TỶ lệ sâu RĂNG và một số yếu tố NGUY cơ của TRẺ EM tại TRƯỜNG TIỂU học bế văn đàn năm học 2015 2016

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

BỘ Y TẾ

TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y HÀ NỘI
VIỆN ĐÀO TẠO RĂNG HÀM MẶT

BÙI MAI HƯƠNG

TỶ LỆ SÂU RĂNG VÀ MỘT SỐ YẾU TỐ NGUY CƠ CỦA TRẺ EM TẠI
TRƯỜNG TIỂU HỌC BẾ VĂN ĐÀN NĂM HỌC 2015-2016

ĐỀ CƯƠNG KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP BÁC SỸ Y KHOA
KHÓA 2010 - 2016

NGƯỜI HƯỚNG DẪN:
PGS. TS. TRỊNH THỊ THÁI HÀ


HÀ NỘI – 2016


LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình học tập và nghiên cứu để hoàn thành luận văn này, em đã
nhận được sự giúp đỡ tận tình quý báu từ các thầy cô giáo, các đơn vị và bạn bè
đồng khoá .
Với lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc nhất, tôi xin gửi lời cảm ơn tới cô giáo
hướng dẫn PGS. TS. Trịnh Thị Thái Hà người đã luôn tận tình hướng dẫn tôi
trong quá trình nghiên cứu và hoàn thành khoá luận này.
Tôi xin trân trọng cảm ơn:
Ban giám hiệu, phòng đào tạo Viện đào tạo Răng Hàm Mặt, bộ môn Răng

Trẻ Em trường Đại Học Y Hà Nội đã tạo mọi điều kiện thuận lợi giúp đỡ tôi
trong quá trình học tập và hoàn thành khóa luận.
Các thầy cô trong bộ môn Răng trẻ em PGS. TS Võ Trương Như Ngọc, bộ môn
Điều trị TS Nguyễn Thị Châu, Ths Trương Thị Hiếu Hạnh, cô Vũ Thị Quỳnh Hà
đã đóng góp nhiều ý kiến quý báu cho tôi trong quá trình học tập và thực hiện
khoá luận .
Tôi xin chân thành cảm ơn Ban giám hiệu, các thầy, cô giáo tại trường tiểu học
Bế Văn Đàn đã tạo điều kiện và giúp đỡ tôi trong quá trình nghiên cứu.
Cảm ơn sự giúp đỡ vô tư của các anh chị đi trước, các bạn sinh viên lớp
Y6R những người đã giúp đỡ và động viên tôi trong quá trình thực hiện khóa
luận.

Bùi Mai Hương


LỜI CAM ĐOAN

Kính gửi:
Phòng đào tạo Viện Đào tạo Răng Hàm Mặt Trường Đại Học Y Hà Nội.
Bộ môn Chữa răng và nội nha Viện Đào tạo Răng Hàm Mặt Trường Đại học Y
Hà Nội.
Hội đồng chấm thi khóa luận tốt nghiệp năm 2015-2016.
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi.
Tôi xin cam đoan những kết quả trong khóa luận này do chúng tôi tiến hành một
cách nghiêm túc và khách quan dựa trên những số liệu thu thập được tại trung
tâm Hữu Nghị.
Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được ai công
bố trong các công trình khác. Tôi xin chịu hoàn toàn trách nhiệm về những số
liệu và kết quả trong khóa luận này.
Sinh viên

Bùi Mai Hương


MỤC LỤC

Tran
g

Lời cam đoan
Danh mục bảng
Danh mục biểu đồ và hình vẽ
ĐẶT VẤN ĐỀ
CHƯƠNG 1 TỔNG QUAN
1.1 Tổng quan giải phẫu răng và vùng quanh răng
1.1.1 Men răng
1.1.2 Ngà răng
1.1.3 Tuỷ răng
1.1.4 Xương răng
1.1.5 So sánh một số đặc điểm hình thể học của răng sữa và răng vĩnh

1
3
3
3
4
5
6
7

viễn
1.2 Sâu răng
1.2.1 Bệnh căn sâu răng
1.2.2 Bệnh sinh sâu răng
1.3 Dịch tễ học bệnh sâu răng và nhu cầu điều trị
1.3.1 Tình hình mắc bệnh sâu răng trên thế giới và ở Việt Nam
1.3.1 Nhu cầu điều trị bệnh sâu răng
1.4 Phân loại và chẩn đoán sâu răng
1.5 Dự phòng sâu răng
1.5.1 Mục tiêu dự phòng sâu răng
1.5.2 Các biện pháp can thiệp
1.5.3 Chương trình nha học đường
CHƯƠNG 2 ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
2.1 Đối tượng, thời gian, địa điểm nghiên cứu
2.1.1 Đối tượng nghiên cứu
2.1.2 Thời gian và địa điểm nghiên cứu
2.2 Phương pháp nghiên cứu
2.2.1 Thiết kế nghiên cứu
2.2.2 Cỡ mẫu và chọn mẫu
2.3 Tiến hành nghiên cứu
2.3.1 Dụng cụ khám

8
8
14
17
17
21
22
24

24
25
26
28
28
28
28
28
28
28
30
30


2.3.2 Người khám

30

2.3.3 Các bước tiến hành
2.4 Tiêu chuẩn đánh giá

30
31

2.4.1 Đánh giá sâu răng

31

2.4.2 Chỉ số SMT

33

2.4.3 Nhu cầu điều trị
2.5 Biến số nghiên cứu
2.6 Sai sót và cách khắc phục
2.7 Vấn đề đạo đức trong nghiên cứ
CHƯƠNG 3 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
CHƯƠNG 4 BÀN LUẬN

34
35
36
37
38

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
Từ viết tắt

Cụm từ đầy đủ

WHO

World Health Organization

ICDAS

International Caries Detection and Asessement System

SMT

Sâu – Mất – Trám


K-A-P

Knowledge-Attitude-Pratice

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng

Trang


Bảng 1.1 Phân chia mức độ sâu răng theo chỉ số SMT của WHO
Bảng 1.2 Tỷ lệ sâu răng ở một số nước trên thế giới
Bảng 1.3 Chỉ số SMT của trẻ em ở một số nước trên thế giới
Bảng 1.4 Tỷ lệ trẻ em 6-11 tuổi ăn vặt và uống nước có đường
Bảng 1.5 Mục tiêu dự phòng sâu răng năm 2010 cho trẻ em theo WHO
Bảng 2.1 Tiêu chuẩn chẩn đoán sâu răng theo ICDAS
Bảng 2.2 Các biến số nghiên cứu
Bảng 2.3 Chỉ số Kappa về độ phù hợp trong nghiên cứu
Bảng 3.1. Phân bố mẫu nghiên cứu mô tả cắt ngang theo nhóm tuổi

11
12
12
16
25
22

23
25
28

và giới tính
Bảng 3.2.1 Tỷ lệ sâu răng theo tuổi
Bảng 3.2.2 Tỷ lệ sâu răng theo giới tính
Bảng 3.2.3 Tỷ lệ sâu răng sữa theo tuổi
Bảng 3.2.4 Tỷ lệ sâu răng vĩnh viễn theo tuổi

29
29
30
31


Bảng 3.2.5 Tỷ lệ sâu răng theo vị trí răng
Bảng 3.3.1 Liên quan giữa sâu răng và kiến thức về sâu răng
Bảng 3.3.2 Liên quan giữa sâu răng và nguồn kiến thức về sâu răng
Bảng 3.3.3 Liên quan giữa sâu răng và tỷ lệ khám răng định kỳ
Bảng 3.3.4 Liên quan giữa sâu răng và kỹ thuật chải răng
Bảng 3.3.5 Liên quan giữa sâu răng và số lần chải răng
Bảng 3.3.6 Liên quan giữa sâu răng và thói quen ăn vặt, uống nước có

32
33
34
35
35
36

37

ga
Bảng 3.3.7 Đa biến Logistic về sâu răng và các yếu tố nguy cơ
Bảng 3.3.8 Đa biến Logistic về sâu răng và các yếu tố nguy cơ trên trẻ
có hiểu biết về sâu răng

38
40



DANH MỤC CÁC HÌNH ẢNH

Hình ảnh
Hình 1.1 Giải phẫu răng
Hình 1.2 So sánh giữa răng sữa và răng vĩnh viễn

Trang
3
4


CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
BẢN CHẤP THUẬN THAM GIA NGHIÊN CỨU
I. NGHIÊN CỨU VIÊN:
1. Họ và tên:
2. Nghề nghiệp:
3. Địa chỉ:

4.Tên đề tài:
II. NGƯỜI THAM GIA NGHIÊN CỨU:
1. Họ và tên trẻ:...................................................Giới: Nam

Nữ

2. Ngày, tháng, năm sinh:..........................................Tuổi............................... 3. Địa
chỉ:.........................................................................................................
4. Trƣờng...........................................................................................
III. NGƯỜI ĐẠI ĐẠI DIỆN HỢP PHÁP CỦA NGƯỜI THAM GIA
NGHIÊN CỨU:
1. Họ và tên:.....................................................................................................
2. Ngày, tháng, năm sinh:....................Số CMND....................Nơi cấp……….
3. Địa chỉ:.........................................................................................................
4. Quan hệ với ngƣời tham gia nghiên cứu:…………………………………
IV. Ý KIẾN CỦA NGƯỜI ĐẠI ĐẠI DIỆN HỢP PHÁP CỦA NGƯỜI
THAM GIA NGHIÊN CỨU:
Tôi đã đọc và hiểu nội dung của bản thông tin dành cho đối tượng nghiên cứu
và người đại diện hợp pháp, người giám hộ của đối tượng nghiên cứu. Tôi đã có


cơ hội xem xét và đặt câu hỏi về thông tin liên quan đến nội dung trong nghiên
cứu này. Tôi đã nói chuyện trực tiếp với nghiên cứu viên và được trả lời thỏa
đáng tất cả các câu hỏi. Tôi nhận 1 bản “Thông tin cho đối tượng nghiên cứu và
người đại diện hợp pháp, người giám hộ của đối tượng nghiên cứu” và chấp
thuận, tự nguyện đồng ý cho con (cháu) tôi là…………………………..tham gia
nghiên cứu.
V. Ý KIẾN CỦA NGHIÊN CỨU VIÊN
Tôi, người ký tên dưới đây xác nhận rằng người đại diện hợp pháp của người
tham gia nghiên cứu ký bản chấp thuận đã đọc toàn bộ bản “Thông tin cho đối

tượng nghiên cứu và người đại diện hợp pháp, người giám hộ của đối tượng
nghiên cứu”, các thông tin này đã được giải thích cặn kẽ cho Ông/
Bà………………………….hiểu rõ bản chất, các lợi ích, nguy cơ và bất lợi của
việc cháu……………………tham gia vào nghiên cứu này./.
Hà Nội, ngày….tháng….năm…..
NGƯỜI ĐẠI DIỆN HỢP PHÁP

NGHIÊN CỨU VIÊN

CỦA ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
(Ký và ghi rõ họ tên)

(Chữ ký)

BÙI MAI HƯƠNG

MỘT SỐ ẢNH TƯ LIỆU KHÁM