Lịch sử địa phương Móng Cái

BẢN ĐỒ HÀNH CHÍNH THÀNH PHỐ MÓNG CÁI

Móng cái là địa đầu phía đông bắc của tỉnh
Quảng ninh, cũng là địa đầu phía đông
bắc Việt nam có 70 km đường biên giới
trên bộ tiếp giáp với tỉnh Quảng Tây-
Trung Quốc. phía đông giáp vịnh Bắc Bộ,
phái tây giáp huyện Hải Hà, phía Nam
giáp huyện Cô Tô và phía bắc giáp biên
giới việt Nam- Trung Quốc.

Thành phố Móng Cái hiện nay có diện tích
đất tự nhiên 516,55 km2, trải rộng từ 107
0
10’
đến 108
0
05’ kinh độ đông và từ 21
0
10’ đến
21
0
40’vĩ độ bắc. 85 % diện tích là đất liền,
trong đó 71% diện tích tự nhiên là đồi và núi
xen kẽ các thung lũng, sông suối, bãi biển,
thấp dần từ bắc đến nam. Xã vùng cao Hải Sơn

có dãy Pan Nai với đỉnh cao nhất là 710m.
15% diện tích của thành phố là đảo đã tạo
thành nhiều của đầm, vũng, bãi, thuận lợi cho
việc nuôi trồng và đánh bắt hải sản.

Đảo Vĩnh thực là một dãy núi dài chạy dài gần 20
km từ đông sang tây,
cách đất liền trên 2 km tạo thành vịnh lớn,
đỉnh cao nhất là 170m.Tổng dân số năm 2006
gần 8 vạn người gồm 5 dân tộc anh em: Kinh,
Dao, Tày , Sán chay và Hoa.
Tên Móng Cái bắt nguồn từ cái tên “Mang Nhai”.
“ Mang” là tên dòng sông, là xuất xứ từ tên sông
“ thác Mang” của địa phương, lúc bấy giờ trên
dòng sông có một ngọn thác đổ xuống, dòng thác
chảy mạnh dữ dội, uốn khúc giống như con rắn
hổ mang khổng lồ nên gọi là sông “thác Mang”.

Còn “ Nhai” xuất phát từ “ Cái” có nghĩa là chợ.
Do chữ Nôm của ta thiếu âm nên viết “ Mang
Cai” thành Mang Nhai tức là chợ bên sông Mang.
Khi người Pháp đến phiên âm ra là Mon Cay, sau
này ta viết thành Móng Cái cho Việt hóa (2).
Trải qua các giai đoạn lịch sử, Móng Cái ngày
nay được hình thành bởi quá trình chia ra, hợp
lại của nhiều thời kỳ và có những tên gọi khác
nhau. Về địa lý hành chính, theo sách Khâm định
Việt sử thông giám cương mục thì Móng Cái xa
xưa được gọi là trấn Triều Dương.