu sõu di chic hũm xng y xng ct.
iờu tn ó th hin thm kớn tm lũng yờu t nc, mt t nc
ang tn ti nhng thc s ang iờu tn trong ch v cnh i c. T
Hu ó nhn xột: Ch Lan Viờn thỡ gi lờn ni hoi vng ca dõn tc Chm
ngy xa theo cỏch ca anh, ú cng l mt li ca yờu nc, bi anh khúc s
phn ca nhng dõn tc b ụ h. Nh th mun thoỏt li khi mi s rng
buc vi cuc i hin ti.
iờu tn miờu t mt cỏi tụi tr tỡnh nng ng mun tỡm hiu v
cnh ng xung quanh, v bn thõn mỡnh v Ch Lan Viờn ri vo bi kch l
khụng cú kh nng nhn thc, lớ gii bit bao iu trong cuc sng.
Ngoi ra, trong thi k ny Ch Lan Viờn cũn cú tp bỳt ký trit lun
Vng sao (1942).
1.2.2. Chng ng th Ch Lan Viờn nhng nm khỏng chin chng
Phỏp v chng M
Ch Lan Viờn ó cú s chuyn bin mnh m th hin bng s t phỏ
trong sỏng tỏc ca nh th.
1.2.2.1. T 1945-1960
Trong nhng nm thỏng ca cuc khỏng chin chng Phỏp, Ch Lan
Viờn ó thc s hũa mỡnh vo cuc cỏch mng v i sng nhõn dõn, t ú
tng bc thay i t tng v tõm hn mỡnh. Tp Gi cỏc anh ra i v xut bn
nm 1955 ó ỏnh du bc chuyn bin trong t tng ca nh th.
1.2.2.2. T 1960-1975
Tp nh sỏng v phự sa l mt bc i, mt bc thang ca hn th Ch

Lan Viờn. Cỏch mng ó giỳp Ch Lan Viờn lao mỡnh vo cuc sng chung
ca dõn tc, tỡm n nhng chõn tri bao la c m ra cho th v th ụng ó
c hi sinh. Xut bn nm 1960 vi 69 bi th, nh sỏng v phự sa ó th

Bùi Thị Huyền Trang

15

K32A Khoa Ngữ Văn


Khoá luận tốt nghiệp

Trường ĐHSP Hà Nội 2

hin tõm hn Ch Lan Viờn cú nhng rung cm v cuc sng, v con ngi
hụm nay qua khỏng chin cng nh trong u tranh thng nht v xõy dng
ch ngha xó hi.
V nhan ca tp th nh sỏng v phự sa, Ch Lan Viờn ó gii
thớch: nh sỏng soi ri tụi v phự sa bi p tụi, ỏnh sỏng tinh thn v phự
sa vt cht ca lớ tng tụi. nh sỏng v phự sa trỡnh by cuc phn u
trong tõm hn v t tng ca nh th vt qua nhng ni au riờng ho
hp vi nim vui chung. Chỳng ta cng thu hiu Th l ting hỏt ca tõm
hn, th l s chõn thc, trn tri ca tõm hn. Vỡ vy, mt tõm hn phi t
gii quyt nhng vn ca nú cha gii quyt c thỡ nhng ting hỏt
ca nú v xó hi vn c lng vng, gp ghnh nh cú gỡ cũn che giu. Tp
nh sỏng v phự sa l mt giai on u tranh ca tõm hn th Ch Lan Viờn,
khụng nhng u tranh chng bnh tt m thc ra cũn chng vi nhng cũn
li no ú ca giai on suy ngh siờu hỡnh trc cỏch mng Vo trong
nhng lp kim tõm hn cay ng, Th n mt hn.

L mt nh th lp trc, tõm hn ca Ch Lan Viờn ngy xa m
chỡm trong d vóng bun thng, cỏch mng ó giỳp Ch Lan Viờn on
tuyt vi thi k iờu tn v Vng sao, Gai la ó a ụng tr v vi thc t
cỏch mng, sỏng tỏc di ỏnh sỏng, lớ tng ca ng v lũng tin yờu ca
qun chỳng nhõn dõn.
nh sỏng v phự sa l mt tp th tr tỡnh ỳng vi ý ngha cn bn
ca thut ng ú. Cuc sng khỏch quan c biu hin qua cm ngh v tõm
trng. Ch Lan Viờn núi vi ngi c bng li núi tõm tỡnh, nhiu yờu
thng v xỳc cm. Tp th ó t n chớn v t tng v ngh thut.
Nu Gi cỏc anh cũn li n tng v mt s c gng i mi nhng cha
t n n nh chc chn thỡ nh sỏng v phự sa, nhng i mi v ni

Bùi Thị Huyền Trang

16

K32A Khoa Ngữ Văn


Khoá luận tốt nghiệp

Trường ĐHSP Hà Nội 2

dung ó i lin vi ngh thut th hin a dng v nhun nhuyn. Bỳt phỏp
Ch Lan Viờn n õy ó t n s a dng bin húa linh hot.
Ngh thut ca nh sỏng v phự sa ni bt lờn trớ tng tng mnh
m, nhng hỡnh nh p v lng ly, s hũa hp cm xỳc v trớ tu.
Bc vo cuc khỏng chin chng M cu nc, th Ch Lan Viờn t
c thnh tu mi vi cỏc tp Hoa ngy thng - Chim bỏo bóo (1967),
Nhng bi th ỏnh gic (1972), ó hon thnh cuc hnh trỡnh t Cỏi tụi

lc lừng, cụ n tr v gia lũng dõn tc m ỏp yờu thng. Dũng mch th
y cũn tip tc chy ti nhng tp th xut bn sau ngy t nc thng nht ca
Ch Lan Viờn nh: Hỏi theo mựa (1977), Hoa trờn ỏ (1984).
Bờn cnh vic sỏng tỏc v cho ra i cỏc tp th, trong thi k ny Ch
Lan Viờn cũn bc l ti nng trong ngũi bỳt ca mỡnh qua mt s bỳt ký, tựy
bỳt ghi li hin thc chin u ca quõn v dõn ta nh: Nhng ngy ni gin
(1966), Gi ca s thnh (1977)... Tip ú l cỏc tp phờ bỡnh vn hc vi li
vit dt do cm xỳc th hin ngũi bỳt rt riờng ca Ch Lan Viờn: Phờ bỡnh
vn hc (1962), Vo ngh (1962), Suy ngh v bỡnh lun (1971)...
1.2.3. Chng ng th Ch Lan Viờn sau 1975 v nhng nm cui i
T ging s thi ho sng, th Ch Lan Viờn chuyn sang ging th s
i t trm lng, da dit: Ging cao bao nhiờu nm gi anh hỏt ging trmTing hỏt ln vo im lỡm ca t. Nhng khỳc x ca i sng xó hi v
nhõn tỡnh th thỏi sau chin tranh i vo th Ch Lan Viờn to nờn ging
bun, chua chỏt: Ngi ta ch bit mu sen anh rc - Cũn ni bun hoa
tớm bit cho õu. S chuyn hng y c bt u tp th Hoa trờn ỏ
(1984) tip ú l Ta gi cho mỡnh (1986) v khộp li vi cỏc tp Di co th
(Tp I - 1992, tp II - 1993, tp III - 1996), xut bn sau khi nh th qua i.
Di co th l nhng bi th chiờm nghim, suy tng, t vn, c thoi
v nhng trn tr vnh cu ca i ngi: Vui bun, c mt, sng cht...

Bùi Thị Huyền Trang

17

K32A Khoa Ngữ Văn


Khoá luận tốt nghiệp

Trường ĐHSP Hà Nội 2

Di co th m ra nhng ch vnh cu ca th ca, cú v ng út ca th
th ln vo trong, núi vi riờng mỡnh. Nhng suy tng v th, v ngh
thut ca Ch Lan Viờn cng sõu sc, thm thớa.
V cht lng ngh thut ca Di co ca th, Nguyn Thỏi Sn vit
rt ỳng rng: Cú nhng tỡnh cm, nhng ni nim, nhng giỏ tr nhõn vn
v ngh thut m ch n khi c th Di co ca Ch Lan Viờn ta mi nhn
ra. Bờn cnh nhng tỏc phm th, giai on ny Ch Lan Viờn tip tc
vit tiu lun, phờ bỡnh vn hc vi cỏc tp nh: T gỏc Khuờ Vn n quỏn
Trung Tõn (1981), Ngh cnh dũng th (1982) v Ngoi vi th (1987).
Con ng ngh thut ca Ch Lan Viờn l mt hnh trỡnh tỡm kim
khụng ngng vi nhiu bc ngot, cú c s ph nh vt lờn chớnh
mỡnh. ỳng nh nh th T Hanh ó nhn xột: Núi chung th Ch Lan Viờn
trờn 50 nm luụn luụn l mt ging th gõy nhiu s chỳ ý ca d lun. Cú
th núi, Ch Lan Viờn l mt nh th khụng yờn n, anh khụng yờn n trong
trn tr sỏng tỏc ca mỡnh v cng mang n s khụng yờn n trong tỡnh hỡnh
th ca chỳng ta. L mt ngi m u trong khuynh hng tng cng
cht trớ tu, suy tng, trit lớ, Ch Lan Viờn cú nh hng rng rói n nhiu
nh th thuc cỏc th h sau v em n nhng tỏc ng tớch cc i vi s
tip nhn ca cụng chỳng.

Bùi Thị Huyền Trang

18

K32A Khoa Ngữ Văn


Khoá luận tốt nghiệp

Trường ĐHSP Hà Nội 2
CHNG 2

QUAN NIM NGH THUT V S CHI PHI CA
QUAN NIM NGH THUT TRONG TH CH LAN VIấN
2.1. Thut ng Quan nim ngh thut
Theo T in thut ng vn hc, quan nim ngh thut l nguyờn
tc ct ngha th gii v con ngi vn cú ca hỡnh thc ngh thut, m bo
cho nú cú kh nng th hin i sng vi mt chiu sõu no ú; l s miờu t
hu hn ca th gii vụ hn l cuc i... [5, 274].
Quan nim ngh thut l hỡnh thc bờn trong ca s chim lnh i
sng, l h quy chiu n chỡm trong hỡnh thc ngh thut, nú gn vi cỏc
phm trự phng phỏp sỏng tỏc, phong cỏch ngh thut, lm thnh thc o
ca hỡnh thc vn hc v l c s ca t duy ngh thut [5, 275].
Quan nim ngh thut v th gii v con ngi c th hin im
nhỡn ngh thut, ch cm nhn i sng c hiu nh nhng hng s
tõm lớ ca ch th, kiu nhõn vt v bin c m tỏc phm cung cp, cỏch
x lớ cỏc bin c v quan h nhõn vt [5, 274].
Cú th núi rng, nh vn sỏng to ra nhõn vt l khỏi quỏt quy lut
v i sng con ngi v bc l quan nim ca mỡnh v con ngi xó hi.
Tuy nhiờn, quan nim ngh thut v con ngi ca nh vn mi l nhõn t
quy nh trc tip ti nhõn vt. Ti sao trong Vn hc Phc Hng li cú
thng iờn, thng h? V ti sao ch cú nhng ngi iờn, thng h mi dỏm
núi lờn s tht? Ti sao nhõn vt ca Nam Cao thng cú ngoi hỡnh xu? Ti
sao truyn ngn ca Nguyn Cụng Hoan li thiờn v xõy dng nhng hin
tng tro phỳng? Tt c nhng cõu hi ú ch cú th lớ gii nu hiu c
quan nim ngh thut v con ngi ca nh vn.

Bùi Thị Huyền Trang

19

K32A Khoa Ngữ Văn


Khoá luận tốt nghiệp

Trường ĐHSP Hà Nội 2

Quan nim ngh thut v con ngi s c trin khai qua tng tỏc
phm c th ca nh vn. Ngay t nhng tỏc phm u tay, Tụ Hoi ó mt
cỏch t nhiờn hng ngũi bỳt ca mỡnh vo nhng chuyn trong lng v
trong nh, nhng cnh v ngi ca mt vựng cụng ngh ng sa sỳt, nghốo
khú (Mt s kinh nghim vit vn ca tụi). Th l cuc sng v con ngi
lng Ngha ụ, ni chụn rau ct rn ca tỏc gi ó khi ngun sỏng to ngh
thut cho Tụ Hoi. ễng tng tõm s, nhng tỏc phm u tay l nhng tỏc
phm m i sng xó hi quanh tụi, t tng v hon cnh ca chớnh tụi ó
vo c sỏng tỏc ca tụi (T truyn).
Nh mi nh vn chõn chớnh, mi quan tõm ln trc ht Nguyn
Minh Chõu l quan h gia vn hc vi i sng, vi thi i. Ngay t thi
k u cm bỳt, nh vn ó quan nim: Vn hc bao gi cng phi tr li
nhng cõu hi ca i sng (Nh vn, t nc v dõn tc mỡnh). Ngũi
bỳt ca Nguyn Minh Chõu khụng cũn b khuụn vo nhng ng hng,
nhng khuụn kh cú sn m m ra khỏm phỏ ton b i sng xó hi v
con ngi trong tớnh a s, a oan ca nú. ng thi, quan nim v hin
thc Nguyn Minh Chõu cng luụn gn lin vi nn tng tinh thn nhõn
bn: Vn hc v i sng l nhng vũng trũn ng tõm m tõm im l con
ngi ( Tr li phng vn bỏo vn ngh u xuõn 1987).
Quan nim ngh thut ca vn hc cú liờn h mt thit vi quan nim
v th gii v con ngi, v mt trit hc, khoa hc, tụn giỏo, o c, chớnh

tr vn cú ca thi i mỡnh. Nhng do c thự ca mỡnh m quan nim ngh
thut cú nhng th hin v bc l riờng.
Nh vy, quan nim ngh thut ú chớnh l nột riờng, im nhỡn ca
mi nh vn. Quan nim ngh thut ca mi nh vn khỏc nhau v iu ú
c bc l rừ nột qua tng tỏc phm ca h. S tht cú th l mt, nhng
cỏch nhỡn, cỏch cm, cỏch ngh ca nh vn l muụn mu, muụn v lm

Bùi Thị Huyền Trang

20

K32A Khoa Ngữ Văn


Khoá luận tốt nghiệp

Trường ĐHSP Hà Nội 2

phong phỳ thờm i sng tinh thn xó hi. Cao Xuõn Dc núi: Nu ch bit
rp khuụn, chp nht nhng cỏi sỏo c, thỡ dự cho cõu p, li hay, v trng
t giú, nhng ý hng khụng kớ thỏc vo c thỡ rt cuc cng l bt chc
ging iu ngi khỏc, chng núi lờn c tớnh tỡnh thc ca mỡnh.
Vỡ th, quan nim ngh thut ca mi nh vn chớnh l cỏi to nờn
nột riờng, s c ỏo trong sỏng tỏc vn chng. Khi nm c quan nim
ngh thut chớnh l cú c cụng c, cú c im xut phỏt vng vng i
sõu tỡm hiu giỏ tr ca mi tỏc phm vn hc.
2.2. Quan nim ngh thut v s chi phi ca quan nim ngh thut
trong th Ch Lan Viờn
Quan nim ngh thut ca Ch Lan Viờn luụn vn ng trong sut quỏ
trỡnh sỏng tỏc, nhng thng nht trong phong cỏch sỏng tỏc ca nh th. ễng

cú nhiu ý kin mang tớnh cht tuyờn ngụn ngh thut, a ra nhng nh
ngha v th, v ngh th ... Cú th núi, quan nim ngh thut ca Ch Lan
Viờn va c ỏo, va phong phỳ li khỏ phc tp.
í thc v cỏ th, cỏ tớnh, khỏt khao to lp mt cừi riờng trong vn
chng ó ng hnh v thỳc y Ch Lan Viờn t nhng dũng Khai bỳt:
Mt kip sng ph, khai thn bỳt. Th l cuc i m ca - bao nhiờu sc
mnh trong sỏng to ựa ra, Trờn rung t khi s cy ba - sụng sui bt
u tuụn chy (Vng sao - 1942). Lm vn chng tr thnh mt hnh vi
sỏng to, sinh thnh k diu.
2.2.1. Giai on trc Cỏch mng thỏng Tỏm 1945
Cựng vi - v trc tip hn - nhng nh th ca Trng th Lon, c
trong tuyờn ngụn cng nh trong sỏng to thi ca ó a ra mt quan nim
khỏc l v th v lm biu hin mt kiu ch th tr tỡnh mi, Ch Lan Viờn
vit ta iờu tn: Lm th l lm s phi thng. Thi s khụng phi l Ngi.
Nú l ngi M, ngi Say, ngi iờn () Nú thoỏt hin ti. Nú xi trn d

Bùi Thị Huyền Trang

21

K32A Khoa Ngữ Văn


Khoá luận tốt nghiệp

Trường ĐHSP Hà Nội 2

vóng. Nú ụm trựm tng lai. Ngi ta khụng hiu c vỡ nú núi nhng cỏi vụ
ngha, tuy rng nhng cỏi vụ ngha hp lý [10, 195]. Vỡ vy trong cỏc sỏng
tỏc thi k ny ca Ch Lan Viờn khụng cú ch cho cỏi bỡnh thng. Ngi ta

nhn ra s phúng thoỏt tuyt i khi quan nim quen thuc ca th tr tỡnh.
Nú lm mt bc ngot, vch mt con ng, t hon thin mt khai m,
ng thi cng l mt kt thỳc. Cui con ng y, sng sng mc lờn mt
ngn thỏp th bớ n ú chớnh l du n c ỏo ca t duy sỏng to.
Vi Ch Lan Viờn, sỏng to thi ca l mt cuc phõn li kinh d gia xỏc
v hn, l s nghim sinh cỏi cht ca hu th sng phn tõm linh, vụ thc.
Ht nhõn, ct lừi ca quan nim th trờn ú l s cao cỏi tt cựng, xem th
nh mt hnh ng phi thng, vt ra khi mi s thng luụn khỏc l
v t ti s tt cựng. Tp iờu tn chớnh l s thc hin quan nim th y
trong hnh ng sỏng to ngh thut ca tỏc gi.
Bờn cnh ú, quan nim ngh thut ca vn hc cú liờn h mt thit vi
quan nim v th gii v con ngi v mt trit hc, khoa hc o c vn cú
thi i mỡnh. Chớnh vỡ vy, quan nim ngh thut ca Ch Lan Viờn trong
thi k trc Cỏch mng thỏng Tỏm s chi phi sõu sc n vic sỏng tỏc vn
chng thi k ny.
Xut phỏt t quan nim ngh thut v nhng ỏm nh trong tõm trớ v s
iờu tn ca vng quc Chiờm Thnh xa, cng cũn do nh hng ca
Bụle (Ch.Baudelaire) - nh th tng trng Phỏp, Ch Lan Viờn ó xõy
dng mt cừi riờng trong iờu tn v ng sau nú l c mt quan nim thm
m mi. Bi th, iờu tn nm trong bi cnh chung ca Th mi m vn
khỏc l. Th mi sinh thnh ra nú m vn b ng khi nú cho i. Hoi
Thanh ó rt sõu sc khi dựng hai ch L loi v bớ mt núi v iờu
tn.

Bùi Thị Huyền Trang

22

K32A Khoa Ngữ Văn

Khoá luận tốt nghiệp

Trường ĐHSP Hà Nội 2

Cht liu ca iờu tn l búng ti, m hoang, s ngi, xng
khụ, mỏu tu v nhng hn ma vt vng. Thi nhõn khụng mụ t th gii,
khụng xỳc cm trc th gii hin hu m to ra mt th gii riờng ca mỡnh
y nhng vin tng quỏi n. Sỏng to th thnh cuc xut thn mờ sng v
d di ra ngoi mỡnh nhp vo mt th gii khỏc:
Nhm mt li cho c bu búng ti
Mờnh mang lờn bỏt ngỏt ta ờm sõu
Cho hn phỏch say sa v gi di
V cừi õm i ch ó bao lõu.
(To lp)
Trong th gii y, hin lờn khung cnh mt t nc thanh bỡnh trong
quỏ kh Nhng cụ thụn vng rum nng chiu ti v hin ti l khung
cnh nỏt Nhng tng Chm l lúi r rờn than. Hnh trỡnh vo th gii
y nh th cng hoỏ mờ cung:
Hi chic s ta vụ cựng r di
Mun rit mi trong sc mnh tay ta
nhng git mỏu o cũn ng li
Theo hn ta tuụn chy nhng hn th.
(Cỏi s ngi)
Khụng nh Hn Mc T tỡm v vi trng sao, vi cỏi th gii thng
tng mờnh mụng, bỏt ngỏt, hng tt c thi ca vo mt tng lai huy hong,
Ch Lan Viờn li lựi v vi d vóng xa xa, vi nhng ngi ó cht, chõn
gim lờn nhng ngụi m y hi ct ó tiờu tan t vn kip.
Nh vy, iờu tn, Ch Lan Viờn ó xỏc lp c mt quan nim th
cn c mi quan h gia ch th sỏng tỏc v khỏch quan thm m, cho

nờn nim kinh d trong iờu tn n lt nú li mang nhng giỏ tr mi
chiu sõu thm ca t tng bi thit ca Ch Lan Viờn, núi lờn ni au ca
mt dõn tc nụ l, mt khỏt vng thoỏt khi nim u hn.

Bùi Thị Huyền Trang

23

K32A Khoa Ngữ Văn


Khoá luận tốt nghiệp

Trường ĐHSP Hà Nội 2

Tu trung li, iờu tn th hin mt s bi quan, tuyt vng n tn
cựng. Ni su y trựm lp khụng gian v cng ho trong dũng thi gian vụ tn:
C d vóng l chui m vụ tn - C tng lai l chui huyt cha thnh - V hin
ti, bit cựng chng hi bn? - Cng ang chụn lng l chui ngy xanh .
2.2.2. Giai on hai cuc khỏng chin chng Phỏp v chng M
Bc vo nhng nm khỏng chin chng Phỏp v chng M, hn th
Ch Lan Viờn ó hon ton i khỏc. Trc kia ụng nhỡn vo trong biu
hin mỡnh, thỡ nay ụng nhỡn ra chung quanh th hin cuc sng khỏng
chin ca mt Bỡnh - Tr - Thiờn ỏnh gic v cm nhn cỏi p, cỏi anh
hựng.
Qua dn vt, chiờm nghim bn thõn, vi chỳt nh hng t cỏc nh
th cng sn Eluard, Aragon Ch Lan Viờn ó ni rng khụng gian Th
mi t Thỏp ng ngh thut ra gia Vũm tri Nhõn dõn v T quc. ễng
cựng th h cỏc nh th chng Phỏp a th t Cp mt m nhõn t ni bun
son phn, rong rờu xung vi ỏm ụng, vi bựn t, vi m hụi v mỏu

xng ca cuc i [2, 225].
Quan nim ngh thut ca Ch Lan Viờn ó c phỏt biu qua nhng
chuyn i thuyt trỡnh v kinh nghim sỏng tỏc: Trc ht chỳng ta lm vn
ngh l t s tht. V chng sau ny mun truyn cm cho ngi c, c
nhiờn khụng phi ch núi cỏi cm xỳc ca ta m phi núi c s vic [10, 197].
Xa nh th trm mỡnh trong cỏi cht, trong h vụ s ngi thỡ nay
ụng c tỏi sinh trong s sng, trong thc ti n ci v nc mt, trong s
ho iu ca triu ngi. T ú Ch Lan Viờn ó suy ngm li th mỡnh:
Sut mt i n ht go nhõn dõn
Ln th nht nh vn i hc cy
Bng hi tic nghỡn cõu th nc chy
Cha vỡ ngi bng mt ba cm n.
(i thc t - nh sỏng v phự sa)
Ch Lan Viờn ó chn cho mỡnh mt con ng th mi, trong th cú
ng, cú Nhõn dõn, cú cuc sng, cuc chin u sc sụi ca cỏch mng:

Bùi Thị Huyền Trang

24

K32A Khoa Ngữ Văn


Khoá luận tốt nghiệp

Trường ĐHSP Hà Nội 2

Cuc sng ỏnh vo th trm nghỡn lp súng
Ch ngi trong phũng n bt b anh i
Tõm hn anh l ca i mt na

Mt na kia li cng ca i.
(Ngh v th - Hoa ngy thng - Chim bỏo bóo)
Nu trc kia Hoi Thanh v Hoi Chõn nhn xột v Ch Lan Viờn ú
l ngi ghột hu hn v khao khỏt vụ cựng v chớnh Ch Lan Viờn trong
ta iờu tn cng ó quan nim: Lm th l lm s phi thng thỡ gi õy
trong tõm khm ụng li p mt iu: Th cn cú ớch Th phi phc v
cho Cỏch mng, cho Nhõn dõn:
Hỡnh thc cng l v khớ
Sc p trong cõu th cng phi u tranh cho chõn lý.
(Ngh v th - Hoa ngy thng - Chim bỏo bóo)
S i mi trong quan nim ngh thut ca Ch Lan Viờn thi k ny
ó phự hp vi tinh thn ca thi i v mt ln na khng nh tm vúc, ti
nng ca nh th trong vn hc dõn tc. Gi õy ụng quan nim: Tt c
ỏnh gic M xõm lc, tt c xõy dng ch ngha xó hi.
Cỏch mng n nh mt vng ỏnh sỏng n bng trc mt kộo nh th
khi con ng lnh lo, b tc. Gi cỏc anh in nm 1955 l V gt u
ca th Ch Lan Viờn sau hn mi nm theo ng, gn mỡnh vo cuc
khỏng chin. Mi nm khỏng chin, rung ng ca con ngi ngh s Ch
Lan Viờn ghi li trờn 14 bi th.
Gi cỏc anh ỏnh du s chuyn bin ln lao, cn bn ca th Ch Lan
Viờn v quan nim ngh thut. Bờn cnh vic th hin tõm tỡnh nhng con
ngi, nhng tõm tỡnh khỏng chin, Ch Lan Viờn cng ó mnh bo m mt
hng i mi cho th mỡnh. Xut phỏt t ý nguyn mun trỡnh by nhn thc
chớnh tr trit lớ ó c tng kt nh th, t nguyn vng mun th cú tỏc

Bùi Thị Huyền Trang

25

K32A Khoa Ngữ Văn