Chương 8: Hồ chứa và điều tiết dòng chảy bằng hồ chứa

Phần II Điều tiết dòng chảy
Nội dung:

Chương 8: Hồ chứa và điều tiết dòng chảy
bằng hồ chứa

Chương 9: Tính toán hồ chứa điều tiết cấp
nước

Chương 10: Tính toán hồ chứa điều tiết lũ

Chương 11: Biểu đồ điều phối
Tài liệu: Giáo trình “Thủy văn công trình”

CHƯƠNG 8:
Hồ chứa
và điều tiết dòng chảy bằng hồ chứa

I. Khái niệm chung

Sự cần thiết điều tiết dòng chảy:
–
Các nguồn nước trong tự nhiên có đặc điểm:

phân bố không đều theo không gian

phân bố không đều theo thời gian
–
Nhu cầu về nước của con người cũng biến đổi
theo không gian và thời gian

–
Tuy nhiên, sự biến động nhu cầu về nước của con
người và sự biến động dòng chảy tự nhiên thường
lệch pha nhau

Khái niệm điều tiết dòng chảy

Điều tiết dòng chảy là tất cả các tác động
của con người vào dòng chảy tự nhiên nhằm
phân phối lại dòng chảy tự nhiên theo thời
gian, không gian cho phù hợp với yêu cầu
dùng nước, sử dụng nước và phòng chống
lũ lụt

Các biện pháp điều tiết dòng chảy

Biện pháp công trình:
–
Đê
–
Kè
–
Kho nước (hồ chứa)
–
Trạm bơm
–
Cống…
Trong đó, hồ chứa là biện pháp công trình có khả năng làm
thay đổi sâu sắc chế độ dòng chảy sông ngòi theo thời gian và
không gian. Ngoài ra, hồ chứa còn làm thay đổi thế năng và

động năng ở những vị trí cục bộ. Điều này được ứng dụng để
xây dựng các nhà máy thủy điện.

Biện pháp phi công trình:
–
Biện pháp nông nghiệp: bờ vùng bờ thửa, ruộng bậc thang
–
Biện pháp lâm nghiệp: trồng rừng

Phân loại điều tiết dòng chảy

Theo nhiệm vụ:
–
Điều tiết phục vụ nông nghiệp
–
Điều tiết phục vụ phát điện
–
Điều tiết phục vụ công nghiệp
–
Điều tiết lợi dụng tổng hợp…

Theo chu kỳ điều tiết:
–
Điều tiết năm
–
Điều tiết nhiều năm
–
Điều tiết tuần
–
Điều tiết ngày đêm


Các bài toán điều tiết đặc biệt:
–
Điều tiết lũ
–
Điều tiết bổ sung
–
Điều tiết bậc thang
–
…

Kho nước

Kho nước là nơi trữ nước với dung tích lớn
nhỏ khác nhau:
–
Bể chứa nước kín: bể bằng kim loại, đá xây hoặc
bê tông, được đặt ở trên cao (các tháp nước), trên
mặt đất hoặc dưới nước
–
Bể chứa nước hở: được xây dựng trên mặt đất
hoặc vừa đào vừa đắp.
–
Kiểu hồ chứa: được xây dựng ngay trên các khe
suối, trên sông bằng các đập chắn ngang sông

Hồ chứa và các công trình đầu mối

Hồ chứa là công trình trữ nước nhân tạo
được xây dựng trên các khe suối, trên sông

bằng các đập chắn ngang sông.

Chức năng chính của hồ chứa là làm ổn định
dòng chảy bằng cách điều tiết khả năng cấp
nước của dòng chảy tự nhiên hoặc thỏa mãn
các yêu cầu về nước khác nhau của các hộ
dùng nước.

Hồ chứa và các công trình đầu mối
(tiếp)

Các công trình đầu mối:
–
Đập chắn
–
Công trình lấy nước: cống lấy nước
–
Công trình tháo lũ: đập tràn tự do, cống ngầm, xi
phông hoặc kết hợp. Các công trình tháo lũ có hai
hình thức: có cửa đóng mở hoặc không có cửa
đóng mở.

Một số hình ảnh về hồ chứa