Bài giảng Ngữ văn 11: Phong cách ngôn ngữ báo chí (Tiết 2)

 KIỂM TRA BÀI CŨ:
Thế nào là ngôn ngữ báo chí? Ngôn ngữ báo chí 
chủ yếu được thể hiện ở những thể loại nào?
Trả lời:
Ngôn ngữ báo chí là ngôn ngữ dùng để thông báo 
tin tức, thời sự trong nước và quốc tế, phản ánh 
chính kiến của tờ báo  và dư luận quần chúng, 
nhằm thúc đẩy sự tiến bộ xã hội. 
Ngôn ngữ báo chí được sử dụng ở những thể loại:
bản tin, phóng sự, tiểu phẩm...



Câu hỏi thảo luận:
•

Đọc hai ví dụ sau và cho biết các
văn bản đó thuộc thể loại nào của
báo chí? Hãy chỉ ra các phương
tiện diễn đạt được sử dụng như
thế nào từ hai ví dụ trên?


Quỳnh Lưu tổng kết 4 năm thực hiện CVĐ HT-LT TGĐĐHCM
Qua 4 năm thực hiện Cuộc vận động "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ
Chí Minh", huyện Quỳnh Lưu đã thu được những kết quả nổi bật. Toàn huyện đã
mở 192 lớp học tập các chuyên đề tại huyện và các cơ sở, thu hút 90% đảng viên
và 70% quần chúng tham gia. dựng 23 nhà "mái ấm tình thương"; ngành giáo dục
xây dựng 15 nhà tình nghĩa; cơ quan Huyện ủy và các đoàn thể huyện hỗ trợ, tu
sửa 16 nhà; cán bộ, chiến sỹ Ban chỉ huy quân sự huyện với phong trào "tiết

kiệm bản thân, để phần người khó" nhận được hơn 40 triệu đồng ủng hộ các gia
đình chính sách, khó khăn; xã An Hòa tiết kiệm chi tiêu ủng hộ quỹ vì người
nghèo…
Dịp này, Ban chỉ đạo Cuộc vận động huyện đã trao giấy khen và phần thưởng cho
15 tập thể và 21 cá nhân có thành tích xuất sắc trong thực hiện Cuộc vận động.

Khắc phục lũ lụt miền trung
Những ngày này, khi dòng nước ngầu bùn từ phía thượng nguồn, từ dai dẳng
trên trời cao đã không còn trút xuống. Bà con trong cả mấy tỉnh vùng lũ đã
tạm thở nhẹ trước thiên tai. Nhưng, khi biển nước rút xuống là biết bao hoang
tàn, cơ cực bày ra trước mắt, hiển hiện sự đối mặt với bao khó khăn chất
chồng. Bây giờ, các lực lượng chức năng cùng bà con, cả nước chung tay
cùng bà con vượt qua cái đói nghèo, mất nhà, tan cửa, dịch bệnh do cơn lũ để
lại.


II. Phương tiện diễn đạt và đặc trưng của ngôn ngữ báo 
chí:

1. Các phương tiện diễn 
a.V
đạ
t:ề từ vựng:
a.V

­ Bản tin: thường dùng danh từ riêng chỉ địa 
danh, tên người, thời gian, sự kiện. 
­ Phóng sự:    dùng nhiều từ ngữ miêu tả sự kiện, 
hình   ảnh địa phương, nhân vật...
­Tiểu phẩm:dùng nhiều từ ngữ thân mật, gần 

gũi, có sắc thái mỉa mai, châm biếm.
Từ vựng sử dụng phong phú,
mỗi thể loại có một lớp từ vựng
đặc trưng.


a. Về từ vựng

b.Về ngữ pháp:
­ Bản tin:

câu ngắn
­ Phóng sự:  câu dài, kết cấu phức hợp.
Gần với lời nói hằng ngày.
­ Tiểu 

phẩm:

Câu hỏi:
Từ cách phân tích ngữ liệu trên, hãy nhận xét 
về ngữ pháp được sử dụng trong văn bản báo chí?

Câu văn đa dạng, thường ngắn gọn, sáng sủa, 
mạch lạc để đảm bảo thông tin chính xác.


c.Về biện pháp tu 
từCâu h
: ỏi:

Ngôn ngữ của văn bản báo chí có được sử 
dụng biện pháp tu từ hay không? 
­ Ngôn ngữ báo chí  sử dụng tất cả các 

biện   pháp biện pháp tu từ                    

*Lưu ý:

­ Báo viết:  Còn dùng khổ chữ, kiểu chữ, màu 

 
     ­ Báo nói:

sắc, hình ảnh, tít …để tạo dấu ấn
phát âm rõ ràng, khúc chiết.


2. Đặc trưng của ngôn ngữ báo 
Bắt giữ gần 1.140 quả pháo cấm
chí:
2 giờ sáng ngày 9/11 tại đường tránh Vinh, thuộc địa phận
huyện Nghi Lộc, Đội QLTT số 3 - Chi cục QLTT Nghệ An đã phối
hợp với Công an huyện Nghi Lộc kiểm tra chiếc xe tải 75K-0355
chạy theo hướng Bắc - Nam do Phạm Văn Tuấn (SN 1970) trú tại
Hương Vinh, Hương Trà, Thừa Thiên Huế điều khiển. Trên xe có
gần 300 quả pháo, tem nhãn hiệu hàng hóa với nội dung: quy
cách 12cm x 40cm, màu bạc, 3m30giây theo hướng bắn lên với
hiệu quả đặc biệt.

Những tên cướp liều lĩnh

Dùng xe máy phân khối lớn, theo dõi những phụ nữ mất cảnh giác
để ra tay, bọn chúng đã thực hiện thành công 8 vụ cướp giật tài
sản trên địa bàn thành phố Vinh. Liều lĩnh hơn, khi bị lực lượng
công an phát hiện, truy đuổi, chúng đã dùng nỏ cao su bắn về phía
tổ truy bắt. Tuy nhiên, hành vi đó cũng không giúp cho chúng chạy
thoát


Dựa vào sự hiểu biết của em về nhưng thông 
tin và sự trình bày của SGK.Em hãy cho biết 
đặc trưng cơ bản của ngôn ngữ báo chí?

2.Đặc trưng của ngôn ngữ báo chí
a.Tính thông tin thời sự:
     Thông tin chính xác, cập nhật.
b. Tính ngắn gọn:

Lối văn ngắn gọn nhưng lượng thông tin cao.

c.Tính sinh động, hấp dẫn:
         Thể hiện ở việc dùng từ, đặt câu, 

             đặt tiêu đề...


Ghi nhớ:
Ngôn ngữ báo chí có ba đặc trưng cơ bản: 
Tính thông tin thời sự, tính ngắn gọn, tính 
sinh động, hÊp dẫn. Các đặc trưng đó được 
thể hiện ở những phương tiện diễn đạt 

đảm bảo chức năng thông tin của báo chí và 
tạo nên phong cách ngôn ngữ báo chí.


III. Luyện 
tậBài t
p: ập 1:

Phân tích đặc trưng của ngôn ngữ báo chí (tính thông 
tin thời sự, tính ngắn gọn) thể hiện qua bản tin sau:
     Ngày 3­2, tỉnh An Giang long trọng làm lễ đón nhận 
Quyết định của Bộ Văn hoá ­Thông tin công nhận lại 
di tích lich sử cách mạng cấp quốc gia Ô Tà Sóc thuộc 
xã Lương Phi, huyện Tri Tôn. Đây là di tích cấp quốc 
gia thứ 15 của tỉnh An Giang. Ô Tà Sóc là vùng sơn lâm 
rộng khoảng 5km2  thuộc núi Giài. Với hệ thống hang 
động và đường mòn hiểm trở, từ năm 1962 đến 1967, 
nơi đây là căn cứ của tỉnh uỷ An Giang, sau đó là căn 
cứ dự phòng của tỉnh...              (Báo lao động số 
35/2004)


­ Sự kiện:Tỉnh An Giang đón nhận Quyết định của Bộ 
Văn hoá –Thông tin 
­ Thời gian: 3 ­ 2 ­ 2004
­ Địa điểm: Tỉnh An Giang
­ Quyết định công 
nhDi tích l
ận: ịch sử cấp quốc gia Ô Tà Sóc thuộc xã Lương 
Phi, huyện Tri Tôn

­ Lí do được công nhận:
có nhiều hang động và đường mòn hiểm trở, từ năm 
1962­ 1967, nơi đây là căn cứ của tỉnh An Giang,... 


Bài tập 2:
Tập viết một phóng sự về vấn 
đề:  Một tệ nạn xã hội ở địa phương 
Hướng dem
ẫn:
­ Tiêu đề: “ Lời kêu cứu của những gia đình” 
­ Bố 
Th
cụờc:i gian, địa danh xảy ra sự kiện, người 
chứng kiến sự kiện, nguyên nhân dẫn tới thực 
trạng, nỗi lo của nhân dân địa phương và chính 
quyền, ý kiến đề nghị và hướng khắc phục. 


Củng 
cố:

Phương tiện 
diễn đạt

Phong cách
ngôn ngữ
báo chí
Đặc trưng

Về từ 
vựng
Về ngữ 
pháp
Về biện pháp tu 
từ
Tính thông tin, thời sự
Tính ngắn gọn
Tính sinh động, hấp dẫn


Cám ơn thầy cô đã đến
thăm lớp dự giờ lớp 11C