Mười bước để có được một sự hoàn hảo về môi trường

Mười bước để có được một sự hoàn hảo về môi trường
John Elkington và Tom Burke



hông qua hoạt động của mình, các công ty hàng đâù trên thế giới đều có liên hệ chặt chẽ
với con người trong xã hội: đó là đội ngũ nhân công, là khách hàng và những người dưới
hình thức này hay hình thức khác chịu ảnh hưởng của các hoạt động đó. Tuy nhiên, khó
khăn mà các công ty này phải đối mặt trong lĩnh vực môi trường đó là việc nhận biết được
tất cả những người có khả năng bị ảnh hưởng. Thay vì chỉ tập trung chú ý vào khu vực bên
trong hàng rào của công ty hay cộng đồng người sống xung quanh khu vực sản xuất, giờ
đây, các công ty nhận ra rằng hoạt động của mình còn tác động lên cả những người họ
chưa từng gặp do khoảng cách xa về địa lý hoặc trong một số trường hợp, do những con
người đó chưa được sinh ra.
Chủ nghĩa Xanh tập trung chú ý vào lĩnh vực sản xuất công nghiệp hơn là lĩnh vực nông
nghiệp hay đầu tư . Ðiều này không có nghĩa là những người sản xuất nông nghiệp và giới
đầu tư không gây ảnh hưởng lên môi trường. Chắc chắn là họ có gây nên những tác động
nhất định. Trên thực tế, chúng ta chỉ có được một ngành công nghiệp bền vững cũng như
các loại phát triển bền vững khác khi các nhà đầu tư chịu bỏ tiền ra nhằm thu lợi nhuận
trong dài hạn. Chúng ta còn vô khối công việc phải làm để có thể mở ra được một kỷ
nguyên mới, kỷ nguyên của những nhà "tài chính xanh", "đầu tư xanh".
Rõ ràng là các công ty nói trên không thể một mình làm thay đổi cách nhìn của các thành
viên tại Sở giao dịch chứng khoán London, phố Wall, Paris hay Tokyo. Các nhà kinh
doanh trong lĩnh vực công nghiệp có thể gây những ảnh hưởng lớn bằng cách khẳng định
rằng những đề án phát triển của họ là chấp nhận được về mặt môi trường và đảm bảo được
một môi trường bền vững trước khi họ có liên quan đến các nhà đầu tư trong tương lai.
Giới đầu tư phụ thuộc nhiều vào các doanh nghiệp để biết được cần phải có những gì để
một dự án kinh doanh được tiến hành và đạt được thành công.
Nhưng làm thế nào để một công ty có thể đạt được sự hoàn hảo về mặt môi trường. Chẳng
có một hướng đi nào là chắc chắn nhưng mười bước được đề cập dưới đây đã được tất cả
các công ty thành công kể trên áp dụng. Chúng tôi rất biết ơn ngài Peter Parker, chủ tịch

của Rockware và viện Quản lý Anh quốc về những ý tưởng sử dụng phương pháp danh
mục và nhiều ý tưởng riêng lẻ khác. Ông cho rằng:"chúng ta cần nhanh chóng đơn giản
hoá ý tưởng quản lý và ý tưởng hoạt động trong một môi trường thử thách 360 độ".
Xét trên khía cạnh hoàn hảo về môi trường, mười bước này chưa phải là câu trả lời hoàn
hảo nhưng chúng đã chỉ ra được phương hướng mà theo đó chúng ta có thể theo đuổi hy
vọng thành công.

1. Phát triển và ban hành những chính sách về mội trường.
Công việc đầu tiên đó là phải đưa ra được một chính sách về môi trường của công ty.
Không có một tiêu chuẩn nào đối với những chính sách như vậy, chúng có thể chỉ giới hạn
trong một vài trang giấy nhưng một khi đã được ban quản trị của công ty chấp nhận, sẽ
đóng vai trò chi phối mọi hoạt động sau này.
Chính sách về môi trường của ICI bắt đầu như sau:" Tất cả các hoạt động trong công
nghiệp đều có gây ảnh hưởng lên môi trường, Mục tiêu của ICI là quản lý các hoạt động
của mình nhằm đảm bảo rằng những tác động đó có thể chấp nhận được đối với cộng đồng
và để giảm những tác động xấu đến mức thấp nhất có thể. Chúng ta biết rằng môi trường
có thể tiếp nhận được những tác động của con người. Môi trường cần được khai thác và
cũng cần được bảo vệ". Chính sách này tiếp tục với những trao đổi về con đường mà theo
đó ICI có thể đối phó với những vấn đề môi trường do các hoạt động hiện tại và trong
tương lai, những công đoạn cùng với sản phẩm của mình có thể gây nên. Một trong những
câu đáng chú ý nhất của tập đoàn này là: " tiến hành những hoạt động tích ực nhằm bảo tồn
tài nguyên với những quan tâm đặc biệt đến những nguồn tài nguyên hiếm hoặc không thể
tái sinh được"
Chính sách của IBM nói rằng: " IBM sẽ giảm đến mức thấp nhất những ảnh hưởng lên hệ
sinh thái. Công tác quản lý tại IBMsẽ liên tục nâng cao tinh thần trách nhiệm để hạn chế
những tác động xấu đồng thời tìm ra phương pháp bảo tồn tài nguyên thiên nhiên". Công ty
này cũng tiến một bước dài trong việc theo đuổi sự hoàn hảo về mặt môi trường thông qua
việc đảm bảo những hoạt động kinh doanh của mình phù hợp với những tiêu chuẩn chặt
chẽ hơn bất cứ nơi nào trên thế giới.
Trong khi đó, chính sách của tập đoàn BP nói rằng: " Một chính sách cơ bản và liên tục của

tập đoàn BP đó là trong chuẩn mực hoạt động của mình, tập đoàn sẽ nỗ lực để bảo vệ sức
khoẻ và sự an toàn của đội ngũ nhân công, của khách hàng và của những ai có thể bị ảnh
hưởng do những hoạt động đó, BP đồng thời cũng cố gắng giảm thiểu các tác hại đối với
môi trường nơi mà các hoạt động của công ty đang diễn ra". Mỗi công ty trong tập đoàn
BP đều có chính sách, mục tiêu, định hướng riêng phù hợp với hoạt động của mình.

2. Chuẩn bị chương trình hành động
Cho ra đời chính sách bằng văn bản là một bước khởi đầu vô cùng quan trọng. Nhưng
chính sách chỉ có thể được thực hiện nếu nó được cụ thể hoá dưới dạng những mục tiêu
đối với từng cá nhân trong công ty cùng với những chỉ dẫn làm thế nào để đạt được những
mục tiêu đó. Có tám mục tiêu lớn:
1. Ðề ra các tiêu chuẩn, tối thiểu cũng phải thoả mãn những đòi hỏi hợp lý về sức
khoẻ và an toàn, an toàn sản phẩm và những vấn đề liên quan đến môi trường, bởi
những yếu tố này có thể ảnh hưởng đến đội ngũ nhân công, khách hàng, bạn hàng
và rộng hơn nữa là toàn cộng đồng.
1. Nghiên cứu và khi có thể, phát triển những tiêu chuẩn đó để cho phù hợp với những
tiến bộ của công nghệ, của thực tiễn trong công nghiệp và xu hướng pháp luật đồng
thời tài trợ cho các hoạt động nghiên cứu và phát triển nằm cải thiện nền tảng cơ
bản cho việc xây dựng tiêu chuẩn.
2. Phối hợp với cơ quan chức năng và các cơ sở chuyên môn trong công tác xây dựng
tiêu chuẩn và đề ra phương án thực hiện.
3. Ðảm bảo tất cả các sản phẩm mới, các dự án, các hoạt động đều phải được tính đến
các yếu tố sức khoẻ, an toàn và những tác động đối với môi trường
4. Ðảm bảo rằng tất cả các thành viên trong công ty đều được thông báo về trách
nhiệm của họ về sức khoẻ, an toàn, những vấn đề môi trường cần xử lý hợp lý đồng
thời khuyến khích họ tham gia vào việc chống tai nạn.
5. Ðảm bảo rằng tất cả các thành phần hoạt động dưới sự kiểm soát của tập đoàn BP
được thông báo về những tiêu chuẩn có liên quan. Cần có các biện pháp hợp lý
nhằm theo dõi mức độ tuân thủ mà không làm giảm đi trách nhiệm đối với pháp
luật của các thành phần đó.

6. Ðảm bảo thành lập được các bộ phận chức năng nhằm tiến hành tư vấn cho đội ngũ
nhân công về những vấn đề đó.
7. Ðảm bảo rằng những mục tiêu đó được hoàn thành thông qua việc theo dõi, tác
động vào các hoạt động của tập đoàn.

Mục đích của kế hoạch hành động là để quyết định đâu là những ưu tiên hàng đầu và đảm
bảo rằng các mục tiêu được xãc định rõ đồng thời trách nhiệm để đạt được những mục tiêu
đó được giao phó cho những người có đủ thẩm quyền và năng lực.
Việc tiến hành đánh giá các tác động lên môi trường cần được thực hiện nhằm đảm bảo
những dự án mới, những quy trình mới, sản phẩm mới không đem lại những tác hại bất
ngờ.
3. Tổ chức và biên chế
Những công ty hàng đầu thế giới hoạt động trong lĩnh vực môi trường nhậy cảm đảm bảo
trách nhiệm đối với môi trường nhận được sự quan tâm giám sát chặt chẽ của Hội đồng
quản trị. Ví dụ: Tại BP, Hội đồng quản trị có trách nhiệm quyết định về sức khoẻ, an toàn
và những vấn đề liên quan môi trường với sự tư vấn của Uỷ ban Sức khoẻ, An toàn và Môi
trường của tập đoàn.
Bất cứ công ty nào hướng tới sự hoàn hảo về môi trường đều cần cử ra một người, tốt nhất
là Trưởng ban giám đốc, để đứng đầu trong lĩnh vực Sức khoẻ, An toàn và Môi trường.
Người này sẽ cần được cố vấn và hỗ trợ bởi một đội ngũ có chuyên môn và có liên quan
đến mọi hoạt động của công ty. Nhưng trách nhiệm đảm bảo tính an toàn về môi trường tại
mỗi nhà máy, dây truyền riêng biệt cần được trao xuống cho các nhà quản lý cấp thừa
hành. Như thực tế đang diễn ra ngày một phổ biến tại các công ty, cơ hội thăng tiến của
những người này sẽ dựa trên mức độ thành công của họ trong việc hoàn thành các mục tiêu
về sức khoẻ, an toàn và môi trường cũng như những tiêu chí liên quan đến công việc khác.

4. Phân bổ tương xứng các nguồn lực
Một khi những chính sách về môi trường được biến một cách hiệu quả thành những hoạt
động cụ thể, những trách nhiệm trên phải được phân bổ một nguồn lực tương xứng. Như
kinh nghiệm 3M đã cho thấy, những chi phí dành cho lĩnh vực này không nhất thiết phải là

một nguồn tài chính độc lập của . Tuy nhiên, chìa khoá của vấn đề là ở chỗ: tiền dành cho
việc theo đuổi các mục tiêu môi trường cũng giống như các hoạt động khác, cần tuân theo
những quy tắc tài chính của công ty. Một số nguồn lợi đặc biệt là những nguồn lợi bắt
nguồn từ trong lĩnh vực quan hệ xã hội hoặc uy tín công ty, thì rất khó tính toán, nhưng các
cổ đông phải cần được biết rằng nguồn tài chính đang được quản lý một cách hợp lý.

5. Ðầu tư vào khoa học công nghệ trong môi trường
Cho dù con người nghĩ về mưa axit hay sự lựa chọn giữa các phương án sản xuất trong
tương lai, chúng ta chỉ có được những quyết định đúng đắn về môi trường khi có một nền
tảng vững chắc nhờ các nghiên cứu khoa học. Ngành công nghiệp phải đảm bảo rằng
những tranh luận về môi trường được thông tin đầy đủ và cần phải có những cơ sở dữ liệu
cần thiết nhằm thoả mãn những nhu cầu về đánh giá tác động môi trường, về khâu ra quyết
định và các hoạt động khác được thoả mãn trong thời gian hợp lý. Yếu tố cơ bản trong vấn
đề này là sự hợp tác giữa Viện Tài Nguyên Thế Giới và Viện Môi Trường và Phát Triển
trên lĩnh vực sản xuất và về những báo cáo Tài nguyên Thế Giới hàng năm phản ánh xu
hướng của môi trường thế giới
Một khi ngành công nghiệp hoạt động dưa trên những lợi ích về môi trường và tuân thủ
chặt chẽ các quy tắc, chũng ta sẽ có thể phát triển và đưa vào sử dụng những công nghệ
mới, ít ảnh hưởng đến môi trường. Nhiệm vụ hàng đầu của chúng ta là phải đảm bảo công
nghệ phải được thiết kế ngay từ đầu sao cho đạt được những tiêu chuẩn về độ sạch, tiếng
ồn, hiệu suất sử dụng nhiên liệu tránh việc phải cải tiến khi đã đưa vào sử dụng. Chương
trình Chi Phí Cho Bảo Vệ Môi Trường của 3M đã chỉ ra việc cải tiến sản phẩm, cải tiến
dây truyền, thiết kế lại trang thiết bị và tái sử dụng rác thải sẽ giúp giảm ô nhiễm và tránh
lãng phí năng lượng một cách nhanh chóng. Trường hợp của Rolls-Royce đã cho thấy quá
trình phát triển công nghệ phức tạp đến mức nào với nhiều yếu tố môi trường cần được
trao đổi. Nhưng những công ty không thể đạt được các tiêu chuẩn về môi trường sẽ có thể
bị thất bại trong kinh doanh.

6. Giáo dục và đào tạo
Con người có xu hướng nhiệt tình hơn đối với việc theo đuổi những mục tiêu của công ty

nếu họ biết rõ rằng người ta trông chờ gì ở mình và mình cần phải làm như thế nào. Chính
sách của công ty cần được cụ thể hoá một cách rõ ràng và hiệu quả đồng thời quá trình tiến
hành chương trình hành động vì môi trường cần được xem xét một cách thường xuyên.
Ngài Peter Parker nhấn mạnh " tôi cam đoan rằng những con người làm việc trong các
công ty không chỉ là những nhân công cũng không phải là những thành viên công đoàn đơn
thuần, họ là những công dân trong công việc. Vì vậy, họ cần được biết những thông tin về
chất lượng môi trường. Giờ đây, trong công việc của mình họ đã trở thành những nhà môi
trường."
Ðiều quan trọng là phải hướng họ vào con đường dẫn đến sự hoàn hảo về môi trường cho
dù ban đầu chỉ là những tác động nhỏ. Như tác giả của tác phẩm "Tìm kiếm sự hoàn hảo"
đã nhấn mạnh trong một đoạn văn khác: " kiểu nghiên cứu bàn chân sau cánh cửa đã chỉ
ra tính quan trọng của các hoạt động riêng lẻ trong một nhiệm vụ lớn. Một thí dụ, trong
một thí nghiệm được tiến hành tại Paolo Alto - California, hầu hết những người ban đầu
đồng ý cho dán một cái ký hiệu nhỏ (về an toàn giao thông) lên cánh cánh cửa sổ của mình
thì sau đó lại tiếp tục cho phép đào một cái hố lớn trên bãi cỏ trước nhà để dựng một tấm
biển. Còn đối với những người ban đầu không được yêu cầu làm việc nhỏ thì sau đó 95
trong số 100 trường hợp đều từ chối làm công việc lớn hơn.
ý nghĩa của việc này là rất rõ, như ngài Peter và ngài Waterman đã chỉ ra:"Nếu bạn khiến
người ta làm một việc, cho dù đó chỉ là một việc thật đơn giản, họ sẽ dần tin vào những gì
mình đang làm đặc biệt là khi được khuyến khích một cách thích đáng sau khi hoàn thành
công việc, cụ thể bằng những lời khen ngợi liên tục, công khai và những hỗ trợ trong quá
trình thực hiện. "Làm việc" (với nhiều thử nghiệm và cố gắng) sẽ đem lại những phương
pháp học tập, ứng dụng hiệu quả cùng với tinh thần trách nhiệm. Ðó chính là biểu hiện của
một công ty thành đạt.


7. Theo dõi, kiểm toán và báo cáo
Một khi đã có được một hệ thống quản lý hợp lý, chúng ta sẽ có thể đánh giá các hoạt động
một cách thường xuyên. Công việc này sẽ bao gồm một số hoạt động riêng biệt. Ðiều kiện
về môi trường sẽ cần được theo dõi, hệ thống kiểm soát của công ty cần được thanh tra về

mặt hiệu quả. Nhưng chúng ta cũng cần thanh tra mức độ trên thực tế của những ảnh