CHƯƠNG IV: ỨNG DỤNG DI TRUYỀN HỌC
BÀI 18: CHỌN GIỐNG VẬT NUÔI VÀ CÂY TRỒNG DỰA TRÊN NGUỒN BIẾN DỊ TỔ HỢP
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC:
!"# $%&'!() !*%"+,-
./+012+3 !*$43 +3 -
+3 5 678
2%,75 +-
II. CHUẨN BỊ CỦA THẦY VÀ TRÒ
1. Giáo viên:
9*2+:2-
- ;*-:-:-<:! 24=+>?!@A+6 71 2-
:0 31+ 20-
III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC BÀI HỌC
1. Ổn định, kiểm tra sĩ số:
2. Kiểm tra bài cũ:
B+,C3*DE34F:,0C+FD
GF%!+H3/0IIJC!?$K; L $F 0>:+
,4 3F7I30 +D
3. Nội dung bài mới:
Hoạt động của thầy và trò Nội dung
Hoạt động 1 :Tìm hiểu cách thức tạo giống thuần
dựa trên nguồn biến dị tổ hợp
LMN/+,+/O+0:;-!35
?+P +M
LML=31+Q/+=H$ ,+R!7
J=+>?!@ D
LME $%&'J !"S$1(+
!T!142ID
;M U++@$%&%!+H$K3
! 'F22+4V )H
!@WK2! %"+,
Hoạt động 2 : Tìm hiểu phương thức tạo giống lai
có ưu thế lai cao
LM36%X
;FQY$Z;F[9J\8
S0:]31^_
LM+3 3*D
LMG70 T# 1+3 3D
L`M a bbccGG``dd e f ! 0g Z
$$%%dde[0g
bcG`d $%d
8
b c$G`%dde0g
SF!hJ!&0
SFh3SJ!&0
SF%&:i0
I.Tạo giống thuần dựa trên nguồn biến dị tổ hợp
GFK2!/.E0 +j?3h3=I
+/?'F2I3+>*!
k+
GT3T! k'F22+4
EQX6S 4=+j! 'F
22+4e%"+,g
II.Tạo giống lai có ưu thế lai cao
1.Khái niệm
f13 JA+6:O4&+:0A
!7!C !hI%$42l
2. Cơ sở di truyền của hiện tượng ưu thế lai
+/+!hM
mC+Fb c$GJ0C+*!hIbbccGG:
$$:bb$$GG:bbcc
Qhk F0 +HO=# n
3>+V$'!27!h2$C+10C+*-GC
%&!C4C@!h
3. Phương pháp tạo ưu thế lai
- Tạo dòng thuầnMQX6S 4(+ io
1! %"+,!@f %"+,#
I +C*2'3 J+3 6
+ Ưu điểm:3 J+3 6*,3I
F# 8
H+7!%&pW%X
LME pW%X+3 2X0
mW%X324D
;Mq-
LML* +3 2%,D
LMGTH+,2
2X0er2g
+ Nhược điểm:4H+5
s+3 $C+1 678 +J2%,(+
1
4. Một vài thành tựu
L13) (+4tuut5 3 0%"! H+
43) 4J43) R!@71 2Mtui-tu
3. Củng cố :
G?+ +?H+3 3)M
-f %"+,#I +j3+>! 3 J+3
$-f %"+,#0Z +H0+Q& 33+>+3
-GpJ4'3 k S$42l6&2IJCsEf
%-.5 0W%X3 J+3 324*3 50@6H0C+*
.<
<
BÀI 19 : TẠO GIỐNG MỚI BẰNG PHƯƠNG PHÁP GÂY ĐỘT BIẾN
VÀ CÔNG NGHỆ TẾ BÀO
I. Mục tiêu bài học:
(+!*42I$K?h$-
./+4Q+Q=$K>1$-
E!*$0v+=?$>7h=-
II. Thiết bị dạy học
;*wm4*4L.GEA+6 +,2UtF!F-
9+:2+T=-
III. Phương pháp
`T/+6H01!Q(+ IP*2"hJ2-
IV. Tiến trình tổ chức bài học
1. Ổn định tổ chức lớp
2. Kiểm tra bài cũ
.+@$%&%!+H# (+,C=+>?!@! $KD
E3+3 DE +3 $C+1 678 +J2%,(+ 1D
3. Bài mới: EUkA2# 0pxx5 R?h$?CA+@$%&
T4-L=:4$K?h$Jk+=3:040A*DEQ+
q
Hoạt động của thầy và trò Nội dung
Hoạt động 1:Tìm hiểu Tạo giống mới bằng
phương pháp gây đột biến
GV: B+!*42I$K?h
$@226$ID
GV: G??h$73*D
;M
LME 0ZW32y+=3Q T
?:3H+3:5 nD
;MY 4Yc3J*+0T
?Ycz3H+35 ZW
3*4$&ZW3JCj$&
S2O40A-
YCZ&3H+34+U4
=:463ZW32h
33H+30 + +J/
O+1+(+# U3H+3-
LME +0?h$?,
T3TD
;MYc50JI:?Yc?
! !6H+3Yc0 +:!0Jp
J,!6P33Yc25T
4(+ ?2-
aa?h$#+nI4
D D
LME 7$= 5 0>
S!6?h$D
;MYL$= 1F!6O:,3IYc
H+3226?$K1F!43H3
/2O4:20A=2
?-
LM;R$O=$?O
$h!4?3{$hDG(+
%{J0Iq
LM./+4Q+47L.D
Hoạt đông 2 : (25’ )Tìm hiểu tạo giống bằng
công nghệ tế bào
M32C3 03
k 3Q=D
LM3 Ec%{@226$ID
I. Tạo giống mới bằng phương pháp gây đột biến
1. Quy trình: gồm 3 bước
|xW32y+=$K?h$
|GT3TCh$J0C+*22+4
|E%"+,#
f+}MS$1J1+(+I
=
2. Một số thành tựu tạo giống ở việt nam
xW3?3+H+#:3) :
=+q-JH+S(+}
W%X>Z?%?+K2O$h
E 3hZW3.9~V2@A+6
II. Tạo giống bằng công nghệ tế bào
* Công nghệ tế bào là gi?
f(+!*>1%nC! kEcJm
2I:UJ! CIkSC22I:S
*C0>$Kk+2>
(+ Q!C# EcZ>2 K2?
4=+>?!@-
1 Công nghệ tế bào thực vật
)) ? 4?(+}2U
2h?Jm(+}/(+,C?!@@
6Hm-
+ Lai TB sinh dưỡng ( 2n):@2$I
f$PEc!I0F23 -
GEcR26# 32>!5S
$1C%+I +Ec3 -
Y Ec3 +>6!2>!5S$1
)? ?3 03
+ Nuôi cấy hạt phấn hoặc noãn
LME!*$(+!*+>66S
RD
LM.?$>3D
ME!*$(+!?$U+Y3D
LM}v Q•# ?$>7
h?D
LMG6!+H>3*
.+>66SR X!4
12!@!C?$heg
Ec$h+>!412I
6S$1!C2>$h +JZW3
6e>Zg?3{$h?3{
$hp-
2.Công nghệ tế bào động vật
a. Nhân bản vô tính động vật
- f1+C?# 2hEcZ>2 2h
Ec!OR3626?:!@mE!C2h
>: +J32>!C2hC2I
*Các bước tiến hành :
|E$+)+ C?:+>!
"12-E$!O+C03
$P?# $
|G+C?# $+)$!OR$P
?
|.+>6EcR+C?!2>!5?
C!O>
|G+C>W+# C2lCJ2
* ý nghĩaM
.? 4=+>(+}2
E! IYL2 F5K2+6
(+ h5$1
b. Cấy truyền phôi
f6>UYL!@ H+,!/
$1!@6>YL=eg!C
4. Củng cố
f2C3$P!0>22+472h4?A+6 D
E!*$(+!*4?03$K3 /$2 D
5. Hươ
́
ng dâ
̃
n ho
̣
c ba
̀
i
YT,/+4$-E!35?+P32$=m-
E€
•
2/
‚
+>45>1F
`
Ngày soạn: 1/11/2010
Ngày giảng 5/1/2010
BÀI 20: TẠO GIỐNG NHỜ CÔNG NGHỆ GEN
I. Mục tiêu bài học:
012$M>1F:b`.':C!+H:3 2%-
E!*$$I,!0v+=+CF-
./+O%X# >1F!1! 4=$'F-
II. Thiết bị dạy học
;*--m:@h(+!*b.`'4*3/(+ +,2U
tF!F-
9+:2+T=-
III. Phương pháp
`T/+6H01!Q(+ IP*2"hJ2-
IV. Tiến trình tổ chức bài học
1. Ổn định tổ chức lớp
2. Kiểm tra bài cũ
3. Bài mới: GJC36F# 3+C1F# 30 0>:+* J
C32$KD
Hoạt động của thầy và trò Nội dung
Hoạt động 1: Tìm hiểu công nghệ gen
LMm12>1FD
LMmv+=#!>1FD
HS: Sơ đồ chuyển gen có sử dụng Plasmid làm
thể truyền.
LMG0?+# 0v+=+CFD
LM.+/31+,J!(+!*b`.
'D
EC!+H3*DGC!+H'$D
b.`.Eb`.3 2%D
E 2+4+CFU3 3
03,JC!+HD
f2CJ)F,+CD
f2CF2I+C+
%XD
LMa?3=%"$O b`.'
$KD
eYCJC=$?3=%"E$
JO b`.'*C!+H,J
F%6+-Y?3kF20J$C+
1*) %•%JC=$g
Hoạt động 2: Tìm hiểu ứng dụng công nghệ gen
trong tạo giống biến đổi gen
E3=$'FD
a=$'FD
MG;Q*2C+9h4Q+4
$'F
VE3+=:+T=-
Vc-
.h%+ EQ++
Eh=+CF
E4?!@$
'F
E%"=$
'F
I. Công nghệ gen
1. Khái niệm công nghệ gen
- G>1FM3(+!*! k$S
=JF$&$'SJ/2F2I-
mv+=+CFMmv+=b`.'C
+CFU$b→$c-
2. Các bước cần tiến hành trong kỹ thuật chuyển gen
- Tạo ADN tái tổ hợp
Nguyên liệu:
+ F,+C
|EC!+HMa?Wb`.PJ0AQ?>
h3=I1F# Ec:
ƒ
C‚A
ƒ
•
1„F+
‚
Ec-
L€
ƒ
%+
„
Ma3 2%:!+-
+ E Ie!F! … gF…24ef … g
* Tiến hành:
EC!+HF,+C! 0P$-
`+
•
uF! … /
‚
A
ƒ
b`.a3 2%k
C2Z&:
„
! n3?
•
+%€
ƒ
-
`+
•
f … /
‚
A
ƒ
b`.a3 2%3
„
•
b`.
ƒ
>
‚
„
-
- Đưa ADN tái tổ hợp vào trong tế bào nhận
`n2+4G G3
SZ+1 32%R2
6# $Cb`.'%•%(+ -
- Phân lập dòng tế bào chứa ADN tái tổ hợp
GTC!+HJF%6+-
II. Ứng dụng công nghệ gen trong tạo giống biến đổi
gen
1. Khái niệm sinh vật biến đổi gen
- Khái niệm:3=21F# J
532$'nI3# 2*-
G32$'1F# =M
|Y /22hF31F-
|f2$'F!1F-
|f$PS32$62hFJ!1
F-
2. Một số thành tựu tạo giống biến đổi gen
a. Tạo ĐV chuyển gen :
f6!OX!412
E/2F,+CWW!C
>
G6>R+CFW+=0
CJ2 †
*Thành tựu G+CF!>/5U+
G+CF2>!7# +h4
+h$VA6>