mot so van de ve benh dai thao duong

MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ BỆNH ĐÁI THÁO ĐƯỜNG TYP-2

GS. TS Thái Hồng Quang
GS TS Trần Hữu Dàng
PGS TS Nguyễn Thy Khuê
Hội Nội tiết Đái tháo đường Việt nam.


NỘI DUNG

•

BỆNH ĐÁI THÁO ĐƯỜNG KHÔNG NGỪNG GIA TĂNG VÀ NHỮNG NHẬN THỨC MỚI VỀ
BỆNH ĐÁI THÁO ĐƯỜNG-

•
•
•

NHỮNG THAY ĐỔI TRONG NGHIÊN CỨU LÂM SÀNG BỆNH ĐÁI THÁO ĐƯỜNG
CHÚNG TA ĐÃ LÀM ĐƯỢC GÌ?
TRIỂN VỌNG TRONG TƯƠNG LAI


BỆNH ĐÁI THÁO ĐƯỜNG KHÔNG NGỪNG GIA TĂNG VÀ NHỮNG NHẬN
THỨC MỚI VỀ BỆNH ĐÁI THÁO ĐƯỜNG


ĐTĐ TYPE 2, BỆNH DỊCH KHÔNG LÂY

•

ĐTĐ là bệnh dịch cuối thể kỷ 20 và thế kỷ 21, là một trong những bệnh dịch không lây

•

Trong 10 năm gần đây, Ở BN ĐTĐ tăng nguy cơ một số bệnh ung thư như ung thư tụy, gan, trực tràng, nội
mạc tử cung, vú đã bổ sung thêm vào các biến chứng mạch máu truyền thống của bệnh .


In the IDF Diabetes Atlas 2017, data sources
published between January 2015 and
December
2016 were taken from the scientific
literature
adding a further 43 data sources from 39
countries
to the IDF Diabetes Atlas database



IDF - 2017


PHỤ NỮ CÓ TỶ LỆ BỊ BỆNH ĐTĐ GẦN MỘT NỬA


IDF - 2017


Hyperglycaemia in pregnancy varies

between:

IDF - 2017


IDF - 2017


IDF - 2017


IDF - 2017




IDF - 2017


IDF - 2017


Tại Việt nam: Bệnh ĐTĐ không ngừng gia tăng:

•

Những năm 90 thế kỷ trước, tỷ lệ bệnh ĐTĐ Hà nội 1%, Huế 0,96%, TPHCM 2,52%

•

Năm 2012, BVNTTW điều tra dịch tễ học bệnh ĐTĐ toàn quốc lứa tuổi 30 – 69 tuổi. Kết quả: Tỷ lệ ĐTĐ toàn quốc
5,42%.

•

63,6% số người mắc bệnh ĐTĐ trong cộng đồng chưa được phát hiện.

•

Số trường hợp mắc bệnh ĐTĐ type 2 ngày càng trẻ hóa, nhất là ở lứa tuổi thiếu niên do tăng bệnh thừa cân, béo
phì.

•

Tỷ lệ tiến triển từ tiền ĐTĐ sang ĐTĐ týp 2 vào khoảng 13%/năm

•

Theo thông báo toàn cầu của IDF 2017. Tỷ lệ ĐTĐ của Việt nam năm 2017 là 5,50%, tỷ lệ điều chỉnh theo tuổi 6%.
chi phí cho một BN ĐTĐ của VN năm 2015 là 163 USD/ năm (IDF 2015)

Mai thế Trạch, Đặng thị Bảo Toàn, Diệp Thị Thanh Bình.(1994),Trần Hữu Dàng (1996).
Bệnh viện Nội tiết Trung ương.(2012). IDF 2015,2017.


“MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM DỊCH TỄ HỌC
BỆNH ĐÁI THÁO ĐƯỜNG VÀ TIỀN ĐÁI THÁO ĐƯỜNG TẠI HÀ NỘI NĂM 2014”
BS. Bùi Công Đức. Trung tâm y tế dự phòng Hà Nội

•

1. Tỷ lệ mắc bệnh ĐTĐ và TĐTĐ trong lứa tuổi điều tra 30 – 69 tuổi thành phố Hà Nội là:

- Tỷ lệ mắc bệnh ĐTĐ: 7,9%; nội thành: 9,2%, ngoại thành: 7,3%. Tỷ lệ mắc bệnh ĐTĐ tăng dần theo tuổi, cao
nhất ở nhóm tuổi 60 – 69 tuổi (12,4%). Tỷ lệ mắc bệnh ĐTĐ ở nam giới cao hơn nữ giới (8,6% và 7,5%)
- Tỷ lệ mắc TĐTĐ: 27,4%; nội thành: 27,7%, ngoại thành: 27,0%

•

2. Tỷ lệ người bệnh mắc ĐTĐ trong cộng đồng không được phát hiện là khá cao (61,8%); nội thành: 50,0%,
ngoại thành: 60,5%

•

3. Có mối liên quan giữa một số YTNC như tuổi, HA, tiền sử có RLLM, vòng eo nguy cơ, BMI, tiền sử gia đình
có người mắc bệnh ĐTĐ với tỷ lệ mắc bệnh ĐTĐ và TĐTĐ.

Hội nghị KH”Nội tiết-ĐTĐ-Chuyển hóa” Hà nội 2015


TẠI SAO BỆNH ĐTĐ
NGÀY CÀNG GIA TĂNG?

•
•
•
•
•
•

Thay đổi lối sống, dân nhập cư về thành thị, sống cuộc sống công nghiệp.
Không hoặc giảm hoạt động thể lực.
Bệnh béo phì tăng.
Tuổi thọ người dân tăng.
Tiêu chuẩn phát hiện bệnh hạ thấp so với trước.
Hệ thống y tế ngày càng tốt, công tác sàng lọc, phát hiện sớm, điều trị kịp thời nên tuổi thọ
người bệnh cũng tăng.


Hậu quả của lối sống không có lợi
•

•

Giảm hoạt động thể lực

–

Việc cơ giới hóa nhiều hơn thay thế cho hoạt động chân tay, cơ bắp.

–

Gia tăng số lượng người “lười vận động.

•

Xem truyền hình 2 giờ/ngày làm tăng 14% nguy cơ đái tháo đường

•

Xem truyền hình cũng làm tăng lượng thức ăn đưa vào—thường là thức ăn nhanh, bánh snacks, nước giải khát có đường.

Tăng số lượng người hút thuốc

–

Kết hợp với tăng mỡ bụng và béo phì trung tâm

•

•

1

Dẫn đến đề kháng insulin và đái tháo đường

Tăng sử dụng chất cồn

–

Thường kết hợp với lối sống phong lưu

–

Dẫn đến tăng quá mức năng lượng, béo phì, tác động chuyển hóa và rối loạn chức năng gan

–

Nhiều nước trên thế giới không có các chính sách y tế cộng đồng cho việc sử dụng các chất có cồn

Hu F và CS. JAMA, 2003; 289: 1785-1791


Tác hại lâm sàng của chế độ ăn “Hiện đại” và chỉ số đường huyết cao

•

Tăng số lượng carbohydrates hấp thu nhanh trong khẩu phần, dẫn đến tăng nhanh
nồng độ glucose và insulin trong máu

•

Nhu cầu insulin tăng có thể làm kiệt sức các tế bào β tuyến tụy và gây ra các đáp
ứng bất lợi về tim mạch- chuyển hóa, đề kháng insulin và viêm.

Hu F và CS. Diabetes Care, 2011; Vol 34, 1249-1257


ĐTĐ type 2: Những dịch chuyển mới .

•

ĐTĐ type 2 không còn là bệnh ở các nước phương Tây

–
•

Xuất hiện ở khắp các quốc gia trên thế giới

ĐTĐ type 2 không còn là bệnh của người giàu

–

Thường gia tăng ở người nghèo

•

Dinh dưỡng kém khi còn trong bụng mẹ và thừa dinh dưỡng trong giai đoạn sau của
cuộc đời.

•

ĐTĐ type 2 không còn là bệnh của người lớn

–

Tần suất lưu hành của bệnh gia tăng ở trẻ em do gia tăng bệnh béo phì và lười vận động.


Kiểm soát, điều trị bệnh ĐTĐ khó khăn

•

Kết quả kiểm soát :
+ glucose và HbA1c được khoảng 50%,
+các thông số lipid máu trên dưới 50%.
+Kiểm soát HA < 140/90mmHg

•
•

•
•

36%.

Kiểm soát được 2 yếu tố: HbA1c, và HA chỉ đạt 17,1%
Kiểm soát 3 yếu tố: HbA1c, HA và LDL.C :

8,9%.

Tuổi càng cao, thời gian mắc bệnh càng lâu, mức độ kiểm soát càng kém.
Tuân thủ điều trị liên quan mật thiết với kết quả kiểm soát đa yếu tố.

Đinh Thị Mỹ Dung Hà nội 2017


NHỮNG THAY ĐỔI TRONG NGHIÊN CỨU LÂM SÀNG BỆNH ĐÁI THÁO
ĐƯỜNG