Xác định các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định đi xe buýt của người dân và một số giải pháp mở rộng thị trường dịch vụ xe buýt tại thành phố hồ chí minh

\

···'

f

BO ciAo ovc vA oAo
T~o
,.._,

'

TRu'
,

A

HQC KINH TE TP HO CHI MINH

,.
;l

~

LUdNGTHEMI
,.

,.

~

.,

~.,

~

XAC DINH
CAC YEU TO ANH lm'dNG DEN
•
QUYET DJNH DI XE BUYT CUA NGUOI DAN
VA MOT
SO GIAI PHAP Md RONG
TID•
•
•
'
.'
TRUONG DICH
VU• XE BUYT TAl
THANH PHO
•
•
HOCIDMINH
~

'

9

,/>

~

A

9

'

9

,/>

A

A

.;(

?

I

Chuyen ngtmh : QUAN TRI KINH DOANH
Ma s6: 60.34.05

LU~N

~

~

w

VAN TH~C

~

SI KINH TE

NGUOI HUONG DAN KHOA HOC

.,

~

""'

~

TI@n si: NGUYEN VAN NGAI


I

LOICAMDOAN
Toi xin cam doan day Ia cong trlnh nghien ctfu cua rieng toi, cac s6 li~u
qua nghien CUu trong lu~n

va ke't

van Ia trung thtfc.
TP.HCM, ngay 10 thang 11 nam 2005
Tac gia

lu~n

Lu'dng Th~

van

Mi


II

MUCLUC
•
•
Trang
Trang ph1;1 bla
LC1i cam do an ..................................................................................................... .

I

M1;1c l1;1c ............................................................................................................. ..

II

' k'y h'H(U, ch-u VIet
,! tat
J
.................................................................... .
Dan h m1;1c cac

VI

Danh ml;IC cac bang ........................................................................................... ..

VII

Danh m1;1c cac hlnh ve, d5 thj

VIII

0

A

CHu'ONG 1. GIOI THitU
1.1

D~

"' d~ e .......................................................................................... .
van

1

1.2

'" ngh'"
.~
M \JC t 1eu
Ien cuu
........................................................................ ..

2

1.3

Phudng phap nghien cuu va cd sit du li~u

...................................... .

2

1.4

C"'
' Iu~n " van
~
au t rue
............................................................................. ..

3

~t

CHUONG 2. CO s(j LY LU!N
2.1

Khai ni~m

2.2

M()t sfily thuye't v~

hanh vi nguO'i tieu dung .................................. .

5

2.2.1

M o h'In h h'an h VI cua ngu'oi tieu d'ung ................................................. ..

5

2.2.2

- yeu
"" to"' un
:?. h hu'ong d"'
J
Nhung
en h'an h VI. mua sam
................................. ..

5

2.3

M()t s6 ye'u t6 anh huitng de'n quye't djnh di xe buyt ciia nguOi dan

VTHKCC bhng xe buyt ................................................ ..

0

0

?

A

'

'A

?

thanh pho' H6 Chi Minh .. .. .. ... .. .. .. .. .. .... .... .... .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .
2.3.1

M9t s6 ye'u t6 tac d()ng de'n hanh vi ch9n sii' d1;1ng phu'dng ti~n

4

8

giao

thong ....................................................................................................

8

2.3.2

M9t s6 ye'u t6 tac d9ng de'n quye't djnh di xe buyt cua ngu'oi dan ........

9

2.3.3

Mo hlnh ham tu'dng quan .....................................................................

12

24
•

"t so"'k"'t
' cong t'
.~
t ruuc
nih
rm h ngh'"
1en cuu
...................... ..
e qua t•"-~ u cac

MQ

14

?

A


ill

CHU'ONG 3. THl}C TR~NG
"'

VTHKCC BANG XE BUYT T~I

THANH

,

~

PHO HO CHI MINH
3.1

T6ng quan v~

3.2

Tht;ic tr~ng

tinh hinh kinh te'-xa h()i t~i

thanh pho' H6 Chi Minh

15

thanh phO' H6 Chi Minh ........

17

3.2.1

Tinh tr1;tng m1;tng htoi giao thong du'CJng b<) t1;ti thanh phci H6 Chi Minh

17

3.2.2

Tinh hlnh giao thong du'CJng b<) t1;ti thanh phci H6 Chi Minh .. .. ... .. .. .. .. ..

18

3.3

Tht;ic tr~ng

ciia m~ng

hl'O'i VTHKCC bAng xe buyt t~i

thanh pho'

H6 Chi Minh .......................................................................................

19

Ke't qua VTHKCC bhng xe buyt t1;ti thanh phci H6 Chi Minh ..............

19

3.3.1
3.3.2

giao thong du'fJng b() t~i

Hi~n

tr1;tng cd sd v~t

cha't va lao d<)ng si't dt,mg trong m1;tng lu'oi xe

buyt thanh phci .. .. .. ... .. .. ... ... .... .... .. .. .. .. .. .. .. .. .... .. .. .. .. .. .. .. ... .. ..... .. .. .. .. .. ....

20

tr1;tng cac lo1;ti xe buyt ..................................................................

20

3.3.2.1

Hi~n

3.3.2.2

M<)t sci cd sd hl;l t~ng

phl;lc V\1 cho m1;tng lu'oi xe buyt ............

22

3.3.2.3

Lao d<)ng ..............................................................................................

23

3•3 •3

,.., va' cac
" ch?1 tleu kh a1 th"ac tren tuyen ............................ ..
LQ tnnh tuyen

24

3.3.3.1

L<) trlnh tuye'n .......................................................................................

24

3.3.3.2

Cac chi tieu khai thac tren tuye'n ..........................................................

25

3.4

Ke't lu(ln .......... .......................................... ......... .... .. .... .. ... .. ... .............

27

ky thu~
0

A

'

0

A

A

A"

CHlfONG 4. CAC YEU TO ANH HU'ONG DEN QUYET DfNH DI XE

BUYT CUA NGUOI DAN & MOT
THl TRUONG DlCH

so GIAI PHAP MO RQNG

vv XE BUYT T~I

THANH PHO HO CHi

MINH

29

4.1

GiO'i thi~u

miu di~u

tra .....................................................................

30

4.2

" so,.., k"'
?C
d"Ieu
A
et qua? t h"'

ong k"e veA man
tra ....................................... .
M qt

30

4.2.1

M<)t sci net v6 ye'u tci xa h<)i-ca nhan ciia ngu'CJi du'<;lc phong va'n ..........

30

4.2.2

M<)t sci danh gia cua ngu'CJi du'<;lc phong va'n v6 ho1;tt d<)ng xe buyt .... ..

32


IV

Mqt s6 thong tin v~

4.2.3

thtfc tr(].ng sd' dt,mg va khong sd' d~;mg

xe buyt cua

nguoi du'

34

Cac ye'u t6 anh htiO'ng de'n quye't djnh di xe buyt cua ngtiiii dan

4.3

thanh ph6 .. .. .. .. .. ... .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ... ... ..... .. ... ... ... .. ... .. ... ... ..
4.3 .1

Ke't qua ham u'oc lu'
37

t6 anh hu'Clng de'n quye't dinh ch9n di

xe buyt .................................................................................................

37

4.3.2

,.., to,.t co, y, ng h-1a th"'
, yeu
ong k"e .......................................................... ..
Cac

39

4 .3 .3

"'"' t"'
Nh U'ng
yeu
o kh"ong co~ y~ ngh-1a th"'
ong k"e ............................................ .

40

xet ...............................................................................................

41

Nh~n

4.3.4

Mqt s6 giai phap mO' rqng thi trti
4.4

V\1 xe buyt t~i

thanh

ph6 H6 Chi Minh .. .. .. .. .............. .... .. .. .. .. .. .. .... .. ... .. .. .. ... ... .. .. .. ... .. .. .. .. .. ..
4.4.1

42

Nhom gidi phap gia tiing quyet djnh di xe buyt cua nglidi dan thlmh
pho~

HU Chi Minh .. .. ........... ..... .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . 43

.?. p hap
~
. ~ p h~ 1 su,., d\}ng xe buy~t .................................................. . 43
ve;:, g1a
4.4. 1. 1 G1a1
4 .4 . 1.2

.?. p h ap
~
' h tuyen
"'"' xe b uy~t .................................................... ..
G1a1
ve;:, 1"9 tr1n

44

4.4.1.3

Giai phap v~

thong tin ..........................................................................

46

4.4.1.4

Giai phap v~

an ninh cho xe buyt.......................................... ...... .... ......

46

4.4.1.5

Nh6m giai phap kich cffu djch V\1 xe buyt t'].i thanh ph6 H6 Chi Minh
K• vo1
"" cac
'
A' to
K ca
, n h"
yeu
an va:1. xa- h"'
91 .................................................. ..
d01

4.4.2

Nhom gidi phap nang cao nang 11/c VTHKCC cua djch
thanh pho~

V(l

47

xe buyt

... ........ .... .. ...... ..... .. ... .... .... ..... ................... ......................... .. 50

4.4.2.1

Nh6m giai phap v~

d~u

4.4.2.2

Nh6m giai phap v~

4.4.2.3

Nh6m giai phap nang cao cha't lu'
d~u

tu' d6i moi xe buyt thanh ph6 .. ................ ......

50

tu' cd s(J h']. t~ng

51

ph\}c V\1 xe buyt ...... ..............

A!
t'H(n ng h'1 c d su:1. V']."t ch"'t
quan den
a ....................................................... ..

53

4.4.2.4

Nh6m giai phap v~

54

4.4.2.5

Nh6m giai phap h6 tr
A

quan ly di~u

hanh ho'].t dqng xe buyt thanh ph6 ...
quan ly xa hqi cua nha nu'oc ....

55


v
Chtidng 5. KET LU!N, KIEN NGHJ
5.1

Ke't lu(in ...... .. .... .. ..... .. .. .. .. .... .... .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ... .. ... .. ..... ... .. .. .. ... .. .. .. . 57

5.2

Kie'n nghi ............................................................................................

, LI~U
TAl

"

THAM K HA 0 .................................................................................

PHVLVC ...........................................................................................................

58
1

v


VI

DANH MVC

cA.c KY mtu, cA.c CHU' VIET TAT

Xe buyt

Xe buyt cong c()ng

VTHKCC

V~n

tai hanh khach cong c()ng

QL&E>HVTHKCC

Quanly V~

NXB

Nha xua't ban

Dvt

E>dn vj tfnh

TTTH

Tlnh to an .t6ng h<.Jp

BQ

Blnh quan

CMNV

Chuyen mon nghi~p

TP

thanh phO'

Q

qu~n

su

sa thu t\1'

di~u

hanh v~n

vt;t

tai hanh khach cong c()ng


VII
,

?

DANH Ml)C CAC BANG
Bang 2.1 : Cac ye'u t6 anh hudng de'n hanh vi h;ta ch9n sll' dt,mg xe buyt ........

13

Bang 3.1 : Thlfc tr~ng

15

dan

s6 t~i

thanh ph6 H6 Chi Minh qua cac nam...........

Bang 3.2: Tinh hinh bie'n d()ng gia xang d~u
Bang 3.3: Hi~n

tr~ng

xe buyt t~i

Bang 3.4 : Chuyen mon nghi~p

trong nude, nam 2005...............

16

thanh ph6H6 Chi Minh, thang 7/2005........

21

VlJ cua nhan vien trong VTHKCC bhng xe

buyt tinh de'n thang 6/2005 ............................................................ ..
Bang 3.5 : Th6ng ke v~

2 4. 1 : K~ et qua
B (lng
?

th~

19 trinh cac tuye'n ciia m~ng

luoi xe buyt thanh ph6..

25

X
d'1eu tr a ...................................................... .
ong kAe mau

31

xe buyt tu nhii'ng nguoi duqc phong va'n ................. ..

33

)<

Bang 4.2 : Banh gia v~

Bang 4.3 : M()t

24

s6 dljc di€m trong sll' d1:1ng xe buyt cua nhii'ng nguoi chQn di

xe buyt.............................................................................................

35

Bang 4.4 : Cac ye'u t6 anh hudng de'n quye't dinh di xe buyt ciia nguoi dan
thanh ph6..................................................... .............. ......................
Bang 1: M~t

d() dan

s6 C1 cac don vi hanh chinh t~i

Bang 2 : Tinh hinh thu nh~p,

TP.HCM. ........................

chi tieu va chi tieu cho nhu c~u

di l~i

s6 duong b9 theo cac khu vlfc t~i

Bang 4 : Cha't luqng h~

th6ng duong b() t~i

v

ciia nguoi

dan thanh ph6 nam 2002 va nam 2004.......... .... .. .. ..... .. .. .. .. ... .. .. ... .. .
Bang 3: M()t s6 thong

38

vt

TP.HCM nam 2005.

vi

TP.HCM nam 2005 ............ .........

vii

Bang 5 : Luqng xe may va xe con ciia nguoi dan thanh ph6 nhii'ng nam g~n
day..................................................................................................
Bang 6 : Thong tin v~

tr~m

dung, nha cho xe buyt t~i

cac khu vlfc ................

vn
viii

Bang 7 : Lao d()ng trlfc tie'p ph\lc VlJ trong nganh xe buyt cong c()ng t~i
TP.HCM nam 2003, 2005 ............................................................... .
. ve mau d'1eu tra .................................................. ..
Bang 8 : MAQt so~ th"ong tm
?

)t

"

)<

Vlll

ix


VIII

Bang 9 : Ke't qua uoc lu
X

~·sg
Bang 10 : a·~ 1a ve~d; e ng h.J vo1

Xl

?

~
~ th-t!
tuyen
xe b uyt
e ng h""
lym .......................... .

~
Bc:tng cau h?•
01 do}<
1eu trap h;/.ung van
.................................................................... .
:?_

A

,

'

,.,

xiv

~

DANH Ml)C CAC HINH VE, DO THl
Hinh 1 : Mo hlnh hanh vi ciia ngu'oi mua ........................................................

5

Hinh 2 : Mo hlnh chi tie't cac ye'u t6 anh hu'dng de'n hanh vi mua s&m ..........

6

Bi€u d6 1 : San lu'
thanh ph6 H6 Chi Minh qua

cac nam ......................................................................................... .

20

.-:!
d;;o 2 : Ph"an 10~1 . xe buyt
~ th'an h ph~ o th eo nam san xu at
~
B1eu
.......................... .

Vll

w

?

1

CHUONG 1

GIOITHIEU
•
Di)t va'n d~

1.1

Cung voi slf phat tri~n
dang n6 llfc phat tri~n

v~

te'-chinh

xe buyt cong c<)ng d~

thong_v6n Ia m<)t va'n n(;ln di~n
K~

m~Nkinh

tu khi chinh quy~n

tri,

thanh ph6 H6 Chi Minh da va

thoat khoi tinh tr(;lng un t~c

hlnh cua cac do thi trong qua trlnh cong nghi~p

du'a ra lo(;li hinh xe buyt thli' nghi~m

giao
h6a.

voi muc gia phi c6 d!nh

2000 d6ng cho mQi tuye'n nhhm khuye'n khich nguoi dan tang sii' dl;lng xe buyt, de'n
nay, ke't qua v§:n khong ma'y kha quan. Th~t
thanh ph6 hi~n
50% (s6Ii~u

v~y,

voi ty 1~

sii' dl;lng xe buyt t(;li cac

d(;li nhu' New York, 'London khoang 20%, Bangkok, Hong Kong tren
nam 1986, Ngan hang the' gioi) thi xem ra ty 1~

hanh khach di l(;li bhng

xe buyt cong c<)ng (J thanh ph6 H6 Chi Minh (2004) chi chie'm khoang 2.5% la qua it

oi. Nhu' v~y,

voi d~c

di~m

va the' gioi thi ti~m

nhu' dan cu' dong due, thu nh~p

nang phat tri~n

v~n

con ra't tha'p so voi khu V\l'C

tili hanh khach cong c<)ng (VTHKCC) bhng

xe buyt t(;li thanh ph6 H6 Chi Minh la con ra't IOn (ng~ d~

gQn, tu phfrn nay trCJ v~

sau, xe buyt cong c<)ng se du'La m()t cong dan cua thanh ph6, m6i ngay hoa cung dong nguoi xe chen chuc,
dqi cho nhau tung em m~t

du'ong d~

v~

nha sau m<)t ngay lam vi~c

va't va, hiin khong

ai khong mong mu6n giao thong thanh ph6 du<;1c t6 chU'c l(;li quy cti va thong su6t.
M~t

khac, vi nganh VTHKCC bhng xe buyt du'
tru'oc m~t

va dai h(;ln d~

cili thi~n

giao thong do thi, cho nen, ne'u dich Vl;l xe buyt

thanh ph6 du'
nguoi dan sii' dl;lng se dem l(;li slf

thong su6t-nhip nhang trong giao thong do thi va la ti~n
tri~n

m(;lnh va b~n
Trong n~
d~u

v~

nhi~u

kinh te' hi~n

d~

t6t cho m<)t xa h<)i phat

m~t.

nay, d~

d(;lt du'
dinh hu'ong thi tru'ong theo thi hie'u cua ngu'oi tieu dung va thoa man ngu'oi tieu

dung Ia di~u

ki~n

quan trQng cho slf phat tri~n

lau dai. Vi le d6, toi quye't d!nh tim

kie'm nhii'ng giili phap mCJ r<)ng thi tru'ong dich Vl:l xe buyt t(;li thanh ph6 H6 Chi Minh
thong qua khia C(;lnh khao sat hanh Vi llfa ChQn phu'dng ti~n
thanh ph6 lam n<)i dung nghien c«u cua minh. Va lu~n

Xe buyt CUa ngu'oi dan
van c6 ten d~

tai cv th~

Ia


2

"Xac dinh cac ye'u til iinh hlillng de'n quyet dinh di xe buyt cua nglii'li dan va ml)t
sfl gidi phap mll rl)ng thi trliung dich v~

xe buyt t{li thank phil HIJ Chi Minh".

1.2 Ml}c tieu nghien cuu
•

Xac djnh nhfi'ng ye'u tO' anh hu'dng de'n quye't djnh di xe buyt cua ngu'oi dan

th~m

phO'
Tu d6, phO'i h<;Jp voi vi~c

•

VTHKCC bhng xe buyt t~i

phan tfch, xem xet nang hfc hi~n
thanh phO' H6 Chi Minh, d~

r()ng thi tru'ong djch v1:1 xe buyt t~i

t~i

cua m~ng

lu'oi

xua't m()t sO' giai phap md

thanh phO' H6 Chi Minh.

Cac diu hoi nghien CUll
1.

Gia phi va

slf cha'p nh~

19 trlnh tuye'n ciia m~ng

lttoi xe buyt thanh ph6 c6 phu h
ciia ngu'oi dan ?

Ngu'oi dan c6 quan tam de'n thong tin, an ninh v~hoc

2.

sinh tren xe buyt ?

Nhfi'ng chi tieu nay c6 Ia cd sC1 ch<;>n sii' d1:1ng xe buyt ciia ngu'oi dan?
3.

Gia phi xe buyt re (c~n

dan di xe buyt? Thong tin v~
4.

f)~c

nha nude tr
nay c6 khuye'n khich ngu'oi

ho~t

nay da hi~u

d()ng xe buyt nhu' hi~n

qua?

di€m ca nhan, gia dlnh va xa h()i c6 tac d()ng de'n quye't djnh sii' dl:lng xe

buyt ciia ngu'oi dan n6i chung, va hanh khach xe buyt n6i rieng, hay khong ? Muc
d() tac d()ng va kha nang gia tang nang 1-gc VTHKCC bhng xe buyt tu nhii'ng nhan
tO' nay?
5.

C6 st;( khac nhau hay khong trong quye't djnh sii' d1:1ng xe buyt giii'a cac dO'i

tu'<;Jng du'sach hi~u
6.

qua dO'i voi ho~t

d()ng v~n

Nhii'ng giai phap nao d~t

tai hanh khach bhng xe buyt ?

ra cho VTHKCC bhng xe buyt thanh ph6 d€ gia tang

sii' d1:1ng xe buyt ciia ngu'oi dan thanh ph6 va nang cao nang lt!c v~n

tai cho nganh?

Vai tro h6 tr<;J cua nha nude ?

1.3 Phlidng phap nghien cuu va cd sd dii li~u
B€ d~t

m()t sO' m1:1c tieu nghien cll'u tren, chung toi sii' d1:1ng phttdng phap phan

tich djnh tinh va djnh lu'dl;lng phu'dng phap thO'ng ke mo ta va kinh te' lu'<;Jng. Bie't rhng, thO'ng ke mo ta du'sti' d1:1ng chu ye'u d€ tinh ty tr<;>ng ph~n

% trong cd ca'u, chi sO' blnh quan, va kinh te'


3

htqng du'
u'oc lu'
va muc d() tac d()ng cua cac ye'u t6 de'n

quye't dinh ChQn di xe buyt cua ngu'oi dan thanh ph6.
Co sC1 dfi' li~u

xufft phat tu hai ngu6n : ngu6n thong tin sd cffp va thong tin thu

cffp. Thong tin thu cffp du'
tu cac van ban lu~t,

cong chanh, trung tam Quan ly va Bi~u

hanh v~n

bao cao cua SC1 giao thong
tai hanh khach cong c()ng

(QL&BHVTHKCC), Cl;lC Th6ng ke thanh ph6, lu~n
tntoc, cac bai vie't co lien quan tren m()t s6 t~p

thu th~p

van t6t nghi~p

chi di~n

cua cac kh6a

tii' ... Thong tin so d(p du'
thong qua phong vffn trt;t'c tie'p ngu'oi dan dang htu thong tren cac tuye'n trvc

chinh cua xe buyt theo Bang cau hOi da chuffn bi san.

1.4 Ca'u true lu{ln van
Ngoai phffn GiOi thi~u

va Ke't lu~n,

Chttdng Ia chu'ong gioi thi~u

lu~n

cd sC1 ly lu~n

nhfi'ng khai ni~m,

cho nhfi'ng vffn d~

g6m cac n()i dung : Khai ni~m

van g6m 3 chu'dng :
h9c thuye't se dtt
v~

phan tich sau d6. Trong bai vie't nay, chu'dng 2 bao
VTHKCC b~ng

xe buyt, m()t s6 ly thuye't v~

hanh

vi ngu'oi tieu dung, xay dt;t'ng mo hlnh t6ng quat nh6m cac ye'u t6 tac d()ng de'n quye't
dinh ch9n di xe buyt cho ngu'oi dan thanh ph6 H6 Chi Minh.
Chu'dng 3 cho thffy buc tranh toan canh v~
ph6 H6 Chi Minh lffn lu'
VTHKCC b~ng
c~p

xe buyt t?i thanh

nhu' T6ng quan v~

kinh te'-

xa h()i cua thanh ph6 H6 Chi Minh, Tht;t'c tr?ng giao thong du'ong b() t?i thanh ph6
H6 Chi Minh va cu6i cling Ia Tht;t'c tr~ng

m?ng lu'oi VTHKCC b~ng

xe buyt t?i thanh

ph6 H6 Chi Minh.
Chu'ong 4 la chu'dng quan trQng nhfft trong bai vie't, Ia phffn n()i dung c6t 15i
dap ung du'th~

hi~n

nhfi'ng ke't qua nghien cU'u va thao lu~n

nay g6m cac n()i dung : Gioi thi~u
di~u

m~u

di~u

co du'tra, M()t s6 ke't qua th6ng ke v~

m~u

tra, Cac ye'u t6 anh hu'C1ng de'n quye't dinh di xe buyt cua ngu'oi dan thanh ph6

va M()t s6 giai phap d~
Chi Minh.

xua't d~

mC1 r()ng thi tru'ong dich vv xe buyt t?i thanh ph6 H6


4

CHUONG2

CO SO LY LUAN
.
.

2.1 Khai ni~m

VTHKCC bAng xe buyt

Theo trung tam QL&BHVTHKCC, ho~t
khai ni~m

d<)ng VTHKCC du'
ph6 bie'n sau :
VTHKCC theo nghia r<)ng Ut m<)t ho~t

cffp cho h~m

khach du'
khach lien dnh va n<)i dnh, v~n

taxi, xe lam, xich 10, xe g~n

cu'oc. Nhu' v~y,

chuy€n thue, Ia dich

VTHKCC bao g6m ca v~n

tai hanh khach bhng cac phu'dng ti~n

may, xe d~p

VTHKCC theo nghia hyp, la lo~i
lttqng IOn nhu cffu di l~i

d<)ng v~n

Vl;l

cung

tai h~m

nhtt xe buyt,

... chd khach va c6 thu phi.
hlnh v~n

tiH do thi, c6 th€ dap ung dtt

cua mQi tffng lOp dan cu' m<)t each thu'ong xuyen va lien tl;lc

theo thoi gian, hu'ong va tuye'n xac djnh nhu' xe buyt, xe di~n

ngffm, xe di~n

treo ...

VTHKCC trong nu'oc du'htrong th~m

tai, phu'dng ti~n

v~n

tai, v~n

ph6 C1 cg ly nho hdn 50 km va phu'dng ti~n

t~p

chuy€n hanh khach di l~i
c6 sue chua IOn hdn 8 hanh

khachlm<)t lu'Theo Nghi dinh 3112005/NB•CP ngay 11103/2005 : Dich
t~i

CaC do thi bhng xe buyt la san ph~m,

nu'oc, doanh nghi~p

dich

Vl;l

Vl;l v~n

tai cong c<)ng

cong ich "do doanh nghi~p

thu<)c cac thanh phffn kinh te' khac va h
phu'dng thuc da'u thffu ho(lc d(lt hang", "d6ng thoi dap ung cac ki~n di~u
san ph~m,

dich

Vl;l

va cung ung san ph~m,

theo

sau day :La

thie't ye'u d6i voi doi s6ng kinh te'-xa h<)i cua dfft nu'oc, c<)ng d6ng

dan cu' cua m<)t khu vgc lanh th6, ho~c

bao dam qu6c phong, an ninh; Vi~c

san xua't

dich Vl;l nay theo Cd che' thi tru'ong kh6 CO th€ bu d~p

Bu'ho~c

nha

quy~n

d(lt hang, giao ke' ho~c,

chi phi;

da'u thffu theo gia

phi do nha nu'oc qui dinh".
Va theo dinh nghia v~
lo1;1i tru va tinh c~nh
xe buyt cua Vi~t
Vl;l

ly thuyet hang hoa cong, hang h6a cong khong c6 tinh

tranh trong su d1;1ng. Xet d~c

Nam, c6 t6n t~i

tinh lo~i

tru va c~nh

di€m cua dich

Vl;l

VTHKCC bhng

tranh khi su d1;1ng, do d6, dich

VTHKCC bhng xe buyt thgc cha't Ia hang h6a tu' va se tuan theo cac quy lu~t

cd che' thi tru'ong, ho~c

cua n~

n6i each khac, chi khi n6 tuan thu theo cac quy lu~t

kinh te' thi tru'ong thl n6 moi t6n t~i

va phat tri€n thgc sg.

cua

cung-cffu

5

2.2 Ly thuye't v~
Ly thuye't v~

hanh vi nguoi ti~u

dung

hanh vi ciia ngu'oi tieu dung du'<;Jc tham khao chii ye'u trong nt)i

dung Phan tfch thi tru'ong ngu'oi tieu dung va hanh vi cua ngu'oi mua cua Philip
Kotler (ban d!ch Quan tri Marketing, Philip Kotler, 2003).

2.2.1 M6 hinh hanh vi cua ngli~

tieu dung

Qua mt)t,qua trlnh nghien CUu hanh vi cua ngu'oi tieu dung, Marketing da xay
dl{ng du'qc mo hinh tac nhan phan U'ng tu moi tru'ong va y thuc cua ca nhan de'n
nhfi'ng quye't d!nh mua s~m

nhu' sau :

Hinh 1: Mo hinh hanh vi ciia ngtiCii·mua.
D~c

di~m

cua nglimua

Qua trlnh quy~t
dinh cua ngtiO'i
mua

Kinhte'

Vanh6a

NMn thU'c va'n

Gia

CongngM

Xah9i

Dia di€m

Ch!nh tri

Khuye'n mai

Van h6a

Cac tac nMn
Marketing

Cac tac
nhdnkhac

San phffm

d~

Quy~t

Ltfa chQn san phffm
~

ca t!rth

Tim kie'm thOng
tin

Tamly

Danh gia

dinh cua
ngliO'i mua

Llfa chQn nhan

hi~u

Llfa chQn d<;ti ly
Dinh thOi gian mua

Dinh s6lti<;lng mua

Quye't dinh

Ngu6n: Trang 198, Philip Kotler (2003), Qmln tri Marketing, NXB Th6ng Ke

Mo hinh se giup chung ta hi6u ro di~u
gifi'a hk cac tac nhan ben ngoai b~t

d~u

gi xay ra trong nh~

thuc cua ngu'oi mua

tac dt)ng va luc ra quye't dinh mua. Cl;l th6

Ut, mo hinh se giup chung ta triiloi hai diu hoi sau :
Nhfi'ng d~c

di6m cua ngu'oi mua (van h6a, xa ht)i, ca nhan, va tam ly) se anh

hu'dng nhu' the' nao de'n hanh vi mua s~m

?

Ngu'oi mua thong qua quye't dinh mua s~m

nhu' the' nao ?

2.2.2 Nhfi'ng ye'u t6 anh hlidng de'n hanh vi mua siim
Trong nt)i dung nay, chung ta se di vao mo hinh chi tie't nhfi'ng ye'u
hu'ong de'n hanh vi mua s~m
di~m

v~

cua ngu'oi tieu dung. Nhfi'ng ye'u

t6 nay th6

van h6a, xa ht)i, ca tinh (ca nhan) va tam ly cua ngu'oi mua.

hi~n

t6 anh
d~c


6

Hinh 2 : Mo hinh chi tie't cac ye'u to' anh htiO'ng de'n hanh vi mua sitm.
Vanhoa
Xah()i

N€n van

Nhanh van
h6a
T~ng

ca nhan

Nh6m

h6a

lOp

thamkhao

E><')ng co

Gia d1nh

Ngh€ nghic$p
Nh~n

Hoan canh kinh te"

Hi~u

LO'i sO'ng

Ni€m tin va
thai d<')

Vai tro va

xa h<')i

Tamly

Tu6i va giai do(;ln cua
chu kysO'ng

dia vi

Tinh each va ttt_:Y thU'c

thU'c

NgtiO'i
mua

bie"t

Ngu&n: trang 198, Philip Kotler (2003), Qmln tri Marketing, NXB Tho'ng

Ke.

Cac ytu til viin hoa

t6 c6 anh huC1ng sau r<)ng de"n hanh vi mua sAm cua nguoi tieu
dung. Nguoi ta c6 th€ xem xet ye"u t6 van h6a C1 cac cffp d<) nhu': n€n van h6a, nhanh
Van h6a la ye"u

van h6a (g6m dan t<)c, ton giao, nh6m chung t<)c, vung dia ly) va t~ng

lOp xa h<)i. St!

t6 van h6a len m<)t ca nhan khi ca nhan d6 tie"p nh~

nhfi'ng gia tri

tac d<)ng cua ye"u

xa h<)i du'<;jC xem la chuffn illlJ'C cua n€n van h6a, nhanh van h6a hay giai t~ng

xa h<)i

d6, va til' d6 c6 xu hu'ong hanh d<)ng gi6ng nhu' cac thanh vien khac dang (1 trong cac
cffp d<) van h6a tren.

Cac ye'u ttf xii hQi
Trong cac ye"u
bC1i cac ye"u

t6 xa h<)i, hanh·vi mua sAm cua ca nhan thuong ch!u anh huC1ng

t6 nhu' nh6m tham khao, gia d1nh, vai tro va dia vi cua ca nhan.

Nh6m tham khao Ia nh6m rna ca nhan dang Ia thanh vien
gia nh~p.

ho~c

khao khat duqc

Tuy theo tinh chfft rna nh6m tham khao tac d<)ng toi ca nhan theo ba each :

T£.lo di€u kic$n d€ ca nhan tie"p c~n

voi nhfi'ng hanh vi va 16i s6ng moi; Khie"n cho ca

nhan thay d5i thai d<) va y nic$m nhhm hoa nh~p

vao nh6m; Va dua ra m<)t s6 chuffn

mlJ'c chung bu<)c cac thanh vien tht!c hic$n theo d6, til' d6, anh hu'dng de"n thai d<) va
hanh vi mua s~m

ciia cac ca nhan.

Gia dlnh Ia ye"u tO' xa h<')i rfft quan trQng. Va cac thtmh vien trong gia dlnh la
nh6m tham khao quan trQng c6 anh hu'C1ng rfft Ion. Tuy theo tirng lo£,li san phffm va
kinh nghic$m c6 du'<;5c rna cac thanh vien trong gia dlnh nhu' cha mtt, anh chi em, vqch6ng, con cai... se tac d<)ng de"n hanh vi tieu dung cua ca nhan.


7

Vai tro va dja vj cua ca nhan ciing anh hu'Cing de'n chinh hanh vi va thai d9
rnua s~rn

cua ca nhan d6. Trong rn6i nh6rn xa hQi rna ca nhan tharn gia, h9 d~u

nhii'ng vai tro g~n

li~n

dong

voi nhii'ng dja vj nha't djnh. Do d6, ngu'oi ta thich ll;l'a ch9n

nhii'ng san phffrn th€ hit$n du'Cdc ye'u tfl cd nhan
Tu6i tac va giai do~n

cua chu ky sO'ng quye't djnh chung lo~i

san phffrn rna rnQt

ca nhan tieu tht;t. Ngu'oi ta rnua nhii'ng san phffrn, djch Vl} khac nhau (J nhii'ng d9 tu6i
va nhfi'ng giai do~n

khac nhau trong chu ky so'ng.

Ngoai ra, ngh~

nghit$p va hoan canh kinh te' cua rn6i ca nhan ciing anh hu'CJng

de'n quye't djnh rnua s~rn.

quye't djnh kha nang ll;l'a ch9n rn9t san phffrn va chung lo~i

san phffrn nao d6 cua rn6i ngu'oi. Roan canh kinh te' cua rn9t ngu'oi bao g6rn thu nh?p
c6 th€ chi tieu (g6rn muc thu nh?p, rnuc 6n djnh, rnuc chia se voi ngu'oi than), ti~n
tie't kit$rn va tai san, thai d9 dO'i voi vit$c chi tieu va tie't kit$rn, ... Thong thu'ong, ngu'oi
ta se tieu dung nhi~u

hdn khi thu nh?p tang, tuy nhien, dO'i voi rn9t so' rn~t

hang

thong thu'ong hay ca'p tha'p, se c6 xu hu'ong ngu'M~t

khac, lo'i so'ng, tinh each va y nit$rn ban than cua rn9t ngu'oi ciing tac d(>ng

de'n hanh vi rnua s~rn

nhu' la each th€ hit$n h9 tt! nghi v~

rnlnh nhu' the' nao, va ttl' d6,

hQ se ll;l'a chQn nhung nhan hit$u du'h9 rnua s~rn.
Cdc ye'u to' tam ly
Trong linh Vl;l'C tarn ly' ngu'oi ta xac djnh cac ye'u to' cd ban anh hu'dng de'n hanh
vi rnua s~rn

cua ca nhan Ia d<)ng cd, nh?n thuc, tri thuc, ni~r

B<)ng cd la ten g9i cho rn9t nhu cffu da c6 sue rn~h

tin va thai d(>.
du d€ thoi thuc ngu'oi ta

hanh d<)ng. Thong thu'ong thl d(>ng cd cua nhu cffu sinh h9c bao giO ciing rn~h
va thuc dffy ngu'oi ta thl;l'c hit$n d~

dang hdn d(>ng cd cua cac nhu cffu tarn ly. Ngu'
h;li, khi cac nhu cffu tarn ly du'SO

me

ra nhii'ng gia tri sau s~c

va b~n

lau

voi vit$c dap U'ng du'Nh?n thuc va tri thuc (hi€u bie't) Ia vit$c rn9t con ngu'oi c6 d<)ng cd, c6 sl;l' IInh

h(>i va tich liiy kie'n thuc

tu nhfi'ng trai nghit$rn tru'oc d6, se hanh d(>ng nhu' the' nao

trong thl;l'c te' d€ c6 nhii'ng ke't qua tO't hdn cho hit$n t~i

va tu'dng lai. Trong d6, htu y

rhng nh?n thuc du'ho~c

sl;l' ghi nho c6 ch9n l9c.

8

Cu6i ci!ng, ye'u t6 ni~m
thuc. Ni~m
v~

tin du'<;Jc hi~u

m9t sv vi~c
Slf

tin va thai d9 Ia h~

V~t

qua cua qua tdnh nh~

nhu' la m9t sv suy nghi mang tinh kh~ng

thuc va tri

dinh cua

ca nhan

gl. Trong khi d6, thai d9 la sv danh gia t6t xffu cua ca nhan tru'oc m9t

nao do, th~

hi~n

qua nhfi'ng bi~u

hi~n

cam tinh va cho thffy

XU

hu'ong hanh

d9ng cua con ngu'oi.

2.3 M(}t s6 ye'u t6 anh hlidng de'n quye't dfnh di xe buyt cua
nguoi dan thanh ph6 H6 Chi Minh
2.3.1 M()t sri ye'u t6 bic d()ng de'n hanh vi chQn sii' d1,1ng phudng ti~n
giao thong
Qua ly thuye't v~

hanh vi cua nguoi tieu dung, nhfi'ng ye'u t6 tac d9ng de'n hanh

vi ltfa ch9n sii' d1,mg phu'ong ti~n

d~t

giao thong du'<;Jc

ra nhu' :

Nh6m cac yeu to' van h6a
Nh6m cac ye'u t6 van h6a se tac d9ng de'n hanh vi Iva ch9n phu'ong ti~n
thong cua cac ca nhan, tuy nhien, do d~c

thu chinh tri-xa h9i va sv phuc t~p

van h6a-nhanh van h6a trong xa h9i nen vi~c

nh~

d~ng

nay len hanh vi Iva ch9n va sii' dvng phu'ong ti~n
khong du'<;Jc

d~t

giao
cua n~

sv tac d9ng cua cac ye'u t6

giao thong trong ph~m

vi d~

tai nay

ra.

Nh6m cac yeu tff xii hl)i
Trong nh6m cac ye'u t6 xa hQi, kha nang di sau vao tlm hi~u
khao cua ngu'oi du'<;Jc phong vffn khong du'<;Jc d~t

ra, do d~

nh6m tham khao de'n hanh vi ll;t'a ch9n phuong ti~n

cac nh6m tham

phan tich tac d9ng cua cac

giao thong doi hoi m9t nghien

CUu qui mo va kha chuyen sau, cung ffiQt kha nang tai chinh nhfft dinh, cho nen,
trong ph~m
th~

Vi bai vie't nay, chung toi chu trQng SV tac dQng CUa ye'u t6 gia dlnh, C1;1

la qui mo h9 gia dlnh va sv tham gia cua cac thanh vien trong gia dlnh d6i voi

phu'ong ti~n

giao thong du'<;Jc nghien cli'u Ia chinh.

Nh6m cac yeu to' ca nhan
Khi nghien cll'u SV tac dQng cua cac ye'u t6 ca nhan trong linh vvc htu thong, c6
m9t s6 vffn d~

quan trQng nhu' : nang Ivc ca nhan (du'<;Jc quye't dinh bCJi gioi tinh, d9

tu6i, tlnh tr~ng

th~

khoan mvc thu nh~p),

chfft...), thu nh~p

trong sii' dvng m9t

lo~i

ngh~

nghi~p

(cho thffy kha nang chi tieu cua m6i ca nhan tu

phu'ong

ti~n

(c6 thu9c d6i tu'<;Jng du'<;Jc chinh quy~n
giao thong nao d6 hay khong,

lo~i

ttu dai

phu'ong

ti~n


9

giao thong CO th~

hi<$n du'
phu'dng ti<$n giao thong ca nhan (tuy theo d~c

di~m

v~n

hanh cua phu'dng ti<$n ca

nhan, 19 trlnh quang du'ong di, chi phi sll' dvng phu'dng ti<$n ca nhan ... rna mti<$n ca nhan CO kha nang thay th~

phu'dng ti<$n giao thong cong CQng trong dap ung

m
Nh6m cac ye'u tfl tam ly
Nh~n

thuc cua ca nhan v~

nghien cll'u. N~u

mQt

s6 n
dung quan trQng cua d6i tu'
hlnh anh cua phu'dng ti<$n giao thong du'
ngu'oi tieu dung se c6 xu hu'~ng

sll' dvng lau dai (n~u

khi c6 dip thfch h
dang sll' dvng) ho~c

nhii'ng ngu'oi chu'a sll' dvng), ngu'
se sll' dvng
se Ia xu hu'~ng

roi bo phu'dng ti<$n cho du d6i tu'nay di chang nfi'a.

2.3.2 M()t s6 ye'u t6 hie d()ng de'n quye't djnh di xe buyt ciia ngtiifi dan
Tu d~c

sd nh~

d<:~.ng

thu cua xe buyt trong nu'~c.
mQt s
ly thuy~

hanh vi ngu'oi tieu dung va tll' cd

t
ti<$n giao thong tren, chung tOi da xac l~p

hanh Vi llfa ChQn illQt phu'dng

nhii'ng y~u

t6 tac d<)ng

d~n

hanh vi llfa

chQn sll' dvng xe buyt cua ngu'oi dan thanh ph6 g6m :

Nh6m cac ytu ttl xii hl)i
Qui mo hQ gia dlnh : Qui mo cua mchia se v~

kinh t~.

muc dQ ki~m

soat, kha nang trao d6i va ph<:~.m

vi thong tin trao d6i

... cua cac thanh vien trong gia dlnh. Trong linh VlfC giao thong, qui mo hQ gia dlnh
du'kinh t~,
hi~u

phu'dng ti<$n v~t

cha't va trong lttu thong Ia khac nhau. Vatu d6, chung ta tlm

xem qui mo hQ gia dlnh nao la phu h
phu'dng ti<$n htu thong bAng xe buyt

cua ngu'oi dan thanh ph
ky v9ng c6 tac d<)ng thu~n
d~n

quy~t

gia dlnh dong con thu'ongla m~u

djnh ch9n di xe buyt cua cac ca nhan, vl cac hQ

s6 chung cua hQ ngheo, va

ti<$n htu thong gia re nen se phu h
nhfi'ng hQ nay.

Ngu'oi than sll' dvng xe buyt : Tren cd sd ly lu~n
hay nhi~u

xe buyt Ia m
rAng, n~u

m
nguoi than dang sll' dvng m
cling se a'n tu'
bi~t.

c6 nhi~u

thong tin ho~c

dich vv d6 hdn nhii'ng san phffm-djch vv khac. M~t

quan tam, tin tu'dng san phffmkhac, khi c6 cang nhi~u

ngu'oi


10

than dang Slt dt,mg san phffm-dich Vl,l nao d6, anh ta se CO XU huong cling Slt d1,1ng xe
buyt d~

gcin b6, hoa nh~p

hay ddn gian la giO'ng nhu nhung nguoi than ciia mlnh.

d6, ye'u tO' nguoi than sll' d1,1ng xe buyt la m()t ye'u tO' se tac d()ng thu~n

Tu

de'n quye't

dinh di xe buyt ciia m6i nguoi.
Nh6m cac ytu til ca nhlin
Gioi tinh : Gioi tinh du
c6 sll' dt;mg xe

buyt hay khong, do ban cha't ciia nguoi Nam va Nu la khac nhau v~

sue khoe, st;t' deo

dai, nang lt;t'c tt;t'

v~n

hanh phudng

ti~n

c()ng d6ng xa h9i. Trong d6, chti trQng tinh hoa nh~p
tO't hdn Nam giOi, m~t

nh~p

giao thong ca nhan va muc d9 hoa

khac, kha nang tt;t' v~n

voi

vao c()ng d6ng xa hQi ciia Nu

hanh phudng ti~n

ca nhan ciia Nii' giOi

la kern hdn N am giOi.
Tu6i tac : Trong ph~m

vi bai vie't nay, nguoi c6 tu6i du

sll' d1,1ng xe buyt nhi~u

hdn cac lua tu6i khac do hQ bi gioi h~n

mfin cffn c6 d~

khi~n

tt;t' di~u

m()t phudng ti~n

giam stit, va tam ly tlm kie'm m9t phudng ti~n
taxi) hdn Ia cac phudng ti~n
Thu

nh~p

nhi~u

v~

sue khoe, st;( minh

giao thong ca nhan, thu nh~p

bAt dffu

giao thong an toan cao (nhu xe buyt,

riii ro (nhu di xe may, xe d~p

... ).

blnh quan/ thang: Trong tieu chi nay, ta se xem c6 st;( khac

khong giua cac ffiUC thu

nh~p

bi~t

hay

VOi hanh Vi ChQn va Slt d1,1ng xe buyt khi lu'u thong.

Bie't ding, xe buyt du
giao thong tO'i u'u cho cac dO'i tu
c6 thu nh~p

tha'p se chu()ng sii' dt,mg xe buyt hdn

tha'p. Va ky vQng nguoi c6 thu nh~p

nhii'ng nguoi c6 thu
Ngh~

nghi~p

giam tru tlnh tr~ng

nh~p

cao.
: Vl chinh phii xem xe buyt la m()t phudng ti~n

kyt xe va bung n6 xe may trong cac do thL va d~

quan trQng trong
tang tffn sufft Slt

d1;1ng xe buyt ciia nguOi dan thanh phO', dO'i tudutang V~

gia phi, 19 trlnh tuye'n rieng bi~t)

nhhm gia

san luqng va d() 6n dinh CUa hanh khach StT d1,1ng xe buyt qua nhfi'ng ffil,lC

dich lu'u thong Cd ban nhu di hQC Va di lam.
Trong bai vie't nay, ye'u tO' hQc sinh-sinh vien va ye'u tO' cong nhan dutrQng nhung xet m()t each tach roi nhau do hai ye'u tO' nay c6 st;( khac bi~t
v~t

cha't (c6 va chua c6 thu nh~p,

cd ban v~

c6 va chua c6 tai san ca nhan). Nhu'ng nhln chung

thl nhii'ng ca nhan thu()c dO'i tudutu'
hdn nhii'ng ca nhan khong thu()c dO'i


11

Slf san c6 phttdng ti~n

xe may : Tit tlnh tr~ng

ngttoi dan d€u da trang bi cho minh m9t phu'dng ti~n

thlfc te' cua xa h9i, khi da
giao thong ca nhan (xe d~p.

may), CUQC nghien CUu se xem Xetquye't dinh di Xe buyt CO hi can ng~i
phu'dng ti~n
ti~n

xe may hay khong, bie't ding vi~c

s6
xe

boi Slf san CO

llfa chQn xe may trong 2 lo~i

phu'dng

ca nhan ph6 bie'n tren la do dl}c di€m n6i tr9i cua xe may v€ t6c d9 va elf ly 19

trlnh.

Nhom cac yeu ttf tam ly

d day ta quan tam nh~

thuc cua ngu'oi dan thanh ph6 v€ hlnh anh xe buyt 0

m9t s6 cac tieu chi quan tr9ng sau :
Thai d9 cua nhan vien phl:IC Yl:l : Nhan vien phl:IC Yl:l g6m nhan vien ban ve, tai
xe', nhan vien soat ve, phl:l lai... Va thai d9 cua nhan vien phl:IC Vl:l se du'
t6t hay chtta t6t.

d day, ta khong dl}t nl}ng tieu chi d€ danh gia m9t thai d9 ph1:1c v1:1

la t6t, rna chu ye'u tuy vao cam quan cua ngu'oi du'vao chi tie't, chung toi nh~
khong dn slf an c~n
dung nhu c~u

tha'y ·h~u

he't ngttoi dtt
moi m9c, ljch thi~p,

va khong hi g~t

tinh, h9

nha nhl}n, ... h9 chi mu6n du'
gong, hach dich la du.

Chi phi sii' d1:1ng xe buyt : Boi vi gia ve xe buyt ph6 bie'n Ia d6ng h~ng
d6ng/tuye'n (xe buyt th€ nghi~m),

2000

do d6, ye'u t6 gia phi xe buyt se du'
each dinh tinh thong qua tlf danh gia muc d9 hhao cho lu'u thong CUa ngu'oi dan thanh ph6, rna d~i

di~n

0 day la ngu'oi du'
va'n.
1inh tr~ng

an ninh tren xe buyt : Nh~n

dinh cua ngu'oi dan thanh ph6 v€ slf an

ninh khi sii' d1:1ng xe buyt so voi sii' d1:1ng xe may hol}c xe d~p.

Nhln chung, xe buyt

du'
hi ma't

mat, lua lQC tai san ca nhan cua ban than va CUa nhfi'ng hanh khach khac tren cling
chuye'n xe.
Thong tin v€ xe buyt : Tren cd so nghien cll'u v€ slf llfa ch9n sii' d1:1ng xe buyt
cua ngu'oi dan thanh ph6, ye'u t6 thong tin v€ xe buyt du'
du, phu

htham gia sii' d1:1ng xe buyt, lu'u y ding d6 phiii la tuye'n xe buyt khac tuye'n da sii' dl;lng
ne'u la ngttoi da di xe buyt. Nhu' v~y,
khong du d€ h9 c6 th€ thlfc hi~n
tin v€ xe buyt chu'a d~y

khi thong tin rna ngttoi dan c6 du'm9t chuye'n di b~ng

du, va ngu'

xe buyt thl du'
ne'u m9t ngu'oi c6 nhi€u thong tin v€ xe


12

buyt dii d~

h9 sii' dt;mg xe buyt nhu'ng thlfc te' h9 khong sii' dl;lng xe buyt thl vfin du'
xem la thong tin d~y

dii.

Lo trlnh tuye'n : Lo trlnh cac tuye'n xe buyt hi~n
thoa man nhu c~u

lu'u thong ciia ngu'oi du'
de'n, ngu'oi sii' dl;lng xe buyt c6 th~
Tlnh tn.mg v~
CUng VOi nhu C~U

sii' dl;lng mot ho~c

di de'n ndi dn

ph6i h

sinh tren xe buyt : E>ay Ia mot vffn d8 c6 ve thu ye'u, tuy nhien,
ngay mot phat tri~n

CUa xa hoi, chfft lu'<;jng CUOC s6ng la quan trQng

d6i voi ngttoi dan thanh ph6, va slf v~
h~m

nay c6 phu h
sinh tren xe buyt la c~n

thie't d~t

ra d~

khi v?n

xe buyt t1;1i cac thanh ph6lon.
Va cu6i cung la muc do an toan khi sii' dl;lng xe buyt trong lttu thong : Slf an

toan trong lttu thong ciia xe buyt du'lu~t

1~

giao thong ciia tai

x€ xe buyt, c6 slf c6 va quyt trong qua trlnh xe buyt lu'u

thong hay khong, va do thu'dng vong ciia hanh khach xe buyt ne'u c6 tai n1;1n giao
thong xay ra.
Nhln chung, khi mot ngu'oi tra loi "C6" ho~c
chi tren, nghia Ia v8 phttdng di~n
hay thuye't phl;IC d~

"Phu h
d6, ngttoi dan cam thffy xe buyt la kha tich clfc,

hQ chQn di xe buyt. Tru'ong h
cua xe buyt du'
tren

lu'u thong t6t

trong tam tri ngu'oi du'<;jc phong vffn va ngu'
s6 va cac

tieu chi COn l1;1i la tieu ClfC, thl tuy Slf danh gia cao tieu chi nao rna ca nhan Se hlnh
th~m

dong cd m1;1nh hay ye'u khi quye't djnh llfa ch9n xe buyt khi lu'u thong.

2.3.3 Mo hinh ham tu'dng quan
Ham tu'dng quan giua quye't djnh ch9n hay khong ch9n sii' dl;lng xe buyt va

cac ye'u t6 anh hu'dng de'n quye't djnh ChQn Slt dl;lng xe buyt du'QC ky VQng Ia mot ham
tu'dng quan tuye'n tinh theo phu'dng phap probit, c6 d1;1ng t6ng quat nhu' sau :

Y=ao+ai* xi
Bie'n ph(l thUQC
nh~

La quye't djnh ch9n sii' dl;lng xe buyt hay khong tu ngu'oi dttgia tri 1 khi tra IOi "Ch(Jn" va 0 khi tra loi khac. Ky
Bie't rAng, d~

dam bao cac ye'u t6 dung d~

Y.

phan tich slf tac dong de'n hanh vi

ch9n di xe buyt ciia ngttoi dan thanh ph6 c6 tinh hi~n
ngu'oi Ch(Jn sii' dl;lng xe buyt phcli dam bao t6i thi~u

hi~u

thlfc cao, chung toi quy djnh,
di xe buyt du'
va


13

nguoi tnl IOi Khong ch<;m sii' dt;mg xe buyt thl khong dl;lt du
1 l~n

di xe

buyt I than g.
Bien dl)c l{jp

SO' ye'u tO' anh huC1ng de'n hanh vi h!a ch9n sii' d1,mg xe buyt g~m

15 ye'u tO',

thu()c 3 nh6m ye'u tO' : xa h()i, ca nhan va tam ly . Trong d6, c6 4 bie'n djnh luqng va
11 bie'n d!nh tinh :
Bang 2.1 : Cac ye'u t6 anh htidng de'n hanh vi hfa chQn
Nh6m

Yiu to~
xii hl)i

T~n

bie'n

Xz
x3
x4

SO' nguoi than trong gia dlnh

dang sii' dvng xe buyt.
Qui mo h() gia dlnh
D() tu6i nguoi du'Thu nh~p
blnh quan/ thang

Dt

GiOi tinh

Dz

Nguoi duqc phong va'n Ia hQc
sinh, sinh vien

XI

Yeu to~
~

ca
nhan

D3
D4

Yeu ttf
tam ly

Giai thich

Nguoi dunhan.
Nguoi duqc phong va'n c6 xe
may.

Ds

Thai d9 phvc vv ciia nhan vien

D6

Gia phi sii' dvng xe buyt

D1

An ninh tren xe buyt

Ds

Thong tin v€ xe buyt

D9

Sl,f phu h
Dw

Tinh tr(;lng v~

Du

Muc d() an toan ciia xe buyt

sinh tren xe buyt

su dt,mg xe hoyt .
Ddn vi do Iuong

Ky
VQng

SO' nguoi

+

SO' nguoi
Tu6i
1000 d~ng
1 : Nii'
O:Nam
1 : HQc sinh, sinh
vi en
o: Khac
1: Cong nhan
0: Khac
1: C6 xe may
0: Khong c6
1: TO't
0: Chua t6t

1 : H0 : Chua h1: TO't
0: Chua t6t
1 : f)~y
dii
o: Khac
1: Phu ho: Khac
1 : Duqc
0 : Chua du'1: An toan
o: Khac

+
+
-

+
+
+
-

+
+
+
+
+
+
+

14

TU' d6, mo hlnh ham h6i qui tu'ong quan cv th~

se c6 d<;tng nhu' sau :

Y= ao + a1* X1 + a2* Xz + a3* X3 + a4* X4 +as* D1 + a6* Dz + a7* D3 +as* D4 +

a9* Ds + a10* D6 +au* D1 + a12* Ds + a13* D9+ a14* Dw+ a1s* D11

2.4 M()t s6ke't qua til cac cong trinh nghien CUll tru'oc
f)~

t~'i

v~

giao thong Vi~t

Nam trong cac nam qua da dtt<;1c m()t

s6 ca nhan, ban

nganh va t6 chuc nghien CUu khao sat. Trong d6, tlnh tr<;tng sti' dvng xe buyt ciia
nguoi dan Vi~t

N am tl;li cac do thi Ion nhtt Ha N()i, thanh ph6 H6 Chi Minh du'

quan tam, rna m{)t di~n

hlnh la sl,l' nghien CUu lien tl,lC cua t6 chuc Jica (Nh~t)

Vl,l'C nay trong nhi~u

a

nghien ctl'u giln day,
Nguy~n

linh

nam qua. Tuy nhien, nhfi'ng nghien CUu nay c6 nhfi'ng mvc dich

phtJc VlJ rieng nen khong cong b6 ra. Du v~y.
VTHKCC b~ng

V~

lu~n

toi da tham khao du'
van cao hQc ciia tru'ong dl;li hQc Kinh te', v~d

tai

xe buyt tl;li thanh ph6 H6 Chi Minh la :
Nho Tinh (2004), Mqt sd giai phdp nhdm phdt triln loqi hznh vqn tai

himh khdch bdng xe buyt tren dia bcm thimh phd HJ Cht Minh.
Ph<;tm Blnh Buc (2003), Mqt sff giai phdp phdt triln vqn chuyln himh khdch

cong cqng bdng xe buyt athanh phd HJ Chi Minh.
KSt qua rna hai cong trlnh nghien ctl'u tren hu'ong dSn la nhung giai phap ditu
tu'-quy hol;lch ll;li co sd hl;l titng ky thu~

va ml;lng lu'oi xe buyt cong c()ng, da d<;tng hoa

djch VlJ xe buyt, nang cao cha't lu'
h6 tr9 ciia nha nu'oc

de'n hol;lt d()ng ciia xe buyt.
Nhln chung, day la nhfi'ng nghien ctl'u mang tinh dity dii va khoa hQc ciing nhu'
nhung giai phap d~

xua't tll' hai cong trmh tren

nghien ctl'u tren con n~g
b~ng

v~

a

kha toan di~n.

nang ll,l'c ciia cac don vj hi~n

Tuy nhien, nhung

tl;li trong nganh VTHKCC

xe buyt, chu'a chu trQng de'n nhu citu va thi hie'u ciia hanh khach di xe buyt, do
d6, cac giai phap d~
dl;lt hi~u

qua v~

d6i voi hol;lt d()ng ciia nganh, nhu'ng chua h!n

san lu'<;jng hanh khach VI hanh vi tieu dung ciia khach hang

tl;lp do con du'QC di~U
ca nhan.

xua't la toan di~n
khi~n

bdi cac ki~n di~U

kinh tS-xa hQi, nh~

a phuc

thuc Va cam XUC

15

CHu'ONG3
"

~

THUC
. TRANG
. VTHKCC BANG XE BUYT TAl
.
·"'

'

,

~

THANH PHO HO CHI MINH
3.1 T6ng quan v~

thanh pho' H6

tlnh hinh kinh tt-xa h()i t~i

Chi Minh
Thanh phO' H6 Chi Minh Ia m{)t do thi IOn, hi<$n d~i

va c6 tO'c d{) tang tntdng

kinh te' cao nha't so vdi ca nttoc. Cung voi Slf phat tri€n nhanh chong v~
thu~,

kinh te'-ky

dan sO' thanh phO' H6 Chi Minh c6 t6c d{) tang trttdng cao.

Bang 3.1 : Thtfc trl)ng dan s6 tl)i thanh ph6 H6 Chi Minh qua cac nam.
KhminmQ.c
Dan sO'

Dvt
NgttC1i

Ty 11$ tang chung

2001

2002

2003

2004

5449203

5658997

5867496

6062993

1.054

1.038

1.037

1.033

%

Ty 11$ tang tlf nhH~

0

1.30

1.27

1.18

1.20

T~

0

2.72

2.08

2.10

2.29

11$ tan~

cd hQc

1oo
/oo

Ngu6n: www.pso.hochiminhcity.gov.vn

Dan sO' thanh phO' tang nhanh chii ye'u do tang dan sO' cd h9c voi muc tang tlf
nhien blnh quan Ia 72000 ngu{1i/nam va tang Cd hQC blnh quan khoang 133000
ngttC1i!nam, m~t

d{) dan sO' blnh quan toan thanh phO' (2004) gffn 3000 ngttC1i/km2

(xem them bang 1, Phl;l ll;lc). Nhtt v~y

nghia Ia blnh quan m6i qu~n-hy<$

trong

thanh phO' tang hdn 8500 nguC1i m6i nam, trong d6, hdn 5500 ngttC1i Ia ndi khac de'n
nh~p

ctt, va xet theo m~t

d{) sO' danlkm2 thl nguC1i dan tren m6i km 2 phai chiu dlfng

them khoang 100 ngttC1i m6i nam. Voi qui mo va tO'c d{) phat tri€n dan sO' thanh ph6
nhu' hi<$n nay thl ttoc tinh sO' xe buyt/1000 ngttC1i t~i
0.000495, so voi chi sO' tttdng ling t~i
Kong 1.83, Seoul 1.55 ho~c

thanh phO' H6 Chi Minh chi d~t

cac thanh phO' nhtt Bangkok Ia 1.22, Hong

Singapore 2.7 (theo Bao cao cua Ngan hang the' giOi,

1986) Ia ra't tha'p. N6i each khac, thanh phO' H6 Chi Minh dang phai chju m{)t ap llfc
ra't IOn tu Slf tang trttdng dan sO' len hi$ thO'ng giao thong va len qua trlnh phat tri€n
kinh te'-xa h{)i n6i chung khi rna nang l1fc v~n
nay hffu nhtt qua ye'u ot va mong manh.

chuy€n cong c{)ng bhng xe buyt hi<$n


16

V€ thu nh~p

va chi tieu cua ngu'oi dan thanh phQ', nhln chung, CO S\1 gia tang

v€ lu'blnh quan /ngu'oi!thang t~i
nam 2002 d~t
thu nh~p

1.1 tri~u

thanh ph6 H6 Chi Minh da tang 20%,

tu 900 ngan d6ng

d6ng nam 2004, va theo bao cao cua UBND thanh ph6, thl

blnh quan nam 2005 u'dc tang 25% so vdi 2002. V€ chi tieu blnh

quan/ngu'oi/thang, blnh quan m()t ngu'oi dan thanh ph6 chi khoang 75% thu nh~p
nhu c~u

tieu dung va 8% thu nh~p

cho nhu c~u

di l~i.

V di gia phi di xe buyt : 2000

d*2lu'thang la 120000 d6ng, nhu' v~y,
nh~p

cho

di l~i

muc gia ve xe buyt hi~n

bAng xe buyt m6i

nay vfrn con cao so vdi thu

va chi tieu cua ngu'oi dan thanh ph6.
Trang thoi gian qua, chi sO' gia tieu dung tang cao va c6 hi~n
xang d~u

m~nh.

tu'
Nam 2004, chi sO' gia tang 9.5%, va de'n 7 thang d~u

s6 gia tieu dung l~i

nam 2005, chi

tang them 5.6%. So vdi thoi di6m thang 112003, chi sO' gia tieu

dung de'n thang 7/2005 da tang 123.6 %. E>i€u nay la co sC1 cho tha'y sl! tang thu
nh~p-ci

tieu blnh quan (j bang tren cua ngu'oi dan thanh ph6 trong thoi gian qua chi

la tang v€ lu'thang trong thoi gian qua rna thoi. Ben c~nh
dffu nam cho de'n thoi di6m hi~n

t~i

d6 Ia hi~n

tu'
gia leo

tang gia.

Tu

(thang 8/2005), gia xang dffu da tang khoang

43% qua 3 lffn tang ghi lien tie'p trong 5 thang, tuy v~y,

do tlnh hlnh chinh tri the' gWi

ba't 6n c()ng vdi gia ban trong nu'dc vfrn con thffp so vdi gia ban cua cac nu'dc trong
khu V\!C nen CO

XU

hu'dng tie'p tl;IC tang CaO.

Bang 3.2: Tinh hinh bie'n d()ng gia xang d~u

Dvt
Lo~i

Xang 92
Xang 90
Xang 83
Dffu diezel
Dffu hoa
Dffu mazut

Muc gia cii
(Trtt6'c ngay
29/3/2005)

D6ng/Ht
D6ng/lit
E>6ng/Ht
D6ngllit
D6ngllft
E>6ng/kg

trong mt8c, nam 2005.
Tang gia I§n 1
(tit ngay
29/3/2005)

7500
7300
7100

4850
4800
3570

8000
7800
7600
5500
4900
4000

Tang gia
l~n
2
(tungay
317/2005)
8800
8600
8400
6500
6500
4700

Tang gia
l~n
3
(tungay
17/8/2005)
10000
9800

9600
7500
7500
5200

Ngu6n : Sefli~u

t6ng h<;1p

Cling vdi sl! tang gia tieu dung va tang gia xang dffu trong thoi gian qua, m()t
b() ph~n

ngu'oi dan thanh ph6 da

tu bo phu'dng ti~n

giao thong ca nhan d6 tham gia