Hoạch định chiến lược tài chính của CTCP cơ điện thủ đức giai đoạn 2011 2020

TR

B

GIÁO D C VÀ ÀO T O
NG
I H C KINH T TP.HCM
----------***----------

BÙI PH

HO CH

C QUÃNG

NH CHI N L

C A CTCP C

C TÀI CHÍNH

I N TH

GIAI O N 2011 – 2020
Chuyên ngành: Qu n tr kinh doanh
Mã s : 60.34.05

LU N V N TH C S KINH T

NG

IH

NG D N KHOA H C:

TS. NGÔ QUANG HUÂN

Tp. H Chí Minh – N m 2010

C


2/166

L IC M

Tr

N VÀ CAM OAN

c h t, tôi xin c m n TS. Ngô Quang Huân đã t n tâm h

ng d n th c

hi n lu n v n này.
Xin trân tr ng c m n các Gi ng viên b môn đã truy n đ t ki n th c trong
su t ch

ng trình h c, nh ng ki n th c đã ít nhi u đ

c tích h p trong lu n v n

này.
Xin trân tr ng c m n Lãnh đ o, các đ ng nghi p

EMC, các chuyên gia

trong ngành đã góp ý trong quá trình th c hi n đ tài.
Tôi xin cam đoan lu n v n này là công trình nghiên c u c a riêng cá nhân
tôi, các d li u, tài li u khác ch đ
rõ

ph n tài li u tham kh o.
Trân tr ng.

c s d ng nh là ngu n tham kh o và đ

c nói


3/166

M CL C
N i dung

Trang

Trang ph bìa …………………………………………………………………..
L i cam đoan…………………………………………………………………...
M c l c…………………………………………………………………………
Danh m c các ký hi u, t vi t t t………………………………………………

Danh m c các hình ………...…………………………………………………..
Danh m c các b ng…………………………………………………………….

1
2
3
7
9
10

GI I THI U

11

TÀI ……………………………………………………….

Ch ng 1: C S LÝ LU N V CHI N L
C TÀI CHÍNH VÀ
HO CH NH CHI N L
C TÀI CHÍNH……………………………….
1.1. T ng quan v chi n l c tài chính ………………………………………...
1.1.1. Khái ni m v chi n l c tài chính……………………………………..
1.1.1.1. Khái quát v ho t đ ng qu n tr tài chính………………………….
1.1.1.2. Khái ni m chi n l c kinh doanh………………………………….
1.1.1.3. Khái ni m qu n tr chi n l c……………………………………..
1.1.1.4. Khái ni m chi n l c c p b ph n ch c n ng……………………..
1.1.1.5. Khái ni m chi n l c tài chính…………………………………….
1.1.2. Ho ch đ nh chi n l c tài chính……………………………………….
1.1.2.1. Vai trò c a ho ch đ nh tài chính…………………………………...
1.1.2.2. M c tiêu c a ho ch đ nh tài chính…………………………………

1.1.2.3. Các lo i k ho ch tài chính………………………………………...
1.2. Mô hình tài chính các giai đo n trong chu k s ng c a DN…………….
1.3. Lý thuy t v c c u v n Cty……………………………………………..
1.3.1. Thuy t cân đ i (Thuy t M&M)……………………………………...
1.3.2. Thuy t đánh đ i……………………………………………………...
1.3.3. Thuy t tín hi u……………………………………………………….
1.3.4. Các nhân t quy t đ nh c c u v n…………………………………….
1.3.5. Quy t đ nh v c c u v n DN…………………………………………
1.3.5.1. Phân tích kh n ng không thanh toán đ c n …………………….
1.3.5.2. Phân tích l u chuy n ti n m t và t s n /v n…………………….
1.3.5.3. Các ph ng pháp phân tích khác…………………………………..
1.4. Lý thuy t v chính sách c t c…………………………………………….
1.4.1. Các lý thuy t v chính sách c t c…………………………………….
1.4.1.1. Lý thuy t s đ c l p c a c t c……………………………………
1.4.1.2. Lý thuy t chú chim trong lòng bàn tay…………………………….
1.4.2. Các y u t nh h ng đ n chính sách c t c………………………….
1.4.2.1. Các h n ch trong thanh toán c t c……………………………….
1.4.2.2. Các c h i đ u t ………………………………………………….
1.4.2.3. Các ngu n v n khác……………………………………………….
1.4.2.4. Các tác đ ng c a chính sách c t c lên rs …………………………
1.5. Mô hình d báo kh n ng phá s n Cty…………………………………….

13
13
13
13
15
16
17
17

17
17
18
18
20
20
20
22
23
23
24
24
25
25
26
26
27
27
28
28
28
28
29
29


4/166

1.6. Nh n di n r i ro và gi i pháp ki m soát…………………………………...
1.6.1. Khái ni m r i ro………………………………………………………..

1.6.2. R i ro kinh doanh……………………………………………………...
1.6.3. R i ro tài chính………………………………………………………...
Tóm l c ch ng 1…………………………………………………………….

30
30
31
31
34

Ch ng 2: PHÂN TÍCH MÔI TR
NG KINH DOANH VÀ TH C
TR NG TÀI CHÍNH C A EMC……………………………………………
2.1. Gi i thi u t ng quát v EMC………………………………………………
2.2. Phân tích môi tr ng kinh doanh c a EMC……………………………….
2.2.1. Phân tích môi tr ng kinh t v mô……………………………………
2.2.1.1. Các y u t kinh t ………………………………………………….
2.2.1.2. Các y u t xã h i…………………………………………………..
2.2.1.3. Các y u t pháp lu t……………………………………………….
2.2.1.4. Các y u t công ngh ………………………………………………
2.2.2. Phân tích môi tr ng kinh t vi mô……………………………………
2.2.2.1. Khách hàng………………………………………………………...
2.2.2.2. Nhà cung c p………………………………………………………
2.2.2.3. i th c nh tranh hi n h u……………………………………….
2.2.2.4. S n ph m thay th ………………………………………………….
2.2.2.5. i th ti m n…………………………………………………….
2.3. Phân tích th c tr ng s n xu t kinh doanh c a EMC………………………
2.3.1. Ho t đ ng cung ng……………………………………………………
2.3.2. Ho t đ ng s n xu t…………………………………………………….
2.3.3. Tình hình tiêu th ……………………………………………………...

2.3.4. Ho t đ ng marketing…………………………………………………..
2.3.5. D ch v h u mãi………………………………………………………..
2.3.6. C s h t ng…………………………………………………………..
2.3.7. Ngu n nhân l c………………………………………………………...
2.3.8. Nghiên c u và phát tri n……………………………………………….
2.3.9. Tình hình tài chính……………………………………………………..
2.4. Phân tích th c tr ng tài chính c a EMC 2007 – 2009……………………..
2.4.1. ánh giá hi u qu ho t đ ng…………………………………………..
2.4.1.1. Phân tích kh n ng sinh l i………………………………………...
2.4.1.2. Phân tích su t sinh l i trên t ng tài s n……………………………
2.4.1.3. Phân tích t su t sinh l i trên doanh thu…………………………...
2.4.1.4. Phân tích hi u su t s d ng tài s n………………………………...
2.4.2. ánh giá chính sách tài tr …………………………………………….
2.4.2.1. Phân tích đòn b y tài chính………………………………………...
2.4.2.2. Xác đ nh ch s Z…………………………………………………..
2.4.3. Phân tích Dupont………………………………………………………
2.4.4. ánh giá chính sách phân ph i l i nhu n……………………………...
2.4.5. Phân tích dòng ti n…………………………………….........................

35
35
36
36
36
37
37
38
38
38
39

40
42
42
43
43
43
44
45
47
47
48
48
49
49
49
50
50
51
53
55
55
57
58
58
59


5/166

2.4.5.1. Phân tích dòng ti n ho t đ ng……………………………………..

2.4.5.2. Phân tích dòng ti n đ u t …………………………………………
2.4.5.3. Phân tích dòng ti n tài tr ………………………………………….
2.4.5.4. Phân tích ch s dòng ti n chuyên bi t…………………………….
Tóm l c ch ng 2…………………………………………………………….

60
62
63
64
65

Ch ng 3: HO CH NH CHI N L
C TÀI CHÍNH C A EMC GIAI
O N 2011 – 2020……………………………………………………………
3.1. Kh o sát y u t tài chính nh h ng đ n tính h p d n c a c phi u EMC
3.1.1. Gi i thi u s l c v cu c nghiên c u………………………………...
3.1.2. L c trích k t qu nghiên c u…………………………………………
3.2. Ho ch đ nh chi n l c tài chính…………………………………………...
3.2.1. C s ho ch đ nh chi n l c tài chính………………………………...
3.2.1.1. Xu h ng phát tri n và m c tiêu t ng tr ng c a EMC đ n 2020
3.2.1.2. Chi n l c kinh doanh c p công ty và c p SBU giai đo n 20102020
3.2.1.3. Nh n di n tính hình tài chính c a EMC trong chu k s ng c a DN
3.2.1.4. Ma tr n SWOT hình thành chi n l c tài chính
3.2.2. Ho ch đ nh chi n l c đ u t ………………………………………….
3.2.2.1. ánh giá hi u qu tài chính các d án đ u t m i………………...
3.2.2.2. L p ngân sách đ u t giai đo n 2011 – 2020……………………...
3.2.2.3. Ho ch đ nh các ch tiêu tài chính cho các d án hi n h u………...
3.2.3. Ho ch đ nh chi n l c tài tr ………………………………………….
3.2.3.1. Xác đ nh đi m bàng quan EPS…………………………………….
3.2.3.2. Kh o sát chi phí s d ng v n……………………………………...

3.2.3.3. Xác đ nh c u trúc v n m c tiêu……………………………………
3.2.4. Ho ch đ nh chính sách c t c………………………………………….
3.2.5. D phóng BCKQHQKD, BCDKT, BCLCTT giai đo n 2011 – 2020
3.2.5.1. D phóng BC KQH KD…………………………………………
3.2.5.2. D phóng BC KT…………………………………………………
3.2.5.3. D phóng BCLCTT………………………………………………..
3.2.6. ánh giá các ch tiêu hi u qu tài chính ho ch đ nh…………………..
3.2.7. Phân tích t c đ t ng tr ng…………………………………………...
3.2.8. V n đ l m phát………………………………………………………..
3.3. Các gi i pháp th c hi n chi n l c tài chính………………………………
3.3.1. Nhóm gi i pháp v t ch c, nhân s …………………………………..
3.3.2. Nhóm gi i pháp c i thi n hi u qu s d ng tài s n……………………
3.3.3. Nhóm gi i pháp ki m soát ngu n v n…………………………………
3.3.4. Nhóm gi i pháp ki m soát r i ro………………………………………
3.4. Ki n ngh …………………………………………………………………..
Tóm l c ch ng 3…………………………………………………………….

69
70
71
72
72
75
75
76
76
77
79
80
82

82
82
82
82
83
85
86
86
86
87
88
88
88

K T LU N……………………………………………………………………

90

67
67
67
67
68
68
68


6/166

Tài li u tham kh o……………………………………………………………...

Danh m c các ph l c………………………………………………………….

91
93


7/166

DANH M C CÁC KÝ HI U, T
Ký hi u, t vi t t t

VI T T T

Ch vi t đ y đ

BC KT

B ng cân đ i k toán

BCKQH KD

Báo cáo k t qu ho t đ ng kinh doanh

BCLCTT

Báo cáo l u chuy n ti n t

CK

Cu i k

CTCP

Công ty c ph n

K

uk

EBIT

Earning Before Interest and Tax

EMC

Công ty c ph n C

EVN

T p đoàn i n L c Vi t Nam

HTK

Hàng t n kho

KM

Kho n m c

KPT

Kho n ph i thu

MBA

Máy bi n áp

MM

Modigliani và Merton Miller

NSX

Nhà s n xu t

PL

Ph l c

SBU

i n Th

n v kinh doanh chi n l

SX

S n xu t

TICF

T ng dòng ti n vào

TTS

T ng tài s n

c

c


8/166

TSC

Tài s n c đ nh

VCSH

V n ch s h u

WTO

T ch c th

ng m i th gi i


9/166

DANH M C CÁC HÌNH
S

Tên

Trang

1.1

Ti n trình l p k ho ch và các m i quan h ngân sách

19

1.2

Quan h c a các k ho ch tài chính

20

2.1

S đ t ch c EMC

36

2.2

Th ph n kinh doanh MBA n i đ a – 2009

42

2.3

S đ kênh phân ph i s n ph m EMC

47

3.1

Ma tr n SWOT hình thành chi n l

71

c tài chính


10/166

DANH M C CÁC B NG
S

Tên

Trang

2.1

Th ng kê s n l

ng EMC t 2004 đ n 2009

44

2.2

Th ng kê doanh thu EMC t 2004 đ n 2009

44

3.1

ánh giá ch tiêu tài chính các d án

75

3.2

Doanh thu hòa v n EPS

77

3.3

Bi n thiên lãi vay theo t l n

77

3.4

Bi n thiên chi phí s d ng v n ch s h u theo t l n

78

3.5

Bi n thiên WACC theo D/A

78

3.6

C u trúc v n m c tiêu

80

3.7

T l c t c

82

3.8

Các ch s đánh giá hi u qu tài chính ho ch đ nh

82

3.9

T l t ng tr

83

ng b n v ng


11/166

GI I THI U

TÀI

B i c nh th c hi n đ tài
Gia nh p WTO, các doanh nghi p Vi t Nam có c th i c và thách th c đan
xen, vi c nâng cao kh n ng c nh tranh c a doanh nghi p là r t quan tr ng. V i sân
ch i WTO, các trò ch i đòi h i trí tu h n, t m nhìn dài h n h n.
Ngành SX máy bi n áp n i đ a đang đ ng tr
c a nhu c u th tr

c c h i t ng tr

ng nhanh

ng, tuy nhiên cùng v i ti n trình h i nh p kinh t th gi i và

khu v c, áp l c c nh tranh c ng ngày càng gia t ng. Ph n th ng s thu c v doanh
nghi p bi t ho ch đ nh m c tiêu, t n d ng th i c và th m nh đ kh c ph c đi m
y u và v
tr

t qua th thách. Nói cách khác, đ t n t i và phát tri n trong c ch th

ng c n ph i có chi n l

c h p lý.

ây c ng là đi m y u c a h u h t các doanh

nghi p v a và nh c a Vi t Nam.
Công ty c ph n C
T p đoàn

i n Th

c (EMC) là doanh nghi p thành viên c a

i n L c Vi t Nam (EVN) ho t đ ng trong l nh v c SX và s a ch a

MBA. Ho t đ ng theo c ch th tr

ng t 2008, Lãnh đ o EMC luôn ph i đ a ra

nh ng quy t đ nh mang tính ch t dài h n, h t s c quan tr ng, quy t đ nh v n m nh
c a công ty. M t nghiên c u tr
CTCP C
ra đ

i n Th

c các chi n l

c đây đã ho ch đ nh “Chi n l

c – Giai đo n 2010_2020, t m nhìn 2025”1 nh ng ch a đ a
c c p ch c n ng h tr th c hi n chi n l

b i c nh đó, h c viên ch n đ tài “Ho ch đ nh chi n l
i n Th

c kinh doanh c a
c c p công ty. V i

c tài chính c a CTCP C

c, giai đo n 2011 – 2020”.

S c n thi t c a đ tài
Trong môi tr

ng c nh tranh c a n n kinh t th tr

ng các nhà qu n tr

không ph i ch c n t o ra l i nhu n, mà còn ph i v n d ng các quy t đ nh tài chính
đ khu ch đ i l i nhu n, đ ng th i ki m soát s c kh e tài chính c a doanh nghi p.
ó chính là vai trò c a giám đ c tài chính thông qua ho ch đ nh chi n l
chính.
1

Tài li u tham kh o [12]

c tài


12/166

Ý ngh a th c ti n c a đ tài
M c dù chi n l

c là m t l nh v c có tính t

ng đ i và mang đ m tính cách

riêng c a nhà qu n tr c p cao. Nh ng v i c s lý lu n đ
ngu n lý thuy t đã đ

c đúc k t t nhi u

c th c ti n minh ch ng, k t h p v i nh ng lý lu n, phân tích

logic h c viên tin r ng đ tài có th v n d ng vào quá trình ho ch đ nh phát tri n
c a EMC cùng v i nh ng hi u ch nh phù h p phong cách riêng c a nhà lãnh đ o.
M c đích c a đ tài
M c đích c a đ tài là ho ch đ nh ngu n tài chính h tr th c hi n chi n
l

c kinh doanh c p công ty; tái c u trúc tài chính, cân nh c th c hi n m t cách h p

lý đ ng th i hai m c tiêu: s d ng đòn b y tài chính khu ch đ i thu nh p và ki m

soát r i ro đòn cân n . M c tiêu cu i cùng là t i đa hóa giá tr tài s n c đông thông
qua th giá c phi u.
Ph

ng pháp ti n hành

- Phân tích môi tr

ng kinh doanh và th c tr ng tài chính c a EMC, so sánh

các ch s bình quân ngành đ đánh giá s c kh e tài chính.
- Kh o sát quan đi m nhà đ u t , s d ng công c SPSS x lý s li u, xác
đ nh nhân t c t lõi t o nên tính h p c a c phi u EMC.
- D a trên c s m c tiêu chi n l

c kinh doanh c p công ty, th m đ nh các

quy t đ nh đ u t , ho ch đ nh chính sách tài tr và chính sách c t c có tính đ n
y u t h p d n nhà đ u t đ t i đa hóa tài s n c đông.
- D phóng các báo cáo tài chính, đánh giá các ch tiêu tài chính ho ch đ nh,
phân tích t c đ t ng tr
-

ng ho ch đ nh.

a ra các ki n ngh và gi i pháp h tr th c hi n chi n l

c tài chính.

K t c u c a lu n v n

Ch

ng 1: C s lý lu n v chi n l

Ch

ng 2: Phân tích môi tr

Ch

ng 3: Ho ch đ nh chi n l

c tài chính và ho ch đ nh chi n l

c tài chính.

ng kinh doanh và th c tr ng tài chính c a EMC.
c tài chính c a EMC giai đo n 2011 – 2020.


13/166

Ch

ng 1:

C

S

LÝ LU N V CHI N L

VÀ HO CH
1.1.

NH CHI N L

T NG QUAN V CHI N L

1.1.1. Khái ni m v chi n l

C TÀI CHÍNH
C TÀI CHÍNH

C TÀI CHÍNH

c tài chính

1.1.1.1 Khái quát v ho t đ ng qu n tr tài chính
Qu n tr tài chính Cty là ho t đ ng liên quan đ n vi c đ u t , mua s m, tài
tr và qu n lý tài s n DN nh m đ t m c tiêu đ ra. Qu n tr tài chính liên quan đ n
ba lo i quy t đ nh chính: quy t đ nh đ u t , quy t đ nh tài tr và quy t đ nh phân
ph i l i nhu n.
 Quy t đ nh đ u t :
Quy t đ nh đ u t là nh ng quy t đ nh liên quan đ n: (1) t ng giá tr tài s n
và giá tr t ng b ph n tài s n c n có và (2) m i quan h cân đ i gi a các b ph n
tài s n trong DN. C th :
 Quy t đ nh đ u t tài s n l u đ ng, bao g m: quy t đ nh t n qu ,
quy t đ nh t n kho, quy t đ nh chính sách bán hàng tín d ng, quy t đ nh đ u t tài
chính ng n h n.

 Quy t đ nh đ u t tài s n c đ nh, bao g m: quy t đ nh mua s m tài
s n c đ nh m i, quy t đ nh thay th tài s n c đ nh c , quy t đ nh đ u t d án,
quy t đ nh đ u t tài chính dài h n.
 Quy t đ nh quan h c c u gi a đ u t tài s n l u đ ng và đ u t tài
s n c đ nh, bao g m: quy t đ nh s d ng đòn b y ho t đ ng, quy t đ nh đi m hòa
v n
Quy t đ nh đ u t đ

c xem là quy t đ nh quan tr ng nh t trong các quy t

đ nh tài chính Cty vì nó t o ra giá tr cho DN.
 Quy t đ nh tài tr :
Quy t đ nh tài tr liên quan đ n vi c l a ch n lo i ngu n v n nào cung c p
cho vi c mua s m tài s n, nên s d ng v n ch s h u hay v n vay, nên dùng v n


14/166

ng n h n hay v n dài h n.
đ huy đ ng đ

ng th i, nhà qu n lý còn ph i quy t đ nh làm th nào

c các ngu n v n đó. M t s quy t đ nh v ngu n v n c th :

 Quy t đ nh huy đ ng ngu n v n ng n h n: quy t đ nh vay ng n h n
hay s d ng tín d ng th

ng m i; quy t đ nh vay ng n h n ngân hàng hay phát

hành tín phi u Cty.
 Quy t đ nh huy đ ng ngu n v n dài h n: quy t đ nh s d ng n dài
h n hay v n c ph n; quy t đ nh vay dài h n ngân hàng hay phát hành trái phi u
Cty; quy t đ nh phát hành c ph n ph thông hay c ph n u đãi.
 Quy t đ nh quan h c c u gi a n và v n ch s h u: s d ng đòn
b y tài chính.
 Quy t đ nh vay đ mua hay thuê tài s n.
 Quy t đ nh phân chia c t c:
Trong quy t đ nh phân chia c t c giám đ c tài chính s ph i l a ch n gi a
vi c s d ng l i nhu n sau thu đ chia c t c hay gi l i đ tái đ u t . Ngoài ra,
giám đ c tài chính còn ph i quy t đ nh Cty nên theo đu i m t chính sách c t c nh
th nào và li u chính sách c t c có tác đ ng gì đ n giá tr Cty hay giá c phi u trên
th tr

ng hay không. [10, tr.24]
M

i ti n đ c s c a qu n tr tài chính:

Trong quá trình ra quy t đ nh tài chính, nhà qu n tr r t d r i vào ma tr n
nh ng công th c tính toán và nh ng th t c c th mà quên đi nh ng logic thúc đ y
tài chính th hi n qua 10 ti n đ c s c a qu n tr tài chính:
Ti n đ 1:
tr khi đ

i r i ro l y thu nh p – Chúng ta không ch p nh n thêm r i ro

c đ n bù thu nh p cao h n.

Ti n đ 2: Giá tr th i gian c a ti n t - M t đ ng hôm nay giá tr h n r t

nhi u so v i m t đ ng trong t

ng lai.

Ti n đ 3: Ti n, ch không ph i thu nh p, là vua.
Ti n đ 4: Các dòng ti n gia t ng – ch theo dõi nh ng thay đ i.
Ti n đ 5: Nh ng tr ng i c a th tr
d án siêu thu nh p.

ng c nh tranh – t i sao khó tìm nh ng


15/166

Ti n đ 6: Các th tr

ng v n hi u qu - th tr

ng chuy n đ ng nhanh và

giá c ph n nh s chính xác.
Ti n đ 7: V n đ đ i di n – ng

i đi u hành không làm vi c cho ch s h u

tr khi h có quy n l i trong đó.
Ti n đ 8: Thu

nh h

ng t i quy t đ nh kinh doanh.

Ti n đ 9: Không có r i ro nào gi ng r i ro nào – m t s r i ro có th lo i tr
b ng đa d ng hóa và m t s thì không th .
Ti n đ 10: Hành vi đ o đ c đó là làm đi u t t, và r c r i đ o đ c luôn xu t
hi n trong tài chính.
S d ng nh ng ti n đ này cho th y vi c ra quy t đ nh tài chính g n ch t v i
lý thuy t tài chính hi n đ i và hi n tr ng các đi u ki n kinh t . [9, tr.26]
1.1.1.2 Khái ni m chi n l

c kinh doanh

Có r t nhi u đ nh ngh a v chi n l

c, m i đ nh ngh a có ít nhi u khác nhau

tùy thu c vào quan ni m c a m i tác gi . N m 1962 chi n l

cđ

c Chandler đ nh

ngh a nh là “vi c xác đ nh các m c tiêu, m c đích c b n dài h n c a DN và vi c
áp d ng m t chu i các hành đ ng c ng nh s phân b các ngu n l c c n thi t đ
th c hi n các m c tiêu này”2.
Chandler là m t trong nh ng ng
chi n l

i đ u tiên kh i x

ng lý thuy t qu n tr

c. Cho đ n nh ng n m 1980, khi mà môn h c qu n tr chi n l

c tr nên

chín mu i, Quinn đã đ a ra đ nh ngh a có tính khái quát h n: “Chi n l

c là mô

th c hay k ho ch tích h p các m c tiêu chính y u, các chính sách, và chu i hành
đ ng vào m t t ng th đ

c c k t m t cách ch t ch ”3.

Sau đó, Johnson và Scholes đ nh ngh a l i chi n l
tr

c trong đi u ki n môi

ng có r t nhi u nh ng thay đ i nhanh chóng: “Chi n l

c là đ nh h

ng và

ph m vi c a m t t ch c v dài h n nh m đ t l i th c nh tranh cho t ch c thông
qua vi c đ nh d ng các ngu n l c c a nó trong môi tr
nhu c u th tr
2

ng thay đ i, đ đáp ng

ng và th a mãn mong đ i c a các bên h u quan”4.

Chandler, A. (1962), Strategy and Structure. Cambrige, Massacchusettes, MIT Press.
Quinn, J. B. (1980), Strategies for Change: Logical Incrementalism, Homewood, Illinois, Irwin.
4
Johnson, G., Scholes, K. (1999), Exploring Corporate Strategy, 5th Ed, Prentice Hall Europe.
3


16/166

Trong đ nh ngh a chi n l
khía c nh c a qu n tr chi n l

c v i 5 ch P c a mình Mintzberg khái quát các

c nh sau:

-

K ho ch (Plan): chu i các hành đ ng đã d đ nh m t cách nh t quán.

-

Mô th c (Partern): s kiên đ nh v hành vi theo th i gian, có th là d

đ nh hay không d đ nh.

-

V th (Position): phù h p gi a t ch c và môi tr

ng c a nó.

-

Quan ni m (Prespective): cách th c đ nh n th c sâu s c v th gi i.

-

Th thu t (Ploy): cách th c c th đ đánh l a đ i th .

Không ch bao g m nhi u khía c nh khác nhau, đ nh ngh a chi n l
khác nhau tùy theo c p đ . T i thi u có ba m c chi n l
chi n l

c c p Cty; chi n l

n ng. Chi n l
Chi n l

c c p đ n v kinh doanh; chi n l

c c p Cty h

c nh n di n:

c c p b ph n ch c

ng đ n m c đích và ph m vi t ng th c a t ch c.

c c p đ n v kinh doanh liên quan đ n cách th c c nh tranh thành công

trên các th tr
chi n l

cc nđ

c còn

ng c th . Chi n l

c giúp cho các chi n l

c ch c n ng (hay chi n l

c c p đ n v kinh doanh và c p Cty th c hi n m t

cách h u hi u nh các b ph n c u thành trên ph
trình, con ng

c ho t đ ng) là các

ng di n các ngu n l c, các quá

i và các k n ng c n thi t. [8, tr.10].

1.1.1.3 Khái ni m qu n tr chi n l

Qu n tr chi n l

c có th đ

c
c đ nh ngh a nh là m t ngh thu t và khoa

h c thi t l p, th c hi n và đánh giá các quy t đ nh liên quan nhi u ch c n ng cho
phép m t t ch c đ t đ
Qu n tr chi n l
chi n l

c nh ng m c tiêu đ ra.
c bao g m ba giai đo n: thi t l p chi n l

c và đánh giá chi n l

c, th c hi n

c.

- Giai đo n thi t l p chi n l

c g m vi c phát tri n nhi m v kinh doanh,

xác đ nh c h i và nguy c đ n v i t ch c t bên ngoài, ch rõ các đi m m nh và
đi m y u bên trong, thi t l p m c tiêu dài h n, t o ra các chi n l
ch n ra nh ng chi n l

c đ t thù có th theo đu i.

c thay th và


17/166

- Giai đo n th c thi chi n l

c đòi h i Cty ph i thi t l p các m c tiêu hàng

n m, đ t ra chính sách, khuy n khích nhân viên và phân ph i tài nguyên đ các
chi n l

c l p ra có th đ

c th c hi n.

- Giai đo n đánh giá chi n l
thi t l p và th c thi chi n l

c. B

c s giám sát các k t qu c a các ho t đ ng

c này g m vi c đo l

ng thành tích c a cá nhân

và t ch c, đ ng th i có nh ng hành đ ng đi u ch nh c n thi t. [6, tr.9].
1.1.1.4 Khái ni m chi n l

Chi n l
h

c c p b ph n ch c n ng

c c p b ph n ch c n ng là chi n l

c c a các b ph n ch c n ng

ng đ n c i thi n hi u l c các ho t đ ng c b n trong ph m vi Cty nh SX,

marketing, qu n tr v t li u, tài chính, nghiên c u và phát tri n, và ngu n nhân l c.
Chi n l
chi n l
l

c c p b ph n ch c n ng t p trung h tr cho chi n l

c Cty và

c đ n v kinh doanh. M i b ph n ch c n ng ph i ho ch đ nh các chi n

c c a mình đ h u thu n, góp ph n hoàn thành các m c tiêu c a DN, đ n v kinh

doanh và giúp th c hi n các chi n l

c mà DN, đ n v kinh doanh đ ra. [7, tr.22;

tr.250]
1.1.1.5. Khái ni m chi n l

Chi n l

c tài chính

c tài chính là chi n l

c c p b ph n ch c n ng, ho ch đ nh các

ho t đ ng qu n tr tài chính trung và dài h n nh m h tr th c hi n chi n l
và chi n l

c các đ n v kinh doanh. Chi n l

c Cty

c tài chính là s k t h p v cách

th c đ đ a ra các quy t đ nh đ u t , tài tr , phân chia l i nhu n và đ t chúng m t
cách thích h p trong t ng giai đo n phát tri n c a DN. Chi n l

c tài chính là m t

l trình trung và dài h n cho vi c th c hi n c ba quy t đ nh trên.
1.1.2. Ho ch đ nh chi n l
1.1.2.1.

c tài chính

Vai trò c a ho ch đ nh tài chính

Ho ch đ nh tài chính là quá trình phát tri n các k ho ch tài chính ng n h n
c ng nh dài h n nh m đ t đ
đ c tr ng c b n là đ

c các m c tiêu c a DN. Các k ho ch tài chính có

c trình bày b ng đ n v đo l

ng chung là ti n t . Vì v y, h

th ng k ho ch tài chính đóng vai trò quan tr ng then ch t trong vi c l p k ho ch
và ki m soát c a các DN. Các k ho ch c a DN xác đ nh m c tiêu và nh ng hành


18/166

đ ng c n th c hi n đ đ t đ

c m c tiêu. M i ho t đ ng đ u c n ph i s d ng các

ngu n l c chung c a DN. Ho ch đ nh tài chính thông qua h th ng các ngân sách
v i kh n ng s d ng đ n v chung s d dàng l

ng hóa các m c tiêu, c th hóa

và t ng h p vi c s d ng các ngu n l c. Do v y, ngân sách c ng đ

c s d ng cho

m c tiêu ki m soát. Trong đó, thi t l p các tiêu chu n, ti p nh n các thông tin ph n

h i v hi u su t th c t và th c hi n các hành đ ng đi u ch nh n u hi u su t th c t
sai l ch nhi u so v i k ho ch.
1.1.2.2. M c tiêu c a ho ch đ nh tài chính
Các ngân sách th

ng đ

c xây d ng cho các b ph n trong t ch c (phòng

ban, xí nghi p, đ n v …..) và cho các ho t đ ng (bán hàng, SX, nghiên c u….). H
th ng các ngân sách này ph c v cho k ho ch tài chính c a toàn t ch c và đem l i
cho t ch c nhi u l i ích:
-

Thúc đ y các nhà qu n tr l p k ho ch.

-

Cung c p ngu n thông tin đ c i thi n vi c ra quy t đ nh.

-

Giúp ích cho vi c s d ng các ngu n l c và qu n lý nhân s thông qua

vi c thi t l p tiêu chu n đánh giá hi u su t.
-

C i thi n v n đ truy n thông và h p tác.

1.1.2.3. Các lo i k ho ch tài chính

Ho ch đ nh tài chính là ti n trình xem xét tác đ ng t ng th các quy t đ nh
đ u t và tài tr mà k t qu là các k ho ch tài chính. H th ng k ho ch tài chính
bao g m các k ho ch quan h m t thi t nhau:
-

K ho ch dài h n bi u hi n d

i d ng k ho ch đ u t và tài tr .

-

Ngân sách hàng n m g m: ngân sách trang b , ngân sách tài tr , ngân

sách kinh doanh…
-

Ngân sách v ngân qu là t ng h p các lu ng thu chi t các ngân sách.


19/166

VI N C NH VÀ S

CHI N L

M NH

C C P CTY

Các m c tiêu và chính sách c n b n

K
ho ch
tài
chính
dài h n

Ch ng
trình
chi n
l c

Ch ng
trình
chi n
l c

Ch ng
trình
chi n
l c

K ho ch h ng n m
H
th ng
ngân
sách
h ng
n m

Ch ng

trình
hành
đ ng

Ch ng
trình
hành
đ ng

Ch ng
trình
hành
đ ng

Ngân sách ngân qu

KI M SOÁT QU

Hình 1.1: Ti n trình l p k ho ch và các m i quan h ngân sách


20/166

K HO CH DÀI H N (5-10 N M)
K ho ch đ u t

K ho ch tài tr

CÁC NGÂN SÁCH (h ng n m)
NS đ u t

NS tài tr

NS kinh doanh

NGÂN SÁCH NGÂN QU
D toán thu chi
K ho ch tài tr ng n h n

V trí qu

Hình 1.2: Quan h c a các k ho ch tài chính [11, tr.225-228]
1.2.

MÔ HÌNH TÀI CHÍNH CÁC GIAI

O N TRONG CHU K

S NG

C A DN
Chi n l

c tài chính ph i thích h p cho t ng giai đo n phát tri n c a DN,

phù h p v i chi n l
t ng tr
1.3.

c kinh doanh c a Cty theo t ng giai đo n kh i s kinh doanh,

ng, sung mãn và suy thoái. (PL 1.1)
LÝ THUY T V C

C U V N C A CTY

1.3.1. Thuy t cân đ i (Thuy t M&M)
Lý thuy t c c u v n hi n đ i xu t hi n t n m 1985, khi giáo s Franco
Modigliani và Merton Miller (sau đây g i là MM) công b bài báo có nh h

ng

l n nh t đ n ngành tài chính. V i các gi đ nh c a mình, MM đã ch ng minh là giá


21/166

tr c a Cty không b nh h

ng b i c c u v n c a Cty. Sau đây là m t ph n các gi

đ nh c a MM:
-

Không có chi phí hoa h ng trong giao d ch.

-

Không có thu .

-

Không có chi phí phá s n.

-

Các nhà đ u t có th vay v i cùng m c lãi su t nh các Cty.

-

T t c các nhà đ u t có đ y đ thông tin nh ban giám đ c c a Cty v

các c h i đ u t c a Cty.
-

EBIT không b nh h

ng b i n vay.

M c dù m t s gi đ nh là không th c t , nh ng k t qu nghiên c u c a MM
r t quan tr ng. B ng cách ch ra các gi đ nh mà c c u v n không nh h

ng đ n

giá tr Cty, MM đã cung c p cho chúng ta nh ng minh ch ng v các đi u ki n đòi
h i nào n u c c u v n nh h

ng đ n giá tr Cty. Nghiên c u c a MM đánh d u s

b t đ u các nghiên c u v c c u v n hi n đ i và các nghiên c u sau đó t p trung

n i l ng các gi đ nh c a MM đ phát tri n lý thuy t v c c u v n mang tính th c
t h n. [5, tr.743]
Tác đ ng c a thu :
N m 1963, MM đã công b thêm m t nghiên c u, trong đó hai ông đã n i
l ng gi đ nh v môi tr

ng không có thu thu nh p Cty.

r ng lu t thu cho phép Cty đ
tr cho c đông không đ

đây hai ông nh n th y

c kh u tr lãi vay nh m t chi phí, nh ng c t c chi

c c u tr . S phân bi t này đã khuy n khích các Cty s

d ng n trong c u trúc v n c a mình. MM cho th y r ng n u t t c các gi đ nh
khác c a h đ

c gi nguyên thì s phân bi t này s d n đ n m t c u trúc v n t i

u là 100% n .
Nghiên c u c a MM

n m 1963 đã đ

c Merton Miller ch nh s a sau đó

vài n m (lúc này không còn Mogdiliani), khi ông đ a ra tác đ ng c a thu thu nh p

cá nhân. Miller l u ý r ng ti n lãi thu t trái phi u b đánh thu thu nh p cá nhân.
Trong khi đó, thu nh p t c phi u bao g m c t c và lãi v n. Lãi v n trong dài h n
b đánh thu ít h n trái t c và m c thu này có th đ

c hoãn l i cho đ n khi bán c


22/166

phi u và khi lãi v n đ
ng

c ghi nh n. N u m t c phi u đ

c n m gi cho đ n khi

i ch ch t thì không ph i chi tr thu ph n lãi v n. Do v y, có th th y l i

nhu n t c phi u b đánh thu th p h n l i nhu n t n vay.
Miller đã ch ra, (1) lãi vay đ

c kh u tr

ng h vi c tài tr b ng n vay,

nh ng (2) u đãi nhi u h n v thu đ i v i thu nh p c a c phi u làm gi m su t
sinh l i đòi h i đ i v i c phi u và do đó ng h vi c tài tr b ng v n ch s h u.
R t khó có th ch ra đ

c hi u ng ròng c a hai y u t này. Tuy nhiên, h u h t các

chuyên gia đ u tin r ng s kh u tr c a lãi vay có hi u ng m nh h n, hi u ng này
v n b gi m tr b i m c thu th p h n đ i v i thu nh p c a c phi u. [5, tr.745]
Tác đ ng c a kh n ng phá s n:
K t qu c a MM c ng d a trên gi đ nh r ng Cty không b phá s n, do v y
chi phí phá s n không nh h

ng đ n giá tr Cty. Tuy nhiên, trong th c t vi c phá

s n là có th c, và nó r t t n kém. Các Cty khi phá s n có chi phí pháp lý và k toán
r t l n, và Cty c ng khó mà duy trì m i liên h v i khách hàng, nhà cung c p và
nhân viên. H n n a, s phá s n th

ng bu c các Cty ph i thanh lý tài s n v i giá tr

th p h n giá tr c a nó.
C ng c n l u ý là n i lo s phá s n, không ch đ n thu n là phá s n, còn
đem đ n các v n đ sau đây: N u nh ng v n đ này liên quan đ n t

ng lai c a Cty,

các nhân viên quan tr ng b t đ u tháo ch y, các nhà cung c p b t đ u t ch i cung
c p tín d ng, các khách hàng b t đ u ki m các nhà cung c p n đ nh h n, và nh ng
ng

i cho vay c ng yêu c u lãi vay cao h n và các đi u kho n cho vay ch t ch

h n.
Các v n đ liên quan đ n phá s n khác c ng s gia t ng nhi u h n khi Cty s
d ng nhi u n vay h n trong c c u v n c a Cty. Do đó, chi phí phá s n ng n c n

Cty s d ng n vay v

t quá m t t l nào đó. [5, tr.747]

1.3.2. Thuy t đánh đ i [5, tr.748]
Nh ng tranh lu n tr

c đó đã d n đ n s phát tri n c a lý thuy t đ

c g i là

“lý thuy t đánh đ i c a đòn b y tài chính”, trong đó các Cty đánh đ i l i ích thu
t vi c tài tr b ng n vay v i các v n đ có nguyên nhân t kh n ng phá s n.


23/166

1.3.3. Thuy t tín hi u
MM gi đ nh r ng m i ng

i – nhà đ u t và nhà qu n lý – có cùng m t

thông tin v tri n v ng c a Cty. Tuy nhiên, th c t là nhà qu n lý th
tin t t h n so v i nhà đ u t bên ngoài – thông tin b t cân x ng.

ng có thông
i u này có tác

đ ng quan tr ng đ n c u trúc v n t i u c a Cty.
Khi các nhà qu n lý nh n th y Cty có tri n v ng t t h n, h s tránh vi c bán

c phi u đ tài tr cho nhu c u m i – không mu n chia s l i ích cho các c đông
m i – mà thiên v h
v

ng s d ng n vay m i ngay c khi có th làm t l n vay

t kh i m c t l m c tiêu. Ng

c l i, khi tri n v ng là không t t, nhà qu n lý s

mu n tài tr b ng v n c ph n, đi u này có ngh a là các c đông m i s chia s
nh ng thua l c a c đông hi n h u.
Tóm l i, vi c công b bán c phi u ra bên ngoài đ

c xem là đánh tín hi u

v tri n v ng c a Cty - theo quan đi m c a nhà qu n lý - là không t t. [5, tr.750]
1.3.4. Các nhân t quy t đ nh c c u v n
 Doanh thu n đ nh: M t DN có doanh thu n đ nh s đ m b o đ

cv n

vay nhi u h n, chi phí c đ nh s cao h n các Cty có doanh thu không n đ nh.
 C c u tài s n: Các DN có tài s n đã đ

c th ch p cho các món vay có

đ m b o s khó s d ng v n vay nhi u h n n a.


òn cân đ nh phí: M t DN có đòn cân đ nh phí th p, t t nh t nó c n s

d ng đòn cân tài chính vì nh chúng ta đã bi t s k t h p gi a đòn cân đ nh phí và
đòn cân tài chính t o nên đòn cân t ng h p.
 T l t ng tr

ng: M c t ng tr

ng c a DN càng nhanh càng khó s

d ng ngu n v n bên ngoài.
 L i nhu n: DN có t su t l i nhu n càng cao càng ít s d ng v n vay.
 Thu : Lãi vay là chi phí đ

c gi m thu , và nó càng có giá tr đ i v i DN

có m c thu cao. Nh v y, các DN có m c thu su t càng cao càng có nhi u l i th
khi s d ng v n vay.


24/166

 Ki m soát:

nh h

ng c a vi c phát hành n so v i phát hành c phi u

trong s ki m soát c a nhà qu n tr có nh h

ng đ n c c u v n. Vi c ki m soát

c a nhà qu n tr có th s liên quan đ n vi c s d ng v n vay hay v n c ph n.
 V n đ qu n tr : Các nhà qu n tr là ng

i tr c ti p thi t k c c u v n.

M t s nhà qu n tr b o th s s d ng ít v n vay nh ng s khác l i s d ng nhi u
v n vay đ thu đ


c l i nhu n cao.

i u ki n th tr

trái phi u th

ng v n: Các đi u ki n trên th tr

ng c phi u c ng nh

ng thay đ i, đó c ng là y u t quan tr ng nh h

ng đ n c c u v n

t i u c a m t DN.


i u ki n n i b c a DN: M t DN có nh ng đi u ki n n i b t t nó có

th ch u đ ng c c u v n m c tiêu c a nó. Ch ng h n, m t Cty v a m i thành công
hoàn toàn m t ch
nh p cao trong t

ng trình nghiên c u và phát tri n, d án có th mang l i m t thu
ng lai g n. Nh ng thu nh p m i ch a đ lôi cu n các nhà đ u t

tham gia d án và nó c ng ch a ph n ánh đ

c trong giá ch ng khoán. Cty này

ch a mu n phát hành c phi u m i – Cty mu n tài tr nhu c u v n cho phát tri n
s n ph m m i b ng n vay cho đ n khi có đ

c thu nh p cao và ph n ánh qua th

giá c phi u. Lúc này Cty s phát hành c phi u m i, rút t l v n vay xu ng và
quay v v i c c u v n m c tiêu ban đ u.
 Tài chính n ng đ ng: M t Cty có th s thu đ

c r t nhi u ti n n u bi t

ho ch đ nh ngân qu v n t t, n ng đ ng trong các ho t đ ng tài chính. Nh ng
chúng ta không th bi t nh h

ng c a các quy t đ nh tài chính đ n giá ch ng

khoán nh th nào, do v y chúng ta ph i tích l y đ v n c n thi t đ có th ch u
đ

c các ho t đ ng SX, kinh doanh. [16, tr.315]

1.3.5. Quy t đ nh v c c u v n DN
1.3.5.1.

Phân tích kh n ng không thanh toán đ

M t câu h i thi t th c đ

cn

c đ t ra cho các DN khi t s thanh toán nh h n

1, t c là báo đ ng kh n ng không thanh toán đ
thu c vào ngu n thanh toán – EBIT, l

c n c a DN. Câu tr l i ph

ng ti n m t và ph

ng án tài chính m i –

ho c bán tài s n đ gi m b t nh ng thi u h t. T s thanh toán n s cho ta bi t m t


25/166

ph n v n đ này.
th p đ

phân tích v n đ không thanh toán đ

c n , chúng ta c n thu

c các kh n ng thay đ i v dòng ti n t so v i giá tr k v ng c a nó. Trong

ho ch đ nh ngân qu ti n m t, c n ph i d phòng kh n ng thanh toán n . T t c
các thông tin này r t quan tr ng đ i v i các nhà qu n tr tài chính trong vi c đ nh
giá các tài s n c a DN đ thanh toán các món n c đ nh. Không ch có l i nhu n
k v ng đ

c s d ng trong vi c xác đ nh giá tr tài s n c a DN mà chúng ta còn s

d ng các nhân t khác nh : mua ho c bán tài s n hoán chuy n ti n m t c a DN, lãi
t c… và các hình th c khác.
1.3.5.2.

Phân tích l u chuy n ti n m t và t s n /v n

Tính xác su t g n đúng th

ng đ

c s d ng r t nhi u trong phân tích v n

kinh doanh c a m t DN. Phân tích v n ti n m t c a DN đ thanh toán n c đ nh,
có th là t t nh t. Các ch n hay các nhà đ u t t t nhiên s phân tích t ng n c
đ nh và xác đ nh m o hi m tài chính trong v n ti n m t thanh toán n c a DN.
V nđ
th c t , hay l

đây có th có s không phù h p gi a t s n /v n là t ng s n
ng ti n m t đ thanh toán các kho n n này c a DN. M t vài DN có

th có t s n /v n th c t cao, nh ng l i d i dào v n ti n m t đ thanh toán n .
Phân tích t s n /v n và phân tích s

n đ nh l

ng ti n m t th c t đ thanh toán

n c đ nh là r t quan tr ng trong vi c c c u v n g n đúng c a DN. Phân tích v n
ti n đ thanh toán n c a DN c a các nhà đ u t m o hi m trong qu n lý phù h p
v i ý ki n c a các nhà đ u t . Quy t đ nh c c u v n s đ

c hình thành trên c s

phát tri n m c tiêu t i đa hóa giá c phi u c a m t DN.
1.3.5.3.

Các ph

 Ph

ng pháp phân tích khác

ng pháp so sánh t s c c u v n
phân tích c c u v n g n đúng c a m t DN này, ng

c u v n c a m t DN có đ r i ro trong kinh doanh t

i ta xác đ nh c

ng t . Các DN đ

c s d ng

đ so sánh ph i cùng m t ngành công nghi p. M t c c u v n t i u cho t t c các
DN công nghi p là t s n /v n cao h n t s trung bình c a ngành công nghi p.
 Giám đ nh phân tích đ u t