Bài giảng Nhập môn ngành Kế toán: Chương 1 - Đại học Ngân hàng TP.HCM

6/28/2019

NHẬP MÔN NGÀNH KẾ TOÁN

2

1.1

CHƯƠNG 1
TỔNG QUAN VỀ NGÀNH KẾ TOÁN

1.2
1.3
1.4

4

1


6/28/2019

1.1. Lịch sử hình thành ngành kế toán

1.1

1.1.1

Thời cổ đại

1.1.2

Thời trung đại

1.1.3

Thời cận đại và đương đại

1.1 LỊCH SỬ HÌNH THÀNH NGÀNH KẾ TOÁN
Thời cận đại
và đương đại

Không giống như phần lớn các
nghề nghiệp hiện đại khác, kế
toán có lịch sử phát triển lâu đời.

Thời trung đại

Kế toán xuất hiện cùng
một lúc với sự hình
thành đời sống kinh tế
và xã hội loài người.

Thời cổ đại

5

1.1 LỊCH SỬ HÌNH THÀNH NGÀNH KẾ TOÁN

1.1 LỊCH SỬ HÌNH THÀNH NGÀNH KẾ TOÁN

1.1.1 Thời cổ đại
Tồn tại các quy định về việc ghi chép t ài sản và các giao
dịch liên quan đến tài sản. Gần như tất cả các giao dịch phải
được ghi chép, mô tả bởi các bên liên quan.
Nhiệm vụ của người thực hiện việc ghi chép kế toán khá
đơn giản, nhưng lại bao quát. Ngo ài việc ghi lại trọn vẹn
một giao dịch, kế toán cũng cần chắc chắn rằng các giao
dịch thoả thuận đó đáp ứng được yêu cầu áp dụng cho các
giao dịch thương mại.

1.1.2 Thời trung đại
Thời kỳ kéo dài hàng nghìn năm kể từ khi đế quốc La Mã
sụp đổ cho đến cuối thế kỷ 15, đầu thế kỷ 16 ( thời điểm ra
đời cuốn sách của Luca Pacioli trong đó lần đầu tiên đề cập
đến nguyên lý kế toán kép).
Nhiệm vụ trung tâm của kế toán thời kỳ n ày là nhằm giúp
cho Chính phủ và chủ sở hữu tài sản quản lý tài sản theo
trình độ từ thấp lên cao.

7

8

2


6/28/2019

1.1 LỊCH SỬ HÌNH THÀNH NGÀNH KẾ TOÁN
1.1.3 Thời cận đại và đương đại

Kế toán trở nên có vai tr ò đặc biệt quan trọng với những
ảnh hưởng không thể phủ nhận đến sự phát triển kinh tế.
Trong thời kỳ này, tiêu chuẩn về đạo đức v à trình độ để
được gia nhập Hiệp hội Kế toán được ban hành và các
thành viên Hiệp hội Kế toán bắt đầu sử dụng danh hiệu kế
toán viên chuyên nghiệp khi h ành nghề.
Đến cuối TK 19, đầu TK 20 Kế toán đã phát triển thành
một nghề mang t ính chuyên nghiệp và từng bước được
hoàn thiện, phát triển mạnh mẽ.
9

THẢO LUẬN

Theo bạn Kế toán có vai trò như thế nào đối với
một đơn vị kinh tế?

10

1.2. Quá trình phát triển ng ành kế toán trên thế giới
và Việt Nam

1.2 Quá trình phát triển ngành kế toán trên thế giới
và Việt Nam
1.2.1 Quá trình phát triển ngành kế toán trên thế giới

1.2.1

Quá trình phát triển ng ành
kế toán trên thế giới

1.2.2

Quá trình phát triển ngành kế
toán ở Việt Nam

1.2

11

-Kế toán đã xuất hiện trong hoạt động thương mại cách
đây hàng ngàn năm dưới những hình thức giản đơn. Qua
thời gian, hoạt động kế toán phát triển thành các qui tắc
mang tính ước lệ của mỗi quốc gia.
-Hệ thống bút toán kép được coi là mốc cơ bản trong quá
trình phát triển kế toán. Hầu hết các nhà khảo cứu Kế
toán trên thế giới đều công nhận người khai sinh ra
phương pháp Kế toán kép là Luca Pacioli. Ông đã xuất
bản một cuốn sách, trong đó có trình b ày về nguyên lý kế
toán kép vào năm 1494.
12

3


6/28/2019

1.2 Quá trình phát triển ngành kế toán trên thế giới
và Việt Nam

1.2 Quá trình phát triển ngành kế toán trên thế giới

và Việt Nam

1.2.1 Quá trình phát triển ngành kế toán trên thế giới (tt)

1.2.1 Quá trình phát triển ngành kế toán trên thế giới (tt)

Kế toán trên thế giới chia thành 2 trường phái chính :
-Nhóm các nước sử dụng tiếng Anh như: Anh, Mỹ, Canada,
Úc, ... Các Quốc gia này có sự quan tâm rất sớm đến việc
ban hành các chuẩn mực kế toán.
-Nhóm các nước châu Âu lục địa như: Pháp, Đức, Ý, Tây
Ban Nha, ... Các Quốc gia này đều đặt nền tảng trên sự ban
hành hệ thống tài khoản thống nhất, và ban hành khung
pháp lý cũng như ban hành các hướng dẫn chi tiết.
Mỗi nhóm có những đặc trưng kế toán riêng do có sự khác
biệt về môi trường kinh doanh, pháp lý, chính trị, văn hóa.

-Sang thế kỷ 20, để giảm khoảng cách khác biệt giữa các
quốc gia, chuẩn mực kế toán quốc tế (International
Accounting Standard - IAS) được hình thành với các qui
định và những nguyên tắc để hòa hợp kế toán quốc tế.
-Trong xu hướng toàn cầu hóa kinh tế, nhu cầu thông tin đòi
hỏi phải so sánh được để đáp ứng yêu cầu thị trường vốn
quốc tế. Với yêu cầu này, kế toán đã có sự chuyển hướng từ
hòa hợp sang hội tụ bằng việc xây dựng chuẩn mực báo cáo
tài chính quốc tế (International Financial Reporting Standard
- IFRS).

13

1.2 Quá trình phát triển ngành kế toán trên thế giới
và Việt Nam
1.2.2 Quá trình phát triển ngành kế toán ở Việt Nam
-Từ 1945 trở về trước: Kế toán ở Việt Nam chỉ đơn giản l à
việc ghi chép mang tính liệt kê t ài sản, nhằm phục vụ cho
người sở hữu tài sản nắm được về tình hình t ài sản của
mình.
-1945: Kế toán đã được nhà nước đưa vào sử dụng, chủ
yếu cho việc quản lý thu chi ngân sách. Sau đó được áp
dụng vào các xí nghiệp quốc doanh, chủ yếu l à các xí
nghiệp phục vụ quốc phòng .
15

14

1.2 Quá trình phát triển ngành kế toán trên thế giới
và Việt Nam
1.2.2 Quá trình phát triển kế toán ở Việt Nam (tt)
-1954-1975:
+ Ở miền Bắc: Áp dụng theo hệ thống Kế toán Liên Xô.
1970: Bộ Tài chính Ban hành hệ thống tài khoản thống nhất và ban
hành các quy định về chế độ báo cáo kế toán, chế độ ghi chép ban
đầy.
+ Ở miền Nam: Áp dụng theo hệ thống Kế toán Mỹ
-1976-1987: Hệ thống Kế toán thống nhất 1970 được tiếp tục sử
dụng trong cả nước. Tuy nhiên, trong thời kỳ n ày, Kế toán chỉ là
công cụ phản ánh thụ động tình hình ho àn thành kế hoạch nh à
nước giao.
16

4


6/28/2019

1.2 Quá trình phát triển ngành kế toán trên thế giới
và Việt Nam

1.2 Quá trình phát triển ngành kế toán trên thế giới
và Việt Nam

1.2.2 Quá trình phát triển ngành kế toán ở Việt Nam (tt)

1.2.2 Quá trình phát triển ngành kế toán ở Việt Nam (tt)

-1988: Ban hành pháp lệnh Kế toán thống kê. Hệ thống kế toán
đầu tiên thể hiện hướng cải cách n ày được áp dụng năm 1990
nhưng chỉ dừng lại ở việc hướng dẫn ghi chép trên t ài khoản.
-1 9 9 5 : B ộ T à i c h í n h đ ã b a n h à n h Q u y ế t đ ị n h 11 4 1
TC/QĐ/CĐKT về hệ thống t ài khoản kế toán thống nhất, hệ
thống báo cáo tài chính, hệ thống chứng từ kế toán v à hệ thống
sổ kế toán, áp dụng cho tất cả các doanh nghiệp thuộc mọi lĩnh
vực, mọi thành phần kinh tế.

-1999 - 2006: Ban hành 26 chuẩn mực kế toán Việt Nam dựa
trên nền tảng các chuẩn mực kế toán quốc tế.
-2006: Ban hành Chế độ kế toán cho các doanh nghiệp sản xuất
kinh doanh theo Quyết định 15/2006 v à cho các doanh nghiệp
nhỏ và vừa theo Quyết định 48/2006.
-2014: Ban hành Thông tư 200/2014 TT-BTC hướng dẫn thực

hiện chế độ kế toán cho các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh,
áp dụng cho năm tài chính bắt đầu hoặc sau ng ày 1/1/2015, thay
thế cho Quyết định 15/2006.

17

THẢO LUẬN

18

1.3. Xu hướng phát triển ng ành KT trong thế kỷ 21

1.3.1

Những yếu tố ảnh hưởng
đến sự phát triển ngành KT

1.3.2

Xu hướng phát triển ngành
Kế toán trong TK 21

Theo bạn, tại sao cần phải xây dựng các chuẩn
mực kế toán quốc tế (International Accounting
Standard - IAS) và chuẩn mực báo cáo tài

1.3

chính quốc tế (International Financial Reporting
Standard - IFRS)?

19

20

5


6/28/2019

1.3. XU HƯỚNG PHÁT TRIỂN NGÀNH KT
TRONG THẾ KỶ XXI
1.3.1 Những yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển ng ành KT
- Bản chất hệ thống chính trị, môi trường xã hội
- Bản chất của hệ thống pháp luật
- Bản chất của hệ thống thuế
- Bản chất các quy định kế toán
- Bản chất quyền sở hữu doanh nghiệp
- Sự phát triển kinh tế, xã hội
- Mức độ phát triển của Thị trường chứng khoán
- Sự hiện diện và vai trò của các tổ chức nghề nghiệp
- Tình hình giáo dục và nghiên cứu kế toán
-…

1.3. XU HƯỚNG PHÁT TRIỂN NGÀNH KT
TRONG THẾ KỶ XXI
1.3.2 Xu hướng phát triển ng ành Kế toán trong TK 21
Nay

Xưa

• Kế toán làm việc
với sổ sách, giấy,
viết
• Công việc tập
trung vào hạch
toán, ghi chép
• Tính chất nghiệp
vụ đơn giản

• Phần mềm kế
toán được áp dụng
rộng khắp
• Công việc chú
trọng hơn vào việc
phân tích và ra
quyết định
• Chuẩn mực KT
chủ yếu áp dụng
cho từng quốc gia

21

THẢO LUẬN

phát triển của nghề Kế toán trong tương lai?

23

• Sử dụng công nghệ

hiện đại nhất trong
ghi chép và lưu trữ
• Công việc ngày
càng phức tạp và đòi
hỏi kiến thức chuyên
sâu
• Tiến tới áp dụng
chuẩn mực quốc tế
rộng rãi

22

1.4. Chức năng của kế toán trong nền kinh tế
1.4.1

Chức năng phản ánh
(Thu thập và xử lý thông tin)

1.4.2

Chức năng giám đốc
(Chức năng kiểm tra)

1.4.3

Chức năng cung cấp thông tin

Theo bạn, các SV ngành Kế toán cần phải làm gì,
hoặc chuẩn bị gì để có thể đáp ứng Xu hướng

Tương lai

1.4

24

6


6/28/2019

1.4. Chức năng của kế toán trong nền kinh tế

1.4. Chức năng của kế toán trong nền kinh tế

1.4.1 Chức năng phản ánh

1.4.2 Chức năng giám đốc (chức năng kiểm tra)

Kế toán theo dõi toàn bộ các hiện tượng kinh
tế tài chính phát sinh trong quá trình hoạt
động của một tổ chức, thông qua việc quan
sát, thu thập, tính toán, ghi chép, phân loại,
xử lý và tổng hợp các số liệu có liên quan
đến quá trình hoạt động của tổ chức đó.

Thông qua số liệu đã được phản ánh, kế toán
kiểm tra, giám sát một cách có hệ thống to àn
bộ quá trình và kết quả hoạt động kinh doanh
của một tổ chức.

25

1.4. Chức năng của kế toán trong nền kinh tế

26

THẢO LUẬN

1.4.3 Chức năng cung cấp thông tin
Đây là chức năng quan trọng nhất của kế
toán. Thông qua việc thu thập v à xử lý thông
tin, kế toán phân nhóm các giao dịch tương
tự để tạo các báo cáo hữu ích, từ đó truyền
đạt thông tin cho các đối tượng sử dụng khác
nhau để ra quyết định thích hợp.

27

Chức năng nào của Kế toán là quan trọng nhất ?
Giải thích tại sao?

28

7


6/28/2019

GỢI Ý CHỦ ĐỀ VIẾT TIỂU LUẬN

CHÚC CÁC EM THÀNH CÔNG!
1. Lịch sử hình thành và phát triển của ngành
Kế toán trên thế giới và ở Việt Nam?
2. Triển vọng nghề nghiệp và x u hướng
phát triển ngành Kế toán trong TK 21?

29

8