CHUYÊN ĐỀ TỰ CHỌN: ESTE

CHUYÊN ĐỀ TỰ CHỌN: ESTE
I. ĐIỀU CHẾ ESTE
VD1. Cho sơ đồ +H
2
O +CuO +O
2
+A
C
2
H
4
H+ t
0
(A) t
0
(B) xt, t
0
(C) H
2
SO
4
, t
0
(X). Vậy X là:
A. Axit axetic B. Metyl axetat C. Etyl axetat D. Vinyl axetat
VD2. Cho sơ đồ: CH
3
OH + CO CH
3
COOH
(A) P

2
O
5
(B) + H
2
O
(B) + C
6
H
5
OH (Y) + (A) Vậy (Y) là:
A. Benzyl axetat B. Phenyl axetat C. Toluen D. Phenyl axetat
VD3. Viết phản ứng tạo este từ axit axetic (dư) và etylen glicol
VD4. Viết phản ứng tạo este từ axit oxalic và ancol etylic (dư)
VD5. Viết phản ứng tạo este từ axit malonic và etylen glicol
II. ESTE CỦA AXIT FOMIC THAM GIA PHẢN ỨNG TRÁNG BẠC
HCOOR + [Ag(NH
3
)
2
]OH 
VD: HCOOC
2
H
5
+ Ag[(NH
3
)
2
]OH 

III. VIẾT ĐỒNG PHÂN ESTE
VD: Viết CTCT các đồng phân este có CTPT C
4
H
8
O
2
 Bước 1: tính độ không no
π + v = =
Kết luận:……………………………………………………………
 Bước 2.
R R׳
…… ……
…… ……
…… ……
IV. VIẾT CTCT CÁC ĐỒNG PHÂN MẠCH HỞ CỦA C
n
H
2n
O
2
π + v = =
ĐỒNG PHÂN NHÓM CHỨC
CTCT TÊN GỌI
……………………………...
……………………………...
……………………………...
……………………………...
……………………………
……………………………

……………………………
……………………………
C
n
H
2n
O
2
Axit: no đơn
chức mạch
hở
R–COOH
Este: no đơn
chức mạch
hở
R–COO–R׳
Hợp chất: đa
chức, mạch
hở có
1 π (C=C)
Hợp chất:
tạp chức
mạch hở có
1 π (C=C or
C=O)
VD: VIết CTCT các đồng phân mạch hở có CTCT C
3
H
6
O

2
π + v = =
AXIT NO, ĐƠN CHỨC ESTE NO ĐƠN CHỨC TẠP CHỨC
NHẬN BIẾT CHẤT
STT MẪU THỬ THUỐC THỬ HIỆN TƯỢNG
1 Axit R–COOH
• Quỳ tím
• Kim loại đứng trước
H (Mg, Zn)
• Muối cacbonat
(MgCO
3
, CaCO
3
).
• Quỳ tím  đỏ
• Sủi bọt khí H
2
↑
• Sủi bọt khí CO
2
↑
2 Ancol đa chức có nhóm –OH
cạnh nhau (glixerol, etylen glicol)
• Cu(OH)
2
• Nhiệt độ thường: tạo dd màu xanh
lam.
3 Anđehit
• Dd [Ag(NH

3
)
2
]OH
đun nhẹ
• Cu(OH)
2
/ NaOH, t
0
• Dd Br
2
• Tạo kết tủa Ag
• Đun nóng: tạo kết tủa màu đỏ
gạch
• Mất màu dd brom
4 Anilin C
6
H
5
–NH
2
• Dd HCl đặc
• Dd Brom
• Lúc đầu dd phân lớp, sau đó dd
đồng nhất.
• Mất màu dd Br
2
, tạo kết tủa trắng
5 Phenol C
6

H
5
–OH
• Dd brom • Mất màu dd Br
2
, tạo kết tủa trắng
6 Ancol đơn chức, hay ancol đa
chức có nhóm –OH xa nhau
• Na • Sủi bọt khí H
2
↑
7 Còn lại là: Ete, Xeton, Este
Ghi chú: có thể nhận biết
• Axit fomic, este của axit fomic bằng dd [Ag(NH
3
)
2
]OH đun nhẹ
• Axit không no bằng dd brom
ÁP DỤNG
1. Dùng 1 thuốc thừ nào dưới đây để nhận biết các dd: glixerol, andehit axetic, axit axetic, etyl
axetat.
A. Quỳ tím B. Nước brom C. dd NaOH D. Cu(OH)
2
/ NaOH
2. Cho các chất: CH
2
=CH–CΞCH (1), CH
2
=CH

2
(2), C
6
H
5
OH (3), CH
3
CHO (4), HCOONa (5),
HCOOH (6). Chất nào tác dụng với dd [Ag(NH
3
)
2
]OH?
A. (1), (4) B. (1), (4), (6) C. (4), (5), (6) D. (1), (4), (5), (6)
3. Đun 12g axit axetic với 13,8 g etanol (xt: H
2
SO
4
đặc) đến khi phản ứng đạt tới trạng thái cân
bằng, thu được 11 g este. Hiệu suất của phản ứng este hóa là: (CD_07)
A. 55% B. 62,5% C. 50% D. 75%
4. Hỗn hợp X gồm HCOOH và CH
3
COOH (tỉ lệ mol 1 : 1). Lấy 5,3 g hỗn hợp X tác dụng với 5,75
gam C
2
H
5
OH (xt: H
2

SO
4
đặc) thu được m gam hh este (hiệu suất các phản ứng este hóa đều bằng
80%). Giá trị của m là: (A_07)
A. 10,12 g B. 16,2 g C. 6,48 g D. 8,10 g
5. Xà phòng hóa 8,8 g etyl axetat bằng 200ml dd NaOH 0,2 M. Sau phản ứng, cô cạn dd thu
được chất rắn khan có khối lượng là: (A_07)
A. 3,28 g B. 10,4 g C. 8,56 g D. 8,2 g
6. Đun 20 g este X có CTPT là C
5
H
8
O
2
với 300ml dd NaOH 1M, để phản ứng xảy ra hoàn toàn,
cô cạn dd spu thu được 23,2 g chất rắn. CTCT của este là:
A. C
2
H
3
COOC
2
H
5
B. C
2
H
5
COOC
2

H
3
C. CH
3
COOC
3
H
5
D. C
3
H
5
COOCH
3
7. Cho 0,15 mol este Y có CTPT C
5
H
8
O
2
tác dụng vừa đủ với dd NaOH, cô cạn dd sau phản ứng
thu được 21 g muối khan. Y có mạch cacbon không phân nhánh. CTCT của Y là:
A. CH
2
=CHCOOC
2
H
5
B. C
2

H
5
COOCH=CH
2
CH
2
– CH
2
CH
2
– C = O
C. H
2
C C = O D. H
3
C – CH
CH
2
– O CH
2
– O
8. Khi phản ứng este hóa 1 mol CH
3
COOH và 1 mol C
2
H
5
OH, lượng este lớn nhất thu được là
2/3 mol. Để đạt hiệu suất cực đại là 90% (tính theo axit). Khi tiến hành este hóa 1 mol axit CH
3

COOH
cần số mol C
2
H
5
OH là (biết các phản ứng este hóa xảy ra ở cùng nhiệt độ)
A. 0,324 mol B. 2,925 mol C. 0,456 mol D. 2,412 mol
9. Hỗn hợp X gồm 2 este no đơn chức mạch hở là đồng phân của nhau. Xà phòng hóa 33,3 g
hỗn hợp X cần 450ml dd NaOH 1M. CTCT 2 este là:
A. HCOOC
2
H
5
và CH
3
COOCH
3
B. HCOOC
3
H
7
và CH
3
COOC
2
H
5
C. C
2
H

5
COOCH
3
và CH
3
COOC
2
H
5
D. A, B, C đều sai
10. Trong 1 bình kín chứa hơi chất hữu cơ X (có dạng C
n
H
2n
O
2
) mạch hở và O
2
(số mol O
2
gấp đôi
số mol cần cho phản ứng cháy) ở 139,50C, áp suất trong bình là 0,8 atm. Đốt cháy hoàn toàn X sau
đó đưa về nhiệt độ ban đầu, áp suất trong bình là 0,95 atm. X có CTPT là:
A. C
3
H
6
O
2
B. C

2
H
4
O
2
C. C
4
H
8
O
2
D. CH
2
O
2
11. X là một este no đơn chức có tỉ khối hơi với CH
4
là 5,5. Nếu đun 2,2 g X với dd NaOH dư, thu
được 2,5 g muối. CTCT thu gọn của X là:
A. HCOOCH(CH
3
)
2
B. C
2
H
5
COOCH
3
C. CH

3
COOC
2
H
5
D. HCOOCH
2
CH
2
CH
3
12. Đun nóng 0,1 mol X với lượng vùa đủ dd NaOH thu được 13,4 g muối của axit hữu cơ đa
chức B và 9,2 g ancol đơn chức C. Cho ancol C bay hơi ở 127
0
C và 600 mmHg sẽ chiếm thể tích
8,32 lít. CTCT của X là:
A. CH(COOCH
3
)
3
B. (CH
2
COOC
2
H
5
)
2
C. (COOC
2

H
5
)
2
D. CH
2
(COOC
2
H
5
)
2