Chuyên đề Mỹ thuâạ và cuộc sống con người

PHÒNG GIÁO DỤC&ĐÀO TẠO HOÀI ÂN
TRƯỜNG THCS ÂN THẠNH
--  --
CHUYÊN ĐỀ
MĨ THUẬT VÀ CUỘC SỐNG
CON NGƯỜI
Nguyễn Văn Lập
--  --
Mỹ thuật và cuộc sống con người

Nguyễn Văn Lập
NĂM HỌC :2008 – 2009
MĨ THUẬT VÀ CUỘC SỐNG CON NGƯỜI
1.Mĩ thuật là gì?
Có nhiều cách hiểu về mỹ thuật:
- Mĩ thuật là lĩnh vực tạo ra cái đẹp về hình thể, về màu sắc (Mĩ là đẹp; Thuật là
cách thức, phương pháp).
-Mĩ thuật là nghệ thuật của con mắt hay nghệ thuật của thị giác – nhìn nhận ra
cái đẹp.
-Mĩ thuật là loại hình nghệ thuật tạo ra cái đẹp trên mặt phẳng hay trong khơng
gian...
Mỗi cách hiểu đều nêu đặc trưng của mĩ thuật là tạo ra cái đẹp.
Mĩ thuật phản ánh cuộc sống xung quanh ta nhưng khơng rập khn, khơng sao
chép ngun bản mà lựa chọn, chắt lọc, bỏ đi những gì vụn vặt, rườm rà, thêm vào
những gì cần thiết, biến đổi, sắp xếp lại theo ý đồ sáng tạo của người nghệ sĩ, tạo ra
một “cuộc sống thứ hai” vừa giống lại vừa khơng giống với cuộc sống thực, nhưng
nhằm thoả mãn tư tưởng, tình cảm của con người.
Phong cảnh thiên nhiên vốn đã đẹp nhưng tranh phong cảnh còn “đẹp hơn”, vì
đã qua sự nhào nặn lại của người nghệ sĩ.
2
Mỹ thuật và cuộc sống con người

Nguyễn Văn Lập
2.Các ngành cơ bản của mĩ thuật :
a) Hội hoạ
Tác phẩm hội hoạ được diễn tả trên mặt phẳng (giấy, vải, gỗ, tường...) bằng
đường nét, hình khối, màu sắc, đậm nhạt...với nhiều chất liệu khác nhau như: chì,
than, sáp màu, bút dạ, phấn màu, màu nước, màu bột, sơn dầu...Mỗi chất liệu có cách
thể hiện riêng.
Tác phẩm hội hoạ gọi là tranh. Có một cách phân loại tranh:
+Theo thể loại: tranh phong cảnh, tranh chân dung, tranh tĩnh vật...
+Theo chất liệu: tranh màu nước, tranh sơn dầu, tranh phấn màu, tranh màu bột..
+Theo kĩ thuật chế tác: tranh sơn mài, tranh khắc gỗ...
+Theo khuynh hướng (trường phái): tranh Phục hưng, tranh Ấn tượng, tranh Lập
thể, tranh Trừu tượng....
b) Đồ hoạ
Nghệ thuật đồ hoạ là một lĩnh vực hết sức rộng lớn, là phương tiện thơng tin đầu
tiên của con người trước khi chữ viết xuất hiện. Ngơn ngữ đặc trưng của đồ hoạ là
đường nét, nét chấm, mảng diễn tả và xây dựng các hình tượng trong tranh. Đồ hoạ
thường sử dụng màu sắc đa dạng và phong phú.
3
Mỹ thuật và cuộc sống con người

Nguyễn Văn Lập
Có các thể loại đồ hoạ như: đồ hoạ tạo hình, đồ hoạ sách báo, đồ hoạ trang trí
ứng dụng, đồ hoạ tranh tun truyền quảng cáo...
c) Điêu khắc
Tác phẩm điêu khắc (tượng và phù điêu) tạo nên hình khối bằng nhiều chất liệu
khác nhau như: thạch cao, gỗ, đá, xi măng, gang, đồng, đất nung....
+Tượng tròn có khơng gian ba chiều. Tượng tròn có thể chỉ thể hiện một phần
của đối tượng hoặc tồn bộ một đối tượng, cũng có thể thể hiện một nhóm đối tượng.

Ví dụ: với đối tượng con người, có thể chỉ là tượng đầu người(tượng chân dung)
hoặc tượng bán thân, tượng tồn thân hay tượng cả một nhóm người. Tượng tròn
được bày ở nhà riêng, cơng sở hoặc gắn với cơng trình kiến trúc; cũng có thể được
dựng ở quảng trường, cơng viên, danh lam thắng cảnh hoặc nơi diễn ra sự kiện lịch
sử (tượng đài)...

Tượng chân dung Tượng Thần Vệ nữ Mi-lo
+Phù điêu là đắp, chạm nổi trên một diện tích bề mặt giới hạn bởi hai chiều để
tạo ảo giác về hình khối ba chiều. Với phù điêu, ta chỉ nhìn thấy hình khối của đối
tượng ở một phía. Phù điêu giống tranh ở chổ có thể tạo thêm một hoặc nhiều lớp
cảnh để thể hiện chiều sâu của khơng gian. Bề nổi của phù điêu tuỳ thuộc vào đề tài,
vào ý đồ của nhà điêu khắc. Phù điêu có thể tác phẩm độc lập hoặc là một bộ phận
của tượng đài hay các cơng trình kiến trúc lớn.
d) Mĩ thuật ứng dụng
4
Mỹ thuật và cuộc sống con người

Nguyễn Văn Lập
Ngành Mĩ thuật ứng dụng là ứng dụng Mĩ thuật vào việc sản xuất ra các mặt
hàng phục vụ cho sinh hoạt hằng ngày. Các mặt hàng cần phải đẹp về hình dáng, màu
sắc và ln thay đổi về mẫu mã. Mĩ thuật ứng dụng có nhiều ngành chun sâu như:
+Trang trí nội, ngoại thất: Trang trí trong và ngồi căn nhà ở, cơng sở, nhà hát,
khách sạn...
+Trang trí ấn lốt (sách báo)
+Trang trí sân khấu - điện ảnh ( thường gọi là thiết kế mĩ thuật).
+Trang trí gốm, sứ...
+Trang trí bao bì hàng hố...
+Trang trí các mặt hàng mĩ nghệ (hàng mây, tre).
+Trang trí các mặt hàng cơng nghiệp - thiết kế tạo dáng cơng nghiệp.
+Thời trang, tạo các mốt trang phục.

Trang trí cơng nghiệp Trang trí trang phục Trang trí tranh cổ động
3.Ngơn ngữ của mĩ thuật:
Mỗi ngành nghệ thuật đều có một phương tiện riêng để biểu đạt (diễn tả) như
văn học dùng ngơn từ, âm nhạc dùng âm thanh....Các phương tiện đó chính là ngơn
ngữ nghệ thuật. Ngơn ngữ của mĩ thuật là đường nét, mảng khối, hình, màu sắc, đậm
nhạt...
a) Nét vẽ
Nét vẽ gồm có: nét thẳng, nét cong, nét gấp khúc, nét uốn lượng...
Nét vẽ trong học tập ở mơn Mỹ thuật khơng đòi hỏi phải thật thẳng, thật cong,
khơng dùng thước hay com pa để vẽ(có thể dùng một số bài trang trí), mà thường vẽ
5