thực trạng thanh toán không dùng tiền mặt tại chi nhánh nhct khu vực ba đình

thực trạng thanh toán không dùng tiền mặt tại chi nhánh
nhct khu vực ba đình
I./ GIỚI THIỆU KHÁI QUÁT VỀ CHI NHÁNH NHCT KHU VỰC BA ĐÌNH.
1./ Khát niệm chung về chi nhánh NHCT khu vực Ba Đình :
Chi nhánh Ngân hàng Công thương khu vực Ba Đình là một doanh
nghiệp Nhà nước được tách ra từ Ngân hàng Nhà nước thành phố Hà Nội
từ tháng 07/1988 theo nghị định 53/HĐBT (Hội đồng Bộ trưởng nay là
Chính Phủ) ngày 26/03/1988. Chi nhánh NHCT khu vực Ba Đình được thành
lập theo quyết định 93/NHCT-TCB, ngày 24/03/1993 của Tổng Giám đốc
NHCT Việt Nam, giấy phép kinh doanh số 302331, do Uỷ ban kế hoạch Nhà
nước thành phố Hà Nội cấp ngày 17/10/1994.
Từ năm 1990 trở về trước, hệ thống Ngân hàng Việt Nam được tổ
chức một cấp từ trên xuống, từ trung ương đến địa phương. Đến tháng
07/1988 hệ thống Ngân hàng Việt Nam mới phân thành 2 cấp đó là : Ngân
hàng Nhà nước và Ngân hàng Thương mại.
Chi nhánh NHCT khu vực Ba Đình là chi nhánh phụ thuộc của NHCT
Việt Nam . Hiện nay chi nhánh NHCT khu vực Ba Đình có mạng lưới các
phòng giao dịch và quỹ tiết kiệm được bố trí rải rác trên các địa bàn dân cư
của các quận, huyện trong thành phố, trong tương lai sắp tới mạng lưới này
còn tiếp tục được mở rộng ở hầu hết các quận huyện, từ đó tăng khả năng
giao dịch với khách hàng.
Những năm đầu được thành lập cũng như toàn bộ hệ thống ngân hàng
nói riêng hay cả nền kinh tế nói chung thì chi nhánh NHCT khu vực Ba Đình
cũng chịu ảnh hưởng do cơ chế quản lý tập chung của thời kỳ bao cấp để lại.
Mặt khác, bước đầu đặt chân sang nền kinh tế thị trường chi nhánh NHCT khu
vực Ba Đình và các tổ chức tín dụng khác trong địa bàn đã cạnh tranh nhau để
giành giật thị trường. Trong giai đoạn này mục tiêu chiếm lĩnh thị trường (vay
và cho vay) được chi nhánh NHCT khu vực Ba Đình đặt làm trọng tâm. Chính vì
vậy ở những năm 1988 – 1991 chi nhánh NHCT khu vực Ba Đình hoạt động
chưa có lãi.
Chi nhánh NHCT khu vực Ba Đình đã đề ra hàng loạt các chính sách

khách hàng linh hoạt và thích hợp, đảm bảo giữ vững được khách hàng truyền
thống cũng như thu hút thêm nhiều khách hàng mới. Nằm trên địa bàn tập
chung đông đúc dân cư, tập chung các cơ quan lãnh đạo Đảng và Nhà nước và
nhiều tổ chức tín dụng khác.
Bên cạnh đó nguồn tiền gửi tại ngân hàng phần lớn từ dân cư với thời
hạn ngắn. Do vậy ít nhiều cũng ảnh hưởng tới hoạt động kinh doanh của ngân
hàng. Đứng trước những thử thách to lớn đó, chi nhánh NHCT khu vực Ba
Đình với những nỗ lực của mình và sự giúp đỡ của các cấp lãnh đạo ngân hàng
đã không ngừng phát triển. Đặc biệt nhất, kể từ những năm 1996 cho đến nay
chi nhánh NHCT khu vực Ba Đình luôn là “lá cờ đầu” của toàn ngành. Những
năm 1996 trờ về đây, trong bối cảnh nền kinh tế xã hội nước ta có nhiều biến
động phức tạp đã làm cho sản xuất trong nước không ổn định, ảnh hưởng
không nhỏ tới hoạt động sản xuất kinh doanh của các ngành kinh tế nói chung
và của ngành Ngân hàng Thương mại nói riêng. Với tình hình đó, hướng theo
mục tiêu tăng trưởng kinh tế, kiềm chế lạm phát và các định hướng lớn của
ngành, với sự hướng dẫn, chỉ đạo kịp thời của các cấp lãnh đạo chi nhánh
NHCT khu vực Ba Đình bằng những biện pháp thích hợp vừa tháo gỡ những
khó khăn vừa dảm bảo vốn đầu tư tín dụng có hiêụ quả. Nhờ đó hoạt động
kinh doanh của chi nhánh NHCT khu vực Ba Đình không ngừng phát triển và
đã đạt được những kết quả tốt đẹp, đóng góp vào sự phát triển kinh tế của thủ
đô cũng như của đất nước.
Trong 10 năm đổi mới chi nhánh luôn được Ngân hàng Công
thương Việt Nam công nhận là đơn vị kinh doanh xuất sắc và giỏi trong
hệ thống Ngân hàng Công thương Việt Nam, chi nhánh NHCT khu vực Ba
Đình được xếp thứ 2 trong toàn hệ thống Ngân hàng Công thương Việt
Nam về chỉ tiêu kinh doanh hàng năm.
2./ Cơ cấu tổ chức của chi nhánh NHCT khu vực Ba Đình:
Thực hiện quyết định số 151/QĐ - HĐQT – NHCT1 của Hội đồng quản trị
NHCT Việt Nam, chi nhánh NHCT khu vực Ba Đình thực hiện theo dự án hiện
đại hoá, chi nhánh NHCT khu vực Ba Đình gồm có các phòng ban sau:

Trụ sở chính : 126 Đội Cấn – Quận Ba Đình – Hà Nội
Ban giám đốc
Phòng
Kế toán giao dịch
Phòng
Khách h ng sà ố 1
Phòng
Khách h ng sà ố 2
Phòng
Khách h ng cá nhânà
Phòng
Tổ chức h nh chínhà
Phòng
Tổng hợp v tià ếp thị
Phòng
T i trà ợ thương mại
Phòng
Tiền tệ kho quỹ
Phòng
Thông tin điện toán
Phòng
Kế toán t i chínhà
Phòng
Kiểm tra nội bộ
Các phòng
giao dịch
Các Quỹ tiết kiệm/ Điểm giao dịch
Sơ đồ : Cơ cấu tổ chức của Chi nhánh NHCT khu vực Ba Đình
Ban Giám Đốc gồm : 1 Giám Đốc và 4 Phó Giám Đốc.
Các phòng nghiệp vụ gồm có 11 phòng ban chức năng.

a./ Phòng kế toán giao dịch. Thực hiện các giao dịch trực tiếp với khách
hàng, tổ chức hạch toán kế toán theo quy định của Nhà nước và của Ngân
hàng Công thương Việt Nam. Cung cấp dịch vụ Ngân hàng theo qui định của
NHNN và NHCN. Quản lý hệ thống giao dịch trên máy, quản lý quỹ tiền mặt
trong ngày thực hiện nhiệm vụ tư vấn cho khách hàng về sử dụng các sản
phẩm của Ngân hàng.
b./ Phòng khách hàng số 1.là phòng nghiệp vụ trực tiếp giao dịch với khách
hàng là các doanh nghiệp lớn để khai thác vốn bằng VNĐ & Ngoại tệ. Xử lý các
nghiệp vụ liên quan đến cho vay, quản lý các sản phẩm cho vay phù hợp với chế
độ, thể lệ hiện hành và hướng dẫn của NHCT.
c./ Phòng khách hàng số 2:là phòng nghiệp vụ trực tiếp giao dịch với khách
hàng là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, để khai thác vốn bằng VNĐ & Ngoại tệ.
Xử lý các nghiệp vụ liên quan đến cho vay, quản lý các sản phẩm cho vay phù
hợp với chế độ thể lệ hiện hành của NHNN và hướng dẫn của NHCT Việt Nam.
d./ Phòng khách hàng cá nhân:là phòng nghiệp vụ trực tiếp giao dịch với
khách hàng là các cá nhân huy động vốn bằng VNĐ & Ngoại tệ. Xử lý các
nghiệp vụ liên quan đến cho vay, quản lý các sản phẩm cho vay phù hợp với chế
độ, thể lệ hiện hành của NHNN và hướng dẫn của NHCT Việt Nam. Quản lý
hoạt động của các quỹ tiết kiệm, điểm giao dịch.
e./ Phòng tổng hợp tiếp thị.là phòng nghiệp vụ tham mưu cho giám đốc chi
nhánh, dự kiến kế hoạch kinh doanh, tổng hợp, phân tích đánh giá tình hình
hoạt động kinh doanh, thực hiện báo cáo hoạt động hàng năm của chi nhánh.
f./ Phòng kế toán tài chính.là phòng nghiệp vụ tham mưu cho giám đốc thực
hiện công tác quản lý tài chính và thực hiện nhiệm vụ chi tiêu nội bộ tại chi
nhánh theo đúng quy định của NHCT Việt Nam.
g./ Phòng kiểm tra nội bộ.là phòng nghiệp vụ có chức năng giúp giám đốc
giám sát, kiểm tra, kiểm toán các mặt hoạt động kinh doanh của chi nhánh
nhằm đảm bảo việc thực hiện theo đúng pháp luật của NN và cơ chế quản lý
của ngành.
h./ Phòng tiền tệ kho quỹ.là phòng nghiệp vụ quản lý an toàn kho quỹ, quản

lý quỹ tiền mặt theo quy định của NHNN và NHCT Việt Nam. Ứng và thu tiền
cho các quỹ tiết kiệm, các điểm giao dịch trong và ngoài quầy, thu chi tiền mặt
cho các DN có thu, chi tiền mặt lớn.
i./ Phòng thông tin điện toán: thực hiện công tác duy trì hệ thống, bảo trì,
bảo dưỡng máy tính đảm bảo thông suốt hoạt động của hệ thống mạng, máy
tính của chi nhánh.
k./ Phòng tổ chức – hành chính.là phòng nghiệp vụ thực hiện công tác tổ
chức cán bộ và đào tạo tại chi nhánh theo đúng chủ trương, chính sách của NN
và quy định của NHCT Việt Nam. Thực hiện công tác quản trị và văn phòng
phục vụ hoạt động kinh doanh tại chi nhánh, thực hiện công tác bảo vệ an
ninh, an toàn chi nhánh.
l./ Phòng tài trợ thương mại.là phòng nghiệp vụ thực hiện nghiệp vụ về tài
trợ thương mại tại chi nhánh theo quy định của NHCT Việt Nam.
II./ THỰC TRẠNG VỀ CÔNG TÁC THANH TOÁN KHÔNG DÙNG TIỀN MẶT TẠI
CHI NHÁNH NHCT KHU VỰC BA ĐÌNH.
1. Kết quả kinh doanh của Chi nhánh NHCT khu vực Ba Đình.
Ngay từ những tháng đầu của năm 2003 đất nước ta đã phải đương
đầu với một số khó khăn lớn như: thiên tai ở Miền Trung và Tây Nguyên, cuộc
chiến tranh ở Irắc đã tác động bất lợi đối với nền kinh tế nước ta, giá cả của
các mặt hàng đều tăng do giá nhập khẩu một số nguyên vật liệu từ nước ngoài
tăng cao, một số doanh nghiệp xuất khẩu trong nước đã mất thị trường. Tuy
vậy kim ngạnh xuất khẩu của cả nước vẫn đạt tốc độ tăng trưởng 21,8% nhiều
ngành đã vượt mục tiêu kế hoạch xuất khẩu cả năm như: dệt may điện tử, gạo,
hạt điều, than đá... Với sự nỗ lực lớn của các ngành kinh tế, năm 2003 GDP của
Việt Nam vẫn đạt mức tăng trưởng 7,24%.
Trong lĩnh vực Ngân hàng, do tác động cắt giảm lãi suất của Cục dự trữ
liên bang Hoa Kỳ xuống mức thấp nhất chỉ còn 1%/năm, nên tình hình lãi xuất
của nước ta đã có xu hướng trái chiều giữa đồng VN và ngoại tệ trong suốt
một thời gian dài và tác động chuyển dịch trong cơ cấu vốn huy động; vốn huy
động bằng VNĐ đã có nhiều kênh huy động với lãi suất hấp dẫn khách hàng

như: Trái phiếu Chính phủ, Kỳ phiếu của Tổng Công ty Dầu khí... nên kết quả
hoạt động kinh doanh của các Ngân hàng cùng gặp nhiều khó khăn.
Đứng trước tình hình chung đó công với sự khó khăn về địa bàn hẹp có
nhiều tổ chức tín dụng hoạt ddộng cạnh tranh hàng ngày về huy động vốn và
khách hàng vay vốn. Chi nhánh NHCT khu vực Ba Đình đã có những chính sách
khách hàng linh hoạt và thích hợp, đảm bảo giữ vững được khách hàng truyền
thống và nâng cao chất lượng trong công tác đầu tư vốn, tiết kiệm chi phí. Do
vậy kết quả hoạt động kinh doanh của Chi nhánh NHCT khu vực Ba Đình qua
các năm như sau:
a. Doanh thu (tổng thu nhập) năm 2001 là 114.858,6 triệu đồng tăng
35,7% so với năm trước, năm 2002 tổng thu nhập là 162.920 triệu đồng tăng
48.061,4 triệu đồng, tương ứng với tốc độ tăng là +29,5% so với năm 2001.
Năm 2003 tổng thu nhập tăng trưởng mạnh và đạt ở mức côn số kỷ lục là: tốc
độ tăng +45,4% (tương ứng với mức tiền tăng là 73.977 triệu đồng) so với
năm 2002.
b. Tổng chi phí năm 2001 tổng chi phí là 104.517,2 triệu đồng năm
2002 tổng chi phí là 133.483 triệu đồng tăng +21,7% (tương ứng với mức tiền
tăng là 28.965,8 triệu đồng). Năm 2003 tổng chi phí cũng tăng mạnh cùng với
sự tăng trưởng của doanh thu với con số là 42.583 triệu đồng (tương ứng với
tốc độ tăng trưởng là +32%) so với năm 2002.
c. Tổng lợi nhuận năm 2001 tổng lợi nhuận của Chi nhánh NHCT khu
vực Ba Đình đạt tốc độ tăng trưởng thấp, tổng lợi nhuận là 10.341,4 triệu
đồng. Nhưng sang năm 2003 do Chi nhánh NHCT khu vực Ba Đình cải thiện các
chính sách cùng với việc tăng cường quản lý các khoản mục chi phí do vậy năm
2002 lợi nhuận tăng trưởng đột biến ở mức cao chưa từng có, tốc độ tăng
trưởng là 184,7% (tương ứng với mức tăng số tiền là 19.095,6 triệu đồng).
Như vậy qua 2 chỉ tiêu là doanh thu và chi phí ta nhận thấy doanh thu tăng, chi
phí tăng nhẹ hơn một chút thì lợi nhuận tăng khá cao.
Lợi nhuận tỷ lệ thuận với doanh thu và tỷ lệ nghịch với chi phí , sang
năm 2003 tốc độ tăng trưởng có chiều hướng giảm nhẹ so với năm 2002

nhưng số tiền tăng (về mặt giá trị) lại cực kỳ cao, tốc độ tăng là +106,6%
tương ứng với mức tăng của số tiền là 31.394 triệu đồng.
Qua số liệu trên bảng 1 ta thấy kết quả kinh doanh của Chi nhánh NHCT
khu vực Ba Đình là rất khả quan, doanh thu và lợi nhuận qua các năm đều
tăng trưởng đều đặn, tuy rằng tốc độ tăng có chiều hướng giảm dần, nhưng đó
là kết quả của sự nỗ lực hết mình của tập thể CBCNV trong toàn Chi nhánh. Chi
nhánh đã không ngừng khắc phục những mặt yếu, nâng cao các mặt mạnh và
tưngd bước hoàn thiện các quy chế, chính sách để tạo ra lợi thế cạnh tranh cho
Chi nhánh trong môi trường kinh doanh khốc liệt giữa các Ngân hàng. Bên
cạnh đó cũng cần phải đề cập đến sự hỗ trợ và quan tậm sát sao kịp thời của
NHCT VN, của các cấp lãnh đạo và các ban ngành đoàn thể.
2. Tình hình chung về công tác thanh toán không dùng tiền mặt.
Ngay từ những ngày đầu thành lập và đi vào hoạt động, Chi nhánh
NHCT khu vực Ba Đình đã rất quan tâm trong hoạt động kinh doanh nói chung
và đặc biệt là trong công tác thanh toán nói riêng. Chi nhánh NHCT khu vực Ba
Đình đã không ngừng nâng cao chất lượng của công tác thanh toán để đáp
ứng nhu cầu sản xuất và lưu thông hàng hoá và đã thu được những kết quả
khả quan. Các luồng chu chuyển tiền tệ ngày một tập chung qua Chi nhánh
NHCT khu vực Ba Đình hiều hơn, thể hiện qua doanh số thanh toán không
ngừng tăng lên trong đó doanh số thanh toán không dùng tiền mặt cũng tăng
mạnh. Chi nhánh NHCT khu vực Ba Đình đã góp phần xoá đi sự khan hiếm tiền
mặt do tâm lý thích dùng tiền mặt trong thanh toán của dân cư.
Thực tế của công tác thanh toán của Chi nhánh NHCT khu vực Ba Đình
được thể hiện qua số liệu của bảng 2 như sau:
Qua bảng 2 ta thấy:
Hoạt động thanh toán của Chi nhánh đã có sự chuyển biến đáng khích lệ,
mặc dù điều kiện kinh doanh của Chi nhánh mới đi vào hoạt động gặp rất
nhiều khó khăn và trên điạ bàn thành phố Hà Nội có rất nhiều các tổ chức tín
dụng khác có sự phát triển mạnh mẽ và cạnh tranh khốc liệt, việc thanh toán
của Chi nhánh cũng gặp nhiều khó khăn, công nghệ kỹ thuật phục vụ cho công

tác thanh toán còn nhiều hạn chế và thiếu kinh nghiệm trong nghiệp vụ chuyên
môn. Tổng doanh số thanh toán của Chi nhánh năm 2001 là 21.151.497,3 triệu
đồng, năm 2002 con số này là 28.429.431,8 triệu đồng tăng 7.277.934,5 triệu
đồng so với năm 2001 tương ứng với tốc độ tăng trưởng 34,4%. Qua đây ta
thấy được rằng sự lớn mạnh cũng như sự nỗ lực vượt bậc của tập thể 257
CBCNV trong toàn Chi nhánh. Song năm 2003 tốc độ tăng trưởng có chiều
hướng giảm nhưng xét về mặt giá trị thì tăng khá lớn, cụ thể là năm 2003 tổng
doanh số thanh toán của Chi nhánh đạt được là 32.196.412 triệu đồng tăng
3.766.980,2 triệu đồng tương ứng với tốc độ tăng là 13,3% so với năm 2002.
Nhìn vào bảng 2 ta thấy:
Thanh toán bằng tiền mặt của Chi nhánh qua các năm có tỷ trọng
thấp và giảm dần (trong tổng doanh số thanh toán). Cụ thể năm 2001 tỷ trọng
của thanh toán bằng tiền mặt là 22,6%, năm 2002 là 19,6% và năm 2003 là
18,1%. Tổng doanh số thanh toán bằng tiền mặt năm 2001 là 4.775.672,7 triệu
đồng, năm 2002 là 5.559.572,4 triệu đồng tăng 783.899,7 triệu đồng tương
ứng với tốc độ tăng là 16,4% so với năm 2001, sang năm 2003 doanh số thanh
toán bằng tiền mặt là 5.839.887 triệu đồng tăng 280.314,6 triệu đồng tương
ứng với tốc độ tăng 5.839.887 triệu đồng tăng 280.314,6 triệu đồng tương ứng