PHƯƠNG HƯỚNG VÀ NHỮNG GIẢI PHÁP CHỦ YẾU ĐỂ NÂNG CAO CÔNG TÁC QUẢN LÝ VÀ SỬ DỤNG NSNN CỦA TỈNH HÀ GIANG

PHƯƠNG HƯỚNG VÀ NHỮNG GIẢI PHÁP CHỦ YẾU ĐỂ NÂNG
CAO CÔNG TÁC QUẢN LÝ VÀ SỬ DỤNG NSNN CỦA TỈNH HÀ
GIANG
I. PHƯƠNG HƯỚNG, MỤC TIÊU CHUNG.
Mục tiêu của CNH, HĐH, HĐH là xây dựng nước ta thành một nước
công nghiệp có cơ sở vật chất kỹ thuật hiện đại, cơ cấu kinh tế hợp lý, quan hệ
sản xuất tiến bộ, phù hợp với trình độ phát triển của lực lượng sản xuất, đời
sống vật chất và tinh thần cao, quốc phòng, an ninh vững chắc, dân giàu, xã hội
công bằng, văn minh. Để thực hiện được mục tiêu đó nhất thiết phải có nguồn
tài chính to lớn và được bảo đảm ổn định và tăng trưởng cao. Trong đó trách
nhiệm của NSNN đóng vai trò quyết định. Đại hội đại biểu Đảng toàn quốc lần
thứ VIII khẳng định: "... chính sách tài chính phải nhằm vào mục tiêu thúc
đẩy sản xuất phát triển, huy động và sử dụng có hiệu quả nguồn lực, tăng tích
luỹ để tạo vốn cho đầu tư phát triển..."
(
1
)
Chiến lược phát triển kinh tế của Đảng nêu rõ: "... phấn đấu hạn chế tiến
tới thăng bằng NS một cách tích cực, nuôi dưỡng và phát triển nguồn thu,
chống thất thu và lạm thu, đáp ứng nhu cầu chi tiêu cần thiết phục vụ lợi ích
chung của sự nghiệp phát triển, cải tiến phân cấp quản lý kinh tế tài chính giữa
trung ương và địa phương, tăng cường thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp
luật, tạo điều kiện phát triển kinh tế-xã hội. Đặc biệt là khoa học công nghệ,
giáo dục đào tạo, đảm bảo chủ quyền và ổn định quốc gia, nếu còn bội chi thì
bù đắp bằng nguồn vốn vay, không đưa vào nguồn phát hành tiền"
(
2
)
Tại hội nghị lần thứ 4 BCHTW Đảng khoá VIII đã nêu rõ: "... nâng cao
tính thực hiện của dự toán thu ngân sách hàng năm và thực hiện đúng chức năng
chi NSNN trên ba lĩnh vực (chi đầu tư, chi thường xuyên, chi trả nợ). Khống chế

mức bội chi ngân sách, tiến tới cân bằng thu chi và tăng dự trữ, không phát hành
tiền cho chi tiêu ngân sách, trên cơ sở tăng thu tiết kiệm chi, Nhà nước tăng tỷ lệ
1
1
. Văn kiện đại hội đại biểu to n quà ốc lần VIII của Đảng, Nxb Chính Trị Quốc Gia, HN 1996, tr. 101.
2
2
. Chiến lược phát triển K T- X H đến năm 2000, Nxb Sự thật, HN 1991, tr. 43
ngân sách dùng cho đầu tư phát triển. Thực hiện chế độ kiểm toán với các đơn vị
có sử dụng NSNN."
(
3
)
Từ những phương hướng, nhiệm vụ chiến lược của Đảng, căn cứ vào tình
hình thực tế của địa phương, tại Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Hà Giang lần thứ
XII đã xác định phương hướng, nhiệm vụ chung phát triển kinh tế -xã hội đến
năm 2000: tập trung mọi nguồn lực để xây dựng cơ sở vật chất- kỹ thuật, đáp ứng
yêu cầu phát triển kinh tế-xã hội của tỉnh. Khai thác tốt tiềm năng thế mạnh cả 3
vùng, phấn đấu đạt nhịp độ tăng trưởng kinh tế nhanh, sản xuất hàng hoá phát
triển trong nền kinh tế nhiều thành phần vận hành theo cơ chế thị trường có sự
quản lý của Nhà nước theo định hướng XHCN. Thực hiện xoá đói giảm nghèo
đẩy mạnh sự nghiệp giáo dục, văn hoá- thông tin- thể dục thể thao, y tế và thực
hiện kế hoạch hoá dân số, phấn đấu giảm bớt khoảng cách giữa các vùng về đời
sống và tiến bộ xã hội. Bảo đảm an ninh, quốc phòng, giữ vững ổn định chính trị,
trật tự an toàn xã hội.
Mục tiêu kinh tế-xã hội : nhịp độ tăng tổng sản phẩm GDP bình quân
12,4%/năm, thu nhập bình quân đầu người 300USD/năm. Cơ bản hoàn thành phổ
cập giáo dục tiểu học và xoá mù chữ trong toàn tỉnh; giảm tỷ lệ tăng dân số tự
nhiên xuống còn 2%; ổn định định canh định cư cho 730 hộ với 4.684 khẩu đang du
canh du cư và 10.125 hộ với 66.072 khẩu còn du canh. Đảm bảo đủ mức ăn cho 12 vạn

người ở vùng cao còn thiếu nước.
Để thực hiện phương hướng và mục tiêu nói trên, công tác quản lý tài chính,
ngân sách lẫn quán triệt nguyên tắc, quan điểm chủ yếu sau đây:
- Xây dựng một nền tài chính vững mạnh để đảm bảo thực hiện được chức
năng của ngành và đáp ứng yêu cầu của những mục tiêu nhiệm vụ đặt ra. Vừa
nâng cao khả năng huy động cao các nguồn vốn tại chỗ, vừa nâng cao khả năng
tiếp thu nguồn vốn đầu tư từ bên ngoài, tạo thành sức mạnh tổng hợp của hoạt
động tài chính.
- Tăng cường vai trò quản lý Nhà nước của các cấp chính quyền đối với
hoạt động sản xuất- kinh doanh, của các thành phần kinh tế trên địa bàn tỉnh trên
3
3
. Văn kiện hội nghị lần thứ 4 BCHTW Đảng, khoá VIII, Nxb Chính Trị Quốc Gia, HN 1996, tr.
cơ sở đó mới có điều kiện tăng thu ngân sách qua thuế và phí. Phải trên cơ sở
nuôi dưỡng nguồn thu, nghĩa là phải trên cơ sở đầu tư có trọng điểm cho việc
phát triển kinh tế-xã hội, tăng NSLĐ, để từ đó tăng được nguồn thu cho NS.
- Tăng cường kỷ cương, pháp chế tài chính trong việc quản lý tài chính.
Đảm bảo phát huy công cụ quản lý kinh tế vĩ mô của tài chính ngân sách, đảm
bảo hành lang pháp lý cho các đơn vị, địa phương phát huy tính năng động, sáng
tạo trong công tác quản lý NSNN.
II. NHỮNG GIẢI PHÁP CHỦ YẾU ĐỂ NÂNG CAO CÔNG TÁC QUẢN LÝ VÀ SỬ
DỤNG NSNN CỦA TỈNH HÀ GIANG.
Về những giải pháp huy động vốn cho NSNN:
1. Giữ vững đường biên giới, đảm bảo ổn định an ninh chính trị trên địa bàn,
tạo điều kiện cho nhân dân yên tâm sản xuất, các nhà doanh nghiệp trong và ngoài
tỉnh yên tâm bỏ vốn đầu tư phát triển sản xuất kinh doanh.
2. Thực hiện tốt chính sách tích luỹ vốn, nhất là vấn đề tiết kiệm trong dân
cư và xã hội. Đây là một giải pháp quan trọng và thiết thực. Vấn đề tiết kiệm, đầu
tư bền vững nhằm giải phóng triệt để sức sản xuất theo hướng mọi người dân có
vốn đều được tự do đăng ký sản xuất kinh doanh theo pháp luật. Tỉnh cần cụ thể

hoá và vận dụng các chính sách của Nhà nước vào điều kiện cụ thể của mình trên
cơ sở luật pháp về chế độ chính sách chung của Nhà nước.
3. Tăng hiệu quả đầu tư bằng cách có chính sách đầu tư đúng đắn có cơ sở
kinh tế cho các ngành công nghiệp chế biến. Đẩy mạnh việc xây dựng kết cấu hạ
tầng kinh tế-xã hội; ưu tiên cho các công trình trọng điểm phục vụ chung cho
kinh tế-xã hội của tỉnh. Doanh nghiệp Nhà nước phải vươn lên giữ vai trò chủ
đạo trong nền kinh tế nhiều thành phần phát triển theo định hướng XHCN.
4. Tăng cường công tác quản lý và khai thác nguồn thu cho NSNN với
quan điểm là thu NSNN trong sự phát triển bền vững, tức là không làm suy yếu
các nguồn thu quan trọng mà phải bồi dưỡng, phát triển và mở rộng các nguồn
thu một cách vững chắc, lâu bền. Điều đó có nghĩa là cần xác định mức thu hợp
lý, vừa đảm bảo NSNN có nguồn thu cao vừa đảm bảo để các đối tượng NSNN
có đủ điều kiện tài chính tiếp tục phát triển. Xác định được mức thu tại điểm
"giới hạn tối ưu" không đơn giản mà cần phân tích, cân nhắc nhiều nhân tố khác
nhau. Những nguồn thu thuộc khu vực kinh tế quốc doanh có ý nghĩa đặc biệt thì
cần chú ý bồi dưỡng thông qua các biện pháp hỗ trợ đầu tư, trợ giúp khoa học, kỹ
thuật, công nghệ và nhân lực...
Trong hoạt động thu NSNN, cần hướng trọng tâm vào những biện pháp lớn
sau đây:
+ Hoàn thiện hệ thống thu từ các hoạt động kinh tế mà trọng tâm là thuế.
Thuế là phải thu chủ yếu của NSNN, là công cụ và điều tiết vĩ mô nền kinh tế vô
cùng quan trọng. Nó góp phần bảo đảm sự bình đẳng giữa các chủ thể của nền
kinh tế, bảo hộ hợp lý những mặt hàng trong nước sản xuất trong nước, thực hiện
công bằng xã hội. Thuế là một công cụ đòn bẩy để kích thích phát triển sản xuất
kinh doanh một cách có hiệu quả. Chính sách thuế Nhà nước ban hành đã được pháp
luật hoá thì phải quán triệt đầy đủ đến mọi cấp, mọi ngành, mọi tổ chức, mọi cá nhân;
phải tổ chức cho các đối tượng nộp thuế học tập, tìm hiểu để họ tự giác thực hiện.
+ Rà soát lại toàn bộ các khoản thu phí, lệ phí đã ban hành trên địa bàn
tỉnh, qua đó chấn chỉnh những điểm không còn phù hợp, bổ sung những khoản
thu phí và lệ phí phù hợp với quy định của pháp luật Nhà nước. Phải được công

khai, công bố trên các phương tiện thông tin đại chúng để mọi người tổ chức thực
hiện làm tốt công tác này, góp phần vào tăng thu cho NSNN.
+ Tăng cường vai trò quản lý Nhà nước của các cấp chính quyền đối với
các cơ quan chức năng; thực hiện thu đúng, thu đủ, kịp thời đúng đối tượng, quản
lý tốt nguồn thu, bao quát hết nguồn thu, chống thất thu phát sinh trên địa bàn.
+ Tăng cường nâng cao năng lực tổ chức và quản lý của bộ máy thu thuế,
bao gồm cả nâng cao trình độ nghiệp vụ chuyên môn, phẩm chất đạo đức của cán
bộ thuế và việc đầu tư trang thiết bị phục vụ cho công tác thu. Kiên quyết xử lý
nghiêm minh các trường hợp vi phạm luật thuế của Nhà nước; chấn chỉnh và lập
lại kỷ cương trên lĩnh vực thuế, khắc phục những trường hợp tuỳ tiện về lợi ích
cá nhân, làm tổn hại đến lợi ích Nhà nước, coi thường pháp luật.
+ Khai thác tối đa lợi thế các cửa khẩu biên giới với Trung Quốc, đặt biệt
là cửa khẩu Thanh Thuỷ để tăng nguồn thu cho NS địa phương. Ngành Hải quan
phải phối hợp chặt chẽ với các ngành chức năng như công an, cục thuế, giao
thông vận tải, quản lý thị trường... để làm tốt công tác kiểm tra trong việc thực
hiện áp mã, áp giá thuế suất. Phát hiện kịp thời những sai sót bất hợp lý trong
công tác thu; tăng cường công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại, kiểm soát
chặt chẽ việc dán tem các mặt hàng có thuế suất cao.
Về một số nội dung cụ thể của công tác quản lý thu:
- Thực hiện tốt 2 luật thuế mới: thuế giá trị gia tăng (VAT) và thuế thu nhập
doanh nghiệp (TNDN), ngành thuế cần triển khai tập huấn nội dung, phương
pháp thu nộp thuế cho cán bộ ngành thuế và đối tượng nộp thuế trong tỉnh.
- Rà soát, kiểm tra, đưa các hộ sản xuất kinh doanh mới phát sinh trên địa
bàn vào quản lý. Thu dóc thuế còn tồn đọng các năm trước ở các khu vực KTQD
và ngoài QD, tiến hành lập sổ bộ thuế VAT, TNDN, quản lý thu.
- Ngành thuế làm tốt tham mưu cho UBND tỉnh ban chỉ đạo tỉnh thực hiện
tốt 2 luật thuế mới, thành lập tổ thường trực của ngành thuế làm nhiệm vụ hướng
dẫn trong quá trình thực hiện. Đồng thời phải làm tốt sự phối kết hợp giữa các
ngành chức năng, đoàn thể xã hội, tuyên truyền sâu rộng chính sách thuế và nghĩa
vụ nộp thuế đến từng đối tượng nộp thuế. Bồi dưỡng đội ngũ cán bộ thuế ở xã,

phường, thị trấn.
- Đối với DNSX kinh doanh khi thực hiện 2 luật thuế mới tức là tạo điều
kiện cho sự phát triển của chính mình. Vì vậy, các doanh nghiệp cần có biện pháp
để thực hiện tốt các luật thuế để thúc đẩy SXKD của doanh nghiệp đồng thời có
điều kiện làm tốt nghĩa vụ cho Nhà nước.
Về những giải pháp quản lý chi NSNN ở tỉnh Hà Giang:
NSNN có nhiệm vụ cấp phát kinh phí đảm bảo cho việc thực hiện ổn định
chính trị, phát triển kinh tế-xã hội. Để quản lý tốt các khoản chi này cần vận dụng
một số giải pháp sau đây:
1. Trước hết phải tuân thủ nghiêm ngặt những điểm quy định đã được ghi
rõ trong luật ngân sách. Về việc lập, chấp hành, quyết toán NSNN. Tổ chức tập