SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HÓA
PHÒNG GD&ĐT NHƯ THANH
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
KINH NGHIỆM XÂY DỰNG LỚP HỌC THÂN THIỆN
HỌC SINH TÍCH CỰC CHO HỌC SINH LỚP 2
Người thực hiện: Lê Thị Mai
Chức vụ: Giáo viên
Đơn vị công tác: Trường Tiểu học Phú Nhuận
SKKN thuộc lĩnh vực (môn): Chủ nhiệm lớp
THANH HÓA NĂM 2017
MỤC LỤC
1. LỜI MỞ ĐẦU.................................................................................................................................... 1
1.1. Lí do chọn đề tài.......................................................................................................................... 1
1.2. Mục đích nghiên cứu................................................................................................................ 1
1.3. Đối tượng nghiên cứu............................................................................................................... 2
1.4. Phương pháp nghiên cứu....................................................................................................... 2
2. NỘI DUNG SÁNG KIÊN KINH NGHIÊM.................................................................. 2
2.1. Cơ sở lí luận:.................................................................................................................................. 2
2.2. Thực trạng của vấn đề:............................................................................................................ 2
2.2.1.Thực trạng :................................................................................................................................. 2
a.Thuận lợi................................................................................................................................................ 2
b. Khó khăn:............................................................................................................................................ 3
2.2.2. Kết quả của thực trạng....................................................................................................... 3
2.3. Giải pháp và biện pháp thực hiện.................................................................................... 4
2.3.1. Giải pháp...................................................................................................................................... 4
2.3.2. Biện pháp thực hiện.............................................................................................................. 4
Biện pháp 1: Xây dựng hình ảnh người thầy:.................................................................... 4
Biện pháp 2: Xây dựng nội quy lớp học:............................................................................... 4
Biện pháp 3: Phát huy khả năng làm việc của ban cán sự lớp:..............................5
Biện pháp 4: Tăng cường công tác trang trí lớp học:................................................... 6
Biện pháp 5: Giảng dạy kết hợp rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh:............9
Biện pháp 6: Tổ chức hoạt động ngoài giờ:...................................................................... 12
Biện pháp 7: Phối kết hợp với các lực lượng giáo dục ngoài nhà trường.....13
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm:......................................................................... 14
3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ...................................................................................................... 15
- Kết luận:............................................................................................................................................... 15
- Kiến nghị:............................................................................................................................................ 15
TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................................................................ 16
DANH MỤC.......................................................................................................................................... 17
1. LỜI MỞ ĐẦU
1.1. Lí do chọn đề tài.
Mục tiêu của giáo dục tiểu học là giúp học sinh hình thành cơ sở ban đầu
cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và
các kỹ năng cơ bản; phát triển năng lực cá nhân, tính năng động và sáng tạo,
hình thành nhân cách con người Việt Nam. Vậy chúng ta phải làm thế nào?
trong khi các nhà trường đang tích cực nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo,
thì rất nhiều giáo viên thường gặp tình trạng học sinh lười học, không thuộc bài,
không chuẩn bị bài trước ở nhà, nhút nhát, không tích cực phát biểu, đặc biệt có
rất nhiều học sinh có thói quen nghĩ học vô lí do…Tình trạng này ảnh hưởng
không ít đến kết quả giảng dạy và học tập của giáo viên và học sinh.
Nhiều năm nay ngành giáo dục phát động nhiều phong trào thi đua trong
đó có phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện học sinh tích cực ở
Tiểu học”. Điều này tạo điều kiện cho giáo viên trường Tiểu học Phú Nhuận
chúng tôi phát huy tinh thần làm việc đi vào thực chất của chuyên môn, học sinh
nhận thấy mình được tôn trọng, tìm được niềm vui, sự tin tưởng, đoàn kết, tình
bạn trong sáng, tình thầy trò, giáo dục tình cảm gia đình, tình yêu quê hương đất
nước. Qua đó học sinh được giáo dục theo hướng lành mạnh, an toàn thân thiện,
giúp học sinh chủ động, tích cực hoạt động trong học tập, bước đầu rèn luyện kĩ
năng sống cho các em. Học sinh được: Học để biết - Học để làm - Học để tự
khẳng định mình - Học để cùng chung sống để giúp các em có thể bắt nhịp thời
kì mở cửa, hội nhập và phát triển, công cuộc đổi mới kinh tế xã hội đang diễn ra
từng ngày, từng giờ trên khắp đất nước ta hiện nay.
Năm học 2016-2017 tôi được ban giám hiệu nhà trường phân công chủ
nhiệm lớp 2D. Tôi rất băn khoăn: Làm thế nào để các em hứng thú học tập?,
Làm thế nào để các em có cảm nhận được "mỗi ngày đến trường là một ngày
vui?”. Và tôi nhận thấy: “Để xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”
là phải bắt đầu từ việc “Xây dựng lớp học thân thiện, học sinh tích cực”. Vì mỗi
lớp học thân thiện, học sinh tích cực là một viên gạch nền móng vững chắc cho
một ngôi trường thân thiện. Đó là lí do mà tôi quyết định nghiên cứu và hoàn
thành sáng kiến kinh nghiệm:"Xây dựng lớp học thân thiện - Học sinh tích
cực cho học sinh lớp 2".
1.2. Mục đích nghiên cứu.
Căn cứ tình hình thực tế về tình hình học tập của học sinh nói chung và
học sinh Trường tiểu học Phú Nhuận nói riêng cùng với những lí do nêu trên, tôi
quyết định nghiên cứu đề tài này. Với mục đích áp dụng một số kinh nghiệm mà
bản thân đã đúc kết được qua nhiều năm làm công tác chủ nhiệm để áp dụng
nhằm nâng cao ý thức học tập cho học sinh lớp 2D do tôi chủ nhiệm hiện nay.
1
1.3. Đối tượng nghiên cứu
Nghiên cứu phương pháp xây dựng lớp học thân thiện, học sinh tích cực
đối với học sinh lớp 2D Trường Tiểu học Phú Nhuận năm học 2016-2017.
1.4. Phương pháp nghiên cứu
1. Phương pháp khảo sát thực tế, thu thập thông tin.
2. Phương pháp nghiên cứu lí luận.
3. Phương pháp tổng kết kinh nghiệm.
4. Phương pháp quan sát.
5. Phương pháp đàm thoại.
6. Phương pháp nêu gương, khen thưởng.
7. Phương pháp thử nghiệm.
2. NỘI DUNG SÁNG KIÊN KINH NGHIÊM.
2.1. Cơ sở lí luận:
Năng lực và phẩm chất của học sinh lớp 2 được hình thành và phát triển
thông qua quá trình học tập và rèn luyện trên lớp là chủ yếu. Vì vậy người giáo
viên cần giúp học sinh được học tập trong bầu không khí vui tươi, phấn khởi,
bình đẳng, tạo cho các em một môi trường giáo dục an toàn và lành mạnh thông
qua việc xây dựng lớp học thân thiện, học sinh tích cực.
Xây dựng lớp học thân thiện, học sinh tích cực là biện pháp nhằm nâng
cao chất lượng học tập cho học sinh. Xây dựng lớp học thân thiện, học sinh tích
cực có tầm quan trọng đối với hoạt động dạy và học cũng như tất cả các mặt
hoạt động khác của nhà trường. Xây dựng lớp học thân thiện, học sinh tích cực
giúp các em có quyền được học hành, các em có cảm giác được thoải mái mọi
lúc mọi nơi. Xây dựng lớp học thân thiện, học sinh tích cực sẽ làm cho giáo viên
có trách nhiệm hơn trong công việc của mình. Nhờ đó mà giáo viên sẽ tìm hiểu
được những nguyên nhân của sự tồn tại, nắm rõ thế mạnh nào cần phát huy,
những điểm nào cần khắc phục ở học sinh. Để rồi giáo viên sẽ có một số biện
pháp để hoàn thành tốt công việc được giao.
2.2. Thực trạng của vấn đề:
2.2.1.Thực trạng :
Sau khi điều tra, khảo sát thực tế tôi nhận thấy có những khó khăn và
thuận lợi sau:
a.Thuận lợi.
- Trường Tiểu học Phú Nhuận có cơ sở vật chất tương đối đầy đủ đáp ứng
cho nhu cầu cho việc dạy và học.Trường có đội ngũ giáo viên vững tay nghề,
nhiệt tình, yêu nghề, luôn có ý thức tự học, tự nâng cao trình độ chuyên môn.
Ban giám hiệu nhà trường rất quan tâm đến tập thể giáo viên và học sinh, tạo
mọi điều kiện tốt để giáo viên và học sinh hoàn thành tốt nhiệm vụ năm học.
2
Bản thân tôi luôn được ban giám hiệu và đồng nghiệp giúp đỡ tận tình trong
công việc.
- Lớp 2D do tôi chủ nhiệm là lớp thuộc khu Phú Phượng, đây là một trong
hai khu lẽ của trường tiểu học Phú Nhuận chúng tôi. Các em đều ở gần trường,
đi lại dễ dàng, bản thân tôi lại là người địa phương nên việc gặp gỡ, trao đổi với
phụ huynh rất thuận tiện.
- Năm học 2016-2017 ban giám hiệu đã tạo điều kiện cho mỗi giáo viên
được dạy ít nhất 2tiết / năm bằng giáo án điện tử. Nhờ vậy học sinh được mở
mang thêm sự hiểu biết của mình về công nghệ thông tin và các em cũng có
hứng thú học tập hơn.
b. Khó khăn:
Bên cạnh những thuận lợi nêu trên, bản thân tôi còn gặp rất nhiều khó
khăn như:
- Học sinh ở đây đều là con em nông thôn có hoàn cảnh kinh tế khó khăn,
bố mẹ đi làm ăn xa các em phải ở nhà với ông bà, cô bác, thâm chí có gia đình
còn để các em ở nhà một mình, mới lớp 1 lớp 2 mà các em đã phải tự lo liệu
cuộc sống hằng ngày. Cũng có những phụ huynh ở nhà nhưng chưa thực sự quan
tâm đến việc học tập của con em mình, vì vậy một số học sinh đi học còn thiếu
đồ dùng học tập, quần áo, điều kiện học tập ở nhà không đảm bảo.
- Học sinh lớp 2 còn nhỏ, còn ham chơi, rất dễ quên lời dạy của cô giáo,
của người lớn. Chưa ý thức hết được tầm quan trọng của việc học tập và chưa tự
giác học tập.
- Bản thân tôi lại đang nuôi con nhỏ, đôi khi trái gió trở trời con cái ốm
đau gây ảnh hưởng không nhỏ tới công việc chuyên môn.
- Để đảm bảo các chỉ tiêu của trường, của ngành đề ra, áp lực công việc
đối với giáo viên là quá lớn.Vì vậy đôi khi bản thân quá nóng vội trong việc
giáo dục học sinh .
2.2.2. Kết quả của thực trạng.
Ngay đầu năm học nhận lớp, tôi đã nhận thấy rất rõ tình trạng học sinh rất
lười học, ý thức học tập rất kém.
Khảo sát tổng số học sinh trong lớp có tới 15/26 học sinh không chịu học
bài, có hiện tượng học đối phó, không chủ động tiếp thu bài, một số học sinh thể
hiện sự chây lười, bất cần trong học tập rõ rệt, nhiều học sinh thường xuyên nghỉ
học vô lí do.
Qua nhiều năm với cương vị là giáo viên chủ nhiệm lớp, cộng tác học hỏi
kinh nghiệm của đồng nghiệp, cùng với phong trào xây dựng trường học thân
thiện, học sinh tích cực của tập thể cán bộ, giáo viên trường Tiểu học Phú
Nhuận. Bản thân tôi đã tự tìm tòi, học tập, nghiên cứu tài liệu chuyên môn và đã
mạnh dạn tiến hành xây dựng mô hình lớp học thân thiện - học sinh tích cực
3
ngay chính lớp mình dạy, đơn vị mình công tác nhằm tháo gỡ những thực trạng
trên.
2.3. Giải pháp và biện pháp thực hiện.
2.3.1. Giải pháp.
Thông qua việc nghiên cứu và để giúp học sinh khắc phục những tình
trạng trên, tôi đã mạnh dạn đưa ra một số giải pháp sau:
- Xây dựng hình ảnh người thầy.
- Xây dựng nội quy lớp học.
- Phát huy vai trò của ban cán sự lớp.
- Tăng cường công tác trang trí lớp học.
- Giảng dạy kết hợp rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh.
- Tổ chức các hoạt động ngoài giờ.
- Phối kết hợp các lực lượng giáo dục ngoài nhà trường.
2.3.2. Biện pháp thực hiện.
Biện pháp1: Xây dựng hình ảnh người thầy:
Để xây dựng được một lớp học thân thiện - học sinh tích cực thì trước hết
người giáo viên phải là tấm gương sáng để học sinh noi theo. Hình ảnh của cô
giáo sẽ tác động rất lớn tới học sinh bởi tâm lí học sinh còn non nớt, các em luôn
làm theo cô, nghe theo cô hơn cả với cha mẹ mình. Thầy cô giáo không chỉ là
người truyền thụ kiến thức cho học sinh mà thầy cô giáo còn là người để học
sinh học theo cả cử chỉ, cách cư xử, cách sống... Tấm gương của người giáo viên
mang yếu tố quyết định cho sự thành công trong hoạt động giáo dục. Ngay buổi
đầu nhận lớp tôi tạo ấn tượng tốt trước học sinh đơn giản bằng nụ cười, lời chào,
lời khen ngợi như: " Cô chào các con. Hôm nay cô thấy các con lớn và xinh hơn
rất nhiều..." học sinh vui vẻ, phấn khởi hẳn lên. Tôi thường đi sớm để giúp các
em làm trực nhật, sắp xếp bàn ghế gọn gàng hay có thể về muộn hơn một chút
nếu học sinh chưa hiểu bài.
Tôi luôn quan tâm, gần gũi các em mọi lúc, mọi nơi, luôn xây dựng cho
mình những thói quen tốt như: không dùng điện thoại, không làm bất cứ việc
riêng nào trong tiết học, không dùng những lời lẽ thô lỗ, khắt khe với học sinh,
luôn gọn gàng ngăn nắp, luôn lắng nghe tâm tư nguyện vọng của các em và đặc
biệt không mách tội của học sinh với phụ huynh. Mặt khác khi đứng trước học
sinh tôi tạo cho các em thấy tôi là người mẹ, người bạn của các em sẵn sàng chia
sẽ với các em mọi khó khăn trong cuộc sống.
Biện pháp 2: Xây dựng nội quy lớp học:
Tâm lý học sinh rất ngây thơ, trong sáng, đôi khi các em làm việc theo ý
của mình mà không quan tâm tới mọi người xung quanh. Vì vậy để giúp các em
làm việc có nề nếp, khoa học hơn người giáo viên cần giúp các em xây dựng nội
quy lớp học. Nội quy chính là những công việc mà các em phải làm trong suốt
4
năm học, song nếu các em bị áp đặt bởi giáo
viên các em sẽ thấy khó chịu. Chính vì vậy
sau khi nhận lớp tôi thông báo cho học sinh
về nhiệm vụ của năm học, nhắc lại nhiệm vụ
của học sinh trong Điều lệ trường tiểu học,
nội quy của nhà trường. Học sinh chia nhóm
thảo luận, sau đó các nhóm chia sẻ ý kiến,
giáo viên và cả lớp bàn bạc, thống nhất và
xây dựng thành nội quy của lớp. Được tự xây
dựng nội quy các em sẽ được bày tỏ ý kiến,
được mọi người lắng nghe và tôn trọng ý
kiến của mình. Từ đó giúp các em rèn kĩ
năng giao tiếp, kĩ năng ra quyết định, phát
huy tinh thần tập thể và nâng cao trách
nhiệm cho bản thân. Nội quy được trưng bày
trong lớp học, nơi học sinh dễ thấy để nhắc nhở các em hằng ngày cùng thực
hiện tốt.
Biện pháp 3: Phát huy khả năng làm việc của ban cán sự lớp:
Ban cán sự lớp là cánh tay đắc lực của giáo viên trong quá trình giảng dạy
và giáo dục học sinh. Vì vậy ban các sự lớp phải chọn những thành viên học
giỏi, có phẩm chất đạo đức tốt. Với tiêu chí đó ngay đầu năm nhận lớp tôi bầu ra
một ban cán sự lớp gồm: Lớp trưởng, lớp phó văn nghệ, lớp phó học tập, lớp
phó lao động, tổ trưởng tổ 1, tổ trưởng tổ 2, tổ trưởng tổ 3( vì lớp tôi chia làm 3
tổ), giao nhiệm vụ cụ thể, rõ ràng cho từng thành viên trong ban cán sự:
- Lớp trưởng: Có trách nhiệm chung trong các mặt hoạt động của lớp, hổ
trợ giáo viên đôn đốc các bạn trong lớp thực hiện tốt nhiệm vụ của mình. Theo
dõi, bao quát tình hình chung của lớp, tổ chức cho các bạn trong lớp thực hiện
tốt nhiệm vụ học tập, đôn đốc các bạn thực hiện tốt nội quy lớp học, theo dõi sĩ
số lớp...
- Lớp phó học tập có trách nhiệm đôn đốc các bạn trong lớp về mảng học
tập như kiểm tra việc học bài cũ của các bạn trước giờ cô lên lớp, nhắc nhở, đôn
đốc các bạn tự học, cùng nhau cố gắng học tập tốt, kịp thời báo cáo với giáo
viên những biểu hiện về học tập của các bạn để giáo viên có hướng rèn luyện
học sinh. Ngoài ra lớp phó học tập sẽ là người hỗ trợ cho lớp trưởng hoàn thành
tốt nhiệm vụ.
- Lớp phó văn nghệ có trách nhiệm về các hoạt động bề nổi của lớp như: tổ
chức cho các bạn hát, múa kể chuyện, đọc thơ...vào 15 phút đầu giờ hoặc các tiết
hoạt động ngoài giờ lên lớp,theo dõi việc tập thể dục giữa giờ của từng thành viên
trong lớp, lên kế hoạch chuẩn bị văn nghệ để chào mừng các ngày lễ trong
5
năm...Ngoài ra lớp phó văn nghệ cũng sẽ là người hổ trợ cho lớp trưởng, lớp
phó học tập hoàn thành nhiệm vụ .
- Lớp phó lao động theo dõi việc thực hiện trực nhật hằng ngày, các buổi
lao động do nhà trường tổ chức báo cáo giáo viên những trường hợp chưa
nghiêm túc thực hiện, hổ trợ cho lớp trưởng, lớp phó học tập hoàn thành nhiệm
vụ .
- Các tổ trưởng của các tổ sẽ có trách nhiệm quán xuyến, đôn đốc các mặt
hoạt động học tập trong tổ mình, hổ trợ cho lớp trưởng, lớp phó hoàn thành tốt
nhiệm vụ.
Trong công tác phối hợp với ban cán sự lớp tôi thường xuyên trao đổi với
ban cán sự về tình hình các mặt hoạt động của lớp, theo sát tình hình thực hiện
nhiệm vụ của các em, kịp thời tuyên dương những công việc ban cán sự đã làm
được. Tránh gây áp lực trong công việc của các em tôi không bao giờ khiển
trách các em mà chỉ nhắc nhở nhẹ nhàng, chân thành giúp các em tìm cách tháo
gỡ những thiếu sót trong công việc.
Biện pháp 4: Tăng cường công tác trang trí lớp học:
Khi đã ổn định tôi bắt tay ngay vào việc trang trí lớp. Bởi tôi nhận thấy
lớp học xanh, sạch, đẹp, an toàn, thân thiện là yếu tố rất quan trọng góp phần thu
hút trẻ đến trường hăng say hơn trong giờ học. Lớp học của tôi được trang trí
vừa đẹp, vừa thoáng, vừa gần gũi với các em và với thiên nhiên.
Ví dụ: Để các em có ý thức, có trách nhiệm, thực hiện tốt nhiệm vụ năm
học, trong lớp tôi trang trí các khẩu hiệu như:“Thi đua dạy tốt - học tốt”, “Lớp
học thân thiện - học sinh tích cực”, "Nói lời hay - làm việc tốt"... và giải thích để
học sinh hiểu về ý nghĩa của từng khẩu hiệu đó. Để giáo dục lòng kính yêu nhớ
ơn Bác Hồ, lòng yêu nước của các em, tôi treo cờ Việt Nam, di ảnh Bác Hồ,
năm điều Bác Hồ dạy... nơi trang trọng, dễ thấy nhất.
Nhắc nhở học sinh nên giữ gìn tài sản chung của nhà trường tôi dùng
những lời nhắc nhở nhẹ nhàng như: “Hãy giữ gìn tài sản chung của chúng ta bạn
nhé” hoặc "Tài sản này là của chúng ta"… Nhờ đó học sinh có ý thức tự giác
hơn trong việc bảo vệ tài sản chung của trường của lớp.
Nhằm làm cho không khí lớp học thật sự thoải mái, thân thiện với các em
và gần gũi với thiên nhiên. Tôi trang bị thêm quạt, cây xanh, giỏ hoa...tạo cho
lớp học phải có đủ ánh sáng. Bàn giáo viên có khăn trải bàn, có lọ hoa, tủ đồ
dùng luôn gọn gàng, sắp xếp khoa học, sạch đẹp, dễ đưa vào sử dụng. Từ đó rèn
cho học sinh có thói quen gọn gàng, ngăn nắp...
Tôi trang trí góc học tập của học sinh thành nhiều mảng thật sinh động, đa
dạng và phong phú ví dụ như:
6
+ Góc nét chữ nét người - góc sáng tạo: Trưng bày các các bài văn hay,
những bài viết đẹp của học sinh. Để mỗi ngày nhìn vào đó các em có ý thức tự
rèn luyện chữ viết, bài văn của mình.
+ Góc nghệ thuật: tôi chọn dán những sản phẩm đẹp của môn thủ công,
môn mĩ thuật của học sinh. Kích thích khả năng sáng tạo của học sinh.
+ Góc toán: Tôi chọn những mảng kiến thức quan trọng trong chương
trình Toán lớp 2 như bảng cộng, trừ, nhân, chia, các quy tắc tìm số hạng, tìm số
bị trừ, số trừ, số bị chia, số chia, tìm thừa số chưa biết hay cách tính độ dài
đường gấp khúc, chu vi hình tam giác, hình tứ giác … Rèn luyện các em có ý
thức chủ động trong học tập, ôn tập kiến thức một cách dễ dàng hơn.
+ Để công khai kết quả học tập một cách chính xác, rõ ràng của mỗi học
sinh lớp mình. Tôi treo một bảng danh dự gần cửa ra vào và cập nhật thường
xuyên kết quả học tập của các em vào cuối tuần. Nhờ đó kích thích học sinh tích
cực học tập để đạt được kết quả cao hơn.
+ Góc sinh nhật: Giúp các em biết chia sẻ niềm vui với bạn bè tôi trang trí
một góc sinh nhật thật đẹp, thường xuyên theo dõi ngày tháng năm sinh của các
em, cập nhật tên lên góc hàng tháng. Sau đó tôi chọn tổ chức chung cho các em
vào tiết sinh hoạt của tuần thứ 2 trong tháng. Quà sinh nhật là những món quà
nhỏ nhưng ý nghĩa, thiết thực như bài hát hoặc vài cái bút, viên phấn…Từ đó
các em cảm thấy mình được quan tâm và có động lực tốt hơn trong học tập.
7
+ Góc cộng đồng: Tôi chuẩn bị những sản vật gần gũi với các em để trưng
bày. Tôi giải thích để các em hiểu để làm ra những sản vật đó bố mẹ các em phải
đổ bao nhiêu mò hôi, công sức. Từ đó giúp các em biết quý trọng thành quả lao
động của bố mẹ mình hơn .
+ Tạo điều kiện cho các em mạnh dạn nói lên những suy nghĩ của mình
về thầy cô, bạn bè, các mối quan hệ hằng ngày của các em, tôi chuẩn bị các hộp
thư, các em sẽ viết điều em muốn nói bỏ vào đó. Vào tiết sinh hoạt cuối tuần cả
lớp mở ra xem.Việc làm này giúp giáo viên hiểu học sinh của mình hơn, giúp
giải quyết được những khó khăn trong suy nghĩ của các em, cải thiện mối quan
hệ giữa thầy với trò, trò với trò, góp phần thực hiện tốt quyền trẻ em.
8
Ngoài ra tôi còn kêu gọi sự giúp đỡ của nhà trường, của phụ huynh để
trang bị “Tủ sách thân thiện” tạo điều kiện cho học sinh ham đọc sách, mở rộng
hiểu biết, phát triển khả năng đọc cho các em.
Biện pháp 5: Giảng dạy kết hợp rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh:
Tạo điều kiện cho học sinh phát huy mọi năng lực, phát hiện khả năng của
mình giúp các em tích cực, chủ động, tự tin, có niềm vui trong học tập, lao động,
cuộc sống. Hoạt động học tập trở nên nhẹ nhàng thoải mái, thiết thực và có hiệu
quả hơn. Khi chuẩn bị bài tôi nghiên cứu kĩ nội dung, sưu tầm tài liệu phục vụ
bộ môn, thiết kế bài học rõ ràng, cụ thể chi tiết, xác định trọng tâm kiến thức
theo chuẩn kiến thức kĩ năng, áp dụng giảm tải nghiêm túc, dạy kết hợp giáo dục
kĩ năng sống vào nội dung bài học một cách rõ ràng, lựa chọn các hình thức
phương pháp giảng dạy phù hợp.
9
Ví dụ: Khi dạy bài Tự nhiện xã hội bài: Một số loài cây sống trên cạn qua bài
học này học sinh không những nắm được nội dung bài mà các em còn có kĩ năng
chăm sóc và bảo vệ cây sống trên cạn
Ngoài ra trong bài giảng tôi hướng học sinh những kĩ năng phân tích tổng
hợp, nêu khái niệm, đặt câu hỏi và trả lời, tư duy logic, sáng tạo, suy nghĩ nhiều
chiều, khả năng giải quyết vấn đề, nhận nhiệm vụ, làm việc theo nhóm... Khi
chuẩn bị hệ thống câu hỏi tôi chú ý tới việc phát triển bồi dưỡng học sinh năng
khiếu. Dự kiến những sai lầm của học sinh (nếu có) và cách khắc phục, có kế
hoạch phụ đạo học sinh yếu trong từng tiết dạy.
Đồ dùng dạy học hết sức quan trọng góp phần cho sự thành công của mỗi
tiết học. Vì vậy khi chuẩn bị đồ dùng tôi luôn quan tâm đến các tiêu chí: 7Đồ
dùng phải phát huy hết tính sư phạm, phải rõ ràng, đủ lớn, phù hợp nội dung bài
học, bao gồm (Tranh ảnh, vật thật, bản đồ, biểu đồ, dụng cụ sắm vai..) không chỉ
được sử dụng trong hình thành kiến thức mới mà còn được sử dụng ở các tiết ôn
tập, trò chơi củng cố. Tôi đặc biệt quan tâm tới những đồ dùng mà các em có thể
tự chuẩn bị được.
Giảm bớt bệnh nói nhiều, giảng nhiều của giáo viên, tăng thời gian tư duy
luyện tập cho học sinh, giúp học sinh phối hợp nhịp nhàng với cô giáo, với bạn
bè để tìm ra kiến thức mới. Và để học sinh có tinh thần đoàn kết, biết tự phân
công và điều khiển công việc, giải quyết vấn đề, xử lí tình huống, ra quyết định,
đảm nhận trách nhiệm, hợp tác… tôi thường dùng phiếu giao việc trong các tiết
học và luôn chú ý nội dung phiếu giao việc phải phù hợp với trình độ học sinh,
đi vào trọng tâm của bài.
Ví dụ: Khi dạy bài Luyện từ và câu tuần 11: "Mở rộng vốn từ - từ ngữ về đồ
dùng và công việc trong nhà'' ở bài tập 1 tôi dùng nội dung phiếu sau:
Kể tên và nêu tác dụng của đồ dùng trong nhà vào bảng sau:
STT
Tên đồ dung
Tác dụng
Chọn phương pháp dạy học phù hợp, sao cho tiết dạy không quá nặng nề
nhưng lại sôi nổi, thân thiện và đạt được hiệu quả cao nhất. Trong tiết học tôi
thường xuyên tổ chức học sinh học nhóm vừa để rèn luyện khả năng trình bày,
biện luận của từng em, vừa đi đến thống nhất ý kiến. Nhờ đó kiến thức của các
em giảm bớt phần chủ quan, phiến diện, tăng thêm phần khách quan, khoa học
hơn. Cũng nhờ đó học sinh dễ nhớ kiến thức, khắc sâu và bền vững hơn. Tôi
thường xuyên thay đổi nhóm trưởng để mỗi em có cơ hội phát huy bản lĩnh,
năng lực tự tin của mình. Khi học sinh sai tôi nhận xét sửa sai nhẹ nhàng, không
quá khắt khe, kịp thời động viên, tuyên dương các em học sinh nhút nhát, chậm
10
tiến. Một lời khen nhỏ cũng sẽ mang lại hiệu quả rất lớn trong mọi trường hợp
không phải chỉ đối với giáo dục.
Trò chơi học tập giúp giáo viên và học sinh thân thiện nhau hơn, giảm bớt
căng thẳng mệt mỏi, tăng khả năng tiếp thu bài, khắc sâu kiến thức, giáo dục kĩ
năng sống. Vì vậy tùy thuộc vào nội dung bài mà tôi lựa chọn trò chơi hoặc bài
hát nhẹ nhàng, hấp dẫn đưa vào một hoạt động nào đó để giúp học sinh bớt căng
thẳng trong giờ học.
Ví dụ: Khi dạy bài: Chế biến thức ăn - TNXH lớp 2 phần khởi động tôi tổ chức
cho học sinh chơi trò ''Chế biến thức ăn''
Đối vơi bài 11: Gia đình. Tôi dùng bài hát ba ngọn nến để giới thiệu bài.
Để học sinh mỗi ngày một tiến bộ, trong một lớp học học sinh phải được
phân loại và có phương pháp dạy phù hợp với từng đối tượng. Tôi đã phân loại
học sinh lớp mình, chọn phương pháp dạy như sau:
- Với những học sinh chậm tiến bộ, tôi giao việc phù hợp năng lực, sở
trường của các em. Tổ chức mô hình đôi bạn học tập, để các em đoàn kết, giúp
đỡ nhau cùng tiến bộ, tạo cơ hội để các em phát huy hoàn thành nhiệm vụ, tin
tưởng vào bản thân. Hướng các em đến niềm tin: “Mình cũng có thể học giỏi
như các bạn khác” để các em cố gắng.
- Với học sinh cá biệt tôi tìm hiểu hoàn cảnh, nắm bắt tâm lí của học sinh
thông qua gia đình, bạn bè, hàng xóm của các em để có phương pháp giáo dục
hợp lí. Nếu các em gặp khó khăn về kinh tế tôi vận động nhà trường, địa
phương, các bạn trong lớp giúp đỡ để các em giảm bớt khó khăn, thắt chặt tình
11
nghĩa thầy trò, tình bè bạn. Vận động gia đình tiếp tục động viên khuyến khích
con em mình cố gắng học tập. Trong giờ học tôi thường xuyên gọi các em trả lời
và khen các em dù chỉ là một chút tiến bộ.
- Đối với học sinh ngoan, học giỏi tôi luôn dành cho các em những lời
khen. Nhắc nhở các em không được tự cao, tự đại mà phải luôn giúp đỡ các bạn
trong lớp cùng tiến bộ. Khi chuẩn bị bài tôi chuẩn bị thêm một số bài nâng cao
cho các em làm sau khi làm xong các bài trong sách, giúp các em phát triển khả
năng học tập hơn.
Biện pháp 6: Tổ chức hoạt động ngoài giờ:
Lứa tuổi Tiểu học rất ham chơi, đây cũng là nguyên nhân dẫn đến tình
trạng lười học của các em. Vì thế, tạo một sân chơi lành mạnh, bổ ích thân thiện
cho học sinh là điều cần thiết. Nhằm hướng tới mục tiêu: “Thầy trò cùng học,
cùng vui” trong giờ ra chơi hay trong tiết hoạt động tập thể tôi thường cùng
tham gia chơi với các em chơi các trò chơi dân gian như: kéo co, rồng rắn lên
mây, tập tầm vông... Thi đố vui, kể tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, hát, múa,
kể chuyện, đọc thơ... Học sinh lớp tôi rất hứng thú tham gia và cũng từ đo các
em không còn rụt rè khi đứng trước tôi, các em mạnh dạn kể cho tôi nghe về
chuyện gia đình mình hay hỏi tôi những điều các em thắc mắc. Cũng nhờ những
hoạt động này học sinh còn được rèn sức khỏe, sự nhanh nhẹn, hoạt bát, rèn kĩ
năng sống, tính kĩ luật, hợp tác, giáo dục tình cảm yêu thầy cô, bạn bè, gia đình,
quê hương, đất nước, nhớ ơn Bác Hồ….Đây cũng chính là dịp để các em phát
huy sở trường và vốn hiểu biết của mình.
Những giờ hoạt động ngoại khóa tôi tổ chức cho học sinh trồng và chăm
sóc cây, hoa trong sân, vườn trường. Tạo cho các em thêm yêu thiên nhiên, yêu
trường, yêu lớp, yêu mến bạn bè, thầy cô.
12
Ngoài ra tôi còn kết hợp với cán bộ thư viện, tổ chức cho học sinh đọc
truyện 1buổi/tuần vào giờ ra chơi. Giúp cho các em thư giãn sau mỗi tiết học và
tăng thêm vốn kiến thức mở rộng cho học sinh.
Mỗi tháng một lần tôi đưa học sinh được đến thăm, tìm hiểu và chăm sóc
nghĩa trang tại xã Phú Nhuận để các em nhặt rác, tưới cây, quét sân...Tôi cùng
các em làm và giải thích cho các em hiểu về truyền thống nồng nàn yêu nước từ
thời ông cha ta ngày xưa, đến những hi sinh anh dũng của các anh hùng chiến sĩ
đã xã thân để giữ lấy quê hương, đất nước. Từ đó giáo dục cho học sinh truyền
thống uống nước nhớ nguồn, lòng tự hào dân tộc, phát huy truyền thống vẻ vang
của ông cha ta.
Vào dịp sau tết tôi còn tổ chức cho các em đến thăm đền Bạch Y Công Chúa để
các em được tìm hiểu thêm về chùa chiền, giúp các em thêm yêu quê hương
mình, có ý thức gìn giữ và tôn tạo di tích ở địa phương.
Biện pháp 7: Phối kết hợp với các lực lượng giáo dục ngoài nhà trường
Ngoài việc thực hiện tốt những biện pháp nêu trên, để xây dựng thành
công một lớp học thân thiện, giúp học sinh tích cực hơn trong học tập, người
giáo viên cần phai biết phối kết hợp tốt với các đoàn thể trong và ngoài nhà
trường vì các đoàn thể sẽ giúp ích rất nhiều trong việc giáo dục các em. Tôi đã
thực hiện như sau:
a. Với cha mẹ học sinh:
13
Ngay buổi họp phụ huynh đầu năm học tôi thông báo để phụ huynh biết
về nhiệm vụ năm học, về nội quy lớp học, về quyền lợi của các em, để phụ
huynh có phương pháp giáo dục các em theo hướng của giáo viên. Cử 4 ban đại
diện cha mẹ học sinh thuộc 4 thôn( vì học sinh lớp tôi ở rãi rác cả 4 thôn Phú
Phượng), ban đại diện sẽ phối kết hợp với giáo viên chủ nhiệm giúp phụ huynh
nắm bắt kịp thời tình hình học tập, rèn luyện của con em mình hay những khó
khăn của trường của lớp kịp thời giúp đỡ một cách nhiêt tình.
Đứng trước phụ huynh tôi thật sự cởi mở, để họ tin tương, tự nguyện trao
cho tôi quyền giáo dục con em họ.
b. Với các đoàn thể khác ở địa phương:
Học sinh tiểu học ở lứa tuổi sinh hoạt sao đội, ngoài hoạt động ở trường
các em còn tham gia các tổ chức đoàn thể ở thôn và Đoàn Thanh niên sẽ trực
tiếp quản lí các em. Vì vậy tôi thương xuyên trao đổi với Đoàn thanh niên của 4
thôn để tổ chức các hoạt động ngoại khóa cho các em.Thông qua đó Đoàn thanh
niên sẽ nhắc nhở thêm các trong việc học tập.
Ngoài ra tôi còn thường xuyên tham gia các buổi họp thôn, các buổi sinh
hoạt phụ nữ. ..để có cơ hội gần gũi, tiếp xúc với phụ huynh, với các đoàn thể.
Nhờ đó tôi có thể tuyên truyền về tầm quan trọng của giáo dục với các đoàn thể
trong thôn, để các tổ chức này cùng chung tay vào sự phát triển giáo dục ngay
trong thôn mình. Hơn nữa thông qua các buổi sinh hoạt này tôi tôi tạo được sự
gần gũi với phụ huynh, hiểu hơn về nguyện vọng của phụ huynh và biết được
những vướng mắc mà bản thân cần khắc phục.
2.4. Hiệu quả của sáng kiên kinh nghiệm:
Qua quá trình xây dựng lớp học thân thiện, học sinh tích cực. Đến thời
điểm cuối học kì 1 năm học 2016-2017, 100% số học sinh trong lớp có kết quả
như sau:
- Không còn học sinh nghỉ học vô lí do.
- Học sinh tích cực phát biểu hơn trong các tiết học, nhiều học sinh trước
kia còn nhút nhát, kể cả những học sinh yếu đã mạnh dạn phát biểu, đại diện cho
nhóm trình bày kết quả thảo luận. Đa số các em đều tham gia trong hoạt động,
học tập, vui chơi tích cực, sôi nổi.
- Học sinh tự giác kiểm tra bài, ôn luyện, đố nhau về kiến thức đã học,
giúp nhau làm vệ sinh lớp, giúp nhau trong học tập, phụ đạo cho các bạn học
yếu trong lớp vào 15 phút đầu giờ hay vào giờ ra chơi.
- Hình thành sở thích đọc truyện, đọc sách trong giờ giải lao. Học sinh
trong lớp tự quản lí, nhắc nhở nhau thực hiện tốt nội qui của trường, của lớp,
học sinh tự tiến hành sinh hoạt lớp dưới sự cố vấn của giáo viên.
- Cụ thể kết quả khảo sát cuối kì 1, chất lượng giáo dục hai mặt của lớp
tôi đạt 100%.
- Ngoài ra lớp còn đạt được một số kết quả trong các hoạt động khác do
nhà trường tổ chức.
- Ban giám hiệu nhà trường và phụ huynh rất hài lòng về kết quả này.
14
3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ.
- Kết luận:
Mặc dù còn nhiều khó khăn trong việc giảng dạy và giáo dục học sinh,
nhưng tôi tin rằng: Mỗi giáo viên đều có thể vượt qua được những khó khăn đó
và hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao bằng chính sự tận tâm của mình. Bản thân
tôi thấy mình cần phải cố gắng nhiều hơn nữa trong việc rèn luyện, học tập
nghiên cứu tìm hiểu, nâng cao kiến thức. Từ đó đúc kết kinh nghiệm cho bản
thân và tìm ra những giải pháp để hướng tới mục tiêu chung của toàn ngành đã
và đang thực hiện: “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” và nâng
cao hiệu quả giáo dục.
- Kiến nghị:
Xây dựng được hoàn thiện một lớp học thân thiện, học sinh tích cực
không phải một ngày một tháng mà đó là cả một quá trình lâu dài cần có sự
quan tâm, ủng hộ của ban giám hiệu nhà trường, cán bộ giáo viên, các đoàn thể
trong trường và ngoài nhà trường. Vì vậy để xây dựng mô hình lớp học thân
thiện, học sinh tích cực ở mỗi lớp học tôi có một số kiến nghị sau:
- Đối với ban giám hiệu nhà trường cần tạo cho các em sân chơi để các
em giao lưu, học hỏi và tiến bộ hơn. Có hướng dẫn, lên kế hoạch cụ thể, chi tiết
về việc xây dựng trường học thân thiên - học sinh tích cực giao trách nhiệm cho
từng giáo viên. Cuối năm nên chọn những sáng kiến có hiệu quả cao, tổ chức
cho giáo viên học tập kinh nghiệm lẫn nhau.
- Đối với phòng , hằng năm nên tổ chức các buổi hội thảo về công tác xây
dựng trường học thân thiện - học sinh tích cực cho giáo viên. Để giáo viên có
thêm kinh nghiệm để thực hiện tốt hơn.
Trên đây là một số kinh nghiệm của tôi trong quá trình thực hiện . Dù hết
sức cố gắng, nhưng chắc chắn không thể tránh khỏi những hạn chế và thiếu sót,
rất mong được sự nhận xét chân thành của hội đồng khoa học nhà trường Tiểu
học Phú Nhuận để bản thân tôi đúc rút kinh nghiệm ở những năm học sau, giúp
cho mô hình này mang lại hiệu quả cao hơn và được áp dụng rộng rãi ở những
năm tiếp theo.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ
Như Thanh, ngày 15 tháng 3 năm 2017
Tôi xin cam đoan sáng kiến kinh
nghiệm này là của tôi viết. Không sao
chép nội dung của người khác.
Lê Thị Mai
TÀI LIỆU THAM KHẢO
15
- Giáo trình tâm lý học - TG: Bùi Văn Huệ (Chủ biên) - NXB Giáo dục, 1997.
- Thông tư số 30 của Bộ GD&ĐT - NXB Bộ GD&ĐT, có hiệu lực từ ngày
15/10/2014.
- Luật GD Tiểu học ban hành 2005 của Bộ GD&ĐT.
16
DANH MỤC
CÁC ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC
HỘI ĐỒNG ĐÁNH GIÁ XẾP LOẠI CẤP PHÒNG GD&ĐT,
CẤP SỞ GD&ĐT VÀ CÁC CẤP CAO HƠN XẾP LOẠI TỪ
C TRỞ LÊN
Họ và tên tác giả: Lê Thị Mai
Chức vụ và đơn vị công tác: Giáo viên - Trường Tiểu học Phú Nhuận
Cấp đánh
TT
Tên đề tài SKKN
Kinh nghiệm giải toán có lời
1
2
văn lớp 1
Hướng dẫn học sinh lớp 1 học
toán bằng phương pháp trò
chơi
giá xếp loại
(Phòng, Sở,
Tỉnh...)
Phòng
GD&ĐT
Như Thanh
Phòng
GD&ĐT
Như Thanh
Kết quả
đánh giá
Năm học
xếp loại
(A, B,
hoặc C)
đánh giá xếp
loại
C
2011-2012
C
2012-2013
17