Sinh học lớp 9: 12 lí thuyết hệ sinh thái

BÀI GIẢNG: HỆ SINH THÁI
CHUYÊN ĐỀ: HỆ SINH THÁI
MÔN SINH LỚP 9
THẦY GIÁO: NGUYỄN ĐỨC HẢI – TUYENSINH247.COM

I. Thế nào là hệ sinh thái
1. Khái niệm
Bao gồm quần xã sinh vật và khu vực sống của quần xã (sinh cảnh)
Đặc điểm:
+ Các sinh vật trong quần xã tác động qua lại với nhau
+ Các loài sinh vật tác động với các nhân tố vô sinh trong môi trường
→ HST là thể thống nhất và có cấu trúc tương đối ổn định
+ cần được cung cấp năng lượng từ bên ngoài (ánh sáng mặt trời)
+ Là hệ thống mở có khả năng tự điều chỉnh
Các hệ sinh thái khác nhau có kích thước khác nhau
Một hệ sinh thái cơ bản bao gồm:
+ Thành phần vô sinh: sinh cảnh của quần xã
+ Thành phần hữu sinh: quần xã sinh vật


Sinh vật sản xuất: SV tự dưỡng



Sinh vật tiêu thụ: không có khả năng tổng hợp chất hữu cơ từ vô cơ



Sinh vật phân giải

2. Phân chia:

+ Hệ sinh thái nhân tạo
+ Hệ sinh thái tự nhiên


Hệ sinh thái trên cạn



Hệ sinh thái dưới nước

II. Lưới thức ăn và chuỗi thức ăn
Diễn tả mối quan hệ dinh dưỡng giữa các loài trong quần xã
1. Chuỗi thức ăn
VD: Lúa → chuột → rắn; Lúa → sâu → chim sẻ → đại bàng….
Chuỗi thức ăn: dãy các sinh vật có quan hệ về dinh dưỡng
Mỗi sinh vật trong chuỗi là một mắt xích, mỗi sinh vật vừa tiêu thụ mắt xích đứng trước vừa là thức ăn của mắt
xích sau
1

Truy cập trang để học Toán – Lý – Hóa – Sinh – Văn – Anh – Sử - Địa – GDCD tốt nhất!


Phân chia: có 2 dạng chuỗi thức ăn:
+ Chuỗi thức ăn bắt đầu bằng cây xanh:


Sinh vật sản xuất (cây xanh)



Sinh vật tiêu thụ bậc 1:ĐV ăn thực vật



Sinh vật tiêu thụ bậc 2,3..: ĐV ăn ĐV



Sinh vật phân giải

+ Chuỗi thức ăn bắt đầu bằng sinh vật phân giải:
VD: Xác cây đã bị phân huỷ → mối →
2. Lưới thức ăn
Gồm nhiều chuỗi thức ăn có nhiều mắt xích chung

1 lưới thức ăn gồm đầy đủ 3 nhóm: SV sản xuất, SV tiêu thụ. SV phân giải
Trong lưới thức ăn, sinh vật cùng mức dinh dưỡng → cùng bậc dinh dưỡng
SV dinh dưỡng bậc 1: thực vật
Sinh vật dinh dưỡng bậc 2: SV ăn thực vật
…
Quần xã có mức độ đa dạng cao → lưới thức ăn càng phức tạp
III. Qúa trình chuyển hoá vật chất và năng lượng
- quá trình trao đổi vật chất
+ Tạo ra vật chất
+ Tích luỹ vật chất
+ Phân giải vật chất
→ Chu trình vật chất trong HST
- Dòng năng lượng: Năng lượng đi từ bậc dinh dưỡng thấp tới bậc dinh dưỡng cao hơn
Năng lượng giảm dần qua các bậc dinh dưỡng

2

Truy cập trang để học Toán – Lý – Hóa – Sinh – Văn – Anh – Sử - Địa – GDCD tốt nhất!