Tổ chức đánh giá hiệu trưởng trường tiểu học theo chuẩn hiệu trưởng ở huyện phú bình, tỉnh thái nguyên

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

CHU THỊ OANH

TỔ CHỨC ĐÁNH GIÁ HIỆU TRƯỞNG TRƯỜNG
TIỂU HỌC THEO CHUẨN HIỆU TRƯỞNG Ở
HUYỆN PHÚ BÌNH, TỈNH THÁI NGUYÊN

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

THÁI NGUYÊN - 2020

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

CHU THỊ OANH

TỔ CHỨC ĐÁNH GIÁ HIỆU TRƯỞNG TRƯỜNG
TIỂU HỌC THEO CHUẨN HIỆU TRƯỞNG Ở
HUYỆN PHÚ BÌNH, TỈNH THÁI NGUYÊN
Ngành: Quản lý Giáo dục
Mã số: 8.14.01.14

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Lê Khánh Tuấn

THÁI NGUYÊN - 2020

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các kết quả
nghiên cứu trong Luận văn là trung thực, chưa từng được công bố trong bất kì
công trình nghiên cứu nào của tác giả khác.
Tác giả luận văn

Chu Thị Oanh

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




LỜI CẢM ƠN
Tôi xin bày tỏ lòng kính trọng và lời cảm ơn sâu sắc tới PGS.TS Lê Khánh
Tuấn - người hướng dẫn khoa học đã tận tình chỉ dẫn, giúp đỡ tôi trong suốt quá
trình nghiên cứu và thực hiện luận văn.
Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn đến các Thầy, Cô và cán bộ Trường Đại học Sư
phạm Thái Nguyên đã giúp đỡ và tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong suốt quá
trình học tập và nghiên cứu.
Tôi xin tri ân sự động viên, khích lệ và ủng hộ của gia đình, người thân, bạn

bè và đồng nghiệp đã giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn này.
Tác giả luận văn

Chu Thị Oanh

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ..................................................................................................... i
LỜI CẢM ƠN.......................................................................................................... ii
MỤC LỤC .............................................................................................................. iii
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT ......................................... iv
DANH MỤC CÁC BẢNG ...................................................................................... v
MỞ ĐẦU................................................................................................................. 1
1. Tính cấp thiết của vấn đề nghiên cứu .................................................................. 1
2. Mục đích nghiên cứu ........................................................................................... 3
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu..................................................................... 3
4. Giả thuyết khoa học ............................................................................................. 3
5. Nhiệm vụ nghiên cứu........................................................................................... 3
6. Phạm vi nghiên cứu ............................................................................................. 4
7. Phương pháp nghiên cứu ..................................................................................... 4
8. Cấu trúc luận văn ................................................................................................. 5
Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TỔ CHỨC ĐÁNH GIÁ HIỆU
TRƯỞNG
TRƯỜNG TIỂU HỌC THEO CHUẨN HIỆU TRƯỞNG ............................
6
1.1.

Sơ lược lịch sử nghiên cứu vấn đề ................................................................ 6

1.1.1. Trên thế giới .................................................................................................. 6
1.1.2. Ở Việt Nam ................................................................................................... 8
1.2.

Một số khái niệm cơ bản ............................................................................. 10

1.2.1. Đánh giá, tổ chức đánh giá.......................................................................... 10
1.2.2. Hiệu trưởng trường Tiểu học, Chuẩn Hiệu trưởng ..................................... 12
1.2.3. Tổ chức đánh giá Hiệu trưởng trường Tiểu học theo chuẩn .......................
14
1.3.

Đánh giá Hiệu trưởng trường Tiểu học theo chuẩn Hiệu trưởng................ 15

1.3.1. Vị trí, chức năng, nhiệm vụ của Hiệu trưởng trường Tiểu học................... 15
1.3.2. Chuẩn Hiệu trưởng trường Tiểu học ........................................................... 16
1.3.3. Cơ sở pháp lí của việc đánh giá Hiệu trưởng trường Tiểu học theo
chuẩn Hiệu trưởng....................................................................................... 17
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




1.3.4. Mục đích đánh giá Hiệu trưởng trường Tiểu học theo chuẩn Hiệu
trưởng........ 18
1.3.5. Nội dung đánh giá Hiệu trưởng trường Tiểu học theo chuẩn Hiệu
trưởng........ 20

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




1.3.6. Phương pháp đánh giá Hiệu trưởng trường Tiểu học theo Chuẩn Hiệu
trưởng......22
1.4.
24

Tổ chức đánh giá Hiệu trưởng trường Tiểu học theo chuẩn Hiệu trưởng..........

1.4.1. Lập kế hoạch đánh giá Hiệu trưởng trường Tiểu học theo chuẩn Hiệu
trưởng.......24
1.4.2. Tổ chức lực lượng tham gia đánh giá Hiệu trưởng trường Tiểu học
theo chuẩn Hiệu trưởng............................................................................... 25
1.4.3. Quy trình đánh giá Hiệu trưởng trường Tiểu học theo chuẩn Hiệu trưởng ......
28
1.4.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến việc đánh giá Hiệu trưởng trường Tiểu học
theo Chuẩn Hiệu trưởng .............................................................................. 31
Kết luận chương 1.................................................................................................. 35
Chương 2. THỰC TRẠNG TỔ CHỨC ĐÁNH GIÁ HIỆU TRƯỞNG
TRƯỜNG TIỂU HỌC THEO CHUẨN HIỆU TRƯỞNG Ở
HUYỆN PHÚ BÌNH, TỈNH THÁI NGUYÊN........................................ 36
2.1.

Vài nét về giáo dục Tiểu học ở huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên .......... 36

2.2.

Tổ chức khảo sát thực trạng ........................................................................ 37

2.2.1. Mục đích khảo sát ....................................................................................... 37
2.2.2. Nội dung khảo sát........................................................................................ 38
2.2.3. Đối tượng khảo sát ...................................................................................... 38
2.2.4. Cách thức khảo sát và xử lý dữ liệu ............................................................ 38
2.3.

Thực trạng nhận thức .................................................................................. 39

2.4.

Thực trạng đánh giá Hiệu trưởng trường Tiểu học theo chuẩn Hiệu
trưởng ở huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên.............................................. 42

2.4.1. Thực trạng nội dung đánh giá Hiệu trưởng trường Tiểu học theo chuẩn
Hiệu trưởng ở huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên ..................................... 42
2.4.2. Thực trạng phương pháp đánh giá Hiệu trưởng trường Tiểu học theo
Chuẩn Hiệu trưởng ở huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên ......................... 43
2.5.

Thực trạng tổ chức đánh giá Hiệu trưởng trường Tiểu học theo chuẩn
Hiệu trưởng ở huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên ..................................... 45

2.5.1. Thực trạng lập kế hoạch đánh giá Hiệu trưởng trường Tiểu học theo
chuẩn Hiệu trưởng ở huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên .......................... 45
2.5.2. Thực trạng tổ chức lực lượng tham gia đánh giá Hiệu trưởng trường
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN

Tiểu học theo chuẩn Hiệu trưởng ở huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên ... 47

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




2.5.3. Thực trạng quy trình đánh giá Hiệu trưởng trường Tiểu học theo
chuẩn Hiệu trưởng ở huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên .......................... 49
2.6.

Thực trạng về kết quả đánh giá ................................................................... 53

2.6.1. Thực trạng về kết quả đánh giá Hiệu trưởng năm học 2017-2018 và
năm học 2018-2019..................................................................................... 53
2.6.2. Thực trạng việc sử dụng kết quả đánh giá Hiệu trưởng theo chuẩn ........... 54
2.7.

Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến tổ chức đánh giá Hiệu trưởng trường
Tiểu học theo chuẩn Hiệu trưởng ở huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên .........
55

2.8.

Đánh giá chung về thực trạng tổ chức đánh giá Hiệu trưởng trường
Tiểu học theo chuẩn Hiệu trưởng ở huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên ... 56

2.8.1. Những kết quả đạt được............................................................................... 56
2.8.2. Tồn tại, hạn chế............................................................................................ 57
2.8.3. Nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế..................................................... 59
Kết luận chương 2.................................................................................................. 60
Chương 3. BIỆN PHÁP TỔ CHỨC ĐÁNH GIÁ HIỆU TRƯỞNG
TRƯỜNG TIỂU HỌC THEO CHUẨN HIỆU TRƯỞNG Ở
HUYỆN PHÚ BÌNH, TỈNH THÁI NGUYÊN........................................ 61
3.1.

Các nguyên tắc đề xuất biện pháp............................................................... 61

3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính pháp lý................................................................ 61
3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính toàn diện, đồng bộ.............................................. 61
3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính mục tiêu của hoạt động đánh giá ....................... 62
3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn ............................................................. 62
3.1.5. Nguyên tắc đảm bảo tính hiệu quả, khả thi................................................. 63
3.2.

Các biện pháp tổ chức đánh giá HT trường Tiểu học theo chuẩn HT ở
huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên............................................................. 63

3.2.1. Tổ chức bồi dưỡng nâng cao nhận thức cho cán bộ, giáo viên, nhân
viên về đánh giá Hiệu trưởng trường Tiểu học theo chuẩn Hiệu trưởng
ở huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên.......................................................... 63
3.2.2. Tổ chức phát triển năng lực nghề nghiệp cho Hiệu trưởng trường Tiểu
học dựa vào chuẩn Hiệu trưởng .................................................................. 66

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN

3.2.3. Xây dựng quy trình phù hợp với điều kiện thực tiễn địa phương đánh
giá Hiệu trưởng trường Tiểu học theo chuẩn Hiệu trưởng ......................... 70
3.2.4. Chỉ đạo tập huấn nâng cao trình độ đánh giá cho các đối tượng tham gia
đánh giá Hiệu trưởng trường Tiểu học theo chuẩn Hiệu trưởng ở huyện
Phú Bình, Tỉnh Thái Nguyên ........................................................... 75
3.2.5. Đổi mới sử dụng kết quả đánh giá Hiệu trưởng trường Tiểu học theo
Chuẩn Hiệu trưởng ...................................................................................... 79
3.3.

Mối quan hệ giữa các biện pháp ................................................................. 81

3.4. Khảo nghiệm tính cấp thiết và mức độ khả thi của các biện pháp đã đề xuất
...... 82
3.4.1. Khái quát chung về khảo nghiệm................................................................ 82
3.4.2. Khảo nghiệm tính cấp thiết của các biện pháp đã đề xuất .......................... 82
3.4.3. Khảo nghiệm mức độ khả thi của các biện pháp đã đề xuất ....................... 84
Kết luận chương 3.................................................................................................. 86
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ..................................................................... 87
1. Kết luận.............................................................................................................. 87
2. Khuyến nghị....................................................................................................... 88
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................... 90
PHỤ LỤC

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN

DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT
Viết tắt

Viết đầy đủ

HT

Hiệu trưởng

GD&ĐT

Giáo dục và Đào tạo

TH

Tiểu học

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1.

Thực trạng nhận thức của Hiệu trưởng, của các lực lượng tham gia
đánh giá Hiệu trưởng trường Tiểu học theo chuẩn Hiệu trưởng ở
huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên ................................... 40

Bảng 2.2.

Thực trạng mức độ thực hiện nội dung đánh giá Hiệu trưởng
trường Tiểu học theo chuẩn Hiệu trưởng ở huyện Phú Bình, tỉnh
Thái Nguyên ..................................................................................... 42

Bảng 2.3.

Thực trạng phương pháp đánh giá Hiệu trưởng trường Tiểu học
theo Chuẩn Hiệu trưởng ở huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên ....... 44

Bảng 2.4.

Thực trạng lập kế hoạch đánh giá Hiệu trưởng trường Tiểu học
theo chuẩn Hiệu trưởng ở huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên ........ 46

Bảng 2.5.

Thực trạng tổ chức lực lượng tham gia đánh giá Hiệu trưởng
trường Tiểu học theo chuẩn Hiệu trưởng ở huyện Phú Bình, tỉnh
Thái Nguyên ..................................................................................... 48

Bảng 2.6.

Thực trạng quy trình đánh giá Hiệu trưởng trường Tiểu học
theo chuẩn Hiệu trưởng ở huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên ........ 50

Bảng 2.7.

Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến tổ chức đánh giá Hiệu trưởng
trường Tiểu học theo chuẩn Hiệu trưởng ở huyện Phú Bình, tỉnh

Thái Nguyên ...................................................................................... 55

Bảng 3.1.

Kết quả khảo nghiệm tính cấp thiết của các biện pháp .................... 83

Bảng 3.2.

Kết quả khảo nghiệm mức độ khả thi của các biện pháp ................. 84

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của vấn đề nghiên cứu
Trong sự vận động và biến đổi không ngừng của thế giới, Việt Nam cũng
không ngoại lệ. Điều đó là minh chứng cho một xã hội ngày càng phát triển. Đặc
biệt, trong thời đại công nghiệp 4.0 như hiện nay, để đáp ứng yêu cầu đào tạo
nguồn nhân lực cho xã hội đòi hỏi sản phẩm của Giáo dục và Đào tạo cũng phải
được chuẩn hóa về “chất” và “lượng”, góp phần xây dựng thương hiệu cho các
nhà trường. Để có được sản phẩm chất lượng cao, đòi hỏi phải có nhà quản lý giáo
dục đáp ứng yêu cầu của Chuẩn theo quy định. Trên thế giới, các nước có nền giáo
dục phát triển đã xây dựng mô hình người quản lý có đủ các tiêu chí năng lực
nghề nghiệp. Đối với nước ta, cho đến nay, việc đánh giá cán bộ quản lý giáo dục
nói chung, đánh giá Hiệu trưởng nói riêng vẫn là vấn đề còn khá mới mẻ. Việc
đánh giá theo các yêu cầu của Chuẩn HT được quy định tại Thông tư số
14/2018/TT-BGDĐT, ngày 20/7/2018 còn nhiều vướng mắc cần tháo gỡ [3].
Muốn thay đổi về “chất” của hoạt động này, rất cần đến vai trò của công tác

quản lý giáo dục. Tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng Cộng sản
Việt Nam, Báo cáo chính trị chỉ rõ: “Đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục, đào
tạo; phát triển, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; tăng cường tiềm lực và đẩy
mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ ”. “Đổi mới căn bản công tác quản lý giáo
dục, đào tạo, bảo đảm dân chủ, thống nhất, chất lượng”[ BCH TW Đảng, Báo
cáo chính trị Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ 12, năm 2016]. Tiếp tục thực hiện
chủ trương đổi mới căn bản, toàn diện Giáo dục và Đào tạo mà Nghị quyết Hội
nghị Trung ương 9, khóa XI đề ra, Đại hội XII của Đảng cũng đã xác định rõ một
trong những nhiệm vụ của Giáo dục và Đào tạo là: “Đổi mới hình thức và phương
pháp thi, kiểm tra và đánh giá kết quả giáo dục đào tạo một cách mạnh mẽ, nhằm
bảo đảm độ tin cậy, chính xác, tính khách quan, trung thực về kết quả học tập của
học sinh; làm cơ sở cho việc điều chỉnh cách dạy, cách học” [BCH TW Đảng,
Báo cáo chính trị Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ 12, năm 2016]. Như vậy, đổi
mới công tác đánh giá Hiệu trưởng thực sự là một mắt xích, một khâu quan trọng
của đổi mới quản lý Giáo dục và Đào tạo nói chung và quản lý hoạt động đánh giá
Hiệu trưởng ở các nhà trường Tiểu học nói riêng trong giai đoạn hiện nay.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




Điều 18, Luật Giáo dục (năm 2019) quy định vai trò và trách nhiệm của cán
bộ quản lý giáo dục “ Cán bộ quản lý giáo dục giữ vai trò quan trọng trong việc tổ
chức, quản lý, điều hành các hoạt động giáo dục. Cán bộ quản lý giáo dục có trách
nhiệm học tập, rèn luyện, nâng cao phẩm chất đạo đức, trình độ chuyên môn, năng
lực quản lý và thực hiện các chuẩn, quy chuẩn theo quy định của pháp luật. Nhà
nước có kế hoạch xây dựng và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý giáo
dục” [18].
Năm 2011, Bộ GD&ĐT ban hành Thông tư số 14/2011/TT-BGDĐT ngày
08/4/2011 ban hành Quy định Chuẩn Hiệu trưởng trường Tiểu học [3]. Thông tư

này được thực hiện để đánh giá Hiệu trưởng các trường Tiểu học sau mỗi năm
học. Thực tế công tác đánh giá Hiệu trưởng các trường Tiểu học đã góp phần nâng
cao chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý các trường Tiểu học trên cả nước nói
chung, trên địa bàn huyện Phú Bình nói riêng. Tiếp đó, năm 2018, Bộ Giáo dục và
Đào tạo ban hành Thông tư số 14/2018/TT-BGDĐT, ngày 20 tháng 7 năm 2018,
quy định Chuẩn Hiệu trưởng cơ sở giáo dục phổ thông. Như vậy, hệ thống văn bản
quy định việc đánh giá cán bộ quản lý về cơ bản đã hoàn thiện. Hoạt động đánh
giá được triển khai sâu rộng ở tất cả các bậc học thuộc các loại hình trong hệ
thống giáo dục quốc dân.
Thực hiện sự chỉ đạo của các cấp, trong những năm qua, Sở GD&ĐT tỉnh
Thái Nguyên cũng như Phòng GD&ĐT huyện Phú Bình đã nghiêm túc triển khai
và bước đầu thực hiện có hiệu quả hoạt động đánh giá cán bộ quản lý nói chung và
đánh giá Hiệu trưởng trường Tiểu học nói riêng theo quy định Chuẩn, góp phần
nâng cao chất lượng quản lý dạy và học trong các nhà trường. Tuy nhiên, đối với
bậc học Tiểu học, hoạt động đánh giá Hiệu trưởng theo quy định Chuẩn đang có
những lúng túng, nhất là việc quản lý hoạt động tự đánh giá của Hiệu trưởng, hoạt
động tập thể nhà trường đánh giá Hiệu trưởng chưa phát huy được hiệu quả; nhận
thức của nhà quản lý về quy trình tự đánh giá, về việc đánh giá của tập thể đối với
Hiệu trưởng chưa trúng, dẫn đến chất lượng công tác tự đánh giá, công tác đánh
giá còn mang tính hình thức, chưa chú trọng đến chất lượng, chưa có tác dụng
thúc đẩy Hiệu trưởng tự học, tự bồi dưỡng để đạt các yêu cầu của Chuẩn.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




Yêu cầu đổi mới căn bản toàn diện Giáo dục và Đào tạo, phát triển nguồn
nhân lực theo tinh thần Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII đòi hỏi tất yếu phải

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




đổi mới công tác đánh giá Hiệu trưởng theo chuẩn HT. Từ yêu cầu thực tiễn trên,
tôi chọn đề tài “Tổ chức đánh giá Hiệu trưởng trường Tiểu học theo chuẩn
Hiệu trưởng ở huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên” cho công trình nghiên cứu
của mình.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận, thực trạng đánh giá và tổ chức đánh giá Hiệu
trưởng trường Tiểu học theo chuẩn Hiệu trưởng ở huyện Phú Bình, tỉnh Thái
Nguyên, luận văn đề xuất các biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả tổ chức đánh giá
Hiệu trưởng trường Tiểu học theo chuẩn Hiệu trưởng ở huyện Phú Bình, tỉnh Thái
Nguyên, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
Hoạt động đánh giá Hiệu trưởng trường Tiểu học theo chuẩn Hiệu trưởng.
3.2. Đối tượng nghiên cứu
Tổ chức đánh giá Hiệu trưởng trường Tiểu học theo chuẩn Hiệu trưởng ở
huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên.
4. Giả thuyết khoa học
Hoạt động đánh giá Hiệu trưởng trường Tiểu học theo chuẩn Hiệu trưởng ở
huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên hiện nay còn nhiều tồn tại, hạn chế, bất cập.
Nếu nghiên cứu, đề xuất được các biện pháp tổ chức đánh giá Hiệu trưởng trường
Tiểu học theo chuẩn Hiệu trưởng phù hợp với đặc điểm lao động của Hiệu trưởng
và điều kiện trường Tiểu học ở địa phương thì sẽ nâng cao hiệu quả hoạt động
đánh giá Hiệu trưởng trường Tiểu học theo Chuẩn góp phần nâng chất lượng
quản lý Giáo dục và Đào tạo đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu

5.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận về tổ chức đánh giá Hiệu trưởng trường Tiểu
học theo chuẩn Hiệu trưởng.
5.2. Khảo sát, phân tích thực trạng tổ chức đánh giá Hiệu trưởng trường
Tiểu học theo chuẩn Hiệu trưởng ở huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên.
5.3. Đề xuất và khảo nghiệm biện pháp tổ chức đánh giá Hiệu trưởng
trường Tiểu học theo chuẩn Hiệu trưởng ở huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




6. Phạm vi nghiên cứu
6.1. Giới hạn nội dung nghiên cứu
Đề tài chỉ tập trung nghiên cứu đề xuất biện pháp tổ chức, đánh giá Hiệu
trưởng trường Tiểu học theo chuẩn Hiệu trưởng của Phòng GD&ĐT Phú Bình,
tỉnh Thái Nguyên.
Đánh giá Hiệu trưởng trường Tiểu học theo chuẩn Hiệu trưởng, tôi sử dụng
bộ tiêu chuẩn được ban hành kèm theo Thông tư số 14/2018/TT-BGDĐT ngày
20 tháng 7 năm 2018 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào.
6.2. Khách thể điều tra
Tổng số 228 người, bao gồm:
Lãnh đạo và chuyên viên phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Phú Bình (07
người gồm: 04 lãnh đạo và 03 chuyên viên).
Hiệu trưởng, các trường Tiểu học huyện Phú Bình (21 người).
Phó Hiệu trưởng, giáo viên, nhân viên các trường Tiểu học huyện Phú Bình
(200 người).
7. Phương pháp nghiên cứu
7.1. Nhóm các phương pháp nghiên cứu lý luận
Nghiên cứu các tài liệu, các công trình nghiên cứu về tổ chức đánh giá Hiệu
trưởng nói chung và tổ chức đánh giá Hiệu trưởng trường Tiểu học theo chuẩn

Hiệu trưởng nói riêng.
Nghiên cứu các văn kiện của Đảng, các Chỉ thị, chủ trương, Quyết định của
Nhà nước, của Bộ, Ngành có liên quan đến tổ chức đánh giá Hiệu trưởng trường
Tiểu học theo chuẩn Hiệu trưởng.
Nghiên cứu các tài liệu về mô hình hoạt động của các nhà trường Tiểu học,
các Phòng Giáo dục và Đào tạo làm tiền đề cho việc hình thành, xây dựng khung lý
luận của vấn đề tổ chức đánh giá Hiệu trưởng trường Tiểu học theo chuẩn Hiệu
trưởng.
7.2. Nhóm các phương pháp nghiên cứu thực tiễn
- Phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi:

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




Xây dựng mẫu Phiếu khảo sát dành cho Lãnh đạo, chuyên viên quản lý giáo
dục thuộc Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Phú Bình, Hiệu trưởng, Phó Hiệu
trưởng của 21 trường Tiểu học và một bộ phận giáo viên, nhân viên các trường

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




Tiểu học trên địa bàn huyện Phú Bình. Nội dung phiếu khảo sát về thực trạng đánh
giá Hiệu trưởng trường Tiểu học theo chuẩn Hiệu trưởng ở huyện Phú Bình; thực
trạng tổ chức đánh giá Hiệu trưởng trường Tiểu học theo chuẩn Hiệu trưởng ở
huyện Phú Bình; thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến đánh giá Hiệu trưởng
trường Tiểu học theo chuẩn Hiệu trưởng ở huyện Phú Bình.

- Phương pháp phỏng vấn trực tiếp:
Phương pháp phỏng vấn được tiến hành với một số khách thể đã được điều
tra bằng phiếu hỏi. Nội dung phỏng vấn là làm rõ thêm những nguyên nhân của
thực trạng đã được thể hiện trên số liệu của phiếu hỏi.
- Phương pháp tổng kết kinh nghiệm thực tiễn:
Tổng kết kinh nghiệm thực hiện tổ chức đánh giá Hiệu trưởng trường Tiểu
học theo chuẩn Hiệu trưởng ở huyện Phú Bình để tạo cơ sở thực tiễn cho việc đề
xuất các biện pháp nâng cao hiệu quả tổ chức đánh giá Hiệu trưởng trường Tiểu
học theo chuẩn Hiệu trưởng ở huyện Phú Bình phù hợp với điều kiện thực tiễn của
Ngành giáo dục huyện Phú Bình.
- Phương pháp chuyên gia: Xin ý kiến chuyên gia về tính cấp thiết, mức độ
khả thi của các biện pháp đề xuất.
7.3. Phương pháp xử lý số liệu
Sử dụng các công thức toán thống kê để xử lý số liệu thu được từ các
phương pháp khảo sát.
8. Cấu trúc luận văn
Luận văn gồm Mở đầu, Kết luận và khuyến nghị; Danh mục tài liệu tham
khảo; Phụ lục và 3 chương:
Chương 1. Cơ sở lý luận về tổ chức đánh giá Hiệu trưởng trường Tiểu học
theo chuẩn Hiệu trưởng
Chương 2. Thực trạng tổ chức đánh giá Hiệu trưởng trường Tiểu học theo
chuẩn Hiệu trưởng ở huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên
Chương 3. Biện pháp tổ chức đánh giá Hiệu trưởng trường Tiểu học theo
chuẩn Hiệu trưởng ở huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN

Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TỔ CHỨC ĐÁNH GIÁ HIỆU TRƯỞNG
TRƯỜNG TIỂU HỌC THEO CHUẨN HIỆU TRƯỞNG
1.1. Sơ lược lịch sử nghiên cứu vấn đề
1.1.1. Trên thế giới
Trên thế giới, nhiều quốc gia quan tâm đến việc xây dựng đội ngũ cán bộ
quản lý giáo dục, nhằm đảm bảo đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục có chất lượng
nghề nghiệp, chèo lái cơ sở giáo dục hoạt động hiệu quả. Các công trình nghiên
cứu về xây dựng đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục nói chung, xây dựng và đánh giá
đội ngũ Hiệu trưởng nói riêng đã được công bố. Trong đó, để đáp ứng với nhiệm
vụ quản lý nhà trường trong giai đoạn hiện nay, nhiều nghiên cứu đề cập đến chất
lượng của Hiệu trưởng theo cách đáp ứng các chuẩn đề ra.
Ở Mỹ, một số nhà nghiên cứu cho rằng “Có một hệ thống đánh giá Hiệu
trưởng toàn diện và tốt sẽ là một cách tốt nhất để phát triển nghề nghiệp Hiệu
trưởng”. Theo quan điểm mới, Hiệp hội các Hiệu trưởng trường phổ thông ở Mỹ
đưa ra những yêu cầu với Hiệu trưởng như sau: Với tư cách nhà lãnh đạo giáo
dục, mọi nỗ lực của Hiệu trưởng là để “đảm bảo cho việc học của trẻ và người
lớn trong nhà trường có hiệu quả”. Nhà lãnh đạo trường học cần: Một là, lãnh
đạo theo cách đặt việc học của học sinh và người lớn ở trung tâm; Hai là, đặt ra
những mong muốn và chuẩn cao cho việc học và phát triển xã hội của học sinh
và việc thực hiện của người lớn; Ba là, yêu cầu nội dung và giảng dạy đảm bảo
cho học sinh đạt và vượt chuẩn; Bốn là, hình thành văn hóa học tập liên tục cho
người lớn gắn với việc học của học sinh và những mục tiêu khác của nhà trường;
Năm là, sử dụng nhiều nguồn dữ liệu khác nhau như công cụ đối thoại để đánh
giá, nhận diện và ứng dụng cải tiến giảng dạy; Sáu là, cam kết tích cực với cộng
đồng, tạo ra sự chia sẻ về thành tích học tập của học sinh và thành công của nhà
trường (dẫn theo [21]).
Ở Thụy Sĩ, các nghiên cứu chỉ ra rằng: Cần đào tạo nhà lãnh đạo trường
học theo 6 nhóm năng lực: Năng lực lãnh đạo, năng lực xã hội, năng lực cá nhân,
năng lực giáo dục, năng lực phát triển trường học và năng lực tổ chức - quản lý

(dẫn theo [21]).
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




Ở Đức, các nhà nghiên cứu cho rằng: Những nhóm năng lực cần thiết trong
đào tạo lãnh đạo nhà trường, bao gồm năng lực sư phạm, giáo dục và thiết lập;
năng lực kiểm soát; năng lực lãnh đạo; năng lực tổ chức và năng lực tư vấn (dẫn
theo [21]).
Ở Mexico, đều đặn hằng năm, Hiệu trưởng các nhà trường được tổ chức
đánh giá. Năm 2008, Mexico thông qua văn bản “Những năng lực và các chỉ báo
về sự lãnh đạo của Hiệu trưởng Mexico mới”. Đây được coi là chuẩn để đánh giá
Hiệu trưởng trường phổ thông. Chuẩn “Hiệu trưởng Mexico mới” có 5 lĩnh vực:
Lãnh đạo giảng dạy; Giao tiếp; Phát triển nghề nghiệp; Quản lý các hoạt động và
Phạm vi trách nhiệm trong các trường trung học. Mỗi lĩnh vực có năng lực tương
ứng. Năng lực 1: Hiệu trưởng thúc đẩy sự thành công của tất cả học sinh thông
qua việc duy trì một văn hóa thúc đẩy học sinh đạt thành tích, giảng dạy có chất
lượng cao, phát triển nghề nghiệp, đáp ứng
nhu cầu học tập khác biệt trong cộng đồng trường. Năng lực 2: Hiệu trưởng
sử dụng những kỹ năng giao tiếp và xây dựng mối quan hệ để lôi cuốn cộng đồng
lớn hơn hiểu biết và ủng hộ cho tính công bằng trong việc đáp ứng những nhu cầu
khác biệt trong cộng đồng trường. Năng lực 3: Hiệu trưởng tổ chức và kết hợp với
“Khung phát triển nghề nghiệp Mexico mới” và hỗ trợ những nhu cầu học tập
khác biệt của học sinh trong cộng đồng trường. Năng lực 4: Hiệu trưởng quản lý
cơ sở trường học, tài chính và các hoạt động hằng ngày để đáp ứng công bằng nhu
cầu học tập của học sinh trong cộng đồng trường. Năng lực 5: Hiệu trưởng trường
trung học hỗ trợ khuyến khích và giám sát các chương trình sao cho tăng số học
sinh nhập học, học sinh đạt thành tích cao, tỷ lệ tốt nghiệp tăng, để học sinh sẵn
sàng vào đại học và có kỹ năng công việc đáp ứng các nhu cầu khác nhau của

cộng đồng (dẫn theo [21]).
Mỗi quốc gia áp dụng những cách tiếp cận xây dựng chuẩn Hiệu trưởng
khác nhau. Nhiều bang của Mỹ nhấn mạnh vai trò lãnh đạo quản lý dạy học. Các
nhà khoa học Úc thì thiên về việc cho rằng Hiệu trưởng là người tác động đến kết
quả học tập của học sinh thông qua các định hướng phát triển nhà trường. Ở Trung
Quốc, các nhà khoa học cho rằng cần chú ý đến tác nghiệp cụ thể. Chuẩn trình độ
quản lý trường học của Trung Quốc hướng đến các tiêu chuẩn về: Quản lý hành
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




chính; Quản lý đức dục; Quản lý giảng dạy; Quản lý giáo dục; Quản lý công chức
và Quản lý tổng vụ. Dù với cách tiếp cận nào thì chuẩn Hiệu trưởng cũng đặt ra
những yêu cầu mà một người Hiệu trưởng cần có và phải làm ở cương vị người
đứng đầu một cơ sở giáo dục.
1.1.2. Ở Việt Nam
Ở nước ta, đội ngũ quản lý giáo dục nói chung và Hiệu trưởng các nhà
trường nói riêng đã được đề cập tới trong nhiều nghiên cứu.
Đề tài “Cơ sở lý luận về năng lực lãnh đạo của Hiệu trưởng nhà trường
trung học phổ thông” do tác giả Nguyễn Thế Thắng làm chủ nhiệm đã giải quyết
cơ sở lý luận về năng lực lãnh đạo của Hiệu trưởng nhà trường trung học phổ
thông. Nhóm tác giả đề tài đã làm rõ những vấn đề về khái niệm, lý luận về lãnh
đạo giáo dục, năng lực và năng lực lãnh đạo giáo dục; vai trò lãnh đạo của Hiệu
trưởng trường trung học phổ thông và năng lực lãnh đạo của Hiệu trưởng trường
trung học phổ thông hiện nay [20].
Trong cuốn Những vấn đề cơ bản của khoa học quản lý giáo dục, tác giả
Trần Kiểm, cho rằng: “Hiệu quả lao động quản lý giáo dục là kết quả do lao động
của chủ thể quản lý mang lại, nó có tác dụng trong toàn bộ quá trình quản lý”. Tác
giả đưa ra những nội dung để đánh giá Hiệu trưởng ở các góc độ tổ chức, nhóm và

cá nhân các nhà quản lý. Xét trên góc độ tổ chức, các đặc tính hiệu quả là: Triển
vọng chính, sự nhạy cảm môi trường và quan điểm chiến lược. Xét trên góc độ
nhóm, các đặc tính hiệu quả là: Năng lực lãnh đạo, sự linh hoạt, hoạt động định
hướng mục tiêu, sự chú trọng các kết quả đầu ra của hoạt động. Xét trên góc độ cá
nhân, các đặc tính hiệu quả là: Năng lực thông tin, năng lực kỹ thuật về sự nhạy
cảm trong giao tiếp. Tác giả đưa ra cách xem xét hiệu quả lao động quản lý một
cách đơn giản và trực tiếp. Hiệu quả lao động quản lý giáo dục phần lớn phụ thuộc
vào hai nhóm nhân tố cơ bản: (1) Tổ chức khoa học lao động của con người; (2)
Phẩm chất, năng lực, phong cách quản lý, văn hóa quản lý của người cán bộ quản
lý. Tác giả cho rằng: Người Hiệu trưởng cần có năng lực nhạy cảm với những thay
đổi của môi trường, năng lực ứng xử phù hợp với hoàn cảnh, bảo đảm thực hiện
mục tiêu đề ra, năng lực tạo sự đồng thuận trong các thành viên của nhà trường về
những vấn đề chung, năng lực nhận thức và dành công sức ưu tiên cho các vấn đề
trọng tâm [14].
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




Cuốn Chuẩn hoá đội ngũ Hiệu trưởng trường trung học cơ sở các tỉnh vùng
Tây Bắc của Nguyễn Huy Hoàng đã trình bày những vấn đề lí luận về chuẩn hoá
đội ngũ Hiệu trưởng các trường trung học cơ sở. Tác giả phân tích các nhân tố ảnh
hưởng, thực trạng phát triển giáo dục, chất lượng và các giải pháp phát triển đội
ngũ Hiệu trưởng trường trung học cơ sở các tỉnh vùng Tây Bắc theo hướng chuẩn
hoá hiện nay [11].
Cuốn Một số vấn đề lí luận và thực tiễn về quản lý đội ngũ Hiệu trưởng
trường trung học phổ thông của tác giả Nguyễn Hồng Hải tổng thuật lí luận về
quản lý đội ngũ Hiệu trưởng, có ý nghĩa trong việc hệ thống hóa và cập nhật các
khái niệm chủ chốt về quản lý đội ngũ Hiệu trưởng. Hướng đến giá trị thực tiễn,
cuốn sách đã đề xuất hệ thống biện pháp 3C về quản lý đội ngũ Hiệu trưởng

trường trung học phổ thông ở Việt Nam.
Một số sách khác đề cập đến vấn đề đội ngũ Hiệu trưởng và quản lý đội ngũ
Hiệu trưởng như: Kinh nghiệm của người Hiệu trưởng trường mẫu giáo của Đồng
Thị Phương Thảo; Xây dựng kế hoạch năm học công tác kiểm tra của Hiệu trưởng
và Người Hiệu trưởng: Trường trung học cơ sở của Nguyễn Văn Lê; Hiệu trưởng
trường THCS và vấn đề giáo dục giá trị sống, kỹ năng sống và giao tiếp ứng xử
trong quản lý của Lục Thị Nga; Phát triển đội ngũ cán bộ quản lí trường Tiểu học
thị xã Phúc Yên theo Chuẩn hiệu trưởng của Nguyễn Hồng Thanh,…
Ở thể loại luận án, đội ngũ Hiệu trưởng các nhà trường là đề tài của nhiều
nghiên cứu dưới góc độ quản lý giáo dục.
Luận án Quản lý bồi dưỡng năng lực quản lý theo chuẩn cho Hiệu trưởng
các trường trung học cơ sở thành phố Hà Nội của Đinh Thị Lan Duyên trình bày
cơ sở lý luận về quản lý bồi dưỡng năng lực quản lý theo chuẩn cho Hiệu trưởng
các trường trung học cơ sở; phân tích thực tiễn. Từ đó, đề xuất biện pháp quản lý
bồi dưỡng năng lực quản lý theo chuẩn cho Hiệu trưởng các trường trung học cơ sở
trên địa bàn thành phố Hà Nội [6].
Luận án Quản lý đội ngũ Hiệu trưởng trường trung học phổ thông đáp
ứng yêu cầu đổi mới giáo dục của Nguyễn Hồng Hải khẳng định: Quản lý đội ngũ
Hiệu trưởng trường THPT là nhân tố có vai trò quyết định đến chất lượng và hiệu

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




quả công tác của đội ngũ Hiệu trưởng. Trên cơ sở trình bày lí luận và kinh nghiệm
quốc tế về

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN

quản lý đội ngũ Hiệu trưởng, trình bày quá trình khảo sát và kết quả nghiên cứu, đề
xuất các biện pháp, cách thức triển khai các biện pháp quản lý đội ngũ Hiệu trưởng
và kết quả thực nghiệm trong thực tiễn, luận án đã nhấn mạnh: Để quản lý tốt đội
ngũ Hiệu trưởng cần chú ý đồng bộ tới ba khía cạnh. (1) Có chiến lược phát triển
đội ngũ Hiệu trưởng bám sát chiến lược phát triển giáo dục và quán triệt quan điểm
phát triển nguồn nhân lực; (2) Có chính sách đồng bộ trên cả hai mặt kinh tế và
giáo dục; (3) Có chỉ đạo tương thích từ cấp cao đến cấp cơ sở, kết hợp tốt sự tập
trung và phân cấp về quản lý nhân sự [8].
Ngoài ra, còn nhiều luận án khác đề cập đến vấn đề nghiên cứu, như:
Nghiên cứu chức năng của Hiệu trưởng trường trung học phổ thông Việt Nam thời
kỳ đổi mới phục vụ công tác bồi dưỡng Hiệu trưởng đáp ứng yêu cầu xã hội của
Nguyễn Thị Tuyết Hạnh; Luận án Hoàn thiện chính sách phát triển đội ngũ Hiệu
trưởng trường trung học phổ thông khu vực Tây Nguyên của Tôn Thị Ngọc Hạnh;
Luận án Quản lý hoạt động bồi dưỡng Hiệu trưởng trường Tiểu học trong giai
đoạn đổi mới giáo dục của Nguyễn Thị Hiền; Luận án Phát triển đội ngũ cán bộ
quản lý trường trung học cơ sở đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông của
Trần Thế Lưu;...
Như vậy, có nhiều công trình nghiên cứu về Hiệu trưởng nói chung và quản
lý đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học nói riêng. Tuy nhiên, vấn đề tổ chức đánh
giá Hiệu trưởng trường Tiểu học theo chuẩn Hiệu trưởng vẫn là một khoảng trống
cần được quan tâm nghiên cứu.
1.2. Một số khái niệm cơ bản
1.2.1. Đánh giá, tổ chức đánh giá
1.2.1.1. Đánh giá
Có rất nhiều định nghĩa về đánh giá.
Tác giả Mark K.Smith cho rằng: “Đánh giá là sự khám phá có hệ thống và
sự phán xét về quá trình làm việc, kinh nghiệm và kết quả” (dẫn theo [21]). Đánh

giá gắn liền với việc thu thập, sắp xếp và đưa ra phán xét về thông tin theo một
cách có phương pháp; xem xét mức độ phù hợp giữa tập hợp thông tin này và tập
hợp tiêu chí phù hợp với các tiêu chí định ra ban đầu hay đã điều chỉnh trong quá
trình điều chỉnh thông tin nhằm đưa ra một quyết định.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN