SKKN một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo dục kỹ năng sông cho học sinh

Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo dục KNS cho học sinh THCS

MỤC LỤC
Nội dung

Trang

1-MỞ ĐẦU:

1

1.1-Lý do chọn đề tài:

1

1.2-Mục đích nghiên cứu:

3

1.3-Đối tượng nghiên cứu:

3

1.4-Phương pháp nghiên cứu:

3

2-NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM:

4

2.1-Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm:

4

2.2-Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm:

4

2.3-Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề:

5

2.4-Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm:
3- KẾT LUẬN :

Người thực hiện: Lê Thị Phương Lan

19
20

Trường THCS Đông Minh

1


Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo dục KNS cho học sinh THCS

1.MỞ ĐẦU
1.1. Lí do chọn đề tài
Đổi mới phương pháp dạy học, nâng cao chất lượng giáo dục đáp ứng

nguồn nhân lực phục vụ sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, giáo
dục phổ thông đã và đang được đổi mới mạnh mẽ với mục đích là: Học để biết,
Học để làm, Học để tự khẳng định mình và học để chung sống. Để hướng tới
mục tiêu đó cần phải giáo dục học sinh không những giỏi về kiến thức văn hoá,
kỹ năng thực hành thí nghiệm mà còn phải giúp cho học sinh có được những kỹ
năng sống cần thiết để khi ra trường có khả năng hoà nhập xã hội, có kỹ năng
chung sống hoà bình, kỹ năng giao tiếp, ứng xử…
Thực hiện chỉ thị số 40/2008/CT-BGD&ĐT ngày 22/7/2008 phát động
phong trào thi đua “xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” với mục
tiêu: Huy động sức mạnh tổng hợp trong và ngoài nhà trường để xây dựng môi
trường giáo dục an toàn, chất lượng, hiệu quả, phù hợp với điều kiện của địa
phương và đáp ứng yêu cầu phát triển xã hội.
Một trong 5 nội dung của phong trào “Xây dựng trường học thân thiện,
học sinh tích cực” đó là rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh. Đây là một nội
dung quan trọng, gắn liền với các hoạt động giáo dục trong nhà trường. Cùng
với xu thế hội nhập, thế giới đang có sự thay đổi sâu sắc về mọi mặt, khoa học
kĩ thuật, công nghệ thông tin phát triển mạnh, tác động đến nhiều lĩnh vực của
đời sống xã hội. Một số các chuẩn mực đạo đức, quy tắc ứng xử, quy tắc sống
cũng bị ảnh hưởng. Đặc biệt là thế hệ trẻ, các em dễ dàng học theo, bắt chước
một số thói hư, tật xấu, dễ dính vào những tệ nạn xã hội.
Học sinh trung học cơ sở là lứa tuổi có nhiều thay đổi mạnh mẽ về thể
chất, sức khỏe và tâm sinh lý. Tuổi dậy thì các em dễ thay đổi tình cảm, hành vi,
chóng vui chóng buồn. Mâu thuẫn giữa ý muốn thoát khỏi sự giám sát của bố
mẹ, muốn khẳng định mình trong gia đình lẫn ngoài xã hội. Đây là một trong
những nguyên nhân dẫn đến tình trạng phạm pháp ở độ tuổi THCS, ngày càng
gia tăng hiện nay.
Mặt khác ở tuổi học sinh các em đang hình thành những giá trị nhân
cách, ham hiểu biết, thích tìm tòi, khám phá song còn thiếu hiểu biết sâu sắc về
xã hội, còn thiếu kinh nghiệm sống, dễ bị lôi kéo, kích động…Vì vậy, giáo dục
và rèn luyện kỹ năng sống cho thế hệ trẻ là rất cần thiết. Trước khi tìm hiểu hãy

đọc qua câu truyện dưới đây để hiểu thêm về một khía cạnh của KNS.
Một cậu bé học sinh lớp sáu khi đi dã ngoại, do không cẩn thận em bị té
ngã. Thế là cậu bé ôm đầu chạy vào gặp cô giáo và thông báo với cô với giọng
nói hoảng hốt và khẳng định “Cô ơi! Em bị vỡ đầu rồi, chấn thương sọ não rồi
Cô ơi..” Cô giáo nhìn em nhỏ và hiểu ra mọi chuyện, với ánh mắt trìu mến cô
bảo: “Em không sao đâu và có thể hoạt động bình thường với các bạn mà”.
Thực tế cho thấy, Nếu như các em học sinh được trang bị những kỹ năng
xử lý tình huống từ ban đầu thì bản thân các em sẽ dũng cảm tự vượt qua trở
ngại cũng như cùng hỗ trợ các bạn khác.

Người thực hiện: Lê Thị Phương Lan

Trường THCS Đông Minh

2


Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo dục KNS cho học sinh THCS

Như vậy càng khẳng định vai trò của việc trang bị các kỹ năng hiện nay
rất quan trọng và rất cần thiết cho các em.
Giáo dục kỹ năng sống trong nhà trường đã được đổi mới theo hướng
phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của người học, tăng cường
khả năng làm việc theo nhóm, rèn luyện kĩ năng vận dụng kiến thức giải quyết
tình huống cụ thể, tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui hứng thú học tập, bổ
sung, hoàn chỉnh cho các nhiệm vụ giáo dục Đạo đức, Trí tuệ, Thể chất, Thẩm
mỹ. Do đó không nên xem giáo dục KNS chỉ bó hẹp trong phạm vi nhà
trường mà phải có sự gắn kết với gia đình, cộng đồng và xã hội.
Người làm công tác giáo dục phải đánh giá đúng những biểu hiện của kỹ
năng sống trong học sinh với tư cách là chủ thể, có ý thức sâu sắc về hoạt động

học tập, rèn luyện nhân cách. Việc trang bị KNS đáp ứng yêu cầu hoà nhập,
giúp cho sự phát triển toàn diện cho các em, là một trong những nhiệm vụ trọng
tâm được tiến hành đồng thời với đổi mới phương pháp dạy học được chúng tôi
xác định trong năm học.
Nhận thức rõ tầm quan trọng và sự cần thiết của việc giáo dục kĩ năng
sống, với mong muốn giáo dục, rèn luyện cho học sinh những kĩ năng cần thiết
giúp các em hoàn thiện phát triển nhân cách theo các chuẩn mực đạo đức xã
hội...; Do đó vì vậy trong quá trình chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ năm học 2016 2017, tôi đã chọn đề tài: “Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo
dục kỹ năng sông cho học sinh” Áp dụng vào chỉ đạo hoạt động giáo dục tại
trường THCS Đông Minh.

1.2 Mục đích nghiên cứu:
Nhằm mục đích nâng cao kĩ năng sống cho học sinh trường THCS Đông
Minh nói riêng và các em học sinh THCS nói chung, giúp các em có khả năng
làm chủ bản thân, khả năng ứng xử phù hợp với xã hội, ứng xử tích cực trước
các tình huống trong cuộc sống.

1.3 Đối tượng nghiên cứu:
Thực trạng kỹ năng sống của học sinh trường THCS Đông Minh nhằm
tìm các giải pháp nâng cao chất lượng kĩ năng sống cho học sinh

1.4 Phương pháp nghiên cứu:
- Phương pháp quan sát, nghiên cứu, thảo luận
- Phương pháp điều tra, khảo sát thực tế.
- Phương pháp tổng hợp
- Phương pháp phân tích, so sánh
- Phương pháp tổng kết kinh nghiệm

Người thực hiện: Lê Thị Phương Lan

Trường THCS Đông Minh

3


Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo dục KNS cho học sinh THCS

2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1 Cơ sở lí luận
Từ xưa, ông cha ta đã khái quát các vấn đề này qua một số câu nói ngắn
gọn, hàm xúc mà vẫn còn nguyên giá trị:
- Về giáo dục nền tảng nhân cách, đạo đức ông cha ta đã khái quát thành
chân lí:“Tiên học lễ, hậu học văn”.
- Về giáo dục kỹ năng sống thì:“Học ăn, học nói, học gói, học mở.” Đó
là các kĩ năng về ngôn ngữ, ứng xử, giao tiếp…không chỉ được giáo dục trong
một vài bài học, vài môn học mà là sự giáo dục và tự giáo dục cả đời người để
có nhân cách và nhận thức được những chân giá trị của kỹ năng sống.
Kỹ năng sống vừa mang tính cá nhân vừa mang tính xã hội, nó rất cần
thiết đối với thanh thiếu niên để họ hoàn thiện hành vi của bản thân trong giao
tiếp, giải quyết các vấn đề của cuộc sống và mang lại cho mỗi cá nhân cuộc
sống thoải mái, lành mạnh về thể chất, tinh thần và các mối quan hệ xã hội.
Kỹ năng sống là khả năng thực hiện hành động, là năng lực ứng xử tích
cực trước những thách thức của đời sống và chỉ có được khi được rèn luyện,
tích lũy kinh nghiệm và biết lựa chọn một cách hợp lý để giải quyết các vấn đề
trong tự nhiên, trong xã hội và trong chính cá nhân con người.
Với độ tuổi học sinh trung học cơ sở về mặt phát triển tâm, sinh lý các
em dễ rơi vào tệ nạn xã hội, vi phạm pháp luật ảnh hưởng xấu cho môi trường
học đường và xã hội. Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, nhưng
một trong những nguyên nhân chính là các em thiếu kỹ năng sống. Các em chưa
bao giờ được dạy cách đương đầu với những khó khăn của cuộc sống như cha

mẹ ly hôn, kết quả học tập kém, bị bạn phản bội … nên dễ dẫn đến việc đã bị lôi
cuốn vào lối sống thực dụng, đua đòi. Đa số Các em không chưa được dạy để
hiểu về giá trị của cuộc sống và những KNS. Chính vì vậy, giáo dục kỹ năng
sống là một điều rất quan trọng trong việc hình thành nhân cách của thế hệ trẻ.
Việc giáo dục giúp các em tự tin, chủ động, có khả năng ứng xử trước mọi tình
huống xảy ra trong cuộc sống; KNS chính và là hành trang vững bước trên
đường đời.
2.2 Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng SKKN
Xã hội phát triển, con người tiếp xúc với nền khoa học kỹ thuật hiện đại
đòi hỏi con người phải năng động, sáng tạo, tư duy nhanh, thích ứng tốt mọi
hoàn cảnh, nhu cầu cuộc sống ngày càng cao. Đây là một điều đáng phấn khởi
nhưng thực tế đáng lo ngại hiện nay là tình trạng xuống cấp về đạo đức, lối sống
thực dụng đã lan tràn, len lỏi vào trong tư tưởng học sinh, tình trạng bạo lực học
đường đã xuất hiện những hiện tượng đáng báo động. Nhiều học sinh thành tích
học tập rất tốt, nhưng kĩ năng sống rất thấp, có nhiều hành vi ứng xử sai lệch
chuẩn mực đạo đức xã hội, thể hiện khi giao tiếp, tham gia các hoạt động xã
hội, ứng phó với những thử thách …
Hiện tượng bỏ học, vi phạm pháp luật (Giao thông, ma túy, mất trật tự
công cộng…) gia tăng ở lứa tuổi học sinh.
Học sinh trường THCS Đông Minh 100% là con em nông nghiệp, các em
chưa mạnh dạn, thiếu tự tin, chưa có nhận thức đúng về ý thức tự giác trong
Người thực hiện: Lê Thị Phương Lan

Trường THCS Đông Minh

4


Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo dục KNS cho học sinh THCS

học tập, kỹ năng diển đạt, giao tiếp ứng xử vụng về.
Để xác minh điều đó, tôi khảo sát 110 học sinh về một số kỹ năng cơ bản
ở học sinh khối lớp 7 và 9 kết quả thu được như sau:
Mức độ đạt được
Kỹ năng sống
Tốt
Khá
Đạt
Chưa đạt
SL

%

SL

%

SL

%

SL

%

Kĩ năng giao tiếp
16
14,5 21
9 52
47,3

21
19,2
ứng xử.
Kỹ năng hoạt động
14
12,7 10
9,1
58
52,7 28
25,5
nhóm
15
13,6 17
15,4
48
43,6
30
27,3
Kĩ năng kiên định
Kĩ năng giải quyết xử 19
17,3 29
26,4
54
49
8
17,3
lý tình huống
10,9 17
15,4
49

44,5
32
29,1
Kĩ năng ra quyết định 12
Kết quả khảo sát đã cho thấy số học sinh có kỹ năng sống xếp loại tốt và
khá chiếm tỷ lệ thấp, số học sinh có kỹ năng sống trung bình và yếu chiếm tỷ lệ
cao. Trước thực trạng trên, chúng tôi chỉ đạo tăng cường giáo dục kỹ năng sống,
nhằm bổ sung những thiếu hụt mà học sinh hiện đang gặp phải.
2.3 Một số giải pháp chỉ đạo giáo dục kĩ năng sống cho học sinh trường
THCS Đông Minh
2.3.1. Bồi dưỡng nhận thức, nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên.
Tuyên truyền đến toàn thể cán bộ giáo viên về chủ trương và tiêu chí
nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện trong nhà trường nói riêng và của ngành
giáo dục nói chung trong giai đoạn hiện nay. Nội dung tuyên truyền chú trọng
đến mục đính tạo sự chuyển biến trong nhận thức của mọi người về tầm quan
trọng của giáo dục KNS cho học sinh THCS.
Nhận thức đúng sẽ tạo sự đồng thuận, tích cực tham gia vào các hoạt
động giáo dục KNS cho học sinh. Cụ thể hoá các yêu cầu “Dạy tốt-Học tốt”
trong nhà trường, để họ thấy được dạy tốt không chỉ là hoạt động của một cá
nhân, mà còn là hoạt động của cả tập thể vào quá trình sư phạm, tạo ra môi
trường giáo dục thân thiện, tích cực. Dạy tốt không chỉ là nói cho các em nghe,
mà còn phải chỉ cho các em làm, tạo cơ hội để các em được nói, được làm.
Thông qua các hoạt động học tập, trong hoạt động tập thể, nhiều kĩ năng sống
được hình thành và phát triển. Vì vậy nội dung tuyên truyền cần cụ thể kế hoạch
hoạt động, làm rõ ý nghĩa, nội dung trong năm học như:
Triển khai đầy đủ các văn bản, hướng dẫn có nội dung tích hợp giáo dục
kĩ năng sống, xác định giáo dục KNS là một trong 5 nội dung quan trọng của
phong trào“ Xây dựng trường học thân thiên, học sinh tích cực.”
Coi trọng bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ, tuyên truyền học tập nâng
cao nhận thức cho giáo viên về quan điểm dạy học tích hợp, đưa nội dung dạy

học tích hợp vào sinh hoạt chuyên môn định kỳ. Thường xuyên tổ chức hoạt
động chuyên đề, các tiết dạy tích hợp giáo dục kỹ năng sống và phương pháp
rèn kỹ năng sông cho học sinh, biết cách thiết kế 01 bài dạy về kỹ năng sống
Người thực hiện: Lê Thị Phương Lan

Trường THCS Đông Minh

5


Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo dục KNS cho học sinh THCS

thông qua hoạt động ngoài giờ lên lớp, tổ chức các hoạt động ngoại khóa, với ý
thức nghiêm túc và tinh thần trách nhiệm cao.
Giáo dục kỹ năng sống chỉ thật sự có hiệu quả khi người thầy có tâm
huyết, tình thương, sự cảm thông chia sẻ với học sinh. Học sinh học kiến thức
ở thầy trước hết là ở tấm gương sống của người thầy. Để học sinh không thất
vọng vì thầy thì trước hết “mỗi thầy cô giáo là một tấm gương đạo đức, tự học
và sáng tạo”. Nhận thức rõ điều đó, cán bộ giáo viên trường THCS Đông Minh
không chỉ chú ý nâng cao chất lượng chuyên môn nghiệp vụ mà đã thường
xuyên rèn luyện đạo đức nghề nghiệp, nâng cao chất lượng đội ngũ người thầy
đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục.
2.3.2.Tổ chức tốt hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp.
Việc giáo dục đạo đức, kỹ năng sống cho học sinh được nhà trường quan
tâm, với các hoạt động cụ thể như: Xây dựng các hoạt động ngoại khóa thông
qua các cuộc thi văn nghệ gắn với giáo dục giá trị truyền thống văn hóa của dân
tộc, của quê hương. Hàng năm, chúng tôi tổ chức các hội thi, các buổi tìm hiểu
về Luật Giao thông đường bộ, sự phát triển giới tính vị thành niên và các hoạt
động dã ngoại, tham quan, Hội thi văn nghệ, tổ chức trò chơi, hoạt động thể dục
thể thao... vào các ngày lễ 20/11, 22/12, 8/3, 26/3...Thông qua các hoạt động đó,

rèn luyện KNS cho học sinh. tạo cơ hội cho học sinh được giao lưu, học hỏi,
được rèn luyện các kĩ năng sống. Sau đây là một số hoạt động cụ thể.
a. Giáo dục kỹ năng sống qua các hoạt động trò chơi, văn nghệ, TDTT
Chúng ta không chỉ dạy kỹ năng sống cho trẻ bằng cách thuyết trình
giảng giải trên lớp, mà còn dạy các em thông qua các hoạt động ngoài giờ lên
lớp, các trò chơi dân gian, giao lưu văn nghệ, TDTT, chúng tôi chỉ đạo nhiều
hoạt động đã phát huy hiệu quả, điển hình như:
Ví dụ 1: Dạy kỹ năng từ chối qua việc xử lý tình huống
+ Tình huống 1: Một người bạn thân rủ bạn bỏ học để đi chơi điện tử,
bạn không muốn đi, nhưng không muốn bạn ấy mất lòng. Bạn sẽ từ chối như
thế nào?
+ Tình huống 2: Bạn được cô giáo giao nhiệm vụ làm lớp phó phụ trách
học tập, bạn cảm thấy bạn không đủ năng lực để nhận nhiệm vụ này, trong khi
có nhiều bạn khác học giỏi, có thể đảm đương nhiệm vụ tốt hơn. Bạn từ chối cô
giáo như thế nào để cô không nghĩ bạn trốn tránh nhiệm vụ hay kiêu căng.
*Giáo viên tổ chức các hoạt động xử lý tình huống như sau.
Hoạt động 1: Chuẩn bị
+ Giáo viên Chia lớp thành 4 nhóm.
+ Giáo viên giao nhiệm vụ Nhóm 1 + 2 sắm vai xử lý tình huống 1; nhóm 3,
nhóm 4 sắm vai xử lý tình huống 2.
Hoạt động2: Các nhóm thảo luận đưa ra phương án xử lý tình huống của nhóm
mình, phân vai thể hiện trước lớp.
Hoạt động 3: Giáo viên và cả lớp thảo luận nhận xét từng cách từ chối, lựa
chọn cách từ chối hợp lý, khéo léo nhất.

Người thực hiện: Lê Thị Phương Lan

Trường THCS Đông Minh

6

Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo dục KNS cho học sinh THCS

Thông qua các hoạt động đó, rèn luyện cho các em kỹ năng nhận diện
vấn đề; biết xác định tình huống, tự khẳng định; biết cách từ chối khi bị người
xấu lôi kéo, dụ dỗ; xử lý linh hoạt, sáng tạo các tình huống....

Rèn luyện kỹ năng hoạt động nhóm

Ví dụ 2: Tháng 11 Chủ đề : Biết ơn thầy giáo, cô giáo
* Tuần 2 tháng 11 sinh hoạt với chủ đề: Chúng em múa hát về thầy, cô giáo
- Mục đích giáo dục:
+ Học sinh biết kính trọng, biết ơn, yêu quý các thầy giáo, cô giáo;
+ Tạo không khí hồ hởi học tập, rèn luyện trong lớp học;
+ Giáo dục KNS : Hình thành và rèn luyện cho học sinh kĩ năng tự tin, kĩ
năng giao tiếp ứng sử, chung sống hoà thuận….
* Tuần 3 tháng 11 tổ chức Đồng diễn thể dục, Hội thi “Tìm ngôi sao sáng”
-Mục tiêu hoạt động
+ Góp phần củng cố kiến thức, kĩ năng các môn học;
+ Phát triển tính chủ động, tích cực học tập của học sinh;
+ Rèn kĩ năng giao tiếp, sự quyết đoán trong công việc và ứng sử linh hoạt.

Chúng em múa hát về thầy, cô giáo

Ví dụ 3: Chủ điểm tháng 3:- Chúng em hát mừng mẹ, mừng cô.
Người thực hiện: Lê Thị Phương Lan

Trường THCS Đông Minh

7


Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo dục KNS cho học sinh THCS

- Tiến bước lên đoàn
* Thực hiện sự chỉ đạo của nhà trường, hoạt động kỉ niệm ngày Quốc
tế Phụ nữ, tất cả các lớp đều tổ chức tìm hiểu ý nghĩa, sự ra đời ngày 8/3;
sinh hoạt văn nghệ, xử lý tình huống đơn giản liên quan đến chủ đề 8/3...
Tham dự hoạt động cùng lớp 7B do cô giáo Lê Thị Khuyến chủ nhiệm, tôi
nhận thấy hoạt động giáo dục KNS của lớp thực sự có ý nghĩa, mang lại hiệu
quả giáo dục sâu sắc, có tác dụng tích cực thể hiện qua nội dung cụ thể sau:
*Sinh hoạt chủ đề 8/3: Chúng em hát mừng mẹ, mừng cô.
1.Mục tiêu hoạt động
- Giúp học sinh nhận thức sâu sắc ý nghĩa của ngày 8/3.
- Hát mừng mẹ, mừng cô là sự thể hiện lòng kính trọng với bà, với mẹ, với cô
giáo của các em, là sự tôn trọng bình đẳng nam nữ trong đời sống xã hội.
2.Các KNS được giáo dục thông qua hoạt động
-Kĩ năng múa hát, trình bày suy nghĩ về truyền thống
-Kỹ năng giao tiếp, ứng xử, ra quyết định
-Kỹ năng tự nhận thức, kiểm soát tình cảm.
3.Tổ chức hoạt động:
Hoạt động 1 : Tìm hiểu ý nghĩa ngày 8/3
Học sinh lên thông tin về ý nghĩa của ngày 8/3
Hoạt động 2: Tặng hoa và tặng phẩm cho cô giáo và các bạn nữ
Hoạt động 3: Liên hoan văn nghệ
Học sinh thi đọc thơ, múa hát, nêu suy nghĩ của mình về ngày 08/3.
Hoạt động 4: Ứng xử tình huống sau
Trong một lần đi chơi với các bạn, Lan bất ngờ gặp mẹ mình đang thu gom
phế liệu. Lan phớt lờ không nhìn mẹ. Hãy cho biết nhận xét của em về

Lan. Nếu là em, em sẽ làm gì trong tình huống này?
-Học sinh thảo luận đưa ra phương án xử lý tình huống của mình.
Hoạt động 5 : Tổng kết
-Giáo viên chủ nhiệm, cán bộ lớp nhận xét về kết quả của tiết hoạt động.
* Thi viết về “Người tốt quanh ta”.
- Mục tiêu giáo dục kĩ năng sống thông qua cuộc thi:
+ Kĩ năng trình bày suy nghĩ.
+ Kĩ năng đặt mục tiêu vươn lên trong cuộc sống và học tập cho chính bản
thân thông qua tấm gương được nêu trong bài viết.
- Nội dung: Viết về tấm gương người tốt việc tốt trong trường (Gương vượt khó
trong học tập, giúp bạn vượt khó, chấp hành tốt nội quy trường lớp …)
- Thể lệ:
+ Trình bày trên trang A4 ( có thể viết tay hoặc đánh máy )
+ Phải có hình vẽ hoặc hình chụp việc làm tốt để minh hoa
- Các bước tiến hành:
+Mỗi học sinh viết bài.
+Lớp thảo luận lựa chọn 5 bài tốt nhất dự thi cấp trường
+ Hội đồng chấm xếp giải theo thứ tự nhất, nhì, ba và khuyến khích
- Các bài viết đạt giải được phát trong chương trình“ Phát thanh măng non”.
Người thực hiện: Lê Thị Phương Lan

Trường THCS Đông Minh

8


Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo dục KNS cho học sinh THCS

- Kết quả bước đầu đạt được: Các em học sinh các lớp tham gia viết bài với số
lượng và chất lượng bài viết khá tốt. Các em đã thấy được những tấm gương

tốt của các bạn quanh mình.
Qua hội thi các em học tập được nhiều điều tốt đẹp biết coi trọng những
điều hay lẽ phải, biết phê phán từ chối những hành vi xấu và rèn luyện kỹ năng
khái quát, tổng hợp, xử lý tình huống, kỹ năng trình bày suy nghĩ.. .

Học sinh THCS Đông Minh với chủ đề: Tiến bước lên đoàn.

b. Giáo dục KNS thông qua chương trình phát thanh măng non.
Tổ chức chương trình phát thanh măng non. Mỗi lớp thành lập một tổ
biên tập do giáo viên chủ nhiệm lớp làm tổ trưởng. Hàng tuần giáo viên Tổng
phụ trách Đội định hướng để các tổ biên tập viết bài sát với chủ điểm từng
tháng. Ngoài ra chúng tôi còn phân công giáo viên có năng lực viết bài tốt để
biên tập tin phục vụ cho chương trình.
Mỗi một chương trình phát thanh lên sóng là một lần đem đến cho học
sinh những bài học hấp dẫn sinh động nên đã thu hút được sự theo dõi của đông
đảo học sinh. Chương trình đã tạo cho các em học sinh một sân chơi bổ ích. Qua
đó, khích lệ học tập, rèn luyện kỹ năng sống, giúp các em nêu cao tinh thần
trách nhiệm, biết yêu thương, chia sẻ với cộng đồng.
Chương trình phát thanh măng non hoạt động mỗi tuần từ 1-2 buổi, vào
thứ hai và thứ năm. Thời lượng phát sóng từ 10-15 phút. Tin, bài phát sóng hằng
ngày viết về những tấm gương hiếu học; các bài tuyên truyền về phòng chống
dịch bệnh; về an toàn giao thông; những bài viết tuyên tuyền các ngày lễ lớn
trong năm học như: ngày phụ nữ Việt Nam 20/10; ngày Nhà giáo Việt Nam
20/11; ngày thành lập Quân đội Nhân dân Việt Nam 22/12; ngày thành lập Đoàn
TNCS Hồ Chí Minh 26/3; ngày giải phóng miền Nam 30/4 và Quốc tế lao động
1/5…nhờ có chương trình này, các em học sinh, thầy cô giáo nắm bắt kịp thời
các thông tin về phòng, chống các dịch bệnh luôn hiệu quả; chấp hành tốt Luật
an toàn giao thông; gương học trò nghèo vượt khó trong học tập, gương thầy, cô
giáo dạy giỏi trong trường ngày càng nhiều hơn...

Người thực hiện: Lê Thị Phương Lan

Trường THCS Đông Minh

9


Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo dục KNS cho học sinh THCS

Chương trình phát thanh măng non lên sóng

Tóm lại: Chỉ đạo tổ chức tốt các hoạt động NGLL, giúp các em phát triển
tốt những kĩ năng như: Kỹ năng giao tiếp, kỹ năng lắng nghe, kỹ năng làm việc
nhóm, kỹ năng từ chối, kỹ năng quyết đoán, kỹ năng vận động..,tác động tích
cực đến nhận thức, tình cảm và hành vi của học sinh, những phẩm chất tích cực
như tinh thần đồng đội, khả năng hợp tác, tính kỉ luật, tinh thần trách nhiệm, đó
là nền tảng quan trọng cho việc hình thành các giá trị cốt lõi của con người Việt
Nam.

2.
Các em chăm chú lắng nghe bản tin măng non đầu buổi học

c. Giáo dục KNS thông qua sinh hoạt câu lạc bộ Học sinh
Tổ chức các câu lạc bộ học sinh là một biện pháp quan trọng để thực hiện
nội dung giáo dục rèn luyện KNS cho học sinh ở các trường phổ thông hiện nay.
Hoạt động CLB được xem là hình thức phù hợp nhất để tạo sân chơi bổ ích cho
HS bởi HS luôn có nhu cầu muốn khẳng định, muốn được thể hiện, luôn mong
muốn khám phá các năng lực của bản thân và muốn phát huy những năng lực,
sở trường của mình về một số lĩnh vực nào đó. CLB trong trường học là nơi tổ
chức các hoạt động phong phú, phù hợp với đặc điểm tâm lý lứa tuổi,

Người thực hiện: Lê Thị Phương Lan

Trường THCS Đông Minh 10


Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo dục KNS cho học sinh THCS

đáp ứng các nhu cầu, lợi ích của HS, tạo môi trường cho những sáng kiến, tài
năng của các em được bộc lộ, phát triển. Tuy mỗi CLB có mục đích cụ thể khác
nhau nhưng đều có mục đích chung là giúp HS nâng cao nhận thức, rèn luyện
kỹ năng và giáo dục đạo đức, lối sống cho các em.
Vì vậy, việc tăng cường tổ chức cho học sinh tham gia các hoạt động
CLB là một định hướng rất quan trọng để góp phần nâng cao hiệu quả giáo dục
toàn diện của nhà trường nói chung, GD rèn luyện KNS nói riêng.
Trong năm học vừa qua trường tổ chức CLB tuổi vị thành niên – đáp ứng
nhu cầu khám phá bản thân phù hợp với đặc điểm tâm lý lứa tuổi HS. CLB học
sinh thanh lịch – góp phần nâng cao sự hiểu biết cho HS về sự lịch thiệp, về cái
đẹp, nét thanh lịch của người có học, những cách ứng xử có văn hóa…Hình
thức tổ chức CLB rất đa dang, tôi giới thiệu một vài hình thức mà nhà trường
thực hiện đạt hiệu quả tốt nhất.
1/ Câu lạc bộ “Kỹ năng sống”
Mục tiêu: Phát triển toàn diện về:“Nhân cách–Trí tuệ- Thể chất”. Câu lạc
bộ “Kỹ năng sống” - muốn trang bị những kỹ năng cần thiết nhất cho các em
học sinh yêu thích sinh hoạt và đặc biệt là phát huy khả năng của bản thân, tự
tin trước đám đông và chủ động xử lý trong mọi tình huống cần thiết. Sinh hoạt
câu lạc bộ với phương châm: “Vui là chính, học là mười”, tiết sinh hoạt thật sự
bổ ích dành cho các em thông qua các trò chơi mang tính giáo dục, các buổi
sinh hoạt ngoài trời, thảo luận nhóm và tranh tài trên sân khấu. Thông qua các
trò chơi, các em sẽ hình thành các nhân cách sống, cách cư xử trong quan hệ
bạn bè, cách ứng xử với mọi người xung quanh.

Thành phần tham gia gồm các thầy cô giáo thuộc chi đoàn giáo viên nhà
trường và 45 thành viên là các em học sinh khối 7, 8, 9. Đây là những em đã có
thành tích tốt trong học tập, tham gia câu lạc bộ các em sẽ được cung cấp những
kiến thức cần thiết cho học tập và cuộc sống như: thực hành các kỹ năng sống
cần thiết cho lứa tuổi học sinh trung học cơ sở, được định hướng nghề nghiệp
và giải đáp các thắc mắc về tâm sinh lý …
Hình thức sinh hoạt của chương trình này là thông qua các hoạt động xã
hội, sinh hoạt chuyên đề, TDTT…trang bị các kỹ năng cơ bản như: kỹ hoạt
động nhóm, kỹ năng lập kế hoạch, kỹ năng văn nghệ, TDTT, giúp các em có
khả năng tự giải quyết những vấn đề trong học tập cũng như trong cuộc sống
hằng ngày. Đồng thời, câu lạc bộ còn là môi trường an toàn, lành mạnh, giúp
các em học sinh có cơ hội được chia sẽ những vui buồn cũng như kinh nghiệm
trong học tập và cuộc sống.

Người thực hiện: Lê Thị Phương Lan

Trường THCS Đông Minh 11


Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo dục KNS cho học sinh THCS

Câu lạc bộ “Kỹ năng sống”thảo luận nhóm

2/. Câu lạc bộ: Toán học.
Tổ Toán – Lý trường THCS Đông Minh sinh hoạt động câu lạc bộ Toán
học tháng 10. Với chủ đề “ĐỐ VUI TOÁN HỌC”
-Thành phần: Giáo viên tổ Toán – Lý cùng với 30 học sinh lớp 9
-Hình thức sinh hoạt: Các bài toán và đáp án đều trình chiếu trên
PowerPoint.
Với chủ đề này chia các HS thành 4 nhóm. Mỗi nhóm gồm có 5 học sinh.

Mỗi bài toán HS được suy nghĩ 5 phút.
Qua buổi sinh hoạt câu lạc bộ toán học với chủ đề “ ĐỐ VUI TOÁN HỌC”.
Tôi thấy tất cả HS của các nhóm rất hăng hái tranh tài qua các bài toán vui, toán
mẹo.
Qua các buổi sinh hoạt câu lạc bộ đã giúp cho HS có được tư duy vững
vàng và tự tin hơn trong việc học và thảo luận nhóm.

Các bài
án đều
trên

toán và đáp
trình chiếu

PowerPoint.
Người thực hiện: Lê Thị Phương Lan

Trường THCS Đông Minh 12


Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo dục KNS cho học sinh THCS

2.3.3. Tích hợp giáo dục kĩ năng sống qua các môn học.
Trong khi nội dung giáo dục kĩ năng sống chưa được đưa vào thành một
chương trình riêng mà giáo dục chủ yếu thông qua lồng ghép, tích hợp trong các
hoạt động NGLL và một số môn học như Vật lý, Sinh học, ngữ văn, Lịch sử,
Giáo dục công dân....Chúng tôi đã chỉ đạo triển khai thực hiện như
sau:
Tích hợp giáo dục KNS vào các tiết học là lồng ghép nội dung giáo dục
KNS vào các bài dạy cụ thể. Không thể thực hiện lồng ghép vào tất cả các tiết

học, mà chỉ có thể áp dụng ở một số tiết học, tùy theo từng môn học, bài học mà
có sự lồng ghép tích hợp ở các mức độ khác nhau. Đây là nội dung khó và phụ
thuộc rất nhiều vào tài biến hóa của giáo viên và của nội dung bài học. Khi tích
hợp giáo viên phải sử dụng ngôn từ kết nối sao cho lô gic, hài hòa....từ đó giáo
dục kĩ năng sống, giá trị sống một cách tự nhiên mà không bị gò ép tách rời.
Để giáo dục KNS cho học sinh một cách hiệu quả chúng tôi yêu cầu giáo
viên thực hiện tốt những yêu cầu cụ thể như sau.
+ Xây dựng kế hoạch, xác định vị trí tiết học, thời gian, nội dung kỹ
năng sống, phương pháp tiến hành được thực hiện trong tiết dạy.
+Yêu cầu sinh hoạt tổ chuyên môn đi sâu thảo luận, trao đổi kinh nghiệm
vận dụng các phương pháp, kĩ thuật dạy học tích cực, phát huy tính độc lập
sáng tạo, tạo cơ hội để các em được nói, được trình bày trước tập thể, qua đó
hình thành và phát triển KNS cho các em.
Điều đáng lưu ý là nội dung chương trình là bước cản cho việc lồng
ghép giáo dục kỹ năng sống vào tiết dạy, nếu như không khéo, vô hình dung
giáo viên sẽ tự nâng cao gánh nặng cho chính bản thân hoặc cho học sinh. Giải
quyết khó khăn này chúng tôi tổ chức dạy mẫu một số tiết để giáo viên dự giờ,
trao đổi, rút kinh nghiệm và áp dụng vào thực tiễn giảng dạy của mỗi giáo viên.
Qua kiểm tra, dự giờ tôi nhận thấy nhiều môn học, tiết học đã thực hiện rất hiệu
quả như:
a. Giáo dục KNS vào tiết dạy giáo dục công dân.
Môn học GDCD, có vai trò quan trọng trong việc giúp học sinh có được
các kỹ năng hoạt động nhóm, làm chủ bản thân, biết xử trí linh hoạt các tình
huống; có kĩ năng tự bảo vệ mình; có trách nhiệm với bản thân, bè bạn, gia đình
và cộng đồng. hiểu biết pháp luật, tích cực, tự tin tham gia các hoạt động, có
quyết định đúng đắn trong cuộc sống.
Để tích hợp giáo dục KNS có hiệu quả thì việc chuẩn bị của giáo viên và
học sinh là khâu quan trọng quyết định sự thành công của tiết học. Vì vậy, tôi
chỉ đạo giáo viên và học sinh thực hiện tốt các nội dung sau :
* Đối với giáo viên:

-Nghiên cứu kỹ tài liệu hướng dẩn để xác định đúng mục tiêu bài học;
-Tìm hiểu nội dung và địa chỉ giáo dục KNS trong từng bài học để xác
định các KNS cơ bản cần được giáo dục qua bài học đó;
Người thực hiện: Lê Thị Phương Lan

Trường THCS Đông Minh 13


Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo dục KNS cho học sinh THCS

-Hướng dẫn và giao nhiệm vụ cụ thể cho học sinh về nội dung, phương
tiện của từng bài học…
-Chuẩn bị các phương tiện, thiết bị phục vụ cho việc dạy và học của từng
bài Cụ thể như: SGK, SGV, máy tính (phần mềm P.P), Tivi, bút dạ, giấy khổ
lớn, phiếu học tập, các tư liệu, tranh ảnh phục vụ cho nội dung bài học.
* Đối với học sinh:
-Học sinh tìm hiểu thông tin liên quan đến nội dung bài học, sưu tầm tư
liệu, tranh ảnh (nếu có), tìm hiểu trước nội dung bài học để tạo sự chủ động
trong việc tìm kiếm, xử lí và tiếp nhận thông tin trong mỗi bài học và luôn sẵn
sàng, tự tin khi tham gia hoạt động nhóm, giải quyết tình huống hay các trò chơi
đó là cách thức, là cơ hội để các em rèn luyện cho mình những kĩ năng cần thiết.
* Các bước tiến hành bài dạy.
Bước 1: Xác định mục tiêu bài học, nghiên cứu nội dung bài ở SGK,
tham khảo hướng dẫn giảng dạy ở SGV... để định hướng kiến thức cần đạt qua
bài học.
Ví dụ: Xác định mục tiêu cần đạt qua bài “Tự tin” (GDCD 7)
Về kiến thức:
-Học sinh hiểu được thế nào là tự tin.
-Nêu được một số biểu hiện của tính tự tin, ý nghĩa của tính tự tin.
Về kĩ năng:

-Biết thể hiện sự tự tin trong những công việc cụ thể.
Về thái độ:
-Tự tin ở bản thân mình không a dua, dao động trong hành động.
-Học tập và làm theo tấm gương tự tin của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Bước 2: Nghiên cứu tài liệu, xác định những KNS cơ bản cần được giáo
dục. Tham khảo các phương pháp và kĩ thuật dạy học tích cực có thể sử dụng
tùy theo đối tượng và điều kiện dạy học cho phù hợp.
Ví dụ: Qua bài học “Tự tin” giáo viên đã xác định được các KNS cần
được giáo dục và các phương pháp và kĩ thuật dạy học tích cực có thể sử dụng
đó là:
* Các kĩ năng sống cơ bản cần được giáo dục:
-Kĩ năng xác định, phân tích, so sánh biểu hiện của tự tin, thiếu tự tin.
-Kĩ năng xác định giá trị của sự tự tin, thể hiện sự tự tin.
-Kĩ năng tự nhận thức của bản thân về lòng tự tin, tự trọng.
* Các phương pháp và kĩ thuật dạy học tích cực có thể sử dụng:
-Thảo luận nhóm.
-Nghiên cứu trường hợp điển hình và xử lí tình huống.
Bước 3: Tiến hành soạn bài theo bố cục gồm 4 phần:
-Khám phá: Kích thích học sinh tự tìm hiểu xem các em đã biết những gì về
bài học sắp tới;
Ở bài học này giáo viên cho học sinh tiếp xúc với một câu trong nhật ký
Đặng Thùy Trâm giúp các em thể hiện được kỹ năng phân tích và trình bày.
Người thực hiện: Lê Thị Phương Lan

Trường THCS Đông Minh 14


Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo dục KNS cho học sinh THCS

- Kết nối: Giới thiệu thông tin, kiến thức và kĩ năng mới thông qua việc

tạo cầu nối liên kết giữa cái đã biết và cái chưa biết;
Học sinh xem một đoạn phim “Bài học về sự tự tin” qua đó rèn luyện cho
học sinh kỹ năng phân tích, quan sát và tư duy phê phán
-Luyện tập: tạo cơ hội cho học sinh vận dụng kiến thức và kĩ năng vào
tình huống có ý nghĩa; điều chỉnh những hiểu biết, kĩ năng còn sai lệch;
-Vận dụng: Mở rộng và vận dụng kiến thức, kĩ năng có được vào các tình
huống, bối cảnh mới;
Sau đó, tiến hành thiết kế bài giảng bằng giáo án điện tử (Ứng dụng
CNTT và các phầm mềm dạy học thích hợp)
Bước 4: Chuẩn bị đồ dùng dạy học đã được xác định trong phần chuẩn
bị của giáo viên và học sinh.
Xác định những KNS cần được giáo dục, giáo viên tiến hành bài dạy theo
phương pháp dạy học tích cực, từ đó giúp học sinh phát huy tính tự giác, sáng
tạo, đồng thời giúp các em hình rèn luyện các KNS cần thiết, phù hợp.

Biểu hiện của sự tự tin trong giờ học

2.3.2.Tích hợp giáo dục kỹ năng sống vào tiết sinh hoạt lớp
Để giáo dục KNS cho học sinh trong tiết sinh hoạt lớp có hiệu quả, tôi
yêu cầu giáo viên chủ nhiệm lớp, ngoài việc tổ chức đánh kết quả học tập, thực
hiện tốt nội quy của lớp giáo viên phải dành thời gian lắng nghe ý kiến, tâm tư
nguyện vọng của học sinh, từ đó chia sẻ động viên khuyến khích, tạo cơ hội để
để học sinh phấn đấu khi các em có những ý nghĩ sai lệch. Thực hiện sự chỉ đạo
như trên một số giáo viên chủ nhiệm đã hướng học sinh đi vào thực hiện nề nếp
học tập, sinh hoạt một cách có hiệu quả.,
*Ví dụ1: Tạo cơ hôi để học sinh được tham gia nhiều hoạt động.
Em Lê Tuấn Anh học sinh lớp 8A là một học sinh cá biệt học yếu, hoàn
cảnh gia đình khó khăn, em có mặc cảm về hoàn cảnh của mình, xa lánh bạn bè,
hay buồn rầu, ít giao tiếp với bạn bè... giáo viên chủ nhiệm đã gặp gỡ hỏi han,
giúp đỡ, tạo điều kiện để em hòa đồng với tập thể, xóa bỏ mặc cảm, hòa đồng

với bạn, chăm chỉ học tập, kết quả cuối kì I em đạt học sinh khá

Người thực hiện: Lê Thị Phương Lan

Trường THCS Đông Minh 15


Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo dục KNS cho học sinh THCS

Tổ chức linh hoạt các nội dung trong tiết sinh hoạt lớp vừa giúp các em
thư giãn, vừa tăng cường tính hợp tác làm việc theo nhóm, phát huy tinh thần
đồng đội, tăng cường kĩ năng giao tiếp... vì vậy một số giáo viên chủ nhiệm tích
cực tổ chức trò chơi, đố vui, Hái hoa dân chủ, tìm hiểu luật giao thông...
*Ví dụ2: Giáo dục trật tự an toàn giao thông đường bộ của lớp 8b
+Giáo viên cho học sinh xem một số trích đoạn video về tình trạng
người tham gia giao thông không chấp hành đúng luật, một số vụ tai nạn giao
thông... học sinh bày tỏ ý kiến, hiểu biết của mình theo nội dung sau:
-Tình hình tai nạn giao thông đường bộ hiện nay.
-Các yếu tố ảnh hưởng đến tai nạn giao thông
-Nguyên nhân tai nạn giao thông(Do học sinh tham gia giao thông)
-Tình hình tai nạn giao thông của học sinh.
-Cách đi xe đạp an toàn
Sau khi giáo viên cùng học sinh phân tích 5 nội dung cơ bản
trên.
Giáo viên tổng kết bài học
-Số người gặp tai nạn giao thông cao, nguyên nhân chủ yếu là do người
điều khiển phương tiện không chấp hành đúng luật an toàn giao thông.
-Đi xe đạp không an toàn gây nên nhiều nguy hiểm cho chính mình và
cho cả những người tham gia giao thông khác.
-Tích cực học tập nắm vững luật giao thông.

-Thường xuyên luyện tập để có kỹ năng điều khiển xe tốt.
Cho học sinh quan sát một số hình ảnh người tham gia giao thông chấp
hành tốt luật ATGT để học tập.

Hình ảnh về tình trạng học sinh vi phạm luật giao thông

*Ví dụ 3:Tổ chức trò chơi”Xếp hình” lớp 6B do cô Lê Thị Hải Yến chủ
nhiệm
Chuẩn bị: Giáo viên cắt và chọn ra một số các hình khác nhau, số hình
tương đương với 1/2 số học sinh. Cắt những hình này ra làm đôi.
Người thực hiện: Lê Thị Phương Lan

Trường THCS Đông Minh 16


Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo dục KNS cho học sinh THCS

Cách chơi : Phát số hình đã cắt làm đôi cho từng học sinh một cách ngẫu
nhiên mỗi em 1/2 hình. Học sinh đi lại quanh phòng và ghép lại với người có
nửa hình còn lại phù hợp. Khi một học sinh đã tìm ra được người có nửa hình
còn lại của mình thì học sinh phải phỏng vấn nhanh người đó. Tìm hiểu về
người bạn của mình theo những yêu cầu mà giáo viên đã yêu cầu trước. (những
việc làm tốt và chưa tốt trong tuần qua). Sau khoảng 10 phút, mỗi học sinh sẽ
trình bày ngắn gọn về những hoạt động của người có một nửa hình ghép phù
hợp với mình cho cả nhóm học sinh hoặc cả lớp.
Trò chơi giúp các em rèn luyện sự nhanh nhẹn tự tin, kĩ năng diễn đạt
bằng ngôn ngữ nói...
Tóm lại: Giáo dục KNS được lồng ghép, tích hợp trong các môn học.
giúp các em hiểu biết, hành vi, thói quen ứng xử xã hội sao cho có văn hoá; hiểu
biết và chấp hành luật pháp; hiểu biết về thể chất, tinh thần của bản thân mình....

Từ đó có được niềm tin vào bản thân, vào xã hội và cuộc sống
b. Tích hợp giáo dục kỹ năng sống qua môn sinh học.
Môn Sinh học với đặc thù là môn khoa học thực nghiệm, nội dung giáo
dục KNS cho học sinh là rất phong phú. Vì vậy yêu cầu giáo viên cần cụ thể
hóa phạm vi, mức độ KNS cần giáo dục và thời điểm tích hợp cho hợp lý.
Ví dụ: Dạy bài 19: Sơ cứu cầm máu lớp 8 giáo viên thực hiện như sau:
1.Mục tiêu:
+ Học sinh phân biệt được chảy máu mao mạch, tĩnh mạch …
+ Học sinh biết cách băng bó các vết thương lòng bàn tay, cổ tay...
2. Các kỹ năng sống cần giáo dục:
- Rèn luyện kỹ năng hợp tác, ứng xử giao tiếp, một số các kỹ năng băng
bó.
- Kĩ năng quan sát và phân biệt các dạng chảy máu, các thao tác sơ cứu, cấp
cứu khi chảy máu…
3. Phương pháp tích hợp KNS:
- Các nhóm quan sát tranh và đọc thông tin rồi đưa ra phương án trả lời
nhận dạng chảy máu và cách sơ cứu khi bị chảy máu.
- Các nhóm thảo luận nhận xét lẫn nhau.
- Giáo viên hướng dẫn hoc sinh thống nhất cách làm.
- Các nhóm thực hành băng bó các vết thương.
4. Nhận xét đánh giá.
- Giáo viên cho học sinh nhận xét các thao tác băng bó vết thương
- Giáo viên nhận xét chung
2.3.4 Tăng cường phối hợp giáo dục gia đình với nhà trường và xã hội
Gia đình và nhà trường chính là “Hai cái nôi đời” lớn nhất nuôi dưỡng,
giáo dục chúng ta trưởng thành. Do vậy, từ giáo dục gia đình và nhà trường, các
chuẩn mực về đạo đức, các kỹ năng sống được hình thành và phát triển.
Gia đình là tế bào của xã hội, là môi trường quan trọng giáo dục nếp sống
và hình thành nhân cách. Gia đình chăm sóc về vật chất nhưng cũng phải luôn
quan tâm đến mặt tinh thần của con em như: việc học tập và rèn luyện,

Người thực hiện: Lê Thị Phương Lan

Trường THCS Đông Minh 17


Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo dục KNS cho học sinh THCS

các mối quan hệ bạn bè, các hình thức vui chơi, sự phát tiển tâm sinh lý...
hướng dẫn và tìm cách đáp ứng nhu cầu hợp lý cho con em mình.
Thời gian gần đây sự phối hợp giữa gia đình với nhà trường và xã hội
trong việc giáo dục đạo đức và KNS cho học sinh không còn chặt chẽ. Nhiều
gia đình, trong đó, cha mẹ không quan tâm đến việc giáo dục nhân cách cho con
cái, mà phần lớn đều có tâm lý chung là chuyển giao nghĩa vụ này cho nhà
trường và các thầy cô giáo. Điều này vô tình đã tạo ra sự xa cách, lãnh cảm,
không có sự thân mật giữa các bậc cha mẹ với con cái, đó cũng chính là nguyên
nhân dẫn đến tình trạng học sinh mắc phải bệnh trầm cảm, nhiều em cảm thấy
mình bị lạc lõng và bị bỏ rơi nên lao vào con đường nghiện game online, các trò
chơi điện tử, các tệ nạn xã hội... Điều này ảnh hưởng không nhỏ tới việc giáo
dục đạo đức và rèn luyện KNS cho học sinh.
Trước thực tế ấy, tăng cường phối hợp giáo dục gia đình với nhà trường
và xã hội là việc làm hết sức cần thiết, trong đó nhà trường giữ vị trí trung tâm,
có vai trò định hướng, uốn nắn, đặc biệt coi trọng việc tổ chức các hoạt động
giáo dục đạo đức và các KNS, tạo nên một môi trường thân thiện tích cực.
Gia đình có vai trò quan trọng trong việc giáo dục đạo đức, kĩ năng sống
cho học sinh, bởi vì hàng ngày các em sống với gia đình 20 giờ, tiếp súc với
thầy cô giáo chỉ từ 3 đến 4 giờ cho nên cha mẹ phải là người trực tiếp uốn nắn,
răn dạy con em từ lời ăn tiếng nói, cách ứng xử trong đời sống thường ngày...Vì
vậy, chúng tôi yêu cầu giáo viên chủ nhiệm lớp phải chủ động phối hợp chặt chẽ
với gia đình để quản lý tốt quá trình học tập ở lớp, ở nhà, rèn luyện của học sinh
dưới nhiều hình thức như:

+ Họp phụ huynh để thông qua đó, giáo viên chủ nhiệm trực tiếp nhận
xét, đánh giá quá trình học tập rèn luyện của từng em cho phụ huynh nắm bắt.
+ Định kì một năm 3 lần thông qua sổ liên lạc thông báo kết quả học tập
rèn luyện về gia đình, đồng thời nắm bắt thông tin ngược lại về học sinh từ phía
gia đình.
+ Gặp gỡ trực tiếp: Trường hợp học sinh vi phạm nề nếp nghiêm trọng
hoặc có những biểu hiện bất thường trong học tập, trong hoạt động chúng tôi
yêu cầu giáo viên chủ nhiệm lớp phải gặp trực tiếp gia đình trao đổi với phụ
huynh để cùng nhau phối hợp quản lý và giáo dục.
+ Thông qua điện thoại, trao đổi thường xuyên diễn biến tâm lý,việc học
tập, rèn luyện của các em để có biện pháp giáo dục thích hợp.
Chính sự phối hợp chặt chẽ này nhà trường cùng với gia đình đã quản lý
tốt hành vi của các em ở trường củng như ở nhà, hướng các em đến những hoạt
động lành mạnh, vui chơi hợp lý tránh xa các tệ nạn xã hội.
Nhà trường đã cùng với Đoàn thanh niên, Mặt trận tổ Quốc, phụ nữ địa
phương, tổ chức hoạt động truyền thông về HIV và các tệ nạn xã hội, ngày thế
giới phòng chống HIV (01 tháng 12 năm ). Phối hợp với công an địa phương
triệt phá các tụ điểm mua bán pháo dịp tết, các cơ sở kinh doanh pi a, điện
tử...Qua đó giúp các em hiểu sâu sắc tác hại của các tệ nạn xã hội và sự tuân thủ
chấp hành pháp luật.
Người thực hiện: Lê Thị Phương Lan

Trường THCS Đông Minh 18


Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo dục KNS cho học sinh THCS

Tóm lại: việc phối hợp giáo dục gia đình với nhà trường và xã hội để giáo
dục KNS cho học sinh đã trở thành nguyên tắc cơ bản của nền giáo dục Việt
Nam, đảm bảo sự thống nhất trong nhận thức cũng như hoạt động giáo dục, tạo

sức mạnh thúc đẩy sự phát triển nhân cách, đạo đức lối sống của học sinh.
Tấm gương của cha mẹ, người thân trong gia đình cũng như các thầy cô
giáo luôn có tác dụng giáo dục vô cùng to lớn. Gia đình chính là môi trường
không cần nhiều lời nói nhưng tác động mạnh mẽ đến mỗi thành viên. Do đó
mỗi gia đình là một trường học thu nhỏ để giáo dục con cháu về nhân cách, lối
sống ứng xử nề nếp, tôn trọng và có đức độ. Mối quan hệ giữa giáo dục gia đình
– nhà trường và xã hội là mối quan hệ mật thiết, gắn bó hữu cơ, tác động tương
hỗ thúc đẩy lẫn nhau giúp cho sự phát triển toàn diện của mỗi học sinh.
2.4. Hiệu quả
Hiệu quả giáo dục kĩ năng sống không đo đếm được bằng những con số
chính xác, nhưng được biểu hiện cụ thể thông qua nề nếp sinh hoạt, học tập; qua
giao tiếp ứng xử hàng ngày mà tôi cùng giáo viên và phụ huynh được chứng
kiến: Trong giờ chơi, trong học tập và hoạt động tập thể các em hoà đồng với
nhau, trong giao tiếp các em thể hiện nét văn minh, lịch sự, thân thiện, số học
sinh thiếu tự tin, nhút nhát, ngại nói trước tập thể giảm đi nhiều.
Kỹ năng tham gia hoạt động tập thể, các em biết phối hợp với mọi người
cùng thực hiện hoạt động chung, nâng cao ý thức tự chủ, tự tin và chủ động
giao tiếp với mọi người.
Các em có ý thức tốt hợn trong việc giữ vệ sinh môi trường, làm sạch đẹp
trường, lớp, trồng và chăm sóc cây xanh một cách tích cực, tự giác.
Xin nêu một vài số liệu trong năm học 2016-2017 làm minh chứng:
1.Kết quả khảo sát cuối năm về một số kĩ năng sống đối với học sinh:
Kỹ năng sống
(Khảo sát 110 em)
Kĩ năng giao tiếp ứng xử
Kỹ năng sinh hoạt nhóm
Kĩ năng xử lý tình huống
. Kĩ năng ra quyết định

Mức độ đạt được

Tốt
SL
32
28
30
38

% SL
29
26
25
16
27
22
34,6 36

Khá

Đạt

%
23,6
14,5
20
32,7

SL
52
66
58

36

Chưa đạt
% SL
%
47,3
0
0
60,5
0
0
53
0
0
32,7
0
0

So sánh kết đạt được cuối năm với đầu năm cho thấy quá trình chỉ đạo
thực hiện giáo dục kĩ năng sống cho học sinh đã mang lại hiệu quả rõ rệt.
2. Chất lượng giáo dục.(Cuối học kỳ I)
Số
HS
234

Hạnh kiểm (100% HS từ khá trở lên).
Tốt
Khá
T. B
Yếu

138
96
0
0

Học lực (95,3% HS từ TB trở lên).
Giỏi
Khá
TB
Yếu
24
89
111
11

Đạt được kết quả như trên là cả một quá trình chỉ đạo chặt chẽ, kiểm tra
theo dõi chấn chỉnh kịp thời của Ban giám hiệu, sự đồng thuận và hưởng ứng
nhiệt tình của đội ngũ giáo viên, sự kết hợp chặt chẽ giữa nhà trường – gia đình
và các tổ chức đoàn thể trong năm học 2016 – 2017.
Người thực hiện: Lê Thị Phương Lan

Trường THCS Đông Minh 19


Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo dục KNS cho học sinh THCS

3. KẾT LUẬN
Từ thực tiễn tổ chức chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo dục KNS ở trường
THCS Đông Minh chúng ta đã có thể rút ra một số kết luận sau đây:
1.Giáo dục kỹ năng sống trong trường học góp phần rèn luyện, hình

thành cho học sinh sống có trách nhiệm hơn và biết lựa chọn cách ứng xử phù
hợp, ứng phó với các sức ép, thách thức trong cuộc sống; thúc đẩy hành vi
mang tính xã hội, giảm bớt tỷ lệ phạm pháp.
2. Giáo dục kỹ năng sống đem đến cho người học sự hứng thú, sôi nổi và
niềm vui trong học tập. Người học đã hứng thú và tự giác thì việc giáo dục kỹ
năng sống cho người học sẽ thực chất và hữu ích và không phải là công việc
“một sớm, một chiều” mà đòi hỏi phải có quá trình, kiên nhẫn và bằng cả tâm
huyết, ở mọi lúc mọi nơi.
3. Kỹ năng sống rất đa dạng và mang đặc trưng vùng, miền đòi hỏi người
giáo viên phải vận dụng một cách linh hoạt, sáng tạo cho phù hợp với nhu cầu,
trình độ của học sinh và đặc điểm, hoàn cảnh của nhà trường, địa phương.
4. Giáo dục KNS cho học sinh không phải chỉ là việc của giáo viên, nhà
trường mà là của cả cộng đồng xã hội. Cần có sự phối hợp thống nhất của nhiều
lực lượng trong và ngoài nhà trường.
5. Con đường đề giáo dục kỹ năng sống cho học sinh chính là hoạt động,
bao gồm hoạt động học tập và các hoạt động phong trào, sinh hoạt đoàn thể.
Chúng ta cần giáo dục học sinh trong tập thể và bằng tập thể. Từ đó, biến quá
trình giáo dục thành quá trình tự giáo dục.
6. Giáo dục kỹ năng sống còn tạo mối quan hệ thân thiện, cởi mở giữa
thầy, trò, sự hứng thú tự tin, chủ động sáng tạo trong học tập, nâng cao chất
lượng, hiệu quả giáo dục. Học sinh được giáo dục kỹ năng sống xác định được
bổn phận và nghĩa vụ của mình đối với bản thân, gia đình và xã hội.
Trên đây chỉ là kinh nghiệm của bản thân rút ra trong quá trình chỉ đạo
giáo dục dục kĩ năng sống cho học sinh mà tôi đã thực hiện tại đơn vị của mình
và thấy có hiệu quả. Rất mong nhận được nhiều ý kiến góp ý của quý thầy, cô
để chúng tôi có thể hoàn thiện hơn nữa trong công tác chỉ đạo giáo dục kĩ năng
sống cho học sinh ở các năm học tiếp theo.
Xin chân thành cảm ơn!
XÁC NHẬN CỦA ĐƠN VỊ

Người thực hiện: Lê Thị Phương Lan

Đông Sơn, ngày 15 tháng 3 năm 2018
Người thực hiện

Trường THCS Đông Minh 20


Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo dục KNS cho học sinh THCS

TÀI LIỆU THAM KHẢO, PHỤ LỤC
1. Đặng Quốc Bảo- một số khái niệm về quản lý giáo dục- NXB Hà Nội năm
1997
2. Điều lệ trường trung học cơ sở, trường trung học phổ thông và trường phổ
thông có nhiều cấp học ( năm 2011)
3. Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 4/11/2013 Hội nghị Trung ương 8 khóa XI về
đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo
4. Luật giáo dục sửa đổi ( năm 2009)
5. Bộ giáo dục và đào tạo, Hướng dẫn thi hành luật giáo dục và các quy định
quy chế mới dành cho hiệu trưởng và lãnh đạo nhà trường 2011-2012, nhà xuất
bản lao động (2011)
6. Kế hoạch số 17/KH-UBND, của UBND huyện Đông Sơn năm 2015 về xây
dựng, nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục huyện
Đông Sơn giai đoạn 2015-2020.
7. Công văn số 406/PGD ngày 08 tháng 9 năm 2016 của Trưởng phòng
GD&ĐT huyện Đông Sơn về hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ năm học 20162017 bậc THCS

Người thực hiện: Lê Thị Phương Lan

Trường THCS Đông Minh 21

Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo dục KNS cho học sinh THCS

DANH MỤC
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG SÁNG
KIẾN KINH NGHIỆM NGÀNH GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
HUYỆN, TỈNH VÀ CÁC CẤP CAO HƠN XẾP LOẠI TỪ C
TRỞ LÊN
Họ và tên tác giả: Lê Thị Phương Lan
Chức vụ và đơn vị công tác: Hiệu trưởng trường THCS Đông Minh
Cấp đánh giá
xếp loại
TT
Tên đề tài SKKN
(Ngành GD cấp

Kết quả

Năm học

xếp loại

huyện/tỉnh; Tỉnh...)

(A, B, hoặc
C)

đánh giá
xếp loại

1.
2.

3.

4.

5.

6

7

Hướng dẫn học sinh khai thác kiến
thức từ bản đồ
Kinh nghiêm chỉ đạo sử dụng có
hiệu quả các phương tiện dạy học
trong môn Địa lý bậc THCS ở
Đông Sơn
Một số biện pháp chỉ đạo đổi mới
công tác kiểm tra- đánh giá học
sinh ở môn Địa lý bậc THCS huyện
Đông Sơn
Kinh nghiệm chỉ dạo ứng dụng
CNTT để nâng cao chất lượng dạy
học trong môn Địa lý ở huyện
Đông Sơn
Sử dụng bản đồ tư duy trong dạy
học Địa lý lớp 7 nhằm phát huy

tính tích cực của học sinh ở huyện
Đông Sơn
Vận dụng kiến thức liên môn nhằm
nâng cao chất lượng giờ dạy và
phát huy tính tích cực của học sinh
trong dạy học Địa lý ở các trường
THCS huyện Đông Sơn
Một số biện pháp chỉ đạo nhằm
nâng cao chất lượng giáo dục kỹ
năng sông cho học sinh ở trường
THCS Đông Minh- Đông Sơn

Người thực hiện: Lê Thị Phương Lan

đánh giá

Cấp tỉnh

C

2004-2005

Cấp tỉnh

C

2007-2008

Cấp tỉnh

B

2009-2010

Cấp huyện

A

2011-2012

Cấp tỉnh

C

2012-2013

Cấp tỉnh

B

2013-2014

Cấp huyện

A

2017-2018

Trường THCS Đông Minh 22

Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo dục KNS cho học sinh THCS

Người thực hiện: Lê Thị Phương Lan

Trường THCS Đông Minh 23