MỘT SỐ GIẢI PHÁP HẠN CHẾ RỦI RO TRONG THANH TOÁN TÍN DỤNG CHỨNG TỪ TẠI NGÂN HÀNG EXIMBANK

MỘT SỐ GIẢI PHÁP HẠN CHẾ RỦI RO TRONG THANH
TOÁN TÍN DỤNG CHỨNG TỪ TẠI NGÂN HÀNG EXIMBANK
3.1 Định hướng hoạt động kinh doanh của ngân hàng Eximbank
3.1.1 Định hướng chung
Xây dựng ngân hàng Eximbank từng bước trở thành tập đoàn tài chính
ngân hàng đa năng, hiện đại đạt mức trung bình trong khu vực và quốc tế, nằm
trong top đầu hệ thống các ngân hàng thương mại cổ phần của Việt Nam.
Mang lại sự thỏa mãn cho khách hàng bằng chất lượng và sự đa dạng
sản phẩm dịch vụ trên nền tảng công nghệ hiện đại, thúc đẩy sự hợp tác cùng có
lợi. Xây dựng môi trường văn hóa doanh nghiệp mang bản sắc cộng đồng, đóng
góp quan trọng cho việc xây dựng nền kinh tế thịnh vượng của đất nước và tối
đa hóa lợi ích cho cổ đông.
Trong thời gian tới, ngân hàng tiếp tục thực hiện chiến lược tập trung và
khác biệt hóa trên từng lĩnh vực cốt yếu của ngân hàng thương mại (ngân hàng
bán lẻ, ngân hàng bán buôn- tài trợ xuất nhập khẩu, kinh doanh ngoại hối, vàng
và kinh doanh vốn), từng bước xâm nhập nhanh, có chọn lọc vào lĩnh vực ngân
hàng đầu tư và tài trợ dự án, đồng thời phát triển nhanh các dịch vụ tài chính.
+ Chiến lược tập trung thể hiện bằng nỗ lực vào từng phân khúc thị trường theo
tiêu thức vùng địa lý, mạng phân phối, nhóm khách hàng riêng biệt trên từng
khu vực thị trường.
+ Chiến lược khác biệt thể hiện bằng sự khác biệt, vượt trội của Eximbank trong
việc lựa chọn phát triển sản phẩm, dịch vụ, công nghệ mang tính chiến lược
then chốt, mang tính cạnh tranh nhằm tạo đòn bẩy mở rộng thị phần trong nước,
từng bước vươn ra thị trường quốc tế.
+ Thực hiện và đạt mục tiêu dựa trên nền tảng cốt lõi (tam giác chiến lược) ;
năng lực tài chính – nhân lực – và công nghệ.
3.1.2 Định hướng trong hoạt động thanh toán quốc tế
Hoạt động thanh toán quốc tế là một trong những thế mạnh của Eximbank,
đem lại nhiều doanh thu cho ngân hàng. Eximbank chú trọng đến việc đầu tư và
phát triển hoạt động thanh toán quốc tế, phát triển đa dạng các dịch vụ, sản
phẩm mới nhằm hấp dẫn khách hàng. Ngoài việc phát triển chủ đạo phương

thức tín dụng chứng từ, ngân hàng cũng chú trọng phát triển các phương thức
thanh toán quốc tế khác như chuyển tiền, nhờ thu…
Một số định hướng của Eximbank trong thời gian tới:
+ Đào tạo nguồn nhân lực nâng cao chất lượng chuyên môn của cán bộ
nhân viên thanh toán quốc tế bằng các khóa đào tạo từ Trung tâm đào tạo
Eximbank.
+ Tăng trưởng khối lượng thanh toán xuất nhập khẩu. Hoàn thiện và mở
rộng các nghiệp vụ thanh toán quốc tế. Củng cố và tập trung tiếp thị mở rộng
mạng lưới khách hàng.
+ Tập trung hoàn thiện công tác quản lý rủi ro bằng sự phối hợp giữa các
phòng ban trong công tác kiểm tra, kiểm soát các hồ sơ, hoạt động, và các
nghiệp vụ có liên quan tới hoạt động thanh toán quốc tế
+ Xây dựng, củng cố và phát triển uy tín cùng với thương hiệu của
Eximbank trong lĩnh vực thanh toán quốc tế. Bắt kịp công nghệ thanh toán với
các ngân hàng trên thế giới
3.2 Giải pháp hạn chế rủi ro trong thanh toán tín dụng chứng từ tại ngân
hàng eximbank
3.2.1. Các giải pháp đối với khách hàng Các giải pháp từ phía khách hàng
3.2.1.1. Phối hợp với bộ phận tín dụng nhằm nâng cao công tác kiểm tra, phân
tích và đánh giá khách hàng.
Đối với ngân hàng đóng vai trò là ngân hàng mở L/C, thì công tác kiểm tra,
phân tích và đánh giá khách hàng là một khâu rất quan trọng. Từ những phân
tích đánh giá về năng lực pháp lý, khả năng tài chính, kết quả hoạt động kinh
doanh các năm, kế hoạch tiêu thụ hàng hóa sau khi nhập khẩu… ngân hàng sẽ
căn cứ vào đó để đưa quyết định có đồng ý hay không yêu cầu mở L/C của
khách hàng. Do đó công tác thẩm định khách hàng cần có sự chú trọng quan
tâm, kỹ lưỡng.
Khi có sự liên kết giữa bộ phận thanh toán quốc tế với bộ phận tín dụng ta
sẽ có những thông tin khách hàng tốt nhất về tình hình kinh doanh của khách
hàng từ đó có thể đưa ra những quyết định để giúp đỡ khách hàng với những

khó khăn thường gặp, thông thường là khó khăn về vốn. Ngân hàng có thể các
biện pháp hỗ trợ khách hàng như: tài trợ xuất nhập khẩu đối với khách hàng
thông qua mức ký quỹ mà ngân hàng yêu cầu với khách hàng, hay chiết khấu bộ
chứng từ, bảo lãnh L/C trả chậm… Ngân hàng cần có sự cân nhắc, đánh giá kỹ
càng về khách hàng để có thể nhận thức được những rủi ro có thể xảy ra, giúp
ngân hàng tránh được nhiều rủi ro.
Ngân hàng cần thiết lập một hệ thống thông suốt và thống nhất giữa các bộ
phận trên toàn hệ thống để đảm bảo có thể nắm bắt tốt diễn biến tình hình trong
quá trình khách hàng thực hiện giao dịch tại ngân hàng. Công tác hỗ trợ khách
hàng đối với tất cả khách hàng, nhất là với khách hàng lần đầu tiên giao dịch, và
đối với khách hàng truyền thống cũng cần có để đảm bảo sự tin tưởng và hợp
tác lâu dài.
3.2.1.2. Tăng cường chất lượng dịch vụ tư vấn và hỗ trợ khách hàng.
Ngân hàng nên phát triển các hoạt động dịch vụ tư vấn dành cho khách
hàng giúp khách hàng hiểu rõ ràng về phương thức thanh toán để có những lựa
chọn phù hợp, giảm thiểu sai sót, tránh được rủi ro có thể xảy ra, phát triển mối
quan hệ với khách hàng và tạo dựng được uy tín của ngân hàng so với các ngân
hàng khác.
Việt Nam vẫn đang là một nước nhập siêu nên tỷ trọng các hợp đồng mở
L/C nhập khẩu tại ngân hàng Eximbank luôn cao. Do đó việc hỗ trợ tư vấn
khách hàng là quan trọng và cần thiết. Ngân hàng ngân hàng cần chú trọng tư
vấn về các vấn đề như: thủ tục theo yêu cầu của ngân hàng giúp người nhập
khẩu có thể thực hiện yêu cầu mở L/C một cách dễ dàng, loại hình L/C mà
người nhập khẩu nên mở cho phù hợp với bản hợp đồng thương mại, nội dung
mở L/C với các điểu khoản nào thì có thể đảm bảo quyền lợi của người nhập
khẩu và hạn chế các rủi ro có thể xảy ra, tránh được những tổn thất không đáng
có.
Đối với người xuất khẩu, sau khi nhận được L/C từ phía ngân hàng phát
hành, ngân hàng có thể tư vấn về những điều khoản bất lợi trong L/C đối với
người xuất khẩu, hoặc việc tư vấn giúp người xuất khẩu sửa chữa những điểm

sai sót trong bộ chứng từ không phù hợp với yêu cầu của L/C. Đặc biệt, ngân
hàng nên tư vấn cho người xuất khẩu việc lựa chọn hình thức thanh toán L/C
phù hợp với loại hình kinh doanh để có thể thực hiện đàm phán mang lại lợi thế
cho người xuất khẩu.
3.2.1.3. Ngân hàng và khách hàng cùng tham gia việc kiểm tra bộ chứng từ
Rủi ro xảy ra khi người nhập khẩu từ chối hoàn trả tiền cho ngân hàng
trong trường hợp người nhập khẩu bắt lỗi bộ chứng từ
Công tác kiểm tra bộ chứng từ đóng vai trò quan trọng trong khâu xử lý
nghiệp vụ thanh toán quốc tế của ngân hàng. Công tác này nếu được thực hiện
chính xác thì sẽ giúp ngân hàng tránh được những rủi ro không đáng có xảy ra
như việc người nhập khẩu từ chối hoàn trả tiền cho ngân hàng trong trường hợp
người nhập khẩu bắt lỗi bộ chứng từ… Vì vậy, khi người nhập khẩu kiểm tra bộ
chứng từ sẽ giúp tiết kiệm thời gian cho ngân hàng và khách hàng. Ngoài ra tạo
lập được mối quan hệ mật thiết giữa khách hàng và ngân hàng .
3.2.1.4. Phát triển hoạt động marketing thu hút khách hàng mới, và phân loại
giữa khách hàng truyền thống và khách hàng mới.
Phát triển hoạt động marketing giúp ngân hàng củng cố hình ảnh, uy tín và
chất lượng của hoạt động thanh toán quốc tế, đặc biệt theo phương thức tín dụng
chứng từ đối với khách hàng. Các hoạt động marketting nên có như tổ chức các
buổi hội thảo giới thiệu về dịch vụ thanh toán quốc tế, quảng bá và giới thiệu về
những kinh nghiệm, thế mạnh trong lĩnh vực thanh toán của ngân hàng. Phát
triển hoạt động marketing tạo sự tin cậy gây dựng thương hiệu của ngân hàng.
Hiện tại Việt Nam có khá nhiều ngân hàng thương mại mới được thành lập và
sự tham gia kinh doanh ngân hàng của các tập đoàn tài chính quốc tế lớn sau khi
Việt Nam gia nhập WTO do đó tính chất cạnh tranh ngày càng gay gắt giữa các
ngân hàng trong tất cả các hoạt động nói chung và hoạt đông thanh toán quốc tế
nói riêng. Việc phát triển và đẩy mạnh hoạt động marketing ngày càng trở nên
cần thiết, giúp ngân hàng thu hút nhiều khách hàng mới, bên cạnh đó củng cố
được mối quan hệ với khách hàng truyền thống.
Rủi ro đạo đức thường là loại rủi ro có thể xảy ra xuất phát từ các khách

hàng đối với ngân hàng. Do vậy, ngân hàng cần chú trọng vào việc quản lý
khách hàng và chất lượng phục vụ của ngân hàng đối với từng đối tượng khách
hàng.
Đối với khách hàng truyền thống, thực hiện những ưu tiên, ưu đãi cùng với
chế độ phục vụ tốt nhất của ngân hàng để khách hàng có thể thấy rõ được thiện
chí, lợi ích, tạo thêm mối quan hệ bền chặt với khách hàng, củng cố sự tin tưởng
giữa khách hàng và ngân hàng, loại bỏ rủi ro đạo đức có thể xảy ra.
Đối với khách hàng mới, ngân hàng cần có sự nắm rõ những thông tin xác
thực về khách hàng khi thực hiện giao dịch để có thể đánh giá chính xác tư cách
phẩm chất của khách hàng tránh được những rủi ro đạo đức có thể xảy ra.
3.2.2. Cải tiến quy trình xử lý nghiệp vụ
3.2.2.1. Đối với L/C nhập khẩu
Vì L/C nhập khẩu luôn chiếm tỷ trọng lớn trong phương thức thanh toán tín
dụng chứng từ, nên để hạn chế được rủi ro ngân hàng Eximbank cần thực hiện
các biện pháp sau:
- Tăng cường hoạt động thẩm định khả năng tài chính của các doanh nghiệp
nhập khẩu Việt Nam trước khi đồng ý mở L/C theo yêu cầu, tránh được những
rủi ro đạo đức có thể xảy ra.
- Ngân hàng cần cân nhắc, phân tích những điều kiện bất lợi, những điều
kiện tiềm ẩn rủi ro cao trong nội dung L/C đối với ngân hàng phát hành, để
tránh các rủi ro có thể xảy ra cho ngân hàng sau này.
- Quy định mức ký quỹ hợp lý nhằm vừa không gây khó khăn cho khách
hàng vừa đảm bảo được rủi ro thanh toán cho ngân hàng. Khi có mức ký quỹ
hợp lý sẽ đảm bảo sự an toàn cho ngân hàng, nhưng đó cũng là vấn đề cần cân
nhắc trong chiến lược cạnh tranh của ngân hàng trên thị trường. Ngân hàng nên
cân nhắc mức ký quỹ với từng khách hàng qua việc căn cứ các chỉ tiêu như:
+ Uy tín và khả năng thanh toán của doanh nghiệp nhập khẩu, vấn đề này
nằm trong giải pháp phân loại giữa các nhóm khách hàng: nhóm khách hàng
truyền thống và khách hàng mới. Đối với nhóm khách hàng truyền thống, ngân
hàng nên có mức ưu đãi hơn về giá trị ký quỹ.

+ Kế hoạch tiêu thụ sản phẩm của doanh nghiệp, nhu cầu thị trường của
loại mặt hàng doanh nghiệp nhập khẩu so với thị hiếu của người dân, hiệu quả
kinh tế của lô hàng đem lại cho doanh nghiệp.
+ Biến động của tỷ giá là nguyên nhân của rủi ro tỷ giá có thể xảy ra cho
người nhập khẩu, do vậy mức ký quỹ của ngân hàng cũng phải phụ thuộc vào
độ biến động của loại ngoại tệ mà người nhập khẩu dùng thanh toán theo hợp
đồng.
- Ngân hàng cần phải có những hoạt động liên tục để phát triển công tác
bảo lãnh L/C trả chậm, thực hiện theo đúng hướng dẫn trong quy chế.
- Tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát L/C trả chậm, quản lý tiền hàng
thu được để đảm bảo khả năng thanh toán khi đến hạn.
3.2.2.2. Đối với L/C xuất khẩu
Tỷ trọng L/C xuất trong tổng doanh số thanh toán L/C thấp hơn so với L/C
nhập. Vì vậy, một mặt ngân hàng vừa phát triển nghiệp vụ này nhưng mặt khác
cần có những biện pháp hạn chế rủi ro có thể xảy ra. Một số giải pháp kiến nghị
ngân hàng có thể sử dụng như sau:
- Cần thực hiện nghiêm ngặt quy trình thanh toán L/C xuất khẩu thông qua
khâu kiểm tra phát hiện sai sót của L/C, thông báo kịp thời cho người xuất khẩu
để tham khảo ý kiến, hoặc từ chối chấp nhận L/C để tránh các rủi ro có thể xảy
ra.
- Nghiên cứu kỹ tình hình chính trị của nước nhập khẩu để có thể quyết
định cho vay ứng trước bộ chứng từ của nhà xuất khẩu tránh trường hợp rủi ro
doanh nghiệp nhập khẩu mất khả năng thanh toán do nguyên nhân chính trị
- Trong trường hợp ngân hàng cho doanh nghiệp xuất khẩu chiết khấu bộ
chứng từ, ngân hàng cần xem xét kỹ các yếu tố như khả năng trả nợ của doanh
nghiệp nếu bộ chứng từ không được thanh toán.
3.2.3. Nâng cao trình độ cán bộ làm công tác thanh toán tín dụng chứng từ
3.2.3.1. Nâng cao chất lượng tuyển dụng nhân lực
Trong quá trình tuyển dụng, Eximbank cần có những yêu cầu nhất định đối
với đội ngũ nhân viên mới, như yêu cầu về kiến thức, kỹ năng, phẩm chất đạo

đức dựa trên hệ thống thi tuyển có chất lượng mà ngân hàng cần xây dựng kỹ
càng. Quá trình tuyển dụng phải đáp ứng được các nhu cầu sau:
+ Tuyển dụng xuất phát từ kế hoạch sản xuất kinh doanh và kế hoạch
nguồn nhân lực.
+ Tuyển dụng những người có trình độ chuyên môn cần thiết cho công việc
để đạt tới năng suất lao động cao, hiệu suất công tác tốt.
+ tuyển dụng những người có kỷ luật, trung thực gắn bó với công việc với
tổ chức.
Trong hoàn cảnh cạnh tranh gay gắt, thì nhu cầu về cán bộ chất lượng của
thì ngân hàng rất cao, do vậy ngân hàng cần phải có những chính sách thu hút
được nhiều cán bộ chất lượng. Tuyển dụng tốt sẽ giúp Eximbank giảm được các
chi phí do phải tuyển dụng lại, đào tạo lại cũng như trách được thiệt hại rủi ro
trong quá trình thực hiện công việc.
3.2.3.2. Giải pháp về chính sách đào tạo nâng cao trình độ chuyên môn, kinh
nghiệm và đạo đức cán bộ nhân viên
Đào tạo và đào tạo lại cán bộ nhân viên để nâng cao trình độ nghiệp vụ
cũng như cập nhật những vấn đề mới trong hoạt động thanh toán quốc tế. Việc
đào tạo này là rất cần thiết, ngân hàng có thể đào tạo từ trong nội bộ ngân hàng
như cử những cá nhân có trình độ chuyên môn cao, nhiều kinh nghiệm để