U não ( phần 1)

U não
( phần 1)

Nguyên nhân gây u não
Nguyên nhân của u não vẫn chưa được biết. Các nhà nghiên cứu đang nỗ lực
tìm kiếm lời giải đáp cho câu hỏi này. Họ càng tìm ra nhiều nguyên nhân bao nhiêu thì
cơ hội tìm cách phòng tránh càng tốt hơn bấy nhiêu.
Các bác sĩ không thể giải thích vì sao người này bị u não trong khi người khác
lại không, nhưng họ biết chắc rằng khối u không lây từ người này qua người khác. U
não không phải là một bệnh truyền nhiễm.
Mặc dù u não có thể xảy ra ở bất kì độ tuổi nào, các nghiên cứu cho thấy chúng
thường xuất hiện nhiều nhất ở hai nhóm tuổi. Nhóm thứ nhất là trẻ em từ 3 đến 12
tuổi; nhóm thứ hai là người trưởng thành từ 40 đến 70 tuổi.
Dựa trên sự nghiên cứu ở nhiều bệnh nhân, các nhà khoa học đã tìm ra một số
yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng mắc bệnh u não. Những người thuộc nhóm này có
nguy cơ bị u não cao hơn bình thường. Ví dụ như các nghiên cứu cho thấy một số loại
u não thường gặp hơn ở các công nhân trong một vài ngành công nghiệp như tinh chiết
dầu, sản xuất cao su và sản xuất dược phẩm.
Những nghiên cứu khác cho thấy các nhà hóa học và người chuyên ướp xác có
xuất độ u não cao hơn. Các nhà nghiên cứu cũng tìm sự liên quan giữa nhiễm virus với
nguyên nhân gây bệnh. Do u não đôi khi xuất hiện trong một vài thành viên thuộc
cùng gia đình nên các nhà nghiên cứu các gia đình có tiền sử u não để xem xét yếu tố
di truyền. Tại thời điểm này thì các nhà khoa học không tin rằng chấn thương đầu có
thể gây u não.
Trong hầu hết trường hợp, bệnh nhân bị u não không có yếu tố nguy cơ rõ ràng
nào. Bệnh có lẽ do nhiều yếu tố tác động cùng lúc.
U não là gì?
Cơ thể người bao gồm nhiều loại tế bào. Mỗi một loại tế bào lại mang những
chức năng chuyên biệt. Hầu hết các tế bào trong cơ thể phát triển và phân chia trật tự
để tạo nên nhiều tế bào mới cần để duy trì sự khỏe mạnh. Khi các tế bào mất khả năng
kiểm soát quá trình tăng trưởng, chúng sẽ phân chia liên tục và không theo một trật tự

nào. Các tế bào dư thừa này tạo thành một khối mô gọi là khối u. Có khoảng 16000
trường hợp được chẩn đoán u não mỗi năm. Khối u có thể lành tính hoặc ác tính.
U não lành tính không chứa các tế bào ung thư. Thông thường thì có thể phẫu
thuật lấy đi những khối u này và chúng ít khi tái phát. Những khối u não lành tính có
bờ rõ ràng. Mặc dù chúng không xâm lấn vào các mô kế cận, khối u não có thể chèn
ép các vùng nhạy cảm của não và bộc phát triệu chứng.
Những khối u não ác tính có mang tế bào ung thư. Chúng tác động lên các chức
năng sinh tồn và đe dọa mạng sống. Các khối u ác tính có tốc độ tăng trưởng nhanh và
xâm lấn vào mô xung quanh. Giống như một loại cây, những khối u này có thể “mọc
rễ” phát triển vào mô não lành. Nếu một khối u ác tính còn nhỏ và chưa “mọc rễ” thì
nó được xem là còn nằm trong vỏ bao. Tuy nhiên, nếu một khối u lành tính nằm trong
những vùng sinh tồn của não và ảnh hưởng đến chức năng của vùng đó thì nó có thể
được xem là ác tính (cho dù không chứa các tế bào ung thư).
Các bác sĩ phân loại một số u não theo độ - từ độ ác tính thấp (Độ 1) đến độ ác
tính cao (Độ IV). Độ của khối u liên quan đến hình ảnh của chúng trên kính hiển vi.
Những tế bào có phân độ cao nghĩa là có hình dạng bất thường hơn và nhìn chung tăng
trưởng nhanh hơn tế bào được phân độ thấp; khối u có phân độ cao thì ác tính hơn
phân độ thấp.
U não nguyên phát là gì?
Các khối u bắt đầu từ mô não gọi là u não nguyên phát. U não thứ phát là
những khối u mọc lên khi tế bào ung thư lan tới não. U não nguyên phát được phân
loại theo dạng mô nơi chúng xuất phát. U não thường gặp nhất là u thần kinh đệm xuất
phát từ mô đệm. Có một vài dạng u thần kinh đệm:
U sao bào xuất phát từ các tế bào nhỏ hình sao (sao bào). Chúng có thể phát
triển bất cứ đâu trong não và tủy sống. Ở người trưởng thành, u sao bào thường bắt
nguồn từ đại não. Ở trẻ em, chúng đi từ thân não, đại não và tiểu não. U sao bào độ III
đôi khi gọi là u sao bào thoái biến. U sao bào độ IV thường được gọi là u nguyên bào
xốp đa dạng.
U thần kinh đệm phần thân não xảy ra ở phần thấp nhất của não. Thân não kiểm
soát nhiều chức năng sinh tồn. Các khối u vùng này nhìn chung không thể phẫu thuật

cắt bỏ. Hầu hết u thần kinh đệm thân não là u sao bào độ cao.
U tế bào màng não bất thường phát triển trong lớp lót của não thất. Chúng cũng
có thể hiện hữu trong tủy sống. Mặc dù những khối u này có thể gặp ở mọi lứa tuổi
nhưng chúng hay xảy ra nhất ở trẻ em và người trưởng thành.
U tế bào thần kinh đệm ít gai bắt nguồn từ các tế bào tạo myelin, một lớp mỡ
bao phủ bảo vệ thần kinh. Những u này thường đi từ đại não. Chúng phát triển chậm
và thường không lan sang mô não xuang quanh. U tế bào thần kinh đệm ít gai thì hiếm
gặp. Chúng rất hay xảy ra ở độ tuổi trung niên những cũng có thể có ở mọi lứa tuổi.
Có một số loại u não khác không có bản chất là mô đệm. Dưới đây là những
nguyên nhân hay gặp nhất:
U nguyên tủy bào đã từng được nghĩ là bắt nguồn từ tế bào đệm. Tuy nhiên,
những nghiên cứu gần đây gợi ý những u này bắt nguồn từ các tế bào thần kinh
nguyên thủy (đang phát triển) vốn thường không tồn tại sau khi sanh. Vì lý do này, u
nguyên tủy bào đôi khi gọi là u ngoại bì thần kinh nguyên thủy (PNET). Hầu hết u
nguyên tủy bào xuất phát trong tiểu não; tuy nhiên chúng vẫn có thể xuất phát từ nhiều
vùng khác. Các khối u này xảy ra thường nhất ở trẻ em, đặc biệt là ở bé trai nhiều hơn
bé gái.
U màng não xuất phát từ màng não. Chúng thường lành tính. Do những khối u
này tăng trưởng rất chậm, não có khả năng tự điều chỉnh; u màng não thường phát
triển khá lớn trước khi gây triệu chứng. Chúng thường hay xảy ra ở phụ nữ từ 30 đến
50 tuổi.
U tế bào Schwann là những khối u lành tính của tế bào Schwann có nhiệm vụ
tạo myelin bảo vệ thần kinh thính giác và khứu giác. U thần kinh thính giác là một loại
của u tế bào Schwann. Chúng gặp chủ yếu trên người lớn. Những khối u này gặp ở phụ
nữ gấp 2 lần so với đàn ông.
U sọ hầu phát triển từ vùng tuyến yên gần hạ đồi. Chúng luôn luôn lành tính;
tuy nhiên, chúng đôi khi được coi là ác tính vì chèn ép hoặc phá hủy vùng hạ đồi và
ảnh hưởng đến chức năng sống còn. Những khối u này thường xảy ra ở trẻ em và
thanh niên.
U của tế bào mầm xuất phát từ tế bào giới tính nguyên thủy (đang phát triển)

hoặc tế bào mầm. Dạng u tế bào mầm thường gặp nhất ở não là u mầm.
U vùng tuyến tùng xảy ra ở trong hoặc xung quanh tuyến tùng, một cơ quan nhỏ
gần trung tâm não. Khối u có thế phát triển chậm (u lành tuyến tùng) hoặc nhanh (u
tuyến tùng). Vùng tuyến tùng rất khó tiếp cận được, và những khối u vùng này không
thể dùng phẫu thuật lấy ra.
U não thứ phát là gì?