TC văn 9 tuần 13,14

Kế hoạch b TTự chọn Ngữ văn 9 Năm
học 2010 - 2011
Ngày soạn: ………………….
Ngày dạy: ……………………
TIẾT 1, 2 CHỦ ĐỀ I
ÔN TẬP VĂN THUYẾT MINH
A - MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:
- Giúp HS nắm lại đặc điểm chung của văn Thuyết minh, yêu cầu về thể loại, phương
pháp thuyết minh.
- Biết xác đònh đề văn Thuyết minh, phân biệt nó với các thể loại khác.
- Biết phân biệt các dạng văn Thuyết minh: Thuyết minh về danh lam thắng cảnh;
Thuyết minh về thể loại văn học; Thuyết minh cách làm (Phương pháp)…..
- Biết vận dụng phù hợp các biện pháp nghệ thuật, miêu tả khi viết văn thuyết minh.
B - CHUẨN BỊ
GV : Giáo án, tài liệu về văn Thuyết minh, SGK, SGV
HS : SGK Ngữ văn 8, 9, ôn tập về kiểu bài.
C- HOẠT ĐỘNG DẠY - HỌC
Hoạt động 1 : Ổn đònh nề nếp, kiểm tra só số.
Hoạt động 2. KT việc chuẩn bò tài liệu và đồ dùng học tập của HS.
Hoạt động 3. Bài mới :
Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt
- Yêu cầu HS dựa vào SGK để trả lời nội
dung sau :
- Thế nào là văn thuyết minh ?
- Yêu cầu chung của bài Thuyết minh là
gì ?
- Nhận xét, bổ sung cho hoàn thiện nội
dung trả lời của HS.
- Đưa ra một số đề văn, yêu cầu HS xác
đònh đề văn Thuyết minh, giải thích sự
khác nhau giữa đề văn thuyết minh với

các đề văn khác.
- Hướng dẫn HS đi đến nhận xét : Đề văn
I. Đặc điểm chung của văn Thuyết minh.
1- Thế nào là văn Thuyết minh ?
- Cung cấp tri thức về đặc điểm, tính chất,
nguyên nhân … của hiện tượng, sự vật.
2- Yêu cầu :
- Tri thức đối tượng thuyết minh khách quan,
xác thực, hữu ích.
- Trình bày chính xác, rõ ràng, chặt chẽ.
3- Đề văn Thuyết minh :
- Nêu các đối tượng để người làm bài trình bày
tri thức về chúng.
- Ví dụ : Giới thiệu một đồ chơi dân gian; Giới
thiệu về tết trung thu.
Trần Thò Tuyết – Trường THCS Trần Hợi 1
-1-
Kế hoạch b TTự chọn Ngữ văn 9 Năm
học 2010 - 2011
Thuyết minh không yêu cầu kể chuyện,
miêu tả, biểu cảm mà yêu cầu giới thiệu,
thuyết minh, giải thích.
- Hãy ra một vài đề văn thuộc dạng văn
Thuyết minh ?
- Em hãy nêu các dạng văn Thuyết minh
và nêu sự khác nhau giữa các dạng đó ?.
- Em hãy kể tên các phương pháp thuyết
minh thường sử dụng ?
- Tại sao cần phải sử dụng các phương
pháp đó ?

- Suy nghó, trả lời.
- Nhận xét- kết luận
- Kể tên các biện pháp nghệ thuật thường
được sử dụng trong văn thuyết minh ?
- Hướng dẫn HS thảo luận nhóm và trả
lời những nội dung sau :
- Để sử dụng các biện pháp nghệ thuật
trong văn thuyết minh em phải làm gì ?
- Gợi ý : Sử dụng so sánh, liên tưởng
bằng cách nào? Muốn sử dụng biện pháp
Nhân hoá ta cần làm gì ?
4- Các dạng văn Thuyết minh :
- Thuyết minh về một thứ đồ dùng.
- Thuyết minh về một thể loại văn học.
- Thuyết minh về một danh lam thắng cảnh.
- Thuyết minh về một phương pháp (cách làm)
- ……………………………………………………..
5- Các phương pháp thuyết minh :
- Nêu đònh nghóa, giải thích.
- Liệt kê
- Nêu ví dụ, số liệu.
- So sánh, phân tích, phân loại.
II- Sử dụng các biêïn pháp nghệ thuật, miêu
tả trong văn thuyết minh
1- Các biện pháp nghệ thuật thường được sử
dụng trong văn thuyết minh.
- Nhân hoá.
- Liên tưởng, tưởng tượng.
- So sánh.
- Kể chuyện.

- Sử dụng thơ, ca dao.
a- Cách sử dụng :
- Lồng vào câu văn thuyết minh về đặc điểm
cấu tạo, so sánh, liên tưởng.
- Tự cho đối tượng thuyết minh tự kể về mình
(Nhân hoá).
- Trong quá trình thuyết minh về công dụng
của đối tượng thường sử dụng các biện pháp so
sánh, liên tưởng.
- Xem đối tượng có liên quan đến câu thơ, ca
dao nào dẫn dắt, đưa vào trong bài văn.
- Sáng tác câu truyện.
Trần Thò Tuyết – Trường THCS Trần Hợi 1
-2-
Kế hoạch b TTự chọn Ngữ văn 9 Năm
học 2010 - 2011
- Em hãy nêu tác dụng của việc sử dụng
các biện pháp nghệ thuật tròng văn
thuyết minh ?
- Những điểm lưu ý khi sử dụng yếu tố
miêu tả trong văn thuyết minh?
Hết tiết 1 chuyển tiết 2
- Dàn ý chung của một bài văn thuyết
minh?
GV ghi lên bảng các đề bài.
YC HS lựa chọn đề bài xây dựng các ý
cơ bản cho đề bài.
- HS làm theo nhóm.
- Chú ý sử dụng các biện pháp nghệ
thuật và miêu tả vào trong bài viết.

- Cử đại diện lên trình bày.
- Nhận xét, bổ sung
* Chú ý : Khi sử dụng các yếu tố trên không
được sa rời mục đích thuyết minh.
b- Tác dụng :
- Bài văn thuyết minh không khô khan mà sinh
động, hấp dẫn.
2- Yếu tố miêu tả trong văn bản thuyết minh.
- Thông qua cách dùng tứ ngữ, các hình ảnh có
sức gợi lớn cùng những biện pháp nghệ thuật
đặc sắc như so sánh, nhân hoá, ẩn dụ, hoán dụ,
ước lệ …
- Miêu tả chỉ dừng lại ở việc tái hiện hình ảnh
ở một chừng mực nhất đònh….
- Những câu văn có ý nghóa miêu ta nên được
sử dụng đan xen với nhỡng câu văn có ý nghó
lí giải, ý nghóa minh hoạ.
III- Cách làm bài văn thuyết minh
a, Mở bài. Giới thiệu đối tượng thuyết minh.
b, Thân bài. Thuyết minh về đặc điểm, công
dụng, tính chất, cấu tạo, …. của đối tượng
thuyết minh.
c, Kết bài. Giá trò, tác dụng của chúng đối với
đời sống
IV- Luyện tập.
+ Đề 1 : Giới thiệu loài cây em yêu thích nhất.
+ Đề 2 : Em hãy giới thiệu chiếc nón Việt Nam
+ Đề 3 : Giới thiệu về Bãi biển Cửa Lò.

Hoạt động 4. Hướng dẫn hoạt động tiếp nối

- Đọc các bài văn thuyết minh đã học; xem lại thể loại văn thuyết minh đã học ở lớp 8, 9.
- GV khái quát lại kiến thức cơ bản.
- Làm thành bài viết hoàn chỉnh các đề trên về nhà.
Trần Thò Tuyết – Trường THCS Trần Hợi 1
-3-
Kế hoạch b TTự chọn Ngữ văn 9 Năm
học 2010 - 2011
----------------------------------------------------------------
Ngµy so¹n: 12/09/2010
Tuần 4&5:
Tuần 4&5:


Tiết 7,8,9,10
Tiết 7,8,9,10


CHỦ ĐỀ 3
CHỦ ĐỀ 3
Các phương châm hội thoại
Các phương châm hội thoại
A- MỤC TIÊU cÇn ®¹t.
Gióp häc sinh:
- ¤n tËp l¹i cho häc sinh ph¬ng ch©m héi tho¹i vỊ lỵng, vỊ chÊt, ph¬ng ch©m c¸ch thøc, quan
hƯ, lÞch sù.
- HS biÕt vËn dơng nh÷ng ph¬ng ch©m héi tho¹i nµy vµo trong giao tiÕp.
B- chn bÞ.
GV: Gi¸o ¸n, SGK, c¸c bµi tËp bỉ trỵ.
HS: ¤n tËp l¹i néi dung bµi häc, kiĨm tra l¹i c¸c bµi tËp ®· lµm.
c- ho¹t ®éng d¹y - häc.

Ho¹t ®éng 1. ỉn ®Þnh nỊ nÕp, kiĨm tra sÜ sè
Ho¹t ®éng 2. KiĨm tra bµi cò
- HS nh¾c l¹i c¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i ®· häc.
Ho¹t ®éng 3. Bµi míi:
Ho¹t ®éng cđa thÇy vµ trß Néi dung cÇn ®¹t
- GV: Tỉ chøc cho HS tr¶ lêi vỊ c¸c ph¬ng
ch©m héi tho¹i.
- ThÕ nµo lµ ph¬ng ch©m héi tho¹i vỊ
chÊt, vỊ lỵng, vỊ c¸ch thøc, vỊ quan hƯ, vỊ
lÞch sù?
- LÊy vÝ dơ.
- HS: T×m hiĨu tr¶ lêi theo yªu cÇu cđa
GV.

- GV: Híng dÉn HS thùc hiƯn lµm Bµi tËp 5
sgk.
I. ¤n tËp c¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i.
- Ph¬ng ch©m héi tho¹i vỊ chÊt.
- Ph¬ng ch©m héi tho¹i vỊ lỵng.
- Ph¬ng ch©m vỊ c¸ch thøc.
- Ph¬ng ch©m vỊ quan hƯ.
- Ph¬ng ch©m lÞch sù.
II. Lun tËp.
Bµi tËp 1.(BT5 SGK)
Trần Thò Tuyết – Trường THCS Trần Hợi 1
-4-
Kế hoạch b TTự chọn Ngữ văn 9 Năm
học 2010 - 2011
- HS: Lµm viƯc theo nhãm, th¶o ln, tr¶
lêi bµi tËp.

- GV: Thèng nhÊt c¸c kÕt qu¶ cđa HS.
- HS: Ghi nhí.
- GV: Tỉ chøc cho HS lµm bµi tËp.
- HS suy nghÜ, th¶o ln, tr¶ lêi bµi tËp sè 2.
- GV: NhËn xÐt, thèng nhÊt.
- GV: Cho HS lµm bµi tËp 3.
- HS t×m hiĨu, tr¶ lêi bµi tËp sè 3.
- GV: Gäi HS lªn b¶ng tr×nh bµy.
- HS: Tr×nh bµy theo yªu cÇu cđa GV.
- GV: Gäi HS lªn b¶ng lµm bµi tËp.
- HS: Lµm bµi tËp theo yªu cÇu cđa GV.
- GV: Cho HS nhËn xÐt bµi lµm, thèng nhÊt.
- HS: NhËn xÐt, ghi nhí.
¬- HS: Suy nghÜ, t×m hiĨu, tr¶ lêi theo yªu cÇu
cđa GV.
- ¡n ®¬m nãi ®Ỉt vu khèng bÞa ®Ỉt.
- ¡n èc nãi mß nãi vu v¬ kh«ng cã b»ng
chøng.
- ¡n kh«ng nãi cã vu c¸o bÞa ®Ỉt.
- C·i chµy c·i cèi ngoan cè kh«ng chÞu thõa
nhËn sù thËt ®· cã b»ng chøng.
- Khoa m«i móa mÐp ba hoa kho¸c l¸c.
- Nãi d¬i nãi cht nãi l¨ng nh¨ng, nh¶m
nhÝ.
- Nãi h¬u nãi vỵn høa hĐn mét c¸ch v« tr¸ch
nhiƯm, cã mµu s¾c cđa sù lõa ®¶o.
⇒
Vi ph¹m ph¬ng ch©m vỊ chÊt.
Bµi tËp 2.
- PhÐp tu tõ cã liªn quan ®Õn ph¬ng ch©m lÞch sù: nãi

gi¶m, nãi tr¸nh.
- VD.
+ ChÞ còng cã duyªn. ( thùc ra lµ chÞ xÊu ).
+ Em kh«ng ®Õn nỉi ®en l¾m. ( thùc ra em ®en ).
+ ¤ng kh«ng ®ỵc kháe l¾m. ( thùc ra «ng èm ).
Bµi tËp 3. Gi¶i thÝch ý nghÜa cđa c¸c thµnh ng÷.
- Nãi b¨m, nãi bỉ --> nãi bèp ch¸t, th« tơc.
- Nãi nh ®Êm vµo tai --> nãi dë, khã nghe.
- §iỊu nỈng, tiÕng nhĐ --> nãi dai, ch× chiÕt, tr¸ch
mãc.
- Nưa óp, nưa më --> nãi kh«ng rá rµng, khã hiỴu.
- Måm loa, mÐp gi¶i --> nãi nhiỊu lêi, bÊt chÊp ®óng
sai.
- Nãi nh dïi ®ơc chÊm m¾m c¸y --> nãi th« thiĨn, kÐm
tÕ nhÞ.
Bµi tËp 4. §iỊn tõ thÝch hỵp vµo chỉ trèng.
- Nãi dÞu nhĐ nh khen ..........
- Nãi tríc lêi mµ ngêi kh¸c cha kÞp nãi
...........
- Nãi ch©m chäc ®iỊu kh«ng hay .............
- Nãi ch©m chäc ®iỊu kh«ng hay .............
- Nãi chen vµo chun cđa ngêi trªn ............
- Nãi rµnh m¹ch, cỈn kÏ ............
Liªn quan ®Õn ph¬ng ch©m lÞch sù vµ ph¬ng ch©m
c¸ch thøc.
Bµi tËp 5. VËn dơng nh÷ng ph¬ng ch©m héi tho¹i ®· häc
Trần Thò Tuyết – Trường THCS Trần Hợi 1
-5-
Kế hoạch b TTự chọn Ngữ văn 9 Năm
học 2010 - 2011

- GV: Cho HS tr¶ lêi, nhËn xÐt.
- HS: Tr¶ lêi, th¶o ln, ®a ra kÕt ln theo h-
íng dÉn, yªu cÇu cđa GV.
®Ĩ gi¶i thÝch v× sao ngêi nãi ph¶i dïng c¸ch nãi.
- VD.
+ Ch¼ng ®ỵc miÕng thÞt miÕng x«i
Còng ®ỵc lêi nãi cho ngu«i tÊm lßng
+ Ngêi xinh nãi tiÕng còng xinh
Ngêi gißn c¸i tÝnh t×nh tinh còng gißn
Ngày soạn: 26/ 9/ 2010
Tn 6, 7, 8
TiÕt 11 ®Õn tiÕt 16
CHỦ ĐỀ 4
Số phận người phụ nữ việt nam trong xã hội cũ qua một
số tác phẩm văn học trung đại
A- MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:
- Kiến thức :
+ Giúp HS nắm được hoàn cảnh xã hội của các tác phẩm đã học để thấy được sự suy yếu,
thối nát của chế độ phong kiến . Nguyên nhân sâu xa dẫn đến số phận của người phụ nữ
trong xã hội phong kiến đầy bất hạnh.(Tiết11, 12).
+ Giúp HS thấy được số phận cuộc đời và số phận bất hạnh của Thò Kính, Vũ Nương,
Thuý Kiều mà nguyên nhân sâu xa là sự thối nát của chế đôï phong kiến – Chế độ phụ
quyền xem trọng người đàn ông; do thế lực đồng tiền trong xã hội cũ đã chà đạp lên số
phận của người phụ nữ.( (Tiết 13,14)
+ Giúp HS thấy được : Trong xã hội phong kiến dù là thời kì nào cũng đem lại cho người
phụ nữ nhiều bất hạnh vì những luật lệ và chế độ xã hội đầy bất công, ngang trái.
(Tiết15,16)
+ Luyện tập một số bài tập cơ bản.
- Kỹ năng: Rèn luyện kó năng phân tích, so sánh, tổng hợp.
- Thái độ:

+ Giáo dục học sinh lòng yêu cái đẹp, cái thiện.
+ Giáo dục học sinh lòng yêu thương, quý trọng những đức tính tốt đẹp của người phụ nữ,
cảm thông với nỗi khổ của người phụ nữ trong xã hội phong kiến
+ Giáo dục học sinh lòng tự hào dân tộc, yêu chế độ XHCN
B- CHUẨN BỊ
GV : Giáo án, tài liệu có liên quan đến các tác phẩm văn học.
HS : SGK, học bài cũ, ôn lại một số tác phẩm trung đại đã học
Trần Thò Tuyết – Trường THCS Trần Hợi 1
-6-
Kế hoạch b TTự chọn Ngữ văn 9 Năm
học 2010 - 2011
C- HOẠT ĐỘNG DẠY - HỌC
Hoạt động 1. Kiểm tra só số, ổn đònh nề nếp.
Hoạt động 2. KT việc chuẩn bò tài liệu và đồ dùng học tập của HS.
Hoạt động 3. Nội dung bài học
Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt
- Yêu cầu HS thảo luận nhóm và trả lời
những nội dung sau :
- Tóm tắt vở chèo cổ “Quan âm Thò
Kính” ?
- Những chi tiết nào trong tác phẩm gắn
liền với hoàn cảnh lòch sử đó ?
- Trình bày hoàn cảnh ra đời của vở chèo
cổ này, cho biết tư tưởng chủ yếu của xã
hội phong kiến trong thời kì này là gì ?
- Kể lại nội dung truyện “Người con gái
Nam Xương” ?
- Nêu hoàn cảnh ra đời của tác phẩm ?
- Cử đại diện trả lời.
- HS các nhóm khác theo dõi, nhận xét, bổ

sung.
- Nhận xét, bổ sung cho hoàn chỉnh nội
dung trả lời của học sinh.
- Yêu cầu HS thảo luận nhóm và trả lời
những nội dung sau :
- Tác phẩm truyện Kiều do ai sáng tác,
sáng tác trong hoàn cảnh nào ?
- Hãy tóm tắt nội dung truyện Kiều ?
- Cử đại diện trả lời.
- HS các nhóm khác theo dõi, nhận xét, bổ
sung.
- Nhận xét, bổ sung cho hoàn chỉnh nội
dung trả lời của học sinh.
I. Hoàn cảnh xã hội và sự ra đời của các tác
phẩm.
1. Tác phẩm “Quan âm Thò Kính” :
a- Hoàn cảnh lòch sử :
- Khoa thi đầu tiên ở nước ta, tổ chức ở thời Lý
(TK X -> TK XII).
- Phật giáo phát triển : Thể hiện ở những tác
phẩm :
+ Thiện Só học bài.
+ Thò Kính đi tu.
+ Thò Kính chết biến thành phật bà.
b- Hoàn cảnh ra đời của tác phẩm :
- Thời kỳ đầu xã hội phong kiến đang hưng
thònh.
- Tư tưởng : Trọng nam khinh nữ, môn đăng hộ
đối.
2. Tác phẩm “Người con gái Nam Xương”

a- Tác giả : Nguyễn Dữ.
b- Hoàn cảnh ra đời :
- Ra đời vào thế kỉ thứ XVI – Thời kì nhà Lê đi
vào khủng hoảng -> các tập đoàn phong kiến
tranh giành quyền lực, gây ra các cuộc nội
chiến kéo dài -> Nguyên nhân dẫn đến bi kòch
của gia đình Vũ Nương.
3. Tác phẩm “Truyện Kiều” :
a. Tác giả : Nguyễn Du
Trần Thò Tuyết – Trường THCS Trần Hợi 1
-7-
Kế hoạch b TTự chọn Ngữ văn 9 Năm
học 2010 - 2011
- Theo em, chế độ phong kiến các thời kì
có đặc điểm chung gì ?
Hết tiết 1 chuyển tiết 2
- Yêu cầu HS thảo luận nhóm và trả lời
những nội dung sau :
- Tóm tắt vở chèo cổ “Quan âm Thò
Kính” ?
- Nêu hoàn cảnh của gia đình Thò Kính?
-Trình bày những nét đẹp của nhân vật Thò
Kính ? Lấy dẫn chứng trong tác phảm để
chứng minh ?
- Yêu cầu HS thảo luận nhóm và trả lời
những nội dung sau :
- Nỗi oan mà Thò Kính phải chòu đựng
trong tác phẩm là gì ?
- Em hãy nêu nguyên nhân dẫn đến nỗi

oan của Thò Kính ?
+ Nguyên nhân gián tiếp ?
+ Nguyên nhân trực tiếp ?
- Em hãy nêu chủ đề của đoạn trích “ Nỗi
oan hại chồng” ?
- Em hiểu thế nào về thành ngữ “Oan Thò
Kính”
ơ- Yêu cầu HS tóm tắt số phận của Vũ
nương trong truyện “Người con gái Nam
Xương” .
b- Hoàn cảnh ra đời :
- Ra đời vào cuối thế kỷ XVIII đầu thế kỷ XIX
– Là thời kì lòch sử đầy biến động, chế độ phong
kiến khủng hoảng trầm trọng, thối nát, đàn áp
và bóc lột của cải của nhân dân - > Đời sống
nhân dân vô cùng cực khổ.
=> Kết luận :
- Chế độ phong kiến Việt Nam dù ở thời kỳ nào
cũng đem lại nhiều bất hạnh cho nhân dân ta
nói chung và người phụ nữ nói riêng.
II. Cuộc đời và số phận của các nhân vật trong
"Quan Âm Thò Kính", "Chuyện người con gái
Nam Xương", và"Truyện Kiều"
1. Nhân vật Thò Kính
a- Hoàn cảnh gia đình :
- Cha : Măng Ôâng – Một gia đình nghèo.
b- Bản thân :
- Là người con gái giỏi giang, gương mẫu, sống
vì mọi người.
- Yêu thương, chăm sóc chồng chu đáo.

- Là người thuỳ mò, nhẫn nhục.
=> Xứng đáng được sống hạnh phúc.
c- Nguyên nhân gây ra bất hạnh cho Thò Kính.
- Bò vu oan giết chồng.
- Môn đăng, hộ đối.
- Quy củ hà khắc của chế độ phong kiến.
- Chế độ phụ quyền, đa thê.
* Nguyên nhân trực tiếp :
- Sự nhu nhược, hồ đồ của người chồng Thiện siõ.
- Chủ đề của đoạn trích : “Nỗi oan hại chồng”:
Trích đoạn “Nỗi oan hại chồng” thể hiện được
những phẩm chất tốt đẹp cùng nỗi oan bi thảm,
bế tắc củangười phụ nữ và sự đối lập giai cấp
thông qua xung đột gia đình, hôn nhân trong xã
Trần Thò Tuyết – Trường THCS Trần Hợi 1
-8-
Kế hoạch b TTự chọn Ngữ văn 9 Năm
học 2010 - 2011
- 1-> 2 HS tóm tắt.
- Yêu cầu HS thảo luận nhóm và trả lời
những nội dung sau :
- Trình bày những vẻ đẹp của Vũ Nương ?
Vẻ đẹp nào đáng q nhất ?
- Yêu cầu HS thảo luận nhóm và trả lời
câu hỏi sau :
- Em hãy chỉ ra nguyên nhân dẫn đến nỗi
oan của Vũ Nương , lấy dẫn chứng phân
tích làm rõ nỗi oan đó ?
+ Nguyên nhân trực tiếp ?
+ Nguyên nhân gián tiếp ?

- Phân tích làm rõ hành động của Vũ
Nương với chi tiết : Không trở về nhân
gian với chồng.
- Theo em cái chết của Vũ Nương tố cáo xã
hội phong kiến điều gì ?
- Tác giả Nguyễn Dữ đã gửi gắm điều gì
qua tác phẩm này ?
- Trình bày ý nghóa truyền kì trong trong
tác phẩm ? Tại sao tác giả lại đưa vào chi
tiết đó ?
- Nhận xét, bổ sung cho hoàn thiện câu trả
lời của HS.
Yêu cầu HS đọc lại đoạn trích : Chò em
hội phong kiến.
- Thành ngữ “Oan Thò Kính” chỉ những oan ức
quá mức chòu đựng, không thể giãi bày.
2. Nhân vật Vũ Nương.
a- Vẻ đẹp của Vũ Nương :
- Thuỳ mò, nết na.
- Tư dung tốt đẹp.
- Chung thuỷ với chồng.
- Hiếu thảo với mẹ chồng.
- Đảm đang.
= > Là người phụ nữ đẹp người, đẹp nết.
b- Nguyên nhân dẫn đến nỗi oan của Vũ
Nương :
* Nguyên nhân trực tiếp :
- Tính đa nghi hay ghen của Trương Sinh.
- Sự hồ đồ, cả tin của chồng.
* Nguyên nhân gián tiếp :

- Do chiến tranh phong kiến -> Chồng xa vợ đi
chiến chinh - > Bi kòch.
- Do những hủ tục của chế độ phong kiến :
+ Trọng nam khinh nữ.
+ Coi trọng kẻ giàu.
+ Chế độ nam quyền.
+ Pháp luật không bảo vệ phụ nữ.
c- Kết luận :
- Cái chết của Vũ Nương là lời tố cáo chế độ
phong kiến xem trọng quyền uy kẻ giàu và
người đàn ông trong gia đình, đồng thời bày tỏ
niềm cảm thương của tác giả đối với số phận
oan nghiệt của người phụ nữ.
- Cái chết của Vũ nương – Người phụ nữ đức
hạnh, đáng lý được bênh vực bảo vệ, che chở,
nhưng lại bò đối xử bất công, vôlý.
Trần Thò Tuyết – Trường THCS Trần Hợi 1
-9-
Kế hoạch b TTự chọn Ngữ văn 9 Năm
học 2010 - 2011
Thuý Kiều.
- 1 -> 2 HS đọc.
- Trình bày hoàn cảnh của gia đình Thuý
Kiều, Cho biết Thuý Kiều xuất thân từ gia
đình như thế nào ?
- Yêu cầu HS thảo luận nhóm và trả lời
nội dung sau :
- Nhân vật Thúy Kiều có những vẻ đẹp gì ?
+ Vẻ đẹp bên ngoài ?
+ Vẻ đẹp bên trong ?

- Cử đại diện trả lời.
- HS các nhóm khác theo dõi, nhận xét, bổ
sung.
- Nhận xét, bổ sung cho hoàn chỉnh nội
dung trả lời của học sinh.
- Trình bày nguyên nhân dẫn đến nỗi bất
hạnh của Thuý Kiều ?
- Yêu cầu HS lấy ví dụ để minh chứng:
+ XH phong kiến thối nát.
+ Sức mạnh của thế lực đồng tiền.
+ Bản chất lưu manh, mất nhân tính của
bọn quan lại v.v….
- Nhận xét, bổ sung cho hoàn thiện nội
dung trả lời của học sinh.
- Nêu cảm nhận của em về nhân vật Thuý
Kiều, điều gì đáng ca ngợi nhất ở nhân vật
này ?
- Nêu nhận xét chung về xã hội phong kiến
cuối thế kỉ XVIII đàu thế kỉ XIX?
Hết tiết 2 chuyển tiết 3
- Yêu cầu HS thảo luận nhóm và trả lời
-Yếu tố truyền kì của truyện trước hết là hoàn
chỉnh thêm nét đẹp của Vũ Nương. Nhưng điều
quan trọng hơn là yếu tố truyền kì đó đã tạo nên
một kết thúc có hậu. Nói lên tính nhân đạo của
tác phẩm.
3. Nhân vật Thuý Kiều
a- Hoàn cảnh gia đình :
- Gia đình nho gia.
- Điều kiện sống : Thường thường bậc trung.

- Ba anh chò em; học hành tử tế.
b- Nhân vật Thuý Kiều :
- Là người con gái có vẻ đẹp :
+ Sắc sảo, mặn mà.
+ Nghiêng nước, nghiêng thành, thiên nhiên
phải hờn ghen.
- Có tài : Cầm, kì, thi, hoạ => Đa tài.
- Là người con hiếu thảo.
- Là người chò mẫu mực.
- Là người tình chung thuỷ.
- Yêu cuộc sống, khát vọng tự do.
=> Xứng đáng được sống hạnh phúc.
c- Nguyên nhân gây ra 15 năm lưu lạc của
Thuý Kiều :
- Xã hội phong kiến có nhiều thế lực tàn bạo,
bất công vô lý
- Thế lực đồng tiền “Tiền lưng đã sẵn, việc gì
chẳng xong” -> Đồng tiền biến người phụ nữ tài
sắc vẹn toàn thành món hàng, kẻ táng tận lương
tâm thành kẻ mãn nguyện tự đắc.
- Thế lực lưu manh, thế lực quan lại chà đạp
lên quyền sống của con người.
=> Giá trò con người bò hạ thấp, bò chà đạp.
III. So sánh số phận, cuộc đời người phụ nữ
trong "Quan âm Thò Kính", "Chuyện người con
gái Nam Xương", "Truyện Kiều"
Trần Thò Tuyết – Trường THCS Trần Hợi 1
-10-
Kế hoạch b TTự chọn Ngữ văn 9 Năm
học 2010 - 2011

những nội dung sau :
- Nêu những điểm giống và khác nhau về
số phận cuộc đời của 3 nhân vật : Thò
Kính, Vũ Nương, Thuý Kiều ?
+ Giống nhau ?
+ Khác nhau ?
- Hãy trình bày những cảm nhận của em về
số phận người phụ nữ trong xã hội cũ ?
- Thảoluận, cử dại diện trả lời.
- HS các nhóm khác theo dõi, nhận xét, bổ
sung.
- Nhận xét, bổ sung cho hoàn thiện nội
dung tra ûlời của học sinh.
- Em hãy phân tích từng nhân vật để thấy
được cuộc đời, số phận của người phụ nữ
trong xã hội phong kiến đều bi chi phối bởi
luật lệ xã hội ?
- Yêu cầu HS trình bày và phân tích từng
nhân vật.
- HS theo dõi, nhận xét, bổ sung để rút ra
những điểm giống và khác nhau của các
nhân vật.
- Nhận xét, chốt nội dung giống và khác
nhau giữa các nhân vật và kết luận.
1- Giống nhau :
- Đều là những người phụ nữ sinh đẹp, nết na,
chung thuỷ.
- Đều có hoàn cảnh cuộc đời cay đắng, éo le.
- Đều là những nạn nhân của xã hội phong kiến
bò vùi dập, chà đạp.

- Không có quyền bảo vệ các nhân, chấp nhận
cuộc sống đã đònh sẵn.
2- Khác nhau :
- Thò Kính : Sinh ra trong giai đoạn xã hội
phong kiến đang hưng thònh.
+ Chòu nhiều oan trái.
- Vũ Nương và Thuý Kiều : Sinh ra trong thời kỳ
chế độ phong kiến đang trên đà thối nát.
* Nguyên nhân dẫn đến số phận bi thảm của 3
nhân vật :
- Thò Kính : Do quy đònh hà khắc ; môn đăng hộ
đối; chế độ đa thê.
- Vũ Nương : Nguyên nhân chính là chiến tranh,
xem trọng quyền uy của người đàn ông.
- Thuý Kiều : Thế lực vạn năng của đồng tiền.
3- Kết luận :
- Xã hội phong kiến dù bất kì ở thời kỳ nào
cũng đem lại cho người phụ nữ nhiều bất hạnh,
lấy đi quyền sống, quyền làm người ở họ.
Hoạt động 4. Hướng dẫn hoạt động tiếp nối :
- GV chốt lại những nội dung cơ bản của chủ đề- Yêu cầu HS về sưu tầm một số tác
phẩm văn học nói về thân phận của người phụ nữ trong thời phong kiến.

Trần Thò Tuyết – Trường THCS Trần Hợi 1
-11-
Kế hoạch b TTự chọn Ngữ văn 9 Năm
học 2010 - 2011
Ngµy so¹n: .........................
Ngµy d¹y: ...........................
Tiết 9, 10

Tiết 9, 10


CHỦ ĐỀ 4
CHỦ ĐỀ 4
Từ vựng - Các biện pháp tu từ
A. Mơc tiªu cÇn ®¹t.
Gióp häc sinh:
- KiÕn thøc: Cđng cè nh÷ng hiĨu biÕt vỊ c¸c biƯn ph¸p tu tõ tiÕng ViƯt. Ph©n biƯt mét sè phÐp
tu tõ so s¸nh - Èn dơ - ho¸n dơ - nh©n ho¸.
- Kü n¨ng: RÌn lun kÜ n¨ng lµm bµi tËp.
- Th¸i ®é: HS cã ý thøc hƯ thèng ho¸ kiÕn thøc ®· häc
B. Chn bÞ.
- GV: So¹n bµi vµ ®äc tµi liƯu tham kh¶o.
- HS: §äc vµ chn bÞ bµi ë nhµ; tham kh¶o tµi liƯu cã liªn quan ®Õn bµi häc.
C. ho¹t ®éng - d¹y häc
Ho¹t ®éng 1. ỉn ®Þnh líp, kiĨm tra bµi cò.
- KiĨm tra sù chn bÞ cđa HS.
Ho¹t ®éng 2. DÉn vµo bµi (...)

Ho¹t ®éng cđa thÇy vµ trß Néi dung cÇn ®¹t
Ho¹t ®éng 3. Néi dung bµi häc
i. Cđng cè lÝ thut
Trần Thò Tuyết – Trường THCS Trần Hợi 1
-12-
BGH dut
Ngµy..... th¸ng n¨m 2010
Tỉ dut
Ngµy..... th¸ng n¨m 2010
Kế hoạch b TTự chọn Ngữ văn 9 Năm

học 2010 - 2011
- GV cho HS nªu kh¸i niƯm c¸c
phÐp tu tõ tõ vùng vµ lÊy ®ỵc c¸c
VD.
- HS lµm theo yªu cÇu cđa GV.
HÕt tiÕt 1 chun tiÕt 2
C¸c biƯn ph¸p tu tõ tõ vùng: So s¸nh, Èn dơ, nh©n ho¸, ho¸n
dơ, ®iƯp ng÷, ch¬i ch÷, nãi qu¸, nãi gi¶m - nãi tr¸nh.
1. So s¸nh: Lµ ®èi chiÕu sù vËt, sù viƯc nµy víi sù vËt, sù viƯc
kh¸c cã nÐt t¬ng ®ång ®Ĩ lµm t¨ng søc gỵi h×nh, gỵi c¶m cho sù
diƠn ®¹t.
VD: TrỴ em nh bóp trªn cµnh
2. Nh©n ho¸: lµ c¸ch dïng nh÷ng tõ ng÷ vèn dïng ®Ĩ miªu t¶
hµnh ®éng cđa con ngêi ®Ĩ miªu t¶ vËt, dïng lo¹i tõ gäi ngêi ®Ĩ
gäi sù vËt kh«ng ph¶i lµ ngêi lµm cho sù vËt, sù viƯc hiƯn lªn
sèng ®éng, gÇn gòi víi con ngêi.
VD: Chó mÌo ®en nhµ em rÊt ®¸ng yªu.
3. Èn dơ: Lµ c¸ch dïng sù vËt, hiƯn tỵng nµy ®Ĩ gäi tªn cho sù
vËt, hiƯn tỵng kh¸c dùa vµo nÐt t¬ng ®ång (gièng nhau) nh»m
t¨ng søc gỵi h×nh, gỵi c¶m cho sù diƠn ®¹t.
VD: GÇn mùc th× ®en, gÇn ®Ìn th× r¹ng.
4. Ho¸n dơ: Lµ c¸ch dïng sù vËt nµy ®Ĩ gäi tªn cho sù vËt,
hiƯn tỵng kh¸c dùa vµo nÐt liªn tëng gÇn gòi nh»m t¨ng søc gỵi
h×nh, gỵi c¶m cho sù diƠn ®¹t.
VD: §Çu b¹c tiƠn ®Çu xanh (Ngêi giµ tiƠn ngêi trỴ: dùa vµo dÊu
hiƯu bªn ngoµi).
5. §iƯp ng÷: lµ tõ ng÷ (hc c¶ mét c©u) ®ỵc lỈp l¹i nhiỊu lÇn
trong khi nãi vµ viÕt nh»m nhÊn m¹nh, béc lé c¶m xóc...
VD: Vâng m¾c ch«ng chªnh ®êng xe ch¹y
L¹i ®i, l¹i ®i trêi xanh thªm.

6. Ch¬i ch÷ : lµ c¸ch lỵi dơng ®Ỉc s¾c vỊ ©m, nghÜa nh»m t¹o
s¾c th¸i dÝ dám hµi híc.
VD: Mªnh m«ng mu«n mÉu mµu ma
Mái m¾t miªn man m·i mÞt mê
7. Nãi qu¸: lµ biƯn ph¸p tu tõ phãng ®¹i møc ®é, qui m«, tÝnh
chÊt cđa sù vËt, hiƯn tỵng ®ỵc miªu t¶ ®Ĩ nhÊn m¹nh, g©y Ên t-
ỵng, t¨ng søc biĨu c¶m.
VD: Lç mòi m êi t¸m g¸nh l«ng
Chång khen chång b¶o r©u rång trêi cho.
8. Nãi gi¶m, nãi tr¸nh: lµ mét biƯn ph¸p tu tõ dïng c¸ch diƠn
®¹t tÕ nhÞ, un chun, tr¸nh g©y c¶m gi¸c qu¸ ®au bn, ghª
sỵ, nỈng nỊ; tr¸nh th« tơc, thiÕu lÞch sù.
VD: B¸c D¬ng th«i ®· th«i råi
Níc m©y man m¸c ngËm ngïi lßng ta.
Ho¹t ®éng 4. Lun tËp
Bµi tËp 1: Ph©n biƯt Èn dơ, ho¸n dơ tõ vùng häc vµ Èn dơ, ho¸n dơ tu tõ häc?
Gỵi ý: Tr¶ lêi ®ỵc :
Trần Thò Tuyết – Trường THCS Trần Hợi 1
-13-