MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CHO VAY NGẮN HẠN ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP TẠI NGÂN HÀNG CÔNG THƯƠNG TỈNH PHÚ THỌ

MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CHO VAY NGẮN HẠN
ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP TẠI NGÂN HÀNG CÔNG THƯƠNG TỈNH PHÚ
THỌ
3.1. Định hướng hoạt động cho vay ngắn hạn đối với doanh nghiệp tại
ngân hàng công thương tỉnh Phú Thọ
Việt Nam được đánh giá là một trong những quốc gia đang phát triển có tốc
độ tăng trưởng kinh tế cao trên thế giới. Nhu cầu vốn để đầu tư vào cơ sở hạ tầng
của nền kinh tế, vốn để đầu tư vào các doanh nghiệp để tiến hành mở rộng sản xuất
- kinh doanh, nâng cao hiệu quả, khả năng cạnh tranh của nền kinh tế, chuyển dịch
cơ cấu kinh tế. Là một trung gian tài chính quan trọng, các ngân hàng thương mại
nói chung cũng như chi nhánh ngân hàng công thương tỉnh Phú Thọ nói riêng có
nhiệm vụ là cần tiếp tục tăng cường công tác huy động vốn, phân bổ đầu tư vốn có
hiệu quả, tạo điều kiện quan trọng để thúc đẩy và phát triển nền kinh tế của đất
nước.
Môi trường cạnh tranh giữa các trung gian tài chính hiện nay rất gay gắt, số
lượng các ngân hàng cổ phần xuất hiện ngày càng tăng và chất lượng hoạt động
của các ngân hàng cổ phần cũng rất tốt. Sự cạnh tranh thể hiện ngay từ khâu thu
hút vốn cho đến quá trình cho vay. Là một ngân hàng quốc doanh vừa cổ phần hóa
vào cuối năm 2008, bên cạnh việc thực hiện những hoạt động thông thường của
một ngân hàng thương mại, ngân hàng công thương Việt Nam nói chung và chi
nhánh ngân hàng công thương tỉnh Phú Thọ nói riêng còn phải thực hiện các nhiệm
vụ mà Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước giao, công tác này có ảnh hưởng rất lớn
đến những hoạt động bình thường của ngân hàng. Để thực hiện được nhiệm vụ và
mục tiêu đã đề ra, ngân hàng đã đề ra những định hướng hoạt động cụ thể, trong đó
có định hướng hoạt động cho vay. Theo đó, ngân hàng quán triệt cho vay nói
chung và cho vay ngắn hạn nói riêng theo nguyên tắc thương mại và thị trường,
đảm bảo mức tăng trưởng đi kèm với chất lượng tín dụng lành mạnh, hiệu quả, bền
vững. Định hướng về cho vay ngắn hạn trong thời gian tới là tăng tỷ trọng cho vay
đối với các doanh nghiệp hoạt động trong khu vực kinh tế ngoài quốc doanh, tư
nhân, cá thể, đồng thời tăng tỷ trọng cho vay có tài sản đảm bảo, giảm các khoản
vay có vấn đề, nâng cao chất lượng cho vay.

3.2. Một số giải pháp nâng cao chất lượng cho vay ngắn hạn tại ngân
hàng công thương Phú Thọ
3.2.1. Tạo nguồn vốn ổn định
Vấn đề tạo nguồn vốn hoạt động có ý nghĩa đầu tiên và quan trọng đối với sự
hình thành và phát triển của một ngân hàng. Có tạo được nguồn dồi dào thì mới có
thể cho vay và thực hiện các hoạt động khác. Nguồn vốn không chỉ có ý nghĩa
trong việc đảm bảo khả năng cho vay về quy mô mà từ cơ cấu nguồn có thể xây
dựng được cơ cấu cho vay hợp lý, đặc biệt là về thời hạn. Khi mà một số ngân
hàng hiện nay sử dụng lãi suất như một công cụ cạnh tranh chủ yếu, ngân hàng cần
phải có một chiến lược thu hút vốn hợp lý. Trong thời gian tới, công tác nguồn vốn
phải được đẩy mạnh với một số giải pháp sau:
- Đa dạng hoá các hình thức huy động vốn: Bên cạnh các hình thức huy động
vốn truyền thống, cần tiếp tục nghiên cứu và đưa ra các hình thức mới, đa dạng và
thu hút như các hình thức tiết kiệm trả góp, tiết kiệm có thưởng, đẩy mạnh phát
hành trái phiếu, kỳ phiếu với nhiều thời hạn và lãi suất linh hoạt, lãi suất bậc
thang... Đặc biệt với uy tín của mình, ngân hàng có thể dễ dàng huy động nguồn
vốn trung và dài hạn để có thể nâng cao tỷ trọng nguồn vốn trung và dài hạn thông
qua phát hành trái phiếu và chứng chỉ tiền gửi. Trong khi nhiều ngân hàng đang
cạnh tranh bằng lãi suất, ngân hàng cần có hướng đi đúng đắn bằng cách chuyên
biệt hoá sản phẩm của mình, làm nổi bật sản phẩm bởi những đặc tính riêng và các
dịch vụ hoàn hảo hơn (thủ tục nhanh chóng, thuận tiện, giảm bớt thời gian và chi
phí cho cả ngân hàng và khách hàng...).
- Mở rộng mạng lưới huy động vốn đến các địa bàn mới, không chỉ mở mới
thêm mà còn phải tăng quy mô của mỗi quỹ tiết kiệm trên địa bàn: Đặc điểm của
ngân hàng công thương là chủ yếu tập trung tại những địa bàn phát triển kinh tế
đặc biệt là ở các ngành công nghiệp, thương mại dịch vụ… Có rất ít chi nhánh cấp
2, phòng giao dịch của ngân hàng ở các địa phương có đời sống và thu nhập thấp
như các xã vùng sâu vùng xa. Số lượng chi nhánh cấp 2 và các phòng giao dịch
cũng có ảnh hưởng đến khả năng thu hút vốn của hệ thống ngân hàng. Trong thời
gian gần đây, ngân hàng công thương tỉnh Phú Thọ đã mở rộng thêm một số phòng

giao dịch về các huyện, xã, tuy nhiên, quy mô và chất lượng hoạt động chưa tốt. Vì
vậy, ngân hàng cần mở rộng các biện pháp như tuyên truyền, quảng cáo kết hợp
với phong cách phục vụ chu đáo, nhiều kênh thời gian linh hoạt..., cần tạo nên hình
ảnh riêng của chi nhánh cũng như của hệ thống Ngân hàng Công thương Việt
Nam.
- Duy trì và phát triển thêm nhiều mối quan hệ tín dụng với các doanh
nghiệp lớn: chủ yếu các khách hàng doanh nghiệp tại ngân hàng đều là doanh
nghiệp vừa và nhỏ. Các doanh nghiệp lớn hầu hết tập trung vào khối DNQD. Vì
vậy, ngân hàng cần tăng cường và phát triển thêm mối quan hệ với các doanh
nghiệp lớn để tạo uy tín và sự tăng trưởng ổn định, giảm thiểu rủi ro tín dụng cho
ngân hàng. Cụ thể, ngân hàng nên có những chính sách quan tâm, chăm sóc các
khách hàng là doanh nghiệp lớn, nhằm tạo mối quan hệ tốt đẹp với khách hàng,
đồng thời nắm bắt được nhiều thông tin và tình hình hoạt động của khách hàng.
Bên cạnh đó, ngân hàng cần mở rộng mối quan hệ với các khách hàng khác, thông
qua các chương trình quảng cáo, thăm dò ý kiến hay dựa vào chính những mỗi
quan hệ với các khách hàng cũ…
- Xây dựng chính sách lãi suất mềm dẻo, linh hoạt: Dù trong bất kì trường
hợp nào, dù các nghiệp vụ có phát triển đến mức nào thì lãi suất vẫn luôn là yếu tố
chính thu hút khách hàng gửi tiền. Chính sách lãi suất huy động phải được xây
dựng trên cơ sở đảm bảo được lợi ích cho người gửi tiền và lợi ích của ngân hàng,
tạo thế cạnh tranh thuận lợi cho ngân hàng. Lãi suất cần phải cụ thể, chi tiết cho
từng đối tượng như theo thời hạn, theo loại tiền huy động… tạo thuận lợi cho việc
huy động. Đây là vấn đề mà thời gian qua, chi nhánh đã thực hiện tương đối tốt.
Tuy nhiên, vẫn cần phải tiếp tục thực hiện tốt hơn, chi tiết, đa dạng nhiều mức lãi
suất ứng với từng nguồn vốn, đồng thời phải luôn cân đối, hợp lý trong tổng
nguồn.
- Chính sách chăm sóc khách hàng: Chiến lược thu hút và giữ khách hàng
cần phải được quan tâm đúng mức. Cần tạo thêm những dịch vụ bổ sung cho các
khách hàng gửi tiền như các ưu đãi khi sử dụng các dịch vụ khác của ngân hàng
như thẻ thanh toán, dịch vụ chuyển tiền…

3.2.2. Đa dạng hoá phương thức cho vay ngắn hạn
Sự phát triển của nền kinh tế dẫn đến nhu cầu về vốn ngày càng phức tạp và
đa dạng. Để mở rộng hoạt động cho vay và nâng cao hiệu quả, ngân hàng cần thiết
phải đáp ứng được chi tiết các nhu cầu đó. Để nâng cao chất lượng cho vay ngắn
hạn, trước hết phải đáp ứng được các nhu cầu đa dạng của vay ngắn hạn. Do đó, đa
dạng hoá phương thức cho vay là điều kiện cần để đạt được chất lượng cho vay.
Bên cạnh hai phương thức cho vay ngắn hạn áp dụng chủ yếu tại ngân hàng là cho
vay từng lần và cho vay theo hạn mức, cần phát triển thêm các phương thức khác.
Một trong những phương thức ngân hàng có thể áp dụng là cho vay luân
chuyển. Tại ngân hàng, một bộ phận lớn khách hàng doanh nghiệp kinh doanh
trong lĩnh vực thương mại, dịch vụ, công nghiệp chế biến. Đối với những khách
hàng này, ngân hàng hiện vẫn đang phát triển hai phương thức cho vay ngắn hạn là
cho vay từng lần và cho vay theo hạn mức. Tuy nhiên, đối với những khách hàng
có quan hệ tín dụng thường xuyên với ngân hàng thì phương thức cho vay từng lần
tỏ ra tốn kém về thời gian và chi phí cho khách hàng, không nên áp dụng. Phương
thức cho vay theo hạn mức hiện đang được áp dụng tỏ ra phù hợp hơn. Nhưng việc
kiểm soát khoản vay trong trường hợp này là khó khăn đối với ngân hàng. Các
khoản vay theo hạn mức tín dụng không tách biệt, ngân hàng khó kiểm soát chi tiết
từng khoản vay, cho nên có thể dẫn đến rủi ro tín dụng. Trong khi đó, cho vay theo
phương thức luân chuyển đòi hỏi người vay phải xuất trình các chứng từ hợp pháp,
hợp lệ về hàng hoá đã nhập thì mới được nhận tiền. Việc cho vay căn cứ vào lượng
giá trị hàng hoá thực nhập như vậy không chỉ hỗ trợ vốn kịp thời cho khách hàng,
không tốn kém nhiều thời gian và chi phí (có cùng những ưu điểm của cho vay
theo hạn mức) mà còn định hướng cho số tiền cho vay của ngân hàng được sử
dụng đúng mục đích.
Một phương thức hiệu quả khác là cho vay dựa trên việc chuyển nhượng trái
quyền, dựa trên cơ sở mua bán các công cụ tài chính (hối phiếu, lệnh phiếu, kỳ
phiếu) tạo ra nghiệp vụ chiết khấu thương phiếu của ngân hàng (tức là việc ngân
hàng mua nợ tính trên khoảng thời gian còn lại cho đến lúc đáo hạn của thương
phiếu). Đối với ngân hàng, đây là hình thức cấp tín dụng ngắn hạn ít rủi ro, vì ngân

hàng luôn nắm trái quyền đòi nợ chính ở các giấy tờ có giá, tính tới thời điểm ngân
hàng mua nợ, hành vi thương mại của khách hàng đã phát sinh, việc thu nợ của
ngân hàng có cơ sở vững chắc. Nếu trường hợp ngân hàng không thu hồi được nợ
của người phát hành, thì có thể truy đòi ở những người liên đới hoặc có thể đem tái
chiết khấu tại NHNN khi chứng từ đến hạn thanh toán. Ưu điểm nổi trội của
phương thức chiết khấu là chứng từ được chiết khấu thường có tính thanh khoản
cao, thậm chí gần như tiền mặt. Việc thực hiện nghiệp vụ này tạo ra một khoản thu
nhập cho ngân hàng, đồng thời tạo nên những tài khoản có tính thanh khoản cao.
Với thời hạn ngắn, an toàn cao, đây là một phương thức cho vay ngắn hạn tốt.
Hơn nữa, khi chiết khấu chứng từ có giá, các doanh nghiệp thường ghi tăng tài
khoản tiền gửi của mình tại ngân hàng để thực hiện thanh toán. Khoản lãi mà ngân
hàng trả cho số tiền này chỉ là lãi suất tiền gửi thanh toán – chi phí mà ngân hàng
phải trả là nhỏ. Số tiền này có thể chưa được sử dụng toàn bộ, và như vậy, nguồn
vốn của ngân hàng lại tăng lên.
Hiện nay, ngân hàng cũng đã thực hiện chiết khấu giấy tờ có giá, song còn rất
hạn chế. Với những ưu điểm trên, cho vay luân chuyển và chiết khấu thương phiếu
là những phương thức cho vay ngắn hạn hiệu quả. Phát triển các phương thức này
sẽ giúp nâng cao chất lượng cho vay ngắn hạn ở ngân hàng.
3.2.3. Nâng cao chất lượng thẩm định cho vay
Một trong những nguyên nhân lớn nhất làm hạn chế chất lượng cho vay, cụ
thể là cho vay ngắn hạn, là chất lượng thẩm định. Thẩm định cho vay là khâu thẩm
tra khách hàng và phương án kinh doanh xin vay trên nhiều tiêu chí, từ đó đưa ra
quyết định cho vay hay không cho vay, cho vay như thế nào. Do vậy, chất lượng
cho vay phụ thuộc rất lớn đến chất lượng thẩm định. Trong quá trình phân tích tín
dụng, thẩm định cho vay, cơ sở để hình thành một khoản vay tốt là phải giải đáp
được 3 câu hỏi:
*Người xin vay có đáng tin cậy không? Tại sao?
*Hợp đồng tín dụng có thể được cấu trúc để bảo vệ an toàn cho ngân hàng và
người gửi tiền cũng như khách hàng sử dụng món vay một cách hiệu quả hay
không?

*Ngân hàng có quyền đối với tài sản đảm bảo và thu nhập của khách hàng
trong trường hợp khoản vay có vấn đề và liệu ngân hàng có thể thu hồi vốn nhanh
chóng với rủi ro và chi phí thấp được không?
Để trả lời được 3 câu hỏi trên, ngân hàng cần phải:
Một là, nâng cao chất lượng thu thập thông tin: Thông tin là đầu vào của việc
thẩm định. Thông tin không chính xác, không đầy đủ thì thẩm định sẽ không đúng.
Ngân hàng không thực sự hiểu biết khách hàng về tình hình hoạt động của doanh
nghiệp, về khả năng tài chính, về dòng thu nhập, về tài sản thế chấp, về các điều
kiện hoạt động kinh doanh xét trong môi trường chung… thì khó tránh khỏi việc
cho vay không hiệu quả. Để nâng cao chất lượng thông tin, cần có nhiều giải pháp:
- Thu thập thông tin từ bên trong doanh nghiệp thông qua các hình thức phỏng
vấn trực tiếp người vay và gặp gỡ tại cơ sở để tìm hiểu cặn kẽ về ngành nghề sản
xuất kinh doanh, tiềm năng của sản phẩm khách hàng sản xuất trên thị trường, mục
đích vay vốn, tình hình tài chính của người vay. Một số thông tin khác liên quan
đến doanh nghiệp như lịch sử và xu hướng phát triển, đội ngũ cán bộ, trình độ quản
lý, quan hệ đối tác đều tiết lộ khả năng, triển vọng của doanh nghiệp. Một yêu cầu
quan trọng khác trong việc thu thập thông tin là phải phân biệt được các thông tin
trọng yếu và không trọng yếu, đánh giá được mức độ tin cậy của thông tin, từ đó,
mới có hướng thu thập những thông tin thật sự cần thiết cho việc thẩm định cho
vay.
- Thu thập thông tin từ bên ngoài qua nhiều nguồn chính thức hoặc không
chính thức. Nguồn thông tin chính thức là thông tin của các cơ quan chức năng như
kiểm toán độc lập, trung tâm thông tin tín dụng, các cơ quan hữu quan như cơ quan
thuế, hải quan, công an, toà án... Nguồn thông tin cũng có thể là không chính thức
như thông tin từ đối tác của khách hàng, từ các ngân hàng bạn mà khách hàng đã
có quan hệ tín dụng hoặc từ các mối quan hệ khác, từ dư luận xã hội, phương tiện
thông tin đại chúng…
- Thu thập thông tin của ngân hàng còn phải hướng tới xây dựng một hệ thống
thông tin đầy đủ về thị trường, giá cả, các dự báo, xây dựng các tiêu chuẩn trong
từng ngành và trong toàn nền kinh tế để làm căn cứ so sánh, đánh giá khi phân tích,

chấm điểm tín dụng.
- Trong việc thu thập thông tin, phải tính đến không chỉ yếu tố chính xác, tin
cậy, mà còn phải tính đến chi phí để có các thông tin đó. Có như vậy, hoạt động tín
dụng mới mang lại được thu nhập cho ngân hàng.