Ứng phó với nước biển dâng ở Cà Mau

[hue tien - Kinh nghiem

"^Ufng plio v0i nirac iiien dang of Ca IVIau
O

LUU THANH TRUNG

Vu Khoa hgc Cong nghe
Bd Tai nguyen va Moi trudng

N

ham giam

nhung

tac hai, kha nang anh hudng

phat then KT-XH cua dia phuang
dang (BDKH&NBD)

bien

gay ra, tinh Ca Mau de ra nhieu giai phap

tich

cub de ung pho, giam thieu tdn

A n h h u d n g hien h u u

tren cac ITnh vuc

do bien ddi khi hau va nudc

that.

cua

pho vai BDKH

bien doi k h i hau
Dua vao dy bao tU Uy ban
Lien Chfnh phO ve BDKH (IPCC),
trong thdi gian tU 30 - 50 nam ldi,
2 kich ban BDKH&NBD

khac

nhau' Trung binh 25 cm va eye dai
50 cm dugc lya chpn de' tfnh loan,
Trong dieu kien hien tai, ngoai
hai khu vyc bao tdn U Minh Ha va
U Minh Thupng la he sinh thai
ngpl, triJ nudc mUa bang he thdng
de. cdng va dap lam. eon lai phan
Idn dien lich ciia linh deu bi anh
hudng bdi hai che' dd thiiy trieu'
Ban nhat trieu bien Ddng va nhat
trieu bien Tay. Trong thdi ky miia
khd, dien tfch cd dp man xam nhap

vupt hPn 28 g/l, chiem xap xi 6 0 %
dat eanh tac cua tinh va dat mUe
dinh vao thang 4. 5 hang nam.
Thuy Irieu bid'n Ddng

vdi

dinh trieu cao. ket hpp cung gid
ddng la nguydn nhan chinh day
man xam nhap vao ndi ddng.

Theo ke't qua md phong, mUc

do khdng cd ngudn bo sung, vi

nUdc trai rdng va bien doi, eao

vay thieu nudc trong miia kho kha

ven bie'n Ddng, bien Tay va giam

nghiem trpng, dae biel la thang 4

dan vao trong ndi ddng vi the

va thang 5.

ndng do man cung giam khi vao

Vdi kjch ban mUe NBD 25 cm.

sau trong ndi ddng, Vimg giGfa 2

thi ndng dd man dat gia trj Idn

sdng Trem Trem - Cai Tau, khu

nhal van trong thang 4 va 5 vdi

bao tdn rimg U Minh va mpt vai

gia trj > 28 g/l. Trong mua khd

khu san xuat liia, quanh dd dupe

4 0 % dien tfch cd mUc nude < 1,0

bao ve ngan man triet de, dp man

m va trong miia mua dien tfeh nay

trong nhiJng khu vyc nay ludn < 4

ehiem khoang 15%. NBD lam gia

man xam nhap nhanh l i / cae con

g/l. Tuy vay, vao miia khd. myc

tang dien tich cd mue nude tU 1,0-

sdng Idn nhu: Ganh Hao. Dam

nudc trong nhung khu vyc nay

1.2 m, phan dien tich nay tang

Dpi, Bay Hap.

van tha'p hdn so vdi xung quanh

them 2 2 % trong miia khd va 4 0 %

dac biet la dai da't ven

bien.

Ngoai ra, do dae diem thuy van
va hd Ihdng kenh mupng e h i n g
chit cung la nguyen nhan khie'n

Toi n g u y e n v d Mdi trudng |

Ky 1 • Thing 8/2D13

29


trong miia mua so vdi kich ban
hien lai.

Trong mua khd. 24% dien tfeh
cd myc nude lU 0,4 - 0,6 m; trong
miia mua 35% dien tfch cd myc
nude ty 0,8-1,0 m. Nhin chung,
myc nude trung binh trong ea nam
ty 1,0-1,2 m (tang gan 0,2 m so
vdi hien tai).
Vdi kjch ban NBD 50 cm,
trong miia khd, 22% dien tfch cd
mUc nudc tU 1,2-1,4 m, trong miia
mua, 33% didn tfch cd myc nUdc
tu 1,2-1,4 m. Nhin ehung, muc
nudc trung binh trong ea nam tU
1,2 -1,4 m (lang gan 0.4 m so vdi
hien lai).
Nhu vay, khi NBD. dien Ifch bj
anh hudng bdi man cd ndng dp
eao gia tang so vdi AO, vi trieu
bien Ddng vdi dinh trieu eao la
nguyen nhan lam man xam nhap
manh vao ndi ddng, dac biel la
khu vuc ven bie'n nai ma ngudn
nudc ngpl cue ky khan hiem
trong mua khd. TU thang 2 - 4,
do ft mua, thie'u nudc ngpl, nen
dien tfch nhidm man gia tang
nhanh chdng,
Khi NBD, dd ddc thuy lye lU
phia Bic den ven bien nhd va trai
deu tren loan vung, vi vay luu

luang thoat ra bien se nhd hdn.
Muc nudc trung binh se lang 1050 cm. ngoai trir khu vyc rimg U
Minh do ddng cac cdng xung
quanh ngan man xam nhap. Do
vay, d phia Nam du myc nudc
tang 10-50 cm Irong miia khd
nhung chii yeu la nudc man.
Tac ddng eiia NBD ro net
trong mua khd, cd the tha'y rang,
dii mpt gia tang nhd cua nude
bien eung gay lac ddng de'n phan
Idn dien tfch trong vimg, Trong
miia khd, dien tfch bi anh hudng
man khoang 0,4 Irieu ha, gdm ea
nhung khu vyc ven bien, dac biel
30

la tu thang 4-5 khi ma mUc nudc
xudng Ihap nhat thi man xam
nhap manh ca ve cudng dp va
thdi gian,
Khd han gia tang eung iam
tang nguy ca chay rimg, phat trien
sau benh, djch benh...; ddi vdi he
thdng thuy Ipi, NBD se lam anh
hudng den khoang 45.000 km
kenh, mUPng. trong dd ehii yeu la
kenh npi ddng. kenh cap I. II; dd'i
vdi he thdng giao thdng, khoang
4.500 km dudng giao thdng se bj

ngap, dac biet khi cd bao va trieu
cudng thi con sd nay lang dang
ke khoang 13,000 km bi ngap; dd'i
vdi nha cira - dan cu, NBD se anh
hudng den khoang 275,000325.000 hd gia dinh d cac mirc dp
khac nhau.
Hien nay, ehung ta chua dii
kha nang ddi phd vdi cae hiem
hoa, nhung de giam nhe va thi'ch
nghi dUdc do thay doi khi hau,
nhung ngudi lap ke hoaeh eiia
tinh can phai ket hpp hai hoa ca
giai phap eong Irinh va phi cdng
trinh. Giai phap cdng trinh la xay
dyng he thdng cdng trinh thiiy loi
nhlm kie'm soal sd lupng va chat
lupng ngudn nudc vao. ra trong
viing. Giai phap phi cdng trinh
nham dy bao giam nhe Ihiel hai
do BDKH va bao gdm dy bao
BDKH ngln han va dai han, giao
dye luyen truyen, phat tnen he
thd'ng truyen thdng (hpi thao. td
rai ,..), phat tnen he thdng thdng
tin hien dai de Ihdng bao. giai
thich kip thdi cac van de khan
cap cho ngudi dan. Sap xep,
dieu chinh cac khu dan eu, khu
san xual eho phu hpp de giam
thie'u Ihiet hai. Ket hap hai hoa ca

giai phap cdng trinh va phi cdng
trinh se lam giam vdn dau lu va
tang hieu qua Irong quan ly va
giam nhe thiet hai do thien lai
gay ra.

Tai nguyen vd Moi traong | Kjf 1 - Thang 8/2013

Trien khai 6 dir an de udig pl^
Ca Mau da tham gia c^
chUPng trinh cat giam khi nha
kinh, de xuat quy che phdi hop
hanh ddng lien vimg giUa Ca
Mau vdi cac linh, thanh pho
VLing OBSCL trong Cfng phd vdi
BDKH, ket hpp giao due nang
cao y thifc loan cpng ddng ciing
chung tay ddi phd. Ddng thdi, Ca
Mau cung dau tu ddng bd de
Bien Ddng, Bidn Tay dii sii?
chdng ehiu NBD cao gan vdi xay
dung he thdng vanh dai rimg
ngap man ven bien bao dam
phong hd chin sdng, chdng sat
Id, can blng mdi Irudng, bao ve
tai nguyen sinh thai va tfnh
DDSH, He thdng de sdng dupc
xay dung dieu tiel, kiem scat
ngudn nudc, ngan trieu eudng
phyc vy san xua't ngu - ndng lam nghiep va bao ve cac he

sinh thai nhay cam. Ca Mau tap
trung chuyen djch co cau c§y
trdng, vat nudi Ihfch img vdi
BDKH ke't hpp Ung dyng KHCN
trong san xuat de nang cao nang
sua't va cha't lupng san pham
ndng san.
Ben canh dd, Ca Mau dang
kha'n trUang Irien khai sau dir an
dng phd vdi NBD gdm: Bao cao
long hap ke hoach hanh ddng irng
phd vdi BDKH va NBD linh Ca
Mau; ban dd ngap lyl tinh Ca Mau
Iren eP sd kjch ban BDKH va NBD
eiia Viet Nam; ban do xam nhap
man va ban do bd trf eac cong
trinh bao ve lai nguyen mdi
trudng va KT-XH dudi tae dpng
cua BDKH va NBD; Bao cao
chuyen de eac giai phap ifng
phd vdi BDKH va NBD b tinh C^
Mau tam nhin tdi nam 2030; He
thdng co sd dur lieu lai nguySn
mdi trudng KT-XH tinh Ca Mau
phuc vu cho viec img phd vdi
BDKHva NBD.B