Hãy vận dụng lý luận về ngoại ứng để phân tích tổn thất phúc lợi xã hội do VEDAN gây ra và đưa ra giải pháp can thiệp của chính phủ nhằm xử lý ngoại ứng này

BÀI THẢO LUẬN NHÓM
MÔN KINH TẾ CÔNG CỘNG
Đề bài: Hãy vận dụng lý luận về ngoại ứng để phân tích tổn thất phúc lợi xã hội do
VEDAN gây ra và đưa ra giải pháp can thiệp của chính phủ nhằm xử lý ngoại ứng này.
Danh sách và công việc của các thành viên trong nhóm:
Họ và tên Lớp Công việc Điểm
1.Nguyễn Thu Trang KTE 2.1 + slide
2.Dương Thị Kim Ngân KTB 2.2
3.Nguyễn Thành Trung KTD 3.1
4.Nguyễn Hoàng Sơn KTH 3.1
5.Nguyễn Đình Thắng QTDN 3.1
6.Lê Thị Hương Trà HTTTA 3.2
7.Đặng Hữu Thắng 2.3
8.Vũ Thị Thùy Dương (Nhóm trưởng) HTTTA 1 + 3.2 + 4
9.Ngô Thị Phương Thảo 3.2
10.Phạm Văn Chuyên HTTTB 2.3
Phát triển kinh tế là mục tiêu chung của các quốc gia trên thế giới. Thế nhưng phát
triển kinh tế mà không làm ảnh hưởng đến sự phát triển sau này (phát triển kinh tế bền vững)
lại được quan tâm hơn cả. Sự phát triển của nhân loại không thể chỉ chú trọng tới phát triển
kinh tế mà còn phải tôn trọng những nhu cầu tất yếu của xã hội và sự tác động đến môi
trường sinh thái học. Thế nhưng dường như việc xây dựng một nền kinh tế phát triển ổn định
và bền vững tại Việt Nam lại đang gặp trở ngại lớn. Bằng chứng là có rất nhiều doanh
nghiệp đã vì mục tiêu lợi nhuận trước mắt mà bỏ qua trách nhiệm với xã hội. Họ làm điều
này bằng rất nhiều cách khác nhau. Tất cả các hành vi đó đều vi phạm pháp luật, trái với đạo
đức và đi ngược với chủ trương xây dựng một nền kinh tế phát triển bền vững của Đảng và
Nhà nước, đi ngược với xu thế phát triển chung của thế giới. Một trong những vụ việc nổi
cộm gần đây là việc công ty TNHH Bột ngọt Vedan VN đã che giấu hành vi xả thẳng nước
thải từ hoạt động sản xuất của mình xuống dòng sông Thị Vải.
Các nhà khoa học gọi đó là sự thất bại của thị trường, do những hành vi tư lợi dẫn
đến những kết quả không co hiệu quả. Ngoại ứng tiêu cực cũng được gọi là “cái xấu công
cộng” đặc biệt là khi ngoại ứng là tương đối lớn so với cầu.

1.Lý thuyết về ngoại ứng
1.1. Khái niệm
Khi hành động của một đối tượng (có thể là cá nhân hoặc hãng) có ảnh hưởng trực
tiếp đến phúc lợi của một đối tượng khác, nhưng nghững ảnh hưởng đó lại không được phản
ánh trong giá cả thị trường thì ảnh hưởng đó được gọi là ngoại ứng.
1.2. Phân loại
- Ngoại ứng tiêu cực: là những chi phí áp đặt lên một đối tượng thứ ba (ngoài người
mua và người bán trên thị trường), những chi phí đó lại không được phản ánh trên
giá cả thị trường.
- Ngoại ứng tích cực: là những lợi ích mang lại cho bên thứ ba (không phải người
mua và người bán) và lợi ích đó cũng không được phản ánh vào giá bán.
1.3. Đặc điểm ngoại ứng
- Chúng có thể do cả hoạt động sản xuất và tiêu dùng gây ra.
- Trong ngoại ứng, việc ai là người gây tác hại (hay lợi ích) cho ai nhiều khi chỉ mang tính
tương đối.
- Sự phân biệt tính tích cực hay tiêu cực của ngoại ứng chỉ mang tính tương đối.
- Tất cả ngoại ứng đều phi hiệu quả, nếu tính dưới góc độ xã hội.
2. Phân tích tổn thất phúc lợi xã hội do Vedan gây ra
2.1. Tóm tắt diễn biến
Sông Thị Vải 14 năm trước nước trong vắt, người kiếm sống trên dòng sông đều thu
được hiệu quả kinh tế cao. Thế nhưng hiện nay nhiều đoạn sông Thị Vải - vùng đông Nam
bộ thuộc Đồng Nai, Bà Rịa - Vũng Tàu và TP.HCM - bị nạn ô nhiễm môi trường hủy diệt.
Điều này chỉ mới xảy ra độ chục năm trở lại đây, khi nhà máy công
nghiệp, cảng sông... mọc lên dày đặc. Mùi hôi thối bốc lên nồng nặc, rất
"đặc trưng" là của mùi nước sông Thị Vải tại khu vực cảng Gò Dầu
(thuộc địa phận tỉnh Đồng Nai). Chỉ khoảng một năm sau khi Công ty
Vedan hoạt động thì việc nhà máy sản xuất xả chất thải làm ô nhiễm
môi trường cũng bắt đầu... “phát huy tác dụng”. Một số nông ngư dân kiếm sống trên dòng
sông Thị Vải phải bỏ nghề. Họ đã khiếu nại và lúc đó được công ty hỗ trợ cho chút đỉnh.
Màu nước nâu nâu, đỏ đỏ chạy dài hàng chục kilômet. Khi đem mẫu nước phân tích thấp

nồng độ oxy hòa tan trong nước thấp (khoảng 0.3mg/lit) kéo dài hàng chục kilômet trên sông
Thị Vải, dường như không còn sự sống ở những đoạn sông này. Tuy nhiên mỗi lần cảnh sát
môi trường đi kiểm tra thì lại không thấy bất cứ sai xót, gian lận nào trong việc xử lý nước
thải của Vedan. Nguyên nhân là Công ty Vedan đã thiết kế và lắp đặt hệ thống bơm, đường
ống kỹ thuật để bơm dịch thải sau lên men của Nhà máy sản xuất bột ngọt và Lysine ra cầu
cảng số 1 qua đường ống cao su gân thép chìm sâu dưới sông Thị Vải nhằm đổ trực tiếp ra
sông Thị Vải. Một hành vi che đậy khéo léo nhằm che mắt cơ quan chức năng. Và phải đến
khi bị lực lượng Cảnh sát Môi trường rình bắt quả tang thì hành vi Vedan dùng thủ đoạn tinh
vi, xả nước thải vào không qua xử lý trực tiếp sông Thị Vải gây ảnh hưởng tới cuộc sống,
sức khỏe… của hàng ngàn hộ dân TP Hồ Chí Minh, Đồng Nai, Bà Rịa - Vũng Tàu mới đuợc
đưa ra ánh sáng.
Sau khi bị phát hiện vụ bê bối về môi trường, Vedan đã bị UBND tỉnh Đồng Nai buộc
tạm dừng sản xuất khắc phục hậu quả, cụ thể là rà soát lại hệ thống xử lý nước thải. Và ông
Yang Kun Xiang, Phó Chủ tịch HĐQT, đại diện Công ty TNHH Vedan đã gửi lời xin lỗi đến
người dân Việt Nam vì hành động sai trái của Công ty này. Việc gây ô nhiễm môi trường đã
rõ ràng. Hậu quả thiệt hại đã được xác định. Nhưng đến nay trách nhiệm pháp lý của Vedan
đối với người bị thiệt hại vẫn chưa được làm rõ và nhà nước cũng chưa có cách xử lý thật
công bằng, đúng mức, hậu quả từ việc làm sai trái đó vẫn chưa được khắc phục.
Sau hàng năm trời đợi các cơ quan chức năng phân định, đá quả bóng trách nhiệm,
nhiều người đã khấp khởi khi thấy con số gần 150 tỷ đã xác định Vedan buộc phải bồi
thường. Nhưng Vedan thiếu thiện chí khi cho rằng khoản tiền phải trả cho thiệt hại đã gây ra
với người dân là tiền "hỗ trợ" chứ không phải tiền "đền bù" để rồi cứ liên tục đưa ra cái giá
quá bèo bọt. Sau nhiều lần kỳ kèo trả giá, Vedan dường như đã giành phần thắng khi Đồng
Nai đã chấp nhận khoản hỗ trợ 15 tỷ so với con số 1.600 tỷ đồng mà Hội Nông dân tỉnh
Đồng Nai thống kê và yêu cầu bồi thường. Với TPHCM Giờ (TPHCM) 45,7 tỷ bằng con số
7 tỷ đồng. Sau nhiều lần thương lượng, Vedan cũng đã trả lời văn bản của UBND TPHCM
yêu cầu Cty này bồi thường nông dân Cần mới chỉ đồng ý hỗ trợ 10/53,6 tỷ mà Bà Rịa -
Vũng Tàu đưa ra. Không chỉ con số đang teo tóp đi mà cách bồi thường của Vedan còn thể
hiện thái độ xem thường. Với việc Cty vedan từ chối mức đòi bồi thường trên 54 tỷ đồng đối
với TPHCM và trên 53 tỷ đồng với Bà Rịa - Vũng Tàu, hai địa phương này quyết tâm khởi

kiện Cty Vedan ra tòa. Tuy nhiên bà con tỉnh Đồng Nai lạicùng nhất trí việc hỗ trợ và đề
nghị nâng mức hỗ trợ lên 20 tỷ đồng vì cho rằng khó khăn là người dân không có chứng cứ
để khởi kiện. Sau khi đuợc Đoàn Luật sư tỉnh Đồng Nai trực tiếp tư vấn thì người dân tỉnh
Đồng Nai tiếp tục tiến hành làm hồ sơ để kiện Vedan.
Và cho đến những ngày cuối tháng 7 vừa qua, nông dân 3 tỉnh, thành ven sông Thị
Vải đồng loạt gửi đơn khởi kiện Vedan ra tòa án địa phương dù mức bồi thường đã được đại
diện phía Vedan “nhích” dần lên.
Trước thái độ cò kè nhích mức giá bồi thường của Vedan, người dân cả nuớc bức
xúc. Và sản phẩm của Vedan bắt đầu bị ngươì tiêu dùng “tẩy chay” vào đầu tháng 8 vừa qua.
Không chỉ trong các hệ thống kinh doanh siêu thị mà ngay tại các cửa hàng bán lẻ của Thủ
đô Hà Nội cũng có dấu hiệu “quay lưng lại” với sản phẩm của Vedan. Các hệ thống siêu thị
lớn như Co.opMart, big C sẽ không kinh doanh sản phẩm bột ngọt, hạt nêm mang nhãn hiệu
Vedan. Đồng thời cũng buộc Vedan phải có biện pháp thu hồi sản phẩm cho đến khi khắc
phục xong sự cố và giải quyết thỏa đáng cho bà con nông dân”.
Lúc này vai trò của ngừơi tiêu dùng phát huy tác dụng. Trước thái độ cương quyết
của ngừơi tiêu dùng, ngày 9/8, Công ty Vedan đã bất ngờ chấp nhận bồi thường 100% thiệt
hại cho nông dân TP.HCM là 45,74 tỷ đồng và tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu là 53,619 tỷ đồng
theo con số thống kê của Viện TN&MT thuộc ĐH Quốc gia TP.HCM đưa ra trước đó. Riêng
con số thiệt hại của tỉnh Đồng Nai là 119,581 tỷ đồng, sẽ được các cơ quan chức năng tỉnh
Đồng Nai và Vedan cùng tính toán tiếp.
Sau gần 2 năm bị phát hiện xả thẳng chất thải không qua xử lý ra sông Thị Vải, gây ô
nhiễm môi trường, làm thiệt hại về kinh tế cho nông dân khu vực, Vedan đã phải chấp nhận
bồi thường thiệt hại đúng bằng 100% số tiền yêu cầu của người dân 3 tỉnh, thành phố là gần
220 tỷ đồng.
2.2. Những tổn thất do Vedan gây ra mà xã hội đang phải gánh chịu
Thành lập từ 1954, công ty thực phẩm Vedan, 100% vốn của Đài Loan, đã gây ra
nhiều vụ ồn ào về ô nhiễm môi trường. Nhà máy của Vedan chuyên làm bột ngọt và bột mỳ
nằm sát sông Thị Vải, huyện Long Thành tỉnh Đồng Nai, đã từng gây ra hiện tượng tôm cá
chết hàng loạt.
Những ao tôm bị bỏ hoang vì ô nhiễm do

Vedan gây ra
Cả một khúc sông Thị Vải bị ô nhiễm nổi
bọt trắng xóa
Không chỉ sông Thị Vải mà toàn tuyến lưu vực sông Đồng Nai, từ lâu đã được
báo động là ô nhiễm do nước thải các nhà máy sản xuất của 56 khu công nghiệp và khu