Những giá trị được đề cao trong kinh doanh và kỹ năng đàm
phán
Các giá trị được bạn đề cao trong kinh doanh là gì? Chắc hẳn, chưa bao giờ, bạn thực sự
suy nghĩ về điều này. Tuy nhiên, tất cả những gì mà bạn nói và làm với các nhân viên
cũng như khách hàng của mình, chính là những giá trị thực sự mà bạn có. Các nhà nghiên
cứu đã dành nhiều thời gian để đưa ra một danh sách những giá trị rất có ích trong kinh
doanh, đó là:
Tích cực trao đổi thông tin: Chúng ta ai cũng cần phải giao tiếp. Đó là thời gian bạn dành để trò
chuyện và lắng nghe. Thông tin khi chuyển đổi sẽ góp phần định hình nên suy nghĩ của con
người.
Tôn trọng lẫn nhau: Bạn hãy đối xử với mọi người giống như cách đối xử mà bạn muốn nhận
được từ họ. Sự lừa dối, vô lễ và bất kính là những điều không bao giờ được tha thứ.
Chính trực, liêm chính: Bạn làm việc với khách hàng và những người có thể là khách hàng tiềm
năng với một thái độ cởi mở, trung thực và thân thiện. Khi bạn nói rằng sẽ làm điều gì đó, thì bạn
phải thực hiện bằng mọi giá. Hãy làm đúng như những gì bạn nói.
Xuất sắc/nổi trội: Bạn sẽ cảm thấy rất hài lòng nếu làm ra được những sản phẩm/dịch vụ tốt
nhất. Vậy hãy không ngừng nỗ lực để làm cho sản phẩm/dịch vụ của mình trở nên xuất sắc và
nổi trội nhất.
Đó là tất cả những giá trị mà trong kinh doanh được nhiều người đánh giá cao. Tuy nhiên, trên
thực tế mọi người toàn nói một đằng làm một nẻo. Một mặt, họ đề cao các giá trị trong kinh
doanh, như: khách hàng là thượng đế; tôn trọng khách hàng; tin tưởng khách hàng…Nhưng mặt
khác, tại các cửa hàng của họ lại có treo những biển hiệu: “Nếu làm hỏng sản phẩm, bạn sẽ phải
mua nó”; “trong cửa hàng chỉ được phép có nhiều nhất hai trẻ em”; “mỗi chủng loại hàng hóa yêu
cầu phải đặt cọc trước 100%”… Tất cả những thông điệp này đều nói lên một điều: “Chúng tôi
không tin tưởng ở bạn”.
Không ở đâu có nhiều cơ hội để chứng minh các giá trị này như trong lĩnh vực đàm phán bán
hàng. Trong đa số các tình huống, với tư cách là người bán hàng, bạn bao giờ cũng có nhiều lợi
thế hơn người mua. Bạn biết giá thực của sản phẩm và có thể sử dụng điều đó một cách có lợi
nhất. Tuy nhiên, người mua bao giờ cũng muốn mua với giá thấp hơn mức giá mà bạn đưa ra và
thấp hơn mức giá trên mặt bằng thị trường. Và khi đó đàm phán để có được một mức giá hợp lý
là một vấn đề rất quan trọng.
Bạn biết được giá thành của sản phẩm hay còn gọi là giá sàn – tức là mức giá tối thiểu mà bạn
có thể chấp nhận được, và bạn mong muốn bán được càng cao hơn mức giá sàn bao nhiêu
càng tốt bấy nhiêu. Nhưng liệu điều này có đúng không? Nếu bạn có thể bán nó với giá cao hơn
giá trị thực của nó quá nhiều, thì tức là bạn đang rơi vào giới hạn nguy hiểm của những giá trị
kinh doanh mà bạn đã đề cao. Khi đó, bạn sẽ có một chút cảm giác tội lỗi, giống như người hành
động gian lận. Vậy, bạn cần phải xác định cho mình mức giá “lý tưởng” để cân đối giữa lợi nhuận
và các tiêu chí đạo đức của mình.
Sau khi đã xác định được mức giá “lý tưởng”, tiếp theo bạn cần phải tập hợp càng nhiều càng tốt
các thông tin về đối tác trong cuộc đàm phán mua bán sắp tới. Ví dụ như họ là ai? Lĩnh vực kinh
doanh của họ là gì? Họ đang có những lợi thế gì? Cái gì là quan trọng nhất đối với họ tại thời
điểm này? Khi đó, bạn sẽ đoán được mức giá tối đa mà họ có thể chấp nhận.
Sau khi xác định được vị trí của minh và của đối tác, tiếp theo bạn cần phải chuẩn bị những lý lẽ
xác đáng để bắt đầu bước vào cuộc đàm phán.
Trong một cuộc đàm phán, những thông tin ngoài lề hay là những trao đổi xã giao nên hạn chế.
Kinh nghiệm cho thấy có những người đã suy nghĩ rất buồn cười là: hãy để đối tác phải chờ đợi
vài phút. Họ cho rằng như thế họ sẽ tự tin hơn trước khi bước vào đàm phán. Nhưng đây lại là
điều mà bạn nên tránh. Ngoài ra, bạn không nên có những hành vi như sau:
- Ghế ngồi của bạn cao hơn ghế ngồi của đối phương. Có thể như thế, bạn cảm thấy mình có
quyền lực hơn, nhưng đồng thời bạn đã tạo ra cho đối phương cảm giác như bị hăm dọa. Đây có
thực sự là điều bạn muốn không? Hay bạn cảm thấy không an toàn nên phải sử dụng đến thủ
đoạn đó để trấn áp tinh thần đối phương? Khi làm điều này, bạn có nghĩ đến các giá trị mà mình
đã đề cao trong kinh doanh không?
- Bắt đầu với những lời chào hàng kiểu như “Xin vui lòng…”. Như thế bạn sẽ làm cho đối tác cảm
thấy bực mình và đặt bản thân mình vào tình thế lố bịch.
Kỹ năng quan trọng nhất trong các cuộc đàm phán là nghệ thuật lắng nghe. Lắng nghe để phát
hiện những gì là quan trọng và những gì là không quan trọng. Trong đàm phán, những suy nghĩ
của chúng ta rất dễ bị rơi vào chiều hướng “mục tiêu là lợi nhuận”, tức là bị đồng tiền chi phối.
Nhưng không phải bao giờ cũng như vậy, đặc biệt trong trường hợp tiền đã được thanh toán
trước, hai bên cần thỏa thuận về những vấn đề khác. Ví dụ, đó có thể là hệ thống phân phối, hay
kho chứa hàng, hoặc bất cứ điều gì đó…, đàm phán để đạt được những điều kiện có lợi hơn
chẳng hạn. Trong mọi trường hợp, hãy lắng nghe ngữ điệu của giọng nói, ngôn ngữ cơ thể, nó
có thể đem lại cho bạn những thông tin quan trọng.
Có một số vấn đề bạn cần phải nắm vững khi lắng nghe:
Vừa lắng nghe vừa suy nghĩ: Đây là một việc quan trọng. Bạn hãy suy nghĩ để lường trước
những phản ứng của đối tác trước những gì mà bạn sẽ nói sau đó. Lắng nghe một cách cẩn thận
để hiểu chính xác những thông tin mà người đối thoại đưa ra để xem xét cách đối đáp lại.
Vừa lắng nghe vừa biết cách thể hiện sự bất đồng quan điểm: Cố gắng để không bị quá kích
động trong lúc đàm phán. Nếu như không đồng ý chấp nhận điều khoản nào đó, bạn phải tìm
cách diễn đạt một cách nhẹ nhàng, hợp lý và thuyết phục. Hãy tập trung vào kết quả mà bạn
muốn đạt được.
Có người trong đàm phán luôn thích phản bác quan điểm của khách hàng. Dù khách hàng nói gì,
anh ta đều đưa ra ý kiến trái ngược, làm ra vẻ mình hiểu biết hơn, mà không nghe khách hàng
muốn nói gì. Họ cho rằng, quan điểm của khách hàng là không chính xác, hoặc có cách nhìn
phiến diện đối với sản phẩm mình đang chào bán. Do vậy, anh ta không những không lắng nghe
khách hàng mà ngược lại còn áp đảo đối phương. Nếu bạn hành xử như thế khách hàng sẽ cảm
thấy chán nản và bỏ đi.
Vừa lắng nghe vừa dự đoán: Hãy cố gắng dự đoán trước những gì mà đối phương sẽ nói. Để
làm được điều này, bạn hãy lắng nghe một cách cẩn thận những từ ngữ mà họ dùng và âm điệu
của giọng nói. Nếu cảm thấy có một điều gì đó không ổn, rất có thể bạn đã suy nghĩ đúng. Nếu
câu chuyện và ngôn ngữ cơ thể của họ trái ngược nhau, có thể họ có điều gì muốn lừa dối bạn.
Hãy kiểm tra lại bằng các câu hỏi để phân loại và phán đoán.
Vừa lắng nghe vừa biết cách ngắt lời: Đừng cho rằng bạn biết tất cả những gì mà đối phương sẽ
nói. Thỉnh thoảng, hãy ngắt lời để tạo ra những khoảng trống. Bạn rất ngạc nhiên khi thấy rằng
với những khoảng ngừng đó, rất nhiều thông tin được sáng tỏ.
Lắng nghe và cởi mở tấm lòng: Điều này không có nghĩa là nói với đối tác toàn bộ chiến lược
của bạn, nhưng bạn không được lừa dối. Nếu đối tác hỏi một câu hỏi mà bạn không muốn trả lời
ngay vào lúc này, thì hãy nói: “Tôi không muốn trả lời câu hỏi đó vào thời điểm này”. Đây là cách
trả lời khôn ngoan và hợp lý nhất và nó không đi ngược lại với những giá trị mà bạn đặt ra trong
kinh doanh.
Cuối cùng, nên nhớ rằng bất cứ cuộc đàm phán nào cũng phải kết thúc, mà kết quả của nó có
thể là:
Bạn thắng – đối tác thua: có thể đây là kết quả mà bạn muốn, song khi đó các giá trị mà bạn đã
đề ra liệu có đảm bảo hay không?
Bạn thua – đối tác thắng: đó chắc chắn là điều bạn không muốn. Khi bạn tính toán được giá sàn
một cách chính xác, thì điều này không thể xảy ra.
Bạn thua – đối tác cũng thua: đây thực sự là điều không ai muốn.
Cả hai cùng thắng: có lẽ là cách tốt nhất với cả hai bên. Tức là khi đó, bạn và đối tác đều đạt
được mục tiêu của mình và đều hướng đến những giá trị mà cả hai bên cùng đề cao trong kinh
doanh.
Nhưng vẫn còn một sự lựa chọn khác. Đó là ngừng đàm phán và hoãn vụ mua bán lại. Nếu như
có những xung đột trong đàm phán mà không thể đi đến sự thống nhất giữa hai bên, bạn có thể
rời cuộc đàm phán đó đến lần sau. Con người hay nghĩ rằng: họ bắt buộc phải đạt được thỏa
thuận, nhưng thực ra không nhất thiết phải như vậy. Nếu bạn cảm thấy có một điều gì đó không
ổn, hay khó mà cân bằng giữa mục tiêu lợi nhuận và những giá trị bạn đề cao trong kinh doanh,
bạn có thể xem xét và tiến hành đàm phán lại.
Nguồn : bwportal