Một số giải pháp nâng cao chất lượng dạy học môn đạo đức lớp 2 trường tiểu học nguyễn văn trỗi

1. Mở đầu
1.1. Lý do chọn đề tài:
Môn Đạo đức có vị trí đặc biệt quan trọng mà không môn học nào có thể
thay thế được. Bởi lẽ chức năng của nó là giáo dục đạo đức cho học sinh Tiểu
học với hệ thống chuẩn mực hành vi đạo đức được quy định trong môn học này.
Giáo dục đạo đức nhằm hình thành những cơ sở ban đầu về mặt đạo đức cho học
sinh, giúp các em có ứng xử đúng đắn qua các mối quan hệ đạo đức hàng ngày.
Nhân cách của học sinh Tiểu học thể hiện trước hết qua cách ứng xử. Điều này
thể hiện qua thái độ cư xử đối với ông bà, cha mẹ, mọi người xung quanh, với
thầy cô giáo và bè bạn trong lớp, qua thái độ học tập và rèn luyện. Đẩy mạnh
việc giáo dục đạo đức học sinh thông qua các hoạt động trong nhà trường, góp
phần chuyển biến nhận thức của học sinh, qua đó giúp các em có ý thức trong
từng việc làm, từng hành động, giúp các em sống có ý tưởng, có ước mơ, nhận
thức được những cái hay, cái đẹp trong cuộc sống. Từ đó từng bước hình thành
cho kĩ năng nhận xét, đánh giá đối với quan niệm hành vi việc làm có liên quan
đến các chuẩn mực đạo đức đã học. Bước đầu hình thành thái độ có trách nhiệm
với lời nói, việc làm của bản thân, tự tin vào bản thân.
Để nâng cao hiệu quả giáo dục học sinh, môn đạo đức định hướng việc tích
hợp giáo dục đạo đức qua việc dạy học những môn học khác nhau ở Tiếu học.
Qua môn đạo đức có thể tổ chức những hoạt động mang tính chất liên môn.
Ngoài ra, môn đạo đức có mối quan hệ mật thiết với việc tổ chức các hoạt động
ngoài giờ lên lớp ở trường Tiểu học - nó định hướng, làm cơ sở cho những hoạt
động giáo dục khác nhau. Khi biết được tầm quan trọng của môn đạo đức, người
giáo viên cần các phương pháp dạy học môn đạo đức ở tiểu học. Dạy học môn
đạo đức ở Tiểu học là cách thức, con đường hoạt động thống nhất giữa giáo viên
và học sinh dưới tác động chủ đạo của giáo viên, với vai trò tích cực, tự giác của
học sinh nhằm giải quyết các nhiệm vụ, đạt được những mục tiêu tương ứng của
môn học này.
Trong chương trình giáo dục phổ thông mới, môn Giáo dục công dân (ở
cấp Tiểu học gọi là môn Đạo đức, ở THCS là môn Giáo dục công dân, ở THPT
là môn Giáo dục kinh tế và pháp luật) nhằm giúp học sinh hình thành, phát triển

các phẩm chất chủ yếu yêu nước, nhân ái, chăm chỉ, trung thực và trách nhiệm
và các năng lực của người công dân Việt Nam đáp ứng nhu cầu phát triển của cá
nhân và cộng đồng xã hội theo yêu cầu của sự nghiệp xây dựng, bảo vệ đất nước
trong bối cảnh toàn cầu hoá và cách mạng công nghiệp mới, đặc biệt là yêu cầu
của sự nghiệp xây dựng nhà nước pháp quyền và nền kinh tế thị trường định
hướng xã hội chủ nghĩa.
Mục tiêu của môn Đạo đức ở Tiểu học nói chung và ở lớp 2 nói riêng là
giúp cho học sinh có những hiểu biết ban đầu, hình thành chuẩn mức đạo đức
phù hợp với lứa tuổi và pháp luật. Đồng thời nắm được ý nghĩa của việc thực
hiện những chuẩn mực hành vi đạo đức đó. Không những thế nó còn hình thành
thái độ tự trọng tự tin, yêu thương quý trọng con người. Bên cạnh đó môn Đạo
đức còn giúp cho học sinh tiểu học có cơ sở cần thiết để học môn Giáo dục
công dân ở THCS. Để tiếp tục tăng cường và nâng cao hiệu quả công tác giáo
dục toàn diện cho học sinh, đồng thời phát huy tính chủ động sáng tạo của học
1


sinh trong học tập và trong các hoạt động xã hội, khắc phục tính thụ động, hạn
chế sự rụt rè, nhút nhát của học sinh. Từ thực tế bản thân là giáo viên khối Hai
có hơn 20 năm kinh nghiệm trong giảng dạy, nhằm đáp ứng yêu cầu đổi mới
chương trình, nội dung sách giáo khoa và phương pháp dạy học, tôi luôn trăn
trở để tìm ra những biện pháp tối ưu nhất góp phần nâng cao chất lượng giảng
dạy. Làm thế nào để nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh, đặc
biệt công tác giáo dục đạo đức? Đó là câu hỏi đặt ra cho tất cả chúng ta - những
người làm công tác giáo dục. Để phát huy được thành tích nhà trường trong
nhiều năm nay là ngôi trường có chất lượng giáo dục dẫn đầu toàn thành phố,
bản thân tôi mạnh dạn trình bày sáng kiến kinh nghiệm: “Một số giải pháp
nâng cao chất lượng dạy học môn Đạo đức cho học sinh lớp 2B trường Tiểu
học Nguyễn Văn Trỗi” để góp phần xây dựng nền tảng, hành vi đạo đức cho
các em trong hành vi, việc làm cư xử với ông bà, cha mẹ, thầy cô giáo, với mọi

người và bạn bè cùng trang lứa.
1.2. Mục đích nghiên cứu:
- Nhằm nâng cao chất lượng giáo dục cho học sinh một cách toàn diện về
đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và các kĩ năng sống.
- Thực hiện tốt công tác giáo dục đạo đức cho học sinh giữa ba môi trường:
gia đình, nhà trường và xã hội.
1.3. Đối tượng nghiên cứu:
- Các giải pháp giáo dục đạo đức cho học sinh lớp 2, trường Tiểu học
Nguyễn Văn Trỗi .

Hình ảnh học sinh lớp 2B
1.4. Phương pháp nghiên cứu:
Để hoàn thành sáng kiến kinh nghiệm này tôi đã sử dụng một số phương
pháp sau:
- Đọc, phân tích các tài liệu có liên quan về vấn đề đạo đức và giáo dục đạo
đức cho học sinh Tiểu học.
- Phương pháp điều tra: Điều tra thực trạng trong công tác giáo dục đạo
đức cho học sinh. Lấy ý kiến của giáo viên và học sinh để thu thập thông tin
2


nghiên cứu.
- Phương pháp đàm thoại: Trực tiếp trò chuyện với giáo viên, học sinh để
tìm hiểu nhận thức như thế nào về vai trò, ý nghĩa của việc giáo dục đạo đức cho
học sinh.
- Phương pháp quan sát: Dự giờ và quan sát giờ dạy của giáo viên. Quan
sát cử chỉ, thái độ, hành động, sự biểu hiện phẩm chất đạo đức qua hành vi của
học sinh trong học tập, giao tiếp thông qua các tiết học trên lớp. Quan sát các
hoạt động ngoại khóa trên sân trường, hoạt động tập thể ngoài giờ lên lớp,… để
từ đó điều chỉnh hành vi và ý thức đạo đức cho học sinh.

- Phương pháp lấy ý kiến đồng nghiệp: Gặp trực tiếp những giáo viên có
kinh nghiệm, các nhà quản lý xin ý kiến, trao đổi về những vấn đề có liên quan
đến đề tài.
- Phương pháp thực nghiệm: Kiểm nghiệm tính khoa học, tính khả thi của
các biện pháp đã đề xuất.
- Phương pháp thống kê toán học.
1.5. Những điểm mới của SKKN .
- Ở bậc tiểu học, môn Đạo đức giúp học sinh hình thành và phát triển cảm
xúc tích cực, ý thức đúng đắn về những chuẩn mực hành vi đạo đức; cách cư xử,
thói quen, nền nếp cơ bản, cần thiết trong học tập và sinh hoạt phù hợp với giá
trị văn hoá, chuẩn mực đạo đức, quy tắc của cộng đồng, quy định của pháp luật,
quy luật của tự nhiên và xã hội.
- Dạy học đạo đức được tiếp cận theo hướng đi từ quyền đến trách
nhiệm, bổn phận của học sinh. Cách tiếp cận đó sẽ giúp cho việc dạy - học
môn Đạo đức trở nên nhẹ nhàng, sinh động hơn, tránh được tính chất nặng
nề, áp đặt trước đây.
- Dạy - học môn đạo đức chỉ đạt được hiệu quả khi học sinh hứng thú và
tích cực, chủ động và tham gia vào quá trình dạy - học.
- Các hoạt động dạy - học môn đạo đức ở lớp 2 rất phong phú đa dạng, bao
gồm các hình thức: Xử lý, phân tích tình huống; kể chuyện; đóng vai, liên hệ, tự
liên hệ, điều tra thực tiễn; lập kế hoạch hành động của học sinh; quan sát, phân
tích tiểu phẩm; múa, hát, đọc thơ, vẽ tranh, triển nãm, chơi các trò chơi có liên
quan đến chủ đề bài học...
- Dạy - học môn Đạo đức phải gắn bó chặt chẽ với cuộc sống thực của học
sinh. Các truyện kể, tình huống, tấm gương sử dụng để dạy - học môn Đạo đức
phải lấy chất liệu từ cuộc sống thực của học sinh. Đồng thời, giáo viên phải
hướng dẫn học sinh phân tích, đánh giá hành vi của bản thân và những người
xung quanh theo các chuẩn mực hành vi đã học; Hướng dẫn học sinh điều tra,
tìm hiểu, phân tích, đánh giá các sự kiện trong đời sống đạo đức của lớp học,
nhà trường và địa phương. Điều đó sẽ giúp cho bài học Đạo đức thêm phong

phú, gần gũi, sống động đối với các em.
- Phương pháp và hình thức tổ chức dạy - học Đạo đức ở lớp 2 rất phong
phú, đa dạng, bao gồm cả các phương pháp truyền thống như kể chuyện, đàm
thoại, nêu gương, sử dụng đồ dùng trực quan, ... và các phương pháp hiện đại
như đóng vai, thảo luận nhóm, tổ chức trò chơi, điều tra thực tiễn, giải quyết vấn
đề, động não, ...; Bao gồm cả hình thức: Học theo lớp, theo nhóm và cá nhân;
3


hình thức học ở lớp, ngoài sân trường, tham quan các di tích lịch sử, văn hoá các
địa điểm ngoài trường có liên quan đến nội dung học tập.
Mỗi phương pháp và hình thức dạy học môn Đạo đức đều có mặt mạnh và
hạn chế riêng, phù hợp với từng loại bài riêng, từng khâu riêng của tiết dạy. Vì
vậy không nên quá lạm dụng hoặc phủ định hoàn toàn một phương pháp hoặc
hình thức dạy - học nào. Điều quan trọng là cần căn cứ vào nội dung, tính chất
từng bài; Căn cứ vào trình độ học sinh và năng lực, sở trường của giáo viên, tính
chất từng bài, căn cứ vào trình độ học sinh và năng lực, sở trường của giáo viên;
Căn cứ vào điều kiện, hoàn cảnh, cụ thể của từng đối tượng học sinh mà lựa
chọn, sử dụng kết hợp các phương pháp và hình thức dạy học một cách hợp lý,
đúng mức.
Trong nền kinh tế thị trường hiện nay, việc giáo dục đạo đức cho học sinh
không phải là vấn đề đơn giản. Nó đòi hỏi người thầy phải có những phương
pháp giáo dục phù hợp, giúp đỡ phát triển nhân cách một cách hoàn thiện, tránh
cho học sinh tiếp xúc với những hành vi tiêu cực, làm sao để cho các em có
được lối sống thích nghi với thời đại. Song cũng cần phải cho học sinh thấy
được những nét đẹp, những truyền thống cao quý của dân tộc. Tóm lại hình
thành cho học sinh một phong cách sống lành mạnh. Vậy làm cách nào để học
sinh nắm bắt được kiến thức của môn Đạo đức một cách tích cực, chủ động mà
không bị áp đặt gò bó. Để nâng cao hiệu quả giờ dạy tốt Đạo đức lớp 2 đòi hỏi
người thầy phải biết lựa chọn sử dụng các phương pháp trong một tiết dạy nói

chung và một tiết Đạo đức nói riêng là rất cần thiết. Sự kết hợp hài hoà các
phương pháp dạy học, lấy phương pháp này bổ trợ cho phương pháp kia trong
giảng dạy được coi như một nghệ thuật mà người thầy cần đạt tới.
2.Nội dung sáng kiến kinh nghiệm
2.1.Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm.
Xã hội phát triển kéo theo nhiều hệ lụy như sự bùng nổ của công nghệ
thông tin, sự hội nhập của nhiều nền văn hóa của các nước phương tây, của lối
sống thực dụng… Gia đình, cha mẹ phải bươn chải trong công cuộc mưu sinh,
bỏ quên con cái, dẫn đến sự buông lỏng trong quản lý, điểm tựa gia đình đối với
các em không còn nữa. Đã có thời gian chúng ta chỉ coi trọng việc dạy văn hóa
sao cho học sinh học thật giỏi mà quên đi điều quan trọng là dạy cho học sinh
“Học làm người”, quên đi việc tạo cho các em có một sân chơi với các trò chơi
mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc, các em không được cung cấp những kỹ năng
sống, kỹ năng hòa nhập cộng đồng. Ngoài việc học văn hóa, số còn lại thì không
quan tâm đến mọi việc xảy ra chung quanh, lạnh lùng, vô cảm chỉ biết sống cho
riêng mình. Thực hiện Chỉ thị số 06-CT/TW ngày 07/11/2007 của Bộ Chính trị
về tổ chức “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” và công văn
số 307/KH- Bộ GDĐT về kế hoạch triển khai phong trào thi đua “Xây dựng
trường học thân thiện, học sinh tích cực” như một làn gió mới mang đến sự lạc
quan và là kim chỉ nam để thôi thúc tôi thực hiện ý tưởng này.
* Vai trò của nhà trường Tiểu học trong việc giáo dục đạo đức:
- Làm cho học sinh Tiểu học nhận thấy rằng cần làm cho hành vi ứng xử
của mình phù hợp với lợi ích của xã hội, giúp cho các em lĩnh hội các lý tưởng
đạo đức, các nguyên tắc đạo đức, các chuẩn mực đạo đức để đảm bảo sự phù
4


hợp đó.
- Bồi dưỡng tình cảm đạo đức tích cực và bền vững các phẩm chất ý chí
(thật thà, dũng cảm, kỷ luật, kiên trì…) để đảm bảo cho hành vi đạo đức luôn

luôn nhất quán với yêu cầu đạo đức.
- Rèn luyện thói quen hành vi đạo đức, làm cho chúng trở thành bản tính tự
nhiên của cá nhân và duy trì lâu bền các thói quen đó để ứng xử đúng đắn trong
mọi hoàn cảnh.
- Giáo dục văn hóa ứng xử (hành vi văn minh) thể hiện sự tôn trọng và quý
trọng lẫn nhau của con người, bảo quản tính nhân đạo, trình độ thẩm mĩ cao của
các quan hệ cá nhân trong cuộc sống.
- Việc bồi dưỡng tình cảm đạo đức và rèn luyện thói quen hành vi đạo đức
là nhằm hình thành bản lĩnh đạo đức vững vàng cho học sinh. Song cần chú ý
rằng nếu trình độ phát triển nhân cách về mặt đạo đức nhất là về mặt ý thức đạo
đức không tương ứng với trình độ phát triển của tình cảm đạo đức, của thói quen
hành vi đạo đức thì sẽ gặp nhiều khó khăn, không thuận lợi, dung túng, thậm chí
mắc sai lầm trong ứng xử đạo đức khi gặp các tình huống khó khăn; niềm tin
đạo đức và tình cảm đạo đức được hình thành không chắc chắn, phiến diện. Mặt
khác nếu việc truyền thụ kiến thức đạo đức được tiếp thu một cách hình thức thì
sẽ gặp tai họa là lời nói và việc làm không thống nhất với nhau, lý trí và tình
cảm không thống nhất với nhau, nảy sinh hiện tượng phân đôi nhân cách, hiện
tượng đạo đức giả. Chính vì vậy, việc xác định vai trò của nhà trường trong giáo
dục đạo đức cho học sinh là cực kỳ quan trọng.
2.2. Thực trạng vấn đề giáo dục đạo đức ở trường Tiểu học Nguyễn
Văn Trỗi.
* Nhà trường:
Được sự chỉ đạo sát sao của Sở giáo dục, Phòng giáo dục, được sự giúp đỡ
nhiệt tình có hiệu quả của Ban giám hiệu; các bậc phụ huynh học sinh nhiệt tình
luôn tạo điều kiện tốt nhất để các giáo viên hoàn thành nhiệm vụ năm học.
* Giáo viên:
Tập thể cán bộ, giáo viên, nhân viên trong trường luôn đoàn kết thân ái
giúp đỡ lẫn nhau. Các đồng chí xuất thân từ nhiều nguồn đào tạo khác nhau, tuổi
đời, tuổi nghề cũng có nhiều khác biệt. Cả tập thể ấy mang theo phong tục tập
quán của nhiều địa phương khác nhau, cá tính, năng lực, sở trường khác nhau

nhưng trước yêu cầu của cách mạng, dưới sự lãnh đạo của Đảng, của BGH nhà
trường, các đồng chí đã tập hợp thành một khối xây dựng một tổ ấm đoàn kết
nhất trí, khắc phục những mặt yếu, phát huy những mặt mạnh cùng nhau gánh
vác công việc chung để đẩy mạnh công tác giáo dục của nhà trường vững mạnh
đi lên.
* Học sinh:
Toàn trường có 1693 học sinh. Các em hầu hết là con em nhân dân lao
động ở địa phương phường Ngọc Trạo cũng như nhiều trường khác, đó là một
tập thể nam nữ Thiếu niên Nhi đồng sôi nổi hiếu động, có nhiều mặt tốt cần phát
huy nhưng cũng có những biểu hiện ứng xử chưa hay của một số học sinh cá
biệt. Một số ít học sinh về mặt ý thức chấp hành kỷ luật, nội quy của lớp và của
nhà trường chưa tốt vẫn còn ở rải rác các lớp. Mặt khác, còn có một số ít phụ
5


huynh học sinh chưa quan tâm đến việc học tập của con em mình, việc học
hành, tu dưỡng rèn luyện đạo đức của các em còn phó mặc cho nhà trường và
các thầy cô giáo. Trước tình hình này thôi thúc nhà trường phải tập trung suy
nghĩ cải tiến cách dạy, cách giáo dục học sinh phát triển toàn diện đáp ứng nhu
cầu của xã hội hiện nay.
Bên cạnh tình hình chung của nhà trường bản thân tôi được phân công
giảng dạy trực tiếp các em học sinh lớp 2B trường Tiểu học Nguyễn Văn Trỗi
tôi nhận thấy như sau:
Để nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh bản thân giáo viên
phải nắm chắc và đánh giá đúng tình hình đạo đức của học sinh lớp mình. Tôi đã
dùng nhiều hình thức điều tra như nghiên cứu hồ sơ, học bạ, nghiên cứu dư luận
của giáo viên, của cha mẹ học sinh và nhân dân địa phương, theo dõi các hoạt
động của học sinh trên lớp cũng như các buổi sinh hoạt tập thể ngoài trời. Qua
điều tra tôi thấy, nhìn chung các em đều tốt, đều mong muốn xây dựng lớp mình
thành lớp luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. Riêng một số em có biểu hiện sai

về mặt đạo đức đều rơi vào những em có năng lực, phẩm chất, kỹ năng chưa
hoàn thành tốt; Số còn lại là do những yếu tố ảnh hưởng bởi những tác động
xấu, chưa có ý thức phân định và tiếp thu một cách có chọn lọc. Hơn nữa đây
cũng là độ tuổi rất hiếu động, còn thích ham chơi, ý thức định hướng chưa rõ
ràng. Sự thiếu quan tâm từ phía gia đình: Cha mẹ vì quá bận rộn không có điều
kiện thời gian để chăm sóc con cái; không khí gia đình cũng ảnh hưởng rất lớn
đến các em như cha mẹ bỏ nhau, cha mẹ không hòa thuận khiến các em thiếu
thốn tình yêu thương, nghe lời rủ rê của những kẻ xấu, xa lánh những người bạn
tốt từ đó trở nên hư hỏng. Một số em có hoàn cảnh khó khăn, không có điều kiện
vật chất đầy đủ như các bạn bè khác trong lớp mà không vượt lên được hoàn
cảnh sinh ra tự ty, co mình lại, không chịu nhận sự giúp đỡ từ phía bạn bè và nhà
trường. Những em này thường có biểu hiện rất đa dạng, có thể xếp thành các
nhóm như sau:
- Thiếu ý thức tổ chức kỷ luật, chây lười trong học tập, lao động; Học bài,
làm bài không đầy đủ. Ăn mặc chưa sạch sẽ, không tuân thủ theo quy định
chung của trường, lớp học.
- Một số ít học sinh cá biệt có những biểu hiện gần giống hành vi của học
sinh tự kỷ như: Đi học không mang sách vở, ngồi trong lớp không tập trung, vẽ
bậy, gác chân lên bàn, trêu chọc bạn khác …
- Một số học sinh coi môn học đạo đức là môn học không quan trọng nên
dẫn đến học lơi là chưa chăm.
Qua nhiều năm trực tiếp giảng dạy ở lớp 2, tôi nhận thấy cách ứng xử,
giao tiếp với người lớn, thầy cô, bạn bè của học sinh ở đây chưa được tốt. Cụ thể
như sau:

6


Ứng xử với
Chưa biết giúp đỡ,

Ứng xử tốt
người lớn, thầy xưng hô, ứng xử với
Năm học Sĩ số
cô chưa đạt
bạn bè
Số lượng Tỉ lệ Số lượng Tỉ lệ Số lượng
Tỉ lệ
11,5%
2017-2018 45
37
77%
4
11,5%
4
2018-2019

48

39

78%

4

8,5

5

Đầu năm
2019-2020

49

42

83%

3

8%

4

13,5
9%

Qua thực tế tìm hiểu thực trạng trên, cho thấy nguyên nhân là:
- Giáo viên chưa kịp thời sửa sai hành vi đạo đức của các em khi các
em vi phạm.
- Việc kết hợp ba môi trường giáo dục chưa chặt chẽ, chưa thường xuyên vì
vậy đôi lúc chưa uốn nắn, chỉnh sửa kịp thời những sai lệch của các em ở gia
đình, ngoài xã hội.
- Đặc trưng của môn đạo đức lớp 2 ít bài dạy liên quan đến hành vi ứng xử
giao tiếp với người lớn, bạn bè xung quanh nhưng giáo viên ít liên hệ, lồng ghép
giáo dục những hành vi đạo đức mà các em còn hạn chế.
Tôi cho rằng những em học sinh chưa biết cách ứng xử tốt này nếu được
giáo dục đúng cách thì sẽ trở thành những học sinh ngoan, học giỏi, có ích cho
gia đình, nhà trường, xã hội. Vì vậy không thể giáo dục các em theo từng phần,
từng mặt riêng biệt mà luôn phải giáo dục toàn bộ nhân cách.
2.3. Các giải pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Đạo đức.

Tuổi học sinh Tiểu học là giai đoạn lĩnh hội các chuẩn mực đạo đức, hành
vi ứng xử và quy tắc hành vi đạo đức một cách hệ thống. Hơn nữa, nhà trường
còn kiểm tra việc thực hiện các chuẩn mực đạo đức, hành vi ứng xử một cách
thường xuyên và có mục đích. Việc giáo dục đạo đức, hành vi ứng xử cho học
sinh không tách rời việc giáo dục nhân cách học sinh và có thể thực hiện với
nhiều hình thức thích hợp, đa dạng trong đó nổi bật là các hình thức sau: Một số
biện pháp thực hiện đối mới phương pháp dạy học đạo đức lớp 2.
* Giải pháp 1: Lựa chọn các phương pháp dạy học phù hợp với bài học:
Các môn học và hoạt động giáo dục trong nhà trường áp dụng các phương
pháp tích cực hóa hoạt động của người học, trong đó giáo viên đóng vai trò tổ
chức, hướng dẫn hoạt động cho học sinh, tạo môi trường học tập thân thiện và
những tình huống có vấn đề đề khuyến khích học sinh tích cực tham gia vào các
hoạt động học tập, tự phát hiện năng lực, nguyện vọng của bản thân rèn luyện
thói quen và khả năng tự học, phát huy tiềm năng và những kiến thức, kỹ năng
đã tích lũy được để phát triển. Mỗi phương pháp đều có những ưu nhược điểm
riêng, do vậy người giáo viên phải có lựa chọn kết hợp giữa các phương pháp,
cho phù hợp với đặc trưng của các môn học đặc biệt là môn Đạo đức. Mỗi
phương pháp cần phải sử dụng đúng thời điểm của tiết dạy.
Ví dụ: Khi dạy bài 11 "Lịch sự khi nhận và gọi điện thoại" (Tiết dạy minh
7


hoạ - Tiết 1).
- Hoạt động 1: Quan sát mẫu hành vi.
+ Bước 1: Cho học sinh đóng vai diễn lại kịch bản có mẫu hành vi đã
chuẩn bị.
+ Bước 2: Yêu cầu học sinh đàm thoại để nhận xét về cuộc nói chuyện điện
thoại vừa xem.

Học sinh đang xử lý tình huống nghe điện thoại

- Hoạt động 2: Thảo luận nhóm:
+ Bước 1: Học sinh được thảo luận ghi việc nên làm và không nên làm khi
gọi điện thoại.
+ Học sinh trình bày nội dung được thảo luận.

Tiết học áp dụng phương phápvà kỹ thuật mới trong dạy học
- Hoạt động 3: Liên hệ thực tế: Trong hoạt động này học sinh được luyện
tập theo mẫu hành vi chuẩn.
Hoặc khi dạy bài 2 "Biết nhận lỗi và sửa lỗi".
Các phương pháp cần xác định là: Kể chuyện, nêu gương, thảo luận nhóm,
8


động não, Tập luyện theo mẫu hành vi, đóng vai, tổ chức trò chơi. Phương pháp
kể chuyện được sử dụng trong hoạt động 1 - Tiết 1; Giáo viên kể chuyện Cái
bình hoa với kết thúc để mở. Sau đó chia nhóm, giao việc để các nhóm thảo luận
và trả lời câu hỏi phân tích truyện xác định ý nghĩa của hành vi nhận và sửa lỗi.
Sang hoạt động 2 giáo viên tiếp tục giao việc cho các nhóm thảo luận và trả lời
câu hỏi phân tích truyện xác định ý nghĩa của hành vi nhận và sửa lỗi. Sang hoạt
động 2 giáo viên tiếp tục giao việc cho các nhóm thảo luận và bày tỏ ý kiến, thái
độ của mình về những hành vi đúng, sai. Ở tiết 2 - Trong hoạt động 1 học sinh
được đóng vai theo tình huống, học sinh lựa chọn và thực hành hành vi nhận và
sửa lỗi, Hoạt động 3 giáo viên tổ chức cho học sinh chơi trò chơi ghép đôi, qua
trò chơi học sinh biết cách ứng xử các tình huống nhận và sửa lỗi.
* Giải pháp 2: Sử dụng hiệu quả đồ dùng dạy học:
Để thực hiện đổi mới phương pháp, việc sử dụng đồ dùng dạy học là rất
quan trọng với tất cả các môn học. Đồ dùng dạy học có tầm quan trọng trong sự
thành công của một tiết dạy. Vì vậy trước mỗi tiết dạy người giáo viên cần phải
chuẩn bị đầy đủ các đồ dùng phục vụ cho tiết dạy của mình. Mỗi khi thiết kế bài
học giáo viên cần căn cứ vào mục tiêu, nội dung tính chất, hình thức của bài học

để lựa chọn thiết bị dạy học cho phù hợp, dễ sử dụng.
Hiện nay trang thiết bị và đồ dùng dạy học môn Đạo đức chỉ có tranh ảnh
nên giáo viên cần sử dụng các tranh ảnh trong vở bài tập đạo đức cho học sinh
quan sát một cách triệt để. Ngoài ra giáo viên có thể sử dụng các đồ dùng tự làm
hoặc phải sưu tầm thêm, chuẩn bị trước mỗi tiết học những đồ dùng cần thiết
cho từng hoạt động của từng bài.
Ví dụ: Khi dạy bài 7 "Giữ gìn trường lớp sạch đẹp", giáo viên cần sử dụng
những đồ dùng như:
+ Một ít bánh kẹo, một hộp giấy (cho hoạt động 1 - Tiết 1).
+ Bộ tranh phóng to gồm 5 chiếc (cho hoạt động 2 - Tiết 1).
+ Một số dụng cụ như sọt rác, chổi, phấn (cho hoạt động 1 - Tiết 2).
+ Phiếu ghi câu hỏi (cho hoạt động 3 - Tiết 2).
Khi dạy bài 11 "Lịch sự khi nhận và gọi điện thoại" giáo viên cần chuẩn bị
một số đồ dùng như: Bộ đồ chơi điện thoại hoặc là điện thoại thật loại để bàn.
Sử dụng trong tiểu phẩm ở hoạt động 1 - Tiết 1 và hoạt động 3 tiết 1.
* Giải pháp 3: Dạy đạo đức cho học sinh thông qua các môn học khác.
Môn Đạo đức giúp cho học sinh có kiến thức, kỹ năng hành vi đạo đức cơ
bản để vận dụng, củng cố, qua các môn học khác nhất là các môn có nhiều khả
năng tích hợp nội dung giáo dục đạo đức như Tiếng Việt, Tự nhiên – Xã hội,
Sức khỏe, Âm nhạc, Mĩ thuật. Thông qua các môn học đó, học sinh củng cố kiến
thức, kỹ năng đạo đức, mở rộng, bổ sung cho kiến thức đạo đức càng phong
phú, sinh động. Do đó khi dạy đạo đức cần đảm bảo yêu cầu liên môn. Dạy đạo
đức ở mọi lúc, mọi nơi và tất cả các môn học. Để có được một tiết dạy hiệu quả
đòi hỏi người giáo viên phải tích cực đổi mới phương pháp, hình thức tổ chức
dạy học phù hợp với đối tượng học sinh của lớp mình, đồng thời phát huy được
tính chủ động, tích cực của học sinh. Tích cực hợp tác trong giờ học sẽ giúp các
em chủ động chiếm lĩnh tri thức một cách thoải mái, tự giác, nâng cao hiệu quả
của các tiết dạy, đồng thời rèn cho các em một số kĩ năng cơ bản, cần thiết giúp
9

các em tự tin trong giao tiếp, tự tin trong cuộc sống.
Trước bất kì một bài dạy nào, tôi cũng chuẩn bị chu đáo nội dung, kiến
thức trọng tâm bài đúng theo yêu cầu về chuẩn kiến thức, kỹ năng, lựa chọn đồ
dùng dạy học phù hợp tâm lí học sinh, phù hợp nội dung bài học và có thể phát
huy hiệu quả cao nhất; lựa chọn các hình thức tổ chức dạy học và các phương
pháp giảng dạy phù hợp, có thể phát huy được tích tích cực, chủ động của học
sinh. Chuẩn bị hệ thống các câu hỏi, dự kiến tình huống sư phạm cần giải quyết.
Ví dụ: Trong môn Tiếng việt học sinh được học các bài tập đọc với chủ
điểm của từng tuần, từng tháng, học sinh biết những tấm gương tốt, khi học đạo
đức các em có thể liên hệ đến. Cụ thể trong phân môn Tập đọc học sinh đã học
bài Điện thoại và học Tập làm văn gọi điện, học sinh bước đầu biết cách gọi và
nhận điện thoại.Ở môn tự nhiên và xã hội, học sinh được nhận biết các loài vật
sống dưới nước, trên cạn, và nêu được ích lợi của chúng. Khi học đạo đức bài
14: Bảo vệ loài vật có ích học sinh sẽ liên hệ đến một cách dễ dàng hơn.
Đặc biệt từ năm học 2017-2018, dưới sự chỉ đạo của ngành và của Ban
Giám hiệu nhà trường đã tổ chức dạy cho học sinh bộ tài liệu “Bác Hồ và những
bài học đạo đức và lối sống dành cho học sinh Tiểu học” với nhiều hình thức
phong phú. Qua những tiết Đạo đức học sinh hiểu thêm về Bác và giáo dục học
sinh thực hiện tốt 5 điều Bác Hồ dạy.
Năm học 2019-2020, do đại dịch covid-19 diễn ra rất phức tạp, học sinh
phải nghỉ dài để phòng dịch. Dưới sự chỉ đạo của nhà trường, bản thân đã xây
dựng kế hoạch ôn tập giúp các em không quên kiến thức. Trong ba tháng nghỉ
phòng dịch bệnh Covid-19, tôi cũng đã cài đặt các phần mềm Zom, TranS để
dạy học trực tuyến với các môn học: Toán, Tiếng việt, Tự nhiên và xã hội, từ các
tiết học này tôi luôn quan tâm đến việc lồng ghép giáo dục đạo đức và các kỹ
năng cần thiết như kĩ năng phòng chống dịch bệnh (rửa tay qua sáu bước, đeo
khẩu trang, sát khuẩn khi ra ngoài hoặc nói chuyện với người khác), kĩ năng làm
việc nhà giúp đỡ bố mẹ, kĩ năng tập thể dục, kĩ năng hội họa, văn nghệ...trong
tiết học giúp các em phát triển một cách toàn diện có hiệu quả.

Hình ảnh giáo viên, học sinh đang dạy và học trực tuyến
10


Học sinh áp dụng cách rửa tay, sát khuẩn và cách đeo khẩu trang
phòng dịch bệnh covid - 19
* Giải pháp 4: Dựa vào các hoạt động ngoại khoá để xây dựng cho học
sinh các kiến thức chuẩn mực, và hành vi đạo đức tốt.
Mỗi ngày đến trường là một ngày vui, ngoài các giờ học chính khóa, bản
thân mỗi giáo viên cần làm tốt công tác tham mưu với lãnh đạo nhà trường xây
dựng các hoạt động ngoài giờ lên lớp đa dạng, hấp dẫn. Giáo viên cần nhận thức
về tác dụng việc giáo dục đạo đức thông qua các hoạt động ngoại khóa. Để các
hoạt động ngoại khóa thực hiện có hiệu quả góp phần tích cực trong công việc
giáo dục đạo đức cho học sinh người giáo viên cần lưu ý: Phát huy vai trò, chức
năng của các tổ chức và cá nhân trong nhà trường, trong đó giáo viên chủ nhiệm
giữ vai trò rất quan trọng.
Môn Đạo đức cung cấp kiến thức, thái độ, kỹ năng để học sinh vận dụng
thực hành qua các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp. Các hoạt động giáo dục
ngoài giờ lên lớp là những hình thức dạy học và giáo dục đạo đức sinh động,
phù hợp với tâm lý lứa tuổi tiểu học đồng thời là môi trường thực hành, luyện
tập rất tốt để củng cố kiến thức, kỹ năng đạo đức. Do đó Các hoạt động giáo dục
ngoài giờ lên lớp là con đường hấp dẫn học sinh hoạt động thực hành môn Đạo
đức, cần phải được quan tâm đúng mức.
Việc sinh hoạt tập thể như sinh hoạt dưới cờ đầu tuần, sinh hoạt vui chơi,
lao động, hay sinh hoạt theo chủ điểm mỗi tháng một hoạt động, tôi luôn lồng
ghép những nội dung giáo dục đạo đức cho học sinh như kể chuyện về gương
“Người tốt – việc tốt”, tuyên dương những học sinh ngoan, lễ phép với người
lớn, thầy cô. Đối với tiết hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp tôi thường cho
học sinh “sắm vai”, xử lý tình huống hay kể chuyện những tấm gương tốt trong

việc giúp đỡ mọi người, những mẩu chuyện về những học sinh ngoan, lễ phép.
Ví dụ: Thông qua các tổ chức Đoàn Đội, thông qua phong trào "Đọc và
làm theo báo Đội", trong tuần tôi dành riêng một khoảng thời gian cho việc sinh
hoạt Sao Nhi đồng, tôi tập cho các em những bài hát, kể những câu chuyện có
nội dung giáo dục hành vi ứng xử tốt. Đồng thời, trong những lần sinh hoạt Sao,
11


tôi yêu cầu các em tìm những gương tốt của các bạn về chăm ngoan, lễ phép,…
để kể cho nhau nghe. Thời gian gần đây do đại dịch bệnh Covid vẫn còn nhiều
diễn biến phức tạp, sau khi học sinh được đi học trở lại từ 4/5/2020, bản thân tôi
cũng đã đưa các buổi sinh hoạt theo chủ điểm vào sinh hoạt đầu tuần tại lớp
nhằm giáo dục cho các em những tấm gương tốt ở trường, ở lớp, đồng thời cũng
chỉ ra cho các em những vấn đề còn tồn tại nhằm động viên các em khắc phục
theo Thông tư 22. Từ đó kích thích tinh thần phấn đấu vươn lên trong học tập,
lao động, rèn luyện đạo đức của các em.

Học sinh đang sinh hoạt đầu tuần
Hay gần đây nhất là phong trào: "Nuôi lợn nhựa", giáo dục cho các em
tinh thần tương thân tương ái, ý thực tiết kiệm để làm những việc có ích như
tặng sách vở cho học sinh vùng lũ lụt, khó khăn như chuyến đi trải nghiệm và
ủng hộ trường Tiểu học Trung Lý tại huyện Mường Lát vào tháng 10/2019
vừa qua lớp 2B cũng đã dẫn đầu trong phong trào này. Ngoài ra các em cũng
thực hiện việc xây dựng thư viện đọc sách. Cụ thể khai trương chuyến xe lưu
động: Chào mừng Ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11/ 2019, cùng với phong trào
này 100 % các em tham gia đọc sách và quyên góp cho thư viện gần 200 cuốn
sách và báo. Bên cạnh đó giáo dục cho học sinh tinh thần: "Uống nước nhớ
nguồn", "Tôn sư trọng đạo".
* Giải pháp 5: Kết hợp với các môi trường giáo dục để giáo dục đạo đức
cho học sinh.

 Việc thực hiện các nhiệm vụ giáo dục đạo đức cho học sinh Tiểu học là
một công việc khó khăn, phức tạp. Bởi lẽ, trong quá trình giáo dục đạo đức học
sinh tiếp nhận những tác động từ nhiều phía: Nhà trường - Gia đình - Xã hội.
Công tác giáo dục chỉ đạt hiệu quả cao khi phối hợp thống nhất được tác động
theo hướng tích cực. Đối với học sinh Tiểu học thì tác động giáo dục của nhà
trường, gia đình, xã hội có vai trò quan trọng. Để nâng cao hiệu quả môn Đạo
đức, giáo viên luôn kết hợp chặt chẽ với các lực lượng giáo dục. Vì thế giáo viên
chúng tôi đã có sự kết hợp chặt chẽ giữa gia đình, nhà trường, cộng đồng. Bằng
12


các hình thức tổ chức: Họp phụ huynh, thường xuyên thăm hỏi, tìm hiểu hoàn
cảnh gia đình của từng học sinh. Từ đó có kế hoạch giúp đỡ những em có hoàn
cảnh đặc biệt khó khăn. Kết hợp với phụ huynh học sinh, thông qua các hoạt
động ở nhà, ở trường để kiểm tra đánh giá các hành vi đạo đức của các em.
Cũng bằng hình thức này, giáo viên trao đổi cùng phụ huynh giúp đỡ những học
sinh chưa tiếp cận được với hành vi đúng đắn, uốn nắn để hướng các em theo
kịp cùng bạn bè và có những mối quan hệ ứng xử trong cuộc sống.
Việc giáo dục đạo đức, ý thức xây dựng và phát huy giá trị của giáo dục gia
đình là rất quan trọng. Vì gia đình là cái nôi giáo dục đầu tiên của mỗi con
người; Môi trường giáo dục gia đình là rất quan trọng trong mối quan hệ phối
hợp với nhà trường và xã hội. Bên cạnh đó giáo dục lòng yêu nước và truyền
thống văn hóa dân tộc cha mẹ học sinh và giáo viên hiểu đầy đủ hơn về đối
tượng giáo dục của mình, nhờ đó đề ra được những biện pháp giáo dục phù hợp;
Tạo ra sự hỗ trợ lẫn nhau trong công tác giáo dục. Với ý nghĩa đó, sự kết hợp
giáo dục giữa nhà trường, gia đình, xã hội từ lâu đã được xem là nguyên lý cơ
bản của giáo dục.
* Giải pháp 6: Nêu cao tinh thần, tự học, tự bồi dưỡng của giáo viên.
Dưới sự chỉ đạo của Bam giám hiệu nhà trường, bản thân tôi luôn ý thức
cao trong công tác tự học để nâng cao trình độ chuyên môn đáp ứng với nhu cầu

thực tiễn ngày nay. Việc truyền đạt bộ tài liệu “ Bác Hồ và những bài học đạo
đức, lối sống cho học sinh ” từ năm học 2017 – 2018 có giá trị giáo dục đạo đức
lối sống thiết thực, ý nghĩa. Bản thân đã thực hiện việc lồng ghép dạy những câu
chuyện kể về Bác nhằm giáo dục đạo đức cho học sinh. Việc tiếp cận những đức
tính tốt đẹp, tư tưởng nhân văn từ những câu chuyện về Bác, giáo viên là những
người đầu tiên học tập làm theo Bác, từ đó truyền cảm hứng, tạo sức lan tỏa tới
học sinh.
Đặc biệt tiếp cận chương trình giáo dục phổ thông mới năm 2018 để áp
dụng vào chương trình giáo dục hiện hành, bản thân rất quan tâm đưa vào các
nhà trường cụ thể là chương trình thay sách giáo khoa lớp 1.Trên tinh thần dạy
học theo hướng phát huy tích cực của học sinh thì hiện nay toàn ngành giáp dục
đang chú trọng đến, tuy nhiên bản thân chúng tôi đang và sẽ tự học, tự bồi
dưỡng để dần dần đưa vào các tiết học hiện hành để năm lớp 2 chúng tôi tiếp tục
dạy chương trình theo hướng đổi mới giáo dục.
Ví dụ: Khi dạy các bài đạo đức, tôi luôn chủ động tích hợp Giáo dục đạo
đức, Giáo dục giá trị sống Và Giáo dục kỹ năng sống bằng việc thiết kế chuỗi
hoạt động hướng dẫn học sinh từ cảm xúc đạo đức, phán đoán đạo đức, lựa chọn
hành vi đạo đức. Mỗi bài học đạo đức gồm có 4 hoạt động linh hoạt, hấp dẫn
nhằm phát huy năng lực của học sinh đó là: Khởi động – tạo cảm xúc, kiến tạo
tri thức mới, luyện tập, vận dụng. Các bài học đạo đức có chủ đề rất gần gũi và
quen thuộc với học sinh như : Quan tâm chăm sóc người thân trong gia đình.
Sách cũng hướng dẫn học sinh lập kế hoạch và thực hiện kế hoạch cá nhân, hình
thành thói quen,nề nếp trong học tập cũng như sinh hoạt. Đặc biệt cuối mỗi bài
tôi luôn yêu cầu học sinh rút ra bài học cho bản thân.

13


Cùng với việc trang bị về kiến thức cho học sinh thì việc cung cấp những
chuẩn mực đạo đức cho học sinh là một nhiệm vụ hết sức quan trọng. Vì vậy

mỗi giáo viên cần có nhận thức đúng đắn về mục tiêu của môn học đạo đức và
cách đánh giá học sinh. Nhận thức được điều đó, giáo viên cần tích cực tự bồi
dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ, thực hiện nghiêm túc đổi mới phương pháp dạy
học và cần nắm chắc cách đánh giá học sinh theo hướng định tính song cần đặc
biệt chú ý đánh giá một cách khách quan, công bằng, tránh hiện tượng đánh giá
chung chung cào bằng, xem nhẹ.
Vì học sinh tiểu học rất thích khen, nên giáo viên cần nắm bắt được tâm lý
này của các em để kịp thời động viên, khích lệ học sinh học tập. Bản thân tôi
cũng đã khơi gợi tinh thần hăng say học tập trên lớp, nhiều em đã đạt kết quả
trong kỳ thi Quốc gia hay kỳ thi: Giao lưu khám phá tuổi thơ cấp trường, những
em đạt kết quả cao tôi đã động viên các em bằng cách tặng cho các em món quà
nhỏ trong buổi Hội nghị phụ huynh học sinh. Từ những việc làm này giúp các
em càng hưng phấn trong học tập và phụ huynh cũng thấy từ những việc làm đó
để động viên con mình cần cố gắng trong học tập.

Hình ảnh tặng quà cho học sinh có thành tích xuất sắc
14


Đối với nhà trường Ban giám hiệu cần dành quỹ thời gian cho môn học
này, tổ chức họp chỉ đạo chuyên môn và nêu rõ tầm quan trọng của môn Đạo
đức trong các môn học ở tiểu học. Bồi dưỡng chuyên môn về phương pháp dạy
học đạo đức cho giáo viên, hướng dẫn giáo viên học cách đánh giá học sinh theo
cách đánh giá mới, dựa vào các chứng cứ, đánh giá chính xác, thường xuyên.
Để áp dụng các biện pháp trên, bản thân tôi đã thực hiện minh họa lập kế
hoạch bài học và thực hiện dạy tại lớp 2B. Tiết dạy đã được tập thể cán bộ, giáo
viên trường Tiểu học Nguyễn Văn Trỗi đánh giá cao.
KẾ HOẠCH DẠY HỌC MÔN ĐẠO ĐỨC
Bài 11: Lịch sự khi nhận và gọi điện thoại (Tiết 1)
I. MỤC TIÊU:

1. Kiến thức:
- Chúng ta cần lịch sự khi nhận và gọi điện thoại để thể hiện sự tôn trọng
người khác và tôn trọng chính bản thân mình.
- Lịch sự khi nhận và gọi điện thoại có nghĩa là nói năng rõ ràng, từ tốn, lễ
phép, nhấc và đặt máy nghe nhẹ nhàng.
2. Thái độ:
- Tôn trọng, từ tốn khi nói chuyện điện thoại
- Đồng tình ủng hộ với các bạn biết lịch sự khi nhận và gọi điện thoại
- Phê bình, nhắc nhở những bạn không biết lịch sự khi nhận và gọi điện thoại.
3. Kỹ năng:
- Biết nhận xét đánh giá hành vi đúng hoặc sai khi nhận và gọi điện thoại.
- Thực hiện nhận và gọi điện thoại lịch sự.
II. CHUẨN BỊ:
- Tiểu phẩm: Điện thoại. Đạo cụ chuẩn bị cho tiểu phẩm.
- Bộ đồ chơi điện thoại hoặc điện thoại thật loại để bàn.
- Phiếu thảo luận nhóm của hoạt động 2.
III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC:
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY

HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ

HĐ1: Củng cố kiến thức
bài học trước: 3 - 5'
- 4 học sinh
- Khi muốn nhờ ai điều gì em cần nói lời đề
- Em cần nói nhẹ nhàng, lịch sự,
nghị như thế nào?
phù hợp.
- Vì sao em cần nói như vậy?
- Vì nó thể hiện sự tôn trọng người

- Nhận xét
khác và tôn trọng chính mình.
Bài mới:
Giới thiệu: (1 - 2')
HĐ2: Quan sát mẫu hành vi (6 - 8').
a. Mục tiêu: Giúp học sinh biết biểu hiện về
một cuộc nói chuyệnđiện thoại lịch sự.
b. Cách tiến hành:
- 3 học sinh diễn kịch.
- Bước 1: HS đóng vai diễn lại kịch bản có
mẫu hành vi đã chuẩn bị.
15


Tiểu phẩm: Tại nhà Ngọc, mẹ đang hướng dẫn Ngọc học bài thì chuông
điện thoại reo. Mẹ Ngọc nhấc ống nghe:
Mẹ Ngọc: A lô! Tôi là Thuỳ Anh xin nghe.
Chi: A lô! Cháu chào bác ạ! Cháu là Chi bạn Ngọc, bác làm ơn cho cháu
gặp Ngọc với ạ!.
Mẹ Ngọc: Cháu chờ Ngọc một chút nhé.
Ngọc: Chào Chi, tớ Ngọc đây, có chuyện gì vậy?
Chi: Chào cậu, tớ muốn mượn cậu quyển sách Toán nâng cao. Nếu ngày
mai cậu không cần dùng đến nó thì cho tớ mượn với.
Ngọc: Ngày mai tớ không dùng đến nó đâu, cậu qua lấy ngay hay để mai tớ
mang đến lớp cho?
Chi: Ngày mai cậu mang cho tớ mượn nhé: Cám ơn cậu nhiều. Tớ cúp máy
đây, chào cậu.
Ngọc: Chào cậu.
Bước 2: Hướng dẫn HS nhận xét về
đoạn hội thoại qua điện thoại vừa xem:

- Khi gặp mẹ Ngọc, bạn Chi đã nói như - Khi gặp mẹ Ngọc, Chi đã nói năng
thế nào?
rất lễ phép, tự giới thiệu về mình và
xin phép được gặp Ngọc.
- Hai bạn Ngọc và Chi nói chuyện với - Hai bạn nói chuyện với nhau rất
nhau ra sao?
thân và lịch sự.
- Cuối cuộc điện thoại hai bạn đã nói - Hai bạn đã chào nhau.
gì?
- Kết thúc cuộc gọi hai bạn đã đặt máy - Hai bạn đã đặt máy nghe rất nhẹ.
như thế nào?
- Em có thích cách nói chuyện qua - Có, vì các bạn nhận và gọi điện
điện thoại
thoại rất lịch sự.
* Kết luận: Khi nhận và gọi điện thoại - Nghe và nhắc lại kết luận.
em cần có thái độ lịch sự, nói năng rõ
ràng, từ tốn.
HĐ3: Thảo luận nhóm: (10 - 12')
a, Mục tiêu: HS biết cần phải làm gì
khi nhận và gọi điện thoại.
b, Cách tiến hành:
- Phát biểu thảo luận cho các nhóm.
- Các nhóm suy nghĩ thảo luận và ghi
- Nội dung thảo luận:
lại các việc nên làm và không nên
làm khi nhận và gọi điện thoại.
+ Ghi lại các việc nên làm và không - Đại diện nhóm trình bày.
nên làm khi nhận và gọi điện thoại.
- Các nhóm nhận xét.
+ Lịch sự khi nhận và gọi điện thoại

thể hiện điều gì?
- Nhận xét bổ sung
- Nghe và nhắc lại.
- Kết luận: Khi nhận và gọi điện thoại,
cần chào hỏi lễ phép, nói năng rõ ràng,
16


ngắn gọn, nhấc và đặt máy nghe nhẹ
nhàng, không nói quá to, nói trống
không. Lịch sự khi nhận và gọi điện
thoại là thể hiện sự tôn trọng người
khác và tôn trọng chính mình.
HĐ 4: Liên hệ thực tế (6- 8')
a, Mục tiêu: Biết phân biệt hành vi
đúng và hành vi sai khi nhận và gọi
điện thoại lịch sự.
b, Cách tiến hành:
- Yêu cầu một số cặp học sinh thực
hiện cuộc đối thoại qua điện thoại.
- Khen ngợi những học sinh đã biết
nhận và gọi điện thoại lịch sự.
HĐ nối tiếp: (3 - 5')
- Khi nhận và gọi điện thoại em cần
làm gì?

- Một số cặp học sinh thực hiện cuộc
đối thoại qua điện thoại.
- Nhận xét đánh giá

- Khi nhận và gọi điện thoại em cần
chào hỏi lễ phép, nói năng rõ ràng,
ngắn gọn, nhấc và đặt máy nghe nhẹ
nhàng.
- Vì sao cần lịch sự khi nhận và gọi - Lịch sự khi nhận và gọi điện thoại
điện thoại?
là thể hiện sự tôn trọng người khác
- Dặn dò HS thực hành theo những và tôn trọng chính mình.
điều đã học và chuẩn bị cho tiết 2.
- Ghi vở.
Tóm lại: Tất cả các biện pháp trên đều nhằm đạt tới một mục đích cuối
cùng là: Sau khi học xong mỗi tiết đạo đức các em sẽ biết ứng xử tốt nhất các
mối quan hệ với bản thân, gia đình, nhà trường và biết giữ gìn bảo vệ vệ sinh
môi trường nơi công cộng. Các em nắm vững các chuẩn mực hành vi đạo đức;
Biết thực hành vận dụng hàng ngày để những hành vi đạo đức đó trở thành
phẩm chất đạo đức tốt của người học sinh trong nhà trường, gia đình và xã hội.
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục,
với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường.
Qua quá trình thực hiện các biện pháp nêu trên vào việc giáo dục đạo đức
cho học sinh trong nhà trường tôi thấy các em học sinh có chuyển biến rõ rệt, có
ý thức cao trong học tập và rèn luyện, biểu hiện cụ thể như sau:
- Xác định được mục đích học tập, chuyên cần, ham học, trung thực trong
học tập và đạt kết quả tốt. luôn khiêm tốn và giúp đỡ nhau cùng học tập tiến bộ;
Mạnh dạn đấu tranh thói lười biếng, ỷ lại, thiếu trung thực trong học tập.
- Tham gia đầy đủ và thực hiện tốt các buổi lao động, hoạt động tập thể. Có
ý thức thực hành tiết kiệm, quý trọng và bảo vệ tài sản của nhà trường, của lớp
học, sẵn sàng tham gia lao động góp phần xây dựng địa phương do nhà trường
tổ chức.
- Tích cực rèn luyện thân thể và tham gia các buổi thể dục chính khóa và
ngoại khóa; Luôn giữ vệ sinh cá nhân, giữ sạch đẹp trường lớp.

- Thực hiện nếp sống lành mạnh, có văn hóa, có kỷ luật. Sống trung thực,
đúng mực trong các mối quan hệ giao tiếp với thầy cô, bạn bè, gia đình và
17


những người xung quanh.
- Có ý thức thực hiện tốt pháp luật, chính sách liên quan đến bản thân. Có
thái độ rõ ràng ủng hộ cái đúng, cái tốt; Không đồng tình với những biểu hiện
sai trái trong và ngoài nhà trường. Tích cực tham gia các hoạt động do nhà
trường tổ chức, sẵn sàng giúp đỡ lẫn nhau khi gặp khó khăn.
Dưới đây là bảng tổng hợp chất lượng rèn luyện đạo đức và hành vi ứng xử đạo đức của học sinh lớp 2B trường Tiểu học Nguyễn Văn Trỗi tính đến
hết 15 tháng 5 năm 2020.

Ứng xử với
Chưa biết giúp đỡ,
người lớn, thầy xưng hô, ứng xử với
Ứng xử tốt
Thời gian Sĩ số
cô chưa đạt
bạn bè
Số lượng Tỉ lệ Số lượng Tỉ lệ Số lượng
Tỉ lệ
23/8/2019 49
40
81,8%
5
10 %
4
8,2%
15/5/2020 49

47
100%
0
0%
0
0%
Từ thực tiễn cho thấy việc giáo dục đạo đức cho thế hệ trẻ nói chung, cho
học sinh Tiểu học nói riêng là hết sức cần thiết và quan trọng. Đó là trách nhiệm
của mỗi tổ chức xã hội, mọi người, mọi gia đình, đồng thời là trách nhiệm nặng
nề của ngành giáo dục trong đó vai trò của các trường học rất quan trọng. Giáo
dục đạo đức cho học sinh bậc tiểu học góp phần không nhỏ vào việc hình thành
nhân cách, phẩm chất đạo đức cho học sinh.
Tóm lại, kinh nghiệm thành công của thầy cô giáo trong việc giáo dục đạo
đức cho học sinh trước hết là phải nghiên cứu, nắm chắc nguyên nhân và đặc
điểm tâm sinh lí, khả năng của từng học sinh. Trên cơ sở đó, xây dựng kế hoạch
phù hợp và tổ chức được các lực lượng giáo dục thống nhất tác động. Trong các
lực lượng giáo dục đó phải chú ý đúng mức đến sức mạnh đồng bộ của tập thể
thầy cô giáo, tập thể học sinh và gia đình học sinh. Phương pháp giáo dục đúng
và thích hợp từng học sinh cũng là một yếu tố quan trọng đảm bảo thành công
đối với học sinh yếu đạo đức còn đòi hỏi cao ở nhiều người thầy, cô giáo về mặt
uy tín,về thái độ nhiệt tình, về tính kiên trì, lòng độ lượng, bao dung. Đó cũng là
những phẩm chất làm nên sức mạnh giáo dục đạo đức đối với học sinh hư.
Nguyện vọng thiết tha của đông đảo thầy cô giáo là được hướng dẫn, cung cấp
những kinh nghiệm hiện đại để giáo dục tốt phẩm chất đạo đức cho học sinh. Đó
cũng chính là yêu cầu cấp bách phải nghiên cứu, tìm ra những giải pháp giáo
dục mới, cụ thể, có hiệu quả cao đối với học sinh yếu kém về đạo đức.
3. Kết luận, kiến nghị.
3.1.Kết luận.
Từ chiều sâu lịch sử, dân tộc Việt Nam sớm hình thành một nền đạo đức và
luôn có ý thức tu dưỡng, giữ gìn truyền thống đạo đức của dân tộc; luôn xem

đạo đức cách mạng là phẩm chất đầu tiên, là cái gốc của mỗi con người. Bác Hồ
đã dạy: “Người cách mạng phải có đạo đức, không có đạo đức thì dù tài giỏi
đến mấy cũng không lãnh đạo được nhân dân” và Bác Hồ cũng chỉ rằng: “Hiền
dữ phải đâu là tính sẵn, phần nhiều do giáo dục mà nên”. Từ thực tiễn, xây
dựng, bảo vệ đất nước, từ những ý kiến chỉ dạy của Bác Hồ cho thấy việc giáo
dục đạo đức cho thế hệ trẻ nói chung, cho học sinh bậc Tiểu học nói riêng là hết
sức cần thiết và quan trọng. Đó là trách nhiệm của mỗi tổ chức xã hội, mọi
18


người, mọi gia đình, đồng thời cũng là trách nhiệm nặng nề của ngành giáo dục
và đào tạo trong đó vai trò của các trường học rất quan trọng. Giáo dục đạo đức
cho học sinh bậc Tiểu học thông qua các hoạt động tập thể, thông qua sự phối
hợp với gia đình, nhà trường và xã hội góp phần không nhỏ vào việc hình thành
nhân cách, phẩm chất đạo đức cho học sinh. Để hoạt động này có hiệu quả
người giáo viên Tiểu học có thể kết hợp nhiều phương pháp, nhiều biện pháp
giáo dục. Vì có điều kiện thường xuyên tiếp xúc với các em, người giáo viên
Tiểu học có cơ hội hiểu biết đầy đủ đặc điểm tâm lí, sinh lí của học sinh, theo
dõi được sự phát triển của từng em để có biện pháp giáo dục phù hợp.
Để thực hiện được nhiệm vụ giáo dục đạo đức cho học sinh Tiểu học,
người giáo viên cần:
- Góp phần vào việc xây dựng một bầu không khí lành mạnh (đầy lòng
thương yêu, tin cậy, an toàn) trong trường và lớp.
- Hiểu về đặc điểm phát triển của trẻ, lựa chọn biện pháp giáo dục với cả
lớp và từng học sinh.
- Tổ chức việc giáo dục đạo đức thông qua các hoạt động ngoài lớp và ngoài
giờ, kết hợp chặt chẽ với giáo dục ở lớp.Giáo viên không ngừng tu dưỡng đạo
đức. “Tấm gương bao giờ cũng cógiá trị hơn lời giáo huấn” điều này nhắc nhở
rằng người giáo viên cần phải trung thực, thẳng thắn trong cách đối xử với học
sinh. giáo viên yêu môn học nào, học sinh cũng yêu môn học đó; Nếu người

giáo viên quan tâm bảo vệ môi trường, học sinh cũng sẽ quan tâm đến điều đó;
Nếu người giáo viên làm việc và sinh hoạt đúng giờ, cẩn thận, có tinh thần trách
nhiệm, học sinh sẽ cố gắng được như vậy. Chúng ta luôn luôn lưu ý rằng giáo
dục đạo đức không chỉ dừng ở việc hình thành thói quen, mà điều chủ yếu là
phải từ việc luyện thói quen hành vi đạo đức mà xây dựng được niềm tin đạo
đức, làm cơ sở cho ứng xử thường xuyên của các em.
Trong bối cảnh kinh tế, xã hội hiện nay, khi giáo dục đào tạo trở thành quốc
sách hàng đầu, bậc tiểu học trở thành bậc nền tảng, cần nhanh chóng được phổ
cập và nâng cao chất lượng, góp phần tích cực đào tạo nguồn nhân lực cho sự
nghiệp Công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Một trong những mục tiêu cơ
bản trong chiến lược giáo dục đào tạo là phát triển nhân cách nguồn nhân lực.
Nhân cách đó phải định hướng đúng đắn ngay từ bậc giáo dục tiểu học. Công
cuộc đổi mới vấn đề giáo dục đạo đức cho học sinh Tiểu học được đặt ra với yêu
cầu bức thiết:
- Tổ chức ngày hội truyền thống với nhiều hoạt động phong phú thu hút
100% học sinh tham gia. Tổ chức tốt việc thực hiện các chủ điểm giáo dục học
sinh theo từng khối lớp nhằm rèn luyện nếp sống đạo đức cho các em.
- Tạo điều kiện cho Đội Thiếu niên tiền phong tổ chức các hoạt động tập
thể (chào cờ đầu tuần, múa hát tập thể, các hoạt động ngoài giờ lên lớp…). Làm
tốt công tác giáo dục ý thức tiết kiệm, lòng từ thiện, đền ơn đáp nghĩa, uống
nước nhớ nguồn.
- Giáo viên tự rèn luyện phong cách đạo đức, gương mẫu trước học sinh,
phải là tấm gương sáng về mọi mặt để học sinh noi theo. Giảng dạy tốt các tiết
Đạo đức theo hướng tích cực. Tăng cường giáo dục tình cảm, kết hợp chặt chẽ
giữa gia đình, nhà trường, xã hội để có thể trực tiếp hoặc gián tiếp làm nền tảng
19


cho việc giáo dục đạo đức cho học sinh.Với những yêu cầu trên, nhà trường, gia
đình và các tổ chức xã hội cần nhận thức đầy đủ và có trách nhiệm cùng với các

nhà quản lý giáo dục tiến hành các hoạt động giáo dục thiết thực nhằm phát triển
năng lực toàn diện cho học sinh.
3.2.Kiến nghị:
Xuất phát từ những nguyên nhân về một số hành vi đạo đức, cách ứng xử
chưa văn minh, lịch sự của học sinh lớp 2B còn hạn chế, tôi mạnh dạn đề xuất
một số biện pháp nhằm phát huy những kết quả tích cực đạt được, góp phần
nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh như sau:
* Đối với giáo viên:
Cần tìm hiểu đặc điểm riêng của mỗi học sinh để có biện pháp giáo dục đạo
đức phù hợp, luôn lấy những câu chuyện, tấm gương tốt gần gũi để động viên,
giáo dục hành vi đạo đức cho các em. Phối hợp thật tốt các lực lượng xã hội, các
đoàn thể trong nhà trường để có những biện pháp giáo dục đạo đức học sinh gắn
liền thực tiễn, mang lại hiệu quả thiết thực nhất.
* Về phía nhà trường:
Cần tổ chức cho học sinh tham gia vào các hoạt động tập thể, giúp các em
mạnh dạn, có cơ hội bộc lộ những phẩm chất đạo đức, từ đó giúp giáo viên có
biện pháp giáo dục cho các em hợp lý.
* Về phía gia đình học sinh:
Cần phối hợp tốt với nhà trường, các lực lượng giáo dục khác ngoài xã hội
để có biện pháp giáo dục con em ở nhà thật tốt, tránh quá nuông chiều, hoặc
giáo dục đạo đức cho các em không đúng hướng.
Vì thời gian nghiên cứu có hạn, nên bản sáng kiến kinh nghiệm này có thể
có chỗ còn hạn chế. Rất mong Hội đồng khoa học các cấp và các bạn đồng
nghiệp góp ý để bản sáng kiến kinh nghiệm của tôi hoàn thiện hơn.
XÁC NHẬN CỦA THỦ
TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Thanh Hóa, ngày 25 tháng 5 năm 2020
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình
viết, không sao chép nội dung của người

khác.
Người viết

Bùi Thị Ngần

20


MỤC LỤC
Nội dung
1. Mở đầu
1.1. Lí do chọn đề tài.
1.2. Mục đích nghiên cứu.
1.3. Đối tượng nghiên cứu
1.4. Phương pháp nghiên cứu.
1.5 Những điểm mới của sáng kiến kinh nghiệm.
2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm.
2.1. Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm.
2.2. Thực trạng vấn đề giáo dục đạo đức ở trường Tiểu học Nguyễn
văn Trỗi.
2.3. Các giải pháp.
2.3.1.Giải pháp 1: Lựa chọn các phương pháp dạy học phù hợp
với bài học:
2.3.2. Giải pháp 2: Sử dụng hiệu quả đồ dùng dạy học:
2.3.3.Giải pháp 3: Dạy đạo đức cho học sinh thông qua các
môn học khác.
2.3.4.Giải pháp 4: Dựa vào các hoạt động ngoại khoá để xây
dựng cho học sinh các kiến thức chuẩn mực, và hành vi đạo đức tốt.
2.3.5.Giải pháp 5: Kết hợp với các môi trường giáo dục để giáo
dục đạo đức cho học sinh.

2.3.6.Giải pháp 6: Giáo viên cần tích cực bồi dưỡng chuyên
môn, thực hiện đổi mới phương pháp dạy môn đạo đức.
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm
3. Kết luận, kiến nghị
3.1. Kết luận
3.2. Kiến nghị

Trang
1
2
2
2
3
4
5
7
7
9
9
11
12
13
17
18
20

21


SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HÓA

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THÀNH PHỐ THANH HÓA

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DẠY HỌC
MÔN ĐẠO ĐỨC LỚP 2 TẠI TRƯỜNG TIỂU HỌC
NGUYỄN VĂN TRỖI

Người thực hiện: Bùi Thị Ngần
Chức vụ: Giáo viên
Đơn vị công tác: Trường TH Nguyễn Văn Trỗi
SKKN thuộc lĩnh vực (môn): Đạo đức

THANH HOÁ, NĂM 2020

22


23