Giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh của Công ty
cổ phần xi măng Bỉm Sơn sau cổ phần hóa
I – PHƯƠNG HƯỚNG NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA
CÔNG TY CỔ PHẦN XI MĂNG BỈM SƠN SAU CỔ PHẦN HÓA:
1. Cơ hội và thách thức của Công ty cổ phần xi măng Bỉm Sơn sau cổ phần
hóa:
Từ phân tích môi trường vĩ mô tác động đế CTCP xi măng Bỉm Sơn, có
thể vạch ra được những cơ hội và thách thức trên con đường phát triển của
Công ty trong thời gian tới như sau:
1.1. Cơ hội:
Nhu cầu tiêu dùng xã hội ở nước ta ngày càng cao. Trong giai đoạn hiện
nay, nhu cầu xây dựng phát triển các ngành công nghiệp và nền kinh tế nói
chung đều rất lớn, ước tính nhu cầu xây dựng bình quân trong giai đoạn 2001 –
2010 có giá trị khoảng 17 – 21 tỷ USU/ năm. Đây là cơ hội tốt cho các doanh
nghiệp về bên xây dựng như xi măng, sắt, thép,… đầu tư đổi mới, phát triển và
mở rộng sản xuất.
Sự phát triển của ngành công nghiệp xi măng ở nước ta trong tương lai là
một cơ hội rất lớn cho CTCP xi măng Bỉm Sơn ngày một phát triển. Mục tiêu
phát triển của ngành công nghiệp xi măng của nước ta đến năm 2010 và định
hướng đến năm 2020 là đáp ứng đầy đủ nhu cầu xi măng trong nước và dành
một phần để xuất khẩu; nhanh chóng đưa ngành công nghiệp xi măng trở thành
ngành công nghiệp phát triển mạnh, đủ sức cạnh tranh với các sản phẩm cùng
loại của nước ngoài, góp phần thực hiện thắng lợi công cuộc công nghiệp hóa –
hiện đại hóa đất nước. Theo dự báo nhu cầu xi măng trong nước đến năm 2015
là 63 triệu tấn/ năm và năm 2020 là 70 triệu tấn/ năm. Với công suất hiện tại và
đáp ứng đuợc nhu cầu này thì đến năm 2010 chúng ta phải xây dựng thêm 12
nhà máy xi măng loại 2 triệu tấn/ năm và 40 nhà máy đến năm 2020. Như vậy,
với tiềm năng còn rất lớn của thị trường xi măng trong nước, cùng với chiến
lược phát triển mở rộng, nâng cao công suất nhà máy lên 3,8 triệu tấn/năm,
Công ty Xi măng Bỉm Sơn tự tin sẽ vững bước phát triển, giành được sự tin cậy
của khách hàng, giữ vững và nâng cao được thị phần, xứng đáng là một trong
những lá cờ đầu của ngành xi măng, góp phần xây dựng và phát triển kinh tế đất
nước.
Hơn nữa, việc hội nhập của Việt Nam vào các tổ chức diễn đàn kinh tế
thế giới cũng tạo cho nước ta nói chung và các doanh nghiệp nói riêng có cơ hội
để học hỏi và phát triển. Nước ta đã là thành viên của nhiều tổ chức, diễn đàn
lớn trên thế giới như: WTO, ASEAN, APEC, AFTA,… Nó sẽ tạo cơ hội cho
các doanh nghiệp trong nước tranh thủ đầu tư và học hỏi kinh nghiệm trên tất cả
các lĩnh vực.
Hiện nay do ảnh hưởng chung của cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới
nhưng nước ta vẫn có một môi trường kinh tế ổn định, tăng trưởng tuy giảm so
với năm trước nhưng với mức tăng trung bình đạt gần 7% đúng theo kế hoạch
đã đề ra cũng là một mức tăng trưởng cao. Phấn đấu trong giai đoạn 2006 –
2010 hoàn thành mức tăng trung bình đạt 8%. Hơn nữa, nước ta còn có một môi
trường kinh doanh an toàn và ổn định, điều đó sẽ kích thích và thu hút đầu tư
trong và ngoài nước, thúc đẩy cạnh tranh và tạo đà cho sự phát triển của mọi
ngành nghề trong đó có ngành sản xuất kinh doanh xi măng.
Bên cạnh đó là sự phát triển vượt bậc của khoa học công nghệ, sự bùng
nổ của khoa học hiện nay đã tạo ra nhiều phương thức sản xuất kinh doanh mới,
linh hoạt hơn, tiết kiệm được chi phí hơn mà chất lượng sản phẩm lại cao hơn.
Sự phát triển mạnh mẽ của khoa học, công nghệ thông tin và ứng dụng nó vào
các ngành nghề đã thúc đẩy nhanh chóng quá trình sản xuất, đồng thời rút ngắn
thời gian khấu hao của các máy móc thiết bị. Chính vì vậy, việc biết nắm bắt
được khoa học kỹ thuật và trình độ công nghệ thông tin vào các quá trình sản
xuất kinh doanh cũng như quản lý sẽ tạo được lợi thế cạnh tranh rất lớn trên thị
trường.
1.2. Thách thức:
Thách thức và cũng là mối đe dọa lớn nhất đối với CTCP xi măng Bỉm
Sơn trong thời điểm sau cổ phần hóa hiện nay chính là sự cạnh tranh gay gắt từ
phía các doanh nghiệp trong cùng nghành sản xuất xi măng cả trong và ngoài
nước. Hiện nay, đã có rất nhiều doanh nghiệp nước ngoài xây dựng nhà máy và
lắp đặt dây chuyền sản xuất tại Việt Nam, sự cạnh tranh về giá cả và chất lượng
từ các công ty này là rất lớn. Không chỉ các doanh nghiệp nước ngoài, Công ty
cũng chịu sự cạnh tranh rất lớn từ các công ty, nhà máy sản xuất xi măng rất lớn
trong nước... Nhiều Công ty với tiềm lực kinh tế mạnh để chiếm lĩnh thị trường
thường áp dụng chính sách khuyến mại và quảng cáo lớn kéo dài nhiều ngày
nhiều kỳ, giảm giá bán liên tục gây ảnh hưởng rất lớn đến hiệu quả kinh doanh
của Công ty.
Hơn nữa, hiện nay ở nước ta việc trốn thuế, gian lận trong kinh doanh vẫn
chưa được ngăn chặn triệt để, tạo sự cạnh tranh không lành mạnh giữa các
doanh nghiệp.
Đồng thời, nguồn than Công ty được cung cấp trong thời gian tới sẽ gặp
rất nhiều khó khăn và giá cả luôn bị động vì ngành than nhiều lần yêu cầu tăng
giá. Giá nhập khẩu thạch cao, clinker liên tục tăng, cộng với khó khăn về vận tải
và cước phí tăng cao. Tất cả những điều này là một thách thức rất lớn cho sự
phát triển của CTCP xi măng Bỉm Sơn trong thời gian tới.
Bên cạnh sự cạnh tranh trong ngành, CTCP xi măng Bỉm Sơn còn chịu áp
lực từ quá trình hội nhập kinh tế thế giới và khu vực mang lại. Đó là, sự lạc hậu
về trình độ khoa học kỹ thuật so với thế giới, nguy cơ mất hàng rào bảo hộ cũng
như sự hỗ trợ từ Nhà nước và cuối cùng là sự cạnh tranh mang tính sống còn
ngày càng gay gắt hơn.
2. Điểm mạnh và điểm yếu của Công ty cổ phần xi măng Bỉm Sơn sau cổ
phần hóa:
Qua phân tích năng lực hiện tại trong nội bộ Công ty cổ phần xi măng
Bỉm Sơn, có thể rút ra một số các điểm mạnh và điểm yếu cơ bản như sau:
2.1. Điểm mạnh:
CTCP xi măng bỉm Sơn đã áp dụng hình thức các kênh phân phối qua các
trung gian thương mại, đã thiết lập được hệ thống phân phối hàng hóa đến đại lý
và người tiêu dùng cuối dùng.
Đã áp dụng thương mại điện tử trong quá trình kinh doanh, hầu hết máy
tính trong Công ty đã được nối mạng internet. Ngoài ra, Công ty cũng đã đầu tư
rất nhiều vào công tác quảng cáo như phát trên kênh VTV1, VTV3 của Đài
truyền hình Việt Nam, trên sóng phát thanh của Đài tiếng nói Việt Nam và trên
các bano quảng cáo ngoài trời dọc quốc lộ 1A,… Điều đó, đã tạo cho Công ty
có một lợi thế cạnh tranh rất lớn khi để cho người tiêu dùng dễ dàng biết đến
sản phẩm xi măng nhãn hiệu “Con Voi” của mình.
Công ty cũng rất chú trọng tới chiến lược nguồn nhân lực để nâng cao
hiệu quả hoạt động sản xuất, kinh doanh trong tình hình mới. Nên hiện nay,
CTCP xi măng Bỉm Sơn có đội ngũ cán bộ, kỹ sư, kỹ thuật nhiều kinh nghiệm,
đội ngũ công nhân lành nghề, có tay nghề cao. Mạng lưới tiêu thụ rộng khắp,
đội ngũ nhân viên nhạy bén, nhiệt tình đáp ứng mọi nhu cầu của khách hàng.
Đồng thời, đội ngũ cán bộ công nhân viên có trình độ cũng đang được trẻ hóa,
nhằm đáp ứng được phần nào sự nhạy bén của thị trường, góp phần nâng cao
năng lực cạnh tranh của Công ty.
Hơn nữa, Công ty là một trong những doanh nghiệp hàng đầu của ngành
xi măng, với bề dầy hoạt động gần 30 năm trong lĩnh vực sản xuất kinh doanh
xi măng, sản phẩm đã có uy tín lâu năm trên thị trường. Thương hiệu Xi măng
Bỉm Sơn đã được đông đảo người tiêu dùng chấp nhận và tin cậy.
Công ty còn có một lợi thế là một trong những thành viên hàng đầu của
Tổng công ty xi măng Việt Nam, nên đã được sự ưu ái cũng như giúp đỡ rất lớn
về công tác sản xuất, kinh doanh hay quản lý. Đó là một trong những lợi thế mà
CTCP xi măng Bỉm Sơn có được trong quá trình cạnh tranh để khẳng định vị
thế của mình trên thị trường so với các đối thủ.
2.2. Điểm yếu:
Trong giai đoạn này, CTCP xi măng Bỉm Sơn vẫn đang trong quá trình
hoàn thiện công tác cổ phần hóa nên việc sắp xếp, bố trí lại các vị trí nhân sự
vẫn chưa thực sự đúng đắn, nhiều vị trí chưa phát huy hết được chức năng và
nhiệm vụ công tác của mình. Việc cổ phần hóa đối với Công ty vẫn chỉ mang
tính chất “bình cũ rượu mới”.
Trong nội bộ Công ty, bộ máy tổ chức quản lý còn quá cồng kềnh so với
doanh nghiệp ngoài Nhà nước, nhiều ban, bệ, nhiều thủ tục hành chính rườm rà
chưa được sửa đổi đã làm cho Công ty không thể năng động, linh hoạt, đáp ứng
kịp thời yêu cầu của thị trường. Trình độ cán bộ quản lý thấp, hạn chế trong tiếp
cận với những kiến thức và phong cách quản lý hiện đại. Một số cán bộ còn có
cách làm việc theo kiểu quan liêu bao cấp, gây khó khăn cho việc giải quyết các
công việc cũng như sự phát triển của Công ty.
Bên cạnh đó, CTCP xi măng Bỉm Sơn cũng không tránh khỏi thực trạng
như các doanh nghiệp Nhà nước cổ phần hóa ở nước ta hiện nay, đó là: năng lực
marketing còn rất yếu kém, hoạt động nghiên cứu thị trường chưa được đầu tư
đúng mức và đúng cách, chưa tổ chức nghiên cứu thị trường một cách khoa học.
Điều này đã làm giảm khả năng cạnh tranh của Công ty đặc biệt trên thị trường
“mở” như hiện nay.
Trong những năm qua, CTCP xi măng Bỉm Sơn đã có những đổi mới,
nhiều máy móc thiết bị và công nghệ mới được chuyển giao từ các nước công
nghiệp phát triển như Nhật Bản,.... Song tốc độ đổi mới công nghệ và trang thiết
bị còn chậm, chưa đồng đều và chưa theo một định hướng phát triển rõ rệt. Hiện
trong Công ty vẫn còn tồn tại đan xen các loại thiết bị công nghệ từ lạc hậu,
trung bình đến tiên tiến, do vậy đã làm hạn chế hiệu quả vận hành thiết bị và
giảm mức độ tương thích, đồng nhất giữa sản phẩm đầu vào, đầu ra.
Công tác đầu tư xây dựng cơ bản còn dây dưa, chưa dứt điểm, dẫn đến sự
hoang phí và tốn kém nguồn lực của Công ty.
II – MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH
TRANH CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN XI MĂNG BỈM SƠN TRONG GIAI
ĐOẠN SAU CỔ PHẦN HÓA:
1. Nhóm các giải pháp nâng cao số lượng và chất lượng sản phẩm:
1.1. Đầu tư đổi mới trang thiết bị, máy móc và nhà xưởng nhằm nâng
cao năng lực sản xuất của Công ty:
Với hiện trạng công nghệ và thiết bị sản xuất lạc hậu như hiện nay của
CTCP xi măng Bỉm Sơn đã dẫn tới tình trạng định mức tiêu hao về chi phí
nguyên vật liệu lớn và phát sinh thêm nhiều chi phí cho sửa chữa, bảo dưỡng.
Do đó, trước mắt cần đẩy mạnh đầu tư và thay thế một số loại thiết bị, máy móc
sản xuất đã quá lạc hậu, cho năng suất thấp và tiêu hao nhiều năng lượng. Tuy
nhiên, trong điều kiện đang còn thiếu vốn, tiềm lực tài chính chưa đủ mạnh để
đầu tư đồng bộ công nghệ và thiết bị thì Công ty cần chủ động trong việc liên
kết và hợp tác kinh doanh với các Công ty khác. Sự hợp tác liên kết giữa Công
ty với các Công ty như khai thác than, khai thác đá,… sẽ giúp Công ty giảm
thiểu những khó khăn về tài chính, công nghệ, vốn, thị trường... và đẩy mạnh
nội lực phát triển cho Công ty.
CTCP xi măng Bỉm Sơn cần xây dựng chiến lược đổi mới trang thiết bị,
công nghệ một cách toàn diện và lâu dài, phù hợp với chiến lược phát triển của
Công ty. Phải liên tục nắm bắt thị trường công nghệ thế giới, đồng thời thực
hiện phương châm đi tắt đón đầu của Nhà nước nhằm tiếp cận công nghệ hiện
đại và chọn lựa được công nghệ phù hợp với mình nhất.
Song song với việc đầu tư mua sắm trang thiết bị mới, Công ty cần phối
hợp với phòng tổ chức lao động và tiền lương trong việc chuẩn bị bộ phận lao
động có trình độ cao. Bộ phận này ngoài nhiệm vụ phụ trách việc nắm bắt, tiếp
thu các dây chuyền công nghệ hiện đại mới mà còn phải có hiểu biết thật sâu về
các trang thiết bị mới, nắm bắt được các bí kíp về công nghệ.
Trang thiết bị và công nghệ là một trong các yếu tố quan trọng để có thể
tạo ra được bước nhảy vọt trong nền kinh tế. Chính vì vậy, việc thực hiện thành
công các giải pháp về đổi mới công nghệ và hiện đại hóa máy móc, thiết bị
không những làm tăng năng lực cạnh tranh trong lâu dài mà còn có ý nghĩa
quyết định đến sự tăng trưởng của Công ty.
1.2. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực:
Con người là chủ thể trong mọi hoạt động nói chung cũng như hoạt động
kinh doanh nói riêng. Chính vì vậy, mọi quốc gia hay tổ chức trên khắp thế giới
cũng đều nhận thức được nhân lực là nguồn lực quan trọng nhất và là nguồn tài
nguyên không bị cạn kiệt. Nguồn nhân lực là yếu tố đảm bảo cho năng lực cạnh
tranh lâu dài của Công ty. Do đó, để có được đội ngũ lao động đủ khả năng đáp
ứng được yêu cầu kinh doanh trong môi trường cạnh tranh ngày càng gay gắt
của thị trường mở cửa, CTCP xi măng Bỉm Sơn cần tập trung thực hiện các giải
pháp sau:
Trước hết, Công ty cần phải có một kế hoạch chiến lược và quy hoạch
nguồn nhân lực hợp lý. Nguồn nhân lực của Công ty hiện nay vừa thiếu lại vừa
thừa, do đó cần phải dựa vào các mục tiêu phát triển lâu dài và kế hoạch chiến
lược về đầu tư máy móc, thiết bị, yêu cầu thực tế của săn xuất để Công ty có thể
dự kiến được nhu cầu sử dụng lao động ở mỗi bộ phận, mỗi phòng ban trong
từng giai đoạn phát triển. Từ đó, so sánh với nguồn nhân lực hiện có để xác định
số lượng lao động cần tuyển dụng và đào tạo lại.
Tiến hành sắp xếp bố trí hợp lý đội ngũ cán bộ quản lý và lao động hiện
có trong Công ty. Cần phát hiện người có năng lực, bố trí họ vào những công
việc phù hợp với ngành nghề, trình độ và năng lực của họ. Bổ sung những cán
bộ, lao động đủ tiêu chuẩn, có triển vọng phát triển, đặc biệt là các kỹ sư cơ khí,
chế tạo máy, hiện đang rất thiếu trong Công ty; đồng thời thay thế những cán
bộ, nhân viên không đủ năng lực, không đủ tiêu chuẩn, vi phạm pháp luật và
đạo đức. Đây là giải pháp quan trọng để nâng cao năng suất, chất lượng và hiệu
quả công tác của đội ngũ cán bộ hiện có mà chưa cần đến việc đào tạo, bồi
dưỡng.
Tạo sự gắn bó về quyền lợi và trách nhiệm của người lao động với Công
ty bằng các chính sách như: đầu tư cho đào tạo và đào tạo lại, bảo đảm công ăn
việc làm ổn định cho người lao động kể cả khi có biến động, xây dựng chế độ
tiền lương và thưởng theo hướng khuyến khích người lao động có những đóng
góp tích cực cho sự phát triển của Công ty . Đa dạng hóa các kỹ năng và đảm
bảo khả năng thích ứng của người lao động khi cần có sự điều chỉnh lao động
trong nội bộ Công ty. Biện pháp này sẽ giúp CTCP xi măng Bỉm Sơn có thể dễ
dàng điều chỉnh lao động khi có những biến động, giảm được chi phí để tuyển
dụng hay thuyên chuyển lao động.
Tiêu chuẩn hóa cán bộ, lao động trong Công ty. Ở mỗi vị trí công tác,
cung bậc công việc đòi hỏi kiến thức, kỹ năng về chuyên môn khác nhau. Do đó
tiêu chuẩn hóa cán bộ phải cụ thể hóa đối với từng loại công việc và phải phù
hợp, đáp ứng được yêu cầu phát triển trong từng thời kỳ. Đồng thời, áp dụng cơ
chế bổ sung và đào thải nhân lực để duy trì đội ngũ cán bộ quản lý kinh doanh,
nhân viên tinh thông nghiệp vụ, đáp ứng yêu cầu cạnh tranh của thị trường.
Đào tạo và bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, lao động để có trình độ chuyên
môn nghiệp vụ, ngoại ngữ, sử dụng thành thạo vi tính, am hiểu thị trường trong
nước cũng như thế giới và các luật lệ về buôn bán quốc tế.