TÀI LIỆU THỰC TẬP CÔNG NHÂN CƠ KHÍ Biên soạn: ThS Phan Văn Phúc

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (3.16 MB, 131 trang )

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

THỰC TẬP CÔNG NHÂN CƠ KHÍ

Biên soạn:

ThS. Phan Văn Phúc

Tài Liệu Lưu Hành Tại HUTECH

www.hutech.edu.vn

THỰC TẬP CÔNG NHÂN CƠ KHÍ
Ấn bản 2016

MỤC LỤC

I

MỤC LỤC
MỤC LỤC ................................................................................................................... 1
HƯỚNG DẪN .............................................................................................................. 6
BÀI 1: TỔNG QUAN VỀ THỰC TẬP CÔNG NHÂN CƠ KHÍ ............................................... 8
1.1 ĐỊNH NGHĨA VỀ GIA CÔNG NGUỘI ............................................................................. ….
1.2 CÁC DỤNG CỤ ĐO KIỂM VÀ VẠCH DẤU ...................................................................... 1
1.3 CÁCH SỬ DỤNG DỤNG CỤ ĐO KIỂM VÀ VẠCH DẤU ...................................................... 2
1.3.1 Thước kiểm phẳng .......................................................................................... 2
1.3.2 Thước đo góc .................................................................................................. 2

1.3.3 Thước lá ......................................................................................................... 3
1.3.4 Thước cặp ...................................................................................................... 4
1.3.5 Thước panme .................................................................................................. 6
1.3.6 Vạch dấu ........................................................................................................ 8
1.3.7 Chấm dấu ...................................................................................................... 9
1.3.8 Compa vạch dấu ........................................................................................... 10
CÂU HỎI ÔN TẬP ....................................................................................................... 11
BÀI 2: TỔ CHỨC CHỖ LÀM VIỆC VÀ KỸ THUẬT AN TOÀN LAO ĐỘNG .......................... 12
2.1 TỔ CHỨC CHỖ LÀM VIỆC ....................................................................................... 12
2.2 KỸ THUẬT AN TOÀN LAO ĐỘNG .............................................................................. 13
2.2.1 Nội quy thực tập xưởng .................................................................................. 13
2.2.2 An toàn lao động ........................................................................................... 15
CÂU HỎI ÔN TẬP ....................................................................................................... 16
BÀI 3: GIŨA MẶT PHẲNG ........................................................................................... 17
3.1 KHÁI NIỆM ......................................................................................................... 17
3.1.1 Định nghĩa ................................................................................................... 17
3.1.2 Cấu tạo ........................................................................................................ 17
3.1.3 Phân loại ...................................................................................................... 18
3.2 TƯ THẾ VÀ THAO TÁC GIŨA CƠ BẢN ....................................................................... 19
3.2.1 Tư thế đứng giũa ........................................................................................... 19
3.2.2 Thao tác giũa ................................................................................................ 20
3.3 PHƯƠNG PHÁP GIŨA MẶT PHẲNG ........................................................................... 21
3.3.1 Các phương pháp giũa ................................................................................... 21
3.3.2 Kiểm tra mặt phẳng....................................................................................... 22
3.4 BÀI TẬP 1: GIŨA MẶT PHẲNG ĐƠN ......................................................................... 23

II

MỤC LỤC

3.4.1 Chuẩn bị .......................................................................................................23
3.4.2 Yêu cầu............................................................................................................
3.4.3 Quy trình công nghệ ..........................................................................................
3.5 BÀI TẬP 2: GIŨA MẶT PHẲNG VUÔNG GÓC ...............................................................25
3.5.1 Đọc và nghiên cứu bản vẽ ...............................................................................25
3.5.2 Chuẩn bị dụng cụ và thiết bị phôi liệu ...............................................................25
3.5.3 Quy trình công nghệ .......................................................................................25
3.6 BÀI TẬP 3: GIŨA MẶT PHẲNG SONG SONG ...............................................................27
3.6.1 Đọc và nghiên cứu bản vẽ ...............................................................................27
3.6.2 Chuẩn bị dụng cụ và thiết bị phôi liệu ...............................................................27
3.6.3 Quy trình công nghệ .......................................................................................28
BÀI 4: CƯA KIM LOẠI ................................................................................................ 31
4.1 CHỌN LƯỠI CƯA ...................................................................................................31
4.2 LẮP LƯỠI CƯA VÀO KHUNG CƯA .............................................................................31
4.3 THAO TÁC CƯA .....................................................................................................31
4.3.1 Chọn chiều cao ê tô ........................................................................................31
4.3.2 Gá chi tiết lên ê tô ..........................................................................................32
4.3.3 Tư thế đứng cưa.............................................................................................32
4.3.4 Tư thế cầm cưa ..............................................................................................32
4.3.5 Mớm cưa .......................................................................................................33
4.3.6 Đẩy kéo cưa ..................................................................................................33
4.4 KỸ THUẬT CƯA ........................................................................................................33
CÂU HỎI ÔN TẬP ........................................................................................................35
BÀI 5: KHOAN KIM LOẠI-CẮT REN TRONG BẰNG TARÔ ............................................. 36
5.1 PHÂN LOẠI VÀ CẤU TẠO MÁY KHOAN .......................................................................36
5.1.1 Cấu tạo .........................................................................................................36
5.1.2 Phân loại .......................................................................................................36
5.2 THAO TÁC KHOAN ................................................................................................37
5.2.1 Kiểm tra tình trạng của máy ............................................................................37

5.2.2 Điều chỉnh bàn máy ........................................................................................37
5.2.3 Gá lắp bầu khoan, áo côn vào trục chính ...........................................................38
5.2.4 Lắp mụi khoan vào bầu khoan .........................................................................38
5.2.5 Gá chi tiết để khoan .......................................................................................38
5.2.6 Chọn số vòng quay trục chính ..........................................................................38
5.2.7 Tư thế đứng khoan .........................................................................................39
5.2.8 Kỹ thuật khoan ..............................................................................................39

MỤC LỤC

III

5.3 THAO TÁC CẮT REN TRONG ................................................................................... 39
5.3.1 Chọn dao cắt ren ........................................................................................... 39
5.3.2 Lắp mũi tarô vào tay quay .............................................................................. 40
5.3.3 Mớm ren ...................................................................................................... 40
5.3.4 Kiểm tra ren ................................................................................................. 40
5.4 BÀI THỰC HÀNH .................................................................................................. 40
5.4.1 Đọc và nghiên cứu bản vẽ .............................................................................. 40
5.4.2 Chuẩn bị dụng cụ và phôi liệu ......................................................................... 41
5.4.3 Quy trình công nghệ ...................................................................................... 41
BÀI 6: SỬ DỤNG THIẾT BỊ DỤNG CỤ HÀN ĐIỆN ......................................................... 43
6.1 KHÁI QUÁT ......................................................................................................... 43
6.1.1 Nguyên lý ..................................................................................................... 43
6.1.2 Đặc điểm ..................................................................................................... 44
6.1.3 Các kiểu mối hàn .......................................................................................... 44
6.2 THIẾT BỊ DỤNG CỤ HÀN ........................................................................................ 45
6.2.1 Máy hàn và các dụng cụ kèm theo ................................................................... 45
6.2.2 Que hàn ....................................................................................................... 47

BÀI 7: GÂY VÀ DUY TRÌ HỒ QUANG- HÀN ĐIỂM ........................................................ 49
7.1 GÂY VÀ DUY TRÌ HỒ QUANG .................................................................................. 49
7.1.1 Khái niệm về hồ quang .................................................................................. 49
7.1.2 Phương pháp gây tạo hồ quang ....................................................................... 49
7.2 HÀN ĐIỂM .......................................................................................................... 51
7.2.1 Đọc và nghiên cứu bản vẽ .............................................................................. 51
7.2.2 Bài thực hành: Gây và duy trì hồ quang ........................................................... 51
7.2.3 Bài thực hành: Hàn đường thẳng-hàn bằng đầu mí ............................................ 53
BÀI 8: VẬN HÀNH VÀ BẢO DƯỠNG MÁY TIỆN VẠN NĂNG .......................................... 56
8.1 KHÁI NIỆM VỀ TIỆN KIM LOẠI ................................................................................ 56
8.2 VẬN HÀNH MÁY TIỆN ............................................................................................ 56
8.2.1 Cấu tạo máy tiện........................................................................................... 56
8.2.2 Nguyên lý hoạt động của máy tiện .................................................................. 59
8.3 CHĂM SÓC MÁY VÀ CÁC BIỆN PHÁP SỬ DỤNG MÁY TIỆN ............................................ 64
8.3.1 Chuyển bị làm việc ........................................................................................ 64
8.3.2 Khi làm việc.................................................................................................. 65
8.3.3 Sau khi làm việc............................................................................................ 65

IV

MỤC LỤC

BÀI 9: DAO TIỆN ....................................................................................................... 66
9.1 CÁC BỘ PHẬN CHÍNH CỦA DAO TIỆN ................................................................................66
9.1.1 Thân dao.......................................................................................................66
9.1.2 Đầu dao ........................................................................................................66
9.2 PHÂN LOẠI DAO TIỆN .................................................................................................67
9.2.1 Căn cứ vào hướng tiến của dao ........................................................................67
9.2.2 Căn cứ vào vị trí và hình dáng đầu dao .............................................................67

9.2.3 Căn cứ vào công dụng của dao ........................................................................68
9.2.4 Căn cứ vào kết cấu của dao .............................................................................69
9.3 MÀI DAO AN TOÀN ....................................................................................................69
9.3.1 An toàn khi mài dao tiện .................................................................................69
9.3.2 Phương pháp mài dao tiện ...............................................................................70
9.3.3 Các dạng sai hỏng và nguyên nhân khắc phục ...................................................71
BÀI 10: TIỆN MẶT ĐẦU-KHOAN LỖ TÂM-TIỆN TRỤC LỚN ......................................... 72
10.1 ĐỌC VÀ NGHIÊN CỨU BẢN VẼ ...............................................................................72
10.2 CHUẨN BỊ DỤNG CỤ VÀ PHÔI LIỆU ........................................................................72
10.2.1 Vật liệu .......................................................................................................72
10.2.2 Thiết bị và dụng cụ .......................................................................................72
10.3 QUY TRÌNH CÔNG NGHỆ ......................................................................................73
BÀI 11: TIỆN TRỤC BẬC NGẮN .................................................................................. 77
11.1 ĐỌC VÀ NGHIÊN CỨU BẢN VẼ ...............................................................................77
11.2 CHUẨN BỊ DỤNG CỤ VÀ PHÔI LIỆU ........................................................................77
11.2.1 Vật liệu .......................................................................................................77
11.2.2 Thiết bị và dũng cụ .......................................................................................77
11.3 QUY TRÌNH CÔNG NGHỆ ......................................................................................78
BÀI 12: PHAY MẶT PHẲNG ........................................................................................ 83
12.1 KHÁI NIỆM .........................................................................................................83
12.2 CÁC LOẠI DAO KHI PHAY MẶT PHẲNG ....................................................................84
12.3 PHAY MẶT PHẲNG BẰNG DAO PHAY MẶT TRỤ ..........................................................85
12.3.1 Cấu tạo dao phay trụ ....................................................................................85
12.3.2 Phương pháp lắp dao phay trụ .......................................................................85
12.3.3 Các bước thực hiện khi phay mặt phẳng ..........................................................86
12.4 THỰC HÀNH PHAY MẶT PHẲNG..............................................................................87
12.4.1 Thiết bị và dụng cụ .......................................................................................88
12.4.2 Quy trình công nghệ .....................................................................................88

MỤC LỤC

V

BÀI 13: GIA CÔNG XE Ô TÔ ....................................................................................... 92
13.1 THIẾT BỊ VÀ DỤNG CỤ .............................................................................................. 92
13.1.1 Dụng cụ ..................................................................................................... 92
13.1.2 Thiết bị ...................................................................................................... 92
13.1.3 Bản vẽ ....................................................................................................... 92
13.2 QUY TRÌNH CÔNG NGHỆ GIA CÔNG XE SUV .................................................................... 92
13.3 QUY TRÌNH CÔNG NGHỆ GIA CÔNG XE CONVERTIBLE ......................................................... 105
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................................... 118

VI

HƯỚNG DẪN

HƯỚNG DẪN
MÔ TẢ MÔN HỌC
Môn thực tập công nhân cơ khí là môn thực hành cơ khí cơ sở, trang bị cho sinh
viên kiến thức và kỹ năng tạo được các sản phẩm cơ khí bằng thủ công như nguội
cho đến sử dụng máy công cụ như tiện, phay.
Thông qua các bài tập thực hiện để sinh viên có kiến thức về quy trình gia công
chế tạo sản phẩm cơ khí.

NỘI DUNG MÔN HỌC


Bài 1. Tổng quan về thực tập công nhân cơ khí



Bài 2: Tổ chức chỗ làm việc và kỹ thuật an toàn lao động



Bài 3: Giũa mặt phẳng



Bài 4: Cưa kim loại



Bài 5: Khoan kim loại-cắt ren trong bằng tarô



Bài 6: Sử dụng thiết bị dụng cụ hàn điện



Bài 7: Gây và duy trì hồ quang-hàn điểm



Bài 8: Vận hành và bảo dưỡng máy tiện vạn năng



Bài 9: Dao tiện



Bài 10: Tiện mặt đầu-khoan lỗ tâm-tiện trục trơn



Bài 11: Tiện trục bậc ngắn



Bài 12: Phay mặt phẳng



Bài 13: Gia công xe ô tô

KIẾN THỨC TIỀN ĐỀ
Môn học thực tập công nhân cơ khí đòi hỏi sinh viên có nền tảng về cơ sở lý
thuyết Đo lường cơ khí và dung sai lắp ghép, Vật liệu kỹ thuật cơ khí.

HƯỚNG DẪN

VII

YÊU CẦU MÔN HỌC
Người học phải dự học đầy đủ các buổi thực tập trên lớp và chấp hành đúng quy

trình, quy phạm trong Thực tập công nhân cơ khí.

CÁCH TIẾP NHẬN NỘI DUNG MÔN HỌC
Để học tốt môn này, người học cần đọc kỹ phần lý thuyết, đọc trước bài mới và
tìm thêm các thông tin liên quan đến bài học.
Đối với mỗi bài thực hành, người học đọc trước mục tiêu và tóm tắt bài học, sau
đó đọc nội dung bài thực hành.

PHƯƠNG PHÁP ĐÁNH GIÁ MÔN HỌC
Môn học được đánh giá gồm:
- 100 % điểm học phần lấy từ điểm trung bình cổng các bài kiểm tra thực hành kết
thúc mỗi bài.
- Điểm học phần được chấm theo thang điểm 10 (từ 0 đến 10), làm tròn đến 0,5.

BÀI 1: TỔNG QUAN VỀ THỰC TẬP CÔNG
NHÂN CƠ KHÍ
Sau khi học xong bài này, học viên có thể:


Định nghĩa được gia công nguội



Kể tên được một số loại dụng cụ đo kiểm trong cơ khí;



Sử dụng thành thạo các dụng cụ đo;

1.1 Định nghĩa về gia công nguội
Nguội là nguyên công gia công kim loại nhờ sử dụng những dụng cụ đơn giản để
tạo nên hình dáng, kích thước chi tiết theo yêu cầu.
Trong công việc nguội, ngoài một số việc được cơ khí hóa (dùng máy để gia
công), còn hầu hết được sử dụng bằng tay, chất lượng gia công phụ thuộc vào tay
nghề người thợ.

1.2 Các dụng cụ đo kiểm và vạch dấu
- Thước kiểm phẳng.
- Thước đo góc.
- Thước lá.
- Thước cặp
- Thước panme.
- Vạch dấu
- Chấm dấu
- Compa vạch dấu
- Bộ vạch dấu

HƯỚNG DẪN

IX

1.3 Cách sử dụng dụng cụ đo kiểm và vạch
dấu
1.3.1 Thước kiểm phẳng
Dùng Kiểm tra độ phẳng , thẳng cuả chi tiết bằng khe sáng.
- Cách sử dụng: Cầm thước đặt vuông góc với mặt phẳng cần kiểm tra hướng về
guồn sáng nếu khe sáng đều hoặc không có thì đạt yêu cầu.
Nếu khe sáng không đều thì mặt phẳng chưa đạt, cần phải gia công lại.

Hình 1.1 Kiểm tra mặt phẳng

1.3.2 Thước đo góc (eke)
Dùng để kiểm tra độ vuông góc của hai mặt phẳng bằng khe sáng.
- Cách sử dụng: Áp sát mặt đo của thước vào góc của mặt phẳng cần kiểm tra.
Hướng về nguồn sáng, nếu khe sáng đều thì đạt yêu cầu nếu khe sáng hở lớn
dần từ đỉnh đến cạnh thì góc của mặt phẳng nhỏ hơn 900 độ và ngược lại.

Hình 1.2 Kiểm tra góc giữa hai mặt

1.3.3 Thước lá
Giới hạn thước đo: 0 150, 0  200, 0  300, 0  500, 0  1000.
- Giá trị một vạch chia bằng 1 mm
- Cách sử dụng: Áp sát thước lá vào bề mặt của chi tiết cần đo, gốc kích thước
trùng chỉ số 0 trên thước. Khi đọc kích thước mắt nên nhìn thẳng vào mặt số,
vuông góc với bề mặt đo.

Hình 1.3 Phương pháp kiểm tra bằng thước lá

HƯỚNG DẪN

XI

1.3.4 Thước cặp
* Cấu tạo

Hình 1.4 Cấu tạo thước cặp

- Giới hạn thước đo: 150mm, 200mm, 300mm, 500mm, 1000mm.
- Giá trị trên thân thước chính, khoảng cách mỗi vạch bằng 1 mm.
- Giá trị trên thân thước phụ bằng độ chính xác của thước.
- Độ chính xác của thước gồm: 0.1 mm, 0.05 mm, 0.02 mm
* Công dụng: Dùng để đo các kích thước ngoài, kích thước lỗ, đo độ sâu.
+ Đo kích thước ngoài:
- Nới lỏng vít kẹp chặt, di chuyển mỏ cặp đo kích thước ngoài trên hàm di động
theo kích thước lớn hơn kích thưóc của chi tiết cần đo.
- Áp mỏ cặp hàm cố định vào mặt chuẩn chi tiết cần đo, sau đó di chuyển hàm
di động cho đến khi mỏ cặp đo kích thước ngoài hàm di động chạm vào mặt chi
tiết cần đo (Đảm bảo sự tiếp xúc của hàm cặp sao cho vuông góc với kích
thước cần đo).
- Siết chặt vít kẹp lấy thước ra khỏi chi tiết và đọc kích thước.
+ Đo kích thước lỗ:
- Nới lỏng vít kẹp chặt, di chuyển mỏ cặp đo kích thước lỗ trên hàm di động
theo kích thước nhỏ hơn kích thưóc lỗ của chi tiết cần đo.

- Áp mỏ cặp hàm cố định vào mặt chuẩn chi tiết cần đo, sau đó di chuyển hàm
di động cho đến khi mỏ cặp đo kích thước lỗ hàm di động chạm vào mặt chi
tiết cần đo (Đảm bảo sự tiếp xúc của hàm cặp sao cho vuông góc với kích
thước cần đo).
- Siết chặt vít kẹp lấy thước ra khỏi chi tiết và đọc kích thước.
* Cách đọc số đo kich thước:
+ Phần số nguyên (mm) đọc trên thân thước chính của thước tương ứng với
vạch 0 của thân thước phụ gần trùng với vạch trên thân thước chính.
+ Phần số lẽ bằng số vạch tính từ 0 của thân thước phụ đến vạch nào trên thân
thước phụ gần trùng nhất với vạch chia bất kỳ trên thưóc chính rồi nhân số
vạch đó với độ chính xác của thước.

Hình 1.5 Cách đọc số đo kích thước trên thước cặp
* Phân loại: Hiện nay trên thị trương có rất nhiều loại thước căp với độ chính
xác cao như thước cặp đồng hồ, thước cặp điện tử …

HƯỚNG DẪN

XII
I

Hình 1.6 Thước cặp đồng hồ và thước cặp điện tử

1.3.5 Thước panme
* Cấu tạo:

Hình 1.7 Cấu tạo thước panme
- Giới hạn thước đo: 0 25; 25 50; 50 75; 75 100.
- Giá trị khoảng cách mỗi vạch trên thân thước chính bằng 1mm được xếp 2 bên
vạch chuẩn xen kẽ nhau 0.5mm.
- Độ chính xác của thước panme: 0,01 mm.

* Công dụng:
Dùng để đo kích thước ngoài, kích thước trong, đo chiều sâu. Phạm vi đo rộng,
độ
chính xác tương đối cao, dễ sử dụng.
* Cách đo:
Nới lỏng vít kẹp, văn nút vặn để đầu đo di động theo kích thước lớn hơn kích
thưóc
của chi tiết cần đo.

Áp đầu đo cố định vào mặt chuẩn chi tiết cần đo, sau đó văn nút vặn để đầu đo
di động di chuyển đến khi đầu đo di động chạm vào mặt chi tiết cần đo (Đảm bảo
sự tiếp xúc của đầu đo sao cho vuông góc với kích thước cần đo, nếu đo đường kính
thì đầu đo phải nằm trên đương kinh chi tiết).
Đọc trực tiếp kết quả đo được hoặc siết chặt vít kẹp lấy thước ra khỏi chi tiết và
đọc kích thước.
Chú ý: Không được xoay thân thước phụ khi 2 đầu đo chạm vào mặt chi tiết có
thể làm chi tiết biến dạng, kích thước không chính xác.
* Đọc số đo:
Kích thước đo được xác định tùy thuộc vào vị trí của mép ống động, đó là phần
thước chính nằm bên trái mép ống động và đây là “phần nguyên” của thước.
Đồng thời căn cứ vào số thứ tự vạch trên ống động trùng với đường chuẩn trên
ống cố định, lấy số thứ tự vạch đó nhân giá trị thước (hay độ chính xác của thước)
sẽ là giá trị “phần lẻ” của thước, cộng hai giá trị này sẽ được giá trị của kích thước
đo.

HƯỚNG DẪN

XV

Hình 1.8 Đọc số đo thước panme
* Phân loại: Panme đo kích thước ngoài, panme đo kích thước lỗ, panme điện
tử...

Hình 1.9 Panme đo

1.3.6 Vạch dấu
Mũi vạch dấu
- Cấu tạo:

Hình 1.10 Mũi vạch dấu
- Hướng dẫn sử dụng:
❖ Đặt thước vào phôi, giữ thước sao cho giữa thước và phôi không có khe hở,
lực ấn vừa đủ không làm thay đổi vị trí của thước trong quá trình vạch dấu. Phôi
phẳng ta ấn lực tại hai điểm, Phôi không phẳng và vạch chiều dài lớn ta ấn lực tại ba
điểm trở lên.
❖ Cầm mũi vạch như cầm bút chì, vạch một đường liên tục với chiều dài cần
thiết.
Yêu cầu:

Mũi vạch luôn áp sát vào thước hơi nghiêng về phiá ngoài.

CHÚ Ý: Không được vạch hai ba lần trong một chiều.

Hình 1.11 Phương pháp vạch dấu
3.6.2 Chấm dấu
-

Hướng dẫn sử dụng:

❖ Cầm mũi chấm dấu bằng ba ngón tay của bàn tay trái: ngón trỏ, ngón giữa,
ngón cái.

HƯỚNG DẪN

XV
II

❖ Để hơi nghiêng về phiá trước, đặt đầu nhọn của chấm dấu vào đúng vị trí
điểm đặt.
❖ Đặt đứng chấm dấu, dùng búa đánh nhẹ lên đầu trên chấm dấu.

Hình 1.12 Chấm dấu
- YÊU CẦU
❖ Khoảng cách giữa các chấm dấu đảm bảo nhìn nhận một cách chính xác biên
dạng của chi tiết gia công cụ thể.
❖ Đường thẳng dài > 150 mm  khoảng cách 2 điểm chấm dấu 20  25 mm.
❖ Đường thẳng dài < 150 mm  khoảng cách 10 15 mm.
❖ Tiếp điểm và giao điểm bắt buộc phải chấm dấu.
❖ Đường tròn <15  chấm 4 điểm giao nhau giữa vòng tròn và 2 đường kính
vuông góc.
❖ Đường tròn >15  chấm 6  8 điểm cách đều nhau.
❖ Cung tròn tối thiểu 3 điểm.

Hình 1.13 Phương pháp lấy dấu
3.6.3 Sử dụng compa vạch dấu
Hướng dẫn sử dụng:
- Cầm compa bằng tay trái nới lỏng vít kẹp lấy khẩu độ compa bằng kích thước
bán kính cần vẽ, siết chặt vít kẹp, kiểm tra lại kích thước.
- Chấm dấu giao điểm của đường tâm  xác định tâm quay của chi tết

- Ấn nhẹ 2 mũi nhọn của compa vào mặt phẳ̉ng của chi tiết, ấn 1 đầu vào tâm
hơi mạnh tay hơn . Khi quay compa hơi nghiêng về phía chuyển động.

Hình 1.14 Compa

CÂU HỎI

CÂU HỎI ÔN TẬP
Câu 1: Thế nào là gia công nguội?
Câu 2: Nêu cấu tạo và cách đọc thước cặp 0.02
Câu 3: Nêu cấu tạo và cách đọc thước panme 0.01

ÔN TẬP

XI
X

BÀI 2: TỔ CHỨC CHỖ LÀM VIỆC VÀ KỸ
THUẬT AN TOÀN LAO ĐỘNG
Sau khi học xong bài này, học viên có thể:


Nắm được cách thức bố trí nơi làm việc;



Biết được nội quy xưởng thực hành;



Hiểu được an toàn lao động trong xưởng;

2.1 TỔ CHỨC CHỖ LÀM VIỆC

Tổ chức chỗ làm việc là bố trí các trang thiết bị, dụng cụ, chi tiết sao cho thao
tác khi làm việc được thuận tiện, tốn ít sức, áp dụng được các phương pháp tổ chức
lao động tiên tiến, cơ khí hóa quá trình lao động, bảo đảm chất lượng sản phẩm và
năng suất lao động.
Khi tổ chức chỗ làm việc cần chú ý các yêu cầu sau:
1. Tại các chỗ làm việc chỉ bố trí các vật dụng cần thiết, xếp đặt chúng theo thứ tự
nhất định để thực hiện công việc được giao một cách hợp lý nhất.
2. Dụng cụ, chi tiết gia công, các trang bị khác cần bố trí cho phù hợp với thao tác
khi làm việc, những vật dụng thường xuyên sử dụng khi thao tác cần đặt ở vị trí
gần, dễ lấy (hình 2.1 ). Ví dụ: búa để bên phía tay phải, đục để phía bên trái….
3. Dụng cụ dùng bằng tay cần để gần người thợ, phía trước mặt để dễ lấy khi thao
tác.
4. Dụng cụ, đồ gá, chi tiết gia công khi bố trí trong các ngăn hộp cần theo nguyên
tắc: vật nhỏ hay dùng nên để ở bên trên, vật lớn, nặng, ít dùng để ở phía dưới.
5. Những dụng cụ chính xác, dụng cụ đo nên bảo quản trong các hộp, bao bì
riêng.
6. Sau khi kết thúc công việc, dụng cụ được làm sạch, để đúng chỗ quy định,

CÂU HỎI

ÔN TẬP

XX
I

riêng dụng cụ đo cần bôi lên một lớp dầu mỏng để bảo quản.

Hình 2.1: Bố trí bàn nguội
Chỗ làm việc của người thợ nguội thường là bàn nguội. Tùy theo yêu cầu công

việc, trên bàn nguội có thể bố trí một chỗ làm việc cho một người thợ hoặc nhiều
chỗ làm việc cho nhiều người thợ.

2.2 KỸ THUẬT AN TOÀN LAO ĐỘNG
2.2.1 Nội quy thực tập xưởng
Điều 1
Vào xưởng quần áo cặp sách phải gọn gàng đúng quy định, Phải đi giầy trong
khu vực xưởng. Tập trung nghe giảng và quan sát các thao tác mẫu của giáo viên.
Ghi chép đầy đủ các bản vẽ, yêu cầu kỹ thuật, bản quy trình công nghệ.
Điều 2
Trong giờ thực tập phải giữ trật tự, không đi qua lại, luôn có mặt tại xưởng. Nếu
đi ra ngoài hoặc từ xưởng này qua xưởng khác phải được sự đồng ý của giáo viên
hướng dẫn. Tuyệt đối không được chơi thể thao, hút thuốc, uống rượu, ăn quà vặt,
sử dụng điện thoại và các phương tiện nghe nhìn khác.

Điều 3
Tuyệt đối không được tự động sử dụng các thiết bị máy móc khi chưa được
phân công hay chưa được sự đồng ý của giáo viên hướng dẫn.
Điều 4
Trong thời gian thực tập không đựơc bỏ vị trí khi đang vận hành máy. Muốn đi
ra ngoài phải tắt máy và được phép của giáo viên hướng dẫn.
Điều 5
Sinh viên không được đưa người lạ vào trong xưởng khi chưa được phép của
giáo viên hướng dẫn. Khách vào xưởng phải có sự đồng ý của giáo viên hướng dẫn
Điều 6
Trong quá trình thực tập học sinh sinh viên phải chịu hoàn toàn trách nhiệm khi
xảy ra hư hỏng hoặc mất mát máy móc, thiết bị, dụng cụ, vật tư. Phải có ý thức
bảo vệ của công, giữ gìn dụng cụ, trang thiết bị trong xưởng, tránh làm những
hành động gây nguy hiểm cho bản thân và người khác.

Điều 7
Trong khi thực tập, nếu có sự cố xảy ra tai nạn, hư hỏng máy móc, phải cắt
điện ở máy, nhanh chóng cách ly nạn nhân ra khỏi tác nhân gây tai hại, sơ cấp cứu
và nhanh chóng đưa nạn nhân đến trạm y tế, giữ nguyên hiện trường và báo cáo
với giáo viên hướng dẫn.
Điều 8
Cuối giờ thực tập nhanh chóng kiểm tra thu dọn dụng cụ thiết bị, giao nộp sản
phẩm, làm vệ sinh máy móc, chỗ làm việc và toàn bộ xưởng. Sau đó tập trung lớp
nghe giáo viên rút kinh nghiệm và phổ biến công việc ngày hôm sau.
Điều 9
Tất cả mọi học sinh sinh viên phải nêu cao tinh thần trách nhiệm thực hiện tất
cả các nội qui xưởng đã đề ra.

TÀI LIỆU THỰC TẬP CÔNG NHÂN CƠ KHÍ Biên soạn: ThS Phan Văn Phúc

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về