SKKN một số biện pháp phát triển thẩm mỹ cho trẻ 5 6 tuổi thông qua hoạt động âm nhạc

1.MỞ ĐẦU
1.1. Lí do chọn đề tài:
Trẻ em là tương lai của đất nước. Chính vì vậy, việc chăm sóc, nuôi dưỡng,
giáo dục trẻ đặt nền móng vững chắc góp phần dựng xây một đất nước Việt Nam
hùng mạnh mai sau. Chăm sóc giáo dục trẻ ngay từ khi còn nhỏ là yếu tố vô
cùng quan trọng trong sự nghiệp giáo dục trồng người; là cơ sở hình thành và
phát triển toàn diện nhân cách trẻ sau này.
Phát triển toàn diện nhân cách trẻ là mục tiêu trọng tâm mà các nhà giáo dục
hướng đến. Trong đó, phát triển thẩm mỹ là một trong năm lĩnh vực giáo dục
toàn diện cho trẻ Mầm non. Theo tác giả Nông Thị Lịch (trên báo điện tử) cho
rằng: “Mục đích của giáo dục âm nhạc là giáo dục tình cảm đạo đức, thẩm mỹ
cho trẻ. Giáo dục âm nhạc hình thành cho trẻ lòng yêu thiên nhiên, Tổ quốc, tình
yêu thương con người. Không chỉ vậy, giáo dục âm nhạc còn là phương tiện
nâng cao khả năng trí tuệ, phát triển thể chất, giúp trẻ phát triển trí tưởng tượng,
củng cố kiến thức của trẻ qua học tập và vui chơi. Quá trình trẻ tiếp xúc và hoạt
động âm nhạc như: học hát, nghe hát, vận động theo nhạc, chơi trò chơi âm
nhạc...sẽ hình thành ở trẻ những yếu tố của một nhân cách phát triển toàn diện,
hài hòa, là sự phát triển về thẩm mỹ, đạo đức, trí tuệ và thể lực...”. Điều đó nói
lên rằng âm nhạc có vai trò to lớn trong việc phát triển thẩm mĩ cho trẻ. Và đây
cũng là cách thức dễ tiếp cận nhất giúp cho khả năng cảm thụ, hướng đến và tạo
ra cái đẹp ở trẻ được nâng cao.
Âm nhạc dễ đi vào lòng người. Thông qua hoạt động âm nhạc giúp trẻ
phát triển các chức năng tâm lí như khả năng tri giác các sự vật hiện tượng xung
quanh, từ đó kích thích trẻ phải tư duy và quá trình đó làm phát triển óc tưởng
tượng, đánh thức các giác quan nhanh nhậy, linh hoạt. Những hoạt động âm
nhạc này rất quan trọng trong việc hình thành ở trẻ một số kỹ năng biểu diễn
nghệ thuật và cảm thụ âm nhạc, khả năng tự tin mạnh dạn trước đám đông, biết
tuân thủ theo yêu cầu nhất định để có thể rèn rũa tạo ra cái đẹp, mang tính thẩm
mỹ. Tham gia hoạt động âm nhạc mang lại những rung động, cảm xúc thực sự
cho trẻ,trẻ biết hài lòng, cảm thụ cái đẹp, mong muốn sáng tạo ra cái đẹp. Đây là
yếu tố góp phần phat triển toàn diện nhân cách trẻ.

Trong khi đó, hiện nay chưa có nhiều tài liệu cung cấp cho giáo viên những
kinh nghiệm, kỹ năng trong hoạt động âm nhạc mang lại hiệu quả cao giúp trẻ
phát triển thẩm mỹ. Mặt khác, không phải giáo viên nào cũng có nhiều kỹ năng,
năng khiếu, hoạt động âm nhạc. Vấn đề đặt ra cho các nhà giáo là làm thế nào là
làm thế nào để trẻ tiếp cận với âm nhạc một cách dễ dàng mà phát huy vai trò
trong việc phát triển thẩm mỹ ở trẻ.
Bản thân tôi đang phụ trách nhóm lớp 5 – 6 tuổi, tôi nhận thấy đặc diểm
phát triển thẩm mỹ thông qua hoạt động âm nhạc của trẻ ở trong lớp rất khác
nhau, và có sự chênh lệch rõ rệt về kỹ năng vạn động, sự tự tin mạnh dạn biểu
diễn, sáng tạo ý tưởng về nghệ thuật chưa đa dạng, phong phú, còn vụng về,
chưa chính xác hóa,...
1


Xuất phát từ những lý do trên mà tôi đã chọn đề tài: “Một số biện pháp
phát triển thẩm mỹ cho trẻ 5 – 6 tuổi thông qua hoạt động âm nhạc”
1.2. Mục đích nghiên cứu
Bản thân tôi nghiên cứu đề tài này nhằm tìm ra những giải pháp thích hợp
giúp trẻ nhóm lớp 5 – 6 tuổi khắc phục hiệu quả được những hạn chế của trẻ về
kĩ năng vận động âm nhạc, kĩ năng ca hát, kỹ năng nghe và cảm thụ âm nhạc,
phát triển khả năng sáng tạo nghệ thuật, từ đó góp phần nâng cao hiệu quả trong
việc phát triển thẩm mỹ cho trẻ thông qua hoạt động âm nhạc.
Qua tìm tòi nghiên cứu đề tài giúp tôi tích lũy được những kinh nghiệm
quý báu cho công tác giảng dạy của bản thân và cho đồng nghiệp sau này.
1.3. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu đề tài này là những biện pháp, phương pháp phát triển
thẩm mỹ cho trẻ lứa tuổi 5 – 6 tuổi thông qua hoạt động âm nhạc.
1.4 .Phương pháp nghiên cứu
Trong quá trình nghiên cứu đề tài tôi đã dùng một số phương pháp sau:
- Phương pháp phân tích - tổng hợp.

- Phương pháp dùng lời (Hướng dẫn, giảng giải).
- Phương pháp trực quan thính giác
- Phương pháp thực hành nghệ thuật.
2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1. Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm
Muốn phát triển thẩm mỹ cho trẻ thông qua hoạt động âm nhạc, tôi phải
dựa trên cơ sở lý luận sau:
a. Cơ sở tâm lí:
Trẻ em mầm non đều có tâm hồn nhạy cảm với thế giới xung quanh bởi
chúng chứa đựng bao nhiêu điều mới lạ, hấp dẫn. Trẻ thường tỏ ra dễ xúccảm
với cảnh vật xung quanh mình, trẻ dễ bị cuốn hút trước cảnh vật có nhiều màu
sắc, hay một bức tranh sinh động, đồ chơi ngộ nghĩnh…Với đặc điểm như vậy
nên năng khiếu nghệ thuật thường được nảy sinh ngay từ thời thơ ấu. Vì vậy
việc giáo dục thẩm mỹ cần được bồi dưỡng ngay từ tuổi mâu giáo để ươm mầm
những tài năng nghệ thuật cho tương lai. Nội dung hoạt động âm nhạc trong
trường mầm non là một phương tiện phát triển thẩm mỹ cho trẻ rất hữu hiệu.
Thông qua hoạt động âm nhạc giúp trẻ phat triển các chức năng tâm lí như khả
năng tri giác các sự vật hiện tượng xung quanh, từ đó buộc trẻ phải tư duy và
quá trình đó làm phát triển óc tưởng tượng sáng tạo. Đây là yếu tố góp phần phat
triển toàn diện nhân cách trẻ.
b. Cơ sở lí luận:
Ở tuổi mẫu giáo xúc cảm của trẻ phát triển khá nhanh, tâm hồn trẻ nhạy cảm,
dễ xúc cảm với những cảnh vật xung quanh. Vì vậy trẻ dễ nhận ra được những vẻ
đẹp và biết cảm thụ cái đẹp, thích học múa hát. Trẻ đến với nghệ thuật một cách rất
nhanh và tác động của nghệ thuật đối với trẻ thơ rất mạnh mẽ. Đa số trẻ 5 – 6 tuổi
đã biết nhận xét về âm nhạc như: tính chất vui vẻ, nhộn nhịp, sôi nổi hay trầm tĩnh,
êm dịu, nhịp nhanh chậm, cường độ to nhỏ, âm sắc nhạc cụ,
2

giọng hát bạn, tiếng kêu của các con vật, tiếng vật gì gõ, tiếng đàn gì vang
lên...Trẻ hiểu được yêu cầu thể hiện sắc thái bài hát, thể hiện được các động tác
trong điệu múa, biêt hòa mình với tập thể. Trong các vận động trò chơi trẻ thích
làm gà, vịt, mèo, chim hót, thích làm ca sĩ,...đặc biệt thích chơi với nhạc cụ. Tuy
nhiên, mức độ cảm thụ của trẻ rất khác nhau, một số chau còn nhút nhát, không
hứng thú tham gia vào hoạt động tích cực đòi hỏi giáo viên phải nâng cao chất
lượng giáo dục âm nhạc. Sử dụng các phương pháp, biện pháp dạy học một cách
cơ bản về khoa học sáng tạo. Kết hợp các hình thức khác nhau trên cơ sở các
nguyên tắc tính vừa sức, tuần tự liên tục, tự giác tích cực...Tích hợp giáo dục âm
nhạc với các hoạt động khác một cách phù hợp, hiệu quả. Sưu tầm nguyên vật
liệu phế thải làm nhiều đồ dùng, đồ chơi tự tạo đẹp, phong phú, lôi cuốn trẻ.
c.Cơ sở thực tiễn:
Hoạt động âm nhạc là một hoạt động được dạy xuyên suốt từ thời nhà trẻ
đến mẫu giáo. Ca hát là một trong những nội dung của giáo dục âm nhạc, nó là
loại hình nghệ thuật có giá trị biểu cảm cao vì nó có tác động đến cả ngườì nghe
và cả về âm nhạc và lời ca, nó phản ánh cuộc sống sinh hoạt, tâm tư tình cảm
của con người và nó gần gũi với con người, được đông đảo công chúng yêu
thích. Trong trường mầm non, ca hát là một hoạt động thường xuyên, liên tục và
được lồng ghép trong các hoạt động của trẻ, nó là cầu nối giữa hoạt động này
với hoạt động khác và nó là nguồn tạo hứng thú mạnh mẽ nhât để tham gia vào
các hoạt động.Tuy nhiên, khi trẻ ca hát thường nhận thấy đôi lúc có phần không
chính xác về giai điệu hoặc về lời ca, thậm chí có trẻ còn tự sáng tác lời, không
phù hợp với nội dung. Mặt khác kỹ thuật hát của trẻ còn hạn chế về giọng, về
hơi, về âm vực tiết tấu. Vì thế nó làm giảm đi tính nghệ thuật của bài hát. Ngoài
ra cơ quan phát âm của trẻ chưa hoàn chỉnh, âm phát ra yếu, hơi thở ngắn, nông
và đặc biệt là sự phối hợp giữa tai nghe và giọng hát chưa thật chủ động.
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh
nghiệm a. Thực trạng chung
Tôi tiến hành nghiên cứu trên 24 trẻ tại nhóm lớp 5 – 6 tuổi A1 – trường
Mầm non thị trấn Mường Lát. Ngay từ đầu năm học, tôi nhận thấy khả năng âm

nhạc của các cháu còn hạn chế, các cháu còn nhút nhát, hát chưa chính xác,
chưa rõ lời, khả năng vận động theo nhạc còn hạn chế, chưa nghe được đúng
nhạc, chưa khớp nhạc...Chính vì thế trong quá trình thực hiện đề tài này, tôi đã
gặp những thuận lợi và khó khăn sau:
* Thuận lợi:
- Được sự quan tâm giúp đỡ của ban giám hiệu về chuyên môn xây dựng
phương pháp đổi mới hình thức tổ chức hoạt động giáo dục mầm non mới, tạo
mọi điều kiện giúp tôi thực hiện tốt chương trình mầm non mới.
- Trường có cơ sở vật chất phục vụ tốt cho các hoạt động của trẻ.
- Trong quá trình công tác, bản thân tôi cũng có nhiều cố gắng học hỏi kinh
nghiệm, tự nghiên cứu chuyên môn. Biết ứng dụng công nghệ thông tin vào
giảng dạy. Tôi luôn ý thức được tầm quan trọng của âm nhạc đối với việc phát
triển thẩm mỹ cho trẻ.
3


- Các cháu đều khỏe mạnh, ngoan ngoãn, thích hoạt động vui chơi
- Giáo viên nắm vững phương pháp dạy của bộ môn, được bồi dưỡng
thường xuyên và tham gia học tập các lớp chuyên đề do phòng, trường tổ chức.
- Giáo viên trong lớp có tinh thần đoàn kết, học hỏi lẫn nhau, có sự phối
hợp với nhau trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ.
- Phụ huynh nhiệt tình phối hợp cùng giáo viên trong việc dạy dỗ các cháu
và thường xuyên ủng hộ những nguyên vật liệu để làm đồ dùng dạy học và vui
chơi cho các cháu.
* Khó khăn:
- Đầu năm học còn nhiều trẻ rụt rè, nhút nhát, chưa mạnh dạn tham gia hoạt
động âm nhạc cùng cô và các bạn. Kỹ năng vận động âm nhạc của trẻ còn nhiều
hạn chế, còn vụng về, chưa biết cách vận động, chưa có tính sáng tạo, hát chưa
đúng lời, đúng giai điệu của bài hát, khả năng cảm thụ âm nhạc còn chậm, khả
năng biểu hiện sắc thái, cảm xúc bài hát chưa tốt…Điều đó ảnh hưởng rất lớn

đến sự phát triển thẩm mỹ ở trẻ.
- Nhiều phụ huynh còn chưa quan tâm chú trọng đến phát triển thẩm mỹ
cho trẻ thông qua hoạt động âm nhạc.
- Thủ thuật gây hứng thú của cô cho trẻ khi hoạt động còn chưa hấp dẫn,
sinh động.
- Đồ dùng phục vụ cho việc phát triển thẩm mỹ thông qua hoạt động âm
nhạc còn chưa đa dạng, phong phú.
b. Kết quả thực trạng ban đầu qua khảo sát:
Khá
TB
Chưa đạt
Phân loại khả Tổng Tốt
Tỉ lệ SL Tỉ lệ SL
Tỉ lệ
năng
số trẻ SL Tỉ lệ SL
Hát đúng giai
điệu, lời ca và
thể hiện được 24
sắc
thái tình
cảm
Kỹ năng vận 24

(%)

4

16.5

(%)

6

25% 10

(%)

(%)

42 % 4

%
2

8%

16.5
%

5

21% 10

42 % 7

29%

động theo nhạc

Kỹ

năng nghe

và cảm thụ âm
nhạc

37.5
24

Thể hiện
sự
sáng tạo 24

3

13% 8

33% 9

16.5
4

%

2

8%

5

21% 11

46% 6

%

25%

trong hoạt động

âm nhạc

4


Đứng trước một số khó khăn như vậy, tôi đã tìm tòi suy nghĩ và nghiên cứu
dạy dỗ trẻ hàng ngày, trong những năm học vừa qua, tôi đã rút ra một số kinh
nghiệm phát triển thẩm mỹ cho trẻ thông qua một số hoạt động sau:
2.3. Giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề
a. Thông qua hoạt động âm nhạc phát triển khả năng cảm nhận và thể
hiện cảm xúc trước vẻ đẹp của các sự vật hiện tượng trong thiên nhiên, cuộc
sống và nghệ thuật cho trẻ.
- Lựa chọn thể loại, bài hát có nội dung phù hợp, hấp dẫn trẻ:
Mỗi lời ca tiếng hát chứa đựng những ngôn từ đẹp đẽ, miêu tả con người,
cảnh vật trong cuộc sống gần gũi thân thuộc với trẻ. Để trẻ có thể cảm nhận,
tưởng tượng được vẻ đẹp đó tôi cho trẻ nghe các bài hát, bản nhạc dân ca không
lời như: “Lý con sáo”(Dân ca Nam bộ), “Gửi anh một khúc dân ca”( Dân ca
Nam Bộ), “Xe chỉ luồn kim”(Dân ca quan họ Bắc Ninh)....Những bài hát này tôi
sẽ cho vào phần nghe hát trong hoạt động âm nhạc. Lời ca mượt mà của dân ca

có thể đi sâu vào tiềm thức của trẻ hơn, từ đó giúp trẻ rung động trước cái đẹp,
yêu cái đẹp, yêu mến cuộc sống xung quanh mình.
Các bài hát phỏng theo các bài đồng dao, bài hát ru là lựa chọn tiếp theo của
tôi. Những bài hát này vừa giúp trẻ gợi nhớ đến cội nguồn, nét đẹp đậm đà bản
sắc của quê hương mình, vừa giữ gìn, kế thừa được những cái hay, cái đẹp của
dân tộc ta để lại. Chẳng hạn như, trong chủ đề “Quê hương - đất nước - Bác Hồ”
Tôi sẽ cho trẻ nghe bài hát “Lời ru trên nương” nói về lời ru con ngủ trên nương
của một người mẹ dân tộc thiểu số, nhưng đồng thời cũng ca ngợi sự hi sinh
thầm lặng nuôi nấng nên những chiến sĩ cách mạng yêu nước trong cuộc kháng
chiến chống Mỹ của dân tộc. Qua đó giáo dục trẻ được những nét đẹp truyền
thống quý báu, nhớ về nguồn cội.
Vì vậy, khi lên kế hoạch giáo dục giáo viên cần lựa chọn các bài hát, bản
nhạc hay tiết mục văn nghệ có chọn lọc, vừa phù hợp với nội dung giáo dục lứa
tuổi vừa mang tính nghệ thuật cao, góp phần vào việc phát triển thẩm mĩ cho trẻ
một cách có hiệu quả.
- Lựa chọn dụng cụ âm nhạc phù hợp:
Để tăng mức độ cảm thụ âm nhạc của trẻ trước hết phải thu hút được sự
chú ý của trẻ khi hát, biểu diễn. Tôi sẽ lựa chọn các dụng cụ âm nhạc truyền
thống phù hợp với bài hát như: Đàn bầu, sáo, khèn...Nếu cảm thấy khả năng của
bản thân giáo viên có hạn, có thể mời nhạc công hoặc giáo viên có năng khiếu
đến biểu diễn cho trẻ thưởng thức. Đạo cụ âm nhạc truyền thống sẽ thu hút được
sự chú ý và tạo ra cảm xuc mãnh liệt của trẻ đối với âm nhạc. Ngoài ra, tôi làm
thêm các đạo cụ âm nhạc từ các nguyên vật liệu sẵn có và phế liệu sẽ cho giờ
học âm nhạc sinh động hơn. Khi trẻ chú ý đến hoạt động thì trẻ thể hiện cảm xúc
thực sự và rung động trước vẻ đẹp của các sự vật hiện tượng trong thiên nhiên
và trong cuộc sống xung quanh mình. Bởi lẽ âm nhạc đã đánh thức các giác
quan trẻ một cách nhạy bén và tinh tế hơn.
- Lựa chọn cử chỉ điệu bộ, điệu múa minh họa bài hát sinh động, hấp dẫn và
trang phục phù hợp:
5

Ở nội dung này, tôi lựa chọn các cử chỉ điệu bộ điệu múa hấp dẫn, phù hợp
với trẻ và chọn phục trang đẹp mắt, phù hợp với bài hát. Trẻ có thể vừa nghe
giai điệu bài hát, vừa thưởng thức tiết mục văn nghệ trọn vẹn, từ đó phát huy
được tính nghệ thuật của bài hát, trẻ sẽ thấy hay, thấy rung động trước cái hay,
cái đẹp trong lời bài hát.
Ví dụ: Nghe hát bài “Inh lả ơi”(Dân ca Thái): Giáo viên lựa chọn trang phục
váy thổ cẩm và áo khóm của người dân tộc thái, dùng quạt làm đạo cụ âm nhạc
cùng với điệu múa xòe hoa để múa minh họa theo lời bài hát kết hợp với nhạc
không lời trẻ sẽ thích thú, chăm chú quan sát và lắng nghe. Từ đó cũng cho trẻ
thấy được nét đẹp truyền thống của dân tộc mình, vừa lôi cuốn trẻ hưởng ứng
tích cực cùng cô trong hoạt động âm nhạc đó.
b. Rèn một số kỹ năng âm nhạc cho trẻ.
Vấn đề phát triển kỹ năng âm nhạc của trẻ ở lớp Mẫu giáo lớn A1 do tôi
phụ trách đang còn nhiều hạn chế. Trẻ đã biết vận động theo nhạc, tuy nhiên khả
năng vận động này đang còn theo ngẫu hứng, vụng về, chưa chính xác, chưa
thẩm mỹ. Mặt khác một số trẻ lớp tôi đang còn rụt rè, chưa tự tin biểu diễn hay
chưa nghe được đúng tiết tấu, giai điệu bài hát. Tôi đã có một số biện pháp phát
triển tăng kỹ năng âm nhạc cho trẻ như sau:
- Lựa chọn loại hình vận động và xây dựng các động tác vận động phù hợp.
Vận động là công cụ để giúp trẻ thể hiện bài hát. Trước tiên giáo viên phải
có khả năng phân tích, xây dựng các động tác vận động minh họa phù hợp với
bài hát, hấp dẫn đối với trẻ. Cô nên tự tin trước trẻ và rèn luyện các động tác
minh họa trước một cách thành thạo. Với mỗi bài hát mang đến cho trẻ, tôi có
thể cùng trẻ phân tích nội dung, giai điệu, thể loại của bài hát để lựa chọn các
động tác minh họa phù hợp. Những bài hát rõ nhịp, rõ phách , có giai điệu vui
tươi, có cấu trúc cân đối tôi có thể lựa chọn hình thức vận động theo nhịp phách
hoặc các loại hình tiết tấu.
Ví dụ: Bài hát: “Mùa xuân đến rồi” tôi chọn hình thức vận động theo tiết

tấu chậm. Bài hát: “Mời lên tàu lửa” tôi chọn hình thức vận động theo tiết tấu
phối hợp.
Đối với những bài hát có hình tượng đẹp, có giai điệu tình cảm, tha thiết tôi
lựa chọn hình thức múa. Những đoạn nhạc, những bài hát sôi động tôi có thể
cho trẻ tập những động tác nhảy, hay êrôbic khỏe khoắn.
Ví dụ: Bài hát: “Đêm qua em mơ gặp bác Hồ” tôi sẽ dạy các cháu múa.
Còn với bài hát: “Trời nắng, trời mưa” tôi có lại cho các cháu nhảy êrôbic sinh
động.
Việc lựa chọn loại hình vận động và các tác động phù hợp với tính chất âm
nhạc sẽ giúp cho quá trình lĩnh hội các kỹ năng vận động của trẻ thuận lợi hơn,
mang lại hiệu quả cao hơn. Chính vì vậy, sự linh hoạt của giáo viên trong việc
lựa chọn loại hình vận động cũng rất quan trọng trong việc xây dựng thành công
các động tác vận động giúp trẻ phát huy được khả năng và mang tính thẩm mĩ
cao khi biểu diễn.
- Chính xác hóa các động tác vận động:
6


Đây là biện pháp quan trọng giúp trẻ nắm vững kỹ năng vận động. Vận
động theo nhạc là hoạt động mang tính sáng tạo nên trước khi định hướng các
động tác vận động, tôi thường tạo cơ hội cho trẻ được bộc lộ khả năng sáng tạo
của mình và cho trẻ thực hiện thử. Với những bài vận động theo nhịp, phách, tiết
tấu trẻ đã biết, tôi để cho trẻ nhớ lại hình thức vận động và thực hiện phép thử
ghép vào lời bài hát. Sau đó tôi chính xác lại bằng cách thực hiện động tác cho
trẻ quan sát kết hợp với lời giải thích ngắn gọn giúp trẻ nắm vững kỹ năng vận
động.
Ví dụ: Khi cho trẻ vận động bài hát “Gọi bướm” tôi cho trẻ suy nghĩ một
vài động tác theo ý của mình và cho một đến hai trẻ thực hiện thử...Sau đó khen
ngợi và cho trẻ phát huy tính sáng tạo của trẻ. Nếu cảm thấy phù hợp với lời bài
hát và nhạc tôi có thể lựa chọn động tác đó của trẻ cùng với động tác tôi đã định

hướng để tổng hợp thành một hệ thống động tác liên hoàn. Để trẻ thực hiện
đúng, chính xác và dễ dàng tiếp nhận các động tác, tôi thực hiện lại cho trẻ quan
sát kết hợp phân tích giảng giải những động tác khó, đòi hỏi tính nghệ thuật.
Nhưng việc thực hiện mẫu này đòi hỏi giáo viên phải tự tin trước trẻ, và phải có
độ chính xác cao vừa mang tính thẩm mĩ, vừa mang tính giáo dục.
Việc chính xác hóa động tác bằng cách phân tích và giải thích giúp trẻ nắm
vững kỹ năng vận động, khắc sâu ấn tượng, nhận biết một cách xúc cảm các
động tác, bài múa, góp phần nâng cao khả năng vận động cho trẻ.
- Tạo sự hứng thú cho trẻ trong quá trình vận động theo nhạc:
Vận động theo nhạc là quá trình thực hành, trải nghiệm và cảm thụ nghệ
thuật. Để quá trình vận động không bị đơn điệu, gây mệt mỏi và sự chán nản
cho trẻ, tôi tổ chức cho trẻ thực hiện vận động dưới nhiều hình thức thi đua có
yếu tố vui chơi. Ví dụ: Khi cho trẻ thực hiện vận động theo tiết tấu phối hợp bài
hát “Em đi chơi thuyền”, tôi tổ chức cuộc thi tài giữa các nhóm nghệ sĩ: nhóm
nghệ sĩ trống, nhóm nghệ sĩ phách tre, nhóm nghệ sĩ đàn ghi ta...và thi đua giữa
các tổ. Sau đó tôi cho trẻ bình chọn nghệ sĩ xuất sắc nhất. Qua việc tổ chức thi
đua sôi động như vậy trẻ lớp tôi rất hứng thú vận động và rất mạnh dạn tự tin thể
hiện khả năng của mình.
Để giúp trẻ hứng thú hơn tôi còn sử dụng đa dạng các dụng cụ âm nhạc có
sẵn ở trường lớp, hay dụng cụ tôi tự làm từ các ngưyên vật liệu, phế liệu tận
dụng có sẵn ở địa phương làm đa dạng về chủng loại dụng cụ âm nhạc, mẫu mã
lạ mắt, thích thú đối với trẻ như: phách tre, trống làm từ cây luồng, cây vầu,...
cùng với những chiếc mũ múa tự làm xinh xắn, đáng yêu tạo nên không khí âm
nhạc sôi động.
Với những bài múa, thể dục nhịp điệu tôi cũng sử dụng một số dụng cụ phù
hợp với bài hát, hình tượng âm nhạc trong bài như: lựa chọn trang phục, các
vòng tay, dây hoa, nơ...Việc sử dụng các dụng cụ âm nhạc trong quá trình trẻ
vận động làm tăng hứng thú, phát huy tính tích cực vận động của trẻ, từ đó năng
cao hiệu quả của quá trình vận động.
- Tạo nhiều cơ hội cho trẻ vận động theo nhạc:

7


Để trẻ có thể vận động nhịp nhàng theo giai điệu, nhịp điệu và thể hiện sắc
thái phù hợp với các bài hát, bản nhạc Tôi không chỉ vận động theo nhạc trong
các giờ hoạt động có chủ đích chuyên biệt mà tôi luôn tạo điều kiện và tạo cơ
hội cho trẻ được vận động theo nhạc ở mọi lúc mọi nơi như: Hoạt động thể dục
sáng cô có thể cho đan xen bài hát theo chủ đề đang học kết hợp với các động
tác thể dục khỏe khoắn, hay khi tổ chức sinh nhật cho trẻ biểu diễn văn nghệ
tặng bạn...Ví dụ: Chủ đề: “ Bản thân” Cho trẻ tập thể dục sáng khớp với lời ca
“Đi đều”, cô cho trẻ tập bước đều giống như các chú bộ đội đang diễu binh và
các động tác thể dục dứt khoát nhưng nhờ có âm nhạc mà không hề khô cứng.
Việc rèn luyện kỹ năng vận động trong các hoạt động ngoài giờ âm nhạc cũng
góp phàn rèn luyện kỹ năng vận động âm nhạc thành thạo cho trẻ. Từ đó trẻ thể
hiện được đúng sắc thái của giai điệu bài hát, tạo ra được những động tác minh
họa đẹp mắt, góp phần vào phát triển thẩm mỹ cho trẻ.
Trong giờ hoạt động học âm nhạc, cần quan tâm đến tất cả các cháu, phát
hiện những cháu chậm, rụt rè nhút nhát, khuyến khích động viên trẻ hòa đồng
cùng các bạn. Khích lệ tinh thần mạnh dạn tự tin của trẻ bằng cách lôi cuốn trẻ
vào hoạt động, xây dựng một tiết dạy như một sân chơi tạo sự thích thú ở trẻ.
Khi trẻ được “chơi”, được múa hát nhiều lần cùng các bạn thì mức độ mạnh dạn
của trẻ được nâng lên. Lúc đầu cho trẻ chậm, nhút nhát tham gia cùng cả lớp,
các nhóm hát, nhóm múa trong lớp, kế tiếp là cho trẻ hoạt động theo là cho trẻ
vận động cá nhân và giáo viên không ngừng hướng dẫn khích lệ trẻ.Bằng cách
này tôi thấy các cháu mạnh dạn tự tin hơn trước, một số cháu còn mạnh dạn
tham gia diễn văn nghệ cùng các bạn khi có lễ hội do nhà trường tổ chức.
Ngoài ra tôi còn sưu tầm các vi deo, các tiết mục văn nghệ đặc sắc như:
múa, nhảy êrôbic, các điệu nhảy hiện đại, các bài hát hay phù hợp với lứa tuổi
của trẻ để trẻ cảm thụ được cái hay cái đẹp trong lời hát, điệu múa, điệu nhảy
đồng thời tích lũy thêm ở trẻ kinh nghiệm và khả năng vận động, biểu diễn. Trẻ

biết được bài hát này vui hay buồn, tình cảm tha thiết hay trìu mến. Ví dụ: Bài
hát: “Chỉ có một trên đời” khi nghe giai điệu trẻ có thể nhận ra sắc thái tình cảm,
tha thiết; nhưng khi nghe bài hát: “ Cái mũi” trẻ lại nhận ra sắc thái vui tươi.
- Phát triển năng khiếu vận động theo nhạc và khả năng nghe và cảm thụ âm
nhạc của trẻ.
Mỗi trẻ là một cá thể riêng biệt với các đặc điểm tâm sinh lí khác nhau.
Trong đó có một số trẻ có năng khiếu vận động theo nhạc, có khả năng nghe và
cảm thụ âm nhạc rất tốt. Trong lớp tôi có một số cháu có khả năng tiếp nhận
nhanh các kỹ năng vận động và có khả năng thể hiện đúng, đẹp các vận động
theo nhạc như cháu Hà My, Diệp Anh, Thu Giang; Một số cháu tự tin, hát đúng
nhạc đúng lời bài hát như: cháu Hoàng Long, Khánh Thy...Với những cháu này,
tôi thường dành thêm thời gian để giúp cháu tập luyện và phát triển năng khiếu
của mình. Tôi thường chọn các cháu để tập luyện các tiết mục múa, nhảy êrôbic,
thể dục nhịp điệu...để biểu diễn trong các hội thi, hội diễn, các ngày hội ngày lễ.
Ngoài ra tôi còn tập thêm các kỹ năng múa và vận động cơ bản môn âm nhạc
8


cho các cháu để nâng cao kỹ năng vận động âm nhạc và khả năng cảm thụ âm
nhạc cho trẻ.
c. Thông qua hoạt động âm nhạc giúp trẻ thể hiện được sự sáng tạo khi
tham gia các hoạt động nghệ thuật
Đối với trẻ, mọi thứ xung quanh đều mới mẻ và thú vị. Việc giúp trẻ tự trải
nghiệm thực tế giúp trẻ học hỏi được rất nhiều điều trong cuộc sống. Để giúp trẻ
có thể sáng tạo khi tham gia hoạt động âm nhạc tôi đã cho trẻ tự nghĩ ra các hình
thức để tạo ra âm thanh, vận động theo các bài hát, bản nhạc yêu thích. Ví dụ:
Trong đề tài: Hát, vận động bài: “ Em đi qua ngã tư đường phố” giáo viên sẽ
mời từng tổ lên hát vận động theo ý thích của mỗi cá nhân trẻ. Lúc này nhóm
này có thể đi đều theo nhạc và làm động tác dừng lại khi có hiệu lệnh gợi ý và
định hướng của cô, nhưng nhóm khác lại thích sáng tạo vận động bằng cách gõ

cùng các dụng cụ âm nhạc khác nhau nghe rất vui tai như mõ, phách trẻ, trống,
xắc xô...Ngoài ra tôi khuyến khích trẻ dùng các đồ vật tạo ra các âm thanh vui
tai như: chai lọ bằng nhựa thay thế xắc xô, thìa kim loại thay thế cho âm thanh
của phách....Các dụng cụ âm nhạc tự tạo từ nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương
hay từ phế liệu luôn hấp dẫn trẻ, phát huy được tính sáng tạo từ trẻ.
Tổ chức hoạt động âm nhạc dưới hình thức tổ chức hội thi, trò chơi hay văn
nghệ ngày hội ngày lễ luôn đặc biệt thu hút được trẻ hơn. Tôi đã áp dụng hình
thức này vào công tác giảng dạy nhằm giúp trẻ hoạt động tích cực hơn, tạo sân
chơi cho trẻ, phát huy được tính sáng tạo trong nghệ thuật của trẻ, đảm bảo được
nhiệm vụ “Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm”. Chẳng hạn, trong một tiết tổng hợp
môn âm nhạc chủ đề “Thế giới thực vật” tôi sẽ tổ chức dưới dạng hội thi. Mở
đầu hội thi, tôi sẽ cho các đội thi giới thiệu về đội của mình bằng cách đi như
người mẫu trên nền nhạc sôi động đứng trước sân khấu. Sau đó cho các đội thi
vận động các bài hát trong chủ đề bằng các cách khác nhau. Với hình thức tổ
chức này, tất cả trẻ đều được tham gia biểu biễn văn nghệ, trẻ mạnh dạn, tự tin
hơn vừa phát huy được tính sáng tạo của trẻ trong nghệ thuật.
d. Phối kết hợp với phụ huynh .
Để nâng cao hoạt động âm nhạc cho trẻ và để có sự giáo dục đồng bộ giữa
gia đình và nhà trường là 1 việc làm hết sức cần thiết bởi tôi nhận thấy rằng tất
cả mọi khó khăn trong học tập không thể thiếu được vai trò giải quyết khó khăn
của phụ huynh. Tôi thường xuyên gặp gỡ trao đổi với các bậc phụ huynh về tầm
quan trọng của hoạt động âm nhạc trong trường mầm non nói chung và trẻ 5 - 6
tuổi nói riêng. Hoạt động âm nhạc không chỉ giúp trẻ khả năng thẩm mỹ, biết
nhìn nhận cái đẹp, thích tạo tạo ra cái đẹp và đánh giá cái đẹp mà còn giúp trẻ
rèn luyện các giác quan nhậy bén và khả năng cảm thụ âm nhạc tốt tạo tiền đề
cho các độ tuổi khác nhau.
Bên cạnh đó trước khi tiến hành các đề tài âm nhạc tôi thường xuyên trao
đổi, thông báo với phụ huynh về các đề tài để phụ huynh có thể cùng trẻ rèn
luyện kỹ năng ca hát, kỹ năng vận động âm nhạc thành thạo, từ đó trẻ có thể tự
tin hơn khi tham gia các hoạt động âm nhạc ở lớp. Là giáo viên, tôi đã cung cấp

9


kiến thức, kỹ năng cơ bản truyền đạt lại cho phụ huynh để biết cách dạy trẻ hợp
lí, khoa học và đúng cách.
VD: Với đề tài: “Dạy hát: “Hãy lắng nghe” theo chủ đề “Bản thân tôi
hướng dẫn phụ huynh về nhà cho trẻ nghe nhạc bài hát, tập hát đúng lời, đúng
nhạc, cô là người cung cấp lời bài hát hoặc chỉ dẫn cho phụ huynh các video bài
hát này và khích lệ trẻ vận động theo ý thích của mình.
Có thể nói rằng để nâng cao chất lượng giờ học thì đòi hỏi người giáo viên
phải có những biện pháp hữu hiệu nhất để giúp trẻ học tốt hơn. Nâng cao chất
lượng môn học âm nhạc cũng chính là giúp cho sự phát triển thẩm mĩ ở trẻ.
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm
Từ khi áp dụng các biện pháp trên đến nay tôi đã thu được một số kết quả
như sau:
* Đối với trẻ:
Khá
TB
Chưa đạt
Phân loại
khả Tổng Tốt
năng
số trẻ SL Tỉ lệ SL Tỉ lệ SL Tỉ lệ SL Tỉ lệ
Hát đúng giai điệu,
lời ca và thể hiện
được sắc thái tình
cảm
Kỹ năng vận động
theo nhạc
Kỹ năng nghe và

(%)

24

11

46%

24

8

33 %

24

8

33% 10

(%)

9 37.5
%

4

(%)

(%)

16.5 0
%

0%

9 37%

6

25% 1

4%

42%

5

21% 1

4%

cảm thụ âm nhạc
Thể hiện được

sự sáng tạo trong

24 7 29% 12 50% 3 13% 2 8% hoạt động âm

nhạc.
So với kết quả khảo sát đầu năm học thì khả năng tạo hình của trẻ tiến bộ
rõ rệt vào cuối năm học nhờ áp dụng sáng kiến mà tôi đưa ra. Nhờ đó mà mục
tiêu phát triển thẩm mỹ cho trẻ đạt hiệu quả cao trong quá trình chăm sóc, giáo
dục trẻ.
* Đối với giáo viên:
- Tạo được môi trường phong phú phù hợp với nội dung của từng chủ đề.
- Có kỹ năng tổ chức các hoạt động âm nhạc một cách tự tin, linh hoạt.
- Có nhiều kinh nghiệm trong tạo môi trường đồ dùng, đồ chơi phong phú,
đa dạng, gây hứng thú cho việc học và chơi của trẻ.
3. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
3.1. Kết luận
Hoạt động âm nhạc trong trường mầm non là phương tiện phát triển thẩm
mỹ cho trẻ, giúp trẻ có lòng đam mê với nghệ thuật, hướng tới cái đẹp trong
cuộc sống. Để hướng tới mục tiêu đó, đòi hỏi mỗi giáo viên cần tạo cho trẻ
10


Chính vì vậy để làm tốt việc này, cần có một đội ngũ giáo viên mầm non đầy
tâm huyết, tận tâm yêu nghề mến trẻ và sự phối hợp đồng bộ của nhà trường và
gia đình, giúp trẻ có được môi trường tốt phát triển toàn diện đưa trẻ hướng tới
“ Chân – Thiện – Mỹ”.
3.2. Kiến nghị
Để đề tài được áp dụng rộng rãi và có hiệu quả chất lượng cao trong hiện
tại và những năm tiếp theo. Tôi có một số kiến nghị đề xuất như sau:
Đôi vơi nha trương cân tao điêu kiên cho chi em hoc hoi thêm ơ cac trương
ban như: Sinh hoat chuyên đê, dư giơ gop y. Nhà trường có thể phát động thi đua
làm đồ dùng đồ chơi sáng tạo,các đồ dùng đồ chơi được tận dụng từ các phế
liệu,các nguyên liệu sẵn có ở địa phương...để làm phong phú thêm đồ dùng dạy
học phục vụ cho hoạt động âm nhạc và các góc nghệ thuật.

Vê trương tô chưc cac chuyên đê, tô chưc thao giang, cac lân sinh hoat
chuyên đê, thương xuyên tô chưc kỷ niêm cac ngay hôi, ngay lê cho hoc sinh
đươc tham gia văn nghệ đê phat huy đươc năng khiêu ơ tre. Tư đo chi em co
điêu kiên bô sung thêm nhưng kinh nghiêm nhăm giao duc tre đươc tôt hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn !

XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG Thanh hóa, ngày 30 tháng 03 năm 2018
ĐƠN VỊ
Tôi xin cam đoan đúng là SKKN của tôi
tự viết, không sao chép nội dung của
người khác.
Người viết SKKN

Ngân Thị Phượng

11


TÀI LIỆU THAM KHẢO; PHỤ LỤC
1. “ Hướng dẫn đổi mới hình thức tổ chức hoạt động giáo dục dành cho trẻ 5 – 6
tuổi” của vụ giáo dục mầm non.
2. Môđun MN 5: “Đặc điểm phát triển thẩm mĩ, những mục tiêu và kết quả
mong đợi ở trẻ mầm non về thẩm mĩ” (Tài liệu bồi dưỡng thường xuyên).
3. Tạp chí giáo dục mầm non.
4. “Chương trình chăm sóc giáo dục trẻ từ 5 – 6 tuổi”.(NXB Giáo dục).
5. Giáo trình tâm lí học trẻ em lứa tuổi mầm non ( Tác giả:Nguyễn Thị Ánh
Tuyết – Nhà xuất bản Giáo Dục).

12