Cấu trúc vốn và sự điều chỉnh của cấu trúc vốn trong các doanh nghiệp việt nam

B
TR

NG

GIÁO D C VÀ ÀO T O
I H C KINH T TP. H

CHÍ MINH

HU NH TH KIM NGÂN

C U TRÚC V N VÀ S
I U CH NH C A
C U TRÚC V N TRONG CÁC DOANH
NGHI P VI T NAM
Chuyên ngành

: TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG

Mã s

: 60340201

LU N V N TH C S KINH T
NG

IH

NG D N KHOA H C:

TS.NGUY N

C THANH

TP. H CHÍ MINH – N M 2013


L I CAM OAN
Tôi xin cam oan

tài “C U TRÚC V N VÀ S

I U CH NH C A

C U TRÚC V N TRONG CÁC DOANH NGHI P VI T NAM” là k t qu h c
t p, nghiên c u

c l p, nghiêm túc c a tôi.

Các s li u s d ng trong lu n v n là trung th c, có ngu n g c rõ ràng, ư c
trích d n có tính k th a, ư c t ng h p và phát tri n t các báo cáo, t p chí, các
công trình nghiên c u khoa h c

ã

ư c công b

trên thư vi n

i n t , các

website…
Ngư i vi t lu n v n

HU NH TH KIM NGÂN
L p TCDN

êm 4 – Khóa 20 – Trư ng

i H c Kinh T

Tp. HCM


M CL C
TRANG BÌA PH
L I CAM OAN
M CL C
DANH M C B NG BI U, HÌNH V!
DANH M C CÁC CH" VI#T T$T
L I M% &U
1. Lý do ch n

tài ............................................................................................... 1

2. M c tiêu nghiên c u .......................................................................................... 2
3. Phương pháp nghiên c u ................................................................................... 3
4.

i tư ng và ph m vi nghiên c u ...................................................................... 3

5. N i dung và k t c(u lu n v n ............................................................................. 3
6. Ý ngh)a c a vi c nghiên c u .............................................................................. 4
CHƯƠNG 1
CƠ S% LÝ THUY#T V, C-U TRÚC V.N
VÀ CÁC NGHIÊN C/U LIÊN QUAN
1.1

C(u trúc v n và c(u trúc v n t i ưu 0 các doanh nghi p ............................. 6

1.1.1 Khái ni m c(u trúc v n ............................................................................... 6
1.1.2 Khái ni m c(u trúc v n t i ưu ..................................................................... 6
1.2

Tóm lư c m t s lý thuy t v c(u trúc v n ................................................. 7

1.2.1 Lý thuy t c(u trúc v n c a Modigliani và Miller ........................................ 7
1.2.2 Lý thuy t ánh

i c(u trúc v n .................................................................. 9


1.2.3 Lý thuy t v chi phí

i di n ..................................................................... 10

1.2.4 Lý thuy t tr t t phân h ng ....................................................................... 11
1.2.5 Lý thuy t tín hi u ...................................................................................... 12
1.3

M t s nghiên c u th c nghi m liên quan................................................. 13

K#T LU1N CHƯƠNG 1 .................................................................................... 17
CHƯƠNG 2
XÂY D2NG MÔ HÌNH NGHIÊN C/U
2.1

Phương pháp nghiên c u .......................................................................... 18

2.1.1 Ngu n s li u và phương pháp thu th p d3 li u ........................................ 18
2.1.2 Xây d ng mô hình c(u trúc v n

xu(t nghiên c u.................................. 19

2.1.3 Phân tích d3 li u ....................................................................................... 23
2.1.4 Di4n gi i k t qu ....................................................................................... 25
2.2

o lư ng t5 l n ...................................................................................... 26

2.3

i u ch6nh t5 l n ................................................................................... 31

2.4

Mô t các bi n ư c s d ng trong mô hình ............................................. 33

2.4.1 Các bi n ph thu c và thang o ................................................................ 33
2.4.2 Các bi n

c l p và thang o .................................................................... 34

2.5

Phương pháp ư c lư ng ............................................................................ 35

2.6

T ng h p mô hình

xu(t và các gi thuy t ............................................. 35

2.6.1

Mô hình .................................................................................................. 35

2.6.2

Phương trình h i quy .............................................................................. 36

2.6.3

Gi thuy t nghiên c u ............................................................................. 37

K#T LU1N CHƯƠNG 2 .................................................................................... 38
CHƯƠNG 3
K#T QU NGHIÊN C/U

3.1

Th ng kê mô t ......................................................................................... 39

3.2

Phân tích tương quan . .............................................................................. 40

3.3

K t qu ư c lư ng mô hình ...................................................................... 41

3.3.1 Các y u t

nh hư0ng

n t5 l n ........................................................... 41

3.3.2 Các y u t

nh hư0ng

nt c

i u ch6nh ............................................. 50

K#T LU1N CHƯƠNG 3 .................................................................................... 58
CHƯƠNG 4
K#T LU1N VÀ , XU-T
4.1

K t lu n chung ........................................................................................ 59

4.2

Gi i h n c a

4.3

tài................................................................................... 61

xu(t nghiên c u trong tương lai......................................................... 62

TÀI LI7U THAM KH O
A. TÀI LI7U TI#NG VI7T
B. TÀI LI7U TI#NG ANH
C. CÁC TRANG THÔNG TIN I7N T8
PH L C 1: KI M 9NH HAUSMAN
PH L C 2: K#T QU H I QUY CÁC Y#U T. NH HƯ%NG #N T: L7
N; THEO MÔ HÌNH FEM
PH L C 3: K#T QU H I QUY CÁC Y#U T. NH HƯ%NG #N T.C <
I,U CH=NH T: L7 N; THEO GMM
PH L C 4: DANH SÁCH 161 DOANH NGHI7P TRONG M>U


DANH M C CÁC B NG BI U, HÌNH V
B ng bi u:
B ng 2.1 Danh sách và ?nh ngh)a các bi n ph thu c .................................................. 34
B ng 2.2 Danh sách và ?nh ngh)a các bi n

c l p ....................................................... 34

B ng 2.3 Gi thuy t tương quan gi3a các y u t quy t ?nh

n òn b@y ................ 37

B ng 2.4 Gi thuy t tương quan gi3a các y u t quy t ?nh t c

i u ch6nh ..... 37

B ng 3.1 Tóm tAt mô t th ng kê các bi n ph thu c ................................................... 39
B ng 3.2 Tóm tAt mô t th ng kê các bi n

c l p.......................................................... 40

B ng 3.3 Ma tr n tương quan gi3a các bi n trong mô hình .......................................... 41
B ng 3.4 K t qu ư c lư ng các y u t

nh hư0ng

B ng 3.5 T ng h p k t qu mô hình các y u t
B ng 3.6 K t qu ư c lư ng mô hình i u ch6nh

n t5 l n ................................. 43

nh hư0ng

n t5 l n .................. 48

ng .................................................. 51

Hình v
Hình 2.1 Mô hình các y u t tác
Hình 2.1 Mô hình các y u t

ng lên òn b@y ......................................................... 35

nh hư0ng

nt c

i u ch6nh òn b@y .................. 35


DANH M C CÁC CH! VI T T"T
1. FEM: Fixed Effects Model
2. GMM: Generalized Method of Moments
3. GTSS: Giá tr? s sách
4. GTTT: Giá tr? th? trư ng
5. HOSE : S0 giao d?ch ch ng khoán TP.HCM
6. HNX : S0 giao d?ch ch ng khoán Hà N i
7. LVLTA: t5 l t ng n trên t ng tài s n
8. REM: Random Effects Model
9. VCSH: V n ch s0 h3u


1

L I M# $U
1. Lý do ch%n &' tài

Ho t

ng qu n tr? doanh nghi p có m i quan h m t thi t v i qu n tr? tài

chính. N vay, v n c phBn và l i nhu n gi3 l i là nh3ng công c tài chính quan
tr ng trong qu n tr? doanh nghi p. Vi c s d ng n và v n c phBn khi n cho các
quy t ?nh trong ho t

ng qu n tr? doanh nghi p ư c xem xét c@n tr ng hơn, do

ó vi c quy t ?nh c(u trúc v n như th nào sC nh hư0ng
ng c a doanh nghi p.

n giá tr? cDng như ho t

i u này nói lên s cBn thi t c a vi c nghiên c u c(u trúc

v n trong qu n tr? doanh nghi p.
C(u trúc v n là m t trong các ch

thư ng ư c

c p và bàn lu n trong

l)nh v c tài chính doanh nghi p. K t nghiên c u c a Modigliani và Miller (1958),
câu hEi ã ư c Ft ra là t5 tr ng n vay và v n ch s0 h3u trong cơ c(u v n nh
hư0ng như th nào

n giá tr? doanh nghi p. Ngoài ra, các y u t có th

n c(u trúc v n c a doanh nghi p là m t ch

nh hư0ng

r(t ư c quan tâm trong các

nghiên c u tài chính.
C(u trúc v n liên quan t i vi c ánh

i gi3a chi phí và l i ích c a doanh

nghi p. Do v y, quy t ?nh m t c(u trúc v n h p lý sC giúp cho doanh nghi p s
d ng ngu n v n ti t ki m và hi u qu hơn. Khi các y u t trong môi trư ng kinh
doanh tác

ng lên các doanh nghi p, làm thay

i t5 l n thích h p trong c(u trúc

v n, sC t i thi u hóa chi phí s d ng v n và gia t ng t i a l i nhu n ròng, t

óc i

thi n l i th c nh tranh c a doanh nghi p.
Cho

n th i i m này ã có nhi u nghiên c u xác ?nh các y u t quy t

?nh c(u trúc v n, các nghiên c u này c gAng ki m tra m i tương quan gi3a c(u
trúc v n và các Fc tính c a doanh nghi p. Các nghiên c u ư c bAt Bu v i

Modigliani và Miller (1958). Lý thuy t này cho rGng trong th? trư ng hoàn h o và
c nh tranh hoàn h o thì giá tr? c a doanh nghi p không ph thu c vào c(u trúc v n.
Vì v y, không có c(u trúc v n nào là th t s t i ưu và doanh nghi p cDng không th
t ng giá tr? bGng cách thay

i c(u trúc v n. Nhưng th c t th? trư ng không hoàn

h o, v i s hi n di n c a thu , chi phí giao d?ch, chi phí

i di n, nh hư0ng c a


2

thông tin b(t cân x ng,… nên c(u trúc v n rõ ràng có nh3ng nh hư0ng nh(t ?nh
t i giá tr? và hi u qu ho t

ng c a doanh nghi p. Chính vì v y mà các nhà nghiên

c u v n ti p t c xác ?nh các y u t quy t ?nh c(u trúc v n v i nhi u nghiên c u
và phương pháp khác nhau.
Nghiên c u c a Berger (2006) v i ngành ngân hàng c a MH cho th(y n
giúp làm gi m chi phí

i di n, do v y m t t5 l n cao sC làm gia t ng l i nhu n.

Vi c quy t ?nh t5 l n có th làm gia t ng hay gi m hi u qu ho t
nghi p, và nh hư0ng c a nó như th nào l i ph thu c vào tác
kinh doanh bên ngoài (Simerly và Li, 2000). T
quan tâm

ng doanh

ng c a môi trư ng

ó, các nhà qu n tr? tài chính r(t

n vi c ra quy t ?nh c(u trúc v n như th nào nhGm hư ng

n c(u trúc

v n t i ưu cho doanh nghi p c a mình.
Trư c ây, các doanh nghi p Vi t Nam thư ng s d ng v n c phBn tài tr
cho ho t

ng kinh doanh c a mình và thư ng có tâm lý e dè v i n vay, nhưng v i

nhu cBu gia t ng ngu n v n
doanh nghi p ph i tính

th c hi n các d án, t ng cư ng n ng l c Bu tư thì

n các phương án huy

ng v n thông qua các hình th c

như: n vay ngân hàng, th? trư ng c phi u, th? trư ng trái phi u,… Và s ra
c a th? trư ng ch ng khoán Vi t Nam ã giúp doanh nghi p huy

i

ng v n d4 dàng

hơn.
Trong bài nghiên c u này, tác gi xin trình bày n i dung nghiên c u “C u
trúc v n và s

i u ch nh c a c u trúc v n trong các doanh nghi p Vi t Nam”.

2. M(c tiêu nghiên c)u
Lu n v n t p trung vào các m c tiêu chính sau ây:
- Nghiên c u nh3ng y u t tác
y u t tác

ng

ng

n vi c quy t ?nh c(u trúc v n và các

i u ch6nh c(u trúc v n c a các doanh nghi p c phBn 0

nt c

Vi t Nam.
- Nghiên c u cDng xem xét tính
doanh nghi p hư ng

ng trong vi c i u ch6nh c(u trúc v n c a

n c(u trúc v n t i ưu. Xem xét tính

nhGm th(y ư c s thay

i c a t5 l n theo th i gian và

ý chí c a doanh nghi p trong vi c quy t ?nh thay

ng c a c(u trúc v n
ng th i ph n ánh ư c

i c(u trúc v n t i t ng th i


3

i m.

ng th i so sánh k t qu v i m t s nghiên c u có liên quan trư c ó t i các

n n kinh t khác.
3. Phư+ng pháp nghiên c)u
Tác gi s d ng hai phương pháp ?nh tính và ?nh lư ng:
- V i phương pháp ?nh tính, tác gi s d ng phương pháp di4n d?ch

trình

bày n i dung lý thuy t v c(u trúc v n và tóm lư c các lý thuy t v c(u trúc v n
c a nhi u tác gi khác nhau.
- V i phương pháp ?nh lư ng, ng d ng mô hình h i quy kinh t lư ng

ánh giá tác

ng c a các bi n

cl p

?nh (Fixed Effects Model - FEM)

d ng phương pháp nh hư0ng c
tác

ng các y u t

n bi n ph thu c như th nào, c th s
phân tích

n c(u trúc v n và v i phương pháp moment t ng quát

(Generalized Method of Moments – GMM)
i u ch6nh c(u trúc v n và s

phân tích tác

i u ch6nh c(u trúc v n

ng các y u t

nt c

ng.

Ngoài ta, tác gi cDng s d ng m t s phương pháp nghiên c u khác s d ng
phương pháp th ng kê, phân tích và so sánh s li u,… S d ng các chương trình
như Microsoft Office Excel, Stata 11.0
4.

hI tr tính toán trong nghiên c u.

i tư,ng và ph-m vi nghiên c)u
-

il

ng nghiên c u: các y u t quan tr ng nh hư0ng

n vi c l a ch n

cơ c(u v n c a các doanh nghi p.
- Ph m vi nghiên c u: Các doanh nghi p phi tài chính niêm y t trên hai sàn
giao d?ch ch ng khoán c a Vi t Nam: S0 giao d?ch ch ng khoán Thành ph H Chí
Minh và S0 giao d?ch ch ng khoán Hà N i.
Do nh3ng h n ch v s li u nên nghiên c u ch6 gi i h n trong ph m vi các
doanh nghi p phi tài chính Vi t Nam ư c niêm y t trên th? trư ng ch ng khoán
tính

n 31/12/2012 t i hai sàn giao d?ch HOSE và HNX. D3 li u là các báo cáo tài

chính ã ki m toán hàng n m trong kho ng th i gian 2006 – 2012.
5. N.i dung và k/t c0u lu1n v2n
Trong nghiên c u này tác gi th c hi n phân tích c(u trúc v n v i các y u t

quy t ?nh cDng như s

i u ch6nh

ng c a c(u trúc v n

i v i các doanh nghi p


4

Vi t Nam ã niêm y t trên th? trư ng ch ng khoán trong giai o n 2006 – 2012.
Nghiên c u này ch6 xét
bi n gi i thích tác

n các Fc tính c a doanh nghi p quan sát ư c như là các

ng lên t5 l n và

ng th i xem các y u t v) mô cDng như t(t

c các y u t còn l i là các y u t không quan sát ư c hoFc các y u t tác
?nh c a doanh nghi p, các tác

ng c

ng th i gian. Nghiên c u này nhGm ki m tra m i

tương quan gi3a c(u trúc v n và các Fc tính c a doanh nghi p như: Tài s n h u
hình, quy mô doanh nghi p, t c

t ng tr

ng, kh n ng sinh l i nhu n, lá ch n

thu không ph i t n . Và t p trung vào ba v(n
- Xác

nh các y u t

nh h

ng

chính:

n c u trúc v n và m i t ơng quan c a

chúng v i c u trúc v n.
- Xác

nh các y u t

doanh nghi p

h

ng

nh h

ng

ns

i u ch nh c u trúc v n th c t c a

n c u trúc v n t i u.

- Nghiên c u và ki m

nh quá trình i u ch nh c u trúc v n

ng.

Tình hình tài chính t t là m t trong các i u ki n tiên quy t cho ho t
kinh doanh di4n ra m t cách nh?p nhàng,

ng b và

ng

t hi u qu cao c a doanh

nghi p. S khEe m nh ó có ư c hay không ph thu c phBn l n vào kh n ng
qu n tr? tài chính c a doanh nghi p.
Ngoài phBn m0 Bu, k t c(u lu n v n bao g m b n chương v i n i dung c
th như sau:
Chư+ng 1: T ng quan cơ s0 lý thuy t v c(u trúc v n và các nghiên
c u liên quan

Chư+ng 2: Trình bày phương pháp, mô hình nghiên c u, cơ s0 lý lu n
hình thành các bi n o lư ng và gi thuy t
Chư+ng 3: Phân tích d3 li u, ki m ?nh các gi thuy t và mô hình.
Trình bày và th o lu n k t qu phân tích.
Chư+ng 4:

ánh giá k t qu thu ư c t mô hình nghiên c u, nh3ng

óng góp, nh3ng h n ch và
6. Ý ngh3a c4a vi5c nghiên c)u

xu(t cho nghiên c u m i.


5

Nghiên c u này nhGm óng góp m t ch ng c th c nghi m
t quan tr ng nh hư0ng
Nam.

ch6 ra các y u

n vi c l a ch n cơ c(u v n c a các doanh nghi p Vi t

ng th i giúp cho các doanh nghi p có ư c thông tin m t cách ?nh lư ng
n vi c quy t ?nh các ngu n tài tr

t nghiên c u nhGm có s quan tâm thEa áng
d a trên các y u t n i t i cDng như các tác
hi u qu ho t

ng c a môi trư ng ngoài

nâng cao

ng và gi m thi u r i ro trong i u ki n môi trư ng ngày càng bi n

ng.
Tóm l i, thông qua k t qu nghiên c u th c nghi m, giúp cho doanh nghi p
hi u rõ tBm quan tr ng c a các nhân t tác

ng

n c(u trúc v n như th nào và t

ó ch n gi i pháp t t nh(t áp d ng vào doanh nghi p mình trong vi c l a ch n
ngu n tài tr cDng chính là xây d ng m t c(u trúc v n t i ưu.


6

CH ƠNG 1
CƠ S# LÝ THUY T V C U TRÚC V N
VÀ CÁC NGHIÊN C U LIÊN QUAN
Chương này gi i thi u tóm lư c các lý thuy t c(u trúc v n: lý thuy t c(u trúc
v n c a Modigliani và Miller, lý thuy t ánh

i, lý thuy t chi phí

i di n, lý

thuy t tr t t x p h ng… Cu i cùng là các nghiên c u khác có liên quan ư c trình
bày tóm tAt làm cơ s0 cho mô hình nghiên c u ư c th c hi n trong bài nghiên c u.
1.1 C0u trúc v n và c0u trúc v n t i ưu 7 các doanh nghi5p
1.1.1 Khái ni5m c0u trúc v n
C(u trúc v n là s k t h p c a n ngAn h n thư ng xuyên, n dài h n, c
phBn ưu ãi và v n c phBn thư ng ư c s d ng

tài tr cho quy t ?nh Bu tư

c a doanh nghi p. Ngư c l i, c(u trúc tài chính là s k t h p n ngAn h n, n dài
h n, c phBn ưu ãi, và v n c phBn thư ng dùng

tài tr cho quy t ?nh Bu tư 0

m t doanh nghi p. Như v y, c(u trúc v n ch6 là m t phBn c a c(u trúc tài chính,
tiêu bi u cho các ngu n thư ng xuyên c a tài tr m t doanh nghi p.
Giá tr? c a doanh nghi p

c l p v i c(u trúc v n n u có các th? trư ng v n

hoàn h o và không có thu thu nh p doanh nghi p.
1.1.2 Khái ni5m c0u trúc v n t i ưu
C(u trúc v n t i ưu là m t hIn h p n dài h n, c phBn ưu ãi, và v n c
phBn thư ng cho phép t i thi u hóa chi phí s d ng v n bình quân c a doanh
nghi p. V i m t c(u trúc v n có chi phí s d ng v n bình quân t i thi u hóa, t ng
giá tr? các ch ng khoán c a doanh nghi p (và vì v y, giá tr? doanh nghi p) ư c t i
a hóa. Do ó, c(u trúc v n có chi phí s d ng v n t i thi u ư c g i là c(u trúc
v n t i ưu.
Như v y,

các nhân t

xây d ng ư c c(u trúc v n t i ưu, chúng ta cBn xác ?nh ư c

nh hư0ng

n c(u trúc v n c a doanh nghi p.

Trong phân tích c(u trúc v n, cBn nh(n m nh

n c(u trúc v n m c tiêu dài

h n, t c là c(u trúc v n mà theo ó doanh nghi p ho ch ?nh các chi n lư c t i ưu
ho t

ng.

i v i hBu h t các doanh nghi p, c(u trúc v n hi n t i và c(u trúc


7

v n m c tiêu hBu như gi ng nhau, và vi c tính toán c(u trúc v n m c tiêu là m t
quá trình ơn gi n. Tuy nhiên, ôi khi các doanh nghi p l i th(y rGng cBn ph i thay
i c(u trúc v n hi n t i sang m t c(u trúc v n m c tiêu khác. Lý do c a s thay
i này có th liên quan
và do ó m t thay

n vi c thay

i trong hIn h p tài s n c a doanh nghi p

i trong r i ro c a doanh nghi p.

1.2 Tóm lư,c m.t s lý thuy/t v' c0u trúc v n
C(u trúc v n là phBn chính y u c a quy t ?nh tài chính doanh nghi p cái sC
nh hư0ng

n giá tr? c a doanh nghi p và nó d n

n s thay

i c a l i nhu n

trư c lãi vay và thu (Earnings Before Interest and Taxes – EBIT) và GTTT c a c
phi u thư ng. Có m t m i quan h gi3a c(u trúc v n, chi phí v n và giá tr? doanh
nghi p. M c ích c a c(u trúc v n hi u qu là t i a hóa giá tr? c a doanh nghi p và
gi m thi u chi phí s d ng v n.
Lý thuy t c(u trúc v n hi n

i bAt Bu v i bài nghiên c u c a Modigliani và

Miller vào n m 1958 (g i tAt là h c thuy t MM). Theo h c thuy t MM, s l a ch n
gi3a v n ch s0 h3u và n không liên quan

n giá tr? c a doanh nghi p. Nói m t

cách khác, h c thuy t này ch6 ra m t hư ng là các gi thuy t v c(u trúc v n nên t t
hơn bGng cách nào, cho th(y dư i i u ki n nào thì c(u trúc v n không liên quan
n giá tr? doanh nghi p. Lý thuy t c(u trúc v n hi n

i ư c ti p t c phát tri n

vào nh3ng n m sau ó, bao g m thuy t cân bGng, thuy t tr t t phân h ng, thuy t
ánh

i c(u trúc v n,…

1.2.1 Lý thuy/t c0u trúc v n c4a Modigliani và Miller
Trư c n m 1958, lý thuy t v c(u trúc v n ch6 là nh3ng qu quy t mơ h v
hành vi c a nhà Bu tư hơn là nh3ng mô hình nghiên c u ơn gi n. Lý thuy t hi n
i v c(u trúc v n kh0i Bu t n m 1958 khi hai giáo sư Franco Modigliani và
Merton Miller, v i gi
m t doanh nghi p

?nh th? trư ng v n là hoàn h o cho rGng GTTT c a b(t kJ

c l p v i c(u trúc v n và ch6 ph thu c vào tài s n th c. MFc

dù n là ngu n tài tr chi phí rK nhưng s gia t ng t5 l n sC làm t ng su(t sinh l i
yêu cBu c a c

ông nhGm bù l i r i ro do t5 l n cao. Do l i ích có ư c t s


8

d ng n v i chi phí rK ư c bù tr bGng v i s gia t ng c a chi phí v n c phBn nên
chi phí s d ng v n trung bình c a doanh nghi p v n không

i.

N m 1963, Modigliani và Miller th c hi n nghiên c u ti p theo có xét

n

vai trò c a thu thu nh p doanh nghi p và ã ch6 ra rGng gia t ng t5 l n sC giúp
làm t ng giá tr? doanh nghi p và làm gi m chi phí s d ng v n. Vì chi phí lãi vay là
chi phí ư c kh(u tr khi tính thu thu nh p doanh nghi p, do ó doanh nghi p có
s d ng n sC gi m ư c thu nh p ch?u thu và phBn thu nh p ư c kh(u tr thu sC
chuy n sang các nhà Bu tư. i u này ư c g i là l i ích c a lá chAn thu . Ngoài ra,
su(t sinh l i yêu cBu c a v n c phBn mFc dù gia t ng cùng v i t5 l n nhưng t c
t ng sC ch m hơn so v i trư ng h p có thu . Tóm l i, l i ích t lá chAn thu

em

l i k t h p v i chi phí s d ng v n bình quân có tr ng s gi m dBn khi gia t ng t5
l n giúp cho doanh nghi p s d ng n có giá tr? cao hơn.

i u này hàm ý rGng

doanh nghi p nên s d ng n càng nhi u càng t t, và c(u trúc v n v i 100% n là
t i ưu. Nhưng như v y không h p lý vì doanh nghi p v i 100% n là phá s n hoàn
ư c tài tr

toàn, trong th c t ph i có m t chi phí khi n doanh nghi p không th
hoàn toàn bGng n .
Lý thuy t trên d a vào các gi thuy t sau:
• Không có thu . Theo gi

?nh này, các nhà Bu tư không b n tâm v vi c h

sC nh n ư c thu nh p c t c hay thu nh p lãi v n.
• Không có chi phí giao d?ch. Gi

?nh này ng ý rGng các nhà Bu tư vào

ch ng khoán c a các doanh nghi p chi tr ít hoFc không chi tr c t c có th bán l i
(không có phí t n) b(t c s c phBn nào mà h mu n bán

chuy n

i lãi v n

thành thu nh p thư ng xuyên.
• Không có chi phí phát hành. N u các doanh nghi p không ph i chi tr các
chi phí phát hành cho vi c phát hành ch ng khoán m i, h có th th

Ac ư c v n

c phBn cBn thi t cùng v i chi phí, không k h gi3 l i l i nhu n hay chi tr c t c.
ôi khi vi c chi tr c t c ưa

n nhu cBu bán c phBn m i theo ?nh kJ.

S hi n di n c a m t chính sách Bu tư c
tư c a doanh nghi p không ch?u tác

?nh. Theo MM, chính sách Bu

ng c a chính sách c t c. Hơn n3a, MM cho


9

rGng chính chính sách Bu tư, ch không ph i chính sách c t c, th c s (n ?nh giá
tr? c a m t doanh nghi p.
Lý thuy t c a Modigliani và Miller không xét

n tác

phí khác khi n l i ích c a lá chAn thu gi m dBn và i
nghi p gia t ng t5 l n . i u này d n

n s ra

ng c a m t s chi

n tri t tiêu khi doanh

i c a lý thuy t ánh

i.

1.2.2 Lý thuy/t &ánh &8i c0u trúc v n
Lý thuy t ánh

i c(u trúc v n cho th(y có s t n t i c(u trúc v n t i ưu,

ngh)a là doanh nghi p quy t ?nh l a ch n tài tr bGng n và v n c phBn như th

nào là d a vào vi c cân

i gi3a l i ích (l i ích t lá chAn thu và lãi vay) và chi phí

c a mIi hình th c tài tr (chi phí phá s n và chi phí

i di n gi3a ch s0 h3u và ch

n ) nhGm t i a hóa giá tr? doanh nghi p và t i thi u hóa chi phí s d ng v n. Lý
thuy t này ư c Karus và Litzenberger ưa ra Bu tiên n m 1973, trong ó

c p

n vi c cân bGng gi3a l i ích c a lá chAn thu và chi phí phá s n doanh nghi p khi
l a ch n c(u trúc v n. Khi doanh nghi p t ng t5 l n , r i ro doanh nghi p cDng
t ng theo. Do v y, bên c nh l i ích gia t ng có ư c t vi c tài tr bGng n thì cDng
phát sinh m t lo i chi phí làm gi m l i ích này, ó ư c g i là chi phí ki t qu tài
chính, g m hai lo i chi phí tr c ti p và chi phí gián ti p. Chi phí tr c ti p có th xác
?nh và quan sát ư c như chi phí tr cho lu t sư gi i quy t phá s n, chi phí tr cho
k toán và nhân viên qu n tr? doanh nghi p trong quá trình ch phá s n… Còn các
chi phí gián ti p như chi phí do m(t khách hàng và nhà cung c(p, m(t nhân viên giEi
hay chi phí m(t i ban qu n tr?…
Lý thuy t ánh

i cân

i các l i th c a n vay v i các chi phí c a ki t qu

tài chính. Các doanh nghi p ư c gi

?nh là ch n m t c(u trúc v n m c tiêu làm

t i a hóa giá tr? doanh nghi p, các doanh nghi p có tài s n h3u hình an toàn và
nhi u l i nhu n ch?u thu

ư c hư0ng kh(u tr thu nên có các m c tiêu cao.

Các doanh nghi p không sinh l i v i các tài s n vô hình, r i ro nên ph
thu c ch y u vào tài tr v n c phBn. Lý thuy t c(u trúc v n này gi i thích ư c
nhi u khác bi t v c(u trúc v n trong ngành, nhưng không gi i thích ư c t i sao
các doanh nghi p sinh l i nh(t trong ngành thư ng có c(u trúc v n b o th nh(t.


10

Theo lý thuy t ánh

i, kh n ng sinh l i cao có kh n ng vay n cao và khuy n

khích m nh mC c a thu thu nh p doanh nghi p

s d ng kh n ng này.

Khi t5 l n t ng lên, l i ích biên c a n gi m dBn, trong khi ó chi phí ki t
qu tài chính biên sC t ng dBn và

n m t th i i m hai tác

nhau. Khi ó giá tr? doanh nghi p

tc c

ng biên này cân bGng

i và chi phí s d ng v n trung bình

t

c c ti u, i m ó ư c g i là i m c(u trúc v n t i ưu. N u t5 l n vư t qua i m
này thì l i ích c a lá chAn thu không

bù Ap cho chi phí ki t qu tài chính và giá

tr? doanh nghi p bAt Bu gi m và chi phí s d ng v n bAt Bu t ng.
1.2.3 Lý thuy/t v' chi phí &-i di5n
Jensen và Meckling (1976) xác ?nh s t n t i hai lo i mâu thu n l i ích
quan tr ng trong m t t ch c, th nh(t là mâu thu n gi3a nhà qu n lý và ch s0
h3u, th hai là mâu thu n gi3a ch s0 h3u và ch n . Chi phí
phát sinh khi m t doanh nghi p gFp ph i v(n
Chi phí

i di n là chi phí

do các mâu thu n này t o ra.

i di n có ngu n g c t mâu thu n l i ích gi3a các c

ông, v i tư

cách là ch s0 h3u và các nhà qu n lý trong mô hình doanh nghi p c phBn ư c

g i là chi phí

i di n c a v n c phBn. Jensen và Meckling (1976) nh(n m nh rGng,

do có s tách bi t vai trò c a ch s0 h3u và nhà qu n lý trong doanh nghi p c phBn
nên nhà qu n lý có xu hư ng hành

ng vì l i ích c a b n thân hơn là m c tiêu t i

a hóa giá tr? doanh nghi p. Mâu thu n l i ích này làm phát sinh các chi phí giám
sát ho t

ng và hành vi không mong mu n c a nhà qu n lý,

ng th i cDng t o ra

nh3ng m(t mát ph tr i do phúc l i không ư c t i a hóa. Vi c s d ng t5 l n
ư c xem như công c ki m soát chi phí này. Jensen và Meckling l p lu n rGng vay
n bu c doanh nghi p ph i chi ti n mFt dư i d ng nh3ng kho n tr lãi và v n g c
?nh trư c trong tương lai.
tài nguyên c a doanh nghi p

i u này sC ng n chFn các nhà qu n lý s d ng ngu n
Bu tư vào nh3ng d án không hi u qu .

M t hình th c khác là chi phí
gi3a c

i di n c a n , phát sinh t mâu thu n l i ích

ông và ch n . Khi t5 l n vay khá cao làm t ng nguy cơ vL n c a doanh

nghi p. Khi ó có s d?ch chuy n r i ro t ch s0 h3u sang ch n , và nhà qu n lý
lúc này hành

ng theo l i ích c a ch s0 h3u, ư c khuy n khích th c hi n các d


11

án Bu tư By r i ro v i l i nhu n cao. N u d án thành công thì doanh nghi p có
th th c thi b n ph n v i ch n và ư c gi3 l i nhu n còn l i, ngư c l i ch n sC
gánh ch?u chi phí. Vi c ra quy t ?nh Bu tư mang tính r i ro cao mà không ư c
cân nhAc th n tr ng sC làm xu(t hi n các d án v i giá tr? hi n t i thuBn (Net Present
Value – NPV) âm, i u này làm gi m giá tr? doanh nghi p. Trong khi ó, ch n l i
lo ng i các kho n cho vay c a mình không th thu h i ư c khi k t qu

Bu tư

không hi u qu do trách nhi m h3u h n c a các kho n Bu tư. Do v y sC phát sinh
các kho n chi phí c a nhà qu n lý dư i hình th c chi phí n vay cao giúp ch n
giám sát các doanh nghi p ph i tuân th nh3ng i u kho n trong h p
Ngoài ra, n u các i u kho n trong h p

ng vay.

ng vay h n ch nhi u l i ích c a doanh

nghi p, nhà qu n lý l i không ư c khuy n khích th c hi n các d án m i mFc dù
trong ó có nh3ng d án v i NPV dương làm gia t ng giá tr? doanh nghi p (Myers,

1977). T5 l vay quá cao khi n chi phí n vay cao hơn và i kèm theo ó là s t n
th(t khi có quy t ?nh Bu tư không h p lý ư c xem như m t lo i chi phí

i di n

c a n , gây ra b0i mâu thu n l i ích gi3a ch s0 h3u và ch n .
Như v y, tác
và chi phí

ng c a t5 l n lên chi phí

i di n, g m chi phí

i di n n

i di n v n c phBn, là theo hai chi u (Jensen và Meckling, 1976). Khi

t5 l n t ng lên, chi phí

i di n v n c phBn gi m i và chi phí

i di n n t ng.

Nhưng v i m t t5 l n nh(t ?nh nào ó thì r i ro phá s n và chi phí ki t qu tài
chính c a doanh nghi p tr0 nên hi n h3u. Khi ó s gia t ng c a n l i làm t ng chi
phí

i di n, do l i ích c a vi c gi m chi phí

cho s gia t ng chi phí

i di n v n c phBn không

bù Ap

i di n n . Lý thuy t này cho rGng có m t c(u trúc v n t i

ưu cho doanh nghi p.
1.2.4 Lý thuy/t tr1t t9 phân h-ng
Lý thuy t tr t t x p h ng ư c Donaldson gi i thi u n m 1961 và ư c làm
rõ b0i Myers (1984). Có ba ngu n tài tr thích h p cho doanh nghi p: l i nhu n gi
l i, n vay và v n c ph n. Các ngu n tài tr

ư c x p h ng theo m c ưu tiên t ng

dBn: v n c phBn là l a ch n b(t l i nh(t, k

n là n vay và cu i cùng là l i nhu n

gi3 l i.


12

T quan i m c a nh3ng nhà Bu tư bên ngoài, v n c phBn r i ro cao hơn
so v i n . C hai

u có phBn bù r i ro nhưng

i v i v n c phBn thì phBn bù r i ro

cao hơn so v i n . Do ó, m t nhà Bu tư sC yêu cBu t5 su(t sinh l i cao hơn so v i
chi phí s d ng n .
T quan i m n i t i doanh nghi p, l i nhu n gi3 l i là ngu n tài tr t t hơn
so v i các ngu n tài tr t bên ngoài và ư c ưu tiên s d ng Bu tiên. N u l i
nhu n gi3 l i không

, tài tr bGng n sC ư c s d ng sau ó. Tài tr bGng v n c

phBn là l a ch n cu i cùng.

ây là lý thuy t v t5 l n không có khái ni m t5 l n

t i ưu.
1.2.5 Lý thuy/t tín hi5u
Vi c l a ch n c(u trúc v n c a m t doanh nghi p có th truy n nh3ng d(u
hi u cho nh3ng nhà Bu tư bên ngoài v thông tin bên trong doanh nghi p. Lý
thuy t này bAt Bu t công trình c a Ross (1977) và Lyland, Pyle (1977). Theo ó,
nhà qu n lý bi t rõ hơn nhà Bu tư bên ngoài v tri n v ng tương lai c a doanh
nghi p. Khi doanh nghi p ư c d báo sC có tri n v ng t t, nhà qu n lý không
mu n chia sK l i nhu n v i nh3ng ngư i ch s0 h3u m i. Tuy nhiên, khi doanh
nghi p d báo có tri n v ng không t t, nhà qu n lý l i mong mu n chia sK nh3ng
r i ro này v i nh3ng ngư i ch m i c a doanh nghi p. Do ó, khi m t doanh
nghi p công b phát hành thêm ch ng khoán m i, i u này có th

ư c coi là ang

cung c(p m t tín hi u cho th? trư ng tài chính v vi4n c nh tương lai c a doanh
nghi p. Các nghiên c u v thay

i c(u trúc v n

u cho rGng các cung ng ch ng

khoán m i ưa t i giá ch ng khoán gi m. Vi c mua l i c phBn thư ng sC ưa t i
các công b l i nhu n dương t c phBn thư ng c a doanh nghi p. Các hành
làm t ng t5 l n thư ng gAn v i thu nh p c phBn dương và các hành

ng

ng làm

gi m t5 l n tài thư ng gAn v i thu nh p c phBn âm.
Vì v y, khi m t doanh nghi p th c hi n quy t ?nh thay
doanh nghi p ph i chú ý

i c(u trúc v n,

n các tín hi u có th có v vi4n c nh thu nh p tương lai

và hi n t i c a doanh nghi p. Vi c th c hi n m t c(u trúc v n t i ưu trong t ng giai
o n ra sao, quy t ?nh t5 tr ng n trong c(u trúc v n như th nào cho h p lý, làm


13

sao

tác

ng tín hi u ra th? trư ng là t t như mong

khó

i v i các nhà qu n lý.

i v n luôn là m t bài toán

1.3 M.t s nghiên c)u th9c nghi5m liên quan
Fischer, Heinkel và Zechner (1989) là nh3ng tác gi
thuy t l a ch n c u trúc v n

Bu tiên phát tri n lý

ng v i s hi n di n c a các chi phí i u ch6nh c(u

trúc v n. Lý thuy t ch ng minh rGng chính sách i u ch6nh c(u trúc v n

ng t i ưu

là hàm ph thu c vào các Fc tính c a doanh nghi p, cho rGng ngay c khi thay

i

chi phí tái c(u trúc v n nhE cDng có th làm cho t5 l n c a doanh nghi p giao
ng m nh theo th i gian.
Titman và Wessels (1988), Rajan và Zingales (1995) cho rGng các doanh
nghi p l n có khuynh hư ng công b thông tin ra bên ngoài nhi u hơn các doanh
nghi p nhE và có kh n ng ti p c n th? trư ng c phi u d4 dàng hơn. Trong các
doanh nghi p l n thì s b(t cân x ng thông tin ít hơn nên có khuynh hư ng s d ng

v n c phBn nhi u hơn là n vay nên t5 l

òn b@y n c a các doanh nghi p này sC

th(p. Trong nghiên c u này tác gi nh n ?nh các y u t
v n bao g m tài s n c

nh hư0ng

n c(u trúc

?nh h3u hình, t(m chAn thu không ph i là n , t c

phát

tri n, quy mô công ty, kh n ng sinh l i, r i ro kinh doanh,... Qua nghiên c u, h
nh n th(y rGng t5 l n ngAn h n có m i tương quan v i quy mô doanh nghi p.
Trong nghiên c u này, các tác gi cDng tìm th(y m i quan h c a các nhân t như
t(m chAn thu không ph i là n , r i ro kinh doanh và s phát tri n trong tương lai
có m i quan h cùng v i s gia t ng c a t5 l n . H

ã có nh n xét rGng các doanh

nghi p v i s n ph@m duy nh(t hoFc Fc bi t có t5 l n tương

i th(p. S duy nh(t

ư c phân lo i b0i chi phí c a doanh nghi p cho vi c nghiên c u và phát tri n, chi
phí bán hàng, và t5 l mà nhân viên t nguy n r i bE công vi c. H cDng ã nh n
th(y rGng các doanh nghi p nhE hơn có khuynh hư ng s d ng nhi u n ngAn h n

hơn các doanh nghi p l n.
Almas Heshmati (2001) ã nghiên c u tính
các doanh nhi p nhE 0 Th y

ng c a c(u trúc v n

i n. Trong nghiên c u này, tác gi

iv i

ã xác ?nh và

ư c lư ng t5 l n t i ưu bGng cách s d ng các y u t quan sát ư c. Mô hình này


14

xác ?nh ư c t c
quy t ?nh

i u ch6nh hư ng t i t5 l n t i ưu. Vi c xác ?nh các y u t

n t5 l n , ư c lư ng m c t i ưu c a c(u trúc v n, t c

i u ch6nh

cho phép xác ?nh ư c vi c i u ch6nh c(u trúc v n linh ho t. Phân tích d a trên
t p m u thu th p t các doanh nghi p c phBn 0 Th y

i n và nghiên c u này ch6

ra rGng khi c(u trúc v n th c t vư t qua c(u trúc v n m c tiêu thì t c
hư ng

i u ch6nh

n c(u trúc v n m c tiêu r(t ch m.
Welch (2004) ã phát hi n ra s thay

i v giá tr? VCSH có tác

ng lên

c(u trúc v n dài h n, bGng cách nh n ra s hi n di n c a vi c i u ch6nh giá có nh
hư0ng

n t5 l n trong dài h n khi x y ra nh3ng thay

i trong giá. Bài nghiên

c u cho rGng quán tính trong qu n lý t o i u ki n cho nh3ng thay
phBn sC tác

i trong giá c

ng áng k lên t5 l n theo GTTT và l p lu n rGng trong khuôn kh

dài h n h p lý, nh hư0ng c a giá c phBn tr0 nên th c s quan tr ng hơn trong
vi c gi i thích t5 l n trên v n c phBn. MFc dù tái cân bGng c(u trúc v n là hành
vi tích c c c a các doanh nghi p, qua ki m tra th c nghi m Welch (2004) th(y rGng

có s t n t i c a chi phí i u ch6nh khi i u ch6nh t5 l n , tác

ng thuy t ?nh th i

i m th? trư ng c a Baker và Wurgler (2004) làm gi m áng k chi phí i u ch6nh,
chi phí i u ch6nh xu(t hi n nh hư0ng lên t c
có s thay

i u ch6nh c a doanh nghi p khi

i giá. Do ó, nh3ng cú s c trong giá ch ng khoán t o ra m t hi u ng

kéo dài trong c(u trúc v n và các quy t ?nh tài tr c a doanh nghi p, l i nhu n c
phi u là y u t quy t ?nh t c

i u ch6nh c(u trúc v n.

Leary và Roberts (2005) ã ki m tra mô hình
ch6 ra rGng t c

ng i u ch6nh t ng phBn và

i u ch6nh thì khác nhau gi3a các ngành. K t qu c a ông không

phù h p v i k t lu n c a Welch (2004) và Baker & Wurgler (2004). Ông tìm th(y
bGng ch ng phù h p rGng các doanh nghi p ít s d ng ngu n v n bên ngoài khi có
v n n i b . Khi các doanh nghi p có nhu cBu tái cân bGng c(u trúc v n, chi phí
cho s l a ch n là y u t quy t ?nh quan tr ng trong quy t ?nh tài chính c a h .
Ông cho rGng trong v n ch s0 h3u, GTTT có th vư t quá GTSS và không th
ki m soát ư c làm cho vi c o lư ng không chính xác.

15

Korajczyk and Levy (2003) phân bi t m u ra thành các doanh nghi p t ng
trư0ng cao (không b? h n ch v kh n ng tài chính) và doanh nghi p t ng trư0ng
th(p (b? h n ch kh n ng tài chính), nghiên c u cho rGng kh n ng ti p c n v tài
chính c a doanh nghi p có nh hư0ng

n c(u trúc v n. Các doanh nghi p t ng

trư0ng th(p b? h n ch trong các quy t ?nh tài chính và khó ti p c n th? trư ng v n.
Trong nghiên c u này kJ v ng các doanh nghi p t ng trư0ng th(p ít có hành vi i u
ch6nh c(u trúc v n hơn các doanh nghi p t ng trư0ng cao. Korajczyk and Levy
(2003) ?nh ngh)a các doanh nghi p t ng trư0ng th(p khi không
các cơ h i Bu tư và ph i

i mFt v i v(n

chi phí

v n

th c hi n

i di n khi ti p c n th? trư ng

tài chính, vi c phân lo i này d a trên hai ch6 s Tobin’s Q và t5 s kh n ng thanh
toán hi n hành. Trong ó, t5 s kh n ng thanh toán hi n hành là ch6 s quan tr ng
trong v(n

giao d?ch v i ngân hàng vì nó ch ng minh kh n ng thanh toán các

kho n vay v i ngân hàng. Do ó ch6 s Tobin’s Q l n hơn 1 là nhóm và ch6 s kh
n ng thanh toán hi n hành nhE hơn 2

i v i doanh nghi p t ng trư0ng cao và

ngư c l i. Mô hình nghiên c u ư c lư ng t5 l n m c tiêu ã s d ng phương
pháp OLS ơn gi n, sau ó s d ng

l ch so v i m c tiêu tính toán ư c c a h

giúp d báo doanh nghi p sC phát hành n hay v n c phBn ti p theo ó.
Wolfgang Drobetz, Pascal Pensa và Gabrielle Wanzenried (2006) ã s
d ng mô hình

ng và d3 li u b ng

ki m ?nh các y u t quy t ?nh

n s thay

i c(u trúc v n t i ưu theo th i gian. Các doanh nghi p có c(u trúc v n l ch v i
c(u trúc v n t i ưu do s hi n di n c a chi phí i u ch6nh. Trong nghiên c u này,
các tác gi phân tích nh3ng y u t
i u ch6nh t5 l n th c hư ng
nghi p 0 Châu Âu t Pháp,

Fc tính c a doanh nghi p tác

ng

nt c

n t5 l n m c tiêu. D3 li u g m 706 doanh

c, Ý, và Anh trong kho ng th i gian t n m 1983

n 2002. K t qu nghiên c u ch6 ra rGng các doanh nghi p t ng trư0ng cao có t c
i u ch6nh hư ng

n t5 l n t i ưu nhanh hơn các doanh nghi p t ng trư0ng

ch m. Ngoài ra, nghiên c u cDng cho th(y m i tương quan gi3a t c

i u ch6nh

v i chu kJ kinh t . S bi n

ns

ng trong GTTT c a t5 l n l n sC d n

i u

ch6nh nhanh hơn trong GTSS c a t5 l n trong giai o n sau ó. K t qu nghiên


16

c u ta th(y bi n t c

i u ch6nh tương quan dương v i s thay

i trong quá kh

c a t5 l n . Doanh nghi p có khuynh hư ng cân bGng l i GTSS c a c(u trúc v n
sau khi có nh3ng thay

i l n trong t5 l n theo GTTT. Có th k t lu n rGng các

doanh nghi p thư ng quan tâm nhi u v GTSS c a t5 l n hơn GTTT, doanh
nghi p không thay
s bi n

i ngay l p t c khi GTTT thay

ng l n c a GTTT.

i mà sC i u ch6nh sau khi có


17

K T LU N CH ƠNG 1
Các n i dung tác gi trình bày 0 chương này ch y u xoay quanh các khái
ni m, các lý thuy t v c(u trúc v n, c(u trúc v n t i ưu và các k t qu nghiên c u
th c nghi m liên quan

n các nhân t cBn nghiên c u. Tóm l i, không có c(u trúc

v n nào là t i ưu cho t(t c m i doanh nghi p, m t c(u trúc v n ch6 có th t i ưu
trong m t giai o n nào ó, 0 m t th i i m nào ó tương ng v i t5 l v n và
v n c phBn thích h p. Do ó, 0 mIi giai o n khác nhau thì c(u trúc v n t i ưu c a
các doanh nghi p Vi t Nam cDng khác nhau. Có nhi u y u t tác

ng

n c(u trúc

v n như thu thu nh p doanh nghi p, t(m chAn thu phi n , r i ro kinh doanh, cơ
h i t ng trư0ng, tài s n h3u hình, quy mô doanh nghi p, t5 su(t sinh l i c a doanh
nghi p, tính thanh kho n, Fc trưng c a t ng ngành,… nh hư0ng

n s l a ch n

c(u trúc v n c a doanh nghi p do ó khi xây d ng c(u trúc v n t i ưu cBn lưu ý các
nhân t

nh hư0ng này.


18

CH ƠNG 2
XÂY D NG MÔ HÌNH NGHIÊN C U
D a trên phương pháp lu n ã trình bày 0 chương trư c, phBn thi t k
nghiên c u bao g m phương pháp nghiên c u, cách th c thu th p và x lý d3 li u
có ư c m u hoàn ch6nh dùng cho nghiên c u, cách th c xây d ng mô hình kinh

t lư ng và mô t các bi n s d ng trong mô hình cùng các gi thuy t nghiên c u.
2.1 Phư+ng pháp nghiên c)u
PhBn này trình bày các bư c th c hi n nghiên c u, bAt Bu t vi c thu th p
d3 li u, s d ng cơ s0 lý thuy t

phân tích v(n

, ti p theo ti n hành xây d ng

mô hình nghiên c u, phân tích d3 li u.
2.1.1 Ngu:n s li5u và phư+ng pháp thu th1p d; li5u
i tư ng nghiên c u là các doanh nghi p c phBn Vi t Nam ư c niêm y t
trên y t trên S0 giao d?ch ch ng khoán Hà n i và S0 giao d?ch ch ng khoán Thành
ph H

Chí Minh. Ngu n d3 li u cho

tài này ư c l(y t

các trang web

, , .
D3 li u dùng cho nghiên c u ư c trích t các báo các tài chính hGng n m
c a các doanh nghi p niêm y t trong kho ng th i gian 2006 – 2012 g m: b ng cân
i k toán, báo cáo thu nh p và báo cáo lưu chuy n ti n t . C th , d3 li u bao
g m các ch6 tiêu tài chính sau: t ng tài s n, t ng n , v n ch s0 h3u, vay ngân hàng
ngAn h n, vay ngân hàng dài h n, thuê tài s n, tài s n c
nhu n trư c thu thu nh p, kh(u hao tài s n c

?nh h3u hình, t ng l i

?nh h3u hình, giá c phi u vào ngày

cu i n m…
D3 li u này ư c s d ng

tính toán cơ h i t ng trư0ng, t5 l tài s n h3u

hình, quy mô doanh nghi p, kh n ng sinh l i nhu n, lá chAn thu không ph i t n ,
GTTT c a VCSH…
HBu h t các nghiên c u 0 Vi t Nam

u s d ng d3 li u chéo và áp d ng

phương pháp phân tích h i quy b i d a trên nguyên tAc bình phương nhE nh(t nhGm
tìm ra m i quan h gi3a bi n ph thu c và các bi n

c l p.

ây ư c xem là

phương pháp áng tin c y và ph bi n trong vi c ư c lư ng m i quan h tuy n tính