Hát múa tập thể trong sinh hoạt cộng đồng

HÁT, MÚA TẬP THỂ TRONG SINH HOẠT CỘNG ĐỒNG
I. HÁT TẬP THỂ
1. Mục đích, ý nghĩa
Trong một cuộc gặp mặt đông vui, trước cuộc họp chi đoàn, chi hội, chi đội,
những khuôn mặt trẻ trung, rạng rỡ, những lời ca tiếng hát cùng tiếng vỗ tay và tiếng
cười sảng khoái. Đó là hình ảnh đẹp đẽ thể hiện tình bạn, tình đồng chí của mỗi tập thể
thanh thiếu nhi.
Hát tập thể trong sinh hoạt Đoàn, Hội, Đội, sinh hoạt thanh thiếu nhi là hoạt
động cần thiết không thể thiếu được của giới trẻ. Nó là nhịp cầu, là sự giao lưu, khởi
động đầy hứng thú sôi nổi, tạo ấn tượng mạnh mẽ cho từng cá nhân và cho cả tập thể.
Đồng thời với ý nghĩa, nội dung của từng thể loại, bài hát sẽ tạo được tình cảm với
những sắc thái khác nhau, góp phần giáo dục ý thức tập thể, tinh thần đoàn kết thân ái
trong một tập thể vững mạnh.
Hát tập thể góp phần giáo dục ý thức thẩm mỹ, sự cảm thụ nghệ thuật cho mỗi
thành viên, Nó luôn kích thích lôi cuốn người tham dự cùng hát, cùng vỗ tay theo từng
lời, tiết tấu, nhịp điệu của bài hát.
2. Những điều cần chú ý khi điều khiển hát tập thể.
a) Lựa chọn bài hát cho phù hợp, đây là bước rất quan trọng không thể tuỳ tiện.
Bài hát được lựa chọn cần phù hợp với số lượng thành viên tham dự, phù hợp với chủ
đề của buổi sinh hoạt, phù hợp với không gian, địa điểm nơi diễn ra cuộc họp. Chẳng
hạn, trong một hội nghị với hàng trăm người tham dự với thành phần rất khác nhau thì
nên chọn một bài hát thật quen thuộc và dễ hát. Nhưng trong sinh hoạt chi đoàn, chi hội
với số lượng ít thì có thể hát những bài mà các bạn trẻ ưa thích.
b) Giới thiệu bài hát, mời hát linh hoạt kèm theo những động tác cần thiết cũng là
một nghệ thuật của người điều khiển. Bắt nhịp bài hát rõ ràng, chính xác, đúng nhịp
phách, đúng cao độ, trường độ, sẽ làm tăng hiệu quả của việc hát tập thể. Khéo xử lý
tình huống bất trắc có thể xảy ra (bắt giọng cao hay thấp quá) cũng tạo nên bầu không
khí vui tươi, phấn khởi trong tập thể.
c) Có thể chọn một số bài hát mới đơn giản để tập cho mọi người trước buổi sinh
hoạt tập thể. Những nhạc sĩ có tài thường sáng tác được những bài hát như vây. Ví dụ
bài "Nụ cười hồng" của Lê Quốc Thắng chỉ có 4 câu rất dễ thuộc, dễ nhớ, nhịp phách

đơn giản rất dễ hát. Trong 5 phút mọi người có thể thuộc và hát được ngay.
d) Kết hợp hát tập thể với trò chơi tập thể là một nét độc đáo trong phong cách
điều khiển của ngươì cán bộ Đoàn, Hội, Đội. Hát liên khúc, hát đuổi, hát theo nhịp vỗ
tay... có thể sử dụng các hình thức, phương pháp của câu lạc bộ các bạn yêu nhạc do đài
truyền hình phối hợp với Đài tiếng nói Việt Nam tổ chức trong sinh hoạt văn nghệ tập
thể (thi hát theo từng chủ đề: Cây, con, sông, biển).
3. Tập hát cho tập thể
a) Đây là một việc làm tưởng dễ, nhưng không phải bất kỳ ai hễ cứ thuộc bài hát
là có thể tập được cho người khác. Hướng dẫn một bài hát mới cho tập thể cũng cần có
phương pháp, nghĩa là làm cho mọi người dễ thuộc, dễ tiếp thu và có thể tự hát được
một cách nhanh nhất.
b) Tập hát cho tập thể, có thể tiến hành theo các bước sau đây:
- Hát trước 1-2 lần để cho mọi người cảm nhận tiết tấu, giai điệu của bài hát.
- Chép lời của bài hát (trên bảng nếu có) và phân tích ý nghĩa của lời ca để mọi
người bước đầu nhận biết được tính chất, thể loại của bài hát (hành khúc, trữ tình, dân
ca...)
Tập từng câu một với giọng vừa phải (không cao quá, không thấp quá), chú ý
những chỗ khó hát (luyến, láy ngắt âm)
- Bài hát có thể có nhiều đoạn, có thể tập từng đoạn một, thuộc hết đoạn này mới
sang đoạn khác.
- Sửa ngay những chỗ mà nhiều người hát sai (về cao độ, trường độ) nhất là
những lỗi theo quán tính (đã biết sơ sơ nhưng không chính xác)
- Nếu có thời gian, cần gọi một vài bạn lên hát đơn ca, hoặc chia nhóm để thi
xem nhóm nào hát đúng, hát hay (nhận xét lẫn nhau)
- Ôn luyện thường xuyên, mỗi cá nhân cần tự nhẩm lại bài hát sau khi tập. Có
như vậy mới chóng thuộc và có thể tham gia hát tập thể một cách vui vẻ, tự nhiên.
- Tập hát cho tập thể, nên điều quan trọng là thuộc bài hát, sau mới lưu ý đến hát
đều (cao độ, trường độ, ngân, nghỉ). Khi tất cả cùng thuộc bài hát vừa tập mới quan tâm
đến việc thể hiện tình cảm của bài hát.
- Có thể "nhại lại" (mang tính chất vui vẻ) những chỗ hát sai, hát ê-a, để tạo dấu

ấn, giúp mọi người nhanh chóng tự sửa lỗi của mình.
- Có thể hát mẫu khi sử dụng những yếu tố sơ đẳng của kỹ thuật thanh nhạc: lấy
hơi, nhả chữ, giọng cổ, giọng mũi, ngân dài...
4. Các loại bài hát tập thể thông dụng
a) Các bài hát theo qui định (nghi lễ nghi thức)
- Quốc ca
- Quốc tế ca
- Lãnh tụ ca
- Ca ngợi Đảng Cộng sản Việt Nam
- Thanh niên làm theo lời Bác
- Lên đàng
- Tiến lên đoàn viên
b) Những ca khúc cách mạng quen thuộc
- Màu cờ tôi yêu (Phạm Tuyên)
- Việt Nam ơi mùa xuân đến rồi (Huy Du)
- Tuổi trẻ thế hệ Bác Hồ (Triều Dâng)
- Hành khúc thanh niên thế hệ Hồ Chí Minh (Văn Dung)
- Bác vẫn cùng chúng cháu hành quân (Huy Thục)
- Đêm Trường Sơn nhớ Bác
- Như có Bác trong ngày vui đại thắng (Phạm Tuyên)
- Cuộc đời vẫn đẹp sao (Phan Huỳnh Điểu)
(Có thể tham khảo tập bài hát "100 ca khúc chào thế kỷ" Nxb Thanh niên Hà Nội,
2000 do Ban Tư tưởng Văn hoá Trung ương Đoàn phát hành đến tận cơ sở).
II. NHẢY MÚA TẬP THỂ
1. Vài nét về nghệ thuật nhảy múa sinh hoạt
Nghệ thuật nhảy múa rất đa dạng, nhiều màu sắc cả về nội dung và hình thức. Đó
vừa là một bộ môn của nghệ thuật sân khấu, vừa là một món ăn tinh thần hàng ngày của
quần chúng, đặc biệt là thanh thiếu nhi.
Nhảy múa trong sinh hoạt cộng đồng là loại hình sinh hoạt phổ cập có tính chất
truyền thống ở nhiều nước trên thế giới. Chúng ta đã từng chứng kiến nhiều điệu nhảy

thú vị như: Xoè vòng của dân tộc Thái ở Tây Bắc, "Lăm Vông" của các bộ tộc Lào,
Tăng-gô, Van-Xơ ở Châu Âu, Cha-Cha-Cha, Rum Ba ở Châu Mỹ,...
- Nhảy múa sinh hoạt phát triển các yếu tố dân gian, các động tác đơn giản được
lặp đi lặp lại, dễ học, dễ nhớ và mang tính quần chúng cao, từ các cháu mẫu giáo, thanh
thiếu nhi đến những người cao tuổi.
Nhảy múa sinh hoạt là một hoạt động văn hoá lành mạnh làm cho cuộc sống
thêm vui tươi, phấn khởi, lạc quan, yêu đời, đồng thời cũng có tác dụng thư giãn sau
những giờ lao động mệt mỏi. Đó là phương tiện giao lưu tình cảm thắt chặt tình đoàn
kết, hiểu biết lẫn nhau, xích lại gần nhau giữa các thành viên trong cộng đồng.
Nhảy múa sinh hoạt là hình thức vận động, kết hợp nhiều yếu tố: nghe, nhìn,
nhảy múa, ca hát làm cho con người thêm nhanh nhẹn hoạt bát. Đồng thời qua đó góp
phần giáo dục ý thức thẩm mỹ lành mạnh, tiến bộ.
2. Phương pháp tổ chức nhảy múa tập thể
a) Đội hình thường gặp là nhảy vòng tròn, nhảy đôi hoặc nhảy tự do
Đội hình vòng tròn thường được sử dụng trong các đêm lửa trại (kết thành nhiều
vòng tròn mà tâm là đống lửa trại), trong các cuộc vui liên hoan khi gặp mặt hoặc chia
tay.Nhảy múa tập thể với đội hình vòng tròn thường được thực hiện theo nhạc của
những bài hát sinh hoạt cộng đồng như Nối vòng tay lớn của Trịnh Công Sơn, Như có
Bác trong ngày vui đại thắng của Phạm Tuyên hoặc các bài hát dùng trong Đêm lửa trại.
Đặc điểm là dễ tập, dễ nhảy, kể cả những người chưa biết cũng có thể tham gia, như bạn
bè người xung quanh học và làm theo các động tác của họ.
Nhảy đôi thường được áp dụng cho các điệu vũ quốc tế như Cha-cha-cha, Rum-
Ba,Van-xơ khi hội vui lên cao trào, mọi người có thể nhảy tự do (theo cách là được học
hoặc tự nhảy theo ý của mình). Khi nhảy tự do điều quan trọng không còn là ở chỗ phải
đúng động tác, đúng qui cách nữa mà chủ yếu là để thể hiện lòng say mê, hứng khởi của
bản thân đối với bạn bè, đồng chí, với tập thể, thể hiện "vui hết mình"
b) Tổ chức nhảy múa tập thể
- Phải có người chủ trò, vừa đóng vai người dẫn chương trình, vừa điều phối phát
động lực lượng nòng cốt châm ngòi, từ đó cuốn hút mọi người cùng tham gia đông đảo.
- Người chủ trò chỉ huy dàn nhạc (hoặc đàn oóc, hoặc băng nhạc có sẵn) một số

bạn có giọng hát tốt hát theo dàn nhạc để làm nền cho điệu nhảy.
- Đặc biệt trong các cuộc vui liên hoan của thanh niên, thường có các vị đại biểu
của cấp uỷ Đảng, chính quyền, đại diện các đoàn thể khác (công đoàn, phụ nữ...) tham
dự. Vì vậy cần cử một số bạn trẻ đến mời các vị đại biểu cùng tham gia nhảy múa chung
vui cùng thanh niên.
- Chú ý nên kết thúc khi cuộc vui đạt đến đỉnh cao, không nên để đến lúc cuộc
vui đã tàn dễ gây tâm lý nhàm chán. Kết thúc như vậy sẽ gây được dấu ấn sâu sắc trong
lòng người tham dự.
- Cũng hết sức tránh hiện tượng có một số bạn nhân cuộc vui mà đưa vào những
trò đùa quá chớn như xuyên tạc bài hát, xuyên tạc các điệu nhảy múa, gây cười thiếu
văn hoá...