Quy trình biên soạn bài kiểm tra

tµi liÖu tËp huÊn
qui tr×nh
biªn so¹n ®Ò kiÓm tra
n¨m 2006
qui trình biên soạn đề kiểm tra
Bớc 1. xác định mục đích, yêu cầu của đề kiểm tra
Đề kiểm tra là phơng tiện đánh giá kết quả học tập sau khi học xong
một chủ đề, một chơng, một học kỳ hay toàn bộ chơng trình một lớp,
một cấp học.
Bớc 2. xác định mục tiêu giảng dạy
Để xây dựng bài kiểm tra có chất lợng tốt cần liệt kê chi tiết các mục
tiêu giảng dạy, thể hiện ở các hành vi hay năng lực cần phát triển ở ng-
ời học nh là kết quả của quá trình dạy học. Mục tiêu dạy học có thể đ-
ợc phân thành 4 cấp độ nh sau:

Hệ thống mục tiêu giáo dục thờng đợc phát biểu theo ba lĩnh vực: kiến
thức, kĩ năng và thái độ. Trong đó kiến thức và kĩ năng lại nêu rõ hơn
thành các mức độ: Nhận biết, thông hiểu, vận dụng, phân tích, tổng
hợp, đánh giá (Bloom)
1. Nhận biết: Ghi nhớ các sự kiện, thuật ngữ và các nguyên lý dới hình
thức mà chúng đã đợc học. Đợc cụ thể hoá nh:
Định nghĩa, phân biệt: từ ngữ, thuật ngữ, khái niệm ....
Hệ thống mục tiêu môn học toàn cấp
Hệ thống mục tiêu môn học từng lớp
Hệ thống mục tiêu từng chơng từng phần
Hệ thống mục tiêu từng bài
Nhận ra, nhớ lại, phân biệt các sự kiện, các tính chất, các hiện t-
ợng....
Xác định các nguyên lí, mệnh đề, định luật...
2. Thông hiểu: Hiểu ý nghĩa các t liệu đã học (không nhất thiết phải
liên hệ với các t liệu khác). Đợc cụ thể hoá nh

Diễn tả, biểu thị, minh hoạ, ý nghĩa, biến đổi...
Giải thích, xếp đặt lại các mối liên hệ, chuyển đổi ngôn ngữ diễn
tả...
3. Vận dụng: Khái quát hoá hoặc trừu tợng hoá các tình huống đã biết.
Đợc cụ thể hoá nh:
Vận dụng kiến thức, sử dụng phơng pháp,... để giải quyết vấn đề
Từ giả thiết đã cho, lập luận tìm ra vấn đề mới...
4. Phân tích: Phân tích cái đã cho tổng thể thành các bộ phận, xác định
mối quan hệ giữa các bộ phận. Đợc cụ thể hoá nh:
Xác định dữ kiện thừa, thiếu, đủ để giải quyết một vấn đề
Xác định mối quan hệ giữa các bộ phận trong tổng thể
Cụ thể hoá những vấn đề trừu tợng
5. Tổng hợp: Là khả năng sắp xếp các bộ phận riêng rẽ lại với nhau để
hình thành môt tổng thể mới. Đợc cụ thể hoá nh:
Kết hợp nhiều yếu tố riêng thành cái tổng thể hoàn chỉnh
Khái quát hoá những vấn đề cụ thể
6. Đánh giá: Là khả năng xác định đợc các tiêu chí khác nhau và vận
dụng đợc chúng để dánh giá t liệu. Đợc cụ thể hoá nh:
Phân tích những yếu tố, dữ kiện đã cho để đánh giá sự thay đổi về
chất của sự kiện
Nhận định nhân tố mới xuất hiện khi thay đổi các mối quan hệ cũ
Phán xét giá trị của các t liệu theo một mục đích xác định.
Bớc 3. Thiết lập ma trận hai chiều
Lập bảng hai chiều:
1. Nội dung cần kiểm tra
2. Năng lực cần đo của ngời học
Xác định:
1. Thời gian, trọng số điểm dành cho từng hình thức câu hỏi:
TNKQ: ......................................................;
TL: ..............................................................

2. Thời gian, trọng số điểm dành cho từng mạch kiến thức, từng mức
độ nhận thức
Chủ đề 1:.................; Chủ đề 2:.................; Chủ đề 3:...................; Chủ
đề 4:......................
Nhận biết:.............; Thông hiểu:...............; Vận dụng:....................
3. Quyết định số lợng câu hỏi cho từng hình thức câu hỏi.
Bớc 4. Biên soạn câu hỏi
Mức độ câu hỏi, nội dung kiến thức và hình thức câu hỏi đợc biên
soạn dựa trên hệ thống mục tiêu đã xác định ở bớc 2 và ma trận ở
bớc 3.
Vì hình thức trắc nghiệm khách quan có nhiều dạng câu hỏi, căn
cứ vào xác suất đoán mò của mỗi dạng mà biên soạn số lợng hợp
lý; chủ yếu dạng nhiều lựa chọn, hạn chế loại đúng/ sai.
Lu ý cách tính số câu TNKQ ứng với ma trận đề đã thiết kế.
Bớc 5. Xây dựng đáp án và biểu điểm
Biểu điểm với hình thức kết hợp cả TL và TNKQ
Điểm tối đa toàn bài là 10. Sự phân phối điểm cho từng phần (TNKQ;
TL) theo nguyên tắc:
Tỉ lệ thuận với thời gian dự định học sinh hoàn thành từng phần
(đợc xây dựng khi thiết kế ma trận)
Mỗi câu TNKQ nếu trả lời đúng có số điểm nh nhau.

quy trình thiết lập ma trận
1. Xác định tỷ lệ thời gian học sinh làm bài TNKQ, tự luận. Xác định
trọng số điểm cho từng phần đó. Ngoài việc đảm bảo nguyên tắc kiểm
tra đợc toàn diện và tổng hợp các kiến thức đã học cần chú trọng việc
đánh giá và điều chỉnh quá trình tìm tòi t duy của học sinh vì vậy tỷ
trọng điểm thích hợp giữa hai hình thức TNKQ và TL thờng là 3:7
2. Xác định trọng số điểm cho từng mạch kiến thức, từng mức độ nhận
thức

- Trọng số điểm cho từng nội dung căn cứ vào mức độ quan trọng của
nội dung đó trong chơng trình.
- Trọng số điểm cho từng mức độ nhận thức (ví dụ: Nhận biết 35% ,
Thông hiểu 40%, Vận dụng 25% tổng số điểm toàn bài. Các tỷ lệ này
có thể thay đổi nhằm thích hợp với từng môn học)
3. Xác định số câu hỏi trong từng ô của ma trận dựa trên bảng mục tiêu
đã xây dựng ở các bớc trên.
VD Ma trận thiết kế đề kiểm tra 1 tiết, học kỳ
Chủ đề
Nhận biết Thông hiểu Vận dụng
Tổng
TNKQ TL TNKQ TL TNKQ TL
Chủ đề 1
2

1
1

0,5
3
1,5
Chủ đề 2
1

0,5
1

1,5
1
1,0

3
3,0
Chủ đề 3
1

0,5
1

1
1

0,5
3
2,0
Chủ đề 4
1

0,5
1

1,5
1

1,5
3
3,5
Tổng
6
3,5
4

4,0
2
2,5
12
10
Chữ số ở bên trên góc trái mỗi ô là số câu hỏi;
Chữ số ở bên dới góc phải mỗi ô là trọng số điểm của các câu hỏi
trong mỗi ô đó.
Những tiêu chí cơ bản để thẩm định chất lợng
của ma trận hoặc các tiêu chí kiểm tra
1. Ma trận ra đề có thể hiện các chủ đề chính và các nội dung chơng
trình cần đánh giá không?