Tiết 40: Nói giảm- nói tránh

Phßng GD-§T HuyÖn §«ng TriÒu
Phßng GD-§T HuyÖn §«ng TriÒu


Tr­êng THCS Trµng An
Tr­êng THCS Trµng An
NguyÔn thÞ Ng¸t
NguyÔn thÞ Ng¸t

Thế nào là nói quá ? Cho biết tác dụng
Thế nào là nói quá ? Cho biết tác dụng
của nói quá ?
của nói quá ?


- Nói quá là biện pháp tu từ phóng đại
- Nói quá là biện pháp tu từ phóng đại
mức độ, quy mô, tính chất của sự vật,
mức độ, quy mô, tính chất của sự vật,
hiện tượng được miêu tả.
hiện tượng được miêu tả.


-
-
ể nhấn mạnh , gây ấn tượng,
ể nhấn mạnh , gây ấn tượng,


tăng sức biểu cảm.

tăng sức biểu cảm.

- Thµnh ng÷, tôc ng÷, ca dao.
- Thµnh ng÷, tôc ng÷, ca dao.


- Trong v¨n th¬.
- Trong v¨n th¬.
- Trong ®êi sèng th­êng ngµy.
- Trong ®êi sèng th­êng ngµy.
N
N
êu phạm vi sử dụng của nói quá.
êu phạm vi sử dụng của nói quá.

Ng÷ v¨n 8 - TiÕt 40
Ng÷ v¨n 8 - TiÕt 40
TiÕng viÖt
TiÕng viÖt

Tiết 40: Nói giảm nói tránh
I. Nói giảm nói tránh và tác dụng của
I. Nói giảm nói tránh và tác dụng của
nói giảm nói tránh
nói giảm nói tránh


1.
1.

kh¶o s¸t ph©n tÝch ng÷ liÖu
kh¶o s¸t ph©n tÝch ng÷ liÖu
A lÝ thuyÕt
A lÝ thuyÕt

a. Vì vậy, tôi để sẵn mấy lời này, phòng khi
a. Vì vậy, tôi để sẵn mấy lời này, phòng khi
tôi sẽ
tôi sẽ
đi gặp cụ Các Mác, cụ Lê-nin và các
đi gặp cụ Các Mác, cụ Lê-nin và các
vị cách mạng đàn anh khác
vị cách mạng đàn anh khác
,
,
thì đồng bào
thì đồng bào
cả nước, đồng chí trong đảng và bầu bạn
cả nước, đồng chí trong đảng và bầu bạn
khắp nơi điều khỏi cảm thấy đột ngột.
khắp nơi điều khỏi cảm thấy đột ngột.


(Hồ Chí Minh,
(Hồ Chí Minh,
Di ch
Di ch
úc
úc

)
)
b. Bác đã
b. Bác đã
đi
đi


rồi sao, Bác ơi !
rồi sao, Bác ơi !
Mùa thu đang đẹp, nắng xanh trời.
Mùa thu đang đẹp, nắng xanh trời.


(Tố Hữu,
(Tố Hữu,
Bác ơi
Bác ơi
)
)
c. Lượng con ông Độ đây mà....Rõ tội
c. Lượng con ông Độ đây mà....Rõ tội
nghiệp, về đến nhà thì bố mẹ
nghiệp, về đến nhà thì bố mẹ
chẳng còn
chẳng còn
.
.

(Hồ Phương,
(Hồ Phương,
Thư nhà
Thư nhà
)
)

a) đi gặp cụ Các Mác, cụ Lê-nin
a) đi gặp cụ Các Mác, cụ Lê-nin
và các vị cách mạng đàn anh
và các vị cách mạng đàn anh
khác
khác
b) đi
b) đi
c) chẳng còn
c) chẳng còn
CHẾT
CHẾT
* Nhận xét 1:
* Nhận xét 1:


VD 1(a,b,c)
VD 1(a,b,c)
d
d
ïn
ïn
g cách nói tránh đi

g cách nói tránh đi


bằng những từ ngữ có nghĩa tương
bằng những từ ngữ có nghĩa tương
đương với nghĩa từ “ chết”
đương với nghĩa từ “ chết”

VD2: Phải bé lại lăn vào lòng một người mẹ,
VD2: Phải bé lại lăn vào lòng một người mẹ,
áp mặt vào
áp mặt vào
bầu sữa
bầu sữa
nóng của người mẹ, để
nóng của người mẹ, để
bàn tay người mẹ vuốt ve từ trán xuống
bàn tay người mẹ vuốt ve từ trán xuống
cằm, và gãi rôm ở sống lưng cho, mới thấy
cằm, và gãi rôm ở sống lưng cho, mới thấy
người mẹ có một dịu êm vô cùng.
người mẹ có một dịu êm vô cùng.


(Nguyên Hồng, Những ngày thơ ấu)
(Nguyên Hồng, Những ngày thơ ấu)
* Nhận xét 2:
* Nhận xét 2:

-> VD2
-> VD2
dïng
dïng
cách diễn đạt tế nhị để
cách diễn đạt tế nhị để
tránh sự thô tục, thiếu lịch sự
tránh sự thô tục, thiếu lịch sự


vµ gîi c¶m
vµ gîi c¶m
xóc th©n th­¬ng, tr×u mÕn khi nãi vÒ mÑ.
xóc th©n th­¬ng, tr×u mÕn khi nãi vÒ mÑ.

VD3:
VD3:


a. Con dạo này
a. Con dạo này
lười lắm
lười lắm
.
.


b.Con dạo này
b.Con dạo này
không được chăm chỉ

không được chăm chỉ
cho lắm.
cho lắm.
* Nhận xét 3:
* Nhận xét 3:
-> VD 3(
-> VD 3(
b
b
)
)
d
d
ïn
ïn
g
g
cách nói tế nhị,nhẹ
cách nói tế nhị,nhẹ
nhàng
nhàng
để người nghe dễ tiếp thu.
để người nghe dễ tiếp thu.



Ti
Ti
ết 40:
ết 40:

Nói giảm nói tránh
Nói giảm nói tránh




- VD1(a,b,c) d
- VD1(a,b,c) d
ïn
ïn
g cách nói bằng những
g cách nói bằng những
từ ngữ có ý nghĩa giảm nhẹ mức độ
từ ngữ có ý nghĩa giảm nhẹ mức độ
của sự việc để tránh đau buồn.
của sự việc để tránh đau buồn.


- VD2
- VD2
d
d
ùng cách
ùng cách
diễn đạt tế nhị để tránh
diễn đạt tế nhị để tránh
sự thô tục, thiếu lịch sự
sự thô tục, thiếu lịch sự

- VD 3(
- VD 3(
b
b
)
)
d
d
ïn
ïn
g
g
cách nói tế nhị,nhẹ nhàng
cách nói tế nhị,nhẹ nhàng


để người nghe dễ tiếp thu.
để người nghe dễ tiếp thu.


Nhận xét chung :
Nhận xét chung :

Nói giảm nói tránh là m
Nói giảm nói tránh là m
ột
ột
biện pháp tu từ
biện pháp tu từ
dùng cách diễn đạt tế nhị, uyển chuyển,

dùng cách diễn đạt tế nhị, uyển chuyển,


tránh gây cảm giác quá đau buồn, ghê
tránh gây cảm giác quá đau buồn, ghê
sợ, nặng nề; tránh thô tục, thiếu lịch sự.
sợ, nặng nề; tránh thô tục, thiếu lịch sự.
2. Ghi nhớ
2. Ghi nhớ
(SGK/108)
(SGK/108)
Ti
Ti
ết 40:
ết 40:


Nói giảm nói tránh
Nói giảm nói tránh

II
II
luyÖn tËp
luyÖn tËp
B
B
Bµi tËp
Bµi tËp
Ti
Ti

ết 40:
ết 40:


Nói giảm nói tránh
Nói giảm nói tránh
Bµi tËp 1
Bµi tËp 1