Hoàn thiện hoạt động thẩm định tín dụng ngắn hạn tại Sài Gòn Công thương Ngân hàng
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (912.91 KB, 95 trang )
B
TR
GIÁO D C VÀ ÀO T O
NG
I H C KINH T TP.HCM
NGUY N THÀNH KHOA
HOÀN THI N HO T NG TH M NH TÍN D NG
NG N H N T I SÀI GÒN CÔNG TH NG NGÂN HÀNG
LU N V N TH C S KINH T
TP. H Chí Minh - N m 2010
B
TR
GIÁO D C VÀ ÀO T O
NG
I H C KINH T TP.HCM
NGUY N THÀNH KHOA
HOÀN THI N HO T NG TH M NH TÍN D NG
NG N H N T I SÀI GÒN CÔNG TH NG NGÂN HÀNG
Chuyên Ngành: Kinh t Tài chính – Ngân Hàng
Mã s :
60.31.12
LU N V N TH C S KINH T
Ng
iH
ng D n Khoa H c
TS. NGUY N V N S
TP. H Chí Minh - N m 2010
M CL C
- L i cam oan
-M cl c
- Danh m c các b ng bi u
- Danh m c các hình v
- Danh m c các ch vi t t c
Trang
U ............................................................................................... 1
PH N M
1.S c n thi t c a
2.M c tiêu
3.
it
4.Ph
tài............................................................................... 1
tài ......................................................................................... 1
ng và ph m vi nghiên c u ........................................................... 1
ng pháp nghiên c u ......................................................................... 2
5.Ýngh a th c ti n c a
tài ...................................................................... 2
6.K t c u lu n v n ...................................................................................... 2
CH
NG 1: KHÁI QUÁT V TH M
TRONG HO T
TH
NH TÍN D NG NG N H N
NG CHO VAY C A NGÂN HÀNG
NG M I ............................................................................................... 4
1.1.TÍN D NG NGÂN HÀNG – KHÁI NI M VÀ PHÂN LO I .................. 4
1.1.1.Khái ni m tín d ng ngân hàng ............................................................ 4
1.1.2.Phân lo i tín d ng ngân hàng .............................................................. 4
1.1.3. Vai trò c a tín d ng ngân hàng........................................................... 5
1.1.4. Khái ni m ch t l
ng tín d ng .......................................................... 7
1.1.5. R i ro tín d ng ................................................................................... 8
1.2.TH M
NH TÍN D NG NG N H N TRONG HO T !NG CHO
VAY C"A NGÂN HÀNG TH#$NG M I ..................................................... 11
1.2.1.Khái niêm tín d ng ng n h n ........................................................... 11
1.2.2.Vai trò c a tín d ng ng n h n .......................................................... 11
1.2.3.Khái ni m và m c ích c a th%m &nh tín d ng .............................. 13
1.2.4. N'i dung th%m &nh tín d ng ng n h n trong ho t 'ng cho vay
c a Ngân hàng .......................................................................................... 14
1.2.4.1.Th m
nh pháp lý khách hàng vay v n ..................................... 14
1.2.4.2.Thu th p thông tin có liên quan
n kho n vay c a
khách hàng .............................................................................................. 15
1.2.4.3.Th m
nh tình hình ho t
ng s n xu t kinh doanh c a
khách hàng ............................................................................................. 16
1.2.4.4.Th m
nh tình hình tài chính c a khách hàng .......................... 16
1.2.4.5.Th m
nh thông tin phi tài chính .............................................. 20
1.2.4.6.Th m
nh ph
1.2.4.7.Th m
nh tài s n
1.2.4.8.
ng và ki m soát r i ro tín d ng .................................... 22
cl
1.2.5. Các nhân t
ng án kinh doanh ............................................. 21
nh h (ng
m b o n vay ............................................ 21
n ho t 'ng th%m &nh tín d ng ............ 22
1.2.5.1.Nhóm nhân t ch quan ............................................................. 22
1.2.5.2.Nhóm nhân t khách quan .......................................................... 24
1.2.6. Th%m &nh tín d ng và quy t &nh cho vay .................................... 26
K t lu n Ch
CH
ng 1 ............................................................................................ 26
NG 2: TH C TR NG HO T
NG N H N T I PHÒNG TH M
NG TH M
NH TÍN D NG
NH SÀI GÒN CÔNG TH
NG
NGÂN HÀNG ................................................................................................. 27
2.1.M!T S) NÉT CHÍNH V* SÀI GÒN CÔNG TH#$NG
NGÂN HÀNG.................................................................................................... 27
2.1.1.Quá trình hình thành và phát tri n c a Sài gòn Công Th
ng
Ngân Hàng ................................................................................................ 27
2.1.2. L&ch s+ hình thành và phát tri n ..................................................... 27
2.1.3. Nh ng thành t u
t
c .............................................................. 29
2.1.4. Tình hình ho t 'ng kinh doanh ..................................................... 30
2.1.4.1. Tình hình huy
ng v n.............................................................. 30
2.1.4.2. Tình hình d n tín d ng ........................................................... 33
2.1.4.3. K t qu ho t
2.2. HO T !NG TH M
ng kinh doanh ................................................... 41
NH TÍN D NG NG N H N T I PHÒNG
TH M
NH SÀI GÒN CÔNG TH#$NG NGÂN HÀNG ........................... 42
2.2.1.M c phán quy t c p tín d ng .......................................................... 42
2.2.1.1. Khái quát v m c phán quy t c p tín d ng ............................... 42
2.2.1.2. Quy n phán quy t c a các c p th m quy n .............................. 43
2.2.2. Quy trình ho t 'ng th%m &nh tín d ng t i Phòng Th%m &nh
Sài Gòn Công Th
ng Ngân Hàng............................................................ 44
2.3. ÁNH GIÁ HO T !NG TH M
PHÒNG TH M
NH TÍN D NG NG N H N T I
NH SÀI GÒN CÔNG TH#$NG NGÂN HÀNG ............ 47
2.3.1. Th c tr ng ho t 'ng th%m &nh tín d ng ...................................... 47
2.3.2. Nh ng k t qu
t
c trong ho t 'ng th%m &nh tín d ng ng n
h n t i Phòng Th%m &nh .......................................................................... 49
2.3.2.1. Th m
nh khách hàng trên c s
2.3.2.2. Quy trình th m
nh tín d ng
2.3.2.3. Các h s tín d ng v
i th c t .............................. 49
c th c hi n nghiêm túc ......... 50
t m c phán quy t c a Chi nhánh ã
c
gi i quy t nhanh chóng, áp ng k p th i nhu c u c a khách hàng ..... 50
2.3.2.4. Kh n ng thu th p thông tin v khách hàng
c c i thi n ...... 50
2.3.3. Nh ng h n ch trong ho t 'ng th%m &nh t i Phòng Th%m &nh ...... 51
2.3.3.1. H n ch v n ng l c chuyên môn c a
th m
i ng nhân viên
nh................................................................................................ 51
2.3.3.2. Thi u s giám sát, ki m tra kho n vay t i Phòng Th m
nh sau khi duy t cho vay ..................................................................... 52
2.3.3.3.H n ch v thông tin ph c v cho th m
2.3.3.4. H n ch trong th m
nh h s vay v n....... 52
nh n ng l c i u hành, qu n lý c a
khách hàng...........................................................................................52
2.3.3.5. H n ch trong phân tích tình hình tài chính khách hàng .......... 53
2.3.3.6. H n ch trong phân tích d án, ph
ng án s n xu t kinh
doanh............................................................................................................. 53
2.3.3.7. H n ch trong vi c th m nh tài s n b o
2.3.3.8. Ho t
m ................................54
ng ch m i m, x p h ng tín d ng ch a phát huy
hi u qu ...............................................................................................54
2.3.4. Nguyên nhân nh ng h n ch trong th%m &nh cho vay ................. 55
2.3.4.1. Nguyên nhân h n ch v n ng l c chuyên môn c a
nhân viên th m
i ng
nh................................................................................ 55
2.3.4.2. Nguyên nhân h n ch c a vi c thi u giám sát, ki m tra kho n
vay t i Phòng Th m
nh sau khi duy t cho vay..................................... 55
2.3.4.3. Nguyên nhân h n ch v thông tin ph c v th m
nh h s
vay v n .................................................................................................... 56
2.3.4.4. Nguyên nhân h n ch trong th m
nh n ng l c i u hành,
qu n lý c a khách hàng.......................................................................57
2.3.4.5. Nguyên nhân h n ch trong phân tích tình hình tài chính khách
hàng......................................................................................................... 58
2.3.4.6. Nguyên nhân h n ch trong phân tích d án, ph
ng án s n xu t
kinh doanh.................................................................................................... 59
2.3.4.7.Nguyên nhân h n ch trong vi c th m
2.3.4.8. Nguyên nhân ho t
nh tài s n b o
m..... 60
ng ch m i m, x p h ng tín d ng ch a
phát huy hi u qu ........................................................................................ 61
K t lu n ch
CH
ng 2 ........................................................................................... 62
NG 3 : GI I PHÁP HOÀN THI N HO T
D NG NG N H N T I SÀI GÒN CÔNG TH
NG TH M
NH TÍN
NG NGÂN HÀNG .... 63
3.1.
NH H#,NG PHÁT TRI-N C"A NGÀNH NGÂN HÀNG ................ 63
3.2.
NH H#,NG PHÁT TRI-N C"A SÀI GÒN CÔNG TH#$NG NGÂN HÀNG
.N N/M 2014 ..............................................................................................................64
3.3. CÁC GI0I PHÁP HOÀN THI N HO T !NG TH M
NH TÍN D NG
NG N H N T I SÀI GÒN CÔNG TH#$NG NGÂN HÀNG ..................... 65
3.3.1. T ng c
ng kh n ng thu th p, ti p c n và x+ lý thông tin ........... 65
3.3.2. Hoàn thi n ho t 'ng th%m &nh n ng l c i u hành, qu n lý c a
khách hàng .............................................................................................66
3.3.3. Hoàn thi n th%m &nh d án, ph
ng án s n xu t kinh doanh........... 67
3.3.4. Hoàn thi n th%m &nh tài s n b o
m ............................................... 70
3.3.5. Hoàn thi n ho t 'ng giám sát, ki m tra sau kho n vay t i Phòng
Th%m &nh ................................................................................................. 71
3.4. CÁC GI0I PHÁP H1 TR2 ....................................................................... 73
3.4.1. Hoàn thi n ho t 'ng ào t o ngu3n nhân l c ................................ 73
3.4.2.Hoàn thi n ho t 'ng ch m i m, x p h ng tín d ng khách hàng.. 75
3.4.3.Hoàn thi n quy trình tri n khai v n b n ......................................... 76
3.4.4.
i v4i Sài Gòn Công Th
ng Ngân Hàng .................................... 77
3.4.4.1. Hoàn thi n, b sung các quy ch n i b ....................................... 77
3.4.4.2. Hoàn thi n các ho t
ng khác ................................................. 78
3.4.5.
i v4i Ngân hàng Nhà n 4c .......................................................... 80
3.4.6.
i v4i Chính ph .......................................................................81
3.4.7.
i v4i khách hàng.......................................................................... 81
3.4.7.1.C n xem tr ng, và th c hi n chính xác báo cáo tài chính.......... 81
3.4.7.2. Nâng cao trình
K t lu n ch
qu n lý, l p ph
ng án kinh doanh ........... 81
ng 3 ........................................................................................... 82
PH N K T LU N ......................................................................................... 83
- Tài li u tham kh o.
DANH M C B NG BI U
Trang
- B0NG 2.1: B0NG TÌNH HÌNH HUY !NG V)N ..................................... 30
- B0NG 2.2: T5NG D# N2 ................................................................................ 33
- B0NG 2.3: C$ C6U D# N2 THEO )I T#2NG ..................................... 35
- B0NG 2.4: D# N2 THEO LO I HÌNH CHO VAY ...................................... 37
- B0NG 2.5: D# N2 THEO NGÀNH NGH* CHO VAY .............................. 38
- B0NG 2.6: CH6T L#2NG HO T !NG TÍN D NG .............................. 39
- B0NG 2.7: K.T QU0 HO T !NG KINH DOANH ................................ 41
- B0NG 2.8: H7 S$ GI0I QUY.T C"A PHÒNG TH M
NH ................. 48
- B0NG 2.9: C$ C6U H7 S$ GI0I QUY.T C"A PHÒNG
TH M
NH .................................................................................................... 48
DANH M C HÌNH V
Trang
- S$ 7 2.1: QUY TRÌNH TRÌNH H7 S$ V#2T M8C PHÁN QUY.T
CÁC CHI NHÁNH, $N V TR9C THU!C ................................................. 44
- BI-U 7 2.1: TÌNH HÌNH HUY !NG V)N ............................................. 31
- BI-U 7 2.2: T5NG D# N2 ........................................................................... 34
- BI-U
7 2.3: C$ C6U D# N2 THEO )I T#2NG ............................. 35
- BI-U 7 2.4: D# N2 THEO LO I HÌNH CHO VAY .................................. 37
- BI-U 7 2.5: CH6T L#2NG HO T !NG TÍN D NG ......................... 40
DANH M C T
VI T T T
- BCTC: Báo cáo tài chính.
- BCT CV: Báo cáo th%m &nh cho vay.
- CBCNV: Cán b' công nhân viên.
- CBTD: Cán b' tín d ng.
- CIC: Trung tâm thông tin tín d ng.
- CSH: Ch s( h u.
- DA T: D án
ut .
- DN: doanh nghi p.
- DNTN: Doanh nghi p t nhân.
- DTT: Doanh thu thu n.
- T:
ut .
- NH: Ngân hàng.
- NHNN: Ngân hàng Nhà n 4c.
- NHTMCP: Ngân hàng th
- NHTM: Ngân hàng th
ng m i c: ph n.
ng m i.
- NVTD: Nhân viên tín d ng.
- NVT : Nhân viên th%m &nh.
- PASXKD: Ph
ng án s n xu t kinh doanh.
- Saigonbank: Sài Gòn Công Th
ph n Sài Gòn Công Th
ng Ngân Hàng – Ngân hàng th
ng.
- SGCT : Sài Gòn Công Th
ng
- TCTD: T: ch c tín d ng.
- TPHCM: Thành ph H3 Chí Minh.
- TSB : Tài s n b o
- TSC : Tài s n c
m.
&nh.
ng m i c:
1
PH N M
1. S c n thi t c a
- Ho t
U
tài:
ng th m
nh cho vay
i v i khách hàng c a các ngân hàng th
m i luôn óng vai trò quan tr ng trong quy t
nay l i càng
ng
nh c p tín d ng. Trong b i c nh hi n
c bi t quan tr ng h n vì n n kinh t
ang khó kh n, d n
n vi c
cho vay s có r i ro cao h n.
- Th m
khách hàng
trong t
án
nh mang l i m t cái nhìn bao quát nh t v tình hình tài chính c a
th i i m hi n t i, kh n ng và k ho ch hoàn tr n c a khách hàng
ng lai. Giúp ánh giá
cm c
u t mà khách hàng ã l p và
m c
r i ro c a ph
n các quy t
nh cho vay. N u công tác th m
nh h
qu
t
ng th m
nh t i Phòng Th m
nh Saigonbank, nh#ng k t
nh tín d ng ng"n h n ph c v cho công tác
nh Saigonbank có chu n m c. Lu n v n
Th m nh Sài Gòn Công Th
it
ng Ngân Hàng”.
c, nh#ng h n ch và nguyên nhân c a nh#ng h n ch .
gi i pháp góp ph n hoàn thi n ho t
3.
ng
nh tín d ng ng"n h n khách hàng,
nh t i Phòng Th m
- H th ng các n i dung th m
th m
ng c a
tài:
- Trên c s quy trình, n i dung th m
th c tr ng ho t
n ho t
tài “ Hoàn thi n ho t
nh tín d ng ng n h n t i Sài Gòn Công Th
2. M c tiêu c a
ng x u
ng t i m i m t c a n n kinh t nói chung.
- Xu t phát t th c ti!n nêu trên, tôi ã ch n
th m
c
nh cho vay không hi u qu , d n t i không
c v n vay và i u này không ch
ngân hàng mà còn nh h
ng án s n xu t ho c d
ngh vay v n; phân tích và ánh giá
ng án, d án khi quy t
nh không t t, s d n
thu h i
tin c y c a ph
ng th m
a ra m t s
nh cho vay ng"n h n t i Phòng
ng Ngân hàng.
ng và ph m vi nghiên c u:
-$ it
ng nghiên c u c a
vay ng"n h n t i Phòng Th m
- Ph m vi nghiên c u:
tài là tình hình th c t ho t
nh Saigonbank.
ng th m
nh cho
2
+ Ho t
ng c a Phòng Th m
l p cu i n m 2008 và i vào ho t
t
ng quan v i các
nh Saigonbank trong giai o n t lúc thành
ng chính th c n m 2009 - 2010 trong m i
n v khác c a Saigonbank.
+ Nghiên c u m t s n i dung c b n c a các ch tiêu phân tích
nh l
ng trong th m
nh h s vay v n t i Phòng Th m
+ Nghiên c u th c tr ng ho t
Phòng Th m
ng th m
nh tính,
nh Saigonbank.
nh cho vay ng"n h n t i
nh Saigonbank hi n nay.
+ Nghiên c u các gi i pháp góp ph n hoàn thi n ho t
ng th m
nh cho vay
ng"n h n t i Phòng Th m nh Saigonbank.
4. Ph
ng pháp nghiên c u:
Lu n v n
c nghiên c u trên c s t%ng h p m t s các ph
nghiên c u nh : Ph
tác th m
ng pháp t%ng h p, phân tích, ph
nh cho vay ng"n h n t i Phòng Th m
gi i pháp góp ph n hoàn thi n ho t
Th m
nh Sài Gòn Công Th
5. Ý ngh a th c ti n c a
ng th m
ng pháp
ng pháp ánh giá công
nh Saigonbank
xu t m t s
nh cho vay ng"n h n t i Phòng
ng Ngân hàng.
tài:
- Lu n v n ã t%ng k t các lý thuy t, lý lu n v th m nh tín d ng ng"n h n.
- Lu n v n i sâu nghiên c u ho t
ng th m
nh tín d ng ng"n h n t i Phòng
Th m nh Saigonbank.
- Lu n v n ã
a ra nh#ng bi n pháp có kh n ng ng d ng vào th c ti!n ho t
ng c a Phòng Th m nh Saigonbank, m t s gi i pháp ang
c lãnh
o Phòng lên
k ho ch tri n khai th c hi n trong n m t i.
6. K t c u lu n v n:
K t c u lu n v n g m 3 ch ng:
- Ph n m
u.
- Ch ng 1: Khái quát v th m nh tín d ng ng"n h n trong ho t
ng cho vay c a
ngân hàng th ng m i, trình bày:
+ Nh#ng khái ni m c b n v tín d ng và th m nh tín d ng ngân hàng.
+ Nh#ng n i dung c b n trong quá trình th m nh tín d ng.
3
- Ch ng 2: Th c tr ng ho t
ng th m nh tín d ng ng"n h n t i Phòng Th m nh
Sài Gòn Công Th ng Ngân Hàng, trình bày:
+ M t s nét khái quát v Sài Gòn Công Th ng Ngân Hàng.
+ Quy trình th m nh tín d ng t i Phòng Th m nh – Saigonbank.
+ $ánh giá th c tr ng ho t
ng th m nh tín d ng ng"n h n t i Phòng Th m
nh – Saigonbank.
- Ch ng 3: Gi i pháp hoàn thi n ho t
ng th m nh tín d ng ng"n h n t i Sài Gòn
Công Th ng Ngân Hàng, trình bày:
+ Nh#ng gi i pháp nh&m hoàn thi n ho t
ng th m nh tín d ng ng"n h n t i
Phòng Th m nh Sài Gòn Công Th ng Ngân hàng trên c s th c tr ng trình bày t i
ch ng 2.
- Ph n K t lu n.
4
CH
NG 1: KHÁI QUÁT V TH M
NG N H N TRONG HO T
HÀNG TH
NH TÍN D NG
NG CHO VAY C A NGÂN
NG M I
1.1. TÍN D NG NGÂN HÀNG – KHÁI NI M VÀ PHÂN LO I.
1.1.1. Khái ni!m tín d ng ngân hàng:
- Tín d ng ngân hàng là quan h chuy n nh
hàng cho khách hàng trong m t th i h n nh t
ng quy n s' d ng v n t ngân
nh v i m t kho ng chi phí nh t
nh. C(ng nh quan h tín d ng khác, tín d ng ngân hàng ch a
+ Có s chuy n nh
ng quy n s' d ng v n t ng
ng ba n i dung:
i s h#u sang cho ng
i
s' d ng.
+ S chuy n nh
ng này mang tính t m th i hay có th i h n.
+ S chuy n nh
ng này có kèm theo chi phí.
1.1.2. Phân lo i tín d ng ngân hàng:
Tín d ng ngân hàng (sau ây g i t"t là tín d ng) có th phân chia thành ra
nhi u lo i khác nhau tu) theo nh#ng tiêu th c phân lo i khác nhau.
1.1.2.1. D a vào m c ích c a tín d ng, tín d ng có th
c phân g m các
lo i:
+ Cho vay ph c v s n xu t kinh doanh công th
ng nghi p.
+ Cho vay tiêu dùng cá nhân.
+ Cho vay b t
ng s n.
+ Cho vay nông nghi p.
+ Cho vay kinh doanh xu t nh p kh u.
1.1.2.2. D a vào th i h n tín d ng, có th phân tín d ng g m các lo i:
+ Cho vay ng"n h n: là lo i cho vay có th i h n d
c a lo i cho vay này th
ng là nh&m tài tr cho vi c
i m t n m. M c ích
u t vào tài s n l u
+ Cho vay trung h n: là lo i cho vay có th i h n t 1
ích c a lo i cho vay này là nh&m tài tr cho vi c
u t vào tài s n c
ng.
n 5 n m. M c
nh.
5
+ Cho vay dài h n: là lo i cho vay có th i h n trên 5 n m. M c ích c a
lo i cho vay này th
ng là nh&m tài tr
1.1.2.3. D a vào m c
u t vào các d án
ut .
tín nhi m c a khách hàng, có th phân tín d ng
g m các lo i:
+ Cho vay không có b o
c m c và b o lãnh c a ng
vay v n
quy t
m: là lo i cho vay không có tài s n th ch p,
i khác mà ch d a vào uy tín c a bán thân khách hàng
nh cho vay.
+ Cho vay có b o
m: là lo i cho vay d a trên c s các b o
m cho
ti n vay nh th ch p, c m c ho c b o lãnh c a m t bên th ba nào khác.
1.1.2.4. D a vào ph
ng th c cho vay, tín d ng có th
c phân g m các
lo i:
+ Cho vay theo món: M*i l n vay v n khách hàng và t% ch c tín d ng
th c hi n th t c vay v n c n thi t và ký k t h p
ng tín d ng.
+ Cho vay theo h n m c tín d ng: T% ch c tín d ng và khách hàng xác
nh và tho thu n m t h n m c tín d ng duy trì trong m t kho ng th i gian nh t
nh.
1.1.2.5. D a vào ph
ng th c hoàn tr n vay, tín d ng có th
c phân
chia thành các lo i:
+ Cho vay ch có m t k) h n tr n còn g i là cho vay tr n m t l n khi
áo h n.
+ Cho vay có nhi u k) h n tr n .
+ Cho vay tr n nhi u l n nh ng không có k) h n n c th mà tu) kh
n ng tài chính c a mình ng
i i vay có th tr n b t c lúc nào.
1.1.3. Vai trò c a tín d ng ngân hàng:
1.1.3.1. Tín d ng ngân hàng thúc
y quá trình tích t t p trung v n nhàn r i
trong xã h i và nâng cao hi u qu s d ng v n:
V i ch c n ng là trung gian tài chính
ng gi#a ng
i g'i ti n và ng
i i vay,
ngân hàng ã bi n m i ngu n ti n t phân tán trong xã h i thành ngu n v n t p trung,
qua ó i u hoà quan h cung - c u v ti n t trong xã h i, th+a mãn t t nhu c u c a
6
khách hàng. Tín d ng ngân hàng huy
ng các ngu n v n t m th i nhàn r*i ch a s'
d ng trong t t c các thành ph n kinh t
cho các doanh nghi p và cá nhân vay v n
góp ph n m r ng s n xu t kinh doanh và nâng cao hi u qu s' d ng v n. Tín d ng
ngân hàng là công c
gi i quy t mâu thu n gi#a ng
v n. Nó
chu chuy n v n góp ph n thúc
y nhanh t c
Trong quá trình ho t
tri n ho t
ng ó, Ngân hàng thu
i th a v n và ng
i thi u
y n n kinh t phát tri n.
c l i t c cho vay
duy trì và phát
ng c a chính Ngân hàng.
1.1.3.2. Tín d ng ngân hàng góp ph n thúc
y n n kinh t phát tri n:
Tín d ng ngân hàng là ngu n cung ng v n cho các cá nhân, doanh nghi p
áp ng nhu c u tiêu dùng, s n xu t kinh doanh, m r ng s n xu t… Ngân hàng
cung ng v n cho các cá nhân, doanh nghi p b&ng vi c cho vay v i i u ki n ph i
hoàn tr c g c và lãi theo th i h n quy
nh. Do ó, các doanh nghi p vay v n ph i
s' d ng v n vay úng m c ích, có hi u qu , ph i nh y bén v i nh#ng thay %i c a
th tr
ng… Th c hi n vi c này trong n n kinh t hi n nay là cu c c nh tranh gay g"t
và quy t li t, vì th tín d ng góp ph n làm cho n n kinh t hàng hoá phát tri n.
1.1.3.3. Tín d ng ngân hàng có vai trò quan tr ng trong vi c t ch c i u
hoà l u thông ti n t và th c hi n các chính sách ti n t c a Ngân hàng Nhà n
M t trong nh#ng
c i m quan tr ng c a ngân hàng th
n ng t o ti n thông qua ho t
mu n t ng kh i l
sách nh&m t o i u ki n thu n l i
d ng t c làm gi m l
ng m i là kh
ng tín d ng và thanh toán. Khi Ngân hàng Nhà n
ng ti n cho n n kinh t thì Ngân hàng Nhà n
kinh t thông qua ho t
c:
các ngân hàng th
ng tín d ng. Ng
c
c th c hi n các chính
ng m i cung ng ti n cho n n
c l i, khi Ngân hàng Nhà n
c thu h,p tín
ng ti n trong l u thông, NHNN s' d ng tín d ng nh m t
công c nh&m th c hi n các chính sách ti n t th"t ch t thông qua các công c khác:
d tr# b"t bu c, lãi su t tái chi t kh u, công c th tr
ng m … H n n#a, tín d ng
ngân hàng g"n li n v i vi c thanh toán không dùng ti n m t góp ph n gi m b t
l
ng ti n m t l u thông trên th tr
Nh v y, tín d ng ngân hàng
vi toàn b n n kinh t qu c dân.
ng nh&m m c ích %n
c coi là m t công c có th
nh l u thông ti n t .
i u hoà v n trên ph m
7
1.1.3.4. Tín d ng ngân hàng góp ph n thúc
y quá trình m r ng m i quan h
giao l u kinh t qu c t :
Trong i u ki n hi n nay, vi c phát tri n kinh t c a m t n
c luôn ph i g"n
li n v i s phát tri n c a kinh t th gi i. S h p tác bình -ng cùng có l i gi#a các
n
c trên th gi i và trong khu v c ang
c phát tri n m nh m . $ u t v n ra
n
c ngoài và kinh doanh xu t nh p kh u hàng hoá là hai l.nh v c h p tác qu c t
thông d ng và ph% bi n nh t gi#a các n
c. V n là nhân t quy t
nh
u tiên
cho vi c th c hi n quá trình này. Nh ng trên th c t không ph i m t t% ch c kinh t
nào, m t nhà kinh doanh nào c(ng có
v n
ho t
m t t% ch c kinh doanh ti n t , thông qua ho t
th
"c l c v v n cho các nhà
ng. Ngân hàng v i t cách là
ng tín d ng, b o lãnh… s là tr
u t và kinh doanh xu t nh p kh u hàng hoá. Nh
v y, tín d ng ngân hàng không ch gi# vai trò quan tr ng trong m i quan h kinh t
gi#a các thành ph n kinh t trong n
giao l u kinh t gi#a các n
y quá trình m r ng
c v i nhau.
1.1.4. Khái ni!m ch t l
- Ch t l
c mà còn góp ph n thúc
ng tín d ng:
ng tín d ng: Là s
áp ng yêu c u tín d ng c a khách hàng phù
h p v i s phát tri n kinh t xã h i
m b o s t n t i và phát tri n c a ngân hàng,
hay ch t l
ng tín d ng là k t qu t%ng h p c a nh#ng thành t u ho t
ng tín
d ng th hi n s phát tri n %n nh, v#ng ch"c c a n n kinh t qu c dân.
- Ch t l
ng tín d ng có th
c nhìn nh n d
i các góc
kinh t khác
nhau, t phía ngân hàng, t phía doanh nghi p, t phía n n kinh t .
+ T
phía doanh nghi p : Do nhu c u v n vay
doanh nghi p th c hi n các ho t
ng s n xu t kinh doanh bù "p
xu t, tr n ngân hàng và có lãi nên ch t l
doanh nghi p ch
c áp
ng tín d ng ngân hàng
ng
c chi phí s n
ng trên giác
n gi n là th+a mãn nhu c u vay v n c a doanh nghi p và làm cho
ng v n s' d ng có hi u qu .
+ T phía ngân hàng : Ch t l
ng tín d ng th hi n
gi i h n tín d ng ph i phù h p v i kh n ng, th c l c theo h
thân ngân hàng,
m b o nguyên t"c hoàn tr
ph m vi m c
,
ng tích c c c a b n
úng h n và có lãi .
8
+ Xét t góc
n ng
n n kinh t - xã h i : Tín d ng ngân hàng ph n ánh s
ng c a n n kinh t khi chuy n sang c ch th tr
ng. Tín d ng ph i huy
m c t i a v n ti n t t m th i nhàn r*i trong n n kinh t xã h i
ng
cung ng cho các
doanh nghi p, h* tr các doanh nghi p phát tri n.
- Ch t l
ng tín d ng th hi n
hàng. Tín d ng ngân hàng
cao, tránh
mb o
tính an toàn cao c a h th ng ngân
c ch t l
c r i ro h th ng. Nâng cao ch t l
ng thì kh n ng thanh toán chi tr
ng tín d ng làm cho h th ng ngân
hàng l n m nh, áp ng yêu c u qu n lý kinh t v. mô, thúc
hòa nh p v i c ng
- $ có ch t l
tín d ng ph i
y n n kinh t phát tri n
ng qu c t .
ng tín d ng thì ho t
ng tín d ng ph i có hi u qu và quan h
c thi t l p trên c s s tin c y và uy tín c a ngân hàng. Hi u úng
b n ch t và phân tích, ánh giá úng ch t l
ng tín d ng, c(ng nh xác
chính xác các nguyên nhân t n t i c a ch t l
ng tín d ng s giúp ngân hàng tìm
c gi i pháp qu n lý thích h p
tr
có th
nh
ng v#ng trong n n kinh t th
ng có s c nh tranh gay g"t hi n nay.
1.1.5. R i ro tín d ng :
1.1.5.1. Khái ni m r i ro tín d ng:
- R i ro tín d ng là kh n ng x y ra t%n th t trong ho t
ng Ngân hàng c a
t% ch c tín d ng do khách hàng không th c hi n ho c không có kh n ng th c hi n
ngh.a v c a mình theo cam k t.
- V y r i ro tín d ng là nh#ng thi t h i kinh t mà ngân hàng th
ng m i
ph i gánh ch u do khách hàng vay v n sai h,n trong th c hi n ngh.a v tr n v n
g c và n lãi ho c không hoàn tr
c n vay c a ngân hang do các nguyên nhân
ch quan ho c khách quan. R i ro tín d ng gây t%n th t v tài chính cho NHTM, ó
là làm gi m thu nh p ròng và gi m giá tr th tr
nghiêm tr ng có th d n
n thua l*, ho c
m c
ng c a v n; trong tr
cao h n có th d n
s n.
1.15.2. Các nhân t
nh h
ng
- Các nhân t thu c v ngân hàng:
n r i ro tín d ng:
ng h p
n phá
9
+ Trình
Ch t l
chuyên môn và
o
c ngh nghi p c a cán b tín d ng:
ng cán b tín d ng bao g m trình
$ây là nh#ng nhân t
u tiên, có nh h
chuyên môn và
ng tr c ti p
o
c ngh nghi p.
n công tác qu n lý r i ro
tín d ng c a NHTM.
+ Các công c qu n tr r i ro tín d ng c a ngân hàng:
+ Quy trình tín d ng: Quy trình tín d ng có ý ngh.a r t quan tr ng trong
vi c h n ch sai sót khi cho vay và gi m thi u kh n ng x y ra r i ro tín d ng. Quy
trình tín d ng s quy
nh rõ t ng khâu công vi c và trách nhi m c th c a các cán
b có liên quan.
+ Chính sách tín d ng: Kinh nghi m cho th y, s ho t
ng c a m t ngân
hàng d a trên c s chính sách tín d ng th ng nh t, h p lý… có hi u qu nhi u h n
là d a trên c s kinh nghi m và trao quy n quy t
nh cho m t cá nhân i u hành.
Vì v y, m c tiêu,
nh h
ng phát tri n trong chính sách tín d ng c a ngân hàng
c(ng là m t nhân t
nh h
ng
n công tác qu n tr r i ro tín d ng c a NHTM.
+ Mô hình ánh giá r i ro tín d ng: M*i ngân hàng ph i hình thành và
a vào s' d ng m t mô hình ánh giá r i ro c th
có th qu n lý r i ro tín
d ng m t cách th ng nh t và hi u qu . Mô hình này ph i phù h p v i tính ch t, quy
mô và
ph c t p c a các ho t
ng thu c ngân hàng ó.
- Các nhân t thu c v khách hàng: Khi khách hàng s' d ng v n vay ngân
hàng không úng m c ích ã
vào kinh doanh không úng
h n,
u t vào tài s n c
a ra trong
it
n xin vay v n nh : s' d ng v n vay
ng; s' d ng v n ng"n h n
nh;...
u có th
nh h
ng
u t trung dài
n vi c qu n tr r i ro tín
d ng c a NHTM. Ngo i ra, r i ro tín d ng còn có th phát sinh t s y u kém v
n ng l c lãnh
o và kinh nghi m qu n lý c a ng
n ng c nh tranh c a khách hàng;
i i u hành doanh nghi p; kh
i tác, b n hàng làm nh h
ng
n k ho ch s n
xu t kinh doanh c a khách hàng. R i ro tín d ng c(ng do nguyên nhân thi u thi n
chí tr n vay ngân hàng ngay t khi xin vay v n....
- Các nhân t thu c v môi tr
+ Môi tr
ng:
ng kinh t xã h i: Môi tr
ng kinh t xã h i là t%ng hoà các
10
m i quan h v kinh t và xã h i tác
ng
n ho t
trong n n kinh t . Xét m t cách t%ng th , môi tr
ng c a các doanh nghi p
ng kinh t xã h i nh h
ng
n
vi c qu n tr r i ro tín d ng t c phía ngân hàng và phía khách hàng.
+ Môi tr
i u ch nh ho t
ng pháp lý: Môi tr
ng kinh doanh c a doanh nghi p và nh#ng bi n pháp
pháp lu t. Trong n n kinh t th tr
v ho t
ng pháp lý bao g m h th ng pháp lu t
ng, m i thành ph n kinh t
th c thi
u có quy n t ch
ng kinh doanh c a mình nh ng ph i n&m trong khuôn kh% pháp lu t quy
nh. Ho t
ng c a ngân hàng nói chung và ho t
ng tín d ng nói riêng c(ng
không n&m ngoài vòng ki m soát ó. Nó c(ng ph i tuân theo nh#ng quy
liên quan c a Chính ph và Ngân hàng Nhà n
nh có
c ban hành.
+ Chính sách ti n t n i l+ng có th mang l i l i ích ng"n h n cho các
NHTM, nh ng n i l+ng quá m c s d n
b t
ng s n m t cách gi t o, nh h
n tình tr ng gia t ng l m phát và t ng giá
ng x u
n h th ng ngân hàng trong t
ng
lai.
+ Chính sách t giá có tác
xu t nh p kh u, tác
ng gián ti p
ng khác nhau
n t ng ngành và ho t
n kh n ng sinh l i và ho t
ngo i h i c a ngân hàng. Thay %i l n v t giá hay biên
th
ng nh h
ng tiêu c c
n khó òi, tác
ng
ng kinh doanh
dao
ng quá l n
n tình hình tài chính c a khách hàng vay v n và t ng
n ngân hàng s l n h n n u không có qui ch thích h p v
qu n lý tr ng thái ngo i h i c a các ngân hàng. Trong n n kinh t b
qui mô l n, r i ro t giá th
nét khi
ng
ô la hóa v i
ng không cao nh ng r i ro tín d ng r t l n và b c l rõ
ng b n t b m t giá, làm gi m kh n ng tr n các kho n vay ngo i t .
+ Chính sách tài khóa : do chính sách thu th
thu ngân sách, nh#ng thay %i
ng có thiên h
t ng t trong h th ng thu c(ng có th tác
ng t ng
ng t i
giá tài s n và kh n ng tr n c a bên vay.
+ Chính sách b o h c(ng nh h
các NHTM Nhà n
n
ng
n h th ng ngân hàng, trong ó
c v n là kênh ch y u c p v n cho khu v c doanh nghi p nhà
c và cho vay v i m c lãi su t u ãi, nh ng ngân sách nhà n
c không c p bù
11
k p th i nh h
ng
n ngu n v n ngân hàng, t l n x u t i các NHTM Nhà n
c
m c cao.
1.2. TH M
NH TÍN D NG NG N H N TRONG HO T
VAY C A NGÂN HÀNG TH
NG CHO
NG M I.
1.2.1. Khái nhi!m tín d ng ng"n h n:
- Tín d ng ng"n h n là nh#ng kho n tín d ng có th i h n d
i m t n m.
Ngân hàng c p kho n tín d ng này cho khách hàng ch y u là b% sung v n
vào tài s n l u
l u
ut
ng, ph% bi n nh t là cho vay ng"n h n nh&m b% sung thi u h t v n
ng.
1.2.2. Vai trò c a tín d ng ng"n h n:
- Tín d ng ng n h n là ngu n b sung v n l u
kinh doanh c a doanh nghi p
+ Không có s
ng
m ho t
ng
c liên t c.
n kh p v m t th i gian gi#a các kho n thu và các kho n
chi c a m t doanh nghi p nên t i m t th i i m nh t
nh, trong n n kinh t có
nh#ng doanh nghi p thi u v n t m th i và c n b% sung ngay
xu t
b o
m b o tính s n
c liên t c. $ i v i các doanh nghi p s n xu t mang tính th i v ho c các
doanh nghi p có vòng quay v n l u
ng ch m thì các kho n tín d ng t ngân hàng
có vai trò quan tr ng trong vi c giúp cho quá trình s n xu t không b gián o n.
+ Ngân hàng v i t cách là m t trung gian tài chính th c hi n m t trong
nh#ng ch c n ng ch y u c a mình là ti n hành huy
nhàn r*i sau ó cho ra
ngân hàng ã
ng các ngu n v n t m th i
i v i n n kinh t . Thông qua các ho t
ng cho vay c a mình
m b o cho các doanh nghi p không ch duy trì s n xu t kinh doanh
mà còn tái s n xu t m r ng.
+ Tín d ng ng"n h n là hình th c t t nh t
áp ng nhu c u v n l u
ng ho c s' d ng ngu n v n t m th i nhàn r*i c a doanh nghi p b i tính linh ho t
c a nó. Tín d ng ng"n h n không ch còn là ngu n v n b% sung n#a mà ã d n tr
thành m t ngu n v n ch y u, quan tr ng trong ho t
ng s n xu t kinh doanh c a
các doanh nghi p. Tín d ng ng"n h n giúp cho các doanh nghi p không b+ l/ th i v
làm n, duy trì ho t
ng s n xu t kinh doanh liên t c, quá trình l u thông
c thông
12
su t, nâng cao hi u qu s' d ng v n trong toàn xã h i.
- Tín d ng ng n h n t o áp l c bu c các doanh nghi p kinh doanh có hi u
qu .
+ M t trong nh#ng nguyên t"c c b n là vay có hoàn tr g c l n lãi sau
m t th i gian nh t
nh. Do v y có th tr n
c uy tín trong vi c th c hi n h p
có hi u qu
úng h n cho ngân hàng và t o l p
ng tín d ng, các doanh nghi p ph i ho t
ng
tr n cho ngân hàng.
+ Nh v y, tín d ng ngân hàng nói chung và tín d ng ng"n h n nói riêng là
m t y u t kích thích s n xu t c a doanh nghi p, thúc
ti n m u mã s n ph m
l u thông, t o l p ch*
y %i m i công ngh và c i
có th rút ng"n chu k) s n xu t,
ng trên th tr
a nhanh s n ph m vào
ng.
+ $ i v i các doanh nghi p l n, công vi c s n xu t ang phát tri n thì
ph n l n v n l u
ng tr
c
ng
u vay ngân hàng. Nhi u doanh nghi p còn ký h p
ng
có th linh ho t trong vi c vay v n, áp ng các c h i kinh doanh.
Do tính ch t c a tín d ng ng tr
n vay ch a s' d ng
và tính toán ho t
c là doanh nghi p ph i tr lãi k c trên ph n d
n. Do ó b"t bu c các doanh nghi p ph i quay v n nhanh
ng kinh doanh có hi u qu , mang l i l i nhu n cho c doanh
nghi p và c cho ngân hàng.
+ Nói tóm l i, tín d ng ng"n h n không ch giúp các doanh nghi p có
ngu n b% sung ngu n v n l u
ng mà còn là
làm n có hi u qu , tr
tr các kho n n vay và sau là
c là
c
ng l c giúp các doanh nghi p
phát tri n
doanh nghi p.
- Tín d ng ng n h n tác
thúc
ng tích c c
n nh p
y c nh tranh.
+ Trong i u ki n n n kinh t th tr
doanh c a các doanh nghi p ph i trên c s
nhu c u th tr
giá c , kh i l
ph
phát tri n c a doanh nghi p,
ng trên m i ph
ng, ch t l
ng di n th i gian,
ng, ho t
ng s n xu t kinh
áp ng nhu c u th tr
ng, tho mãn
ng di n, không nh#ng tho mãn v ph
ng di n
ng, ch ng lo i hàng hoá mà còn òi h+i tho mãn c trên
a i m. Ho t
ng c a các nhà doanh nghi p ph i
t hi u
13
qu kinh t nh t
nh theo qui
trong c nh tranh. $ có th
nh chung c a th tr
áp ng t t nh t các yêu c u c a th tr
không nh#ng c n nâng cao ch t l
kinh t , ch
ng thì m i
ng lao
mb o
ng v#ng
ng, doanh nghi p
ng, c ng c và hoàn thi n c ch qu n lý
h ch toán k toán, mà còn ph i không ng ng c i ti n máy móc thi t b ,
dây chuy n công ngh , tìm tòi s' d ng v t li u m i, m r ng qui mô s n xu t m t
cách thích h p. Nh#ng ho t
ng này òi h+i m t kh i l
ng l n v n
u t nhi u
t quá kh n ng v n t có c a doanh nghi p. Gi i quy t khó kh n này,
khi v
doanh nghi p có th tìm
mình. Thông qua ho t
th tr
n ngân hàng xin vay v n tho mãn nhu c u
ut c a
ng tín d ng, ngân hàng là chi c c u n i doanh nghi p v i
ng, ngu n v n tín d ng ng"n h n c p cho các doanh nghi p óng vai trò
quan tr ng trong vi c nâng cao ch t l
ng m i m t c a quá trình s n xu t kinh
doanh, giúp doanh nghi p áp ng nhu c u th tr
tri n chung, t
-
ó t o cho doanh nghi p m t ch*
ng, theo k p v i nh p
phát
ng v#ng ch"c trong c nh tranh.
i v i ngân hàng.
+ Ho t
ng tín d ng nói chung và tín d ng ng"n h n nói riêng ã
ngu n thu ch y u cho ho t
mb o
ng kinh doanh c a ngân hàng. $ó là công c
t o nên l i nhu n và phòng ch ng r i ro c a ngân hàng. Trong quá trình ho t
ng c a các ngân hàng, các nhà qu n tr ngân hàng ph i quan tâm
v n
: Ph i t o
v n, chi phí tr l
c ngu n thu bù "p
c các chi phí (chi phí huy
ng, chi phí qu n lý...). M t khác ph i
n các
ng
m b o kh n ng
thanh kho n c a ngân hàng. Tín d ng ng"n h n có th giúp các nhà qu n tr
gi i quy t v n
này.
1.2.3. Khái ni!m và m c ích c a th#m $nh tín d ng:
- Th m
nh tín d ng là s' d ng các công c và k0 thu t phân tích nh&m ki m
tra, ánh giá m c
tin c y và r i ro c a m t ph
ã xu t trình nh&m ph c v cho vi c ra quy t
- Th m
c a d án, ph
ng án ho c d án mà khách hàng
nh tín d ng.
nh tín d ng c g"ng phân tích và hi u
ng án v m t kinh t
ng trên góc
c tính ch t kh thi th c s
c a ngân hàng.
14
- Th m
nh tín d ng c n ph i xem xét ánh giá úng th c ch t c a ph
ng án
ho c d án.
-$ it
ng c a th m
nh tín d ng ng"n h n ch y u là t cách pháp nhân c a
doanh nghi p, tính ch t kh thi c a ph
v n và tài s n b o
ng án s n xu t kinh doanh làm c n c vay
m n vay.
- M c ích c a th m
nh tín d ng:
+ M c ích c a th m
nh tín d ng là ánh giá m t cách chính xác và trung
th c kh n ng tr n c a khách hàng
làm c n c cho quy t
nh cho vay. Th m
nh tín d ng là m t trong nh#ng khâu quan tr ng trong toàn b quy trình tín d ng.
T m quan tr ng c a nó
c th hi n
Giúp ánh giá
cm c
nh#ng i m sau:
tin c y c a ph
ng án s n xu t ho c d án
u t mà khách hàng ã l p và n p cho ngân hàng khi làm th t c vay v n.
Phân tích và ánh giá
cm c
r i ro c a d án khi quy t
nh cho
vay.
Giúp cho cán b tín d ng và lãnh
nh cho vay và gi m
o ngân hàng có th m nh d n quy t
c xác su t hai lo i sai l m trong quy t
nh cho vay: (1)
cho m t d án t i và (2) t ch i cho vay m t d án t t.
1.2.4. N%i dung th#m $nh tín d ng ng"n h n trong ho t %ng cho vay c a
Ngân hàng:
1.2.4.1. Th#m $nh pháp lý khách hàng vay v n:
Th#m $nh i u ki!n vay v n.
M c ích c a th m
nh pháp lý khách hàng vay v n là ánh giá t cách
pháp nhân, tính ch t h p pháp và m c
tin c y
i v i nh#ng th t c vay mà
khách hàng ph i tuân th . $ánh giá xem khách hàng có th+a mãn các i u ki n vay
v n, h s vay v n c a khách hàng có
y
và h p pháp hay không. Theo quy ch
cho vay c a t% ch c tín d ng, khách hàng mu n vay v n ngân hàng ph i tho mãn
các i u ki n vay v n bao g m:
Có n ng l c pháp lu t dân s , n ng l c hành vi dân s và ch u trách
nhi m dân s theo quy
nh c a pháp lu t.
15
Có m c ích vay v n h p pháp.
Có kh n ng tài chính
Có ph
m b o tr n trong th i h n cam k t.
ng án s n xu t kinh doanh, d ch v ho c d án
u t kh thi
và có hi u qu .
Th c hi n các quy
ph và h
nh v b o
m ti n vay theo quy
nh c a Chính
ng d n c a NHNN Vi t Nam.
Th m
nh i u ki n vay v n ch
n gi n là xem xét k0 l i nh&m phát hi n
xem khách hàng có tho mãn nh#ng i u ki n vay v n hay không.
Th#m $nh m c % tin c y c a h& s vay.
Thông th
ng b h s vay v n g m có:
Gi y
ngh vay v n.
Gi y t ch ng minh t cách pháp nhân c a khách hàng, ch-ng h n
nh gi y phép thành l p, quy t
Ph
nh b% nhi m giám
c, i u l ho t
ng.
ng án s n xu t kinh doanh và k ho ch tr n , ho c d án
ut .
Báo cáo tài chính c a th i k) g n nh t.
Các gi y t liên quan
n tài s n th ch p, c m c ho c b o lãnh n
vay.
Các gi y t liên quan khác n u c n thi t.
Th m
nh h s vay là xem xét tính chân th c và m c
tin c y c a nh#ng
tài li u mà khách hàng cung c p cho ngân hàng khi làm h s vay v n.
1.2.4.2. Thu th p thông tin có liên quan
n kho'n vay c a khách hàng.
D a trên h s vay v n c a khách hàng, nhân viên tín d ng ti n hành thu
th p, t%ng h p các thông tin c n thi t ph c v cho quá trình th m
nh khách hàng,
các kênh thông tin có th s' d ng:
+ Thông tin t các nhà cung c p nguyên v t li u
u vào, các nhà tiêu th
s n ph m c a khách hàng.
+ Thông tin t các ph
t các c quan qu n lý nhà n
+ Thông tin
ng ti n thông tin
i chúng nh báo, m ng, ài..,
c, qu n lý doanh nghi p.
c tìm hi u qua các báo cáo, nghiên c u, h i th o, chuyên
