SLIDE Lựa chọn trong điều kiện bất định

Bài 3
Lựa chọn trong điều kiện bất định


Nội dung thảo luận
Miêu tả rủi ro
Thái độ đổi với rủi ro
Giảm thiểu rủi ro
Cầu đối với tài sản rủi ro

©2009 TS. Trần Văn Hoà, HCE.

Bai 3

2


Giới thiệu
Lựa chọn trong điều kiện chắc chắn đã đề
cập trong các phần trước
Tuy nhiên làm thế nào để lựa chọn khi các
biến như thu nhập và giá thay đổi thường
xuyên không chắc chắn?

©2009 TS. Trần Văn Hoà, HCE.

Bai 3

3

Mô tả rủi ro
 Để đo được rủi ro chúng ta phải biết:
1. Tất cả các kết cục có thể xảy ra
2. Xác suất hay khả năng xảy ra của mỗi kết
cục

©2009 TS. Trần Văn Hoà, HCE.

Bai 3

4


Mô tả rủi ro
 Giải thích xác suất
1. Giải thích khách quan


Dựa trên quan sát tần suất các sự kiện trong quá
khứ

2. Giải thích chủ quan


©2009 TS. Trần Văn Hoà, HCE.

Dựa trên cảm nhận kết cục sẽ xảy ra

Bai 3

5


Giải thích xác suất
Xác suất chủ quan
Thông tin khác nhau hoặc năng lực xử lý khác
nhau cùng một thông tin có thể ảnh hưởng đến
xác suất chủ quan
Dựa trên việc đánh giá hoặc kinh nghiệm

©2009 TS. Trần Văn Hoà, HCE.

Bai 3

6


Mô tả rủi ro
 Với việc giải thích xác suất, cần xác định 2
thước đo để giúp mô tả và so sánh lựa
chọn rủi ro
1. Giá trị kỳ vọng
2. Độ biến thiên

©2009 TS. Trần Văn Hoà, HCE.

Bai 3

7

Mô tả rủi ro
Giá trị kỳ vọng
Là bình quân gia quyền của các giá trị của tất cả
các kết cục có thể xảy ra
Giá

trị kỳ vọng đo xu thế hướng tâm của các kế cục
hay giá trị kỳ vọng trung bình

©2009 TS. Trần Văn Hoà, HCE.

Bai 3

8


Giá trị kỳ vọng – Ví dụ
Đầu tư vào công ty thăm dò khai thác dầu
khí ở thềm lục địa:
Có 2 kết cục có thể xảy ra
Thành công – giá cổ phiều tăng từ $30 lên
$40/cổ phiếu
Thất bại – giá cổ phiếu sẽ giảm từ $30 xuống
$20/cổ phiếu

©2009 TS. Trần Văn Hoà, HCE.

Bai 3

9


Giá trị kỳ vọng – Ví dụ
Xác suất chủ quan
100 mũi khoan, có 25 mũi thành công và 75 mũi
thất bại
Xác suất (Pr) của thành công =1/4 và xác suất
thất bại =3/4

©2009 TS. Trần Văn Hoà, HCE.

Bai 3

10


Giá trị kỳ vọng – Ví dụ
EV  Pr(th�
nh c�
ng)(gi�tr�
khi th�
nh c�
ng)
 Pr(th�
t b�
i)(gi�tr�
khi th�
t b�
i)

EV  1 4($40/CP)  3 4($20/CP)

EV  $25/CP
©2009 TS. Trần Văn Hoà, HCE.

Bai 3

11


Giá trị kỳ vọng
Tổng quát cho n kết cục xảy ra:
Các kết cục có thể X1, X2, …, Xn
Xác suất tương ứng của mỗi kết cục Pr1, Pr2, …,
Prn

E(X)  Pr1 X 1  Pr 2 X 2  ...  Pr n X n
©2009 TS. Trần Văn Hoà, HCE.

Bai 3

12


Mô tả rủi ro
Độ biến thiên
Mức độ đối với các kết cục có thể của các sự
kiện không chắc chắn có thể khác nhau
Độ biến thiên tồn tại bao nhiêu trong các khả
năng lựa chọn

©2009 TS. Trần Văn Hoà, HCE.

Bai 3

13


Độ biến thiên – Ví dụ
Giả sử bạn chọn 2 công việc bán thời gian
có cùng một giá trị thu nhập kỳ vọng như
nhau ($1.500)
Công việc thứ nhất hoàn toàn dựa vào hoa
hồng
Công việc thứ hai trả lương theo ví trí công
việc

©2009 TS. Trần Văn Hoà, HCE.

Bai 3

14


Độ biến thiên – Ví dụ
Có 2 kết cục ngang nhau ở công việc 1:
$2.000 cho việc bán hàng chạy và $1.000
cho việc bán hàng trung bình
Công việc 2 trả $1.510 tiền lương (xác xuất .
99), hoặc $510 nếu công ty phá sản (xác

xuất .01)

©2009 TS. Trần Văn Hoà, HCE.

Bai 3

15


Độ biến thiên – Ví dụ
Kết cục 1

Kết cục 2

Xác
suất

Thu
nhập

Xác
suất

Thu
nhập

Công việc 1:
theo hoa
hồng

.5

2000

.5

1000

Công việc 2:
Lương cố
định

.99

1510

.01

510

©2009 TS. Trần Văn Hoà, HCE.

Bai 3

16


Độ biến thiên – Ví dụ
Thu nhập từ công việc bán hàng
Công việc 1 có thu nhập kỳ vọng

E(X1 ) .5($2000)  .5($1000) $1500
Công việc 2 có thu nhập kỳ vọng

E(X 2 ) .99($1510)  .01($510) $1500
©2009 TS. Trần Văn Hoà, HCE.

Bai 3

17


Độ biến thiên
Khi giá trị kỳ vọng như nhau đối với 2 công
việc, nhưng độ biến thiên khác nhau
Độ biến thiên càng lớn từ giá trị kỳ vọng là
tín hiệu cho biết độ rủi ro cao
Độ biến thiên xuất phát từ độ lệch của các
kết cục
Sự khác biệt giữa giá trị kỳ vọng và kết cục thực
tế

©2009 TS. Trần Văn Hoà, HCE.

Bai 3

18


Độ biến thiên – ví dụ

Độ lệch so với thu nhập kỳ vọng

($)

Kết cục 1

Độ lệch

Kết cục 2

Độ lệch

$2000

$500

$1000

-$500

1510

10

510

-990

CV 1
CV 2

©2009 TS. Trần Văn Hoà, HCE.

Bai 3

19


Độ biến thiên
Độ lệch trung bình luôn luôn bằng không do
vậy chúng ta phải điều chỉnh các số âm
Có thể đo độ biến thiên với độ lệch chuẩn
Là căn bậc hai của trung bình của bình phương
các độ lệch của các giá trị gắn với mỗi kết cục

©2009 TS. Trần Văn Hoà, HCE.

Bai 3

20


Độ biến thiên
Độ lệch chuẩn là thước đo rủi ro
Đo sự biến thiên của các kết cục sẽ xảy ra
Độ biến thiên càng lớn rủi ro càng cao
Mọi người thường thích ít biến thiên – ít rủi ro

©2009 TS. Trần Văn Hoà, HCE.

Bai 3

21


Độ biến thiên
Độ lệch chuẩn được viết:

  Pr1  X 1  E ( X )  Pr2  X 2  E ( X )
2

©2009 TS. Trần Văn Hoà, HCE.

Bai 3

2

22


Độ lệch chuẩn – ví dụ 1
Độ lệch từ thu nhập kỳ vọng

($)

Kết cục 1

Độ lệch

Kết cục 2

Độ lệch

$2000

$500

$1000

-$500

1510

10

510

-990

CV 1
CV 2

©2009 TS. Trần Văn Hoà, HCE.

Bai 3

23


Độ lệch chuẩn – Ví dụ 1

Độ lệch chuẩn của 2 công vi:

  Pr1  X 1  E ( X )  Pr2  X 2  E ( X )
2

2

 1  0.5($250,000)  0.5($250,000)
 1  250,000 500

 2  0.99($100)  0.01($980,100)
 2  9,900 99.50
©2009 TS. Trần Văn Hoà, HCE.

Bai 3

24


Độ lệch chuẩn – Ví dụ 1
Công việc 1 có độ lệch chuẩn lớn hơn do đó
rủi ro lớn hơn
Độ lệch chuẩn cũng được dùng khi có nhiều
hơn hai kết cục

©2009 TS. Trần Văn Hoà, HCE.

Bai 3

25