Một số giải pháp chỉ đạo, xây dựng,và phát huy văn hóa nhà trường, nhằm nâng cao chất lượng toàn diện ở trường MN hàm rồng ,TPTH

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HOÁ
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THÀNH PHỐ

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

MỘT SỐ GIẢI PHÁP CHỈ ĐẠO XÂY DỰNG VÀ
PHÁT HUY VĂN HÓA NHÀ TRƯỜNG NHẰM
NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC TOÀN DIỆN Ở
TRƯỜNG MẦM NON HÀM RỒNG,
THÀNH PHỐ THANH HÓA.

Người thực hiện: Vũ Thu Thủy
Chức vụ: Hiệu trưởng
Đơn vị công tác: Trường MN Hàm Rồng
SKKN thuộc lĩnh vực: Quản lý

THANH HÓA, NĂM 2020


MỤC LỤC
1.
1.1
1.2
1.3
1.4
2.
2.1
2.2
2.2.1
2.2.2
2.3

2.3.1
2.3.2
2.3.3
2.3.4
2.3.5
2.4
3.
3.1
3.2

MỞ ĐẦU
Lý do chọn đề tài
Mục đích nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu
NỘI DUNG
Cơ sở lý luận
Thực trạng vấn đề
Thực trạng
Kết quả thực trạng
Các giải pháp thực hiện
Nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên, trẻ
và phụ huynh về sự cần thiết của việc xây dựng văn hóa nhà
trường
Tổ chức xây dựng và kế thừa các giá trị văn hóa vật chất của nhà
trường
Tổ chức xây dựng và kế thừa các giá trị văn hóa tinh thần của nhà
trường
Xây dựng tiêu chí văn hóa nhà trường
Tổ chức hoạt động kiểm tra, đánh giá việc xây dựng văn hóa nhà

trường
Hiệu quả của SKKN
KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
Kết luận
Kiến nghị
TÀI LIỆU THAM KHẢO

Trang
1
1
2
2
2
3
3
8
8
9
12
12
12
13
14
15
16
19
19
20

1. MỞ ĐẦU
1.1. Lý do chọn đề tài
Xây dựng văn hóa luôn là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu đối với bất kỳ
quốc gia nào. Văn hóa là một trong bốn trụ cột phát triển của một quốc gia
(chính trị, kinh tế, văn hóa và môi trường). Văn hóa giúp cho một quốc gia phát
triển có hiệu quả và bền vững. Đối với một nhà trường cũng vậy, văn hóa của
nhà trường là sự tổng hòa toàn bộ sự phát triển của nhà trường từ hoạt động đào
tạo, giáo dục, quản lý nhân lực, người học, cơ sở vật chất, giao tiếp và ứng xử
trong nhà trường… Xây dựng văn hóa của nhà trường là xây dựng hoạt động
giảng dạy, giáo dục nhân cách người học phù hợp, hiệu quả; xây dựng cách thức
ứng xử văn minh, lịch sự, thân thiện trong nhà trường; xây dựng cơ sở vật chất
của nhà trường hiện đại, tiện dụng, đảm bảo môi trường không bị ô nhiễm,
không gian và cảnh quan sạch đẹp. Một nhà trường có môi trường văn hóa tốt là
một nhà trường đào tạo có chất lượng cao, có sự phát triển bền vững, có uy tín
trong cộng đồng và toàn xã hội.
Ở nước ta trong thời gian gần đây, cơ chế thị trường, sự hội nhập quốc tế có
nhiều tác động tích cực đến sự phát triển của nhà trường, song cũng có những tác
động tiêu cực đến hoạt động đào tạo của nhà trường và văn hóa của nhà trường:
sự xuống cấp đạo đức trong một bộ phận giới trẻ khiến xã hội có nhiều mặt bất
an; Chất lượng giáo dục trong các trường chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển
của xã hội. Trên các phương tiện truyền thông đã luôn bàn tới một số biểu hiện
của văn hóa nhà trường bị xuống cấp; đạo đức của một số học sinh và nhà giáo
xuống cấp; đạo lý “tôn sư trọng đạo” suy giảm. Bên cạnh đó, những hành vi lệch
chuẩn của học sinh xuất hiện ngày càng nhiều, đặc biệt như các hành vi chơi cờ
bạc, nghiện hút, vi phạm nội quy học tập của nhà trường, bạo lực học đường,…
Một số nhà trường cơ sở vật chất bị xuống cấp, lớp học, bàn ghế, trang thiết bị,
khu nhà vệ sinh, bếp ăn… không đảm bảo làm giảm đi vẻ đẹp, mỹ quan của
trường, điều kiện học tập của học sinh không đảm bảo,…
Điều này buộc nền giáo dục phải nhìn nhận lại và điều chỉnh theo hướng
tăng mạnh việc trang bị nền tảng văn hóa, kỹ năng sống và các giá trị đạo đức cho

giới trẻ, đặc biệt là từ bậc học mầm non.
Nghị quyết 29-NQ/TW về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo
đã chỉ rõ một số hạn chế của giáo dục hiện nay như: “… Quản lý giáo dục và
đào tạo còn nhiều yếu kém. Đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục bất cập
về chất lượng, số lượng và cơ cấu; một bộ phận chưa theo kịp yêu cầu đổi mới
và phát triển giáo dục, thiếu tâm huyết, thậm chí vi phạm đạo đức nghề nghiệp.
Đầu tư cho giáo dục và đào tạo chưa hiệu quả. Chính sách, cơ chế tài chính cho
giáo dục và đào tạo chưa phù hợp. Cơ sở vật chất kỹ thuật còn thiếu và lạc hậu,
nhất là ở vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn”[1].
Nước ta hiện nay, văn hóa nhà trường đang là một trong những tâm điểm
chú ý của dư luận, những bàn luận về vấn đề này ngày càng xuất hiện nhiều trên
các diễn đàn, trên các phương tiện thông tin đại chúng. Trong đó, những bàn
1


luận về cơ sở vật chất lạc hậu, xuống cấp của các trường học trên cả nước và đặc
biệt là các trường vùng sâu, vùng xa. Những bàn luận về văn hóa ứng xử trong
nhà trường cũng rất đáng báo động, cô giáo bạo hành trẻ, phụ huynh bạo hành
cô giáo đã xảy ra, khiến dư luận và xã hội lo ngại. Hành vi bạo lực trong trường
học diễn biến phức tạp…Chính vì vậy, việc xây dựng và phát huy văn hóa nhà
trường nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện đã trở thành nhiệm vụ cấp
bách trong giai đoạn hiện nay. Thành phố Thanh Hóa là trung tâm kinh tế, xã hội
đang từng bước phát triển. Do vậy, các trường mầm non tại thành phố đã tiếp thu
được các giá trị văn hóa mới của các các nền văn hóa khác nhau để xây dựng
văn hóa nhà trường riêng có của mình phù hợp với đặc thù của thành phố. Bên
cạnh đó, sự phát triển nhanh, mạnh của thành phố Thanh Hóa cũng có những tác
động tiêu cực tới văn hóa nhà trường. Trẻ được chiều chuộng nên hay mè nheo,
đòi hỏi, bắt chước nhau nói tục. Tình trạng một số giáo viên thiếu tâm huyết, vi
phạm đức nghề nghiệp. Phụ huynh không tôn trọng giáo viên, thậm chí còn xảy
ra bạo lực phụ huynh đánh cô giáo.

Trước thực trạng trên đòi hỏi các trường mầm non nói chung và trường
mầm non Hàm Rồng nói riêng phải chú ý, quan tâm đến đổi mới hoạt động giáo
dục và xây dựng văn hóa nhà trường. Xây dựng văn hóa nhà trường và quản lý
vấn đề này đồng nghĩa với việc loại bỏ các vấn đề tồn tại, tiêu cực, hạn chế,
hướng tới nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo tri thức và nhân cách cho con
người.
Xuất phát từ những vấn đề trên, việc nghiên cứu đưa ra một số giải pháp
chỉ đạo xây dựng và phát huy văn hóa nhà trường ở trường mầm non Hàm Rồng
có tính thời sự và thực tiễn tốt. Do vậy, tôi đã lựa chọn đề tài: “Một số giải pháp
chỉ đạo xây dựng và phát huy văn hóa nhà trường nhằm nâng cao chất lượng
giáo dục toàn diện ở trường Mầm non Hàm Rồng, thành phố Thanh Hóa” để
nghiên cứu.
1.2. Mục đích nghiên cứu:
Trên cơ sở nghiên cứu lí luận, khảo sát và đánh giá thực trạng quản lý xây
dựng văn hóa nhà trường Mầm non, đề xuất một số giải pháp chỉ đạo xây dựng
và phát huy văn hóa nhà trường nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện ở
trường Mầm non Hàm Rồng, thành phố Thanh Hóa.
1.3. Đối tượng nghiên cứu:
- Giáo viên và trẻ trường Mầm non Hàm Rồng, thành phố Thanh Hóa.
1.4. Phương pháp nghiên cứu:
Để thực hiện được mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của sáng kiến kinh
nghiệm đề ra, sáng kiến sẽ sử dụng phối hợp và đồng bộ các phương pháp
nghiên cứu định lượng và định tính dưới đây:
- Phương pháp nghiên cứu văn bản, tài liệu;
- Phương pháp điều tra
2


- Phương pháp quan sát;
- Phương pháp phỏng vấn

- Phương pháp thống kê toán học.
2. NỘI DUNG
2.1. Cơ sở lí luận
Theo UNESCO (2002) cho rằng: Văn hóa là tổ hợp các đặc điểm tinh
thần, vật chất, trí tuệ, tình cảm nổi bật của xã hội hay nhóm xã hội, bao hàm cả
nghệ thuật, văn học, lối sống, cùng với đường đời, hệ giá trị, truyền thống và
niềm tin.UNESCO cũng đưa ra khái niệm rất khái quát về văn hóa: Văn hóa là
toàn bộ những giá trị vật chất và tinh thần [Dẫn theo 72].
Theo tác giả Thái Duy Tuyên: Văn hóa là những giá trị vật chất và tinh
thần của nhân loại, là kinh nghiệm của lịch sử xã hội loài người đã được hệ
thống hóa, tích lũy lại qua nhiều thế kỷ và có thể truyền lại cho các thế hệ sau
[46].
Tác giả M. Mead cho rằng: Văn hóa là những cái xung quanh chúng ta do
con người tạo nên [Dẫn theo 9].
Theo tác giả Trần Ngọc Thêm cho rằng: Văn hoá là một bộ phận không
thể tách rời của cuộc sống và nhận thức của các cá nhân và các cộng đồng. Văn
hoá là tổng thể sống động các hoạt động sáng tạo trong quá khứ và trong hiện
tại. Qua các thế kỉ, các hoạt động tạo ấy đã hình thành nên một hệ giá trị, các
truyền thống và các thị hiếu- những yếu tố xác định đặc tính riêng của mỗi dân
tộc [51].
Từ các khái niệm trên, sáng kiến kinh nghiệm này có thể xác định khái
niệm văn hóa như sau:
‘Văn hóa là toàn bộ những giá trị vật chất và tinh thần đã được hệ thống
hóa, tích lũy lại qua thời gian và có thể truyền lại cho các thế hệ sau”.
Từ khái niệm này cho thấy văn hóa gồm hai thành tố cơ bản: các giá trị
vật chất (văn hóa vật chất – văn hóa vật thể) và các giá trị tinh thần (văn hóa tinh
thần - văn hóa phi vật thể).
Đối với mỗi nền văn hóa khác nhau, mỗi dân tộc và quốc gia khác nhau
có các giá trị văn hóa khác nhau. Các giá trị này phụ thuộc vào điều kiện tự
nhiên, môi trường, vào sự phát triển kinh tế - xã hội của các dân tộc, các quốc

gia, vào lịch sử phát triển của dân tộc và các quốc gia đó.
Các giá trị văn hóa được hình thành trong khoảng thời gian nhất định,
được bổ sung, được chọn lọc và phát triển để nó phù hợp với điều kiện và môi
trường sống. Có những giá trị văn hóa được bảo lưu trong thời gian dài, tồn tại
với lịch sử dân tộc. Có những giá trị mới xuất hiện đã mất đi do không phù hợp
với xã hội, có những giá trị mới xuất hiện bổ sung vào hệ giá trị của văn hóa dân
tộc, quốc gia. Trong quá trình hội nhập văn hóa, đặc biệt trong bối cảnh toàn cầu
hóa hiện nay sự hòa nhập giữa các nền văn hóa ngày càng lớn. Một nền văn hóa
3


vừa tiếp nhận các giá trị của các nền văn hóa khác, vừa bảo lưu các giá trị truyền
thống tốt đẹp để làm phong phú thêm hệ giá trị của mình.
Các giá trị văn hóa được bảo lưu nhờ sự truyền đạt từ thế hệ này sang thế
hệ khác. Chúng là một trong các tiêu chí để giáo dục con người, xây dựng và
phát triển đất nước.
- Khái niệm văn hóa nhà trường:
Theo tác giả Kent D. Peterson and Terrence E. Deal, văn hoá nhà trường
được hiểu như sau: Văn hoá nhà trường là một dòng chảy ngầm của những
chuẩn mực, giá trị, niềm tin, truyền thống và nghi lễ được hình thành theo thời
gian do con người làm việc cùng nhau, giải quyết các vấn đề và đối mặt với các
thách thức,… định hình suy nghĩ, cảm xúc và hành động của con người trong
nhà trường,… tạo cho nhà trường sự khác biệt” [62].
Tác giả Vũ Dũng cho rằng: Văn hóa học đường là hành vi ứng xử của các
chủ thể tham gia hoạt động đào tạo trong nhà trường, là lối sống văn minh trong
trường học. Văn hóa học đường thể hiện ở một số khía cạnh sau: Ứng xử của
người thầy với người học (Biết quan tâm đến người học, hết lòng yêu thương
người học; Biết tôn trọng người học, biết phát hiện ra những ưu điểm và nhược
của người học; gương mẫu trước học sinh); Ứng xử của người học đối với người
thầy (Kính trọng, yêu quý thầy cô; nhận thức và thực hiện những điều chỉ bảo

dạy dỗ của thày cô); Ứng xử giữa người lãnh đạo nhà trường và giáo viên (chú ý
đến năng lực của các cá nhân trong tập thể, vị tha độ lượng, công bằng, khách
quan…); Ứng xử giữa các đồng nghiệp (tôn trọng, thân thiện, hợp tác…) [2009].
Qua các khái niệm trên cho thấy, văn hóa nhà trường là các giá trị vật chất
và các giá trị tinh thần của nhà trường được các thế hệ xây dựng, tích lũy lại qua
thời gian và có thể truyền lại cho các thế hệ sau.
Với khái niệm này ta thấy một số vấn đề cần chú ý sau:
- Văn hóa nhà trường gồm hai thành tố cấu thành cơ bản: các giá trị vật
chất và các giá trị tinh thần của nhà trường.
- Các giá trị này được các thế hệ CB, GV, NV và trẻ của nhà trường xây
dựng và tích lũy qua thời gian và được giáo dục cho các thế hệ giữ gìn và phát
huy, phát triển trong điều kiện mới.
2.1.1. Các giá trị vật chất của nhà trường
a. Logo, biểu tượng của nhà trường
Logo của nhà trường được in trên các văn bản, tài liệu, quảng cáo về nhà
trường, được in trên trang phục của học sinh. Logo, biểu tượng của nhà trường
cần đáp ứng được các yêu cầu: Logo, biểu tượng của nhà trường đơn giản, hợp
lý, có tính thẩm mỹ; Logo, biểu tượng của nhà trường phản ánh được tầm nhìn
và sứ mệnh của nhà trường.
b. Khẩu hiệu, phương châm làm việc của nhà trường
Khẩu hiệu, phương châm làm việc phản ánh được triết lý giáo dục vì con
4


người; Khẩu hiệu, phương châm làm việc của nhà trường phù hợp với quan
điểm giáo dục của Đảng và Nhà nước; Khẩu hiệu, phương châm làm việc của
nhà trường phù hợp với văn hóa truyền thống của dân tộc; Khẩu hiệu, phương
châm làm việc của nhà trường dễ hiểu, dễ nhớ, có tính thuyết phục tốt.
c. Không gian, cảnh quan của nhà trường
Không gian, cảnh quan của nhà trường là một yếu tố bề nổi phản ánh văn

hóa nhà trường. Yếu tố này có tác động nhiều đến chất lượng đào tạo của nhà
trường. Một không gian đẹp, rộng rãi sẽ làm cho giáo viên và trẻ yêu mến ngôi
trường hơn,
d. Trang phục của trẻ, giáo viên, nhân viên trong nhà trường
Trang phục của trẻ cũng nói lên bản sắc của một trường, là cái mà qua đó
mọi người có thể nhận diện được học sinh một trường học nào đó. Ở nước ta
hiện nay, do giá trị của bộ trang phục không cao, sự quan tâm của lãnh đạo nhà
trường chưa nhiều nên trang phục (đồng phục) của học sinh còn đơn giản, màu
sắc, kiểu cách chưa đẹp, chưa tạo ra một nét riêng của một nhà trường hoặc của
một bậc học. Ở các trường mầm non chúng ta mới có trang phục cho trẻ, còn đa
số chưa có trang phục chung (đồng phục) cho giáo viên, nhân viên. Về trang
phục trong nhà trường cần đạt được các yêu cầu: Giáo viên phải ăn mặc nghiêm
túc, lịch sự, đẹp, thể hiện tính văn hóa cao. Đồng phục học sinh lịch sự, trang
nhã.
2.1.2. Các giá trị tinh thần của nhà trường
a. Tầm nhìn, mục tiêu của nhà trường
Tầm nhìn có tầm quan trọng đối với một nhà trường. Nó là định hướng
phát triển của nhà trường trong hiện tại và tương lai. Tầm nhìn và mục tiêu của
nhà trường là xây dựng được một bức tranh lý tưởng trong tương lai mà nhà
trường sẽ vươn tới.
Một nhà trường khi xây dựng tầm nhìn và mục tiêu có thể đưa ra nhiều
mục tiêu khác nhau mà nhà trường cần đạt được. Tầm nhìn, mục tiêu của nhà
trường phải đạt có thê gồm các khía cạnh sau:
- Xây dựng nhà trường thành trường chuẩn quốc gia. Đây là một yêu cầu,
một tiêu chuẩn và mong muốn của các trường. Song điều này còn phụ thuộc rất
nhiều vào cơ sở vật chất của nhà trường. Chẳng hạn, như diện tích, không gian,
phòng học,…Không phải nhà trường nào cũng có thể trở thành một trường
chuẩn quốc gia, nhất là các trường ở khu vực nội đô. Các trường này đều có diện
tích, khuôn viên của trường chật hẹp.
- Xây dựng nhà trường thành trường có chất lượng cao. Đây là một mục

tiêu mà các trường có thể thực hiện được. Muốn xây dựng thành trường có chất
lượng cao phụ thuộc không chỉ vào năng lực quản lý của lãnh đạo nhà trường,
mà phụ thuộc rất nhiều vào đội ngũ giáo viên, và đầu vào của học sinh, vào điều
kiện dạy và điều kiện học của trẻ.
5


- Xây dựng nhà trường thành trường phát triển toàn diện. Đây cũng là một
mục tiêu quan trọng của nhà trường. Mục tiêu này nhà trường có thể thực hiện
được khi có sự lãnh đạo đúng đắn, có sự phấn đấu của giáo viên và trẻ, có được
sự hỗ trợ của chính quyền địa phương và sự ủng hộ của các bậc cha mẹ học sinh.
Ở đây nhà trường không chỉ nâng cao chất lượng chăm sóc, giáo dục, chú ý đến
sự giáo dục đạo đức lễ giáo cho trẻ, mà còn phải xây dựng môi trường văn hóa,
tổ chức các hoạt động văn hóa, thể thao của nhà trường,…
b. Phong cách lãnh đạo và phong cách làm việc của nhà trường
Phong cách lãnh đạo và phong cách làm việc của một trường có ảnh
hưởng lớn đến xây dựng văn hóa nhà trường. Bởi lẽ, trước hết nó thể hiện cách
ứng xử, cách thức hành động của người lãnh đạo và giáo viên của nhà trường.
- Phong cách lãnh đạo
Trong quá trình xây dựng văn hóa nhà trường người lãnh đạo nên tùy vào
hoàn cảnh và tình huống thực tế để kết hợp một cách linh hoạt phong cách lãnh
đạo quyết đoán với phong cách lãnh đạo dân chủ.
- Phong cách làm việc của giáo viên, nhân viên
Phong cách làm việc của giáo viên và nhân viên được thể hiện qua thái độ
làm việc, qua mức độ hoàn thành công việc, qua cách thức giải quyết vấn đề,…
c. Hành vi ứng xử của nhà trường
Văn hóa của nhà trường không chỉ thể hiện qua các giá trị vật chất, qua
các giá trị tinh thần (giá trị vô hình), mà còn được thể hiện rất rõ qua hành vi
ứng xử trong nhà trường và đối với các tổ chức, cá nhân ngoài nhà trường. Đó là
hành vi ứng xử giữa thầy và trò; hành vi ứng xử của lãnh đạo nhà trường với

giáo viên và học sinh và ngược lại; giữa các đồng nghiệp với nhau; giữa cán bộ
giáo viên, học sinh của nhà trường với những người bên ngoài nhà trường (cha
mẹ học sinh, khách đến nhà trường…). Xây dựng văn hóa nhà trường là xây
dựng các hành vi có văn hóa. Có thể nêu ra một số dạng hành vi ứng xử trong
nhà trường sau:
* Hành vi ứng xử trong nội bộ nhà trường
Hành vi ứng xử của lãnh đạo nhà trường và giáo viên được thể hiện ở
hành vi ứng xử tích cực và hành vi ứng xử tiêu cực.
* Hành vi ứng xử tích cực của giáo viên:
Hành vi ứng xử tích cực của lãnh đạo nhà trường và giáo viên trong nhà
trường thể hiện qua ứng xử với đồng nghiệp, với trẻ. Hành vi này thể hiện ở các
khía cạnh sau: Văn minh, lịch sự với đồng nghiệp và trẻ; Tôn trọng lẫn nhau
giữa các đồng nghiệp; Vị tha, độ lượng với đồng nghiệp và học sinh; Giúp đỡ
nhau giữa các đồng nghiệp; Quan tâm đến nhau giữa các đồng nghiệp; Khích lệ,
động viên học sinh khi có tiến bộ trong các hoạt động.
* Hành vi ứng xử tiêu cực của giáo viên:
6


Hành vi ứng xử tiêu cực của lãnh đạo nhà trường và giáo viên trong nhà
trường cũng được thể hiện qua ứng xử với đồng nghiệp, với học sinh. Hành vi
này thể hiện ở các khía cạnh sau: Thiếu sự cởi mở, thiếu sự tin cậy giữa các
đồng nghiệp; Thiếu sự hợp tác, thiếu sự chia sẻ học hỏi lẫn nhau giữa các đồng
nghiệp; Ích kỷ, hẹp hòi với đồng nghiệp và học sinh; Đố kỵ, cục bộ với đồng
nghiệp và học sinh; Buộc tội, đổ lỗi cho nhau giữa các đồng nghiệp; Trách mắng
trẻ vì các cháu không có sự tiến bộ.
- Hành vi ứng xử với bên ngoài
Văn hóa nhà trường không chỉ thể hiện qua hành vi ứng xử trong nội bộ
nhà trường, mà còn thể hiện qua hành vi ứng xử với những người bên ngoài nhà
trường. Qua hành vi ứng xử này các tổ chức và cá nhân bên ngoài có thể đánh

giá về một khía cạnh văn hóa nhà trường – văn hóa ứng xử.
+ Nhà trường thể hiện sự quan tâm, có mối quan hệ hợp tác chặt chẽ với
chính quyền địa phương.
+ Nhà trường có mối quan hệ hợp tác chặt chẽ với các tổ chức xã hội, và
doanh nghiệp để xây dựng nhà trường.
+ Nhà trường khuyến khích gia đình và cộng đồng cùng tham gia giải
quyết vấn đề giáo dục trẻ hư.
+ Nhà trường khuyến khích gia đình và cộng đồng cùng tham gia phòng
chống tệ nạn xã hội.
+ Nhà trường khuyến khích gia đình và cộng đồng cùng tham gia nâng
cao chất lượng chăm sóc, giáo dục trẻ…
d. Phương pháp truyền thông của nhà trường
Phương pháp truyền thông của nhà trường là một biểu hiện của văn hóa
nhà trường. Có thể nêu ra một số khía cạnh cơ bản của nội dung này như sau:
- Về việc chia sẻ thông tin
Việc chia sẻ thông tin trong nhà trường biểu hiện cả ở khía cạnh tích cực
và tiêu cực. Đó là: Nhà trường thường xuyên chia sẻ thông tin trong nội bộ tổ
chức tới mọi thành viên. Hoạt động giao tiếp trong nhà trường mang tính đội
thoại và hai chiều. Hoạt động giao tiếp trong nhà trường mang tính truyền lệnh
và một chiều. Cán bộ lãnh đạo nhà trường tự coi thông tin là một thứ “đặc
quyền” của mình. Cán bộ lãnh đạo nhà trường quản lý các thông tin rất khắt khe,
không muốn cho người khác biết sẽ có nhiều bất lợi cho địa vị của mình.
- Hình thức truyền thông trong nhà trường
Các hình thức truyền thông trong nhà trường rất đa dạng. Có thể nêu ra
một số hình thức chia sẻ thông tin sau: Tổ chức tuyên truyền hoạt động giáo dục
học sinh thường xuyên qua buổi chào cờ hàng tuần. Tuyên truyền qua các hình
thức pano, áp phích, khẩu hiệu. Tuyên truyền qua giáo viên chủ nhiệm lớp và
cha mẹ học sinh. Tuyên truyền qua các hoạt động văn hóa, văn nghệ. Tuyên
truyền qua các hoạt động thể dục, thể thao. Tuyên truyền qua các hoạt động trải
7

nghiệm, ngoại khóa của nhà trường…
2.1.3. Xây dựng văn hoá nhà trường
a. Khái niệm xây dựng
Theo Từ điển Tiếng Việt: “Xây dựng là làm cho hình thành một tổ chức
hay một chỉnh thể về xã hội, chính trị, kinh tế, văn hóa theo một phương hướng
nhất định”.
b. Khái niệm xây dựng văn hóa nhà trường
Bàn về khái niệm xây dựng văn hoá tổ chức hay văn hoá nhà trường các
tác giả Nguyễn Vũ Bích Hiền (chủ biên), Nguyễn Thị Minh Nguyệt, Nguyễn
Xuân Thanh cho rằng: Xây dựng văn hoá tổ chức là hướng đến sự thống nhất về
nhận thức/ ý thức giữa các thành viên và phát triển năng lực hành động/ hành vi
thống nhất cho họ khi hành động. Do đó, xây dựng văn hoá tổ chức thực chất là
xây dựng và đạt được sự đồng thuận về một hệ thống các giá trị triết lí hành
động và phương pháp ra quyết định đặc trưng cho phong cách của tổ chức và
cần được tuân thủ nghiêm túc [20].
Từ khái niệm xây dựng và khái niệm văn hóa nhà trường có thể nêu ra
khái niệm xây dựng văn hóa nhà trường như sau:
“Xây dựng văn hóa nhà trường là hình thành các giá trị vật chất và các
giá trị tinh thần của nhà trường theo một phương hướng nhất định. Quá trình
này gồm việc hình thành các giá trị mới và bảo lưu, phát huy các giá trị đã có
phù hợp”.
Từ khái niệm trên cho thấy có một số điểm cần chú ý sau:
Xây dựng văn hóa nhà trường là việc hình thành các giá trị văn hóa của
nhà trường. Đó là các giá trị vật chất và các giá trị tinh thần của nhà trường. Các
trường tùy theo mục tiêu phát triển mà có thể xác định các giá trị vật chất và tinh
thần cần xây dựng khác nhau.
Văn hóa nói chung và văn hóa nhà trường nói riêng là những giá trị bền
vững, nhưng không phải là những giá trị bất biến. Hệ giá trị văn hóa của một

trường có thể thay đổi để phù hợp với yêu cầu của thực tiễn.
2.2. Thực trạng vấn đề
2.2.1. Thực trạng
Trường mầm non Hàm Rồng nằm về phía Bắc thành phố Thanh Hoá, có
diện tích là 3.300m2. Năm học 2019 - 2020, nhà trường có 9 nhóm lớp với 320
học sinh. Tổng số cán bộ, giáo viên, nhân viên gồm 26 người, trong đó: Ban
giám hiệu: 02; Giáo viên: 17; Nhân viên kế toán: 01; Nhân viên hợp đồng thời
vụ: 07 (NV dinh dưỡng: 05; Bảo vệ: 01; Vệ sinh: 01). Trình độ cán bộ, giáo viên
đạt chuẩn 17/17 = 100%, trên chuẩn 17/17 = 100%. Trong đó, CBGV biên chế:
17; Giáo viên hợp đồng trường trường: 02; Trình độ trung cấp lý luận chính trị:
02.
8


Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ năm học, nhà trường có những thuận
lợi và khó khăn như sau:
* Thuận lợi:
Các hoạt động của nhà trường được sự quan tâm của Đảng ủy, UBND,
HĐND Phường Hàm Rồng, thành phố Thanh Hóa và sự chỉ đạo sâu sát về
chuyên môn của Phòng GD&ĐT thành phố, Sở GD&ĐT tỉnh Thanh Hóa.
Được sự hỗ trợ của các cơ quan ban ngành, đoàn thể đặc biệt là sự ủng hộ
của Ban đại diện cha mẹ học sinh và phụ huynh trong toàn trường.
Đội ngũ cán bộ quản lý có trình độ chuyên môn vững vàng, có năng lực,
có thâm niên trong nghề với nhiều kinh nghiệm đã được trau dồi, tích lũy. Đội
ngũ giáo viên, nhân viên trẻ, khỏe, nhiệt tình, tâm huyết, yêu nghề yêu trẻ, tích
cực học tập, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ và năng lực sư
phạm. Tập thể cán bộ giáo viên đã xây dựng được khối đoàn kết nhất trí cao,
dám nghĩ, dám làm, vững vàng về chính trị, mạnh về chuyên môn. Năm học
2019 - 2020, nhà trường đã đạt được nhiều thành tích đáp ứng các tiêu chí đơn
vị đạt chuẩn văn hóa cấp Tỉnh.

* Khó khăn:
Trường Mầm non Hàm Rồng đóng trên địa bàn phường Hàm Rồng, thuộc
vùng ven của thành phố Thanh Hóa, dân cư thưa thớt, là một phường còn nhiều
khó khăn với nguồn thu thấp, nhiều gia đình thuộc diện hộ cận nghèo, kinh tế eo
hẹp do trên thực tế sản xuất hàng hóa ở phường Hàm Rồng hiện nay vẫn còn ở
tình trạng sản xuất nhỏ, mang tính tự phát, ít nghành nghề phụ, cơ cấu kinh tế
chuyển dịch còn chậm, chưa phát huy được tiềm năng, thế mạnh của địa
phương, đời sống của phần đa người dân còn gặp nhiều khó khăn.
Trường ít học sinh, ít nhóm lớp, các hoạt động chuyên môn cũng như các
phong trào thường xuyên, liên tục đòi hỏi nhiều nhân lực, vật lực và sự năng
động, nhạy bén trong công tác quản lý. Tuy nhiên, trong năm học nhà trường
còn thiếu 01 cán bộ quản lý, thiếu giáo viên, nhân viên. Vì vậy, cũng có những
khó khăn nhất định trong công tác chỉ đạo các hoạt động chăm sóc, giáo dục trẻ.
Để tiếp tục phát huy và phát triển trong giai đoạn tiếp theo rất cần thiết
phải có sự đổi mới trên mọi lĩnh vực của nhà trường, đặc biệt là trong công tác
quản lý chỉ đạo để xây dựng và phát huy văn hóa nhà trường nhằm nâng cao
chất lượng giáo dục toàn diện. Vì vậy, đây cũng là một áp lực rất lớn đối với đội
ngũ CBQL của nhà trường.
Để tìm hiểu thực trạng chỉ đạo xây dựng và phát huy văn hóa nhà trường
nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện nhà trường, tôi tiến hành đánh giá
xây dựng văn hóa đối với tập thể đội ngũ cán bộ, giá viên, nhân viên và thăm dò
ý kiến phụ huynh.
2.2.2. Kết quả thực trạng
Thông qua các biện pháp tìm hiểu thực trạng, chúng tôi thu được kết quả
9


như sau:
* Về kết quả, kiểm tra đánh giá xây dựng văn hóa tại nhà trường đầu năm
học, với tổng sô CB, GV, NV là 24 người (Bảng 1).

Nội dung các tiêu chí

1. Thực hiện quy chế
kiểm tra, đánh giá
tiêu chí xây dựng
VHNT
2. Thực hiện công tác
xây dựng văn hóa
nhà trường
3. Thực hiện các kế
hoạch chuyên đề,
giáo dục kỹ năng
sống đề xây dựng
VHNT
4. Tích cực thảo luận
việc xây dựng VHNT
5. Rút kinh nghiệm
việc xây dựng VHNT
đối với tổ CM, GV
6. Bồi dưỡng kiến
thức, tổ chức học tập
công
tác
xây
dựngVHNT
7. Xây dựng điển
hình các hoạt động
học tập hiệu quả,
hướng tới mô hình
xây dựng VHNT

Kết quả thực hiện
Tốt

Tỷ lệ

Khá

Tỷ lệ

TB

Tỷ lệ

Yếu

Tỷ lệ

10

41.5

5

21

4

16.5

5

21

12

50

5

21

3

12.5

4

16.5

15

63

4

16.5

3

12.5

2

8

17

71

5

21

2

8

0

0

17

71

4

16.5

3

12.5

0

0

13

54

2

8.5

3

12.5

6

25

12

50

6

25

3

12.5

3

12.5

Bảng 1 cho thấy việc CB, GV, NV thực hiện quy chế kiểm tra, đánh giá
tiêu chí; Thực hiện công tác xây dựng văn hóa nhà trường; Xây dựng điển hình
các hoạt động học tập hiệu quả, hướng tới mô hình xây dựng văn hóa nhà trường
kết quả thực hiện chưa cao. Các tiêu chí thực hiện các kế hoạch chuyên đề, giáo
dục kỹ năng sống; Tích cực thảo luận việc xây dựng văn hóa nhà trường; Rút
kinh nghiệm việc xây dựng văn hóa nhà trường đối với tổ chuyên môn, giáo
viên được đánh giá cao hơn. Tuy nhiên, kết quả thực hiện ở mức khá, trung bình
tỷ lệ còn khá nhiều. Có thể thấy rằng, về mức độ bồi dưỡng kiến thức, tổ chức
học tập công tác; Xây dựng điển hình các hoạt động học tập hiệu quả, hướng tới
mô hình xây dựng văn hóa nhà trường là rất quan trọng nhưng tỷ lệ trung bình,
yếu lại khá cao..
* Về kết quả khảo sát Chất lượng giáo dục; Bé chăm, bé ngoan; Bé
10


chuyên cần đầu năm học (Bảng 2).
TT

Lớp

Nhà trẻ (24
– 36 tháng)
Chồi 1
2 (MG Bé 3 –
4 tuổi)
Chồi 2
3 (MG Bé 3 –
4 tuổi)
Lá 1
4 (MG Nhỡ 4
– 5 tuổi)
Lá 2
5 (MG Nhỡ
4 – 5 tuổi)
Lá 3
6 (MG Nhỡ 4
– 5 tuổi)
Hoa Hồng
7 (MG Lớn 5
– 6 tuổi)
Hoa Sen
8 (MG Lớn 5
– 6 tuổi)
Hoa Cúc
9 (MG Lớn 5
– 6 tuổi)
Toàn trường

1

Số
trẻ

Kết quả đánh giá
Chất lượng giáo dục

Bé chăm, bé ngoan

Đạt

Tỷ
lệ

Chưa
đạt

Tỷ
lệ

Đạt

Tỷ lệ

25

12

48

13

52

15

60

30

16

53

14

47

20

31

17

55

14

45

32

18

56

14

30

19

63

36

22

45

Vệ sinh
Tỷ lệ

Đạt

Tỷ
lệ

10

40

9

36

16

64

67

10

33

22

73

8

27

15

48

16

52

25

81

6

19

44

20

62.5

12

37.5

24

75

8

25

11

37

24

80

6

20

24

80

6

20

61

14

39

26

72

10

28

24

67

12

33

25

56

20

44

30

67

15

33

35

78

10

22

46

30

65

16

35

40

87

6

13

38

83

8

17

45

30

67

15

33

39

87

6

13

36

80

9

20

320

189

59

131

41

229

71.5

91

28.5

237

74

83

26

Chưa

đạt

Chưa
đạt

Tỷ
lệ

Kết quả kháo sát chất lượng trẻ đầu năm cho thấy nhiều trẻ chưa mạnh
dạn, tự tin, khả năng ngôn ngữ mạch lạc còn hạn chế, chưa chủ động tìm hiểu
thế giới xung quanh, đặt câu hỏi; kỹ năng chuẩn bị cho việc học còn chưa tốt.
Phần đa PHHS thường xuyên cho trẻ ở nhà với ông bà, vì vậy chất lượng bé
chăm, ngoan, đảm bảo vệ sinh cá nhân còn rất nhiều hạn chế.
* Về tổ chức hoạt động giáo dục trẻ của giáo viên:
- Giáo viên chưa chú trọng đến việc tổ chức các hoạt động theo đúng quy
định, trẻ ít được tham gia vào các hoạt động, phần đa giáo viên chỉ chú ý đến
công tác chăm sóc sức khỏe thể lực cho trẻ, chưa quan tâm đến công tác trao
đổi, tuyên truyền để phụ huynh phối hợp với giáo viên, với nhà trường để giáo
dục ý thức vệ sinh cũng như quan tâm cho trẻ đi học chuyên cần.
- Tổ chức các hoạt động còn đơn điệu, chưa chú ý tổ chức hoạt động
nhóm cho trẻ, chưa đặt ra nhiều tình huống để cho trẻ giải quyết hoặc khám phá.
* Sự phối hợp của giáo viên với phụ huynh học sinh: Chưa thường xuyên
11


dẫn đến phụ huynh chưa hiểu đúng về tầm quan trọng của việc giáo dục trí tuệ,
giáo dục lễ giáo, cũng như giáo dục cho trẻ ý thức chuyên cần, đảm bảo vệ sinh
thân thể khi đến lớp, đến trường.
2.3. Các giải pháp thực hiện:
2.3.1. Nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên, trẻ
và phụ huynh về sự cần thiết của việc xây dựng văn hóa nhà trường
Hiệu trưởng nhà trường chỉ đạo tiến hành các hoạt động tuyên truyền,
giáo dục nhằm giúp cho cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên, trẻ và phụ huynh
hiểu rõ tầm quan trọng và sự cần thiết của việc xây dựng văn hóa trường Mầm
non trong hoạt động chăm sóc, giáo dục học sinh, cũng như xây dựng thương
hiệu của nhà trường. Chỉ đạo tổ chức triển khai các chủ trương, chính sách của
Đảng và Nhà nước đối với việc xây dựng văn hóa trong nhà trường Mầm non.

Chỉ đạo tổ chức triển khai các chủ trương, chính sách của thành phố về
xây dựng văn hóa trong các trường học nói chung và trường mầm non nói riêng.
Trên cơ sở các chủ trương, chính sách trên nhà trường đề ra những tiêu chí
cụ thể, giải pháp cụ thể để xây dựng văn hóa nhà trường phù hợp với điều kiện
thực tiễn hiện tại của nhà trường. Hiệu trưởng kết hợp với chi ủy, chi bộ, các
đoàn thể trong nhà trường tổ chức tuyên truyền, phổ biến các chủ trương, chính
sách, các yêu cầu về xây dựng văn hóa trường mầm non tới toàn thể cán bộ giáo
viên, nhân viên, học sinh, phụ huynh của nhà trường. Thông qua hoạt động này
làm cho các đối tượng hiểu rõ ý nghĩa quan trọng của xây dựng văn hóa nhà
trường trong việc giáo dục học sinh nói chung và trong việc hình thành nhân
cách học sinh nói riêng. Thông qua các hoạt động giáo dục của giáo viên cung
cấp cho trẻ những giá trị tinh thần và giá trị vật chất cần thiết của việc xây dựng
văn hóa nhà trường. Tích hợp nội dung xây dựng văn hóa nhà trường vào các
hoạt động giáo dục thông qua các hoạt động tham quan, trải nghiệm, văn hóa
văn nghệ phổ biến cho trẻ, giáo viên, nhân viên, cán bộ nhà trường những giá trị
văn hóa mà nhà trường cần xây dựng và cần phát huy. Việc nâng cao nhận thức
cho giáo viên, nhân viên, cán bộ, học sinh, phụ huynh của nhà trường về ý
nghĩa, vai trò, tầm quan trọng của xây dựng văn hóa nhà trường còn được thực
hiện qua một giải pháp quan trọng khác đó là hoạt động truyền thông của nhà
trường. Hoạt động truyền thông này được thực hiện dưới nhiều hình thức đa
dạng, linh hoạt khác nhau như: thông qua các khẩu hiệu, pano áp phích,…
2.3.2. Tổ chức xây dựng và kế thừa các giá trị văn hóa vật chất của
nhà trường
Tăng cường chỉ đạo xây dựng và kế thừa các giá trị vật chất của nhà
trường nhằm xây dựng mới những giá trị vật chất cần thiết của văn hóa nhà
trường, đồng thời bảo lưu và phát huy những giá trị vật chất phù hợp của văn
hóa nhà trường. Đây là điều kiện hết sức quan trọng trong việc xây dựng văn
hóa nhà trường nói chung và đảm bảo cho hoạt động giáo dục của nhà trường
được thực hiện hiệu quả nhất. Nếu thiếu các giá trị vật chất. Hay nói cách khác,
thiếu các điều kiện vật chất thì hoạt động giáo dục của nhà trường không thể tiến

12


hành được.
Về khẩu hiệu và phương châm làm việc của nhà trường, Hiệu trưởng cần
chú trọng phát huy những mặt tích cực của giá trị văn hóa này. Đó là: các khẩu
hiệu và phương châm làm việc đã phù hợp với quan điểm giáo dục của Đảng và
Nhà nước. Tuy vậy, để cho hoạt động giáo dục của nhà trường đạt được chất
lượng và hiệu quả cao hơn thì người đứng đầu nhà trường cần xây dựng khẩu
hiệu và phương châm làm việc phù hợp với đặc điểm, tình hình của nhà trường
phù hợp với bối cảnh hội nhập quốc tế hiện nay.
Tăng cường chỉ đạo xã hội hóa giáo dục và xin các nguồn kinh phí của
UBND thành phố, chính quyền địa phương để sửa chữa và cải tạo cơ sở vật chất
của nhà trường: Sân chơi, cây xanh, khu vệ sinh cho giáo viên và học sinh. Cần
chỉ đạo để nâng cao tính thẩm mỹ, tính nghiêm túc và tính văn hóa của trang
phục giáo viên và học sinh nhà trường.
Phối kết hợp với hội cha mẹ học sinh để huy động sự đóng góp của các
gia đình cho việc xây dựng các giá trị vật chất của nhà trường. Đặc biệt là việc
bổ sung các trang thiết bị cho các phòng học để đảm bảo cho học sinh có điều
kiện vui chơi, học tập tốt hơn. Điều quan trọng ở đây là việc huy động sự đóng
góp của các gia đình phải dựa trên sự hoàn toàn tự nguyện chứ không phải dựa
trên sự bắt buộc.
Trong quá trình xây dựng các giá trị văn hóa vật chất của nhà trường mỗi
cán bộ giáo viên, nhân viên cần nêu cao ý thức đề xuất các sáng kiến để xây
dựng các giá trị vật chất đáp ứng được các tiêu chí về tính hiệu quả, tính thẩm
mỹ, tính hiện đại, tính phù hợp với đặc điểm riêng của nhà trường.
2.3.3. Tổ chức xây dựng và kế thừa các giá trị văn hóa tinh thần của
nhà trường
Kết quả khảo sát thực tiễn tại nhà trường được nghiên cứu cho thấy, các
giá trị tinh thần của văn hóa nhà trường như: Tầm nhìn và mục tiêu; hệ giá trị;

phong cách làm việc; quy trình, thủ tục giải quyết công việc; hành vi ứng xử; sự
phối hợp với các đối tác; phương pháp truyền thông được đánh giá ở mức cần
chỉ đạo các bộ phận, các tổ bộ môn, giáo viên, học sinh,… hướng tới thực hiện
mục tiêu xây dựng nhà trường thành trường chất lượng cao, trường phát triển
toàn diện. Trong thời gian qua, về cơ bản các trường đã xác định được mục tiêu
này và hướng tới thử hiện nó. Tuy vậy, để thực hiện mục tiêu này là một công
việc rất khó khăn, vì nó không chỉ cần tới những điều kiện vật chất cần thiết mà
nó còn đòi hỏi sự nỗ lực phấn đấu liên tục không ngừng của tất cả giáo viên, học
sinh, cán bộ nhà trường. Người đứng đầu của nhà trường phải làm cho mỗi cán
bộ, giáo viên, nhân viên và trẻ của nhà trường hiểu sâu sắc về tầm quan trọng
của nhiệm vụ xây dựng các giá trị văn hóa tinh thần cũng như thể hiện các giá trị
văn hóa tinh thần trong nhiệm vụ thường ngày của nhà trường. Mỗi cán bộ, giáo
viên, nhân viên và trẻ phải có ý thức phấn đấu để xây dựng các giá trị văn hóa
tinh thần của trường mình. Cán bộ, giáo viên và nhân viên phải gương mẫu thực
hiện nhiệm vụ xây dựng các giá trị tinh thần văn hoá nhà trường, phải là tấm
13


gương cho trẻ noi theo. Cán bộ, giáo viên, nhân viên cần tăng cường kiểm tra,
giám sát việc trẻ thực hiện giáo dục lễ giáo, vệ sinh văn minh quy định về xây
dựng giá trị tinh thần văn hóa nhà trường.
Phụ huynh phải có ý thức cao trong việc phối hợp với nhà trường, đặc biệt
là phối hợp với giáo viên chủ nhiệm để giáo dục con em mình thực hiện tốt nhất
nội quy, quy định xây dựng các giá trị văn hóa tinh thần của nhà trường. luôn
chú ý chỉ đạo, tổ chức thực hiện xây dựng phong cách làm việc của cán bộ, giáo
viên, nhân viên. Mỗi cán bộ, giáo viên, nhân viên phải có một phong cách làm
việc hiệu quả, chất lượng và phù hợp với nhiệm vụ và đối tượng.
2.3.4. Xây dựng tiêu chí văn hóa nhà trường
Xây dựng một số tiêu chí cơ bản về các giá trị vật chất và tinh thần của
văn hóa nhà trường.

Căn cứ vào Luật giáo dục sửa đổi (2014), Điều lệ trường mầm non, các
quan điểm và lý luận về văn hóa nhà trường để xây dựng các tiêu chí văn hóa
nhà trường:
- Có phong trào thi đua thường xuyên, thiết thực, hiệu quả; góp phần hoàn
thành xuất sắc kế hoạch công tác hàng năm; 100% cán bộ, công chức, viên chức
và người lao động trong cơ quan, đơn vị đạt danh hiệu“Lao động tiên tiến”.
- Cán bộ, công chức, viên chức thường xuyên tự học hoặc theo học các
lớp đào tạo, bồi dưỡng về chính trị, chuyên môn, nghiệp vụ; Nâng cao trình độ
tin học, ngoại ngữ, trình độ chuyên môn nghiệp vụ, tay nghề để lao động có hiệu
quả hơn, hoàn thành nhiệm vụ tốt hơn; Tham gia thực hiện tốt việc xây dựng xã
hội học tập, phong trào học tập suốt đời trong gia đình, dòng họ, cộng đồng;
- Thực hiện tốt nghĩa vụ và đạo đức của cán bộ, công chức, viên chức,
người lao động theo quy định của pháp luật;
- Nâng cao chất lượng các hoạt động dịch vụ công phù hợp với chức năng,
nhiệm vụ được giao;
- Có sáng kiến, cải tiến quản lý; kinh nghiệm được áp dụng vào thực tiễn.
- 90% trở lên cán bộ, công chức, viên chức, người lao động không vi
phạm các quy định về thực hiện nếp sống văn minh, thực hiện tiết kiệm trong
việc cưới, việc tang và lễ hội; Gia đình cán bộ, công chức, viên chức và người
lao động đạt danh hiệu “Gia đình văn hóa”, “Gia đình học tập”.
- Không có cán bộ, công chức, viên chức và người lao động mắc các tệ
nạn xã hội; không sử dụng, tàng trữ, lưu hành văn hóa phẩm độc hại; không
tuyên truyền và thực hiện các hành vi mê tín dị đoan;
- Sinh hoạt cơ quan, đơn vị nền nếp; thực hiện tốt nội quy, quy chế làm
việc; quy chế văn hóa công sở; quy chế dân chủ ở cơ quan, đơn vị; nội bộ đoàn
kết, giúp nhau cùng tiến bộ;
- Không có cán bộ, công chức, viên chức và người lao động hút thuốc lá
nơi công sở; không uống rượu, bia trong giờ làm việc; trang phục gọn gàng, lịch
14

sự; cơ quan xanh, sạch, đẹp, an toàn; bài trí khuôn viên công sở theo thiết kế đã
phê duyệt.
- 100% cán bộ, công chức, viên chức và người lao động nắm vững và
chấp hành nghiêm đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà
nước và các quy định của địa phương;
- Không có người vi phạm pháp luật phải xử lý từ hình thức cảnh cáo trở
lên; cơ quan an toàn về an ninh trật tự; không có người khiếu kiện vượt cấp, trái
pháp luật;
- Thực hiện tốt cải cách hành chính; 8 giờ làm việc có hiệu quả, quản lý và
sử dụng có hiệu quả ngân sách nhà nước và các nguồn kinh phí được giao; không
để xảy ra lãng phí, tham nhũng; tích cực đấu tranh phòng, chống tham nhũng.
2.3.5. Tổ chức hoạt động kiểm tra, đánh giá việc xây dựng văn hóa nhà
trường
Việc tiến hành kiểm tra đánh giá một cách thường xuyên, kịp thời theo
đúng kế hoạch sẽ giúp hiệu trưởng nhà trường được nghiên cứu kịp thời phát
hiện được những hạn chế, bất cập, những nội dung xây dựng văn hoá nhà trường
chưa phù hợp, chưa được thực hiện tốt để kịp thời có các giải pháp điều chỉnh.
Việc tiến hành kiểm tra đánh giá một cách thường xuyên, kịp thời theo
đúng kế hoạch sẽ giúp hiệu trưởng kịp thời phát hiện được các cá nhân, đơn vị
trong và ngoài nhà trường thực hiện tốt nhất các nội dung nhiệm vụ này và kịp
thời động viên, khen thưởng, nhân rộng điển hình, tạo động lực để các cá nhân,
đơn vị khác trong và ngoài nhà trường thực hiện tốt nhất nhiệm vụ này.
Để thực hiện tốt mục đích, yêu cầu của việc kiểm tra, đánh giá xây dựng
văn hoá nhà trường, Hiệu trưởng cần phải xác định chính xác mục đích, yêu cầu
của hoạt động này.
Mục đích kiểm tra, đánh giá xây dựng văn hoá tại trường là nhằm đảm
bảo cho mọi hoạt động của trung tâm học tập cộng đồng được thực hiện đúng
quy chế và đúng kế hoạch. Đồng thời thông qua việc kiểm tra, đánh giá Hiệu
trưởng sẽ nắm bắt được kịp thời, chính xác mức độ thực hiện các nội dung xây

dựng văn hoá tại trường mình có đúng với mục tiêu đã xác định không, các cá
nhân, đơn vị trong và ngoài nhà trường thực hiện các nhiệm vụ đạt được hiệu
quả như thế nào? Tiến độ ra sao. Những khó khăn, bất cập nảy sinh trong quá
trình thực hiện nhiệm vụ này như thế nào.
Hiệu trưởng ra quyết định xây dựng các tiêu chí đánh giá xây dựng văn
hoá nhà trường. Các tiêu chí đánh giá này phải dựa trên những giá trị vật chất và
giá trị tinh thần đã có của văn hóa nhà trường cũng như mục tiêu xây dựng, bổ
sung những giá trị văn hóa vật chất và giá trị tinh thần mới của văn hóa nhà
trường.
Sau khi xây dựng các tiêu chí đánh giá, Hiệu trưởng triển khai tới các bộ
phận, các tổ bộ môn, các tổ chức đoàn thể, giáo viên, nhân viên, cán bộ và học
sinh nhà trường. Hiệu trưởng cần phải làm cho mỗi cán bộ, giáo viên, nhân viên
15


và học sinh trong nhà trường hiểu rõ tầm quan trọng của kiểm tra đánh giá xây
dựng văn hóa nhà trường, từ đó chuyển thành những hành động thực tiễn cụ thể.
Hoạt động kiểm tra đánh giá cần phải được tiến hành thường xuyên, liên
tục theo đúng kế hoạch xác định. Hoạt động này cần phải được thực hiện một
cách chủđộng, linh hoạt phù hợp với yêu cầu và điều kiện thực tiễn. Điều quan
trọng là hoạt động kiểm tra, đánh giá không làm cản trở cho hoạt động giáo dục
cũng như việc xây dựng văn hóa nhà trường.
Hiệu trưởng cần phải theo dõi, giám sát để hoạt động kiểm tra đánh giá
không mang tính hình thức, không theo kiểu đầu voi, đuôi chuột. Để thực hiện
được điều này, hiệu trưởng cần phải tổ chức tổng kết rút kinh nghiệm việc thực
hiện nhiệm vụ này định kỳ theo tháng, theo quí và năm học.
Hiệu trưởng, cán bộ, giáo viên, nhân viên và trẻ của nhà trường cần phải
biết rõ được những giá trị văn hóa nào đã được bảo lưu phát huy, những giá trị
văn hóa nào đã và đang được xây dựng mới theo kế hoạch đã đề ra. Sau khi
đánh giá được thực trạng kiểm tra đánh giá xây dựng văn hóa nhà trường, hiệu

trưởng cần có những giải pháp động viên, biểu dương kịp thời những bộ phận,
cá nhân đã thực hiện tốt, nhắc nhở, phê bình những bọ phận, cá nhân thực hiện
chưa tốt.
Xây dựng văn hóa nhà trường là một công việc lâu dài, vì những giá trị
văn hóa không thể hình thành trong ngày một ngày hai, mà nó là cả quá trình
chuyển biến từ nhận thức thành hành vi của mỗi con người, sau đó trở thành thói
quen. Chính vì vậy, việc kiểm ra đánh giá xây dựng văn hóa nhà trường cũng là
một quá trình thường xuyên lâu dài, đòi hỏi sự cố gắng nỗ lực không ngừng của
người đứng đầu, cán bộ, giáo viên và học sinh của nhà trường.
Việc kiểm tra, đánh giá xây dựng văn hóa nhà trường không chỉ trong nội
bộ của nhà trường mà còn kiểm tra đánh giá việc nhà trường đã hợp tác với các
tổ chức xã hội, các doanh nghiệp và chính quyền địa phương như thế nào trong
việc xây dựng văn hóa nhà trường. Hiệu trưởng cần đánh giá được đúng hiệu
quả của sự phối hợp này. Vì sự ủng hộ của các lực lượng bên ngoài nhà trường
có ý nghĩa hết sức quan trọng đối với việc xây dựng văn hóa nhà trường.
2.4. Hiệu quả của SKKN:
- Đối với hoạt động giáo dục:
* Kết quả, kiểm tra đánh giá xây dựng văn hóa tại nhà trường cuối năm
học, với tổng sô CB, GV, NV là 24 người đạt được như sau (Bảng 1).

Nội dung các tiêu chí

1. Thực hiện quy chế
kiểm tra, đánh giá

Kết quả thực hiện
Tốt

Tỷ lệ

Khá

Tỷ lệ

TB

Tỷ lệ

Yếu

Tỷ lệ

15

62.5

9

37.5

0

0

0

0
16

tiêu chí xây dựng
VHNT
2. Thực hiện công tác
xây dựng văn hóa
nhà trường
3. Thực hiện các kế
hoạch chuyên đề,
giáo dục kỹ năng
sống đề xây dựng
VHNT
4. Tích cực thảo luận
việc xây dựng VHNT
5. Rút kinh nghiệm
việc xây dựng VHNT
đối với tổ CM, GV
6. Bồi dưỡng kiến
thức, tổ chức học tập
công
tác
xây
dựngVHNT
7. Xây dựng điển
hình các hoạt động
học tập hiệu quả,
hướng tới mô hình
xây dựng VHNT

17

71

7

29

0

0

0

0

20

83

4

17

0

0

0

0

22

92

2

8

0

0

0

0

20

83

4

17

0

0

0

0

19

79

5

21

0

0

0

0

21

87.5

3

12.5

0

0

0

0

Qua bảng kết quả, kiểm tra đánh giá xây dựng văn hóa tại nhà trường cuối
năm học, chúng ta thấy được đội ngũ cán bộ, giáo viên, nhân viên được chuẩn bị
đầy đủ kiến thức, kỹ năng, tâm thế xây dựng và phát huy văn hóa nhà trường
nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện ở nhà trường.
* Về kết quả khảo sát Chất lượng giáo dục; Bé chăm, bé ngoan; Bé
chuyên cần cuối năm đạt được như sau (Bảng 2):

17


TT

1
2
3
4
5
6
7
8
9

Lớp

Nhà trẻ (24
– 36 tháng)
Chồi 1

(MG Bé 3 –
4 tuổi)
Chồi 2
(MG Bé 3 –
4 tuổi)
Lá 1
(MG Nhỡ 4
– 5 tuổi)
Lá 2
(MG Nhỡ 4
– 5 tuổi)
Lá 3
(MG Nhỡ 4
– 5 tuổi)
Hoa Hồng
(MG Lớn 5
– 6 tuổi)
Hoa Sen
(MG Lớn 5
– 6 tuổi)
Hoa Cúc
(MG Lớn 5
– 6 tuổi)
Toàn
trường

Số
trẻ

Kết quả đánh giá

Chất lượng giáo dục

Bé chăm, bé ngoan

Đạt

Tỷ
lệ

Chưa
đạt

Tỷ
lệ

Đạt

25

20

80

5

20

30

27

90

3

31

28

90

32

28

30

Vệ sinh

Tỷ lệ

Chưa
đạt

Tỷ
lệ

Đạt

Tỷ

lệ

Chưa
đạt

Tỷ
lệ

22

88

3

12

24

96

1

4

10

28

93

2

7

27

90

3

10

3

10

28

90

3

10

29

94

2

6

88

4

12

30

94

2

6

29

91

3

9

27

90

3

10

28

93

2

7

29

97

1

3

36

34

94

2

6

34

94

2

6

34

94

2

6

45

43

95

2

5

44

98

1

2

43

95

2

5

46

45

98

1

2

44

98

2

2

44

96

2

4

45

43

95

2

5

44

98

1

2

44

98

1

1

320

295

92

25

8

302

94

15

6

303

95

17

5

Qua bảng 2 đánh giá kết quả chất lượng giáo dục, bé chăm bé ngoan, chất lượng
vệ sinh, chúng ta thấy rõ trẻ được phát triển đầy đủ kiến thức đức, trí, thể, mỹ,

vệ sinh. Trẻ mạnh dạn, tự tin, có khả năng sử dụng ngôn ngữ mạch lạc, chủ động
tìm hiểu thế giới xung quanh, trẻ thêm yêu trường mến lớp. Đặc biệt số trẻ đi
học chuyên cần tăng cao so với đầu năm học, ý thức giữ gìn vệ sinh môi trường,
vệ sinh cá nhân của trẻ được cải thiện rõ rệt.
- Đối với bản thân:
+ Tìm ra được các biện pháp đổi mới trong công tác quản lý chỉ đạo xây
dựng và phát huy văn hóa nhà trường nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn
diện.
+ Tích lũy thêm được nhiều kinh nghiệm cho bản thân trong công tác
quản lý.
18


- Đối với đồng nghiệp và nhà trường:
+ Tăng cường công tác truyền thông, nâng cao nhận thức cho toàn thể cán
bộ giáo viên, nhân viên về xây dựng văn hóa trong nhà trường.
+ Tăng cường tập huấn, bồi dưỡng cho toàn thể giáo viên, cán bộ, học
sinh, phụ huynh về các văn bản chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, các ban ngành về
nội dung, hình thức, phương pháp, tiêu chí đánh giá xây dựng văn hóa nhà
trường.
+ Tăng cường sự phối hợp chặt chẽ giữa các lực lượng trong và ngoài nhà
trường tham gia vào xây dựng văn hóa trường mình.
+ Phổ biến và áp dụng sáng kiến kinh nghiệm rộng rãi đến tất cả cán bộ,
giáo viên, nhân viên vào quá trình xây dựng văn hóa nhà trường góp phần nâng
cao chất lượng giáo dục toàn diện.
3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ.
3.1. Kết luận
Qua việc nghiên cứu đề tài “Một số giải pháp chỉ đạo xây dựng và phát
huy văn hóa nhà trường nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện ở
trường mầm non Hàm Rồng, thành phố Thanh Hóa”, bản thân thấy rõ hơn

tầm quan trọng của việc xây dựng văn hoá nhà trường là một trong những nhiệm
vụ có ý nghĩa to lớn trong việc đổi mới quản lý nâng cao chất lượng ở các nhà
trường. Việc xây dựng văn hoá nhà trường phải được tiến hành một cách đồng
bộ, rộng khắp, gắn liền với những nội dung thiết thực, cụ thể và phải được sự
nhiệt tình tham gia của các lực lượng giáo dục đặc biệt là cán bộ giáo viên nhà
trường.
Trong quá trình thực hiện cần: Tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận
thức, tinh thần trách nhiệm của mỗi cán bộ, giáo viên, nhân viên, nhất là ban
giám hiệu nhà trường để phát huy tính tự giác, nêu gương; tuyên truyền một
cách thuyết phục về kết quả đạt được trong quá trình thực hiện, đặc biệt là
gương tốt, việc tốt trong học tập và làm theo tấm gương của Bác Hồ. Tạo được
sức lan toả, dấu ấn tình cảm, lôi cuốn mọi người làm theo... là nhân tố quan
trọng góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho nhà trường.
Công tác chỉ đạo, kiểm tra, giám sát, đôn đốc thường xuyên của Ban giám
hiệu nhà trường giúp việc thực hiện nhiệm vụ của các cá nhân trong nhà trường
thực hiện đúng định hướng. Kịp thời tháo gỡ những khó khăn trong quá trình
thực hiện nhiệm vụ, tạo động lực khích lệ tập thể cán bộ giáo viên, nhân viên
trong trường tích cực, nêu cao trách nhiệm trong chỉ đạo và triển khai thực hiện.
Năm học 2019 - 2020, tôi đã áp dụng biện pháp xây dựng văn hoá nhà
trường nhằm tạo môi trường học tập thân thiện, bước đầu đã đem lại cho tôi
những thành công nhất định. Nhà trường đã có những chuyển biến rõ rệt trong
việc giáo dục toàn diện học sinh, phát huy được các giá trị văn hoá truyền thống
của dân tộc, địa phương xây dựng các giá trị văn hoá mới, góp phần xây dựng và
hoàn thiện nhân cách, phong cách CB, GV, NV và trẻ của nhà trường. Sự nhiệt
19


tình tham gia của giáo viên và trẻ đã tạo nên chuyển biến bước đầu quan trọng
và làm tiền đề cho công tác giáo dục đạo đức, xây dựng văn hoá nhà trường ở
Trường Mầm non Hàm Rồng tiếp tục phát triển đúng hướng và vững chắc.

3.2. Kiến nghị
Để thực hiện tốt nhiệm vụ chăm sóc – giáo dục trẻ, xây dựng và phát huy
văn hóa nhà trường nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, chúng tôi
kính đề nghị lãnh đạo các cấp, các ngành tiếp tục quan tâm hỗ trợ đầu tư cơ sở
vật chất, trang thiết bị cho các nhà trường, có chính sách đãi ngộ hợp lý cho
người có tài, có đức và người có công xây dựng văn hóa nhà trường, cải thiện
đời sống cho giáo viên mầm non, tổ chức cho cán bộ quản lý, giáo viên được
tham quan, học tập kinh nghiệm hàng năm.
Trên đây là một số biện pháp chỉ đạo xây dựng và phát huy văn hóa nhà
trường nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện ở trường Mầm non Hàm
Rồng, thành phố Thanh Hóa. Sáng kiến kinh nghiệm không tránh khỏi thiếu sót.
Rất mong được sự góp ý của Hội đồng xét duyệt và các đồng nghiệp.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
XÁC NHẬN
CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Thanh Hóa, ngày 28 tháng 5 năm 2020
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình viết, không
sao chép nội dung của người khác
Người viết

Vũ Thu Thủy

20


Tài liệu tham khảo
1. Ban chấp hành Trung ương Đảng cộng sản Việt Nam (2013), Nghị
quyết “Về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu
công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã

hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế”, Hội nghị Trung ương 8 khóa XI.
2. Đặng Quốc Bảo, Bùi Việt Phú (2013), Một số góc nhìn về phát triển
và quản lý giáo dục, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam.
3. Đặng Quốc Bảo (2017), Đổi mới cải cách giáo dục ở Việt Nam và
nhân tố quản lý trong tiến trình đổi mới giáo dục, NXB Thông tin và truyền
thông, Hà Nội.
4. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2015), Thông tư số: 04VBHN-BGDĐT,,
ngày 24/12/2015, Điều lệ trường mầm non.
5. Văn kiện đại hội Đảng khóa XI. Văn phòng Trung ương Đảng
6. Tài liệu hướng dẫn tích hợp nội dung “Học tập và làm theo tấm
gương đạo đức Hồ Chí minh” trong giáo dục. Nhà xuất bản Giáo dục Việt
Nam .
7. Tạp chí Giáo dục Mầm non.

21


DANH MỤC
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN KINH
NGHIỆM NGÀNH GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THÀNH PHỐ, TỈNH VÀ
CÁC CẤP CAO HƠN XẾP LOẠI TỪ C TRỞ LÊN
Họ và tên tác giả: Vũ Thu Thủy
Chức vụ và đơn vị công tác: Trường Mầm non Hàm Rồng, thành phố Thanh Hóa

TT

1.
2.
3.
4.

5.

6.

7.

Tên đề tài SKKN
Một số biện pháp chỉ đạo thực
hiện hoạt động học có chủ
đích trong trường mầm non
Một số biện pháp ứng dụng
công nghệ thông tin vào quản
lý chuyên môn
Chỉ đạo thực hiện nâng cao
tính tích cực vận động của trẻ
trong trường mầm non
Một số biện pháp chỉ đạo nâng
cao chất lượng chăm sóc và
giáo dục ở trường mầm non
Một số biện pháp nâng cao
chất lượng đội ngũ giáo viên
trường mầm non Tân Sơn,
thành phố Thanh Hóa
Một số biện pháp chỉ đạo nâng
cao chất lượng giáo dục bảo vệ
môi trường cho trẻ mẫu giáo 5
- 6 tuổi tại trường mầm non
Tân Sơn, thành phố Thanh
Hóa

Một số biện pháp chỉ đạo nâng
cao chất lượng giáo dục cho
trẻ mẫu giáo 5 tuổi, chuẩn bị
sẵn sàng bước vào lớp 1 tại
trường mầm non Tân Sơn,
thành phố Thanh Hóa

Cấp đánh giá
xếp loại

Kết quả
đánh giá
xếp loại

Năm học
đánh giá
xếp loại

B

Năm học:
2012 - 2013

B

Năm học:
2013 - 2014

C

Năm học:
2014 - 2015

A

Năm học:
2015 - 2016

Sở Giáo dục và
Đào tạo Thanh
Hóa

C

Năm học:
2016 - 2017

Phòng Giáo
dục và Đào tạo
Thành phố

A

Năm học:
2017 - 2018

Phòng Giáo
dục và Đào tạo
Thành phố

A

Năm học:
2018 - 2019

Phòng Giáo
dục và Đào tạo
Thành phố
Phòng Giáo
dục và Đào tạo
Thành phố
Sở Giáo dục và
Đào tạo Thanh
Hóa
Phòng Giáo
dục và Đào tạo
Thành phố

22